Professional Documents
Culture Documents
Arapca-Turkce Sozluk (PDFDrive)
Arapca-Turkce Sozluk (PDFDrive)
ARAPÇA -ı:.URKÇE
SOZLUK
•
~..
••
ARAPÇA-~!JRKÇE
SOZLUK
SERDAR MUTÇALI
DAGARCIli.
KıSALTMALAR
AU.BKZ. Alfebetik bakınız. ıs. ısım
OY
ÖNSÖZ
Arapça, Sami dil ailesinin asırlardır var olan, bugün de yaşayan ve en yaygın kullanımı
olan üyesidir. islam'ın egemen oldu~u bir kültürün üç büyük dilinin en önemlisi olma
niteıi~ini muhafaza ederek. yüzyıllar süren taşıyıcıtığını halen başarıyla sürdürmektedir. Lisan
canlı bir unsurdur ve tüm canlılar gibi bir değişim içindedir, Arap Dili de bu genellemenin
bir istisnası olmamış ve sürekli değişmiştir. Aynı kültürün üyesi olan dilimize klasik metinlerden
sayısız tercümeler yapılmış, zamanla modern metinlerin tercümesi de yadsınamayacak bir
ihtiyaç olarak belinniştir. işte bu ihtiyacın karşılanması yolunda bu sözlük, mOtereimlerin,
ilahiyat Fakültesi, Arap Dili ve Edebiyatı Bölümleri ve imam Hatip lisesi öğrencilerinin,
iletişim araçlarında, kitap, gazete, dergi vb.deki metinleri çözümlerken karşılaştıkları zorlukları
birlikte, H. Wehr'in , A dktionary of Modern Written Arabk (1961) isimli çalışmasını temel
. .,.. .
, . . . ..
almıştır. Ikincil kaynaklarımız ise şunlardır: .ı:...-. Jl ~', Macma' al-Iu~at al-arabiyya,.:ıW
.. .
~ rJ' lisan al-arab, ibni Manzur, b•......!1 •
~ Muhit al-muhit, Butrus al-Bustani ve musannifleri
•
do~ulu veya batılı olan, daha az başvurulan diğer referans kitapları.
Arapça gibi muazzam kelime daAarClğl bulunan, zengin bir lisana ait bir sözlü~ün
i
5. Bitki isimlerinin halk arasında yaygın ya da yöresel karşılıkları imkan nisbetinde
verilmeye çalışılmıştır.
Bu çalışmanın ortaya çıkmasında hizmeti geçenlere nıüteşekkirim. Başarı Allah'tandır.
-,-;-,
cJ...>.) ~ .:; Q a-1I
Serdar MUTÇAlI
il
DÜZENLEME ve KULLANIM
Sözlük, geleneksel kök tertibiyle ve kökler de kendi içinde alfabetik sırayla düzen·
Icnmişti..o:. X::ıbarıı:::ı dilden giren kelimeler alfabetik olarak sıralanmıştır.
Harfleri aynı olup, farklı sesleri olan kelimeler ayn madde ı,~~,ı.k ele .. lınmıştır, örneğin:
...
iii? "den türeyen" r.-:S kerim, cömert" ilgili kök altında incelenirkcn, Fransızcadan alınan
•
"~! krem" ayrı bir madde olarak ele alınmaktadır.
harflerle, satır başlangıorun bir az daha solunda) yer almaktadır. Mazi fiili, mücerrel muzari
•
yapısındaki kök harflerinden ikincisinin harekesini belirtmek üzere: _ yi temsilen "u ii, _
yerine "a "ve _ ya işaret etmek üzere iii" izlemektedir. Daha sonra parantez içinde
•
mastarlar bulunmaktadır.
Türkçe karşılıklarda yakın anlamlılar birbirinden virgül ile, yakın anlamlı kümeleri
ise" ;" ile aynlmışrn.
Siyak içinde alternatif olarak kullanılabilecekifadeler karışıklığı önlemek için ("," ile
değil) "r sembolü ile verilmiştir
"Meful bih"ler , parantez içinde italik olarak, "Meful bih gayrı sarihler" birlikte
kullanılacağı harfi cer, zarf vb. ile birlikte verilmiştir. Açıklayıcı ifadeler köşeli parantez
içinde verilmiştir ve bu ifadeler şöyle bir mahiyet taşımaktadır: Fiilin belli bir özne ile
kullanılması; karşılığın Türkçede bir çok şeye göndennede bulunmas.ından kaynaklanan
karışıklığın giderilmesi; Arapçanın kendi anlam çatısını yansıtmaya çalışan, fakat yazı
III
Dağarcık Yayınları: 1
Referans Kitapları: 1
Aralık 1995
iç düzen
Dağarcık
Kök
,
:...":? ~.:.,~ (bşı) belirlemek, özellikle belirle-
i
mek, belirli kılmak; (bŞi~ı-::be"l::;i,::;·le:::m"e"k:::. _ Merul bih ,arih
kararlaşurmak, (bş için) kesin zarr.an vakit
·.. ri ... 1... mi, yoksa ...mi? J.ı.. ~W" i kalmak, otunnak; .ı.ıl i, a (I..i.f') (hayvanı ürk-
• •••• •
! ı-U ri bu kitap mı yoba kalem mi?», rnek, kaçmak; (kişi) yabanlaşmak, yalxınileş-
o·
rnek:; J.ıl(b-i.bşi) ebedileştirmek, somu71.1,:
seçenekler arasındaki farksızhAın
•••
edilmesinde ise genellikle ,,'~ ve Jlıl "i
• •
ifade
unnak, öıüms[l.z kılmak; ~LJ
. sonsuz, ebedi,
.•. 'ı •
ifadeleri ile birlikte kullanılır. «i.. lri ~i ölümsüz olmak; [yer, mekan] ıssız olmak,
• • ••• •••• •• • •
~~ rl~:U ıJ\f' ~i gerek klasik gerek
yeni şiiri
severim, şiirin klasilini de yenisini
insanlar tarafından terk edilmek;
"' '- ..
..I.flç. ılı', ı J!' sonsuzluk. ebediyet; t
..
..iı.tl
• • ••• •••• •••• • • i •••••
de severim.» «,~ .~! ~1'~ . ·ı i J.~ "i JA O ,....ıı veya :'-'~i (..,.ı. )...-ı~ sonsuza dek,
'. ... . .... .
ebediyyen; ~~~i .ı.ı' veya ~~"i1 ~i J!
benim gittiAime de. kaldıAıma da aldınnaz»;
••
· .. Ji şüphe ifade eden yapılarda «CL.U J'
l • • •• ...
ilelebet, sonsuza kadar, ebediyyen; \..i.fl lt;
.;.il; J..; [olumsuz ifadede} asla, kesinlikle. ölsem!.
':il ya da \,., gerçekten dojrusu; hey. beni dünya yıkı1sa, hiç bir zaman;
..
dinleyin. bana kulak verin; ,,!J.ılebedi, sonsuz. baki;
o ..
yı AAustos SUR., IR.; ~..I.flebediyet. sonsuzluk;
.
",:-,iç."~lbkz. )t~
." . . .. .,
yııı (y~ ~lıl, ~lı') <.,;-u )'ola) hazırlanmak
J.ıl yabani, vahşi, yaban;
ö~fç . ..Iı.t,JI görülmemiş, alışılmamış şey
• ••
. . ··l· .
(J' ...1) özlemek, (. . .iıı) hasretini çekmek; (kelime, olay vb.]; harika; 1 l:i.ıJ1 ~lJ' Dün-
~1 ~ bkz. J!1 yanın Yedi Harikası;;ıaı,
•
..Iı.t'Ji
•
yaı. ve kışı
~i alfabe; aynı yerde geçiren kuşlar;
•• •• •• • i" •
... ....
~.lJ:<.ı' alfabe sırası ile, alfabetik «LJ"J"li
..,.,~i r~i
..... ."
'. • ~; ... alfabetik olarak
-'-!Ysonsuz. ebedi 1 ..I.fy ~ mUebbet
• i· , •
.
..
'.
;;i) hasta iici j~ oldu; ~i i;!~ ımnga
., . .' " .
itnesi; ı,.-ı.l.:N ir.' pusuı~ ...{:i)i.)'!~ ılır,
.... ,
. ~Ikendlı.kenevir,
tedavisi; r.'jl
.' .
rJ iAneltme; .,
4l~1 ve 4141 demet, balya;
-
i.? kovucu,lafta1lyan; ..,.,lıl ç. ~41 ıeytan;
..
. ., ..
)41 bkz..f!;
- . . .
" (61tn birini) anmak. hayırla yadetmek;
.J!I
..
.
~ ,.r.l,YJ..J!I ç.~' piskoposluk ruhanı daıresı;
•
bir papaıın idaresindeki bölge;
~\ pasif luti, oılan; ayıp; kin, düşmanlık;
,
..• ı:Jl.ı1 veya ... ~\....ı' ~
, , . '
. .
... olurken.
• • o- •• ı .
~\.J'\. ~.J!' çipura. karagöz. mercan tUrü ...esnasında; y"il ~41 bir işin başı, evveb;
• •
.. ı ' " •
balıkların ortak adı 200. Abramis brama; Aı.t~ ~41 j ıJ.i ömrünün bahaonda vefat
• .. ."
r--"I(sal] a1un; etti;
,
i Yr.1 (safl altın parçası; ",I bk.. .r;
~ ..~.;!1 (na't) altından. alun...; ~;'t. pasif iuti, ollan; karaktersiz, kişilik
•
.......t. 1 jpeJc; siz kişi; bir ayıpl noksan ile suçlanan kişi;
i· i • ", •
J!.r.l ç. Jot...J~i testi; sUrahi; ibrik; çaydanhk; ~\:i : ~L:.JI ~ [ölUyü) anma törenı
, , ' , .. '
j:u\.. ç. ıJı-!\.. diz boşluAu; ~I a (~i) dikkatini <J veya '-i .. ~) vennek.
.; . ' i •• , •
ı/41 ç. ıJı-!lhalat, ip; hayvanlann iç dizi. yöneltmek; 1 .u Aı.t,}! "i önemsiz, kayda del·
,
diz arkasındaki iki büyük. kirişten biri; ınez, ehemrniyetsiz, sudan; 4.~\:i büyüklen·
."
~i :::) ~\:i (bşi) kolwk altına almak veya koltuk rnek, kibirlenmek; cd' b·dtn. bşdtn) [kibir-
altında taşımak; kucaklamak, kuea~ına aı· den] uzak dunnak, kendini büyük görmek;
3 ..,:ıl
-"
~i ş~aa. ihtişam, debdebe. görkem; ki-
. ,.,
ti'
" .
ve ~.;l [cinjs.; tek. is. iL turunç, alaç'
bir. gurur,
..~ .. ., ... ...
lafıa. kendini
riş; iJUıa.L.J1 ~L ~ J4 [sanki) üzerinde
begenmişlik; göste·
t~
kavunu;
·ı- ...
~l.oÇ. ı-Jl.o matem, cenaze töreni;
-
sultan azameti var;
- =::)
'- '-
~I.i' ve~' Ç. ~l dişi eşek;
", .
,. ~. " ""
~1 : yı ç... ~i baba; dede. ata; tann HRI.; peder u.il, u.il Ç. ~ yı, ~\.i' ocak, Cınn;
.. ".
HRI.; bir şeyin
...
mucidi ya da ilk ortaya atanı,
h
...
• • • •• h • • • iİ
J.,.JI Srenks; ~Uü.,JI -"I horoz; ~I v' ~i ~yyı ve ~.il Ç. ..:.ıL araba, otomobil;
,. .,
babadan ogula (geçen); ..:...ıl \:! ey babacIAım!; .,;1 i (.,.ı\ ~yı. i~L.)(bi, )'m, b-e, ~ ya da
-, .
lJ.!y.~1 ebeveyn, ana baba;
-
Ji bir yere, b-e) gelmek, varmak; (~ bıı)
o".
y.l baba olma, babalık; getinnek; (~ .. .i) ortaya Çıkarmak; (~ ... 1)
'$)-!l [naı] bahaya, baba1ıga ilişkin. vennek; (~gorevi ,vazi/eyı) başarmak, yeri-
babalıkla ilgili; babacan; ne getinnek, becennek; (J.;- .. .i) dikkaLle,
, -- • • • •
aynnulanyla işlemek; ıjl [ediı.) (... ~ ~
~J!1
-.. peder"lahilik. ataerkillik;
ı· ••
\i y.l Aziz peder! HRI~ ...tarafından) yokediidi; ~ ıj~ L..S" aşalıda
•
•• ••
uo!l i ("lı!' i .. ~!) (bşi) yapmayı reddetmek, (b-i) geçtili gibi. şekilde; ~rf J&. Ji tüketInek,
. . --
kabul etmemek, (b· i) tanımamak. (b-e) karşı sonunu getirmek [dibini gönnek]; J..ı-- lil
Çıkmak; küçümsemek, (bşe) tenezzül etme- lJ"'!L:J1 J
. . .
J ....
'.;,."il her şeyi, ne var ne yoksa
- -
mek; (b-i, bii) inkar etmek;' ... ~i ~! ~, her şeyi yok etmek; Jr (b-e, bıı) vennek,
... yapmakta ısrar etmek, dayatmak;
.
ı$-IJ ka- sunmak, sallamak, tedarik etmek; (b·e) uy-
bul etmemek, reddelmek; mak, münasip, elverişli olmak; (b-nin) lehine
k
'"~l ve i,,~1 red, red cevabı; isteksizlik, olmak, işine gelmek; ,,;lJ(4.f' ...den) dol-
gönülsüzlük; küçümseme, hor gönne; Iribir, mak, kaynaklanmak, Çıkmak; (JI ... e) var-
~, küçümseyen, Iribirli; lahkir edici, ha- mak; (yapması) kolayolmak, k:olay gelmek;
karet dolu; hor gören; elde edilebilir, erişilebilir olmak; iyi gitmek,
-.
"":"'1 Ç. i~1 çekingen; isteksiz, gönÜısüz,
-.
yolunda olmak; 1f~1 gelmesini istemek;
hevessiz,
,
iştahsıı; Jt. ç •ı.:,.ı(. kaynak, ÇıkıŞ, doluş yeri, ori-
~)~, epİkUrist; jin: [çal.) iş güÇ, meşgaleler, başlangıç veya
, ,
~)~L epiktiriım; sonuç;
4 .;1
::.Ji gelen; sonraki, gelecek; 1 ı.J'.~U
-
mikleri; t JU"i1
. ~ ~eoloji. antika e~rIcr
# • • •• • ••
aşatıdalci
,
g;lH;
..
..:.ıl";' ve ..:.ıl,}" uygun, mOnasip. elverişli;
müzesi; AıJ
••
}t "i etkisiz. tesirsiz,
ol
• .- .--
J' u. i (,.."1, i JU~ iletmek, nakletmek; (bıi, ı:r
•• • •• •••• •• •
kapsayan HUK,; ~.L..A.ı 1}1 ~I tamamen
• •• ••
.. .den) (duyup, ötrenip vb.] haber vermek; yok olup sadece izi, emaresi kalmalc; oı\,s.1
, 0 •• 0.0--
)\ (~ b-i ya da J b-i, bıı) etkilemek. ,~ ..ı......ı '}I bir şeyi uunamen yok etmek;
üzerinde etkisi olmak; jl(bş;, Js- ... e) tercih
-- -- --
~;ı J. veya ~;ı ı.P izinde, peşinde, yolunda;
etmek. ytAltmek; (bıt' karşı) sevgisi olmak. hemen arkasından, peşi sıra; }'il
'o
Js- hemen
--
•• • ••
merli olmak; (ı:.ıl ... )'opmo)'ı) yeglemek; (b·i. sonra, peşi sıra peşinden; o}1 ~ sebebi ile;
... ... ..
biı) çok sevmek; , ~Lı. ô"}1 iyisini,
"-
«ı.S~1 ~L ~~ ~ :.)-;
•
... -
gUzelini kendine ayırmak. seçmek; )IJ (~
•
neticesi olarak;
. ,
4t '. , -I aldılı yara sebebiyle vefaı etti»;
o••
...den) etkilenmek, (y in) etkisi alnnda kal· •}I hemen akabinde, hemen sonra;
,
~JUi arkeolojik; arkeolog [yine'i)1];
mak; (ı,;,- ya da
•
J ya da y . . .den) müteessir
• .. , • ..1iJ
olmak, duygulanmak; (y dM
kendine örnek kabul etmek; (sonmun. geçilen; asil, ince, soylu, seçkin;
muelenin) peşinde olmak, üzerinde ulraş- i JUI kalınu, döküntü, geriye kalan;
•••••
mak; (bp) hissetmek o algılamak; }l:..ıl (bıi) ij'ı. ç.;r. başan; kalıramanhk. yiıitl;k;
• •
kendine ayırmak; Cb/de) ayncabk elde el· ~IJ elki, tesir eJ. Js- üzerinde) tesir-
mek; Cybşl) tekeline almak:, ıekelinde bulun·
durmak; (~) t'-;ti :..lı, )i :0 di• vefat etmek, ~}u
., indilktif,
lilik, etkililik; F1ı. indUlesiyon;
indilkleıuniş m.;
••
ruhunu teslim etmek, Allah emri vaki olmak; J~i tercih, yelleme; diA;erkamhk. özgecilik
Jli::...ıl tekelleşme; haddi aşma; ayncaJıkll ~1 ateş yakmak; ~IJ [alev, sesiiI yanmak;
" ,
t~' "Lt acı [tuzlu] su;
olma;
., ' . . ,-
'l-
)}\.... nakledilen, nakıedilegelen; 1 J"J
. i-
J;\-. ya da i)YL.::i
_.
.l,) atasözü, mesel;
. .-
(~1 yanan, alevlenmiş, tutuşmuş, sıcak;
,"
~b =1,-\>;1;
• •. . 'ı' •
ı~ ..•, i)}lo
. ,- . halk deyişleri;
• . ~t\ ç. ıjUl üç ayak. (eskiden ateş üzerinde mak; (b·i) ticret karşıhAı çalıştırmak;
kabm
'.
ısıtdmak için üzerine kondu~u üç ıaş);
. ..
-
.'
"
JU':l1 AllU bütünün son parçası; kaq.lık; , ~i )rl yol paras.;
. . . - o, •
J"i j (bşı) saA;lamlaştınnak, takviye etmek; JI ;.r=ı:- I kira; ücret, fiyat; sabit fiyat, paha;
.0 _ o ,
• 0--
zengin olmak, zenginleşmek; JJlı takviye posta ücreti; masraf; ~~i i ft"' posta mas-
o• _., -
edilmek, güçlendirilmek; zenginleşmek; raft; JL:JI ;ft"l taşıma, nakliyat masrafı;
o. •
Jıo-Ievet!. kesinlikle
istemek;
evet! kabul!;
herhangi biri; hiç kimse; .u-"JI ValUt, Tek,
.-
[AUahI; ı~~1 üniteler MAT.' .... ~i Y- pazar
.. r..
- ... •• • • • ••
....r.~ve ... .p..1 '" .. jçin, sebebiyle,
• • , .
• •
günü; 1,",....1(onlardao) ,"ri;';' 11 ....1Pas·
hasebiyle•... den dolayı, ... in ~~ kalyadan evvelki pazar günü; J'i~ı .ı.....,;,..,
. . '" ..
... ı:>1 ...diye; l.l..a ~i ~ bundan dolayı,
uAruna;
binlerce; ,~~L (~)
•
C-..tk. Ahad haber,
• •
jı:iç. J~r belirlenmiş, verilmiş, tayin ,:,,J,\[na.'t] pazar gününe ilişkin. pazar...;
edilmiş an, vakit; ani, ölUm; gecikme; HRl Isa günü;
• • • •
mUhlet; ~~~ taksitle. veresiye l1c~ ~ ~.l7-Ibirlik, birleşme, inifak:;
.,
ır-
.. rJ-.. .. J!
~":ii kısa vadeli; kısa ömürıu, ömürsUı;
~
}:-l
,
vakit belirtmeksizin, belirli
,=,}~ibirer
dilde, ikinci bir dil
birer, tek; 1 4Jı11$,~i tek
kullanılmayan;
olmayan bir zamana kadar, ikinci bir ihbara .,..1. (.,..~ ~ b·den) nefret etmek, ~
•
,
miı; vakit tayin edilmiş. müddeli olan; (bii ı:r bir yerden) almak, toplamak, anJa-
. . -'" -
..., t""1 ç. ':'1', t""I, r"'l sık çaldık, agaçlık,
•
mak, çıkarmak; (bii ı:r .. .den) sonuç olarak
.
orman, cangıl;
.'. . ..
sazlık, kamışlık;
rnek, cezbelmek; (y
istihtae etmek; büyillernek, etkile-
b·ı) çok etkilemek,
ı/" hafif tuzlu, acı {su); büyülemek; [bonin) (y metodu, )'Ontemini)
i~ aianda; almak, kazanmak, benimsemek; (y bi)
7 .ı..ı
.
• o • • .....
kabul elmek, benimsemek. benzerini, takli· mak; 1..1f" L)&. .irI b-e sorumluluk vennek.
. ... ,
dini; (b·i, Jl bir )'ert) göıünnek. alıp götUr- yüldemek; ; j- (-...-)
o. • •
..,.J< .1>-, gafi! avlan·
.. • , o •••
rnek:; (~ b·i, bı yapmaya) yönlendirmek, mak; 44\Wlt ı;..ı aymsıyla kaılılık vennek;
• ol
• ., t·• ••
sevk etmek; ('-:"' b-e. bıı) ıorla yaptırmak; y"wı .l.;-\.t "ır büyOleyici, akıl al~ ş~y.;
(Js- b·den,bıi) almaJc. (Jri bıden) malırunı/ ~, ~:Wi yatmura yakalandıle; ,l,j-I
yoksun bırakmak; vs- b-i, bı için) azarla· '.",-ı'~ yardım etmek, yanında olmak, göz
•• • • lo .....
mak. ayıplamak. sitem elmek. senenişte kulak olmak. bakmak; ~ .i;ı.\ nefes almak,
•• ••• o.. •• •
bulunmak; (Js- b-e, .... bı> yapmak; (b-i) nefesini içine çekmek; ......\jj1 Aı# .ir\ insanın
. ,..
suçlamak; (.... b·; Js- bı yapmaya) zorlamak; nefesini kesmek, heyecan uyandırmak • .i;ı.\
(~b-den. J&- bıi) oırenmek, bilgi oLarak ...
r
.... , . . ..
rJI uyku basmak, gözlerini tutamamak;
almak; , J.;S ~i »1 ondan ilim taluil etti. ...ı.:.., '~1 elini uzatmak. [yardım için]; (b-i)
..
onun yanında den gördü; <,j..... bıe) ball a- ~Uy~lemek; i.,;..r azarlamak. kızmak ( b-~
mak. (kendisini muzan bir fii! izlerse) ...yap· Y veya Js- .. .iç;n); ( b-i veya Js- .. .iç;n!;
maya hazır olmak. neredeyse yapacak olmak; (b-; y veya Js- için) cezalandırmak; 1 ~
iı . 0 • • • •
iJ) 'J ) ıuı tartışılmaz, hilarsız, üzerinde " gecikmek; ertelenrnek, V) geri
mak; ,j-l;
•• • ••
ihlilaf olmayan;,.lk&.J .,j;\ elbiriili; alışveriş. kalmak; G:r) yasal bir zorunJulu~u yerine
.. . .......-- ..
ticaret; iş güç, meşgale; tartışma, münakaşa, getirememek; hizmet dışı bırakılmak. işten
• • • .
çıkanlmak 1 .. iJI ~ ~; .ı....ı .r\:t ıJ bunun
müzakere: dövüş; .L;..~, ~;i kolay kulla.
• •
UZerine. hiç tereddüt elJTleksiı.in ...;
mmı olan, kolay kullanımlı:
• •
ii.iJ..I sihir. büyU;
- - .- ..
.rı ç. ..:.ıı., iJJ~l, ~LJ\ sonuncu, nihai;
i~1 ya~a. çapul; kadın esir; ~"1i ve i~"1löbür dünya. ahiret; 1 i~i
• i~"11 ahiret diyan, yurdu;',j-i J' vesaire;
~~L
.
sihirli, bUyüleyici, çarpıcı;
. ~
yer; duvar prizi ELK.; ödünç vermek. ödünç ~L-jl ahir zaman, kıyarnelin beklendigi,
."
oLarak verilen; ~t: (çag.] kaynakça, refe. yakJn oldugu günler ~~, ı:r başından sonu-
-' . ..,
ranslar, bibliyo!rafya: kusurlar, ayıplar.. na. tamamen. büsbütün. ~~L ıJS' ~;, lama.
." . •
yanlışlar, hata, noksan, eksiklikler; 1 ~Wl
".
"":-')~L en basil/ temel yakJaşım, başlangıç;
men yok edilmek, haritadan silinmek; ,J'
- .. -
~~i geriden, arkadan; ~i .u ı.. sonsuz; J
.
, -.... . .. 1 - .. .
his] b-nin tüm vücudunu ri hepsinden! heJlCyden sonra .r'Ji
J:""JI
I.L;..L.. 4.:.1 .L;..I
'" . . ..."1 bir ••
~i ayın son gtlnleri, son on gtlnü; Jı~i
•
...
miı, tuıulmuş; şa.şınnış, arallamış; büyülen-
öteye almak, daha ileri bir tarihe almak; (sa- ci~; 1~1 son olarak. nihayet; geçenlerde;
9 y.1
.ir->-i)-'" -
Oj)1 her hal "karda; '-? yıkardeşiik [dini çauışlrlll;ı J:
- .
)\;..:..tkışa kadar meyvası olan hurma ve
,• ' -
~ylkardeşlik;
sonunda;
-, ,
fet, yemek vermek; y.>Yb-i)
etmek
, .' eğitmek,
ziya-
terbi·
~~ yart, artçılar [ordudal: AS"_ geri haı; ye etmek; !terbiye için] cezalandırmak y.>\
• 0,_
1- •
y\~
- -
~'(b.ile) kardeş olmak, kardeş gibi sınıfı. edipler; y\.>~1
. ._ . u'
'Jf edebiyaı fakültesi;
, ...'
olmak; ı.rIJ(t"" b-ile) kardeş gibi olmak.
'- •
yı.>! adap, töre, usul. yol; ~;.....ıı yl,)\ görgü
I~'-
1:Jr
''1- J
,.
uygulaması; dikkat etmek; (bıı) icra etmek, yerine getir-
y.:ı\,;; terbiyeliJik. kibarhk, nezaket; mek; (görevini vazifesini) yerine getinnek;
.-.
•
yıl yemek sahibi, ziyafet veren; (yemini,sözü) tutmak; (imtihona ,sınava) gir-
yı";" ç. iJ)- mUrebbi, terbiye eden, eli- me~ (J ya da Jl b-e bir hiz~tl) surunak;
.. J • • ••
timci; nıN [Kuran öğretimi yapılan okulda) , ıı;..,ıı o,<'.lı bajrolü ...oynamak. bajrolde
f_
.. <JI ...
• i •
rl'l kauk; Y"l. Yalh """" "ıii ç. ..:Jl (hiZJnt't) sunma; yerine getir-
~Ji. "':ii deri, cilt; me, kra etme, uygulama; (müzik parçasını)
f-~L cilt. deri; yüzey; [malzeme] deri; sunma, okuma, seslendinne, icm etme; öde-
••
- .-
t::.
ı)'~~1 i yeryüzü; ~I f-~i gecenin karan·
• •
me; 1 "I.)~\ ~ (sanat eserinin. müzik par-
~~\i
••
[hizmt'ti, görevi) tamamlama. başa.
• •
'r,f Adem (as.) , rJ' ıJf~ Adem oAJu; oyla bilinne, yerine getinne; icra etme, ger-
••
~.:ı\ insan; beşeri; zavallı, zayıf; nazik, çekleştirme; ödeme; [sözü, yemini) tutma;
.. • •
Itibar; ç. ~J. r'IJI bejeriye~ insanhk; 4$.) jıı görev, vazife, iş; anlam, imge;
• • • •
~JL insanlık. insan olma; ~i (rıil cümlesinden önce) o halde, öyleyse; ;\
••
iI.~1 ç. ..:.ıIJ'\ alet; cihaz; araç; edat DILB..;' il,ı :ll; o vakit, zaman; [zaman ve sebep ifadele-
~I yönetim mekanizması; ~~l iı~i har-
fi tarif, belirli artikel, belirlilik. lakısı DILB~
rinde balıaç];
...
... dılında, ... dılı vakit;
çünkü, zira; ... Lll ;I ... dıgı için. sebebiyle;
- .1 .. ...
~~ il~l yetkili ajans; ..:JI)~1 (çal_) ıeçhi- ı.~1 [isim cümlelerinden sonra] ve daha sonra,
. --.. . ..
zat,~.r ..:.ıl).)\ savaş aletleri, harp teçhizau bit anda, birden; birden var oldu. birden bire
II YJI
• • ,. • L
...oldu; [batlaçı ... dı~ı zaman dl~llıda; ıJ~1 ve iJil mfie. ç. ı:.ılil kulak; fincan sapı;
. •• , • • ı
eler ... se; [dotaylı sorulardal mı yaptı. ,';"-.ıiI ~;'jl ylf'll orta kulak i1tihabl;
. -1;1 . - ..
yoksa...; " dl~ııda; I;~ 'ıl eıe' yapmaz. iJ\~1 ezan;
.0- J
sa, olmazsa; olması. yapması hariç ...; ~ilkulakçık; kulak memesi;
•
..
• ol i' .. , J
t~llyine ~il] o halde. öyleyse. bu durumda; 4ii\..,~.b ç. iJi\.. minare;
• • ., .,
)ÜIMart SUR,LOB.. ORD.. ~ ~ıiıı(y ...il duyurma; ilan; .IFI, . .. tl,;,1.
;;'~1 a <J' b·ı) dinlemek. (b-e) kulak vermek; ~.J-ı konuşmanın bittiAini duyurarak;
(J b-e. b/e. J .. .için) izin vennek; ("":" blı) • •iJ J~~isimli, yetkili; sınırlı kanuni bakla-
• • • i'
duymak. ö~renmelc, (y bş hakkmda) bilgi- ra sahip köle ISL.HUK.~ r ıJ Ji\.. nibh me·
••
tenmek; IJ')\ (y ... e) çagırmak. seslenmek; • ••
muru; ~ J;\.. sıla iuti ASK.; izin, ruhsat SUR.;
(i~~ namaz için) ez.an okumak; [horoz] ."
iJ~yı mUeuin;
•
~tmek; ~~i duyurmak, bildirmek. anons et- •
iJ~\ bb. Iii;
•• •
mek (b-e, "":" bıı) bildirmek; ezan okumak; ~iia eziyet. acı çelcmek; loSif (b~) acı çektir-
(b-e. ybşi) ~Ullemek; (b-e, "":" bıı) tavsiye mek, eziyet vennek; (b-nin) canını sıkmak.
