KOMUNIKASYON AT

PANANALIKSIK SA WIKA AT
KULTURANG PILIPINO
Mga Konseptong Pangwika

Modyul 1
Tukuyin kung wika o dayalekto
• Kapampangan
• Tagalog-Quezon
• Bicol-Naga
• Ilokano
• Filipino
Ano nga ba ang Wika?

• Wikang Daluyan
• Ipinanagisag
• Karunungang Midyum
• Artipisyal at Likas
Katangian ng Wika
• May masistemang balangkas
• Sinasalitang tunog
• Arbitraryo
• Pinipili at isinasaayos
• Buhay
Mga Katangian ng Sariling Wika
 Katagang nanganganak ng salita (word
metamorphism)
 Kung ano’ng bigkas, siyang baybay
(phonetic simplicity)
 Tunog Kalikasan (onomatopoeia)
 Mahigpit na Kasaklawan at
Pagkamaugnayin ( neoligistic cohesion)
 Kataga at salitang inuulit
 Pambansang Wika
 Simbolo ng pagkakakilanlan
 Lingua franca ng mga mamamayan

Wikang Panturo
 Gamit sa klase at talakayang guro-
estudyante
 Mabisa sa pagkatuto
 Wikang Opisyal
 Itinalaga ng tiyak na institusyon
 Tiyak na wika

Bilingguwalismo
 Pagkontrol sa dalawang wika
 Mahirap hulihin
 Multilingguwismo
 Kakayahang makagamit ng dalawa o higit
pang wika

Baryasyon ng Wika
 Pagkakaiba ng porma ng wika
 Dimensyon ng baryalidad ng wika:
◦ Heyograpikal
◦ Sosyal
◦ Okupasyunal
Rehistro ng Wika
• Static Register
• Formal Register
• Consultative Register
• Casual Register
• Intimate Register
Homogenous na Wika
• May kaisahan sa uri o anyo
• Halimbawa:
• Sektor
• Grupong Pormal
• Grupong Impormal
• Yunit
Heterogenous na Wika
• Magkakaiba ang wika sa isang
lugar
• Halimbawa:
• Internayusnal
• Rehiyunal
• Pambansa
• Organisasyunal
Lingguwistikong Komunidad
• May kaisahan sa paggamit ng
wika
• Nakapagbabahagi at malaya
ang kasapi sa tuntunin ng
wika
• May kaisahan sa
pagpapahalaga
Unang Wika
• Unang kinamulatan ng tao
• Natural na ginagamit sa
pakikipagkomunikasyon
• MTB-MLE – Mother-Tongue
Based Multi-lingual Education
Pangalawang Wika
• Bagong wikang natutuhan ng
isang tao
• Isang opisyal na wika na gamit
sa pag-aaral, trabaho at
anupamang mahalagang
pangangailangan
 Wikang Rehiyunal
 Nakabatay sa lingua franca ng mga
mamamayan sa isang rehiyon.

Lalawiganin
 Taguri sa wika ng probinsya.

Wikang Pampanitikan
 Kadalasang gumagamit ng
mga tayutay
 Pabalbal o Kolokyal
 Karaniwan at impormal na wika

Teknikal na Wika
 Kadalasang ginagamit sa larangan ng
agham at matematika

Patay na Wika
 Pagkawala ng isang dayalek dahil
hindi na ito ginagamit
 Pidgin
 Ang tawag sa proseso ng pagbuo ng
paulit-ulit at panggagaya na kahit mali-mali.

Creole
 Ang tawag sa wikang nadedebelop sa
isang pidgin at nagiging unang wika ng
isang lugar.
 Dayalek
 wikang ginagamit ng mga etnolinggwistikong
grupo

Idyolek
 Ang katangi-tanging pananalita ng isang
tao, kaugnay sa kanyang pinagmulang
dayalektong sinasalita
HANGGANG SA MULI!