1 « UNITE: PARAGRAFI TANIVAUM
AACS Pee
——
PARAGRAF VE OZELLIKLERI FTANIIALIM
I ne pe
7 Paragrat, herhangi bir yazinin bir sat bagindan oteki
‘sat bagina kadar olan bélUmtine verilen adr
+ Kelimeler ctimleleri, cimlcter paragraflan, paragral-
lar da yaaiian olusturr.
¥ Bubakimdan paragrat, bir yazinin kOciitalmig bir or
ne@iair; yapr bakimundan bir yaziya benzer.
Paragratin temel dzellikier
+ Her paragrat bell bir digiince etrafinda gelisir
+ Paragratin bir konusu vardir ve konu bell bir bakis
agisyla ole alin,
Yazar, paragratta bir iletiyi vermeyi amaclar yani
bir ana diiginceyi vurgular.
® Paragratta ana disiince, yardumc! distincelerle
desteklonir,
+ Paragratta yazar diigincelerini anlatim teknikleri ve
distinceyi geligtirme yollanndan yararlanarak ack-
lar,
+ Paragrat, yapisal bir bitindir ve paragratta bitin
‘cimieler bel bir plan dahilinde siralanit,
A
SUNOS
a
Paragrat Sorulant Cézilirken Nelere Dikkat Edilmeli?
¥ Sorulan, anahtar kelimelerin altini cizmek igin kalem
kullanarak ¢6zantiz
¥ "Soru kid, Onetl, segonekier" sirasini takip ederek
sorulara odeklanuntz
¥ Soru koklerindeki “degildir, yoktur, cikanlamaz, geti-
rilemez” gibi olumsuz ifadelere cikkat ediniz,
¥ Olumsuz ifadeterin alt giz olarak veridigini unutma-
yin.
7 Soru kokinde sizden ne istendigini gok iyi belineyiniz
¥ Metinde aradiginiz noktalan buldugunuzda hemen ak
‘un giiniz.
¥ Sorulan kendinize gore dedi, soruda sizden isteniien
sekiide yorumiayiniz,
¢ Metnin tamamini gok dikkatlice okuyunuz.
¥ Atladiginiz veya okumadiginz bir kelimenin bile butn
aanlami degigtirebilecegini unutmayini.
+ Metnin anahtar kelimelerini ve kavramianni belileyinz,
“Kisacasi, 0 halde, oysa, esasen, aslinda, halbuki,
$U farkia ki, bu durumda, dyleyse” gibi sdzciKlerden
sonra asil anlatimak istenenin gelebilecegini bilniz
¥ Deyimlere, atasézlerine, mecazl,, benzetmell, somut
layic veya soyutlayici ifadelere dikkat ediniz,
v
Paragrat sorulan “Sncdl (matin), soru Koki ve sego-
niekler olmak dzere Ug boldimden olugur.
2gin resimier, yeniden canlanirmanin hie)
bir zaman olarrayacag, Slgide sessiz ve dine
‘indir. Bu bakumdan yeniden canlancrmayla,
arglagniamaz. Gunkdl 62gin resin ses
Sorunun
Sick ve digit al maizemenin, boyerin | Sotur
igne sinmigr,insan boyada ressamin resmi
A006 anal hater in ier
Surun, resmin boyermaif men ont
bolas erase zaman rier vaptnan
fi te var Bu xl anlar tm
Simo cag Ria agian a
rata Sz buaden gtr le goa
lan tart nord gebmizinerundede |
ou pain nate abn xine sont
1 gegen hangin usptomes? |
A) Kenge as be yap nasa
2) Sinan terete Gnd sonnun
Ore
rrr2ee
| (metin)
2)
Metni bitirdixten sonra saptamalannizla segenekleri
kargilagtiane
Sorulann uzunlugu sizi yldemamaldi, uzun sorular
anlamayt kolaylagtne,
“Ben bu Sorular yapamam, paragraf sorulan zor-
dur.” gibi én yarglann esiri olmayinz.
Paragrat sorulaninin dil bilgisi sorularindan daha kolay
oldugunu unutmayin ginki paragral sorulannin ce-
vaplan metnin igindedi.
‘Tum gislan mutlaka okuyun giinkii bazen ic sik cela-
fii olabili.