" .
etmek, sahk vermek; (b-t. Y bıı) haber ver-
..
rahatsızlık vermek; 1 ~i'y- ~ zararsıZ., zaran
•
mek, duyurmak; (1.1 ... 1) ima etmek. dolaylı
..ıJ~ olmayan; loSi"'acl çekmek;
irade etmek. dokundurmak; lam ( ...
•
,.....~ ~\, ôlil
• •
.- i·
A..ıil
•
eziyet, z.arar; kaza; sıkJ.nu,
.i yzararlt,
keder veren şey;
,
"
(",:,?; iJ~L.:..,.,~
..J
anons etmek.. ilan etmek, huzura çıkannak.
vey~ bıi yapmıık için)
•
bıkuncı, usandıncı;
incitici; ısurap veren soocı,
izin istemek; (J&- b-nin evine, yanına) gir- l$'\i Arami ya da esiri Suriyeye ait;
mek için izin inernek; ~ b-nin yanına) Y;i a (y~i) (y bıde) becerikli; mahir olmak;
• • •
girmek için teşrif ettinnek; ~ b-den) aynl· yJI i (dillünıil) sıkmak; yJl (b-;) akhyla
•
mak için izin istemek; (~ b-e) Allah'a yenmek;
••
ısmarladik diyerek gitmek; y;Iç. ylJI <.ibıe) jsıek, ihtiyaç; hedef,
iJ~1. izin, yetki; .J.ıı ."~\.ı.. Allah'ın izniyle;
.
(ç. iJJ~i, ~tJ~i) posta havalesi .Lt;' iJ~~ ç.
amaç;
. ... .., . ...
. , .. . .
",,;ıı .:..Ii);1 posta havaleleri "",."ıı ~;~ ff;
y;lç. yı} <Kgan; 1 \ıJ~ ( ....ı.J) Ur
" onu parça parça yapU;
\.ıJI
• •
12
., ,
.k1}.T-")1 aristolcrat:
• •*", • •
.,,-5J..u)\
· .,.,
Ortodoks; dindar,
·, . ,.
Di a CDI, ~"i) güzel kokmalc. güzel kokusu ..;Jl tazminal. para cezası; diyeı;
olmalc:c.ıU = ı:.,ı';
o." •• .. --. ..
JPJi müe. ç. JP'J1. u~)i yer; toprak, arazi:
•
•• J '.
[)L güzel, hoş koku, rayiha; bölge. alan, saha; 1 JLJI JP)'il cehennem;
• •••• ••
Vi güzel, hoş koku; L-oJ.Wl JPJ'il Filistin, Mukaddes Topr.ık;
•
~)L güzel. hoş kolru, rayiha; ~Ji arza. yere ait; yere yakın [s.); dünya·
, ,
~)i =>~)U salIanmalc,salııunak; ya ait. dUnyevi; yeraltı ile ilgili; ır:-)'
·.-.
~J~ düzensiz bir şekilde delişen; istik·
..
..f~ enginar 9OT.;
.. '.
""'ız;
I.JP':') ~ i Arjantin;
~J' (cinjs.; tek. is. iJ beyaz onoca.
..
uly;-)' [is.] mor, enatun, erguyan rengi;
kanatlı
•
kannca;
•
YJ' ç. lı:"'. yer, zemin; yer döşemesi
•
... ~I..f:)' [s.} mor, enatun renkli;
jr)1 (yaygın olanj..f:IA)] Karagöz oyunu;
. .. -... ,.
nıN;
.. stok;
aı} (ü))i) ç. .k)1 tabur, müfreze ESK. MIS.
• •
düşmek, (bıi,
.\0.1< tarihçiler,
· .. -- •
ı.1,S')I ç. J,fl)i SUl<. nargile;
·
•U tarihi •
O-~· __ i·
• .:.. • 'ö ...
1.ıJ)1 ve i.ıJ)1 ırlanda;
·
~)
,
uY ç. ur
• l-iIluı:ı.c; ,
tarihçi; valınııvis;
••
"';J)I Idandaya ıU~
•
••
bi' (,. ,y) ... tarihli; rJ\ i ISJrmak;
13 <Sjl
., . ., ...
rJ 1 azı dişi; 1~J':ll J~ dişlerini [sininn· dım etmek; (b-i) desteklemek; )j\:i vc
" .
),.;:;1
den) gıcırdalmak; izar, peştema] tUlUnmak; )j'G yardımlaşmak;
•
...))1 kök. kaynak. orijin; omça (amaca); kuvvetlerini birleştinnek;
i. ,. • • •• • • •
, .
~)i Ermenistan;
.k)1';)"11 Arnavutlar;
güveni gelmek;
..
)ljl [müz. ve mOe.ı ç. )jl izar, peştema];
,
..}Jl,;)\ Arnavut (s. ve is.]; şal, omuz atkısı, örtü;
-. ..
~;l
• • ••
mOe ç ~LJ' yabani tavşan zoo.; tavşan
•
)P'.,ç.;j\. önlUk; örtü;
'
y'? ç. "':-'Ji..
•
ve yl.,r.- ç. ",:--,.j~
••
kanaL, rj\:i: ~U-\ rjli kritik gelişme, durumun
mecra. su yolu; kötUleşmesi;
•
>-J tıknaz, bodur, ufak tefek adam; ~) '11zmır,
.
• "
..:.Lj~tl Ozbelder, J,-jlç. ~ijl keski;
..
Jjl i w~ (b-i) çevrelemek. kuşatmak; (b-ı)
'-
..:.ıJj' azot;
'-
peşlemal. iıar, (Ula ile sarmak; (b-~ bı il~> ılJjl azotlu;
örtrnek, sarmak, dolamak; (b-;, bıı) kuv- ı..S'j 1 bir şeyin hiı.asında, kaqısında durmak;
vetlcndinnek, takviye etmek; .i (b-t!) yar- ..Ijl [meb. mud kuL.] .. .in karşısına, .. .ile
<Sjl 14
- ,
k.arşı karşıya: ... ın önüne; .. Ij\..ı ... ın ~\ iL> alkol, ispirto;
• •• • • ••
aımak;..,.......li kurulmak;
.. kunnak, tesis etmek, temelini ~\:....,
{akademik
i.lJ~1 Ustal; ö~retmen, hoca; profesör
•
ünvanı; (hitap ifadesi olarak)
• •
. ..
lJ"'1 temel, esas, asıl; MAT. ÜSt kuvvet.; üstat [avukatlar, gazeteciler. yazarlar, şairler
_. .. .,
nota; 1 _. 0",,\....1
... varsay.iarak;'~ .ıı.,...ı
.. . .. ..... . --
J&- ... egöre•...kabulü ile.
l.ol ~ doın> ru; <r.'
.. ...
,.,$""il Ezher Üniversitesi Rektörünün ünva-
~ ;,,,",~ M'1 [y;ne SUR.
.. ...
<r.'A ;"'"'1]
• • ••• .t • •• •
delil, ne aslı ne asları var, dolruluktan eser profesör, foI':'.ır ~ i\:...ıl doçent SUR.; il.:...I
•• •• ••
yok [haberler. söylentiler için): ~ ;-:.s- MIS. yanın gün çalışan profesör.
ı,t""L.I ana, temel; ilk, ~langJÇ; önemli; üniversite dışında bürosu bulunan profesör;
.• ..• . .t'
~Ia gelen, asli; J&.\...... il:...ıl asistan MIS., SUJL; )lj il,;.,.,\ ders
, • • •• •
..:.ıl:--ıL..1 prensipler. kaideler; veren ziyaretçi profesör MIS. SUR.; i~ı...ı ~
•
~t kuruluş, tesis. müessese, teşkilat; ~.ı..t-l J. onlar ccdd ustasıdır, onlar lartış
. ,.
..:.ıl...::--ıU (çol.l teşekküller, kurumlar; manın piridir,
• i i- •• • •••
~1J temel, esas, asli; I,J. _ • .. ~ u ~i\:....' hocalık. ustalık; profesörlük;
~ .t ....
kurucu meclis. anayasayı deliştinneye yet· J -","'"'I Isıanbul [yh>e J r-L I);
• •
•
•
kili meclis; .,J r.'~1 [n.·ı] Isıanbtıl"'.lsıanbtıl He
• •
..
."Y. .
..,........;. kurucu;
-
ç. ..:.ıL müessese. kuruluş, tesis;
ilgili;
• • .t
finna, şirket T1C..; kurum; örgüt. teşkilat; ıı~, brokar. bir yüzü kabartma kumaş;
•
iJl.:--o'll Ispanyollar;
••
.,.,.,.1;,-,1
. ' ..., sıraıejik;
",l,.-I [na'ı] İspanyol...; (ç. .:ıJ') ıspanyol ~\rl [na'l] Avusturalya... i; Avusturalya ile
[is.); ilgili;
• ••
~i ıspanak;
- ... ...
I,ll;,-,I Avusturalya;
l,ll,.-I
•
ıspanyol; r,r) ri sterlin 1#r' ~ paund. sterlin; • • •
•• •• •
ret göstermek;
...
~ILL> üsıüpü;
y"i~' usturlap;
'0' ii ._ • o • _
.ı...l ç. .ı-.ıl, ı J""". ıL.ı1 aslan; Aslan borcu ~ı..,s:...ılç. ..:.ıL kolon, sütun MlM..; silindir MAT.;
'. .
ASTR.; 1 .L...ıı~I .. lı bir nevi cUzzam hastalıA.; plak; ~L.ıl [çoA;.] meşhur, mühim şahsiyet-
- ..
ri i <........')(b-;) zincire vurmak. zincir ile bagIa- ler; şöhretler, ustalar, söz sahipleri ~ ~l..ol
• •
••
mak; esitetmet. esiralmak; (b·i) büyültınek:; v'J' sanat alanındili önemli kişilikJer;
0-' ••
J""\:...ı\ teslim olmak; J1ı:-' [s.) silindir şekJinde, silindir;
• •• • • •
."r-'" kayış. şerit; esir; esarel; tutkuoluk i ).,b-ıl ç. ~L.ıl masaJ, efsane, mit, destan;
•• •
, .r~' '.Ci kuvvel, dinçlik. gayret, enerji;
'. o
•
· , •
.. - ••
ı.!~' inanılmaz., efsanevi. destansl;
.
••
i.r" ç. J""'""'~ •.:.ıL aile; hanedan; kabile.
o • • . . . . ..
J.,b-ılç.~l..ol donanma, mo; hava rııo;
., .
boy, akraba, hısım; ir' bkz. r..,r ; .;...1 ç. .;,1;....1 KNş.ı ";ı.,...I"dan] hoca; usta
• • • • • • •
0.r"~ tamamen, büsbütün; rA r~ 'J"~ [is.! MIS; şef, formen; [taksi şöförü, arabacı
· . .- .
hepsi geldiler, vb.e seslenirken MIS.. ] Usta! , Şoför bey!;
..
)L.l kayq:, Itti!; esaret; etkisinden kurtu- ......1 Q ( ....... 1) ~ ya da J bıe) Uzülmek,
i • • ••
r i ç.
" ...
"'r'. ..
~.r-"" esir, tutuklu, savaş
kötü!; ı..J,...ı~ ~ J [veya sadece ıJ,...oWj maale-
••
'.
.. '.'
sef; ~'J' ~ ve ~'JI ~ maalesef;
••
.
• •
esm; ı".,i....I ve~' mahzun, üzünıUlü, gam1I,
~,
... •••
i..........-ı' Asmara (Eritre'nin başkenti);
.:.ı'~1
••• • •
• • •• • •
fından
~L piskoposlara ait; piskoposl"r tara-
yönetilen;
banŞI
_. -
IJ':"'1 a (\S""~
. .-
saAlamak, aralannda banŞI tesis etmek;
L....~ üzgün olmak, üzülmek,
< , •• • ••
+)5 dı [is.1 piskopos:uk [makam, bölge] tasalunmak; ı,r"'(b.;) teselli etmek, avundur-
. ,. , .-
ı.Ş ~\ uskumru ZOO.; mak; (hastayı) tedavi etmek. bakmak; LS"'"
•• •
~L ing.> skeç, kısa hikaye veya müzileli (b-tkarşı) yardımsever olmak; (p·ile malını,
• •
•• • • • J
l·<...ıl İskenderun;
4i))
l •.• .. ,
sıkıntı, ıstırap;
...i)-"\,
~) l'>~~' ıskenderiye; i)-"1 örnek, model, numune; ... ~
• •
• •
~I.i ı·> i İskandinavya; .. ... in yolunu, izleyerek, ... i örnek alarak;
• •• • • J
, .
lerden oluşan topluluk;
::j)•. ':., Sevil tsp.;
mukavele; yük,
. -
agırlık;
..
gUnah;j\""1 baglar;
..
ö.rP' ç. ..J'"""'IJI bag. rabıta (MEC... ~IJI
.' .
-:"':; ,,~ ç. ~~Uıl bkz. ~~
• • " .
,"~.,.H dostluk bagları" gibi); zorunluluk,
••
~, u (~~ (bşı) bıçla ile biçmek, testere ile yaptırım;
•••
biçmek;r-\ j (bşi) e~eıemek, törpülemek, JJ=...ı'1 ç. ~r_ ahır;
., . ., . • . ..
e~e ile inceltmek;.ro' (b·i) işaretlemek, kay- ~, U (~\ .. I) saglam kökü olmak.; yapısı,
deımek, girişini yapmak; vizeyi onaylamak; kuruluşu saglam olmak.; asil olmak, şerefli
• • i-
vize vermek; (~ bşe örn. evrağa) onay
işareti koymak, parafe etmek;
bir soyu olmak;~l (bşı) kunnak, yapısını
saglamlaşbnnak, temelini atmak;J.PIJ sag-
. ..'
~, canlılık. zindelik, coşkunluk; hayratlık, lam, güçlü kökü bulunmak, kökleri derin-
arsızlık; küstahlık, terbiyesizlik; kibirlilik, lerde olmak; saglam yapısı bulunmak; kökü
ma~rurıuk; (ı,;,- ... e) dayanmak. (~ ... den) kaynaklan-
• •• i·'
~, canlı. zinde. coşkun; hoyrdt, arsız; küs- mak;~\':""'l (ağacı, bitkiyı) kökünden çıkar-
tah, terbiyesiz; kibirli. maArur; mak; (bşı) yok etmek; (orgam) ameliyat ile
• • •• •..••. ı··
~L; vize; resmi onay; imza; pardf; mak, defetmek, .. köküne kibrit suyu dök-
·ı· ' •. 1.
..r";" rb.
• , • i· , • J i
j~i i geçiş vizesi. transit vize; j.PI ç. Jr"1 kök: [a~açıaJ gövde: kay·
~,
[ölçü aletindel ibre. iAne; nak, orijin: sebep, illet; soy. nesil. nesep.
, .,
r";" dişli, teslere dişi gibi kenarları olan, soy agacı (özellikle asil birinin); temel, esas,
j...ol 18
,,
yatir kullanabilme; basireOilik. sal görüş-
asıl; (kitap vb.ile ilgili] asıl. orijinal; J.J-""I
IÜıük;.I.
" " ...
.' ,:r 4.IIJ~~ kendililinden, ken·
lçot.] usül, prensipler, kaideler, [bir bilimin)
•
.. . . •• i '0
temel prensipler, ilkeler, kurallar; temel, asli dımlen kaynaklanarak: [karşıtı ,:r ~L..:ı:-J4
., ••••••• i • •
kurallar; mülk, gayri menkul mal; emval, ~~J; ~~ J .ıv1dolayb veya dolaysız;
..
servet, aktif varWc: MAL; ~, temelolarak,
, •
~~ nesep. şccere, soy; nesep tetk:iki;
...
edillei
,.
r~ JJ-"I varlıklar
şer'iyye
J
[Kuran, Sünnet. kıyas, iema];
ve borçlar; J;"i
j.<oo.köklü [inan<;); kronik [hasıalık);
~ı devenin bögürtüsü iniltisi;
•• • • ).i u, i J,i) ve ).1 (bş.) bü_k, etmek;
:ı ; d kı. çift defter tutma usulü':'
' . :.
,, , • - > •
, ~\ıl.;.;ıı maliyet fiya.; ')',\ıı.;.ıfi.ı ba~lamda; '" fJ. Ju,! dünya görilşü, hayala
[pusula da] anayönler; ~i ı:1 ~ sa~ bakış açısı;
• • • • •
i )u,ı tekerlek: çemberi, ispit;
"Y"" t~
,"
L.ı..>..o
.r- asli"uye;
;,ş)l»1 çerçeve, çember şeklinde;
J...,....,ı asla uygun, kurallarla uygun; gele-
neksel, alışılmış; kanuna saygılı, itaatkar, ;,}ol bkz. <>}o;
.> . . .
...1)1.ı,....1
, . şaım';' yanılmaz hüküm''
~i Atlas Okyanusuna ilişkin, ait. Aılantik;
••• • • •
.ı,....ı ç, JL.\ jlL.i ilin<li ile akşam ara, , ~'jI ...il.JI Manlik Pak.;
, ' '
asalaten; t u:ı, r)I4Jl.-j net karar venne' inisi- ~!' Yunan, Yunanlı [s. ve is.];
19 j,jl
... '
.. '
! ,,",I um; om;
.. .
geniş ufuklu; ı,llil yl~ geıgin, seyyah;
~i yatay. uflci;
~i memnuniyetsizlik, hoşnutsuıluk; JÜl uzak bir ülke ya da bölgeden gelen;
•••
homurtu, söylenme;
t·- ••
....1; = o.ill;
.. ",lil geıgin, seyyah;
.....1;(.....~ v......' . ( i
..
1, .ırJ~ illira
• • 'i' •
~,ri';/I Frenlcl.r. Avrupalılar, , ~.ı-',;/I >~
.
atmak, kara çalmak, yalan söylemek;
.. ..
ve 4S:Jı ç. ~\il yalan, iftira;
Avrupa;
- . ..
~)i Frenk, Avrupalı;
cli'
,; . .
.l3lil yalancı. iftiracı. müfteri;
... ... ii
. .-.
L.J ...,j)! [na't] fransız; (ç. ı:.ıJ") fransız;
~ j'JI fransızca;
yı u. ; (J}I) [yıldız) baunak, görünmez olmak;
..
Jjl [yıldız) balina, görünmerne;
. ..
yapılarda, taban kirişi ile çatı ara·
..it)', ç. jUUI
sında
,
w",jl
. •
:..
l,I4-OJI Kuzey Afrika;
.. .
••
mü•. [yine ı.,...ı,,ri~ Afrika;' I..,-i,ı,ril
.. . ı.Ş..ı.;.i1 ç. i. efendi [Avrupalı olmayıp batılı kı-
yafeti ve fes giyen kişi için]; (isimden sonra)
• • • •• ...
.}<)i Afrikalı; (ç. ~J'. li1lil) Afrilc.alı; bir saygı Unvanı MIS.; ! ~~i bey! beycfendi!
~)r aferin, brava; ba yım.;' MIS. eıen
' dım.
"nedemıştınıı.;
"'?
... •• iı
.ı,ı;lalr. bkz;
., ..
i ,,>Iç, ,,>1 ıop [oyun içini;
, • •
~i (bıi, b·ı) bir yerin iklimine alıştırmak; ll:JiııP. egzama;
• •
..
"
~\:ibir iklime alışm~ ~i W1X ışınlan;
..
.,
,
• •• • ••
~JlS'lakademi; eskirnek. [zaman] yıpratmak; ~)L JS'I faiz
• • •• •• •• • • •••
yemek, faiz almak; "":<:11 JS'J.' ",I ~ """
• •• .- .
.L51~ .J...SI<J b·e. ul .. .dıtını) temin etmek.
...
neyi nasıl yapacalını
..
gayet iyi bilmek;
. .. 4ı1S"1
.
vurgu; ..ı.,S"W\.ı şüphesiz, kesinlikle;
beslemek; JS'i(b-ile) birlikte yemek yemek;
YUbitmek, tükenrnek; aşınmak. yenmek;
~.' .
.lS"lJ temin; eskirnek, yıpranmak, pörsümek; aşına aşına
cekler: gerçekleştirdi;
• • • • •
JS'ly yemek. arkadaşı; LS:.. ':II Alaska;
jt:.: ve JS'b ~ınmış. yenmiş; eskimiş, ı.ş'ıi, r.j~iç. ı.:.ıi. alay ASK';
• - o.
yıpranınış; eski, kınk dökük; pasıı, pastan i ~l u, ;(yl) [insanlar] toplanmak, birleşrnek,
çürümOş; kuvvetlerini birleştinnek; ~'(Js- b·~ bıe)
•
LJ"J,r-lS'1 HRİ. ruhban sınıf; rahipler zümresi; karı, Ioılonmak, tahrik e..ek; .,.rı> ~
• •
~ J..,r-JS"I politikada kilisenin nuruzu; bfe karıı) kuvvet oluşturmak. birleşmek;
• • •
...rJ,r-lS'1 kilisenin politikada yeri olma· '..,.J':II Jl,>:- Alpler;
••
sını savunan; cJL:I"l1 Arnavutlar;
pflkJinik;
- ..
... .
;..sı ç. .JW"I, rlS'~, ~i, r\Sl 'epe; ""if, kayahk;
~L:l1 Arnavutluk;
.r
t:!ı" • i Jı ve dilerleri, ve saire" için kısaltma;
yılın, küme; ~~,~j ~ W"~, ~,~j göründUIU <$jfı·~ue . .)i ç mUz. ;;"';ilı ç. mUe. ~i,
•
gibi delil, kimbilir arkasında, içinde ne var!; .;ljlJı, .,;ilıIITu'kçede yoktu,. "... ki o" lu
JI muahede. pakı, antlaşma; kan akrabalılı.; yapı ile karşılanabilir: marife isimlerin bir
'':il ve ı:.iiçin bkz. i; cümle ile nitelenmesi gerekti~nde ya da sıfa!
Z':llbkz. ')1; cümlesinin isim görevi UstJenmesi halinde
. .. kullanılır. 1 ;1 j ~L ~ uzun tartışmalar
..
3':il ["':I + ull yapmaması,olmaması;
,
4"11 ["':I + Yi) eler yapmaz, olmaz ise olmaması, dan, müzakerelerden sonra;
•
yapmamast halinde; ... sı hariç; ... mUstesna; .,.ll => :.,.lı <.}<- b-i) kUçUk d"IUrnıek, alçaı,·
(olumsuzluktan sonra) ancak. sadece; t ~i mak;
0- . . .
ı:.ıı ... yapması, olması hariç, bununla birliktc, '..,iJl ç. .J)1, .J':Ii hin; bin yıllık zaman dilimi;
maalesef, [ana cümleden önce gelmesi ha- ill'';: .J)i veya ill'';: .J'ii binle=; i;' ~
-.All 22
a- •••
J~'~L onbinlerce; J~*iI..:J~ yüzbinlerce; ~1J (hükümtt) kurma; (~ .. .oras/nı)
. . ..' .
ı,jll : ~i ~ bininci yıldönüm; birle,tirmek; edebi çalı,ma; {kitap makale]
.
2-.iJI "i" harfinin ismi , ~~ J~ ~I ~ bal,ndan
. . "
yazma, hazırlanma; (. ....i,lU, .,.i,JU) kitap,
. -
sonuna kadar, tepeden tımap., A'dan Z'ye; eser, çalıtma;
•• •• •• •• 'J
.,.\l J 4...il1 J.ıJY. (bş.) çok iyi bilmek, • bir
••
-.iJ U uyum, • •
ınsıcam, hann'
om; k
. nal ı,
~i
- -- -
şeyin piri olmak ; ,.~ ~i alfabe; yabancı olmama; dostluk:;
o- - • • • •
-.iJI Q (-.iJI) (l>ıe) aşina. tanıdık_ bildik olrruık; ıJ;k.i~ uyum, insicam, haımoni; (~ bit
(b-ilt) samimi, senli benli olmak; (bit) alıŞ fikrt, göt"Ült) katılma; birlik; koalisyon stv..;
•• • • • • ••
mak. ahşkın olmak; (bıi) sevmek, (bıdtn, </'*'I [na',) koalisyon... ' ı.,.,l'*'1 ihJ
• • •• •
ı..iJ.r
. , ç. u itiyat, alı,kanlık;
J- yazar, mUellif;
·r' ,
:...JIJ ~ ~.r <.J' .. .dtn) oluşan, mürekkep; ya·
derlemek, yazmak, telif etmek;
baııı;
,
ı..iJ\.t ah,ılrnı" yadırganmayan ~y;
i --
. . .. . -
~ ç. f~' acı, elem; keder, tasa, gam,
hllzlln;' ~I....iı r~i ruhi bunalım;tr.-'I
...
23 .)1
, -
r~"'il Pask.alyadan biI önceki hafta Hn; Jl~[is.] semavi, ilahi;
, , f ,.
.. • • • 'i' •
bii) ihmal elmek, yapmamak;
ıJyacı; kederveren, üzUcü;
..
r~lbkz,Jı; kendi kendine ... yapacalına söz verdi;
... ,
~W'eJmas; ,,~lyemin;
• ,. '
ıJWIAlmanlar.
••• ••
•
;U'
.. Ald!;
~,. ~
yWI Almanya; Jl[harfi cerl ... e, ...ye; ... e doyu; ... e kadar,
. .. . - .
... ı:ı\ J!
... yapıncaya kadar; t ~~, J~
• • Oı
brmak; :..rUkendini tann kabul etmek, ilahlık ,,1...iU1 Allah'a ısmarladık!, görüşmek Oıere;
•• • •
iddiasında bulunmak; r'1~ (= ı. + J~ llCn:ye kadar. (yol) ne kadar;
.. ,
Aıll ,'iı ç. ıiJ1ilah, tann, mabut;
,
,
- ' ,
A.tJlç. ~\- i1ahe. tannça, dişi mabut;
.. . .,
ır J~ ne zamana kadar, ne kadar [zaman,
süre]; ~ ~! uzaklaş benden! git!; J!
.
, , ., . . ..
~H ~"i~ ilahi, larınsal; ilahi. teolojik; ~; :. ~b.- bunun yanında, ilaveten; J~ 1.1..
• s' • ..
~~'J)" ~ ilahiyat ilmi, teoloji; ... ı:ıı buna ilaveten. bir de, daha da...•
,' • • •• • •• ••
.ılı Allah. Tann; üstelik; ~; ~ Jl ve benzerleri; ~i ı.. J
~i Ey Allahtm! tı~ ;.+lı, ... olmaması
••• .. .. . . -
• •
uAında; ~eşke; ~ ~L AIJah'a yemin ederim burada; burada ise ... dır; şimdi ...gelecektir;
.. "" ,
..r;r JI.;.'~ y;"'1 Arapçaya yakın bir
, .
ki evet, dop-u! kesinlikle;
~)l uluhiye!. tannlık, ilahlılc vasrı; Ibraruce .sl_b; ~;...-l~ '1 J ,.LA
• • •••• • •
...-l! '1 nc
' ..
"
.ylJtannlaşlırrna. ilah derecesine çıkar- böyle ne de öyle. öyle de delil böyle de;
ma;
, ..
cl:J1.".~1 karar senin Urann, buna sen karar
,
Aılfput. mahul; vereceksin;
,
, '
ı.fJf ç. ..:.ıl. tannça, ilahe. dişi mabut; J. "if("Jr'in çolulu) hayır dua; şükran, hamd;
,
~f tannsal, ilalU;
.-
...
.L)lç. ~L)L kuynık [koyun için]; but.
24
kaba, kalça, kıç;
~~i (meb. mud. ku1.J .. .in önünde; (sırala
(ri yoksa!;
mada! .. .in önUnde' r~'ıl J~ ileriye, öne
~L ç...(.1,, ~(':i cariye, şakayık;
doıru; .. ,~i ~i ~~i J:; ;J önUndelei tek
~i ~i) (bir y~re) gitmek, (bo; gönneye) git·
II • •• ••• ••
seçenek ... yapması, ... olması idi; ~ı..ı....iiJ
rnek; _(LGı) önde gibnek, başı çekmek,
. . .. karşısına. önüne Çıkmak, engel o~
imam olmak; (Ire): _(.....)-"1) anne ol·mak;
f _,
i_
...ı.I4lü;
•••
gönneye gitmek;
.~
. . .'
"
~LJ ç. ...::.ıL millileştirme;
-
mürekkep balı!ı zoo.; ~L ri FAS. bUlbüı 1.1 bkz. i;
•
ri
zoo.;y)iiı uma!< ";dyesi; ,IX)1 be~;
.0 • • •••• •
ri • Gl [genellikle ~ den sonra) fakat; bununla
beyin wl ."...} )
•
C:')I ri krlayak ZOO.;
o. .,
ri beraber, diler taraftan; ~ ı..ı [konuşmaya
• o _ ••
. . ..
~JlYI..:.ı4-1mühim hadiseler, mühim
.,
olaylar; J Jrı..:.ı,+-I (malbaacılık] hurufat ,
... )11;
,
,- imparator
' ,
. . . ., .. )~lrL
kalıbı. matris; ıPL...JI..:.ı1.t-1 temel problem- , • •0 •
..
...".1 annelik;
li; az zaman süren. kısa ömürlü;
..
~I u <.r~ emretmek, kamut vermek, taJimat
25 ....1
-.r-"\- u -, i. _. _
vennelc (b-e, "":" bıi )'apma31 için); ii ..,.'gUç, nüfuz, otorite' ~.,-1 ~ emrin·
, - -- .
(JL.l) ba.ıkan, lider. emir olmak; ."...I(tre. de. emrine amade;
...1) yönetme yetkisi vennek. salahiret ver-
--
i)ı..lç. ~L. ;\..Iemare, işaret. remiı;
rnek;
-
f'l(b-den) öAüt istemek, (b-e) danıŞ-
- -
ii)t..lemirlik. emir konumu; prensiik; oto-
•• • •
maJC; ;Uiktidar.l gelmek, baja geçmek; baş rite. güç; t ~i i )\..11 deniz komutanlılı;
f • .'. • •
kan gibi davranmak; zorba bir tutum almalc; ~l.< Tl.. ':-1)1'1 Umman Kralhtı;
- -J -
• • •• -
ıalimleşmek; .t'l.itoplanıp karar almak; gizli ft"'ç... I;,' komutan. emir; prens; kabile
- .. --
- MIS. alay komutanı (ESK.
karar almak Gjs- bşe karıı) .J' "!mütalaa reisi; t l$~' j""':""'"
etmek.. istişare etmek; gizli karar almak; plan MIS. Albaya yakın. donanmada kaptan):.r--l
-
.. , ..
yapmak (",:", ".t karşı) komplo kunnak. ..lr '1111JN. Tufgeneral; )ı...,. ; 1\ ~i [MIS.
