Temat: Tlenki.

 
Tlenki to związki tlenu z innymi pierwiastkami. 
 
Wzór ogólny:          n  II                                           n oznacza wartościowość pierwiastka 
                                  X2On                                         X to symbol pierwiastka 
 
Nazwy i wzory tlenków. 
 
Jeżeli dany pierwiastek posiada tylko jedną wartościowość, to nie podajemy jej w nazwie tlenku. 
I      II                                                      II   II                                                    III   II 
Na2O   tlenek sodu                             MgO    tlenek magnezu                   Al2O3   tlenek glinu 
Rb2O   tlenek rubidu                          ZnO      tlenek cynku                        Fe2O3   tlenek żelaza(III) 
Ag2O   tlenek srebra(I)                       CuO     tlenek miedzi(II)                  Cr2O3  tlenek chromu(III) 
Cu2O   tlenek miedzi(I)                       FeO     tlenek żelaza(II)                   N2O3  tlenek azotu(III) 
N2O    tlenek azotu(I)                          CO     tlenek węgla(II)                     Cl2O3  tlenek chloru(III) 
 
II   I                                                                                                                   III  I 
IV II                                                      V  II                                                      VI II 
TiO2  tlenek tytanu(IV)                     N2O5   tlenek azotu(V)                      SO3   tlenek siarki(VI) 
SO2   tlenek siarki(IV)                       V2O5   tlenek wanadu(V)                  CrO3  tlenek chromu(VI) 
CO2   tlenek węgla(IV)                      Cl2O5  tlenek chloru(V)                     SeO3  tlenek selenu(VI) 
PbO2 tlenek ołowiu(IV)                    Br2O5  tlenek bromu(V) 
SiO2   tlenek krzemu(IV)                  As2O5   tlenek arsenu(V) 
 
 
VII II 
Cl2O7   tlenek chloru(VII) 
Mn2O7  tlenek manganu(VII) 
I2O7     tlenek jodu(VII) 
 
Praca domowa 
Zad. 1 i 2 str. 78   proszę zrobić te zadania w notesie zajęć 
Zad. 29 i 30 str. 287 proszę zrobić w zeszycie lekcyjnym 
 
 
Metody otrzymywania tlenków. 
 
1. Bezpośrednia reakcja pierwiastka z tlenem (synteza, utlenianie pierwiastka w tlenie, 
spalanie pierwiastka w tlenie). 
                                           II    II 
2Mg   +    O2     --------->   2MgO 
2C   +   O2     ------------->    2CO 
C  +    O2    ------------->    CO2    
4Al    +    3O2     --------->   2Al2O3   
2Fe   +   O2    --------->  2FeO 
2Zn   +   O2    -------->  2ZnO 
2N2     +     5O2   ----------->    2N2O5   
 
 2. Utlenianie niższych tlenków (tlenków, w których pierwiastek ma mniejszą
wartościowość) do wyższych tlenków (takich, w których pierwiastek ma większą
wartościowość). 
 
2CO    +   O2    ------------>   2CO2   
2SO2    +    O2    ------------>   2SO3  
4FeO    +    O2    --------->   2Fe2O3   
2PbO    +    O2   ---------->  2PbO2 
                                             V  II 
N2O3    +    O2    -------->    N2O5  
2Cu2O    +    O2   ------------>   4CuO 
 
3. Redukcja wyższych tlenków do niższych tlenków za pomocą wodoru cząsteczkowego (H2)
lub węgla (C). 
N2O5  +  2H2   ----------->   N2O3  +   2H2O 
N2O5  +  2C     ----------->   N2O3  +   2CO 
Fe2O3  +   H2   -------------->   2FeO   +   H2O 
Fe2O3  +   C   -------------->   2FeO   +   CO 
SO3    +    H2     ------------>    SO2    +   H2O 
SO3    +    C     -------------->    SO2  +   CO 
W nadmiarze substratów zamiast CO może powstać CO2 . 
 
4. Rozkład termiczny (pod wpływem wysokiej temperatury) niektórych soli i
wodorotlenków. 
Na2CO3    ------T--------->   Na2O   +    CO2  
MgSO3     -------T--------->  MgO   +   SO2  
                                                            III II 
Ca(NO2)2   -------T------>    CaO   +   N2O3                                          
                                             I II 
K2SiO3    ---------T------->    K2O   +   SiO2 
FeSO4     --------T------>    FeO   +   SO3 
 
5*.   Reakcja soli słabszego kwasu tlenowego z mocniejszym kwasem. 
 
CaCO3     +     2HCl(aq)     -------------->    CaCl2   +   CO2   +  H2O 
Na2SO3    +   2HNO3     ------------->   2NaNO3   +   SO2   +   H2O 
 
  
Praca  domowa 
Nauczyć się:  nazwy i wzory tlenków oraz metody otrzymywania tlenków (reakcje) 1 - 4.