‘Sorunun uzunlugu ile zorlugu cogu zaman ters oran
Iii. Bir soru sayfarun tamamini kaplyorsa 0 soru muh-
temelen digerierine gore cok daha kolaydi,
Uzun sora genie ogy anlar ve yan lo-
ca tak dah tla 6g sory a ky
buona
Parag srl heros cosh ams em an
siden enon sede gSemenia Bu ynden pat
sazarp zea gSumek cok nem. Pat karan
maki se zen i ee sou ghareniz ger)
Paragrafin OzaPARAGRAF! TANIYALIM |
NT rete)
| 7 Paragrat sorularin gOzerken soru kéktindeki baz: fae
olor, sil gagitmak veya soruyu zoriagtrmak icin da
ha nce duymadiginiz geldrci Kelimelerden olugabili
¥ Omegin *yakinmak, yadsimak, dzglinlik, 8yktinmek’
gibi kelimelerin anlamin bilmiyorolabilirsinz
| ¢ Bunun gin gdzdogcndz sorulann kBkindek bu kelime-
iern anlamlarint dog bir gekiide dgrenmelisiiz,
4 Buniann yani sia, sirekli kullanian “nesnel, kigisel, ov-
rensel, kogul, nicel” gibi kelimeleri de kesiniiae bil-
meniz gorekir,
Y Asagida paragrat sorulaninda gok sik kargimiza gkacek_
bilinmesi gereken kelimelerin lites! veriimigtr, Bunlen
bir an énce 6grenmenizde buyik yarar var
sence Anim
‘
| Bitiyor muydunuz ? _
‘Agknk: Yazrin herkes taraindan, ayrw gekide anlagir
olmast durumudur
Agia: Anlagimas: lig, karmagik
Alii: Aniatmin pUrdzsiz olmas, higbir engele ugra-
madan akip gitmesict.
Atel (Bincel): Yakin zamanda gergoklogmig olan
Alatranga: Btiica,alaturka kar
Alaturka: Eski TUrk gelenek, gBrenek, tor ve hayatina
{yaun, Doguluca,
‘nag Veril
‘Analiz (gbziimleme): Bir metni bel yontemlere bah
Kalarak gézden gecirme, tah
At di: Sade, 02 Tarkee
Baglam: Kelime ve cimle gbiitade unsurann,kutlan-
diklan yere ve zamana gére kendinden &nce ve sonra go-
len unsurlar nedeniyle Kazan fark anlam ve degerler
bitin
Banal: Baya, sradan
Basmakalip: Ozginl0gu olmayan, degigiklk gésterme
ven, bilinnitekrarayan, Kg
Betimleme (Tasvi
Bezgin: Yagama veya ig gérme istegin ytimis
Bigom: Usiup.
Bigim (Soki);Silerin kurulug ve uyak dizenerine géro
olan ig gbriniga
}: Géz Snuinde canlandirma,
| Biling (uur): insanin kendisini ve gevresini tanima yete-
neti.
Boyut: Genisik, kapsam, durum, ritelik
| Bugu: Aastra veeriin gbztiienmosinden ikanian
bilimsel sonus.
nate Bile /
Dusdreey! Galgtrme
“olan
aeagratn Anam ve
"apt ena
Burjuva: imtiyazl, seckin, soylu
Gaddas: Devirdas, gagin kogullanna uygun yagayan
Gagnisim: Bir digince, goruntd vb.nin bir bagkasini ha-
tirlatmast, }
|
Geni: Cost, tat, hoga giden dzelikier,
Dagarcik (Bellek): Yagananian piling ofarak zihinde
saklama gcd, bilgi
Dejenere: Yozlasmis, asin koruyamams,
Devinim: Hareket.
Devsirmek: Bir araya getrmek, derlemek, toplamak,
Deyi
Didaktik: Ogretic
Dikte etmek: Bir diasiinceyi zorla kabul ettrmek,
Dildagiak: Ayni dil kullanma.
Dinamik: Devimsel, hareketl, her an degigebiten
Dinginlik: Dingin olma durumu, durgunluk, sikanet.
Dogallik: Oldugu gibi yenstma durumu; sise, sanata
gitmeden anlatma,
{dyleme bigimi, antatim bigimi, Uslup,
Dogaiistd (Tabiatistii): Doga yasalanna uymayan, doga |
yasalar¥va ephionareyan \
Duruluk: Geeksiz sSzciMere yer vermeme, en tsa yol
dan aktarma,
Duyarhk (Hassasiet): Oayum ve duygulan algtayabi
me yetenegi, hassaslik. |
Duygudag:
Duygusatni: Duyauata gl, duyoulare dayanan, hs, |
duygulann agir bastigi, duygunun agin etkiledigi eser ve- |
yalngen ign kulanan bir kava
yor duyguyu paylagma,PARAGRAFI TANIYAUM.
{ Duyu:insaniann ve hayvaniann, aig danyann uyaranlan
1 gorme, isitme, koklama, dokunma ve tatma organlany-
la alglama yetonegi, duyum,
| Duyumsamal
Duyus: Sezig, sezme isi.