•• •• •• , - -
entrika çevinnek; ~ 0.t'~ ~i birinin söy· 19391 amiral;~' .r-'"\amiral [bu mevkideki
• •• • - -
ledilini yapmak; Arap olmayan kişi için kullanılırdı ESK .); MIS.
, -- koramiral; .. ı)u J li (1933 den beri
flç. f'JI emir. buyruk. komut. talimat _ IR.)
("':'" bı
kararname;
...yapmak için); resmi emir. irade•
güç. otorite; DILB.
..
emir; t ,.,..-'
tuA;bay. albay ile tufgeneral
ÜL .. ı)ıı ."r.'i Bey'in saray muhafızlarının
arasında rütbe;
• • •• - - • •• •
.Jı. buyruk, irade MIS.; J.ı. .1"1 kararname, komutanı ESK. nIN.; ~~;.ıı J="'l Halife;
••••• -
r'
hakim kuvvet. en yüksek otorite; J.t)Y
•
SUR.;
,-
~i devlet yayınıı baskısı;
teslim alma emri Tıc; ~,.,..-' ..ı emrine L' )\...\ (",:", b-ı) çok isteyen. isteyip duran;
! • " "
amadedir. emrindedir; klŞkırtıCI,lalırik edici 1'.ı-l~ i)I.~1 ~i
• H • •• - -
J'lç. )-"1 iş, güç, , eil) .1"1 ge"ek olay, kötüıugU emreden nefis. nefsi emmare;
••• •• ',-
vakıa. realite; J J.ı- . . . 1 herkes tarafından )"....l:iruh. can; ANAT,
.,- perikard, kalp
_. dış
•• ••
bilinen. malum; t~l ~Ji i •
her şeyden önce. zan, dış yürek. zan t ),,-l.i y\.e;J! TIP. penkard
• •• • •••
evvela; L. r ' j herhangi bir sebeple; ~ i i1tihabl kalp dış zannın iltihabı;
• , ..
~:ır )11 öyle detil mi?; /i ~ J:; lo+- i ;,'J-ç.\oJI, görüşme. mütalaa; fesat ter-
ne olursa olsun;
•• ••• ••••
başka bazı şeyler
mühim bir işe tayin edilen memur, sivil me- ~~ ve ~~ karaktersiz. zayıf ahlaklı kişi; fırsatçı.
mur (öz!. idari konumda]; şube. kısım mU- çıkarcı; eyyameı;
, ')y"-.- polis memuru,
düru MIS.; ~ıJl
V".,
•• .
,11;",.1\ ) ...ı.. icra
'I'
haciz memuru HUK.; )".
'.
polis;
ı..
~i u O-:-i) (bıi
..-
beslemek, umutlu olmak; J-I
. ya da y bı IwU/Oda)ümit
(~bıi, b-den
... J '
LS'}-i (demiryolunda) trafık memuru; HUK. )ummak, beklemek. beklentisi olmak; (b-e)
...J-U
'. •• ' i-
iı) 0'11 ),.,.1.0 tasfiye veya İcra, haciz memuru; ümit vermek, beklenti dolmasına sebep 01·
• f'l _ •
~".ı.. ç. ı::.ıl_ emir. buyruk; memur edıl· mak; 1 i:,.:..;.. Zi birine ümit vennek;
me, bir yere bir görev için gönderiıme; vazife. J bıe) dikkatle bakmak; düşünce
(bıe l'eyil
görev; nakil. alanma; personel müdürlülü; lere dalmak; (bıi veya J bı hokkmda); dü-
, • • • J i-
~W 'oy\.. adli. hukuki memuriyet; şünüp ~ınmak, tefekkür etmek;
o •
JO
iJ
·Jr'. ..Y
iJJf~ entrikacılar,
-
entrikacılar. gizli toplanu yapan-
J-I ç.
•
~ilS boş
J~i umut. Umit. beklenti; ,
ümit;
J-I
ı,:.,~\i (çel·1
•
• •
j.t.: derin dUşüncelere dalan, çek düşü
Amerika;
..
.f<rl Amerikan; (ç. ~.ı-) Amerikalı;
nen; dalgın, düşünceli Mis.;
;1 u..(..i~l) emin, dolru olmak;~l avi •
.- .-
• •
·
U~.t'JI Amerikalılar,
" .uı..ı) V bşden ya da bşden) emniyette olm:ık
.. . •
~1S.t1 Amerikan; (ç. uJ-) Amerikalı; ; , güven vermek, güvenini tazelemek; (bıi
• •
27 .:ıı
..
ı.r" emniyet, gUvenlik; barış, huzur,
.' .
sütun; t rL.J1 va'il umumi emniyet; J~1
.. .. .
sigorta;
i~l Js- ~LJ hayat sigortası
• • - -
••
~<:Il polis, emniyet kuvveUeri; u~l (y bje) iman, inanç;
- •
ı:.ıt..1 emniyet. güvenlik; barış ıJ~1 güven. ilimat; kredi;
huzur, koru-
,
ma, himaye; ASK.aman [eman]; kefalet, temi· iJ~lgüven, itimat;
şi. firma (Js- bı,); şef, başkan, müdür; mu- mutemet; kamulaştmlmış;
-.
harız. ntzarcıçi; muhasebeci, haznedar; 4j.".-1 cariyeler ile ilgili;
- ,
birlik. demek başkanı, lonca ustası TUN.; ASK., ...)'IOmeyye;
MIS. iaşe görevlisi
-
subay, çavuş 1 ~~L
f' •• .'
_. ,. ,
J1r-'1 amiral;
ren başkanı; u.r-ıı .:t-'\ depo yetkilisi. so- ıS:.r-'l ~r-'i Amerika;
... _. . '
• -• --
.......--Jl.
rumlusu; depo yazıcısı 11).ıJI r ~i ve ~i
, .. .-
Sekreter, Devlet Sekreteri SUR.; ~i
ı,J1r-'1 AmiralJik;
i
•
iJl (edat] muzariden önce gelir ve onu nasb
• '1 • • • ' ... ' l"
J. ~
- .-
JJ...ı.:...::JI veya JWI ~i haznedar, veznedar;
.4,;,~' müze'' .
bağlar.]
-- ·.' ... oldu~unu, yaptığını; ıj\ ~ zira
.
O...: ~i ~ O ... yaparken, yaptl~1 yerde;
- - 0-
• •• ,- "
.,.
ana cümle başında: bununla beraber;
A"i'i yanı,
'demt: kC'
lU ••• ;
..:.ll,) J ıJ~\
•••• "
~l II
antimon;
(AJ'i') kadın veya dişi olmak;~\ dişi-
_ı_
,
ı:.ıı gerçekten, doğrusu (edat isim cümlesinden leşıirrnek. OILB. mUennes yapmak; kadınımsı
ağlayıp sızlamalar,
~IJ
.;
~ jo OILB.
. müenneslik, te'rus, dişiIlik
müennes, feminin, dişi!.;
OILB.;
• • • • 00-
yı
... piskopos fKtpti kilisesinde] HRI.; ..,..ı",~ı Endülüs;
. ..-
l.;.-i)..ı.;1 Endonezya;
.,. .... • - ;- ol
~y\
...
)yl ç, -",UI, -"UI anbar, depo;
•
bulundutunun farkına vaımak, idrak elmdc.; ~Wi insan; , .r-oJI ~Wi gözbebel?;
, ,, .
~~ (bıi.
,
J .. .de) birinin sohbetinden hoş-
~
~l-j! [na't] insan ile ilgili, insan .. .i;
olmak; (b-ı) ellendinnek. hoş vakit geçir- hamet; zarinik, kibarlık, nezaket; insanlık,
~!,;ı:tecsim HRI.;
..
insan olmak; ~~i girişkin, sosyal olmak; cJ"~1 sosyal hayat, toplumsal hayal;
samimi, candan olmak; evcilleşme~ (b-e WL
,
ç. ~l" ~IJi
,-,
.
genç kız, hanım;
..,..,ı.-.tarudılt, aşina. bildilc;
karıı) nazik olmak; kendini
veya JI bit) tanıd.ık, aşina olmak; (y veya
alıştırmak; ("":"
•
'.
CJ" yı.. evcil. ehli;
JI bIi) yadırgamamak;(Y Iwkkmdo) bilgi, .;.;Ilng> inç;
. ., ..
lenmek. bilgi edinmek; ("':-' bı') göz önüne ~~L il> MIS. hamsi batı~ı zoo.;
f •••
almak, hesaba kalmak; (J bıı) dinlemek, <,f\l,;I Antakya;
• , . o.
ıi"';y.ılnntnlojik FELS;
..
(y görüı~) kulak vermek;
,.
cJ"\i ve cJ"tl i nsanlar, temyiz yoluna gitmek HlIK.;
.. . ..
.
cJ"tl bir grup insan;
'
u.J'""\i insanlık, berq:iyet;
. J;I ç. ...ıti, ...ı -,",I burun; [daıı ziNe.
doruk.; gurur. kibir, 1 ~1 ~J bir şeyi göze
•••••
-.A;I 30
•• •• • o•
..
J'.r oJ' y
,
J''''ıtk;
zarif, kibar;
.. ,
u\:.o
acele etmeme, telaşstzhk, ıeeMi;
sakin, telaşsız;
, 'o.
l.}ll Ankara; [edat] nereden'!; nasıloldu da... ?; bununla
31
• • •
J.lo~1 [çog.) sakinler, yer!;)er. ahali; 1 Jal
.Hi . - beraber. yine de;
• •
ıJ
..WL
•
v~~L
anemi;
•
anason;
.
..:. .11 aile; Hz. Peygamber'in (sav.) ailesi,
...' .
Eb·1i Beyı; JI.ıl1 Jal ev sakinleri; 'iri J-I
.
• ••
•1 ve \Ai ah!; bir mesle~i yürütenler, meslek erbabı; Jal
• •• • •
~i ~ ~L (b-i, bıi, J ...e .için) hazırlamak; ı..-i1.,J, and içenler, anlaşmada yemin edenler,
. '
",":-,U hazır olmak; hazırlanmak; (J
t ••
.. .için)
•• • •
~~\
••
Jal uzmanlar, mütehassıslar, ustalar;
·. " .. ., ..
hazırlanmak, teçhizaunı vb.i hazırlamak; ~b i 1\ Jal Sofi,der, ~i J-I Ehli Sünneı.
.t , _ •
•• •• • •• ••
4,&1 ç. ~L hazır olma, hazırlık; teçhizat, Sünniler; ı.ı-ll J -1 i • ıı Ja' göçebeler ve
donanım;1 ~
. .. . r\ • - .0 •
yı savaş teçhizatı;
••
')lAI hoıgeldin;
~... ,.
~....
Jal (b·i. J ...e) elUllolmak, (bşi. J ... için) kanuncn yetkili; 4..~.":il f..~ ruhsatsız, resmi
mümkün kılmak, (J b-nin, blı) yapmasına izni bulunmayan;
- • l'
imkan tanımak; (~ b-ı) hoş karşılamak; ~L veJ".ı... meskun, insanlann yaşadlA_
, ..
JaU (J ... e, ... için) uygun, müsait olmak; {bölge, yer];
• • • J-' • • ••
chil olmak; e~enmek;J-\:...ı1 (bşe) layık 01· .:J":AA.r yetenekler, kabiliyetler, maharet-
mak. (bıi) hakketmek;
• ..
ler, hünerler;
,
..
•
Jal ç. ~.r. Jloi aile. yakınlar, akrabalar. jaı:.. evli;
• ~
msımlat; eş, zevce, hanım; [mud.kuJ.) •. .in J:'~ I,yok. halleden; yeıkHi;
• •
ahalisi, halkı; ... taraftarları; ••. sahipleri; sa· ~~ halile, karahalile DOT.; elips GEO.;
•
kinler, [bir yerde] yaşayanlar; (J ...e) layık, lI:,,:,I.~.! elips (na't];
", ••
( ...1) hakeden; (J ... için) ehil; u.."..lA~1 ve Ji ya da, veya; [muzafi miden öncel ... olmaz
32
... ,. ..
ise .... olması hariç;
. . . ., . . ihtiyaç anında yanında bulunmak; o,)J' UI r
1(,,":,,)1) ",:",,1 u ("":")', ~JL. ",:"yl) geri dönmek; birinin ihtiyacını karşılamak; birinin
• •
· .. y ~r
.. ..
...e yakalanınak.
. .'
tutulmak; ~
.. . geçimini saılamasına yardımcı olmak;
•
",)i:ıs- veya.",J-" ).'"Ji JS' ~ dön
•
yandan;
bir
,,, .
)IJlısı; susuzluk;
\OJ' Avrupa;
., . o" •
- ..
ı.....)ı dönüş; ıI)J' Avrupa... {na't); (ç. üJ-) Avrupalı;
• •• • •••
y1.t' dönüş t
• ••
~~\ J l.ı\Ai ilcri geri, aşajı
•
•••• •
yukan; y\!I J ",:""v.i i .f.iJ gidiş-geliş bileti;
,'. . ... ..
~)J' KudUs, Yeruşelim;
- • ••
y\..o dönüş yeri; dönme; ,
•
- • •
yv J Y j*ı:i
••
.
.ı,)JI,.ı,)\
,-.,
"1.hJI (g) Uruguay;
ç. .ı,)ı tabur. müfreze ESK. MIS. ASK.;
gidiş geliş;
'0-
jJ' ~ jJi MIS. (Jr- b·i1t) istihzat alayetmek;
jjı (cinjs.) kaz ZOO~
... ve ..,
'":"1 ALF.BKZ.;
•
IjJi
•
I;VI IL> opera; opera binası;
. _.. .
cri mersin BOT. Myrtus communis: ALF.BKZ.;
..
~)'''.Jl fr.> operct;
.
\:ll,.,.....JI Avusturalya;
.;..
:. ..
~yı fr.> otobils; \:ır Jik> Avusturya;
• •
Ji r .i
"
J-I}yı mUSlebi~
.. Jl ç. .:.ıl. fr.> el yazısı, aıogmf; f.-)I Oslo;
.,.
Jo--)I _
..
Jo--I;
.
••• J' _•
..
•
~~.iJl fr.> otomatik;
· , iı.
- .
"dJi ç. J-IJlvaaı
~i ç. ~\_
KIP. HRl.;
,,-
..
i a(,)Ji> bükmek. eA- .' -
iıJJi ç. to:,il bir alıırhk birimi [Mıs: 37.44; Halep
rnek' bükülmek,)JU bükülerek elilmek; ha- 320; KudUs 240; Beyru1213.3 gr.);
•
•••
ıJJ"JUJI fr.> takas saUŞı;
şml
..Ji- yük.
eimek;
• •
iı alırlık;
Vi .-
~L mekanik;
·- ...
bıe); <JI bıe) dayandınlmak.isnat edilmek,
atfedilmek; (JI ...den) kaynaklanmak. lilrc-
.
,,-'ll ç. ~~, müzisyen; şarkıcı MIS.;
JJI (mUe.
.,
J Jii ç mUz.
..
~J', ~IJI ilk;
•• • •
rnek; Vi bıe) sebep olmak; (JI b-e) (so- temel, ilk kısım, başlangıç;
... Ji'il ıJW"j1 ilkel
.....
nunda) dönmek, (b-nin) eline geçmek' JL insan; JJt ' .•. ~ baıhekim; ~.ılJ 'jl, JIJ':l1
. ~'.
.. .J~ ~"i' bu olay, bu iş sonunda ...e geldi.
•
•• •
•
..
•
açıklamak, yorumlamak. levi! etmek; ~LJL başlangıcından itibaren;~!~Ji ~
Jr aile, hısım, akrabalar, kabile; taraftar-
-
'.rı başından sonuna, tepeden tımaıa; JJI
.. • . . ' i •
lar, yandaşlar; serap. ılgın, yalgın; J ' ':11 herşeyden önce. ilk olarak; Jlil
• • • • ••
..Jr ç. ..:.ıL cihaz; alet; techizat; araç;
. .- .. "- ... ..'
JJ~U ilk fırsatta; L.. J)i ... dIAında; iyice
makina 1
....
~L ~~L duyu organlan; , \ 4.l1
• '-
traktör; ;;,~ •.•':" ..ıı suikast bombası; ~f ı.ıı
... '-
hlljlarda JJ ~i OJ' ;Si öncekinden daha fazla;
.."iJl evvelen. her
'
• •
kumar makinesi;
.-.' ..
..1<1, ,}.I ç. ~,i erkek geyik;
• • ,_ oL '_
:i). t j' 411 müzik aleti, enstrüman; ~i..,' LL41 ç. ..:.ıL vilayet, eyalet;
- ..
il;
-.
a1ann. sirtn; koma; 4J}:ı1HUK. tapu senedi;
ı.r:1 mekanik; makinataşmış; enSlrü- Jt-.: son; netice. sonuç; çıkanm 1 J.
- ..
. .,
menıal; organilc1 Ji ~L.J'U motorlu saban;
- . . - ...
1..:JI ..:.J'~I motorlu birlikler.
.4\ tSr""
Jr..iı j J~( Iimdili zamanda ve gelecekıe:
• •
" ç. ı.:JI. tevil, yorum;
Juji
• •
• • • • • • •
mekani k hareket; Io":lJI, ~'1Jl bunlar, ~un1ar rı"" ve .. ı:.U,,"
. -
34
. -. ...
...
nın çoğulul:
. .. , ...
~J' Olimpik 1 iı~; 'IJ'i1 ",:"L.J"i\ Olimpiyat
.r'" Ji onball, bkz. ';-"'1;
(.)1).1 uve ~~, inlemek; ~~ijinlemek; (J bit)
Oyunlan;
... iç geçinnek. ah demek;
- '- "
.. J~ J10limpiyat;
;;
,.,.ıJi ("Ji"nun çoıu1u) sahipler {mud.ku!.}:
.1, \.ıııl,
.
.1)1 ah!;
~rç ..:.ıl. inilti; ç. ..:.ı\.i hayranlık ünlem-
•• • • ••
, ;IJI ) JI kanunu uygulayanlar; jJ-I hi leri ya da kendinden geçme önlemi:
; i • • •
,..
,
i 'r :.ıı j idareciler. yöntticiler; ~WJI i JL •Jb inleme; ~k.ınhk ifade etme; çlAJık:
yetkili. sorumlu kişiler; IoSJi i ( Vi bir ytre) sı~ınmak; (~L yaıaıa)
,
, , '
.. .. J'yanlış
mevsiminde; AiL J L ~ zamanda.
. . - .,. . - .'
olsun; (olumsuzlukla) hayır; ~\ ne olursa
. , ,-
zamansız; .LJ~I~. ': arasıra; J L.iJ"'i 1 r.:r.-ı
- .. .
.'
1oS~"'i1 veloS~1
... - - . - .. Ol: 4i~\ arasıra ~e~;
olsun; ,
olsun;
u\S ~\ ya da ~\S ~\ kim olursa
~LS':;' ~\ kim olursa olsun; ~i j;
.,.
i
• o o o. - \i ,
.. .1oS.,r' J
o ••
. .. 4ıi bazen.. _, baı.en ... ;..:.ı
...
"IJ':/I artık çok geç!; "IJ':/I "I (J bl için ya
'- .Jb-
•• i • '.. • •
.
her halukarda; ~\J l.f\ herhangi bir; u~
'
r
~, ve )l!lve ~lJ dutluk;
.. to'
" , • • ,. 11·11
... J .!l~' ... dan sakın, dikkat et; ",I ç. ~~I, IS'~I dul;
· , -o-
<i1"'1 (na'l) İran ...; (ç. ,:,J) İranh (kişi); ı,):!'il neresi; boşlukFELS.;
.... -~i--, neresi olursa olsun;
IJ.i~.;.ı1 İrlanda;
• .. , - ,-
~J.i':l.ıl!' [na't) İrlanda ... ; (uJ-) İrlandalı; u~l ne zaman;
• •
• •• • ~ • 'o'
J\!~\ İng.> anlen; ı,):!l ::::) ı,):!1 (bş/) iyonlaştırmak; ı,):!lJ iyonlaşmak;
•• ••
...,-.:!\ a (ıJ"\!1) (ı,)" bşden) ümidi kmlmak, ümitsiz
. -
u)l!' ç. ~l_ iyon;
, " ,.,
olmak; ~IJ iyonlaştırma;
i,.•
ıJ"\!1 yeis. ümit kınklıgı; ı,):!b iyonlaşmış;
ViI):"'1 i (JI bşe) dönmek; (JI ..e) dönüş- ! ~I iyi! güzel! sonra! başka!;
, .#: -#-
rnek-,
. ..
~\ dahi, da; yine. gene; bir de;
~,
~
müe. kelime ile; ~\ Ey ...;
Y -"I Eyyüp (as);
,~
[edilgen
birliktelik]: ... vasltasıyla, sayesinde;
kullanımda] ... tarafından; (fıyat
. ....
"'"} .ıl4 patotojik;
""'} .ıl4patoloji;
• • • ,'" .. o Oı
için] ... e: ...:.ı"'i\t) ~*'ı üç riyale; yemin için u~~~ve iJ~~ [cin.is.; tek. is. iJ ç. ~L_
• • • . .
- .
~~ Allah'a yemin ederim ki; ~~ geceleyin;
.-
..
... · ç.
patlıcan BOT.;
- bar, basınç ölçü birimi; meyhane,
)Lf.:J~
_. . gündüz vakti J ~ ":iW kuzey dogu-
ya;'-
. " .
~J \ .;iohaıdetamam;~~
.. )~
bar;
~L
.. t
... u\ niyelim, amacım ... yapmak deglidi; ~~a ()~) kuyu kazmak;
" .. .. . ...
.
o '_ '
~l.l.ı \..la şimdi ödeştik; u.l....ı .ı'w':'-' ~ gel- .;.ımlle. ç. )'-!',)l:.ı kuyu;
.
mesinden/ vannasından bir saat önce; tiilleri
. -- . i.. i.
i)y' ç.)~ merkez; yer, mevki; çukur;
müteaddi yapar: ... ~1 ~ ~ b·; bir yere sonsuz, çok derin çukur,
• • • • • • •
~~Kıptj
••
takviminin ikinci ayı;
,
j~ç.j)~, iJl
i i ..
r • şahin, sungur, do~an;
i:y~ç. ~Iy. terlik KNŞ.; )lj4ç. ~1)lj4 pazar, çarşı;
· -, ., •
)Y.~ç. ~L, ),:,,!Iy. lokomotif; buharlı gemi;
.. .
ı.:Jj4baza1t, siyah menner;
37
. ..y ." •• e e •
if
~ a
..
u (l.J"4) yi~jt olmak; şiddetli. aAlf olmak;
V,Y.) muhtaç duruma düşmek, acma-
U4ç. '::>1>",4 paşa;
e
';';4 ç. .;.;1-"
e
başaı"
' •
• • ••
• • • • •
cak halde olmak; V"-.L:; dertli, sıkınUtymış ~4bkz·A;
- ." ..f'~ ç. ~f_ Ing> otobUs;
.
gibi yapmak; iıJ"~' üzülmek. üzgün olmak;
". -
~ )\ ~ ne kötü bir adam;
•
").4 beton;
,.
,. • •
ı.f'4 güçlülük, yiA:itlik. cesaret; zarar, zi- At.4 selüloil; ba!a, kaplumbaA;a kabu!u;
e' e'
yan, hasar, 1 IJ"LJI ~U cesur, ~ :.r~ ~ ul:...SL:J1 Pakistan;
• • •• .. .
zararsız, kabul edilebilir; bir şey denilemez; ~~~ Pakistanlı [s. ve is.];
alınabilir, kayda deger; 4.ı "",,4 "j .;J~ epey, lll. ç. .::>'i4 bale;
.J:'j., palto;
• i"' i • • , •• e e'
...if
•
ısurap, sıkınu; 1$4 müe. ~~ ç. ~~4 ESK., iUN. Beyailesi üye-
~ ç... l...ı dertli. ıstırap çeken; lerinin isimlerinden sonra söylenen ünvan;
• • • •
..+.~ Fr.> Bastil; , t$'-JI Jl') ESK. Tunus HükUmeti;
•. i,
J,--\' basit;
~~ T.> baş MIS.;
... ...
ft'! ç. J.J:o! kaplan MIS.;
. ...
s-~ ya da .. ~ ç. ~LJ~ papaA;an;
d
•• i •
dok/rim) yaymak,
daAtunu saçmak; (bii
propagandasını
id~olojiyi,
yapmak;
'.
,. .~.ı hükme, karara ba#lama; (bıi, bı üurin~) serpmek; (b-e veya J b-~)
• • • ••
..t >+.. ..
•
ı.:.ı~ kesin, kati; t ..:.ı~ ~ kati yasak; (bıi, öm. sım) açmak; [radyo televizyon ile]
•• o.
r il (."..:.ı) kesmek. koparmak: (Mi. bir &allu) yayın yapmak; Aı.i ~ casuslannı gOn-
- .0. • . • •
kesmek; (metni) parça parça tercüme etmek; dermek; r\Al"i1 ~ mayın yerlqı.innei:.; ~i
-
..
p\ kesilmek, kopanlmak. alırunak; (b-~,.rım ) açmak; ~~ yayılmak; saçıımak;
, A
,. • •
~ kesilme, kopanlma. aynıma; [organ] C-ıyayılma, serpilme, [fikir vb.] yayılma;
...
j~ kesicin;
J~ birbirini tutmayan. ilintisiz; parça
ir [tek.is.] ç. ..:.ıır sivilce;
r
•
ve ;:R sivilceli;
•• • o f
iç organlannı boşalunak KNŞ'; vakti yerinde olma.; 1 ' , '~ ,kı--~ ıl. orta-
...
~, şişman. etIi; sına. arasına, .. ,in ortasında, arasında.;
~
•
u, i
• • . s·
(~) ve ~[su için) kanal, yol
....
~ rahat; geniş, ferah; mUreffeh, hali
• •
açmak; (su)'un) akmasını sağlamak; ~ vakti yerinde
.. ••
ve ~~ serbestçe akmak. taşmak; ~ saf, an, katışıksız; ayncahklı; ~ sadece,
• •
~ serbestçe akma;
. -- .. .
~ a (~) [ses) bolıuk, kısık olmak veya kısıl·
mak; ~ ve ~1 {çığlık, balınna] (b-nin)
müzakere,
(ç. ~\:...ı\)
tartışma; bilimsel inceleme. tez;
· .. (J konusunda) bilimsel rapor;
sesinin kısılmasma sebep olmak. sesinin
••
~\:...ı ç. ~1" arqunnacı;
..
bolulmasına neden olmak;
..
e"'. U"'"
.,. ., . ..
ı:v.,. ı". J-"". ı".v., [sesI
•••
~~ titiıl tecessüs
i· • o.
""..,..ç. ~~
••
sahibi arqunnacı;
dışaoya
horlamak;
atmak:;
(bşi) fışkırtmak.,
'. . ..
'
~~ denizcililc, bahriye; ~JI>..ı [na'ı) buharu, buharla çahşan;
,
if'-! ufak göl, havuz; J';" gUnltil;. buhar. tUtsü; ,
...
~r J~
41
sildamen, tavşan kuıa~ı. buhuru meryem çi- baıımsız olmak, baıımsız davranmak; (~
~1 nefesi kötü kokan; mak; (y bı,) ..kcline almak. ..k başına sa!Up
.. . "-
i ~ç. rı:O- ..:.ıl. buhurdan, buhurluk; . olmak; (~b-i) yenmek. alt etmek; (~hisse.
buhar ile deıenfekte eden kişi; duygU}'D) hakim olabilmek; (~bli) rastgele
o-
(,;r. ~ b-t ı....:J bıı) gönUlsllı! isteksiz si; 4tff. o, .:. '. ba4 ına buyruk. bildipm yapan;
.. o _
yo • _ •
vennek; 1.Iı.! a (.. ..1..1.) (~ veya J bşe, bşe) başlamak.
o o
J'-< c;mrilik;
• •••
binlcn mcydana çıkmak; 1.1< (bıi. .' J<- halka
~ ç,,~ cimri; tınıahkar; bir şeyin önune) almak. takdim etmek.
..
.- ".
~
.. .ç. J'l>.,. .
~ ıamahkarhk veya cimrilitin sebebi;
başörtüsü. cşarp;
öncelik vermek; ıı\.ı (bşe ~ .. .ile) yapmaya
başlamak. adımını atmak; r~~ ~LJ~
•• • • • • ••
~ u (.Lı) yaymak. saçmak; .)J.ı (bıi) bölmek, yaklaşıp konuşmaya başladı; l~i (bıi) ilk
taksim etmek, dalıunak, (evzi etmek:; (bil) kez yapmak, ortaya Çıkannak; (}'eni bı) yap-
1- ..
. , ..
Çıkannak. ayınnak; israr etmek. boş yere
J~böıünmek.daıılmak; \ -: 4~
mak; 1-"<1 (y bıc) başlamak;
.. . .
harcamak; • .10< başlanl!'ç; , ~.ı..,.JI ,Lo başlanl!'çıan
42
,. ..
itibaren; ".i.ı J lı.J-' ~ veya J
....-- . . .- ..... -
O.) .JS W rahibe adayı;
• -
•.. 'n
• '" ii • •
i~'~ başlangıç; ilk adun; ~~ i~l~ en söy;eyecek söz bularnamak; ~j4 [düşünce
•
başında;
.
-
~I.I.f ilkel;
vb.) (lJ..ninj aklına gelmek. {hisJ (lJ..nin) içine
doAmak; Cu-JI ...e) girişrnek. kaJkışmak;
1- .. .,
i~ Ç.ls~~ başlangıç.başlangıç noktası; (JI ... için) acele elmek; (bıı) çabuk yapmak;
o. • ...
temel, esas; prensip; buluş. icat; [çol., kişi ... ül ~~ ).:ı~ gecikmeden, hemen ... yap.
mak; (b-e. y .. ile) srJdırmak. dil uzatmak:.
ninJ inançlan. prensipleri, ilkeleri; ideoloji;
-- .
asli unsurlar, temel kavramlar" ~JWI ~ , .
.. salaşmak; 1.~ !~ .).:ı~ kaba sözlerle
. ., ," .
