Professional Documents
Culture Documents
Hafta Deney Raporu
Hafta Deney Raporu
Hafta Deney Raporu
DENEY RAPORU
Deney No: 01
Rapor Notu:
Kumpas Nedir , Nasıl Ölçüm Yapılır
Kumpas uzunluk, kalınlık, çap ve derinlik ölçülerinin eldesinde kullanılan bir ölçü
aletidir. Verniyerli ve dijital olmak üzere iki çeşidi vardır.
Üzerinde hassas bölüntüler içeren detaylı milimetrik bir ölçüm aleti diyebiliriz.
Sabit çene ve hareketli çene yardımı ile uzunluk, boy ölçülür ve dış çap, kılıç ile
derinlik ölçülürken sabit iç çap çenesi ve hareketli iç çap çenesi ile iç çap ölçülür.
Kumpas okumanın ilk aşaması, hareketli çene üzerindeki sıfır noktasının sabit
çene üzerinde hangi bölüntüye denk geldiğini bulmaktır.
Üçüncü adımda hareketli çene ile sabit çene arasındaki çizgilerin hangi noktada
çakıştığını tespit etmemiz gerek.
Bu adımdan sonra hassasiyet ile çakışan çizginin kaçıncı sayı olduğuyla çarpılır
ve değerin virgülden sonraki kısmı bulunmuş olur
İç Ölçümlerde;
Kumpas ölçülecek ölçüden daha küçük açılır. Sabit kısım iç parçasına dayanır,
hareketli parça diğer yöne doğru uzatılı, çeneleri delik eksenine paralel olacak şekilde
hareket ettirilir ve ölçüm değeri okunur.
Derinlik Ölçümü;
Derinlik kumpasında ki verniyerli köprüyü ölçü yüzeyine sıkıca dayayıp ,derinlik
dayamalı kılıcı hafifçe derinliğin tabanına oturuncaya kadar kaydırılmalı. Tespit
vidasını yani (değerin kaymasını önlüyüp sıkıştıran parça) dikkatlice sıkıştırdıktan
sonra kumpası kaldırın ve ölçüm değerini okuyabilirsiniz.
Mikrometre Nedir Nasıl Ölçüm Yapılır
Kumpastan daha hassas ölçümler yapabilmek için mikrometreler kullanır. Mekanik
mikrometreler 0,01mm (milimetrenin yüzde biri) hassasiyette ölçüm yapabilirler.
Elektronik mikrometreler daha hassas ölçüm yapabilmektedir. Mikrometreler metrik
ve inç ölçüm birimli, mekanik veya elektronik olarak çeşitlere ayrılmıştır. Kullanım
amacına göre bir çok çeşit mikrometre vardır. Otomotivde piston, supap, biyel, krank,
çeşitli parça yatakları, delikleri ve milleri ölçmek için mikrometre kullanılır.
Mikrometre Çeşitleri
Mikrometrenin Yapısı
Mikrometrede ölçümü yapılacak olan parça, sabit örs ve hareketli mil arasında
düzgünce yerleştirilir. Mikrometrenin sabit sap kısmı üzerinde milimetre cinsinden
ölçülendirilmiş cetvel kısmı vardır, buna “bilezik” denir. Bilezik üzerine geçmiş ve dönen
parçaya “tambur” denir. Ölçüm alındıktan sonra, ölçünün bozulmaması için bir kilit
mandalı bulunur.
Mikromertenin okunanması
Okuma yapılırken ilk önce bilezikteki referans çizgisinin üzerindeki ana cetvelden
milimetre değeri okunur. Dönen tamburun bittiği kısım, hangi çizgiyi geçmiş veya
üzerindeyse, temel ölçü olan milimetre değeri odur
Daha sonra yine bilezikteki referans çizgisinin altındaki ölçü çizgilerine bakılır, bu
çizgiler buçuk çizgileridir, üstteki her bir 1mm’lik aralığı tam yarısından bölerler,
böylece ölçüm sırasında tambur bu çizgileri geçerse 0,5 mm eklenir; geçmezse, direkt
üstteki değere tamburda okunan değer eklenir. Tambur üzerindeki cetvel 0,01mm
hassasiyetindedir. Sırayla 0,01 0,02 0,03 şeklinde gider, “10” rakamı görüldüğünde
anlamı 0,1 mm’dir, 30 rakamı görüldüğünde anlamı 0,3mm’dir. Kısaca özetlemek
gerekirse, tamburun cetvelde kaç mm’yi geçtiğime bakılır ve daha sonra yine tamburun
referans çizgisinin altındaki 0,5mm çizgisini geçip geçmediğine bakılır, geçmişse
0,5mm eklenir, daha sonra tambur üzerindeki çizgilerden hangisi, referans çizgisiyle
karşı karşıya gelmişse, bu değer de eklenir ve ölçüm sonucu okunmuş olur.
Kaynakça;
https://otomobilteknoloji.blogspot.com/2018/10/mikrometre-nedir-mikrometre-
nasil-okunur.html
https://www.makinaegitimi.com/kumpas-okuma-kumpas-nasil-okunur/
https://malzemebilimi.net/kumpas-nedir-nasil-kullanilir.html
Verniyerli Kumpas ve Mikrometre İle Ölçüm Yapmak
Deneyin Amacı ;
Deneyin Yapılışı
Verniyer Kumpas ile Ölçüm
1-)İlk olarak ölçüm yapacağımız maddeyi kumpasımıza sıkıştırıp
vidaladık.Sabitlendikten sonra maddemizi çıkardık.
3-)Dahada net ve hassas bir sayıya ulaşmak için hareketli bölümde 0 dan sonra gelen
çizgilerin kumpasımızın üst kısımdaki bir çizgiye tam kesiştiği noktayı bulduk.
Sonuç ve Yorum
Bu deneyler sonucunda verniyerli kumpas ve mikrometre ile nasıl ölçümler
yapıcağımızı, kumpasta ki ölçülebilcek cisimler ile mikrometre ile ölçülebilcek cisimleri
öğrendik. Hassasiyetin önemini ve nasıl virgülden sonraki sayımıza ulaşabilceğimizi
mikrometre ve verniyerli kumpas için 2 sinde de öğrendik.
VERİLER VE HESAPLAMALAR
Kumpas Ölçümleri
Mikrometre Ölçümleri
eşitliği ile hesaplayınız. NOT: Verniyerli kumpas ve mikrometre ölçüm sonuçlarını karıştırmayınız.
(M1.1)
(M1.2)
Eş. M1.2 yardımı ile silindirlerin öz kütlesini hesaplayınız. Hesap sonuçlarını aşağıda size verilen
ilgili tablolara kaydediniz.
3) Her ölçüm aleti için öz kütle değerlerinin ortalamasını alarak, silindirlerin gerçek
değerine yakın öz kütle değerini hesaplayınız.
4) Silindire ait teorik öz kütle ve deney sonuçlarından elde ettiğiniz ortalama öz kütle
arasındaki hata miktarını yüzde hata cinsinden her iki ölçüm aleti için hesaplayınız.
SORULAR