Diig: Gerceklagmes! istenen sey, umut, gergek olmayan
50, Imge, hayal
Diigset: Dag io iil, haya.
Diigtin: Duyularia dei, zihinset olarak tasarlanan, bigim
verilen, canlandinian nesne veya olay,
| Pdsdndardcatak: Akla getirmek, hatriatmak
Daginsel: Diigtince ile ilgili, dagtnce sonucu ortaya ge
kan, diigineeye dayanan,
issetmok
Empoze: Zorla kabul ettime,
tik: Ahlaki, ablakla igi
Fenomen: Olay, olgu
Estetik: Sanatta ortaya konulan gizellik
Etkilitk: Bir yazinin veya séziin okuyanda iz birakma hé-
lil.
Evrensel: Batan insanliilgleniren, Gniversal
Evrilmek: Bir bigimden bagka bir bigime dogal olarak
dénmek.
Fantastik: Gergekte var olmayan, gereok olmayan, hayall
Gercekiisti: Gergegl asan, gergegin tistndeki gergek,
sirrealte
| Greco: Kesin clmayan, kisien kisiye degigebilen
| cazelduyusal (ostoti
iggdiad: Dogustan gelen.
igtentik: Yapmaciksiz, igten geldigi gibi antatma.
ikirciklenmek: igkillenmek, kugkulanmak, kararsiz oF
mak
int gk
imbik: Damitmaya yarayan, damitma iginde kullaniian
| arac, damit
janatta ortaya konulan gUzelik
imge: Zhinde tasarlanan ve gorgeKlegmes! Szlenen sey,
dg, haya, ira
i Inziva: Toplum hayatindan kagip tek basina yagama
_idolemek: Dstayh olarak incelerek
iron: ince alay, sBylenen sean trsin| kastederok kigile
| voya olay alay etme, guimece
Islev: Gérev, fonksiyon.
llek: Bir edebt eserde iglenen konunun anlamea ortaya
kkoydugu ana yonelim,
izleksel: Izlege dayall.
‘zlenim: Bir durum veya olayin duyular yolu ile insan Gze:
rinde biraktii etki, intiba, ima)
Kanu: inang, dugiince, kanaat,
Kaniksamak: Alismak, dogal gormek.
Kapahlik: Anlatmda mesajin ag ve kesin gekilde veri
memesi, metne gizlenmesidi,
Katman: Bir toplum icinde makam, gdhret, mesiek vb.
bakimdan aynlan topluluklardan her iri, tabaka,
Kesit Ayre zelineryle beifenensirog, boi.
Kiso! (Sahsi: Ki le gi kiie lgkn, Gznel degerten
cirelecigoren,
kit: isan topllugu
Klasik: Uzerinde cok zaman gectigi halde degerini yiti--
meyen,trdnde érnek olarak g6rlleneser,aligims. |
Kriter: Oigat,
Kuram (Nazariye, teori): Beli bir konudaki cliginoele
rin, gGrOslerin bUtdnd sistemli bir biginde dtizenlenmis
birgok olay! agklayan ve bir bilime temel clan kurallar, ya~
salar bitund,
Kurgu: Uygulamaya gegmeyen yalniz bilmek ve aghkla: |
mak amacini gicen dagince. |
Karakter: Birbireyin kendine dzgd yaprsi, onu bagkalanin-
dan ayran temel belt ve bireyin davranis bicimlerini be-
lneyen, aston ana ézelik \
KGresel: Darya digisinde genig bir bakig agisivia be-
rimsenen, global i
rik: Gok etl, coskun, genelikle kigisel duygulan dile |
getiren
Metafor (mecaz): Bir igi veya benzetme sonucu gergek
anlamindan baska anlamda kullariian s6z, bir kelimeyi
‘veya kavrami kabul edilenin diginda baska anlamlara gf
lecek bicimde kullanma, mecaz.
Mistik: Agislanamayan, akil dig.
Olaganiistildk: Aligimistan, benzerlerinden tarklr olan |
diigtinceler igin kullaruan bir kavrarndi.
‘Olgu: Birtakim olaylann cayandigt sebep veya bu sebep-
lerin yo! agtigi sonug, edebi eserlerde olay gelistiron dav-
rants, Ig.
Oylumlu: Hacimt.
Odin: Taviz.
OGreti: Bell bir gdrige dayal alga anlaysn batt
Ogretioik: Ogrotme, yetigirme ve agklama dzeligi bu-
lunan yazlr ign kullartan bi kavramet.
ett (Krier: ir yargya varmak veya deve vermak icin
bagvurulan ike
Paragrafin Oza