JI
••••
.. . .,
..').J.ı. ç. ..:.ı1)'1.ı')J.J.ı
diploması; ).J.ı ç. )J.J.ıdolunay;
• o• • •
r-:-~i ~Iangıçta. ilk aşamada; ~:~ ıi (eskiden 10.000 dirtıem);' ~1-,,'11 ':'1)",-
şeyden önce; '.J'~ ~:Vl zikri/ bahsi geçen. !~L~ çabuk ol! acele er!;
• •••
_.
daha önce anılan; ;).:ı~ teşebbüs, girişim;
•
l$~ başlangıç; başlayan; HR1. rahip veya ;~:4 ç.):('; haberci, müjdeci, ilk işaret;
43
önceden görülmemiş olay; heyecanlandıran, eşsizlik; yaratma kudreti; harika eser;
-- ..
şiddetli, kuvvetli (öfke vb.}: yanlış; Jı\y.
şünceler, ~ iJ,)~ iyilik yapma hissi. İsıeli; t~yaratan. yaratıcı; yaratma kudreti •
., ..
J .ı...
.. •. ç. r~.
.
rJ)J.f.
• .. .
,'lo. harman yen;.
- -.
kabiliyeti olan; mOstesna, tek, eşsiz [sanatçı];
bidaIÇı;
tmek; (bıi) icat etmek; t..ı...ı (b-i) aykın JJ.tu (JJ.ı) (bıi Y bı iI~) de~ştirmekı yerine
•••
davranmakla, muhalif olmak ile suçlamak; vermek! almak: J~(bıi, bit) dönüştürmek;
-. .. . ..
t"'l = t"'; (bı,) y"'aımalc; <J bıdt) çok (bıi. y ya da .;;- bı ile) de~iştirmek, yerine
...
iyi. usta olmak; <J
bşdt) müthiş olmak, koymak; Jıl.ı(bli, .. .ile) de~ştirmek. yerine
•• •• • •••
çok önemli bir yeri olmak; t..~~(bıi} kat koyarak de~jştirmek; JJ.ı! (bşi Y bı ile)
•• Oı'
t
etmek, bulup Çıkarmak;
görülmemiş saymak;
i .- "~(bı') yeni, deliştinnek; (bşi Ybı
, ."
şılamak; J.Iı.:1 deliştirmek; karşılıldı olarak
ile) telafi etmek, kar-
••
t'" yenilik; yaratılıı; ,
•••• • ••
laJ" ) lo", tekrar
.. -
deliştirilmek; Jı\:ı deliştirmek., (sözii. gö-
ıekm;
• • o.
rÜJJ~ri,
., . . ..1 (bli y selamliJlmalan) karşılıklı yapmak;
.. . ıJ\ t..L.ı ~ ... ması gayet tabii. normal; JJ.t ç. J\J.tl bedel, karşılık; telafi edici
,
... ~ t~
.' ... den başka bir şey; ...den ayn, şey; ödeme; harçhk. tahsisat; masrafı iade;
• • • •
farklı', fıyat, bedel; oh.B. bedel 1 ~l)--l JJı.ı yemek
• • i • • • ~
•
~.ı."ç. t.lı yenilik; karşıt doktrin; {çal·] hırrçh~,; ,,}-ll J", yol h"'Çh~., h",c.mh;
• .. • . • • •• • •• • •
..
moda. kreasyon; 1 t J.ı J-' bidat ehli;
~~, t.lı görülmemiş.
.
benzersiz. harika,
~L.J: ';ı~l JJ.ı abone Ucreti; ~.:.-ıı JJ.t masraf,
gider hesabı;
• • ...
hayret veren; yaratıcı ~~i ~ mecaz sanatı; ·.. JJ.ı [mlJd.kuL) ... yerine•... e bedelen,
~ ~ ~ ~
•••
• •
. . .. ..
•
transrormasyon. geçiş; evrilme. dönüşme;
• •
·-
J,)~ kaı1lhkll olarak alıp verme;
• • • tt
.-
J,L;
apriori. önsells.]; ~~1 ~ apaçık, gün
gibi ortada, «~ •• ,~i:' iLc.,) ul ~~i ~
,. •, J •••• , • ••
...
koyma;
• •
..
olarak görUlebilir.»;
-
J •• ı..lı.! ç. ~L aksiyom. şüphe gölUnnez.
.. • • •• • oL • •
J~
••
: ...:.ıUI.r-~1 J..yotomatik çalışan •
temel daAro; herkesce bilinen hakikat, doAru·
biI dOzen ile plak degiştin:n teçhizat; lulu kabul edilmiş önerme;
••• • •
J,)\.:.:.- karşılıklı; A-il..lı.! temel, tartışılmaz doğrular;
•• • •• • • • • •• ,', # ••
ıJJ.ı u (ıJJ....ı) veıJJ.ı u (I:ıl.l.ı) şişmanlamak; U.,) I., u u.,) (J b-e) görünmek. belirmek;
• Ot • o- ı' • .,
ıJJ.ı ç. ıJ.l.ı1, iJI..ı.ı' beden, vücut; iyi, dolru, makul görünmek 1... u\ J..lı.....:t
~J.ı vücutla ilgili. bedeni. fıziksel; galiba...• görünüşe bakılırsa ...•... olacaıa
••• •
~l..lo! fişmanlık; benzer; ... dIAı. olacagı gayet açık; Lı.S,)~
. " . ,. . ,
~-4 ç. u..lo! fişman; açıkça göstennek. belirtmek; , i JI""4 ",'4
.A.iJJ.t
•
"
şişmanlık; açık
•
••
•
• • •
t ~üks, tantana, debdebe; gurur, büyük-
isteAini ifade eunek; ıS-4= 'J.ı; çölde yaşa·
lenme;
mak; ıSi~bedevi gibi davranmak;
• t~4ç· t~I; yüksek; kibirli. gururlu;
J~çöl; bedeviJer;
~~ u, i ul.:;) (bı; tohumu) ekmek, saçmak;
ı.SJ~bedeviler, kırsal, köylU hehirli
MEC. yaymak; (bF) israf elmek, gerekenden
kaq:ılı); bedevi;
.
ı.O~ ..:.ıL bedevi (kadın. kızı:
fazla harcama)(;
, - .. -
J.i.ıç. JJ~, JI~ çekirdek, ıohum; fide;
il~. ı.:.ı(,~ kapris; huysuzluk;
JJ~ [çoA·] meyva çekirdekleri [şeftali. elma.
iJI~ve ijı~ çöl hayan; bedevilik;
•• armuı benzeri!;
Jl~öı. step; -' . .
.. •J~[tek.is.] çekirdek, tohum tanesı; mey-
"'.&.ılifade. beyan. manifesto;
va çekirdeıi; ÖZ, nüve; temel ~ (hükümetin
.)4açık. aşikar, görünen; çölde yaşayan;
., vb.nin MEC.I;
il",", bedeviler;
JI.i.ıekin vakti;
~.)~i. yançöl. scc:p; köylüler. (ç. _'1.1") ••
.)!~sr.lf etme, saçıp savurma;
bedeviler;
·. ,.
.--.
J~müsrif;
~L.I.F ~1J.ı;
J~Al.F.BKZ.;
~u (~) (boi) geçmek, yapııiından daha iyisini • •
J~ LL. ; (J~) (bii) bol vermek! harcamak;
yapmak;
(bıı) ifade etmek, kurban etmek; (bıı) sar-
J.: . . e ~L
• • inlizamsız. şapşal. pejmürde,
fetmek; (bıı) ihsan eımek, bahşetmek, karşı-
bıtksız; ,- , ., . ..
hksız vermek; 1 .~ J~ gayret sarfelmek.
i~l~ jnlizamsıılık. şapşallık, pejmür- ...... - ,.---
özen gösıermek; I,) ~ J-4 1t; JS' J-4
delik;
L~a
•
(.. .Lı)
•
(~ b-tl sövmek, küfilr etmek; •
.:.uc...:
- .
bOliln gücüyle yardım etmek; J~
-,
. , - . '.' lıI'L..Jl gayret sarfelmek. çaba harcamak:
(Js-h.t) dil uzatınak; ;S~ ve j~,,(i .. 1J.ıJ
.:. J ~ sı1ı.Jı J~ b·~ iıaaı elmek. boyun
müsıehcen, açık saçık, edebe aykın olmak;
e~mek; JU :ıs- Ji; ve j J.u..ıı :ıs- Ji;
iS~iksindirici, iirerıç. mide bulandıncı, • • •
... J. . . <.r' ~)1 yolunda herşeyini
müstehcen. açık saçık, ayıp; . - - ',-, .. , ,- " , .,. -.'
JI~e '~1~ müstehcenlik; iArenme.ıik- . .
vennek; ( "~,;f-) ."'jJ .,J. •
kendini biri için feda eımek;. •
i', J...
, .. - -.
iJ J.i.ı
sinme; •••
yapabileceıininen iyisini yapmak; J~ok
46
fazla vermek. cömert olmak; [kadını
-
kendini
..
Çıkarmak;
,
(b-i, b/den) temize çıkarmak,
'.
. Jr...
'
satmak; bayaAv adil sıradan olmak; J~' beraat etmesini sa!lamak; t ; .1 "'i haklı
-" , '
(bıı) {gereksiz yerlerde kullanarak] görüleme:ı, kabul edilemez; ... ı.:J ~J
eskitmek, olur olmaza kullanmak. sokak ara·
bası gibi her şeye kullanmak; hayatı davra-
...r.'
...ill!, ... yaparak kendini temize çıkarmak;
nışlarda bulunmak; (bıı) kötüye kullanmak; J~ kendini temiıe çLkannak, beraat etmek;
• • •• • • •• •
i ii J~L kendini alçaltmak, rezil etmek,
•
r.• hürmet, saygı; doAruluk, dürüstlük,
küçük dUşürmek; dindarlık, züht; kibarlık, nezaket; sadaka;
J.i.ı verme, harcama; feda etme, feragat;
" ..' _.," -
J. ve}~ ç. }r.'. 'Jr. (ı.:J bşl!) baAlı. sadık.
masraf, harcama; bahşeune; hürmetkar; dolru dürüst; dindar; nazik.
-
ıı~ takım elbise; Idbar;
_. ol _
, .. , " - ..
.).l,. ç. ');\,0 'edik; ');\,0 (çog.) günlük •J"'!" ç. ı.:.ı1r--. Jl.;-- hayır. iyilik; hayır
. ..' -:..
elbiseler; ~!Y J. ıJ';j ... günlük yaşamında; kurumu;
• •
JL~~ bayaıılık. basmakatıp, klişeleşmiş, ;tft' temize çıkma; beraat;
sıradan olma; aşaAılık/ dilşUle olma; j~ hürmetk.ar. sadık, baııı;
• , ..
; _.
J~\.ı müsrif; JJr-- Allah katında makbul; mübarek;
J4- adi, hayalı, sıradan; merhum;
...,
J.b:-a basma kalıp, klişe, bildik, sıradan;
,_. - .'-,-"
J,r ç. ı.:.ıl. beraat; ö:ıür 1 4J J.r.-- "'i afredile-
••0' •.
hergünkj (s.l; ~ J~ r~ basma kalıp, sıra-
dan, klişeleşmiş sözler; J~ y;"I oriji-
• • ol Lo •
mez, baAışlanmaz;
.--,,("deniz" karııu) ,oprak. kara; 1-" dı!"·
.. . .'
." " '
nalliAi bulunmayan, sıradan üslup; ı - S:~ dışan, dış t I.J"'O! J I)'! karada ve denizde;
-ıı~-, mUstehcen/ edebe aykın espri; 051,
,.
.. .
.i-
'"
(ı.:J).,)'!)
•
a, i (..r-!) hürmetkarl saygıltı sadık!
ı.i r. [na't) kara...• kara ile ilgili; yaban
[hayvan ve bitki};'~.J"'o! ~r. 'J\,..oı amfibi,
."".-,.,
• •
baAIı
ı.:J
olmak. görevini bilmek; (b-i! karşı veya
IrI! karşı) kibarl nazik davranmak; (ı.:J
..
yüzer gezer araç;
' , -,
~J. ç. LSJ')'! step. çöl; bkz. ir.;
,.
b-I!) Iütut1car, davranmak; (b-i! öz!. Allah'a) ,j1J. dış. harici [na't]; yabancı. ccnebi;
.r
itaat etmek, boyun eAmek; (ı.:J b-i! veya -" bugd.y;
ebeveynı!) hürmetkar, saygılı davranmak; ır;. (,:,;) (Allah) (bl') yanıuna!<;
(yemin, ant) geçerli olmak; (ı..:J söziinü, '-" yanıuş;
., . o' • -' "
yl!minini) tutmak; J.ıf. (b-nin, bşin) suçsuz· "I' ç. .:..L, ~i-" yaraUş. yanıtma; mahluk.
IuAunu ispat etmek, temize çıkaımak, haklı yanıuk;
,.
bkz. -";
47
••
suçsuz oldugunu gösteren;
ı' -
(s)l,JI Yara"c•• Halik {Allah);
... ·. .~
mesuliyetlerı) kurtulmak; masum, suçsuz 01- ~;ç. ~i; kanal. ınce ...;
i i. • •
du~unu beyan etmek; beraat elmek; t~ ~: ... i r.fl anlaşılmaz,gürültülü sesler çıkannak; i örn.
•
(b-i) tedavi etmek:. sa~lı!ına kavuştunnak; topluluk] anlaşılmaz seslerle konuşmak;
•• •
kendini V bıden) kurtarmak, V ... den) ;r-l' Berberiler,
~.
• • ••••
f.4S! ç...~/i. "If; (V- blden) muaf, ayn 4l.)"!.)"! barbarlJk,
•
zalimlik-•
• •••
(utulan; suçsuz. maswn; riyasıı samimi; SaA. J!r barbar, medeni olmayan;
••
Iık.h. sıhhatli, esen; ~)'! AU.BKZ.;
••
• SUR.
.. i.r. (ıJI b/den) muaf. ayn tutulan; A..:..l,)
' •• ~.)"! boru, tOp kısmı [nargilenin, lavma-
• • •• nın];
. . . ~ "I,)'! ... da suçsuz, masum;
• • - --.
~.;! etmfa su sıçratarak suya dalmak;
... I)'! muaf, özgür olma; ret, tekzip inkar;
. . " .
~)-!r ve u~r tekir balı~ı zoo. Mugil
masumluk, suçsuzluk; dürüstlük; (ç. ~r.)
iı~n, ruhsat; lisans, diplama, patent; 1 i~l;' sunnulletus;
tl~! ihtira heralı, patent; i ~ ::.dı i~l; bir "-; bkz. ";;
.0 •
tt L. o
t lo.
•
iıJ...r-!
1
.
solukluk. serinlik; duygusal
.,.
r.ıJ1 lıJ.r. solukk:an1ılık;
,.
i:. soA;ukluk;
•• • •
MIli. zengin; ,.~1 ~ bilinmek, aşikar 01-
mak;
•
tt J
•• • •
.iJ.;!sıtma, malarya;
malaeya;
• • • · ,.
rahatsız etmek, taciz etmek; U 4 (bir)'erdtn. iı1..r. buzdolabı, dondurucu. soluıucu;
~.)l.:ısıkıntı1ar.
•
eziyeLler, elemler;
yı, acıyı) yaııştırma, dindirme;
" ..
~.,r-öll soluk hava deposu. buzdolabı; U;&-
. 1j~
'
• •
: -I "
~J~aynlış, gidiş; ~.,r-öll soluk hava deposu! bölümü;
• •
•
Q~uıursu-ı, meşum; [~L. kaqıul; ı)~ soluk; serin; zayıf; aptalca. saçma;
•• • •• ••
Ol,lldün; ahmak. kalm kafa~;' i')L,l1 y ~i soıuk
• • • ••
4>-)ı;ildün: , ~)ı;ı\ 'i:1ı1 dün gece; J~i
• •
savaş; iıJ'~ lo•. t. kolayelde edilen av; ~
· .' . •
• •
• • •
4,.~)l)1 evvelki giln; J i~ rahat yaşam; b 1~ & hafif tütün;
• , ., ••• • ••1
e.rşiddelli, elim !ön. alnı; incinmiş; J .r.-soluıucu; ..:.ıb.r.- [soluk] yiyecek,
49
..
l.).1 ç. .)l)'!' giysi. elbise;
4,) fo =:) ::,;.i(bş; mektubu} posta ile göndermek; maç 51'0.; düeııo; eskrim;
• •• • • o., .•.
"-if. posta; "'"..1 "-i.r.ll hava yolu POS"""; oftf. (i Y-.t;'ı MIS.) on kuruşluk demir para.
• •
mübareı.e; eskrim;
• • • • •
Ji,)r.ç. J~'.r. testi; jl..f!libraz. beyan etme; gösterme (kimlik
C'
••
ri
••
••
.,..ı briç oyunu; kartı vb.]; ibraz HUK,;
t,) f. (/)ş;) cilalamu. parlatmak; j)~ çılOnLJIı. fırıak; süslü. kabartınalı;
• ••• • •••
..
k.'\.,it = ~i .ıt
.
J> J' f.
,
ya da
..
,-
J>ri' J' mercanköşk. güveyotu
meşhur,
• ••
j~ vs- b-e) üstün gelen; galip, muzaf-
...fo
BOT. Marjontna hortensis; fer,
••
jJ~yanşmacı; savaşçı, kavgacı kişi;
.
'JJ')
,
A$.; fo ç.
kaldınm taşı;
..
t~')'! (deve. eşek için] semer,
esk-
rimci;
ı/:~\f. semerei;
.
2 jl.t-ç.
-
\OJ\ Fr> priz. elektrik prizi SUR.;
· . ..
... ..
- ••
LJ J,).t. ç. ı:r.~1)'! beygir; i jt.f. ç. )Ir. priz MIS.;
-' • •
1 if! il G..rı. jJ.ı'J ortaya çıkmak. görilnmek; 3 jı!;!\AU'.BKZ.;
~fll Al.F.BKZ.;
2~fo' ALF.BKZ.;
• ••
".Jf1 benekli, çilli; U" (..1.1'») <J .. .de) kabiliyelli/ becerikli,
mahiri hünerli olmak;
.t..J
,
.' baAışlamak,
, .
A.;
.'P .
~fl : ~.,)'! ~ rafadan yumurta KNŞ';
· ~
ft Barselona;
..
teberrtl etmek (y bti), yardım amacıyla
r- tomurcuklanmak, sürmek;
[eser);
•• • •• • • • •
•
maurilanica; r
f'" J'.ç. ~IJ'. ve ~J'. ç. ~I'" tom"re"k,
r. filiz; çiçek;
ıJ'
...abraşlık. deride leke bulunması;
." .. , ,
"
..~
..,..J'.1 = ..,..J'.;
· .r.borsa;
..
deniz tekesi ZOO.;
,
• ••
••
JS r. [cinjs.; tek. is. ;l titrersinek, sivrisinek
·.
J'ft u (J'J.I-) {bitki} sünnek, filiz vennek;
. ,.. ...
j}oJ'.: ""..,ıı j}oJ'. baı kasar.ısı DHZ.·
·. . . . ' ...buluıu;
1;..J..~ çtlgıılaı ~ıınp çalınnaıc, hezeyanda ;.;:;. " (..( ";) parlamak, ıııldamak; , " i;
51
"J , , ••• .. ;,
.\.....JI şimşek çakmak; J.r.\ = J.r.; [buluıl JJ~ alaca, rengarenk;
şimşek panltılanm yaymak; parlıunak; [yUz]
;...
r!..I peçe ile örtmek, üstünü örtrnek, (Pl;, b-i)
." ..
parlarnak, aydınlık olmak; (Ji bir yere) kumaş, pe«le ile örtmek; r!J .' peçe ile
,.
telegraf çekmek; örtünrnek, peçe takmak;
·. ,. , . ;
..;i.;! Ç.Io:•.ıl. telegraf ile gönderilen haber, etmek; ~.r.J inayeı edilmek; kutsanmak; (ı.:J
•
telegraf; bı ile) teberrük etmek, (ı.:J bşden) bereket
.. .. .. . ,
ı.H.f. ç. ,.;..H~ parııtı, IŞıltl ~ ~..r! Ji beklemek; (ı.:J bşden) hoşlanmak, zevk al-
ıi. 1
· . metalik [parıltılı]; ~'il
••
••
-- ı.H.!. umut •
J}~
"
: ~'iı J;I~ umut pmltısı;
. .s-;
...
ç. "iS'; bmkeı. ıahme~ !akdi, ili
UJ-"4 ç. J)ıY.
.. ..
parıldayan, pınltılı;
o,
4s",.r:ll bereketsiz.lik, kısmelSizlik:;
•
'"
J..r.' : ~IS' J .,r.'telek.s; .ü..l\ daha bereketli; daha hayırlı;
2.
."
i
....
~~
.. ç. ..:;1.- tebrik, iyi dilek; bereket;
..
• • ...
"(y.f. AU.BKZ.;
•
Ur'
.. ".. .
AL.f.BKZ.;
..... . ..
tak.dis. kutsama;
JJ..I (4 ~ i.rJ (bıı) rengarenk, alaca yapmak; .üJ'.~" mübarek, bereketli; kutlu, uiturlu;
" .;
süslemek~ rezyin etmek, (bıi ,sözü) güzelleş· ~..} )'! kışla FAS~
. ;.-- ...
tirmek. süslemek;.;.i.r.J süslenmek; renga- )ıs.)'! pergel;
; . ;;
. ..•
renk olmak; ':>lS'.r. ç. .:>fl.r. volkan;
•
~.i; ispinoz kuşu;
•
.
.......:J..i alaca, rengarenk olma;
•••
' -- .
iJW..I parlemento;
-iıs.)'! volkanik;
52
.-. . .. ~. ..
"W.ft partemento ile ilgili;
J _ ...
temyiz mahkemesi MIS.; ~.1A\a.J' r'.r.! ant1~·
.:1 •
•~"W .i- ma imzalama;
... , . "
ır! iL> ei mas;
•• ..
rJr :rJr.!.ll...o . kablo.lel;
"J·Brl"
e ın;
..... .F-
•
rr saAtam, metin; geri alınamaz, feshe·
••
ir! a <r')) ("":" bıden) bıkmak. usanmak,
.. .. (y dilerneı.; onaylı; 1 ~ L.:ı:.J kaçınılmaz
, . oL • •
r
•
. ••
bit) doymak, artık islememek;r; ) (",:", sonuç; ı...r i J~ degiştirilemez, geri alına·
• •
lı. r. ç.
. .
r.r.
şekilde;
.
ve rif; toprak kapı kavanoz;
,:,,- bıden) bıkmak, usanmak; hoşnut olma-
...
mak, memnun olmamak. aradlAıru bularna- lt fo Bunna;
-. . . .. .... .,-
m.ak; kederlenmek. eser etmek:;
' . ,,;<) arnfibi;' ı,ı"';<
';"';«,;1.+ .
ı.,~) amfibi
rft ("":,,. _.dtn)
olmayan, sıkıntılı;
btkmış, usanmı.ş; memnun tank "'SK.;
..,.
~L.J. amfibi uçak;
~ .. •• • • •
r~ bıkkınhk, sıkılmışhk; memnuniyet- c..::.ı..fo İng.> pennanent, bozulmayan andüle;
•• • • •
sizlik, hoşnutsuzluk; rahatsızlık, huzursuz- ır J. ç. ır'.;! parmaklık demiri. çubuAu; tekerlek
•
luk-, pannagı;
• __ o • •••
rr üzgün, canı sıkkın; ~\t-fo Kıpti takviminin yedinci ayı;
•••
• • •
u (r rı) (U/i) bülcmek, e~innek; (bfe) i~ .rf.
Kıpti takviminin sekizinci ayı;
·
~;< ç. ~i; varil; küçük fıçı; büyük fıçı;
"
yuvarlak, uzun şekil
.. -.
vermek; (!ollan) sıva-
• •• • •
r
mak; (bı,) kunnak; ;<1 Qifi) bülcmck. etmek; ı,;;< ç.
• .0 •
oj';< ıoprak.kil
• •
kap;
(bıı) kurmak, tesis elmek; anlaşmayı, sözleı ~l.i~ ç. ~I.r. program. plan, şedül; liste.
mak;
ele almak,
[kızgmlık
uıraşmak; (ıY . . .den) aynl-
• • ••
protoplazma; ver!]
... taraf rakip' rekabetci'
işi ehline ver!;
...
J§ j u protokol;
iıJ j J.f. proton;
••
) L..:;.
• · "
2•
~,J! bkz.'),! ve J.;
,
.... •• • • •• •• •
rı.!" -" (g) program; l,;1.b,!: BolanY....,.ı;.JI ~I.b,!: Büyük Bolan'
• • • • J
~u ç·~uT.>ırampclçi; ya;
• • • •
iJ.t. çerçevelemek; ~~!: Britanyalı; Britanya'ya mahsus;
• • •• f. .'
jl),;! ç. ..;u'-" çerçeve, pervaz:; j! u (jı) (J>-dcn. bii) zorla a1malc. gasbetmek;
· • .. •
i)y. [tek.is.] tohum; meyve çekirde~i; ıi~ bostancı. bahçıvan; bahçe... [na 'I];
,.
ir. tohumcu;
• Oı' _
bahçecilik.
-. bahçıvanlık ile ilgili;
• •
V
i,J:!fi ç. ..:.ıl. spor BOT.;
•• ••
u et;ı. Lı) yanp çdınıak. dı"," çıkmak;
- .. .
~ bahçecilik. bahçıvanlık;
.
2iJ ~ ve tır-! ç. dL..ı piston;
• •
• ••
[güneş] yükselmek; [gün] ışırnak, dogmak; 3~ iı> [iskambilde] maça;
...
tJy. [güneş] görünme; yükselme; ...~ : Paskalya Yonusu HRl;
,,
•• ••
..
•
J jf u (J)O tUkürmek; ~
.. . .. ....
u U.J-!) kaşlannı çatmak. hiddetle bakmak;
.ıı) tükürük; salya; ~ u <'J-d ve~! (bşi!) önceden başlamak,
."
wly. salyangoz. sümükın böcek ZOO.; sabırsız
. , olmak. vaktinden önce yapmak; ,
kobra yılanı zoo.; r (tek..is i) ç.)L..ı ham hunna;
LO' .. , . .. .
a..r.-. ç. Jj~
,
tilkürük hok.kası; J~ ~. 1bashem'
ç. rJ'! ur. eroıt;
• •• o. •• • •
..i) u (Jj-!) (bıi) ortasmdan yarmak; fl>li) .ı...., u (J......,) (bıı) yaymak. açmak...nnek;
delmek, delip geçmek; (bı;, varili,fıçıyı) del· (bşı) dUzlemek; (bşi) genişletmek, bUyUt·
rnek, delerek vcya opayı açarak. stvı),ı akıı rnek; (bşı) uzatmak; [dUrUm, rulo halindeki}
mak; (sıvıyı) temizlemek; süzınek.; (bşı) açmak; (bşı) sunmak. arz eunek; (bşi.
0-
bir konu.da) gereksiz ayrıntıya girmek:; aı...,~ ıl' ." ~açıcı kas. eksteosor ANAT';
, <:.,~i
. J.1.i....' rahat! sertıesı konuı- '. .- .
_.• • •• - ,l, ~ açılmış, genişlemiş; yayılmış; bü-
•
mak; ~lgenişlemek. büyürnek. açılmak; yük, geniı; kapsamlı. geniş, mufassal [kitap);
memnun! mutlu olmak; neşeli. sevinçli. sıhhatli, saltıklı; zengin, hali
~ açılma, büyüme; açıklama, izah: vakti yerinde TUN.;
hoşlanma; ellenme; {kesirdel pay MIS'; .1.,
....'. yayılmış. açılmış; neşeli. mutlu;
· .- ıamah, açgözlülük;
, ..yı.ı.....lurs. düz yüzey;
•
• ••••
~ büyüme; büyiiklUk; kabiliyet. yete.- 4- jt:.-J. T.> pasurmaMis.;
nek; bolluk, bereleel; (ç. ..:,;1.) açıklama. izah; );":'-lls"'OOI ao~, Karadem. anı...;
(ç. .ı,~) merdiyen sahanlılı; kürsU, plat-
••
;;""'u (JJ-!) yüksek olmak; (b-; .eya.}<-b-.)
form MIS.; geçmek, (b-e) .sliln/ galip gelmeı:;
• o. ••
j,~ ç. ..:.ır., ~'.~ halı. kilim, sergi; ~4yüksek. uzun, kule gibi;
• • f' •
, .....)1 j,\...ı keren [Iaf..n: rahmeı örtü-
• ..
.
.....,. .
. " : -- .... .. ... .. •
:.;--~;
•
sn]; ~ ~i j,l-< .}<-llL...JI (~J) CJO •
. ' . .. •
..
L,S: •• Fr.> bisiklet;
· ., ..
konuyu la.ı1Jşmaya açmak; j,\
. -: J-s- v J~ İL> bisküvi;
ı • lUI müıakere edilmek, tartışllrnak. ~~bisküvi;
• • • •• • •
üzere; ~ l.ı j,L.-,l1 .s
_. - 1- bir işi bir kez de •• •
.ı:... u (ll\...ı) korkusuz. cesor olmak; .j..-,ııcaı-
• f --
• 0·0
şür vemi; ..
-- .(ço&.] sade hayat süren m-
~
· ..
Ji .- .\ ölüme meydan okuma;
o, ; •
•
A.L....ı
. bezelye;
.. , "
., .
oc:-! ya... ru kedi, kedicik;
<r'Y~
• •
.)". .. müjdeyi duyunna; İncilden vaaz
•
•
•
••••
psikolojik;
•
..
venne; geçici vaizlik, misyonerlik;
~
• Q
(ı ~ .. l ..
IJ"".. -ıı....o.ı) sevinçli! neşeli edası/ tavn ~~ misyoner (na'tJ;
olmak; gülmek; (J b-e) samimi davranmak • ~~ (çol·] iyi haber emareleri, müjde
• • •
(J b'e) güler yüzlü davranmak; alametleri; tan, fecir vakti; pAll ~~ fecir,
•• •• • •
..•
•
.. ~ .. I ..
tan vaktinin ilk ışınlan;
rJ" ~. -~ giileryfiz1ü. samimi. dos- ,
•
tane; r-:-- ç. ı.JJ- müjdeci, iyi haberler getiren;
•
Ü~ tebessüm, gUlUş; neşeli eda/ tavır;
..;.~ güleryüzlü! mutlu görünen; nazik-;
•
--
gezici vaiz HRI.; vaaz veren; HRİ. misyoner;
,
.) .• • mutlu, neşeli;
· ,
~ bir çeşit paho Bahreyo, IR.;
2' ••
~ u (A> (bıı) kabugunu saymak, derisini
•
.. •
~ Mısırlı köylülerin yüntü bir giyece~i almak; (bıı) kazıyarak silmek; (biı) ufak
MlS.; parçalara ayumak. kıymak; -,",,4 (bre) dokun.
i .•• ..
