2 HÜCRE - 1 TYT Biyoloji /@notbudur

6 Temiz notlar, kaliteli içerik!

HÜCRE HÜCRENİN KISIMLARI

Hücre Teorisi Hücre, çekirdek, sitoplazma ve hücre zarı olmak üzere üç ana kısımdan
oluşur.
Hücre canlının temel, yapısal ve işlevsel birimidir.
Bütün canlılar, bir ya da daha fazla hücreden oluşmaktadır. Çekirdek
Yeni hücreler, var olan hücrelerin bölünmesi sonucu meydana gelir. Kalıtsal bilginin depolandığı, hücrenin büyüme, onarım gibi yaşamsal
Hücreler kalıtım maddesi içerir ve bunu bölünerek yavru faaliyetleri ile bölünmenin kontrol edildiği yapıdır.
hücrelere aktarır.
Tüm metabolik olaylar hücre içinde gerçekleşir. Hücre çekirdeği 4 ana kısımdan oluşur:
Çekirdek zarı Çekirdek sıvısı

HÜCRENİN YAPISI Çekirdek sıvısı Kromatin

Hücreler yapı ve gelişmişlik düzeylerine göre prokaryot ve ökaryot Çekirdekçik

om
olmak üzere ikiye ayrılır. Kalıtım materyali (kromatin) Porlar
Çekirdekçik

Prokaryot hücre Çekirdek zarı Çekirdek zarı

Zarla çevrili organelleri yoktur. Kapsül

Endoplazmik retikulum tarafından oluşturulur.
Pilus
Organel olarak sadece ribozom Hücre duvarı Çekirdek sıvısı ile sitoplazmayı birbirinden ayırır.
Hücre zarı
bulunur. Çift katlıdır ve iki katman arasında boşluk vardır.
Plazmit (DNA)
Genetik maddesi, halkasaldır Porlar, çekirdek sıvısı ile sitoplazma arasında madde alışverişine izin verir.
Sitoplazma
ve sitoplazmada dağınıktır. Hücre bölünmesi sırasında kaybolur, bölünme tamamlandıktan sonra
Mikroskopta çekirdek yapısı tekrar yapılır.
belirgin şekilde görülmez. Ribozom Çekirdek Sıvısı
Bakteriler ve arkeler prokaryot Kamçı

.c
Çekirdeğin içini doldurur.
hücre yapıdadır.
Yoğunluğu sitoplazmaya göre fazladır.
Ökaryot hücre Bileşiminde %50-80 su, %39 protein, %10 DNA, %1 RNA’lar, nükleotitler,
Çift katlı zarla çevrili çekirdeğe ve zarlı organelleri bulunur. ATP, mineraller ve diğer maddeler bulunur.
Genetik maddesi kromatinler halinde çekirdekte bulunur. Çekirdekçik
Protista, bitki, mantar ve hayvanlar ökaryot hücre yapısına sahiptir. DNA, RNA ve proteinden oluşur.
ur
Zarsız yapıya sahiptir.
1. Hücre duvarı 10. Mitokondri rRNA’lar ile proteinler birleştirilir ve ribozomların alt birimleri sentezlenir.
2. Hücre zarı 11. Salgı kofulu Çekirdekçik sayısı arttıkça genellikle protein sentez hızı da artar.
3. Sitoplazma 12. Merkezi koful
4. Çekirdek 13. Kloroplast Kalıtım Materyali
5. Çekirdek zarı Ökaryot hücrelerin çekirdek DNA’sı, özel proteinlere sarılı hâldedir.
6. Ribozom Nükleik asit ve proteinden oluşan genetik materyale kromatin denir.
Ökaryot bir hücrenin çekirdeğindeki genetik materyal kromatinler
d
7. Granüllü endoplazmik rerikulum
8. Granülsüz endoplazmik retikulum halindedir.
9. Golgi aygıtı Sitoplazma
Prokaryot hücrelerde yaşamsal faaliyetlerin gerçekleştiği plazmadır.
Bitki hücresinin yapısı Ökaryot hücrelerde metabolik olayların bir kısmı gerçekleşir.
bu

Yarı akışkan sıvısal kısım, organeller ve hücre iskeleti elemanlarını içerir.

%70-%90’ı sudur.
Çekirdek zarı
Bileşiminde mineraller, tuzlar, gazlar, proteinler, karbonhidratlar, yağlar,
Kromatin Çekirdek
Peroksizom Mitokondri Çekirdekçik enzimler, hormonlar, vitaminler, boşaltım atıkları, ATP, nükleotitler ve
RNA’lar bulunur.
Granülsüz Sürekli hareket hâlinde olması hücre içeriğinin homojenize eder.
Hücre iskeleti endoplazmik
elemanları retikulum ORGANELLER
Tüm canlılarda sitoplazma içinde yer alan yaşamsal faaliyetleri yürüten
t

hücre elemanlarına organel denir.

Hücre Prokaryot hücreler yalnızca ribozoma sahiptir.
zarı Ökaryot hücreler farklı görev ve fonksiyonlara sahip özelleşmiş organeller
no

bulundurur.
Ribozom Ribozom
Protein moleküllerinin sentezi
Golgi aygıtı gerçekleşir.
Koful Sitoplazma Hücrenin en küçük ve zarsız Sentezlenen
Lizozom Sentrozom organelidir. DNA molekülü
Büyük
Tüm prokaryot ve ökaryot alt birim
tRNA
Hayvan hücresinin yapısı hücrelerde bulunur
Prokaryot hücrede
sitoplazmada serbest hâldedir.
Ökaryot hücrelerde hücre zarı, sitoplazma ve çekirdek ortaktır. Ökaryot hücrelerde Küçük alt birim

Prokaryot hücreler, tüm yaşamsal faaliyetlerini sitoplazmada veya sitoplazmada serbest hâlde,
hücre zarındaki yapılarda gerçekleştirir. granüllü e.r. ile çekirdek zarlarının dış yüzeyinde, mitokondri ve
Ökaryot hücrelerde yaşamsal faaliyetler hücre zarı, sitoplazma ve plastitlerde bulunur.
organellerde gerçekleşir. Ribozom sayısı salgı yapan hücrelerde daha fazladır.
rRNA ve proteinden oluşan ribozomlar, ökaryot hücrelerin
çekirdekçiğinde sentezlenir.
Büyüklüğü ribozomda daha fazladır.