~ ive ra(l.S..rt. i)~) (y bıe) sevinmek, mak, temas etmek; (b-i/e) cinsel ilişkide bu-
(bı sebebiyle) mutlu olmak (b·e. y bı,) maj- lunmak; kendini (bşe ya da Y bşt!) vennek;
delernek. rnuştularnak; (b·t, Y bşin) haberini (bşi ya da Y bşi görev, vazife, görüşmt!/ue,
sevinmek; (Yhıi) hoş bulmak; (ybıı) iyiye beşeriyet insanlık, insanlık alemi;
• • o. •f "'"
ışaret kabul etmek; t L~ f.~l J" : .~ bir ~~ [na't] insan; insani; deri ile ilgili,
• • •
şeyi hayırlı, ulurlu saymak; deri ...; t ı$~ ~ cildiye, deri hastalıklan
• •
• sevınç, mütehassısı, dermatolog;
,
•
..r""! neşe;
i ıw" ç. \.Jr., ~L '. ~ iyi havadis, müjde; ~~ç. ~ı.:. kuıma aleti; greyder;
57
• •
._. .. - ~IL.~.~. uygulama; direkt,
; .r--
• •
•
•
•
• •
~a ('"'~) çirkin/ sevimsiz olmak; ~(bıj) ..f'~parlak; casus, ajan ;
-" i. _.o o _ o.
bunalmak; ~L (b-den) igrenmek, nefret bir şeyin iç yOzünü kavramak; basiret, rera·
- _. " .
etmek; seı, sezgi; , "...,ıı ~ miyop; ~ ( ~)
• • •••• .. • o ~ ..
J
~V b/den. yemd/en) bıkmak. bık.· '."....,ıı ya da"...,ıı ı::-J (iJJ') ~ Jil J göz
_. --
kınlık gelmek; açıp Icapayıncaya kadar, bir anda; L$.ı..... Js-
58
i • .. __ ••
• •
, .
..,rA-:J1 görüş alanı, menzili içinde; ~ ...ı ı'"'" u (ı'""') Q>şi) damgalamak, mtihtirlemek;
•
· .. y
•
o ••
•
hakkında oldukça bilgili olmak; (bş üurinde) iz bırakmak;
,., ... ., , ..
'" ~ optik, gönne duyusu ile ilgili; A. "! ç. ..:.ı\. 4ıbaskı,tab'~I:j. dı
• • • " ."
"'~.r"< optik; damga. mühür, ~w.""ı :j. "1 pannak izi;
.. • .
ô},~ gönne hissi, kabiliyeti; basireı; Ö~
.. . kor; köz;
.. , • •
~ ç. ,.I~görebilen; ("":" ... in) far· ,jO-J. nazik, yumuşak derisi olan;
.. . , .
kında, idrakinde, şuurunda olan; (Y bş hak· t-'" a <e-"<) (bş.) yannak, yank açmak; (bşi)
kında) bilgili olan; parça parça kesmek, do~ramak; (uzvu) kes-
- -
i.rı ç.;~ derin görüştü olma, basiret.
..
mek, almak TIP';~
'.' do~ak;~4 (kadın
_.-
• • • • • • . ..
..
,
ileriyi görme 1; J. O! ı:.r bilerek, ka.caen; ile) yaunak; ~L (bşı) sennayeye dahil
· . . •--. .
· . 'ıY' i ~ Js- ı.:ıL.5"
• ,.
.. . 00 .hakkında oldukça
• ıo •
etmek; ~ doüaıimak; ticaret yapmak; alış
•• •••
bilgili olmak, bşt! vakıf olmak; i J. o )1 .,ijl,; veriş yapmak;t i=ı: i~ ticaret yapmak;
• •
• •
derin görüş sahibi, basiret sahibi, ileri görüş- ~ [uzuv için) alınma. kesilme;
• • ii ,
Wlük; i ~i ;\,i; ileri görüştülUk. ince anla- ~ bir kaç [müennes isimlere mudaf;
• • •
Y'I; müzekker isimlere ise :j. iz! mudaf olarak
• • •
~i daha ince düşünen; ve Uç ile on arası için kullanılır; klasik Arap-
· .. ilim, irfan,
i~
--
:
aydınlatma; bilgi; çada ise müzekker ve müennes isimlerde
,
mUştereken ~ şekliyle kullanılır.);
.
~
tefekkUr,
idrak:, ince kavrayış; derin düşünme,
~
.. ç.
.
~ parça [etI; et;
· .- .
i:,..ı; ç. )"1;. göz; ~ ANAT. ferç, vulva;
• •
•• •
i~ Basra; ~~ ç. ~~ mal, mülk. emtia. ticari
•• • • • • • •
J-A-! u (JoAı) <Js-b-nin yiilüne) tUkürrnek; eşya; kişinin vasıflan, niteli.kleri; J~
.. . tUkiinne; tükürük. balgam; salya; .. ..... .. .
"l.A,JI yük Ireni; .. w.,ıı ,JA .~ L. &1
. _ ' •
4.i...4ı
·, •• ••••
".•L,o., tükürük"
.. , , söylemek
· . istediıi herşeyi
,.
söyledi;
::jji e .• ıükürllk hokkası" , eo ".:
. ,
ç. e:"Y ufak düz bıçak;
~ [cin. is.; tek. İs. iL so~an; çiçek soganı tL.ı::.ı~ emimame!sL.HuK.; [limitet] şiricet-
• • •
, )' iJI ~ ada so~anı BOT. Urginea te ortaklık;
..,
o" o.
SL~ su;
ybşd~) gecikmesine sebep olmak; ~i (bıı)
geciktinnek; yavaş hareket etrnek! giunek/
F yüzükoyun yatmış; düz; düz arazi;
~idaha yavaş;
.. penguen zoo.;
.. ~~ yavaşlama. hızı dUşünne; geciktir-
•
•• •
me; yavaşlık; ,_,,~1 uJJ gecikmeksizin;
••
•
~Jd.z;
• •
(ç.
•
. - _. . . .
':..
~ i I • ••
karnesi; i~lA.JI a~ tebrilı: kartı;
.. .ç. c.~. ı.:.tl~ geniş yaıak.lı vadi; • •
60
i - . ••. • •
:;ı.. u (Jlo<. ~'LUOı) geçersiz olmak; eskimek. SPO. şampiyon; rı...ll ~ dünya şampiyonu;
hUkmü kalmamak. i1ga edilmek; dunnak. ya. u..1a...ı kahraman (kadın); kadın yıldız.
nda kesilmek;~ (bıı) kaldırmak, hükmünü kadın kahraman (oyun. film); SPO. pmpiyon;
. ,.
ıı;.,ıı )J> ooırol;
yacak hale getirmek;
· ,
J.b.ı hükümsüzlük; kullanılmamak, ger-
.
~. r.".Jı.ı sar. sakız. yabani fıstık a~acı Bar.
. .. ..
çe!e aykmbk; çalışmama. işlemcme; Pistacia terebinthus;
4J~
..
lembellik; tatil, boş zaman; işsizlik;
- -. .
.;Jo. u ı.:,ı... ~"ı.,) giz1enmek, saklanmale; """
.. ....
ı.ı~, ~ işsizlik oranı; II (~~) [koca] göbek.li olmak;~ (tlbise)'e)
• •
J~ ç.4.lJ- tembel, haylaz; işsiz; astar yapmak; (bı ile'-l bir ıeyin içini) kapla-
· ., • • ••
ıJ~ geçersizlik. hUkUmsüzllik; beyhu- mak, doldurmak;~1 (Pıi) gizlemet; (bıe)
. ... . ...
delik, faydasızhk, abes; dalmak, çok ulraımak; Jo+-I = .;Jo.I; (/>ş;)
..
J~ı hükümsUı kılma. bozma, kaldırma; iyice anlamaya çalışmak; (bıi)
,
iyice anla·
harap etme, yıkma; ilga, iptal etme; mak, tünhüne varmak; (bı holdando) kap-
J!ı'~ boş, nafile. abes; batıl. dolnı olma- samlı bilgiye sahip olmak; (bıe) vakıf olmak;
• ••• ••
yan; saçma, asılsız; delersiz, kıymeuiı.; hil- """ ç. ~"ı., . .;Jo.I kann; rahim. döl yaral.;
• • ••
..
A
kfirnsüz, geçersiz; yaıan. hile; Ji'L:J~ veya iç. içyül, iç kısım; derinlik 1r...ıJI """ ayak
• •
yalanlar;
şeyler;
saçmalıklar; ıvır zıvır, önemsiz
.~IJ. ~,.. bir kez doıurdu; ~.. ~ ..- tersini
., çenesi • .. .• •
•
,t·'
~ ışsız,
Jı., u (llllo,.ll
• •• • ••
y.,J kahraman olmak;
-
....... [kOca) göbekli;
..
~ oburluk; haddinden fazla yeme;
...
j,; ç- JIIo,I kahraman. yili~ cesur, öncü.
..
.
c:.ıUı.ı ç. ~L kolan, dı:ve için;
. ..
önder, (olayın, romanın,] kahraman, yıldız; ~~ ç. ~~ iç. dahil; (elbisede) astar;
•
61
maiyet, çevre, arkadaşlar; (bŞI) husule getirmek, sebep olmak.; (bşi)
• •
~ ç. ı:.ıUa.ı göbek.li; obur; diriltmek, ihya etmek, canlandırmak; yenı-
•· • .
~ göbekli; ohur den can vermek, unutulmuş veya kaybolmuş
.. , •
~ ANAT. kanncık;
• • • • • • •
~~ ç. J'1J'! iç, dahil, iç kısım, iç yüz; kışkırtınak, tahrik elmek, sevk etmek; ~
• •
• ••
.
gizli, sır; ~~i Vmman'ın batısında bir sahil
'.
bölgesi; W::ı,-! gizli olarak,' ~, ~4 avuç
. .' .
bş hakkmda) şaşkınltga sebep
OJ .rı
.0 • • • 0-
• • • •• J. __
••
•••
içi. aya; r.c....ill.;ı-l>~ ayak taban.; yLo~
••• •
•
J. rnek; ~~i
• • .0
UJ ~ bşt: veya b-e can vermek;
o
.;-'il aslında, gerçekte; ,.,.-~I.)tIJ'! bir şeyini ,•• .il gönderilmek; elçi gönderilmek; (ıJI
• • o • o - -
işini olayın görünmeyen astı sebepleri; ..:.ı..,..ıı ölümden sonra) diriltilmek. tekrar can
•• ••
ı.i'J 'il Jıo'.J'! yerin bilinmeyen derinlikleri; verilmek; yönlendirilmek, kışkırtılmak; (ıJI
•
•
• • ••
..:"~ dahili. iç. bauni; 1 ..:"~ .J'r dahili, bşden) kaynaklanmak; [hoş koku) yayılmak;
hastalık; ..:"i;ıı ;,.J.ıı dahiliyy.; (ıJI bir yerden) fışkırmak, kaynamak; (ıJl
iç
·.. ..
~L)\ Babnilik; yapmaya) koyulmak; ~\(b-i) göndermek;
.. gönderme; elçi seçme; dirilttne. OO's;
• - _o
". •
IJ~ mide veya baAırsaklarla ilgili rahat-
..:.ı~
~
.. [çog.) delegasyon. murahhas heyeti,
szllAı bulunan;
~ astarlı; ("":" bş ile) doldurulmuş; .
.. .
temsilciler heyeti; ~l Y? Baas Partisi;
o • o , • •
t:A!
10.
'o' __ • •
• •
~ ç. ~'--! anlaşılmayan sözler; ..:.ı J"~ HRI. Paskalya Yortusu;
.-- ..
~ a (~) (b·i, bıi veya Y b-i. bşi ~i bir
- o- •
..
yere) göndermek; (bşi veya y bşi Jl bir çıkarma; (ç. ~l.:-t) sebep; erken, faktör,
. ..
•
yere) göndermek. sevk elmek; (b-j veya y ..:..s~ ç.":"';'J! teşvik, sevk, tahrik, yönlen-
• •
~! çentikli olınak:; engebeli olmak; aşın- •.k! ı;f' ya da.k! ir' uzaktan; ı"'-!I L~ J;
"• ••
.~L ~. , '
•
i. '..
~. ç • • ..
ıeııın uzunlulu veya aranın eni; •- • II ~
..... u ( .....) uzak. ırak olmak;(,;r bıden) uzak • i .,
1
t ... ı:,r ~
· .. • •
,.,
i
•
... ı:>1 ~"'i ... olması, yapması nonnaldir,
rO! b-i ... den uzak tUlmak- .I.'-"''"! sonra; daha sonra, bundan sonra,
henUz [cümle sonunda kullanılır.} 1 ~ J
•• f· I. ~ Of.' •
• •
(bıı) uzaklaştırmak; (bı,) çıkamıak. hariç tut- ~~ daha sonra, bundan sonra; ... ~i ~
. i.. .. .
... yaptıktan sonra; ;1 .k! veya L. ~ veya
mak; (b-i) işten Çıkarmak; (b-i) sünnet, . ... '
L. ~ ir'• ... yaptıktan sonra;;~• ~ .a~
sUrgüne göndennek; (bıı) gerçekleştirilemez
-- . ,. .
•
kılmak;
"
..lr&l:1 uzaklaşmak, arada mesafe bı- .Ü\'" ~ ahmaklılın, budalalıjın dik alası;
• o•
••
_~.AA.ı sonra, daha sonra, bundan sonra;
rakmak; konudan uzaklaşmak; (ı=f' bşden) . .., ., i., .
uıaklaşmak:, aynımak; V bıı) bırakmak, ~ ç. ~1.AA.ı, ~, iJ1..I...Af, J\A.ı (~ .. .den)
teı1c etmek; düzenli aralıklarla devam etmek, uzak, ırak; sapa, zor ulaşılan; şumuIJU, geniş
.... kapsamlı, imkansıZ, muhal; alışılmamış, ga_
sünnet; ..I.A:".ı~ uzaklaşmak; <ir bşden) ken-
dini çekmek, uzak durmak; (ı;f' biı) terk rip, acayip; c4r bıe) uymayan. (bı ile) uyuş-
.. . .. ,.,
elmek; V biı) hariç tutmak, hesaba katma- mayan; '.~ ~ uzaktan; .......... .ı..çok
. ~.-
'i • • -
mak; i lO, - '! (bl') ayınp seçmek. bir tarafa önceleri; J'~I i ~ LO: çok yönlü etkileri olan;
.. . .
•
'*"'"
,. •• • ...
"-ol)
JI.:.J1 ~ zor ulaşılan, elde edilmesi zor, ~ J j biı onlann bir mnuru bir kısmına
. .0.· • • •• •• ••
..iı.t'! (mud.kul.] ...den hemen sonra, biraz e
üstün kıldık; i b' '! ~ i2 "': birbirlerine, bir
soru>;
..
kısmı bir kısmına;.~ J. ~ biri birinin
" ~
t_ •• • t ••
..IıAf1 ç. .ı..s.!.t' daha uzak. öte; daha geni$! içinde, içiçe; ~~i ~ biraz. bir miktar,
• ...
... ...... .
1U\....JI ~ 4lllt biraz ona benzemişi çek-
kapsamlı; ihtimali daha düşük; ...ı..s~1 (ço~.)
." ., . . ... .....
uzak akrabalar; , .ı.•(~ı clrJI Uzakdogu;
... .. .
miş; ı:.ı} ~ J u) ı:.. son bir kaç yUzy.ldır;
.'
..L.Aı~1 sözkonusu kişi (konuşma ortamında JP r [cin.is.; tek. is. iL sivrisinek;
..
bulunmayan, hakkında
.. ..
nı
~~ ay"; '.;~~.':'>Ir'
•• • •
J. araIık~.
• 1 ... _.
tululup kalmak; şaşırmak, donalılmak;
~
cl j--'< (Li j--'<) (bıı) dagıtmal;, saçmaiı:. israr ı.1i.ı =* ı.M-.? kuvvetini hissettinnek, kabada·
etmek; yılık yapmak;
• • • ..
IJ~ müsrif, çarçur eden; ıl~ Baldat;
~
•• 64
•• ..
" .. .
ıiıl~ ç. lJJ-,i,).)\i.ı BaA;dalll;
•
J.A! a: "WI·- -,;: hafif yaımur yağmak;
. .. •
•
•
• •••
,;,,! istenilen şey. istek; isteme, talep;
•
hamur işi yiyecek;
• i- •••
~ ç. f-~ randevuevi. genelev; f-~
~ o ,~ lı (~, 4.i~) sevimsiz olmak, (çoı.] aranılan vasıflar. isıcnilenler;
. ,. • • • •
sevilmemek; J4.Aı (.. ,i, Jl b-e) sevimsiz .. LA..=.ı1 istek. talep; ..... ~ı (mud.kul.]
..
• ••
göstennek, tiksindirrnek; ~~ (b·den) ıik- ... için, amacıyla;
,- . . ·.,
sinrnek; iA;renmek, hiç sevmemek; ~1 f-~ ç. il.i.t isteyen, talep eden; haddi aşan,
•
(b-i) sevmemek; ıJAtl ) karşılıklı nefret zalim; tiran, diktatör;
• .t'
etmek; ı.i -.. anu, istek., iştiyak, özlem; hedef,
•• •• • ••
~.~... 1.J:Aı nefret, tiksinme; amaç, gaye;
• ...
~ (Jl. _.için) iAteoç. sevimsiz; ii-s! pamuklu bez, basma;
, .. •
...
~1.:1 giderek nefret etme;
*
.to! • -j.• binek·•
~
... igrenç;
•
ı:.ı)-
• o. _ _ •• •
·-
~ u
..
Cıjı) çok konuşmak, geveze olmak; (bıı)
Joı ç. JIAı. JIAıI bor. 1 i)cill JlA, köpril ya bol bol vennek, saçmak; (su) fışkırmak;
• •• • ,.
da kemer payandalan; ıJli.t çok konuşan, geveze; çalçene;
... . .. ·~, aA.ız KNŞ'; aAız dolusu KNŞ.;
~ ç. ü~ dişi kaUr,
,. · . '.
J~ ç. ~)- katır binicisi; ~ {sul kayna.mak, fokurdamak; çok konuş
.,
~ i (.. Iiu) (bıi) istemek, (bşin) peşinde olmak; mak, gevezelik yapmak;
..
_(~) vs- b·~) yanlış, haksız davranmak;
...
'"
...
ıJ~ geveze;
·
(Js-b.~) zulmebnek; zina etmek;~~ [daha .a ~ [derideki] kabarcık;
... • '. • i
çok muzari ıl:! olarak) gerekli olmak; uy- ~ ç. 1;,li, paket;
, • i. ... . i'.
gun, münasip olmak; ... ~ı..ı # ... yapma- """';J~ maydanozBaf.;
o.. .0. • •• o •
sı yakışık alır, ... yapma.lı; ~ ~ ... yap- A u~) (bıı) yannak, boyuna, uzunlamasına
. .. .. ,. . ..
ma.11 [tavsiye ma.hiyetinde);~l (bıı) is- kesmek; }ıl = .ıl<
..
temek, arzulamak; ~ [cinjs.] sığır,
,. . -
~ haksızlık, zulüm; i ~ (tekois.) ç. ~L inek;
..
~ ç. ~ıi.; fahişe; r.i~ (na'l] sııır ... i;
•
65
cinsinden bitkiler, yeşilıikler; baklagillerden devam; ölümden sonraki hayat; sonsuı hayal,
ölümsüzlük; varlık; sebat, istikrar; ~~, J'~
• •• • LO
.
bitki, bakla;
. -
".is.
..... 1\ ;jI. 4
.
ıiH bakJagiller,
ı.~1 ı.Li.~H semLzolu, pirpirim BOT.; ;.Ü.)ı ahiret, ahiret yurdu, datüibeka;
• • • • ••
::; • ; ·.01 karapazıt koyun sannaşılı BOr. ~i daha uıun süren, var olan; daha iyi
•• • •• ••
DOT. Oıelidonium majus; ~i m: şahtere ~u.ıı devam etme; koruma, bakım; ~L..i.ıl
... '. . . .. .. .
BOT. Fumaria omdnalis; ~ ıo:...ilS Lt Js- AJU-I var olan durumun
• •
mek, ıehir edilmek; devam etmek; (bii ),up· ~ ç. ..:.ıı~, ..:.ıı~ bey {hürmet saygı ifadesi
• o • o• • •
olanık; bey (Mısır'da "bey", Suriye'de, "bek.,
mu)'ı) sUrdilnnek; 1 ~ do=! ı-J o artık çocuk
• beg"];
de~i1;""'" (br;) gecjkıjnnek;~1 (b·nin)
••
kalmasını/ ikameı etmesini saflarnak; (bii) ,,~ beym"
bakire; bakir. el
•
değmemi~; [çoı.] moda masyonları;
, .
'-,i.f.<
'. . Hk doıan;
~~ ilk evlat olma;
;S~erken; vaktinden önce olan; ı."..s4
•
kopça ile tutturrnak; (kollannı) kavuşturmak, oldu. yapilanlar durumu daha da kötüleıtinH;
çalmak; ~ nem, rutubet; Js1aklık;
.bununla beraber; J~
... huzursuzluk, endişelilik;
or - •-
ı.H u {~ (bii. b-ı) ıslatmak. nemlendinnet.; J<'J4 [çoıı evbam. vesvese. kuruntu(lar);
,.
..}. j V 1rostalıktQJI) kurtulmak, iyilcşmek;
.j,I,ı kanşıkW< 1~i
.. ""-
J,l:> dillerin ka·
ı.- s ._
J!< (bll, b·ı) ıslalmak; J<I V has/a/ılton) nştınlması [Babil'de];
, .,
iyileşmek. şifa bulmak. salalmak; jl; ve
, .,
J'< i nemleornek; ıslaıunak;
..,ı.,ı, ç. ~'J4
- -,
~" (ı.,
...y.,) billbill zoo;
patlamalc; tın alannak. şafak sök-
68
.- ..
rnek; ~ a (~ (y bıe) sevinmek, ("':" ,.....ı.ç.....:>1< belesan. pcle..nk; .
•• • ••
bfden) hoşlanmak; ~i [güneş) parlamak. ...i -'! bolşeviklC1tirmek; J • i .;bolşevikleş.
~. -. - ..
ıŞıksaçmak; ~ve c:i.;i=~; rnek;
••• ..
o.
e:-4' neşeli, ttn. keyifli; parlak, canlı;
••
::;.: -, !bolşevikleştinne;
.. . ..
pAlI ~')I.,;I tanı şaf~ın söküşü; ~ç, w~ Bolşevik; [is. ve s.J;
• t. • •
f··.. .
~Bclçika; ::;ıjQ'BI .
• . o şevıun;
• • • •
durumuna düşmek; ahmak) aptalmış gibi ",,:>I<ç. ..,.,ı:>ı< lOpr.ıi; kavanoz MIS.;
• •
davranmak; .ıJ~kendini aptal göstermek; ~~ ~()'tıri.ıaı il~) döşemek. düzeltmek;
~ müz ve müe. (ç. ı~) ülke; şehir kasa· .k':>Lı asralt, taş. çakıl zemin; zemin
. --. . .. . ..
00; köy; >:>1< ülke; ~ı.u, ülkeler 1# 1 >:>1< kaplama malzemeleri; saray; U:Z.J~I [ço~.]
,. • . •• •
Etiyopya, Habeşistan; ~L J~ Çin; ı~ döşeme malzemeleri; ~I .1ıt~1 hüküm-
• • • •
.
• • ••
belediye; ~ç. ~ASK. la~ımcı, istihkam
...
.l:-4 ve ~L aptal. ahmak, budala; eri; gangster, şaki; muhabbet tellalı, peze-
;ı~ ahmaklık; venk; asalak, tufeyli;
, , . . ..
,. .
.ll;;:aptallık. ahmaklık;
~a/unak, budala;
).14 ç. .:.ıL, ,)-':Ju.Fr:> pallO;
- . ..
ı".oJ:J.:.ll Baltık ülkeleri 1 ~i;
. "
~ Baltık
.1.1
;'" AU.BKZ.; Denizi;
-
•
..,..,ı,ı ç. W41 AlJ'.BKZ.; ::;ı; j'" MIS. limon suyu, bal vb.lerinden yapılan
ul-4 belesan; pelesenk8jacl BOT.; bir krem;
69
• ••
&. a (&.l (bıı) yuımak; (bıı) yu'up yok eunek; bltl u1"lmasınl ..tlamak; (J>ıi Ji b-t) gö·
.4A.-<- ...
(bit) tahammül etmelc. çelcmek. dayanmak•
kaUanmak' &. [Iafzen: tUkürütünü yut·
tünnek; (b-e. bir
hakkında)
haberı) iletmek; (b-i, bf
bilgilendinnek. teblil etmek;
.,
mak) ara, mola vermek; kendini tutmak; & (ı:r bı hakkında) V b-nin
rap« vermek;
ve d~ (b·t:. bıı) yutturmak: t : ;~ ~ b-e oJ~)'hine) bilgi vermek; 1iJGJ ~ gOrevini
-. . ..
soluk alma fına.u vermek; ~i = ~ yeri-ne getirmek; ı.F:~ ~ Ona benden
~ bUyük yudwn, lokma, ısınk; selam söyle. i1eı: ~ı. (~ bıdtl mübalata
..\I;. ~); ç. ,;,1.. ~~ latun. kanalizas· yapmak; (V- bıı) yaparken 14ınya kaçmak;
...
4&.
.YY
yon, geriı.;
- .
ç. ..:JL.~\.t! la~mı kanaliusyan.
ı&' (b·i, bşe) ulaşunnak; (bıi bir mik/ara)
..&1... ..
lO' • • ... • •
~ ç.l'7~ ve r"...ı, ç. ~~ farinks. yuıak aleyhine) bilgi vennek. (LJ" b·ı) ispiyonla·
-
ANAT.; mak' ... ~ .,..,ı"..,.1I .1 polise ihbar
".
..
~ botaz. gırtlak ANAT.;
dUşürmek, (b-i) etkilernet.; <J. ;;,... bşde) anons. duyuru; resmi teblil. bildiri; takrir.
• • • • ••
yüksek dereceler elde eımek:; , ~ ~ beyanat. demeç; ihbar 1~i t~ ultimatom;
•••
. . . Jl ... i bir yere, bir noktaya getirmek; ~ ç. J.~ hatip; belil. derin [ifade];
-,lo. _I'
.-. ..
sımfına girmek; .wı ~bulula ermek; en
...
yüksete vıınnak; ~ ~ı,r'JI (~ ) J. &
. e:,Lldaha derin; daha ciddi. önemli;
&-ç. dı..,..
• •
miktar. mebıaı; had. sınır,
• • •••
olmak;
...I.f:.:.--•...
oldukça ilerleme btetrnek., bir yere
~ sonuna varmak;
varmış
& (b-nin,
...:
•• ••
.~ ~ nominal deter. anma üeteri;
... •
bildiri; V ... hDkkmda) bilgi; (.:ı" bıo) ihbar; safdillik, saflık; 1 1~ ~~ erken bunama,
-- ..
Mly ç.
- mubalala: ~i. demans prekos;
•
t~i
•
bildiri;
.. buak!, ilgilenme!;
1.ıJ.ı
• •••
~~ kapsamlı; önemli.1ıaun sayılır; ciddi ~i ahmak. ebich. budala; geri ıehh, saf;
.
[yara]; derin.
. ., .
"'ıi~ , W ... "..ıı ~ ~~ .. ·yatındaki;
şiddetli [duygular]; erişkin;
~
saldil. saf;
$ • -,
[tabii zenginlik açısından] boUuk. bereleeı;
.., ul.*<bkz. ulk
• • ••
~ teblil eden, mübellil: muhbir,
,.. .. . .
J uJt4 ç. ~~ [= J.ıtl Yo'] MI,. SIenb;
.
~J\A4 Bulgaristan;
. --. Bulgar [is. ve s.]: . . ...' ,
I::'J~ (J< ve f<) ~ u uı. .•~) (b-i. bi') denemek.
••
..... balgam; (ç. ~~) saly.. ıUkUrtlk; sınamak. teste tabi lUtmak; (bıı) uzun tecrü·
..
"....ıı [na'ıl
.;ın,
... BaII<an {na1]; (bıeveya y bıe) dikkat etmek. (biı) hesaba
~.ı:·ii; ç.d.~ metruk a=i; ka.tmak. dikkate almak; (y bıin) facbna var·
-,-
" ,
...
.!.uı bkz. ~ f<;
uA balkon;
mak; , J~II.. veya J~I 'i bem ilgilendir·
•
mez. aldırmam!. benim için hepsi bir·!
•
'J
i· " ~.
,..ı, barnall uılıas balıgı ZOO.; J.~ aldırmaı. umursamaz; ~L (b·i) dene·
...
J,..ı, ç. r~1 seyir halindeki gemi ı", rnek. sınamak; (b-e) tecrübe kazandırmak;
] ...
,..ı, => ,..ı,ı sessiz olmak. konupnamak; (biı) yıpnoımak' I· ~.~,;.I imtihana,
, .
iJ"Aı hamamda çalışan kişi; durgun sular çevre- zorlup dayanabilmek; (saVOf'a) cesaret gös-
.-'
sindeki bitkiler; tennek; J'ıl (b·i) imtihan eımek, denemek.
., .
~~ hamam hiımetçisi [kadın]; nedirne; sınamak: (b-i Y bı. ile) sınamak. istila eL·
•
ı . .1:
•••
Valensiya şehri:
. "'
••. __ ii. o-u
Ll.• a (.ı" ..~) ahmak! budala olmak; ..ıI.J• ah·
71
L}~Bombay;
• •
önemsememe; ~~ ALF.BKZ.;
• • • 1
~~,.
. ım ıihan , bela• dert;
•
.. •
l.l!kahve taneleri, kahve;
" kahverengi;
•
J~ eski. yıpranmış. bilitin, yorgun; harap;
"~parmak uçlan' .
ı.r-
. .."
"ı:;ı" ..,ıı)u"
çürümüş; modası geçmiş;
.1 • : • ii
..,
••• ii
parmakla
J~ (~bı~) dikkat eden. dikkatli;~ gösterilmek; ~~ ~ \,il emrinize ama·
•
• •
. ..y J\.:.- ...e aldınnayan •...i umursamayan; deyim, hizmetinizdeyim;
"". ("":" bıden dolayı)
·~ üzüntülU, kederli.
• • •
üzgün,
· ,
waıı; .r~bkz..r~;
)~ ~ )~ iyonlaşmak; kristalleımek; ms- c..:.ı bk.z.l.l!;
talleştinnek; kristallerle kaplanınak;
•
.p yirmi frank deıerindeki alhn para;
. ."
)~.)} ç. ..:.ıL msla!; kristal (malı.eme ~~ ~(b.i) uyuştunnak; (b-ı:) anestezi yap-
me]; [teyp] kristal; (SUR. i~"tı negatif FOT.; çömlek otu, diş otu, gavur haşhaşı} DOT. Hyo-
"»), [na't) kristal.... parlak. şeffaf; kris' seyamus niger; eter, anestetik. uyuşturucu;
•• o • ••
...
•• ii
...
J.ı.:.ı [cin.is.; tek. is. i i ç. JJ~ fındık; fındık ı.r i (.. ~, ıJ~) ve ~! (bıı) dikmek, dik hale
•• oL •
bitkisi; ıj~ fındık; menni, kurşun; getinnek; (bşi, Js- bı üurine) bina etmek,
• ... - • _ f ,., • ••• •
ı _i"" ç. J'~ lürek , .»)1 ı
- - i"" av kunnak; ~ veya ~ kadm ile) zifafa gir·
, ';. ..,
çiftesi;
·....
~.4:l1 Venedik;
rnek; <i' ve.j'!'ledil.ı (J'-bıe) dayanmak,
•• • • • ••
(bı,) ıemel a1mıık;' ... ,}.<' .~ ( .rı bir
oL . . . • ••
..
•
fannasarıluk; ... ~ J.L:..t ... e
..
.'01 ~
V-J·
~ İng.> pens;
benzin'•
..
...lmbulilyle; I.;., J'- ,~ bu sebeple;
..
binaen,
•
.. , .. penisilin', ~~ [na't] yapısal; mimari;
~
. •• ,.• .t ' . , . . .t.
~ Fr.> hereai, alaca menekşe; DOT.; ~ ç. ~ yapı; ~ bünye;' '.,;1\ ı..iı.~
1 Oı _
•• • •• •
iJ~ ç. ~l pansiyon; yurt; zayıfbünyeli; ~.o}l e::-' 4" ve ~.·}I ~ saı·
. --
~ müe. ç. .J""~ yüzük pannaıı;
..
Iıldl, sıhhatti; 1 ; .ıı 'i.,J sall:ını bünyeli,
- .
'., ~. • •
~j~ Bingazi;
.. J.\..:.ı
yapıcı, müsbet;
ç.
1r
.' ...
ıJJ- yapıcı, bina yapan; mason;
~ farmason;
'ı ,_,
..
o .. .,.
~\ ç. ..:.ı~ kız evlat; 1 ~L ~! amca yif. neıe' 1\1o;'ıl i " i! gözlerdeki sevinç
. ...
kızı; zevce, eş. hanım; ~ 1:.ı1 kann. eşin; panlusı;
• • •
~ç . ..:.ı~ kız; kızevlat; 1 ?1'- ~ç. , v e LZ:~ ~~ ihtişamlı. görkemli. güzel;
. .... .. ..
.."
)~~, IJ~ düşünce; ~ ..:.ıl..:.ı felaket.
..
afetler. ..r'.ıJ\ ..:.ı~ felaketler; ~ i ~ 1\ ~
• •
mutlu,
.
neşeli; hoş.
.. talif, şirin;
'. ... ..
kelime; )..L..AII ..:.ı~ walar. endişeler: ..:.ı~
~ sevinç anı;
Ô.rıevlatlık, otunuk;
lık, şaJaa.
• •
görkem;
ı:,",,~Y bıden) hOjlanma;
rum;
_ • _J
nına) ansızın Çıkıp gelmek; ~aşırtmak. J~du;. mazlum; ..ki(miı);
. ..' • • •
afallatmak; ~\(b-i) ı:qırtmu; ":"-il"";;\;
-.-
ft!O
..
(.*->
.-.-
ve .*-"arlamu.ıı1k saçmak. parlak
74
olmak: (Jrj) hayrette (b·nin göz- bırakmak. • 1_ • "
...
takıp takışunnak;
[..J+!
sahte olmak;
sahte, yapma, suni, kalp para; deAer-
lar. mal, çiftlik hayvanları;
~ hayvani; zalimane;
siz sUs, cici bici; çerçöp; •
::i.".4! zulüm, zalimlik.;
~
•
*..
•
boş gösleri; ..
r'&<i kamı'lıld<k, anlaştlmazlık; lcanş<k·
ı:ı\ot:-;+! cici bici, delersiz sUs;
.. -. l<k;
.
bebr.ıizlık;
..
~ gösterişli. ucuz ve cafcanı. dikkati
r4;~ ç. ~41 baş parmak [yine ayak için);
çekmek amacında olan; çerçöp;
•
~..* MlS.
•
bir çqit çorba; .
ı*-'
..
~4 ayak baş pannatı;
müphem, kapalı, anl'lı\maz; ,
..
>~
75
- .o'- - - - - - - ..• ----------- ~ • • J ••
~
. . ,.
soyut sayı,
milcemt adet
..,.1\ ,-;;: .; ".ıı ,~ tahla çılcma, cülU.;
MAT.; L •
.. •• ••
<,<t<güzel, hoş; parlak; erdirmek; ~L
.. . . . y4 ~ fazilet, erdem kabi-
• •
..~ güzellik, letafet; parlaklık; linden; JJI YLı ı:,,- tercihe şayan olan;
.. ..
•• ....• . J.
.,.:if; Bahai [•.); (ç. ~.ı-) Bahai [idşi); yyll.la bu konuda, bu alanda;,:r l.la ~
• •• J . •
., • ••
utı' çok güzel, çok parlak; U..L...AJI y4 bu bir tesadüf olamaz; ıJ' iJ\S"
• • • •
• oı·t
• •
..:.ıl~ bkz. ~;
• •
olmak; yeri •••olmak; ~4 J .l:!.! konusunda
(..y.) ..4 ii tekrar gelmek, dönmek; ("":" bıı) geri
.. .. .
geıinnek; 1 J.'.iI~ '~ya da
..... .
ı.,;.~,~ bajara.
tektir.;
(~.r
.... b·nin saygtn/iAml) zedelemek;
mubah. olabilir. caiz. kanuni görmek;
(bşt)
işlenmemiş
şarısız
olmak;
olmak; [mal]
[iş) sonuç vennemek. baı
satılmamak. elde kal·
•• • •
sahip olmak; (bı') zorla almak, gasp etmek; mak; 1 c..:JI..:.ı)'" (kız] evlenernernek. evde
•... ...
, '" ~ı"...~ karnnı dökmek; kalmak; (topra'ı) işlememek; (biden) fayda·
•• ...
CJ'! (sırrı) açlAa vurma, ifşa; itiraf; lanmamak;)"'1 yok etmek;
• • • o. • __
CJ'! boşluk; salon; avlu, iç bahçe; H! işlenmemiş1 )J-! ~jl ç. jy. ~1)1
~~ ç. ..:.ıb-~botJuk, meydan. alan; avlu; çorak toprak. işlenmem.iş arazi;
salon; jly. helak, ruhun yok olması, yokluk;
• •0 •
• •
~~L (sım) ifşa, açıfa vurulma; yetki i.r.ll j\,) Cehennem;
•
verme; ruhsaı verme; ;'" işlenmemiş {arazi);
• • •
~lı! yasn: olmayan. mubah; ana.rşisı; ı,jlj y.
. .. . Portekiz;
bir sebze yerneli MJS.;
serbest düşünen;
~4\
• •
serbest düşünme; anarşizm;
.
~ jy.
..
JIAijy.
ç.
-
..:.ıl. borsa;
• • .. ...
~~i
••
zorla alma, gasp; yalma, çapUı;
c.~ izin verilen. yasak olmayan; kanuni,
...
ci) Y. borakS;
\..jy. Bunna;
•
legal; umumi, kamuya ait; mubahı caiz; (ç. ı.Ş jy. has keral zoo. Mugil cephlus;
..:.ıı) mubah fiil;
.. ~jJ~
•
Fr> pOrt, ezme;
• ••
cty.) t ~ u O) azalmak, ebilmek, inmek; jy. ~ jy. somurtmak, surat asmak;
" (ateş)
-<tJ.Jo!) sönüp gitmek; solmak. aAar-
• • o.
j,y. ç. jl."....ıl [hayvan] burun ve alzın
••
çürümek; rj'!
•
<Pıi)
mak; [ct vb.] bozmak, birlikte bulundulu kısım;
• o-
yıkmak; ii ~>:i asık suratlılık;
• • • .1
tly. buhar; j.l':" somurtkan;
2 • .' •
~~
[nükte. espri]
aptalca; bayat,
KNŞ';
modası geçmış
~ ..
jy., 'jy. dondunna;
'jy. bir içlci;
77 Jy. •
• • o. •
,
j4 ç .JIJlI. ~I.r.ı şahin; lı.:! y.Fr.> büfe; bar; hüfe. kontrbüfc;
, • •
J ~ J y.flıqesli çalgı)'!) çalmak, ünemet;
•• •• • • o.
( ..,.Jol..,.4 u V JI )(1)-1) öpmek; \oJi.. Jl.J"'f1 boru. nefesli çalgı;
. . ,
J y. ç.
.... ~ ı.... Jf öpücük; korna; düdüle; ses yayan alet; megafon; hiya-
• •
.
Of' .. • •
? Y-İl> korse;
. , ...
~~ ı.:... Jf lt> pasta;
. net hainlik; t \OJ J
,
hoparlör;~J Jy. dölyataıt boruSUANAT.;
cil J.J! ve J!.ı..,.ıı J.J!
.. '0 •• • •
)~ ,r.lllsıanbul Boıazı; JIY.boru çalan;
.. '..
(.)Jl.)4 u V JI) Ikalabalık] güıilltü. uıu!ıu
•
Ai4paket, bohça; demet. tutam, buket;
• . ..
çıkarmak; .)Jlf; .ui~. ıYly. kısmetsizlik. felaket. areı;
• • ••
. , .
J-
J'!ç. JolJfl düzensiz, kalabalık. halk ~ Jllng.> poker,
•• o. •• __ •••
on ikide biri; (ç. ""'IJ'!~ keten ya da ipekli JJlç. JIJlI sidik, bevl. idrar; 1..i'r-'
•• ••
"Pl J,r.ll şeker hası.hıı;
kUJna1. dokuma;
• ..
ll..oJ'! lt> pusula; J )'(na't) bevli, idrar...• idrac ile ilgili;
• • • .. •• o •••
Ak }!pota. eritme potasl; 1 y"..,ıı
,
.!.lll. ,II ;drar yollan; ..i'1.r'~1
•
. .J ...
• • o • o • ~ ••
0,1& J'!ve4..P~ Jf külsuyu, bolada; ıasas.. olma; JI,lI Ji'-'-' dalgm; JI,lI ..b lo
• • • • • •
•• • •
• •
...
j~ Jlç. ~IJI geçil. ooıaz; liman; 1 jUJI
...ıLı j? başı rahat olmak. üzüntüsUl wası LJ~ (einJs.; tek. is. i) bonaıacı. sorkun alacı
• ••
olmamak; .ıL,., ;,;;.. aklına gelmek;';"1 BOT. Maringa aptera; Mısır sötüdü BOT. Sw
:', .. . ..
' '"
·.. (J. ) JI. .ı4 (J-o:/.}ll) zihnini. ., ..
.. dikkati- aegyptiaca;
ni bir şeye vcnnek. yöneltmek; J. ~ ?- rl ı.r
• ••
r-\ ~ y.
•
· -. . ...
'i\.ı sözüme itibar etmedi. sözümü kale alma· . --
J ç. Jly.J!
Boenes Ayres;
Ing.> midilli;
: ..
dt; 'iL-ı ~ ~ "'OJ ondan daha az önemli .~ cinsel münasebet; çiftleşme; iktidar. cinsi
detildir. en az onun kadar önemlidir.; birleşme kuvvetine sahip olma; meni;
'J; posta pulu; •
~ y.
• •
•
Bohemya;
•
.. ıJ ~ balina ZOO.;
. .
~ y. Bohemya(h) [s. ve is.);
1J~ AU.BKZ.;
.".'._y. Bohem hayatı;
•
~ J! bkz. Lly.; ••
~Jy.
•
Kıpti
•
takviminin onuncu ayı;
J'J';'
• o- •
i..ı..:J~
Bulak. Kahire'de bir semt;
Polanya;
~; T.> boya; ayakkabı boyası;
. -.
~J!' oI'~y. boyacı; ayakkabı boyacıSl.
"",.ıJ;' [na't] Polanya...• Polanya'ya mah- lostrael;
sus; [is.)
•
Polanyalı; ~
f-
=
_ '---
~~ ALf.BKZ.;
•
- . düşünmek; b-e karıı. komplo) kunnak;
'.
W~ Bolivya;
. .,.;,JJ! [na'l] Bolivya...; [is.] Bohvyalı;
.
(b.i) geceleyin alırlamak! misanr etmek;
:- ~ ~1 (b·i) geceleyin aıırlamak! misafir
·W.... .
."ıı.ı> üremı;
-..
~; [cinjs.; tek. is. iL ç. ~1y.1 baykuş;
etmek;
. ...
ı.'; ç. ~~. ~IJ~ ev. mesken; çadır, oda;
79
." • •
daire; aile. yuva; kabuk, kılıf; ~U):O! [çoı.] ~.; için, sebebiyle, zira; bununla birlikte;
••• .0 •• • • o.
bOeek ilaçlan;
• •
i,)~ ALF.8KZ.;
.... ..
)~ ç. )~~ harman yeri;
J:L.:.' (ve J~) ç. J,)ç
. (satrançta] piyon;
iJltL
· .' bkz. iJ\$..i4;
li~Ç ç. -:.ıLFtL sulama çarkı; koru. fidanlık.;
• . . ....
ı.J:.! özel, yurt ile ilgili, tç, dahili; evcil; 'ı:".. iF; IL> bira , I.r-;'I ~: .. bira fabrikası;
evde yaptıan. imal edilen; ,,;;.. ç. ",ı;:; T.> baynk;
~...t"'!
. ç.
-
..;.ıl- küçük ev; kUçük çadır,
•••••
)I.ılft T + Far.> bayraktar;
i , •.
pansiyoner; J.;d Peru;
i" • ..
2" -
..:.ıy ç. ıJJ- ve L~ yatıh löPenci); (ç Jft ç.-:.ıı Fr.> bllro. ofis;
ıJ)-) yatıh öjrenci nıN: -:.ı
....
Jft Beyrot;
• ••• •• • • •
.:.ı - bayal, eski; .jJr-' ç. "/'" ",ı" BeYJUtlu;
-'"•
· - _ .• goceleme, geceyi geçinne; geceyi 1.1 •
.. " bürolcnıtik;
OF:• /Jr-'•
geçirecek yer, bannak;
• •••
;"ı.1})r-' bürolcrasi;
(.~
. _. ve ı..~ pijama;
'" . .
.. .. Icalnıak, ikame' etmek; 1 vi ~~~.;;.~,.
i(~) "4 (~. ,)~. ,)~)
i ölmek, geçip gitmek, bir yere yerleşip orayı yurt edinmelc; ı.iA:!
• •
nesH tOkenrnek. ıeler olmak; "4\ (b·i, bşı) (bl') beyazlalmak, bey... boyamak, a~·
.
'-
~'i~ kapları kalaylamak; )1J.t.\ ~ duvarı ..".,.,ıı yumur-.a akı; .".....ıı ""y göz akı;
•• • .- •• ; f· -. -- -
{kireçle} badarıalamak; ~ J ~ b·nin suç- )L.fJI ı.f'~ gün lşIAm(da), gündüz vakti(nde);
h ••• _ ._ .. __
< -
( J).-) kalı pişmiş yumurta; [kişilik]; boş, yazılı olmayan {kagıt yapmgı);
.' Oı
i oı o i • .. ...
murla; migfer, tolga; kask; asıl malzeme, 1 ~~ ı,}')1 çıplak, çorak arazi; .. ~ i);
• • o- ... o.
ÖZ, çekirdek; ~ ~~l j, 'n ol [Iafzen: horoz kansız devrim; ~~\ ~L recrin ilk beyaz-
- ı oi i • o i oı i .
yumurtası) minare gölgesi. davul tozu, göge hıı; """'~i .,...ill p!atin; """,~i ~~,
direk, denize kapak, imkansız şey;;;' 'a
- ..~l bıçakı kılıç benzeri silahlarla;
• "'J- •
ı.~ +0(",JJ
-
~i toplum içinde muteber olan kişi; ~ adı temizdir, lekesizdir; onun geçmişinde
- • i oı i o- i oi "
)~L ; , i:t _i açık, güneşli bir havada; .; , 'n _! leke yoktur.; ı. 1 .... _i ı.,.i" 9 asil, yüce. ulvi
- o. - ., _.. i •• • ,. •
;-iı. all yazın en sıcak zamanı; r")l..ı~1 LA.:.! işler; ı.~ ~J.lS'1 küçük yalan, beyaz yalan
• - oi o i _.
İslam topraklan; ~JJ'~ .ı.:r tU~1 din [zararsız oldugu düşünülerek söylenilen
• •
'n
• 'i . ,....
,,;.J'yı; • -'.r tU,"1
o • ••
zahide
~~ ~!
kadın;
• 1
..,
••
~! ve ~Ji
••
.., ~: yumurta
yapan;
~,~
bahşeden,
.. ihsanda bulunan;
ANAT. yumurtalık;
--- -
şeklinde, eliptik, oval, beyzi; ;;, inet kopya, okunakh kopya;
(o •••
.,_,
;;, i: •. ! ve ~jo!
i •• ' . , . ,
;,
. , ..
kopya eden, nüsha çıkaran;
"o.atemiıl net kopya;
81
• • 0o . .,
~ veterinerlik ölrtnimi görmek.; (atı) nalla- t::' ve t ~ saulmış, satılan;
...
t.~ satın alan, müşteri;
mak;
. .. .-- .' -'#
J~ ç. i}t~ veteriner; baytar; naJbant; ~ ç. ..:.ıl .• ~ HRl Kilise; Sinagog:
• •• • •• •• •
~ ~ veterinerlik ile ilgili, veteriner...; ~ ç. ..:.ıı~ bey [saygı Unvanı];
, • o
rnek; t.~~ satılmak; satılik olmak; t b.ı~ (bşi digi bir hastalık türü;
~ b-dt" veya bıi. b-dtn) satın almak; , 'J .j;.~_: ç. ..:.ıl- Fr.> bilye;
•• ol. • •• • _. •• ••
~4' "i J ~ t~l ona hiç bir şey hakkında ('-") ~4 i (~L,,) ortaya Çıkmak. görünmek; <OJ
.. .
güvenmem;
t" Ç.
.
"'~nı sauı; , ~ saulık;
.....
tr-'.
... .. .için) açık. vazıh olmak; _~, LJ~) (~
bıden) aynlmak; ~
,.
(bl') açı!a çıkarmak,
• Oı ol Oı .. • • •
lı"". <tr-') t" mecburi sauı; ~'..,J~ &- görünür yapmak; (blı) duyunnak. ilan eunek;
. -
toptan satış; ~i) r"'J t:"! müzayede, açık
.. (bıı) ifade etmek, dile getinnek; (bıı) göster·
• • ••
~ anlaşma; ticari anlaşma; satış; alıŞ; etmek, lCfh etmek; ı.J!~ (b·den) uzaklaşmak,
". ..
biat; , l."ll
o"
jr- """ne, bU- de; aynımak; (bıe) benzememek. (bonin bıı)
.\" satıcı,
l".." ..
tuccar, 00'
yı; farklı olmak; (bıe) karşı olmak; (bıde) ihtila·
• • • ...
e:=-- satış; ~~• [ç:oA;.] satışlar [öz!. mar-
•
fa düşmek; lJ41(bli. Jb.e) açıklamak. izah
ket gibi büyük iş yerlerinde}:
o
~~ ç. iJl(söıleşme vb.de] anlaşma;
etmek; (bli, ~
. .. . bölünme;
o
•
'.'
,. .,:r ~ . ,.in tamamen farkında, bilincinde
, ~L ..:.ıli [topluluk arasındaki) yakınlık;
• -.
[topluluk. arasındaki] soAukluk. düşmanlık; olmak;
.. ...
~i
•
J.•• bu arada; ••• •
v:'! i daha
.. açık! neV vazıh;
~ (mud. kuL.] veya ı:r.ı ~arasında;
, ... J
• •
... ~
••
_ ! ... ya
i ••
olarak aynıdı; ... ~~ ıJ-;-! .. .in önünde. ~\..ı açık, net, vazıh; son, nihai, kati
[bo~maı lsL.HUK.; çok uzun; , •J).ıı .;~
• Ot • • •
,.... , ALF.8KZ.; ,
_~ı......J
bi<z. --'lS:..
~ ••,
•• •
ı"" ~ ~açJ ... iken; ;-,PkL. rı;
._ • o,
.
..l,,; ".:.i' harfınin adı'•
..:.ıy.t
..
ç. ~I.y kuıu, sandık; tabuı;
.fl.r-1 Tebriz;
.. . --
r:i a (~, u~ı (b-i, bşı) iZıemek, peşi sıra
•o •
tl,,; kekelemek, pepelemek; gitmek; (b·nin, bşin) izini sünnek; (b-nin)
.
rı'; ve r".i [müe. ö ile] ç. ~l'y iki~
.' .. -- .
peşi sua gelmek; (b-i b·nin) komutasına ver·
, .
~ i (~, ,":-:" "':-'l:1) yok olmak, helak olmak; rnek, tabi
o
kılmak, (bşi) ikinci dereceye koy·
' .•• J\ kararlı olmak; düzenli sıralı olmak; mak; &J izlemek (özi. tartışmayı, gelilmeyi,
•••••••
. iyi işlemek, iyi gitmek; J'~I'.· - .1 onun haberleri); (bıin, b·nin) peşi sıra gitmek,
için her şey yolunda(ydı), yolunda gilti; kovalarnak; (bşi, yazıyı) (kalem vb. ile] izle-
, o
oA.ll:.i helak olsun! kahrolsun!; mek, takip etmek; (b·e) tabi olmak; tıl...,,:j
",:",pl nonnallik. düzenlilik; istikrar. ka· peşi sıra. ardısıra gelmek; kesintisiz bir sıra
.r-1 a (,r.1) (bşı) yok etmek, yıkıp mahvetmek; göndennek; (b·nin) aleyhine dava açmak,
84
" ! i •
kanuni takipıe bulurunak; tabi olmak. boyun lık; silsile' ~~UL C, • -II tarihin seyri;
.01 i!-'i
ar..tşunnak; ~i (ediı.) (Js- bş .dokırin ,fikir) ~\;,;; ardarda. peşpeşe olma; bayrak deliş-
. ., , .,
taraftarı takipçi! tabiler bulmak; ~j~
~~ bir politika izlemek;
.~
- .. -.
ej~ sal kolu
tirme spo,; c:!I.=J~ sıra ile. ardışıi olarak, peş
peşe, seri halinde;
• •
izlemek. saAdan gilmek; tF""'~ (b-nin) peşin- • ~l izleme, takip; izleme, bir yol izleme
'- • LO
den gelmesini istemek; (bşi) hasll etmek. (siyaset vb.ı; (J bşt) bağlılık, sadakat; \ç.'-:ı~
sonucunu gelinnek. doAuıınak; (b·i) kendine ... J ... e uymak için; ...e uygun ol~
boyun eldirrnek. köle yapmak. emri allna
••
...fl.;i~ klasik, geleneksel;
almak; ~Gı
• •
klasizm, gelenekçilik;
r:i' izleme, peşi sıra gelme; tabi olma,
i _
e;ı\J ç. ~,
i..
..
v: .~ saman rengi;
· . .
•
sında- ~t;; ~1
•• •
"
-.J koruma allında', ~
.
i·
• • •
..
..
ıJI.;J saman salıcısı;
..
A.i~\ ~)~ AST'R. samanyolu, samanuYu-
ıl.ı.-JI veya ~.l.-:J\ ~ ödenmemiş, :.çık.
· --
•• • ••
kapalılmamışTiC.; ~'j...J\ ~ silah altında,
• • • • ••
su, hacılaryolu; silahlı kuvvellerde; ~.,....:J' ~ ödenınemiş.
... .. • • • ••
~ ç. vıb samanhk; açık, kapanmamış. TIC.; ... Jl ~ in r\ ...
".
IrJ1 Taıar1ar (yine )811; '. • .•.. . ı
• •• • • •
of.rJ latanoz TIP'; ~r":'" eğiıimde. e~tim aşamasında; ~
•• •• • • •• •• •
r:u u (~. i)~) ve ~~ ticaret yapmak. iş 41
• •• •
tuuır. elde; .~ ,. 'ıJ ipleri elinde: ~
•
•
yapmak; (J veya ""Ibıin) ticaretini yapmak; · .. ~ ... in alltodan, ... in aşaA;ısından;
•
.rı; (b-ile) alış veriş. ticaret yapmak; ~ (zarf] aşa~ıda, altta;
.. - .-
Ö)~ ticaret; alış veriş; mal, ticari eşya;
ı.Ş)\
-
~ ticari, ticaret ile ilgili;' ~
.. ·A..:ib.1.. -. iç çamaşırlan;
JW [na't] alL., alt ile ilgili; ,
.
~~
• • • • •
- '
'i)~ ticarethane, iı yeri; ~~i ır}-1 iı ~ ~ ı..c"",:;\ (b-e. bıi ya da b-e ~ bıı) hediye
. - -
86
•
, ..
etmek, ithaf etmek;
- . . .. rı;, ",1".1; tramvay;
...
... . ..
iı .; ,,; ç. ~ hediye; MEC. mücevher. y ja (Yi, y.r-) tozlanmak, toza bulanmak.
• J "
kıymetli taş; sanat eseri; 1Y :i i ~ eşsiz üstü başı toz toprak olmak; Yi ve Y,r'1
sanat eseri;
.- .. .. _ .. (b-i, bıi} toprak ile örtrnek; yj\:i (b-ile) aynı
,
~ç. ~ı.:..müze 1 ~L d" ~. yaşta, aktan olmak; Y ~tozıanmak, toza
, ..YUL.
balmumundan yapılmış eser; bulanmak;
• , "
.
~ u (ı.;.. ektimek, mayalanmak;
,,
y.1ç. Yl.1l aktan, yaşlt;
i ı.:,..;iü ç. ı:J r yatak. döşek; sıra, bank; oturak;
.
Y.1tozlu;
.,
divan; kuıu, sandık; garoırop; kUrsU; banda, ~.1 ç. Y.1 toz; toprak; yer; kir; türbe;
• •• • •
orkestra; taht; ı:JI .11 C....AJ taht; krallık, mezar;
,
•
başkent; ~';, il
.. ! - ~ başkent;
. ... iJ4,;..
ı.t;.1ç. ö_ mezarcı;
komşusu olmak.;
'. ....
ıJ'4jç.~l,j, ~ij kilit, sürgü;
• • •• • •
ıe hir);
, , .1.1gümüş veya altın pul. payet;
ı.Ş,r.J...j (herhangi] biri ~ .i(b# ~ bir lisandan Jl baıka bir lisana)
kimse, hiçbır canlı; tercüme etmek; (bıı) şerh etmek; (bıı) açıkla
.~ii
,
ç. ..:JL masa MIS.; mak; (J b-nin) hayat hikayesini, biyogra-.
~\i trahoma TIP.;
rum: hal tercümesi. hayat hikayesi. biyog.rafı it:; ve&:; kumru, yusufcukZOO.;
. ..ç. .
i • • ••
[yine J\J..\ ~,;1; önsöz, mukaddime, giriş; ',j i a (J~1 bolluk, refah içinde yaşamak;
. .. ..
lJ\..:ı:-.i ~'j .~Ij mülC:rcim, çevir- J'.r1 (b-e) bol bol verme~ (b-e) rahat içinde.
• • • ••
men; biyografi derleyen, yazan kişi; mürerreh bir yaşam sürdürmek; J J .j =
...
~.r tercüme edilen, [bir dile) çevrilen; ~j;
• ..' • Li • • • ., o
, rWI..? r'" r senkronize [filmi; Ji ve ü i milrerrehlik, bolluk; lüks;
• ••
~.r mütercim; J j refah içinde olan, mürerreh, rahat;
•• • • •
c.r • • i. ...
U
-.
U
.. a (ci) ve
. ...
UzUlrnek, mahzun olmak;
vec.J1 (b-i) üımek, mahzun etmek;
J.r rahatlık, boııuk içinde yaşayan;
• •••
r:...i ç. (ijl hUzün. üzüntü, tasa. gam;
~jj
.. ç. 46.i
. .-
MIS. terzi; ıJ"Ü
abartılmış;
••
J. MACR. yermantarı &OT. Tuber,
• • o'
•••
1lJ"'1.i ALF.BKZ.;
ltij terzilik;
i
..j ;.ç.
J.i; çalımla, can satarak yürümek;
~.
"'iç. ",Iji. '"Ji kalIcan; [güneşl kurs; aynlmak; (bıı) hesaba katmamak. ihmal et-
. ..
..
~
,.,rj ç. lJ"J~ dişli çark; 1 \JJ'l • LO b-e) miras bırakmak; 1 ~ "':"'1.:11 ~.i açık
i,,-
. -;"';"
"
LJ"J.?l dişli çark. muhafazası, kutusu; kapı bırakmak; yJL-iJI ~ J. 1.1 ~i
• • • •••
l./:;.. ç. LJ"')~ ve~.A~ ç- tr~\.;.6
• .. •• i-
. ..i
••• •• -
I..S-.J
A..s. iç. ti,..:JL kanal; suni ark'
. ~
kaqı) düşmanh~ı bırakmak;
••
ıl:r.~ı besleme kanalı; ~r-"i ı... Mis. ~.iihma1, göz önüne almama; terk. bırak-
~ . ...0 f
an-Um kanalı; ~.r-ıI1,c;. .rJI Fas Kralının ma; geriye (miras olarak] bırakma;
.' • o _
~.i, ç. ~(;
. evde kalmıı kız. kaltk;
4$):.. ateşkes. mUtare.ke;
.,
IR.. LOB.. ORD.;
Z:J.i =:) :J; (b-i) Tilrkleşlinnek; :J~L Türk cl "Jw' Için ltısalona, blcz. y.;
..
olmak, Türkleşmek. Türk gelenek ve törele· ~ a (~) çok çalışmak, kendini yormak;
rini benimsernek; yorulmak; (ı;,- bşd~n) usanmak, bıkmak;
~ ...
;).rI 1 ve ;)i./~i TUrltler, (bşı) rahaısız etmek, zahmet vermek; (b·i)
..f.;• TUrlt Ina'I); L,S'.ri1 TUrltçe;
• ,
•
• i
baktırmak. usandınnak;
...
1.5
• .y- ~.~,
lW ....yC; ~ ç. yL.ıü1 zahmet. meşakkaı, sıkınu;
...
~.r Türkleştirme; yorgunluk, bitkinlik; yltul {çol.] ücretliler;
, ...
.
lJl.:....S; Türkistan;
,
~ ve ıJ~ yorgun, bitkin;
..
"W'.ri i TUrltmenOer);
.. Jr- ç. ,,;.ı-id
.b...o i trampet SUR.,.
~L.;;.. güçlükler, zorluklar. problemler,
~j
·
~.J
... ..:.ıl. dayul; bUyük davul MIS.;
' .• -.
ilgili]; eza, cefa;
sıkıcı, bunaitıcı; rahatsızlık, me-
, .
ASK.. MIS.;
,. ,
ır" .;. ır y .J acıbakla &OT. Lupinus;
şakJcat veren, problemli; yorucu;
,
, . .-. yo'gun', . usanını!',
blkkın
•
~ pepelemek, kekelemek; (bıı) hareket ettir- .
• , • • oL •• o, ,
r::'; bltz. [.A ~ jI; rnek. yerinden oynatmak; ~L yerinden oy-
O'; a (.rj saçma, faydasız işlerle i1gilenmek; namak. hareket etmek;
·
4..a; ç. ..:.ıL- baııı; yalan, hile; .,.r'Ü a yok olmak. telef olmak; perişan olmak•
••
iJ\J; Fr.> Truva; sefıııeşmek; ~ a ve ......--.' (b·i) üzrnek,
J~; panzehir. tiryak; mutsuz, perişan etmek;
•
~.; Fr> Irilto; ~ ve L.ıw perişanlık. sefaleı;
~W\ dokuzuncu;
.
J; tırnak alUndaki kir;
. ,
~ o (.w, ....tAi. oyi.ı) degersiz, önemsiz olmak; rnek; (içki) (b-i) sarhoş etmek.; mest etmek;
, '
tatsız tuzsuz olmak, Ituetsiz. yayan olmak; ~ (saat] tiklemek;
. "
~ ve ot.ıAJ önemsiılik. deA;ersizlit; ~ç. ~ [saatI ıiklerne, ıik tik sesi;
2 .~. - •
.... ~önemsizıik; lezzeısiılik; ahmaklık; J.:>.:.i ç . ..:.ıl_ elbise. pantolon beli;
rnek. iyi bilmek (Om bir /isanıl: (bıd~) yete- _~ç. J~,, J~\ J"u lepe; yüksek yer,
,
nek.li, kabiliyeıli, mahir olmak; ~'Tel Aviv;
" '
.;}Jkabiliyelli. mahir; ı _"1"1'
u,
4;U;sa~amlık:, metanet; kemaı, mükem· ,J.:.ı;t;zorluk(lar),güçıük(ler). meşaklcat;
JI # ıelegraf ile ilgili; ıelegraf vasıtası b-rı;rı yanında) öiırencilik, Çırakltk yapmak;
•
ile; ii.i.JJ okul. öyencilik günleri. yıllan: Çl-
"
...;.1i a (~) yokl teler olmak; eskiyip. çürüyüp rakJık.; deneme. sınama dönemi. Slaj;
,. •
telef olmak;...,ü.:i (bı') yok etmek, ıelef etmek; ~1...1J ölrenim;
(b-i) yıpratınak, bilimıek;ı...i\.i\ (bF) yok et-
. .0. · ... • .-
~ ç. ~~. i.l..-:ıu ötrenci, Çırak; staj-
• •
mek:. mahvetmek; (bfi) müsrif bir şekilde yer, deneme döneminde olan; öyenim gören
harcamak, israf eunekj kişi; taraflar, mürit; havati;
."
ıJJt: zarar, hasar görmüş olan; viran, Jı ; (}J) izlemek. peşi sıra gelmek, yapmak;
yıkık; birbirini takip etmek;.)ı (iJ~) (bı;, ~
... i.' .
";.ı6 ve...w.. = ..All; b-tl (yüksek sesle) okumak; (bıi) ... den oku·
}u televziyan yayını yapmak; mak;JI:J birbirinin ardısıra gelmek;
-.
i jJı televizyon yayını. televizyon;
•
~jA1J 4$.1.)1 televizyon yayını;
. - .. . -. .. J'
... ıb [mud. ku!.) ... in arkasından. peşi
sıra; 1 yU jJ \.ıU J-' mektup ardına
j\llı
••
televizyon (alıcı, alet]:
· - - .
mektup göndennek;
LO •• •
ıJ..tı,}JJ
·.
Fr.> televziyon (yayın): iJ~
-.
okuma; (b-e) okuma; ezbereokuma;
.
~ telefon etmek;
, , - ,JU iıJeyen, gelen. bir sonr.lk.i; J\:J\.ı son· . .
ıJ..,..a; ve ıJ.# ç. ~L telefon (cihazı; ra. daha sonra; bu yüzden, bu sebeple;
.,
..ü.ıı bkz-~; Jb izleyen, sonra gelen;
, •
~ Imüe.ı o; şu; J'
· ..
!UN. tÜ!;
•
ı-.l' ç. r~ı ..ban izi. kank; ıJ~ telepati [is.]; telepaıi yoluyla (s.);
• ....
.l..1ı (~i) ögrenci olarak kabul etmek; <.J veya
. - ...
ı? b-n;,,) öirencisi, çıraAı olmak;..i..J.:.; (J iJ
.# -- ç.
iJ y'/)i fr.> televizyon
-
~L. telefon;
(yayın];
91
,
J #(na't] telefon ...; telefon ile;
.'" .
ii" ri .rJj, -rj,....;. -rj>" y
. ,
ç. Ö. T.>
• • •• • • • •
~j (~. r~) tamamlanmak. bitmek. lam ol- erkek hem~ire. pansumancı MIs..; y...r-W
tamamlamak. biıirmek;
hortum;
-..
.!l~ve ~ tömbeki;
...
•• ..
...
rL..Jkemal. tamamhk. bütünlük; dolu. rç. ••••• ..J!w pul MAÖR..;
~:W\ ~W, rW
•• ıO •
J saat tam alııda; r~ • •
ı:( ~Fr.> ıungsıen;
,.
~I..s- kelimenin tam anlamıyla.; rLd~
tamamen;
· ..
·
iJ.:Jft.> tenle. güneşlik. sayvan;
..
J.foiç. ~W (ınn;
.,
;'.'j ç. ~W muska, nazarlık, Ulsım; i ı"':;SUR., LOB. etek.;
~1 daha karni I. lama daha yakın; ..,-;.itenis;
ı~"'ek. ilave; eklenen; tamamlama; ~T.> (eneke;
. ,
(I_ • ';ıamamlama; yapma, biıinne. net· ~Ienekeci;
icelendinne; icra,. uygulama, gerçekleştirme, ~teneke kap; bidon;
.!J;l;bk z. .ıı;.,
.
yerine gelirme;
..
rW \= ı--";
·• . ~lenis;
•
r~lbitirme, sona erdinne; ~~tanen, mazı tozu;
."
,
!J~ ıömbeki;
rttam, tamam; eksiksiz.
- .. ..
"·!'kekelemek. perelemek;
; . 4'Ç. ~ ıöhmeı, suçlama; zan; ima. üstü
.. [cin.is.;
~kekelemek; (y bş,) çabuk. çabuk söylemek;
" hurma •
kapalı
•
söz;
~
• • i • • •
• • • J
, '.
..:.ı . .ü dul a~acı; dul (meyva]; , ~)L ..:.ı y veya ı.J"y~ TIP. temnoz;
•• •• • ••• •
~..-Jl ..:.ıyı çilek; . ;~ ..:.ı.f ve ..:.ı .y ~) tU ;~) {Allah
" , .. lamflOdan, başan vb.]
."
~, aAaç çileği, "hududu BOT. Rubus ideııs; (J b·e-) ihsan edilmek, bahşedilmek; (J b-i!
,
) verilmek, bağışlanmak; (J b-e, bıı) takdir
·
..:.ıyı Kıpti
,..
~]i , J.l; y, ı.; y çinko;
takviminin birinci ayı;
4:ıJ
..#,-. .. ~L tifo nöbeti; ıJl.f.; sapmış. şOl!jırmış; kayıp, yolunu kay-
•
..,. ı4 tifo; betmi;; malrur. kibirli;
ı!J.;- bu-. , ~lf.:ive"'b merruk. IS$IZ bölge;
i J; :::) j..; T.> (elegraC çebnek, göndermek "'b labirenl;
•
SUR.; 4i\.i şaşkın; sapmış; maceraperesi. gezgin;
2~ kenevir, kendir; keten; dalgın, aklı başında olmayan; yolunu kaybet-
3,i) lif, iplik. tel; miş. kayıp; kibirli, maırur;
• • • o-
~... ..
iftihar etmek, gurur duymak. göAsü kabar-
....
mak: 1 .ı..~~ ~ J ı.P ~ yüzü cUlmek,
yüzünde hoşnutluk
emuresi belirrnek lagzı
,-
kulaklanna varmak]: ~(b-i) yanlış yola ilet-
mek/ yöneltmek; yolunu Şaşırtmak; (b-nin)
kanşııonal:.; .tl= 4:
•
~ çöl; labirent; kibir,
" sapmış.
'l:ı yoldan ÇıkmıŞ: mağrur, kibir-
li:
~U ...,:.;. haıfinin adı' kadroya aJmak:. asaletini onaylamak; (bı')
•
" i· " •• ••
i. :
...
a (yU) ve y~l:J esnemek;
~~..p esneme; bezginlik, usanç;
ispat etmek; (IJ~ .. .dılıııı) göstermek. ispaı-
lamak; (Js- davalıyı) suçlu bulmak; 1;' ~;
.- i •
b·nin) inıikamını,
••• •
'" .. ..
)U a ULJ (bonin ya da Y ... •y '..rAf gözlerini ...e dikmek; ....
•
.ü
_. ~
•
öcünü almak; kanının bedelini almak; (kon- konumunu güçlendirdi; ~L (bii) belirtmek,
••" • OJ
bsından) intiJc:amını almak; )UI ve )UI b-nin kesinleşıirmek; (bıi) geçerli, doAnı ve aslına
misli ile mukabele etme. aynı karşılılı verme; göstermek; (bı için) gerekli deliııeri sagla-
•• i · • • • •• •• •
t ')U ~i yada')~ ~1 öcünü. intikamını mak; tamklık etmek; şahit olmak; (Js-dava-
i ı • •'1 •
almak:; L:JI i')~ rövanş maçı. rövanş kar- Iıyı) suçlu bulmak, mahkum etmek; (bıi, kita.
• • ••
şılaşması SPO.; bo. listeyr) kaydetmek, girmek; tL
... i·
. ..
•
, ,
~U intikam alan. öç: aJan; ~)}i
• • •
J: bii kalıda, yazıya geçirmek; :. ~~
J/li ';!;i; ~A';' "ii bir kimsenin kimligini tayin etmek,
J) jl ve 4J) jl ç.
.. .. ,,' ,.. .. . .,.
~ u (..:..~. ~j:oi) meıini saglam/ harekeısiı/ belirlemek; ",._ Q~ ~i kimliğini tesbit et-
• so.· •
sarsılmaz bir şekilde durmak; (J b-e veya V bıin ..• ~ .. .olup olmadı',.
rnek.; ,- .~;
bır korıı) sebaı gösıermek, metin olmak, m) araştırmak:; eJ bı hoUında) dikkatli dü-
. .' ..
yılmamak; [hadise) gerçek. vaki. sabiı ol. şünmek., davranmak; ~ ılkararhlığını
i· • -
etme; teyit; şehadct; tasdik; ispat; kaydetme; ~U~, ~~. ;;';W) kalın olmak; (sıvı)
dahil etme [liste, vb.e]; d~nıluk. asla uygun- pekleşmek, koyulaşmak ya da koyu olmak;
., . • • o.
J ~L •
o • ••
o ••• ••
JuAu araştırma; kontrol; dikkatlilik, has. dUşmanl kırıp geçirmek; C'.r4 ~"1 b-i si·
• •
.;.; ~ ıeyit. ıasvip edilmiş, dagrulanmış; ~; i ('"':-') ve '-ı" } (b-i yi! da Js- b·ı) azarla·
kesin, kati, dogru; ispat edilmiş; mak',
.. ..,-
.r.S u <r:t) (b-i) öldürmek, yok elmek; _0';;) •• '
~razar;
"0 •
ölmek; J-U(Js- bşt) anm ve sabırla devam ) }(t.;Jrj çok (gerekli gereksiz] konuşmak.
eımek, ~ bşde) ısrarcı olmak; gevezelik etmek;
..~ • ° ' .. -.
",I,; .
.,
" geveze;
- ..
Jr.' yok olma; J Jırl~ (W') )"'1'
0: • • .,
).,.;JI ya da feryat figan etmek. dövünmek;
• ..
01'1' gevezelik (etme);
,
i J-ı:'ısrar. devamWık; çalışkanlık. gay. '}u carj ve '}I(elaıU!ğ;) ufalayıp sulamak;
• •
.. ~
.. . ~)ve
. ~ . i..l.:!} tirit yemeği;
~ pkase:
..kJ" (..1a...:.ı) ve ~ (b-i. ,;r bı yapmaktan)
96
• •• ••
~; i (f}) (b·~)vurarakdişini dökmek, kırmak; .,;J. (.,;J> (bfdel gedik açmak;
. . . • o 00
r) a(riL dişi düşmek ya da iJCi dişin arasında jJ ç. JıJJ ön diş; aıı~ co ;-i'J ı.P- vJ.ı
o • ~.. •
(J) ve LS i> ı$'; o (.. ı» zengin olmak. varlıklı ö~ ç. riJ. vl~ gedik; yank. çaııak,
••
olmak; LS;1 (y ya da~ bıd~n) zenginleş- r.ınne; açıklık, aynılk; boşluk, oyu~ [dajlar
J i ~ ~ ...de bir
'0 • • • o
.. . .
f- ~. • • o ••• o 00 •• J o •• •• o
~-.'I~\ ~~
~
o ..
J»;
••• o •
..:.ı~; (çog.] koru. fidanlık; L.U meleyen; ~\J 'j J ı .~u.u \.ı. çok fakir, ne
•••• ••
oJ) ve "'.ıl zenginlik. servet, 1 J..al malı ne mülkü var,
•• • •• • • •• • • '0
i).;J' zenginler, varlıklı olanlar. Y."J i J} ~ç. J~"1 küskün;
•
milli servcl. ulusal zenginlik; j, )L.
• • •••
'J} su
..
J'l tortu. posa. telve, çökel; kalan şey, artık,
•
u~ç. ~~ yılan;
•
1..• Wl ıJ~ yılan balığı delipgeçmek; ~=~; ~ve ~i
• • o ••
"':"~ ve y~1
ç . ~delik;
.. ,
Jr kibrit çöpü; kibriı;
• • ... .
TIP,; y ~keskinlik luka için);
••• o • • o
gözü keskin, kaıtal gözlil; ~I ~U"keskin canını sıkmak, (b-;) bezdinnek; (b-t) bıkkın·
•• • ~. . ...
zeltalı. çabuk kavrayan, cin gibi; lık vermek, usandınnalc; 4la\S" ~ ve Jill
•
•• •
~yU beslenrnek için diAer balıklann et· LL.\S' b-c kaldırabilece~inden fazlasını yük:-
• • • ••
ine gömülen bir balık türü; Iemek; j.iJ\ (b-e. bşe) fazla yüklenmek;
J'" -ıır1aı'
agır
• ii _ s'
ı-'"......,1 mahir. becerikli olmak; ~ (bıı) mak. agır olmak; ~ b-e) tahammülü zor,
do~rulunak, düzelunek; (bşin) yanlışını bu- a~r, katlanılmaz. gelmek; aılT kanlı, aAır can-
lup doğrultmak, tashih elmek; (b-i) eğiı~k, lı olmak; hırçın. huysuz olmak ya da huy-
ö~retimini yapmak; (b-i) tutuklamak; (bşı) suzlaşmak; (~bşden) yılmak. gözü yılmak,
haczeımek; ı.,AiU (b-den) daha becerikli. eli korkmak; (ı:f' b/de. bşi )'apmakta) aılf kal-
••
yatkın olmak; (çit vb. ile) etrafını çevirmek; mak: ~i (bıı) _ın-. zor bulmak: (b-, bii)
•
J,.C.i eAitim gönnek. öirenim yapmak; sıkıcı bulm~ 1 ~ Ji ~: ... i b-e tahammül
. -
LL~ kültür, etitim; (ç. CO\.) medeniyet, edememek.;
•
."
uygarlık;
JW öıretim
~ ç. JWI aAırlık [yine MEC.); yük; aAır
•
, ;}~J zekayı geliştirme: e~itim; bilgHen- ~ ağır olma; alırkanlı olma;
••• • ••
dinne; ~ ç. JlZl yük; ~"J.ı:JI insanlar ve cinler,
• ••
ii :;~ eskrim; sakaleyn;
•
~ kültür, eAitim; iim güçlük, sıkıntı, rahatsızlık;
• •
J: '. kültürlü; öArenim görmüş; eıitil- 4.lı..ai ağırlık, atır olma: atırkanlıhk, ağır
,. .
mış;
. .
JZ I/~' 1lL-...i.1 ağır olmak; (hşi Y ... ile)
canlılık; ahmaklık;
-
~ç. ~~,J~ağır; önemli,eiddi;
.. .
• •
yüklemek. aA;lrlaştırmak: t}&- b-e) ağır, zor, sıkıcı. hoşlanılmayan [kişi); 1
• • • •
c:--Jl ~ • •
•
gelmek; yavaş. ağır kanlı, agır canlı olmak: alır işiten; ;;,i)t
••
k-l:J ağır sanayi; J:-U ~\..
•
<ı;rhşde,hıyapnwJ.:ıa) çok ağır olmak, yavaş KIM. döteryum oksidi. ağır su;
•••
kalmak; V bı hoJ:kıııda) endişesiz, mer.ık ~L daha ağır;
bı iII:) yüklenmek. (.)& IJ..dl'n) fala şey is- denkleştirilmesinde kullanılan): bir ağırlık
98
JEOL. üçüncü
• • J .,. •
(sorumluluk. mesuliyeı vb.]; çok yüklü. ("":" zamana ail; ı.I""";CJI ~ ı... üçüncü zaman
ayaklı;..=:..ı
,. '"
yU i r j hercai, alaca menekşe BOT.
• ••
etmek, harap etmek; .J.illtahıı devrilmek; Viola tticolor.
••
ili ç. JÜ grup. topluluk, büyük cemaal; . ~ )~:oreslis inancı; Teslis;
~trigonometrik;
..
tim. kol. müfreze ASK.
..:,
~ ; (~) (b-i) eleştirmek; zeın ve irtird ile
~ ii c. 1 •
, .. 11·- ~.c kar yagmak; ~ a (~'>
-~
••
r;:'" lekelenmiş, kirletilmiş (şeref vb.);
[kalpf gönüll (~bfden) hoşlanınak. ferahhk ~
.' -. kör, kesmez; ıcısık [ses);
duymak; ~ (bşı) buz ile soı}utmak; (b~i)
• .oJ
.- _cil ~ köıü şöhreti olan; adı çıkmış:
•• • • •• I ' • •
dondunmık; ,-WI·- ~i kar yatmak; (bıı)
'd . . .,. ..
ı-J orada, orası; 1 ı-J ~ bu yüzden, bu sebeple;
~Ulmak. Jslatm~
"::JS
• •i.r' .
"iS hayır!.
• i.
~ ç. ~ kar; buz; suni buz;
• ••
• ••
1 L..,j,ı; ·..
ka, bir de; ve yine, tekrar;
asla!; ı-i ,;r sonra.;
i • • • i •• ..
4.ı:JS kar tanesi; W orası, orada; orada(dır.); W ~'ora-
r 0-
ı.:..~ ~ ,,;.....tCb/e) deger. paha biçmek. kıymeı yap-mak; (bli) tekrarlamak, ikinci kez yap-
••••
takdir elmek; (b/e) fiyat koymak; ~ 'j mak; (bıi) lavınnak, pile yapmak; (kelime-
paha biçilmez. karş.ılııı. ödenemez, satın alı· nin) tesniytsini. ikilisini oluşturmak; ~L
••
namaz; (Js- b-ı) övmek. methü sena etmek; 1 ~,
• o. .,. ... • o ••
meı;
t. ...
~ ç. ı:ıwı. WL fiyat, paha; deler. kıy-
~:" "j paha biçme. deler takdir etme; (.;)\ ...yapmaya) kalkışmak. niyetlenmek;
,
.
ıJ~ deger sahibi, degerli şey;
,
~1 (b-; veya bşi. ~ b/den) istisna etmek,
~
.., p:?.
~~ fiyat belirleyen, kıyınel takdir eden;
vergi tahakkuk memuru;
hariç tutmak, ayncaWc tanımak:;
ır bükme. elme; kallarna; men, engel
, .
..,.:.- delerli, kıymetli; olma;
, •••
~ç
~
~G.ıl sekizinci;
, ,
boğaz. geçit; patika, keçiyolu' ... 4~ J.
~ sekizkenarlı;
.,
sekizli; içinde, arasında lUJ"li kuııanıma,.nisbetle
. ..
c,\: ç. Lr' atın topuğu; daha beliı bir kullanım] örn. ~. 4W J. i;
i.. •• u •••
iJ.ıj ç. ı\,:J [kadın için] göğüs, meme; içinde, gönlünde, yüreğinde; ~. -<Jl 4 W J.
..
...
•••••• J-
~ i (.,rJ> (bı,) iki katını almak, çift yapmak; kiıaplaıda; ... 1.,W.:r--ı ... anısında; t~
(bı,) kaliamak, bilkmek; (b-i .r bıden) sa· 4U\ yüksek emelleri olan ve onlara ul-
•
101 Ji"
aşabilmek için sabır ve tahammül gösteren: •••• • ••
olarak; 4.;1.:.=...ı\ ~ olaıantistü toplantı;
"W övgü. medih; takdir. deA:erlendirme;
• • ••
ı.s~: ~t1~I~; kıvnlmı~; çift katlı; mü-
,,\;.İ ve ~ ikişer ikişer, •• •
senna, ikili oILB.; ı.s" • iki katlı; mOsenna
..ş rJ dualist FELS.;
, .
~rl dualizm FEl...5.;
olarak;
~
.... V
-
bşden) müstesna;
j\;J ôvilcll. methedici nitelikte; •
;;bkz. ı.S';;
•
~L:.: ikili; iki kat; ikili sistem ELK.; iki
(>.Jy') yU U (y~~ [durum. hal] (.,..ıı veya J
köklü DILB.; MZK. dıltt. düelto;
b-e) geriye gelmek. dönmek; ; (y bşi JI
" dualizm; MZK. dilel;
~W .. .- .
b-e) geri götürmek; 1 ~ J\ yU kendine
•••
~l.~ (müe. ~81J iki; H.; '" •
0.0 •
.- y'; J
. ..
lise; ı.!!U (j,rJ kimeının başkasına kiraya
elbisesi; ~
.
her günki
..
kıyafeliyle;
- -.sade, giysiler içinde,
.
yy,JI .,.,..U:t hakkında
• •
vermesı;
söylenecek söz olmayan, kusursuz;
:i~ .'; tekerrür. tekrar yapma, söyleme; kı
yı; karşılık, mükafat, ödül; ISLHUK.
vınna; bökme; çift yapma, !esniye, müsenna,
sevap;
ikili DILB'; medih, sena, övme;
. ., ~p sevap; milkafat, karşılık;
r.~' bükülme; kuılanma; 1 r.~"jl ~ü
• • • yb ve ~\ ~: dönilş yeri; toplanma; bu-
katlanabilen. katlanır,
luşma yeri; bannak. sığınak; insanlann sık
:;.l::.il ç. ..:.ıl büküm, kıvnm, eıfm;
•• • gittikleri yer. uınilc: yeri;
ı~lislisna;1 ... ı l ". +L~ ._.ınislis·
• • •• .... ~ (mud_ku!.} biin tekrarlandııı, gö-
nasıyla, hariç, .. .in dı~ında, ... dan gaynsı,
•• • • ründüıü yer; moda; yine bkz. önceki madde;
maada; ı~l Lı J..i.! istisnasız. herkes ya da
• ••• • , . _ . ~\~"! ... olarak....gibi; ...yerine;
• •
herşey;
• ••• YJ\:J= y~lii (bkz.~) esnemek
.jl.:.:....ılistisnai,müstesna; ~~! istisna
(J~~U u (iJl~'.Y~ harekete geçmek. kımıldamak;
102
.. . ..
meydana gelmek; hiddetlenmek, köpürmek:
)U heyecanlı. sinirlenmiş. sinirteri tepe-
.. - -
, o;U )U tepesi atmak, çılgına dönmek, kan
· . --
· - ..
sinde; asi. ayaklanan; sinir, asab;
bkz. )~ (ç. )';' devrimci, isyancı;
i~ 'U U
)
... . . _.
~ ...e karıı) kışkırtmak. tahrik etmek;
.... ;.ı.C:. ;t=...1 b-i kızdınnak, sinirlendinneı.:; .
oturmu, ikamet etmek; (",:" bir )'ere)
-..
yerleş-
•• •
mek; if,y (edH.] gömülmek; r.S yı yaşamak,
); ç. ul.ıJ öküz.; iıdiş edilmiş; bc.>Aa bur-
ikamet etmek: (b-i) misafır etmek, aAırla-
cu;
mak;
•• ••
iı; kışkırtına, heyecanlandırma, aJItas-
yyç. ~~ göj1Us; [gemi] bal. pruva; ı.$J~ [na'tl Java...; aselbentBOT.; (ç. lJJ-)
.
'. 1- •• '
)b,a()b,Ji") bö#Unnek; (JIAllah'al yal"" Javalı;
, '
. .. -
J~veJ'.~ bögümle;
-
~Ç. "':-'~~ "':-'~ samıÇ. su deposu. kuyu;
., .> ••••
~Ç. ~, "':-'~, "':-'~, cilbbc:; üsUlIk;
i ~.,..J~ç . ..:.ıl. bckar odası;
--
i j~ ç. ..:.ıl. (g) gaz;
.. ....
1:"'ç. 1:"'1'
...
~ı.,., o ~ı.,.,ı an kovam;
• • ••
2j \:ı:- caı.; lil"" :~cephane; baruthane; cephanelik [yine
._ i' ..... "
J-~o (J:ı~) (korku ya da acı sebebiyle) sar·
mek kendine hakim olmak, dehşete düşme- hacetini gidermek; (b·i. Js- bı~) zorlamak.
rnek. melanetle karşılamak; J:ı~1 ~IJ veya
" '
(b·~) zorla CJS- .. .i) yapurmak; (kesiri) tam
i • • • • >. • ...
J-L..H c..ıU
, ,
sakin. sogukkanlı, kendine ha· sayıya çevirmek MAT.; 0)-1; J'!": b-i teselli
"
kim, metin; ~i) Jı'
,
~metanetlc. soguk- etmek, avunmasını saılamak; (b-e) kibar.
• ••
" ıJıı\.ı) mctanet, soguklcanlılık
kanlılılda; Jı~\
•
)~
. .. ..
.
ve ~ zorunlu;
,
,JfI'; velj~ korkaklık;
•• • ••
ıJ:":'" ve ~ peynir,
• •
.}.l'J'" ve J<~ Cebr.ıil;
"0
• LO ••
alınyazısında oLan illa ki gerçekleşir, yazgıda kadavra; ıe~ «~_"!~I ~ ~, ~ ..:..ı iL:;
o o • • • • o o
~
~~ (na't] vergi; mali;
.. . ç. ..
y\.:ı:.,.t VCl"gi; ~
-
mezar üzerindeki toprak
.
[üzerine oturulan) minder;
yıfını;
• • ••
y~ ç. i~ vergi tahsildan; [otobüs, tren .~~diz çökmüş; ~~I kuzey burçlann-
vb.de] kondüktör IR.; dan biri, Herkül ASTR.;
o o • o o o o • • , •
4 U (~) ve ~I(atacı) köklemek, kökün- lamak; (bıı) kabul etmemek; (birinoncı) ter-
den sökmek; MEC. kökünü kazımak. tama- ketmek; (b-~ hak/wıı) vermemek, kısıtlamak;
J--
.o.r-;
106
.- . .. .
~ ~ b-~ nankör davranmak. iyilili-
. ..
;~
. .-
ç.'J~, "~i nine. büyükanne;
-
nin kadri kıymeLİni bilmemek; t.b:- i (i~) yeni olmak; son zamanlarda meyda-
-- -
~
, . inkar; kOrur; ret. kabul etmeme;
, ~ inkar: (ahlaki bir yaptınmı) umur-
na gelmek: ilave olmak. eklenmek; {yeni bir
şeyolarak) ilk kez ortaya çıkmak. görünmek;
samama; nankörlük. iyilik bilmeme; ret. tek· ciddi. olmak. ciddileşrnek; önemli. delerli
zip. yalanlarna; küfür (din); olmak; (J bıd~) ciddi olmak; V bı için)
--
~ ::) ~,
~~ inkar eden; mOnkir. kafır;
. inine ya da yuvasına saklanmak.
bütün çabasını sarfetrnek. elinden geleni yap-
- -
mak; acele acele yürümek;'~ (blı) yenile-
.
..
yuvasına, inine girmek;
. " ..
f"": ç. )~l,)~ in, yuva; oyuk;
mek;
etmek;
(bşi) yeniden yapmak; (bli) modernize
(bşı) (temizleyerek] yeni gibi yap·
. . . -. - ..
~ ç. J'~. ü~. J'~l sıpa; mak; restore etmek; (iznin, ruhsaıın) süresini
-.
-s.,."
-- Q
.,
• • ....'!" dişi sıpa.;
mek;
müceddit olmak; yeni bir şey üret-
(bş~) canlılık getirmek. canlandırmak;
••
.r.JI .LI)"'" lokma gözlillilk; (bşr) yeniden başlamak. tekrarlarnak; (bıi.
. - ~ ıansını) yeniden denemek; (ıS) iiı /cu-
...;~ a (...';'. ~) (bşı) kazıyarak silmek; (bıi)
canlanmak;
~
. -.
yenilenmek. yenilikler ilave olmak;
.ı....,~ ·1 yeni olmak. yenilik olarak.
tarafgirlik;
. , zalim; adilolmayan; taraf lUIan. ~ahiı
.
olmak, yeni
., çıkmak; (bşi) yenileme";
- .
yanlı,
• j ...~
tarafgir;
.- ~
~i varlıklılar;
ç. , J~ iyi şans. kısmet; 1 ~~i
- -
~ ç. ~~ büyük. ordu; ordu birlikleri; -~ ciddilik; ihtimam, özen. azimle ça.lış-
ı ..' •
kalabalık; seçkin. mümtaz, üstün kişilik; ma; 'J,,:- çok. raı.laca 1 ~ ve ~ ~ cidden.
-
. .- .
,
.........
- . ImUe.] ateı. cehennem; ciddiyetle; .lia.a4 ~ çok: yüksek. (fiyat); ~
- - -
~~ çok bilgili. alim; ~ ~ çok: yüce,
.&- Ve ~".;'J; cehennem gibi. cehennemi;
böbürlenmek. kendini beğenmek MIS.; SUR.
.'. -. .
- .,
ulu; ı..J'j.:;..~I.l..J:- ıJ~ (onlar) lamamen
- -- - --
takıp takıştınnilk. süslenip püslenmek MIS';
.apaynlar. birbirinden çok: farklılar; ı...UJ
. ..
, .
t~ kendini (çok) öven MIS.;
_. -
I~ ç.'J~, ,IJ,,:-I büyükbaba. dede; ata. cel;
J.fl ~L- Js- bütün gücünü ... e vermek.
elinden geleni ... için yapmak;
107
.
'i~ ciddi; lıı~ ciddi olarak;
" uçup gillnek, hiç bir netice vennemek, bekle-
." neni elde edememek SUR.; [menni] varili pat-
~~ ciddilik; tehlikelilik; (durum için)
çıkı~ı; ilk kez arı. edilen oyun Tly.; yenilik; denk olmak; (y ...e) layık, müstahak olmak,
... ... - .. .. ..
refonn; restorasyon, yeni gibi yapma; yeni- deWnek; (y .. ,d.) ehil, liyakat sahibi. d.flm,
..
. .. . .
mesi gerekir, ...e deginilmeden geçilemez<
... . .. .
..
~~
, ..l..,!,' • ı.j~acemi
er, )..l.J:'1 daha layık; daha do4ru; daha uygun;
,
•• • ••
Y~ u@J,J.LI:-) {toprak) kurumak,leuru, çorak daha çok hakeden;
..
olmak; ",:",~I kuraJdık, yokluk:, kıtlık sebe- i)l.b:-liyaka.t, hakketme; uygunluk. denk-
biyle sıkıntı çekmek; verimsiz, lasır olmak; Iii<; <topuluk; 1 i~I~1 i;tf:ı. liyakat belgesi;
108
•• •• • •
J1ob:' ç. J~. ıJ')~ duvar, perde. mania. Ji~ tanışmacı. eedelci;
• ••
fasıla; 4I:!~ ç.....ı.;IJ.':" örgü; saç lÜıesi, bukle;
ı.i)1J",; duvar gibi; duvara asılan; Jl~ ç. Jı~ iri ve yassı kaldınm taŞı;
l' .. .,
J~ U~) ve)~
yakalanınak;
(edi!.) çiçek: hastalılına tartışmacı, eedelei;
..
JI.u:- ve AJı~ ç. .;.ıl. tartışma, ddal;
. .
• •• • ••
)J~ ve)~
.. .
ı.$).J.....Jt:-
..
çiçek
~
hastalıfı TIP';
yağ ve baharat ile yapılan bir çeşit yemek:: mış [saç IülesiJ; ince ve dÜzıörn. bacak J;
•
t J.:ı:- a <t~) (bii, özl, vücudun bir bölgesini) • •
•
Jı~ ıaruşrnacı. taraf;
• •
kesip kopannak:; 2JJ~ ç. JJI~ çay. dere; kanal; sütun; liste,
••
~"':II e.:~ ne kadar olursa olsun; karşı- isim listesi; indeks. dizin; tablo, grafık, şema;
• ••• •• •
hlına ne verildiııne bakmadan; , -r.")'J)"'-':- müfr«!a' prognun,; J),u,
•• • • • • •• •••• •
t ~L kötürüm, bir orgaıu alınmış;
-
~.U,J küfür. lanet. beddua;
U..I....,,:- j
- ..
ve ı.J~ (sandalla. kayık/a) gezinti
nışlı. faydalı olmak; 1 \ııA.i ..s~l faydalı ol·
• • •• • •
mak; ~~ <oj l.la bunun sana bir faydası
• •••
•• •• • • •• ••
olmaz; L.LO ~ __""" \.o n; ':A.,,; __""" 'i =
U~
yapmak;
u, i (J:.b:.) (ipi) germek, gerginleştirmek;
. . ...
~ ~ ~ bkz.
• •• . .....
J::i ;..s~~ dı sadaka dilen-
,. .
(bıi, saçı) örmek; JolJ; (bıı) örmek; J~~ rnek; (b-den, bı) dilenmek;
tartışmak. (b·ilt') münakaşa etmek; (b-ile) s.l~ (~ .. .için) avantaj, kazanç;
•
mücadele etmek; V bı haJ:kmda)çekişmek; '-'J~
. .. .. - .- ..
. hediye. annafan; avantaj.1clr;
J:ı~ tartışmak, tartışma yapmak, münakaşa f LS)"'" ıı., velS)"'-':- r-S-";" name. fay·
• •
Isilah vb.il çekip çıkannak, dışanya almak; ~.i~yerçekimi; çekim kuvveti; çekim;
.. ~.i~
(b·i) cezbetmek, çekmek, büyülemek, (41
• • ".
büyü; manyetizma; çekicilik MEC';
~i yerçekimi kuvveti; ~ L..;~
..
... ....
andisine) çekme~ Y.)~(bıı) (kar~IJıkJıJ
çekişıinnek; 1 j.;- 1 4ı.i'-':- (b-ile) rekabet eL-
.
• •
..'
••
manyetiıma kuvveti; ~I ~.)~ cinsel çe-
-• ••
-
" ..
mek, yarışmak; b-e kendini gösıennek, ispat
.... . . ...
'" . kieilik, cazibe;
,.. . .
. . . -. . . ..
etmek; r~i ~;~ ve ~..ı..ıı 4.ı.)~ veya YJ~çek.ilen;
içine çekmek; ~)l..4J.-I Jlj.I 4ı.)"':- b-ile me- ~~~yava~yavaş çeken; ayrılmaz. bir-
deniyet konusunda tartışmak: ~~~b-i itip
..
birine ait;
y~çekjlen Vi ...e)
kakınak; (b-ile. bı için) mücadele etmek; meyilli, ejilimi
..... ..
birbirini çekişıinnek: ~~i JI)tl I,y..i~
. olan;
• •
çekilmek; (~i bıe doğru) yerçekiıni ile kökünü aJmak MAT.; kök
yeniden başladı;
.. . . ,. . ..
\SOL:- ,r'':I1 JLeI blitün işi
lı; emK:i, yapışıcı (uzvu olan); alımlı; büyÜıe başladıgı yere döndUrdü:
" . " . .
yici insanı çarpan, meftun eden; t.i.;ç· tl.L,-I, t.ı~ kök. asıl; kütük.
• •
~.i:ı:-ldaha kuvveıli çeken; daha cazip; çOlak; gövde (kol kafa hac..k hariç];
, •
yl~~çekim (çekilme) meyil, lemayül, ~.ı.::gövde ile ilgili;
! !o
. -
~.b:- (koyıkla) gitmek; kürek çekerek kendine yontuyor. ı...JS' A.iW ~ "i a~ndan
,. . ... . ..
, "
.-
gitmek;
- .
'-'1~ ç. ~ilı:u kürek, kayık küreji;
·
tek bir kelime bile kaçırmaz;r' geviş gelir-
mek;~1 çekilmek; sürüklenmek:
..-
,r:oı:;1
.
J~ a (J..L;) neşeli, şen oımak;J~' (h-i)
- .. --
~IJJ'"
-
JI geri çekilmek. geri alınmak; bitkin
."
. .. , . ... - ...
mutlu etmek, ncşelendinnek: düşerek çekilmek~1 geviş getirmek, gev-
·
..ı.ı., ç. ..ıı.ı.,ı, ..ıJ.ı., (u~aç Iç;"! gövde; rnek; t ...."i1 ~L acılarını, dertlerini derin
-
J~ mutluluk. sevinç, neşe;
J.k:-
- ..
ç.lJ~.iJ:. neşeli. mutlu. sevinçli:
derin düşünmek;
-'
f
. -
~'t.ı., =..ı.ı., ;
çekme, sürüklerne; çekerek gölürme
(traktör.lokomaıifvb. gibi); yedele alıp çek-
• •• . -
...rJI. harfi cerr; i..f .~.. ve saire. ve dilerleri;
• •
r..b:- Il, i <r.b:-) (bfi. öz!. "="u) kesip kopannak, me; başa getirme; rnecrurluk DILB.;' ~.J"'"
ayırmak; (tk/tri, i1o~lt!r;) çıkarmak, dışar·
,
da. hariç tutmak~~ redi!. J cüzzam hasta-
. ·;r- ,
ç. Jlf testi;
•• • '. • J
Iı~ına yakalanmak; i f ve ir-: iz, yol: tekerlek izi: 1 i ~
• •• • ••
r.ı., ç. rJ.ı." rl.ı.,ı kök; ~L bir kalem oynalması ile;
... •
- ..
rl~ cüzzam hastalı~ı;
·.
i? geviş;
. .. - .
ı,.I.i..:- ekin dibi, anız;
• • ıO •
alınmış!; cüzzamlı:
.. dolayı;
• • ••
... rJ~ cüzzam1ı;
JYJ,,; alaç gövdesi;
"'.J""!" : ... ~I~ ~, ... yüzünden. sebe·
•
biyle: ... ~, "If ~ zira;
•• ••
•• • •• • •• • - -
iJ.b:- , i J.b:- ç. 45.b:- alevii odun parçası; meşale. ir çok büyük, muhteşem (ordu]; çöm-
öksü;
- .-
Iekçi; (ç. oJil;':") traktör; TÖmorkör. çekici;
•• •• • • ••
f: ii (.r:-) (bıı) çekmek; (bf;) sürüklemek, çeke- JJJWı:- ç. .ftJI~ SUR. çekmece [masa
• •• • o i •
.. ......
# •• ,
~ geviş getiren (s. ve is.); tası, sırt çantası. torba: kın. mahraza;
j~ "r> CJS-
ii (i\.,rı:. hşe) cesaret etmek.
.
yI,r:-
-
ç. ~L. çorap;
(bı için) tehlikeye. riske atılmak. (~ bı ~,r:- ekilebilir. dikilebilir arazi parçası;
mek; kalkışmak;L~l cesur olmak; (,)s- me siiresi; {imtihan niıeliAinde} dert. keder.
, .0. • o •
b·e) cesaret venne\(; (Js' bı yupmn)''') ce· deneyim: pmıik; ~ 1ıJ"="Ô tashih çıkışı;
• •
•
sareti olmak; ~r deneme. test. tecrübe etme; dert,
•
kir. • • •
ç. '~f."I cesur. göz"pek; ~. y keder;
r.Fr
•
• • •
b/de); küstah. terbiyesi2, arslZ.; cürelkar; ken· lna't] deneme...• deneme mahı;e.
... .
dini tehlikeye alan, delice cesur, tinde Is.}; deneysel. tecrübi. ampirik; 1 ~
. .. o' o,
il;'." ve '.Ir:- cesaret, arsıı.lık, cüret, ter· ~r' ~i deneysel psikoıoji;
• ••
biyesizlik;
is - .
~ cesur, cüretkar,
~~ FELS. deneycilik;
·0· ••
y ~ deneyen. tecriibe eden; sınayan.
.. -
[.I.r ç. ..:.ıı Fr.> garaj MIS'; imtihan eden;
..
rif." (gL gram MIS.; y •r~ •• denenmiş; konirolden geçmış;
•
..
...:..:i'r:- [gl •gr.ınil MIS.;
•
alışmış, deneyimli. tecrübeli kişi;
SUR.; ~.ır. (bıi) denemek. sınamak. test eı- J.r ç.; ~1..r:- dolandıncı, sahtekar. hilekar;
me\(; (bıı) tecrübe etmek; (bşı) örnek olarak . -
;:r.r hile. dolap;
lo lo • • •
denemek; (bş;n) provasını yapmak: (bıin) tJ!f." (=U'-"I ç. ~1f." akıavşan. Arap ıavşanı
uygulam:ısını. pratiAini yapmak; (bıc) kal- ZQO. Jaculus jaculus ya da Daculus daculus;
oı ••
.. . ve'"..:Y..r:-. ç. ~'1.;?
• O. i •
kışmak. yeltenrnek; (b-i) sınamak. imtihana ~.L:.ır (ve ~.Aı.:.ıtr) sırt çantası;
çekmek; ... J. .
•. o.. • i
(.',r:- ALF.BKZ.
...
(JP'ç. Q"" yarah;
. - - ..
r- .r (ir-/,) gargara yapmak. çalkalamak; ~
• •
r: II P~) (bşin) kabuğunu saymak; (bşin)
lartak.Jamak, sert bir şekilde itip çekmek; kabuğunu çıkarmak; (bşı) saymak, açmak;
• ••
(bşı) sürümek, çekmek; (bşı)
.., . . ..
yedeıl;e alıp
0\1;.. ~ rayağını
[ip, ne. stoktaki malı kontrol etmek; (~i
•
"a
•
.II
•
rnek; ~L::-JI e...r:-~ kötü işlerle uğraşmak; mak, mahrum etmek ~ ~')L.J' ~ oı.r b-nin
•• . ,. . J' .•. i _ •• _ • •
(J""ç. (Irc . (JJ"". ':"I->Jrc. (ırcı silahlarını almak; ... ~. ii ~.r kendini
yara, bere;
• •• • ••
(IJ"" ç. ~J' cemın; 1 ~"--~i (IJ"" cerrah
·..den kurtannak, bşi
mak;
.,
ı ~~= ı.r
.. , (alışkanlIğl
diş hekimi; mak (ı.:,r- veya ı:r ...derı, J bir vazife için);
• • • •• ••
.rlr: cerrahi; 1 ~'.r ~ ameliyat; ayrılmak; (~ ve ı:r bşi alışkanlığı) bırak
...
C'jrç· ı.i'" ft yaralı; mak, terk ebnek; kendini soyutlamak, kendi·
•
C:!poperalörlük, cerrahlık; aleyhinde ni (J .. .e) hasretmek;
bulunma, kötüleme; .:ı ;':'"eski. püskü yıprJ.nmış; Tic. envanter;
Qi;,,; yaralayıcı; Iaran, zarar veren, kıncı, stok kontrolü;
zedeleyici; yırtıcı [hayvan); ~ .r:-çıplak, çor.ık (arazi);
Q'y: yırtıcı hayvan ya da kuş;
.. • -o • • •
, ;Wı c./y yırtıcı kuşlar; kel, saçsız; eski püskU [elbise}; açık, koruma-
c..J'y: kol ve bacak gibi vücuda eklemle sız [sınır, hudut];
- - .'
ba~1ı uzuvlar ~iy ~ bütün, var gü- ı'r~dn.is.; tek.is. ii) çekirge; 1 ~'.,,-:ı:-
, . . ..
cüyle; ~i kerevides, kereviL ZOO.; laıl~ tama-
• • •
113
'. ...
lot'
. .
~L. 0, ii i..lı:!,rı sinemuda dünya haberlerını
• •
ve
. . ..
2e~L.ı
. Lı
j': , ~f
_. -
ç. ..:.ıL yün süeter, yün atlet;
veren film;
•
. .
,.).r; u (ı,)~)
.- (bşi) ufalarnak, dövmek; (bı',
.
•
.)~ ç.:J!~ diş temizleme aleti; dt!riyi) sürterek yumuşatmak, ovalarnak;
• •
J.t..fI':sJ kabuk soyma; soyunma; soyulmat ,.)j':
•
ovalarna, sürtme, sesi;
çıplak kalma. açılma; yoksunluk. mahrumj·
Jet~ dövme, ezme (havan vb.de); dö·
yeı; tecrit etme, silah bıraktırma; [birlikleri]
vÜımüş hububat, tohum; kabu~u soyulmuş
sevk. hareket; aynıma, bırakma; iı.olasyon,
•
tecrit; soyutlama 1 C."i-JI ~ ~r silahsız·
• • •
. ..
ve iri çekilmiş hububat;
--
U'J)\:ı:- ç. ıfi.!\j"; el deginneni;
lanrna;
' ..
• • üzüntü vb. sebebiyle tükürügünü yutama-
:ıf:.; (V' ve ı:r .den) aynlık. baııı ol· .. mak] öyle kalakalmak. taş
• •
kesilmek; JP r:
mama; imlasyon; ba~ımsı.ı.lık; mutlaklık; so- • •
u (J#~) (b·i) balmak. nefesini kesmek;
fulluk; . - ...
"j. r: 1 : ~ ~!! ı.J'~i b-ikorkutmak, ödilnü
• •
'.p çıplak. çorak ~ ve ~ bıd~n) uzak.
••
--
yutmak; ~i (bıi) yutuvemıek;
ile; ... ı.- ı~ ... yapar yapmaz.; •
•
• •
• ~ r yudum; TIP. doz:
~
.r ç. ...r:
Jı f ç. Jı'f kova, gerekı;
.
ı:.ılj sıçan, kerne ZOO.;
, j.r: 1.1
•• • ••
(Jr) ve ıJ..f':'~ (bıı) süpürerek temızl-
•
. .. .' . ....
sörükleornek. sürüklenip götürülmek;
·
Jr. J.r ç. rJJr. rJ'r' altı oyulmuş
rlft.~ suç; kabahat. kusur. suçluluk;
..
~,~~ (s.) suç.suç ile ilgili;
sahil. kıyı; uçurum, yar, sarp kayalık; sarp. ••• o
d;i<; 1
-."'*
.. .-.
• • ••
.J" Çl~;
.. j",. p
... -.
rJ~ ~ kemiksiz et. fıleto;
~ bir tam. bütün yıl:
Ail,;'; ç.•.:Jl, ,.. At/r lırmık; tapan. kesek rJ':' •
• •
suçlu: (ç. ıJ~) suçlu; kötü, kötü
• • o,
...
J p
.
kınna makinası;
..
ç. J~~ sel, çok hızlı akıntı;
işler yapan: t r
~L&- ~ sabıkalı,sabık.ası
• olan suçlu;
U.rı: • beL SUR.; kazma; deplanıuvar,
o • • o •
rr
·. '"
i Cr.r) ( ~i elin) kemiklerini a)'lrmak;
ıJ,I": ç. ıJI,I":1 (taş) ha...uz; ha... an, dibek.; MIS.
• •
ahır. çiftlik amban, harman yeri; t ıJ,r--J':
(J&-veya J' b-e korıı) suç; günah işlemek:;
.,
• • o i o
#',1":
• •
granit [na'tl:
gemi
·rj': ç. r'.r:-\
. .. .,
, i. ' . . . i O. ....
Dl'\'Z.;
Jr ç. .r:- I ...I,r, "Ifl. ~,rl enik, encik. yavru;
rrı: vücut; cirim, hacim, - • ••
• • '. o i ••
uj':'; (t,Şji':) (su) akmak: (kişi) koşmak; acele
r.J" ç. rl.J"I, rJ.J" suç, günah;
etmek.; [rüzgar) esmek; v:ıki olmak. yer al-
r~ 'oj kesinlikle, muhakkak: mak, ortaya çıkmak. olmak; işler halde ol-
f-r: kocaman, devasa;
•
• •• •• • mak, işlernek.. (iş) yürümek; <J b-ıı;ıı) b;qına
L<,j.' ç. ~I.J" suç; günah; kabahat;"!!'
i o' • o, • gelmek; deveran etmek. dolaşmak; <JI ...e)
~.ı$ ya da ~ 4&$ ölüm cezasırn gerek-
.. ,'. yönelmek. yola çıkmak; (Js- ...e göre.::-
tiren suç; ~i ri ıJ yli ceza hukuku; gun olarak) usul izlemek, yol tutmak: <t"
i 15
bşe istele) izin vennek. miisaade etmek; ser- (iı~ eylemI) yapmak, yerine getinnet; (pro-
e) sevketmek,
tıp
f ••• H i ,.
aynı şekil-
..
mek; tJS- ...
.. .,. e ,) eza, cefa vennek. çektinnek:
de davranmalc; r..ıı "r .,rJI "': "r • ~.r:ü tS.r 1 deneyim, tecrübe kazanmak;
.......
onun yedili ekmeAi, içtiği suyu oldu; ı.S
--
f
-
i....J
i ij. tS~l araştırmayıl incelemeyil tah-
"0 .. •• • i. • ••
~'1\ Js-
. ., .. ..
[söylenti] dilden dile dolaşmak: kikau yürüırnek! başlatmak; A"iL,c;.I.u tS~\
.. . ..,
.olmaJc;
ı:.ıU JS' ı,}&-!.Sf herkesin dilinde. aAzında
- .. .. ..
... ~ ..;.. "r ._.tarMlodao yaz>!-
b·e yardımda bulunmak;
b-i, ...yerine koymak, Ire
tS.;-=':' • tS.r-:1
1b;.. ~ ı.$~
mak;
. - bir plan izlemek. bir malc;
• • •
"'.r
... _ H.
•••
plan dahilinde hareket etmek; ~ 4! ~ L. kaşma; a1ema; - .. ..;.. ~r ...e göre;
•• • • • . ,-. ....
J--oı.ll şimdiye kadar olduA;u gibi, şimdiye j,.r ı:.r- ve ~if ı:.r- senin için, senin
,. . .. - - -
kadar nasıl yapıldıysa; J..-JI """ ı.S r {kanun)
YÜTÜrlillcte olmak. [gelenek] uygulanmakta,
.-
yüzünden;
.-
"If allet (yarışması);
•• • • •
geçerlj olmak; ... y ',WI..:.Jj':' ... genelleş- ~(f:' ç. ..:.tL günlük tayın; ücret;
- -
rnek, moda olmak, yaygınlık kazanmak; ı:>\!.r akış, cereyan; akım; koşu;
-. .. . . '" .-
...Js- ~JWI.ı ı.Sr ... alışkanlık olarak yap- foS.rı:- ç.)~ su akımı, akıntı, sel ve
mak. yapma
... .. . . ..
alışkanlı~ında, itiyadında ol· yairnur suyu açılmış dere; sel; petrol hattı;
.-
yapageldili bir şey idi; tS
~) birinin alZlru sulandınnak., imrendir-
akumak. güç hattı
. ... ...
sevk yatalı; (olay·
mek; a~zının suyunu akıtmak; ı.G)U:- (b-ile 1...1 akış, seyir, eereyao; , J.r.l' "r idr...
I-I ••• -
J. ...hakkıııda) anlaşmak, anlaşmaya var- yolları ANAT.; ~\ tSp solunum, teneflls
- .. . _..
mak; (Irden) geri kalmamak,
(bil) a1tıunaJ<; (b-i) koşl"nnaJ<; <biı) ortaya macılar konuyu. konuşmam" seyrini
-' -
koymak; (kanu/l, kural, düzenlemeyi) icra deliştirdiler; bkz. ı.Sft ve tS.r~
•
.. . .
•
... ;)~ lmud.ku!.] ... ile başa baş; ... e lar, tafsilaı; saçmalıklar, tali, ikincil kısımlar;
-.... -
~
••••
uygun,
olarak,
i1e uyumlu t
c göre;
... ~ j)~ ... e uygun bölgeler; ~.i--':'" 4.t:~ önemsiz bir olay;
~
J.'J"':" ç. ~r. (bir eylemi, işi) yerine geti- ı.:.ıÇlS.JI asli ve tali konular vb.;
rme; icra. uygulama; tatbik; yürürlÜAe koy- ı;ırı ç. ~J- eczacılık ilmini tahsil eden,
•• •
ma, işlerlik kazandırma; ..:.ıl",J':"'(çol.) aşa_ ecıacı;
• • • •••
<l'1r.-1ç. i. n;
.
•
malar, ..:.ıl..f' .iô.JI tedbir almak. hazırlıklı
• • ,. • ... ..
.' . .... ~
yürürlükıe olan, cari; 1""':'~I ~l bu ay. ı; Y:dJ" ~ij bölünebilir, bölünmesi müm-
, ..
şu (içinde bulundugumuz) ay; kOn; ~
~
r..u ~\i
" "
j-":" u ~) (bıı) kesip koparmaJc; (bşi, özL Jr-: u Uj-':")• (hayvanı) kesınek, bogazlarnak;
•• • •
.J;
koyuııun yÜIl';IIÜ) larkmak, kupmak;
.
ii ç. Ji;. ii'='" Iorpınu
"
yün, kırpınu;
Jf':" ,u,;
. Ur:-} [su, denizi çekilmek;
Jf':" bogazlama; (kasaplık olarak) kesme;
.. o
kesimlik deve;
,.
ı'.~ ç. i_o LJJ- kasap;
kişi;
• •
~ yiln kırpma aleti;
-.
•-"!,ç. ~I.r<"
. ~..
kanaat elmek; •
• •
ir:- (bı,) bölmek, parçalanna Mezopotamya; ~\..;---.t-I Cezayir, Cezayir
•
ayırmak; ,~ bölUnmek; kısımlara aynl-
•
[başkenI); ~.ı---JI
" ~ .
i.,y.J-:' Arap Yanmadası
•• • •• • •
.:-1.ıJ1;j.1 )1;.11 Kanarya Adalan;
..
mak; (~bşd~n) aynlabilir olmak;
~ . ~
. '.. ~
J, r-: ç. J,'~l kısım, parça, bölüm, cüz; ~!j": [na't) ada... i, adaya ait, adaya özgü;
tamamlayıcı parça; ayırım; bölge, kesin; Ku. (ç. LJJ-) ada sakini, adalı;
.. .
rnek. walanmak. (~ ... hakkmdo) üzülmek; 4llYı:- bolluk; (beıa~atl net. açık;
(.? ... için) tasalanmalc; ı,)<- b-e) acımak; J p.-o stenograf;
• •• •
(J&' ... için) matem, yas tutmak; ~ kopar- Jjr ALF.BKZ...;
,
mak [şiddet ilel:
, "Oj r- = "I'r- ;
V damarlı alcil<; ir? i (rj:.:) (bş.) IolJlmak; yargılamak; (bşe)
" dingil, mil; şan telm.:
t./" karar vennek; ("":" bı hakkll/da) emin olmak;
ir:- mernk. endişe, kaygı; korku; Uzüntiı' (~ bıı) güçlü bir şekilde irade eunek; CJS-
keder. gam. yeis; bı yapmoya) karar vermek; (bıi ~ b-e)
V sabırsız. tahammüısü~ endişeli. zorla kabul eninnek. empoze etmek; otLB.
kaygııı. vesveseli; cezmeunek;
tJ~ ve e)~ sabırsız 'll; rahatsız; endi- r~ kırpma. kesme: karar; azim; kesin.
şeli n; müsellem yargı; hüküm; OILB. cezm;
• •
t,r--
• •• •
damarlı. hareli; benekli; u j? " .. sükun alameti;
J .r:- ~ JjG:- rastgele. gelişine. ~ör dövüşüne rJL....,,;- kesin. kati; niha~. ~n; ("":" bıde)
davranmak; spekülasyon yapmak; genelola· emin. şüphesi olmayan; rJ'.,rı:- lçol·) ceım
rak konuşmak; ('"":" bı') tehlikeye sokmak. edici edatlar;
•• • ••
riske atmak; , . h ""jU:- hayaum tehlikeye rJY:-~ kesilmiş. ktrpılmış; karara baıl an-
-- -
almak; ... J. ~ ~j~ (moceraya, tthlike du. meczum;
vb.e) aulmak. dalmak;
mış;
- .
r~ meczum DlLB~
• •
\ili? rastgele. gelişigüzel; )..........~ ç. ,,:.;1.. r1j...-,:. ayakkabı; bat; çizme;
- -, • • f' •••
~j~ cUretkarlık. delice cesaret, çılgın- , .ı.4}1, i;;' baı"1<ı1 bo~ ..w..r- mgan
lık; risk. tehlike; macera; ayakkabı;
-,
Jj~ çılgın; maceracı; atak. atılgan:
. -
ır j"; MIS. ve ıj\".:ı: MIS.;
".ile) telafi etmek; (~ bıı) karı.lamak; için haber toplamak, casusluk, ajanJık yap-.
•
,i:;. aıı ~L;' AII.ıh .kaqılıgını sana iyilik.
_.., ..
mak; j,). ~l(bıt') el ile dokunmak, temas
•
hakkında) bilgi elde etmeye çalışmak; (bıı) .,-u (.,-) (bıı) ıı;r baştan b;r başa geçmek;
• • • ••
bulup çıkannaya çalışmak; (bıı) belli et- _(')4 ve )~) (J;- bşt') cesaret etmek,
• •
..
meden anlamaya çalışmak, gizli gizli izle-
'" .
(bıdt'n) korkmamak;; ~ köprü. set inşa
'. . ... .
rnek; t .. a .; ~ nabzını yoldamak MEC.;
~~, ~ ~ bı; bulup çıkaımaya çalıŞ_
etmek; (1)-; ~ bı yapmaya) cesareUen-
dirmek: rl,,;(~ bıt'. bı yapmaya) cesa-
•
mak; v ";(bl1ıaüırıda} bilgi elde etmeye reti oLmaJc. (~ bjd.. ) korl<mamak; ~
çalışmak; (bıı) bulmaya çalışmak; keşif yap- I>-t' karıı} küstah, arsız, cüretkar olmak'
• •
mak, keşfe çıkmak, incelemek, telkikte bu- ) • ~I(bıı) karı/dan karı/ya veya boydan
.uşukluklar,
•
mükafat;
. . ...
J->c' J:':
..
J\;;~ pa<ça başı ii anl,,!mas.'
.;J1..'" ~ tt; • • • ••
• •
~ kıvırcık, kıvır kıvır; dalgalı; katlan- . ..
~
... ç.
.ıı........:-
u~ bkz. ulp" ~, ;
coyafya;
mak: •
• .)\.r;coArati; co~rafya bilgini;
iJ'r y' eski Mısırlıların kulSal saydı!ı • "0 .. "
~(,- ';i~) i (JI.U:-. J ~) kurumak. kuru-
bokböcc:ii "UJO. Scarabarus sacer. bokböceii
laşmak; • ~ Qııi) kurutmak;
ZOQ. Geotrupes sterconırius;
Jı..:.:ı:- kuruluk; tamamen kurumak; (mey-
j~ dere. çay,
•• 'Yayı. yiyeceAi) kurutma;
_~ .(Joe) (bf) yapmak; (bı,) yerine koymalc. ••
_ 'ı..,..,,; . . i. •
. -ç. ~~ koruyucu ıırh;
y<rleştinnek; (bıı) yaıaımalc; (bı,) sebep ol·
, s. ~....ıkwutma; (meyva vb.) kurutına;
mak. hasıl etmek; (bı. konun. pr~nsip) koy·
suyunu alma. çıkarma;
mak; (lJ.;, kral. ~Jik vb.) yapmak., Qı.;, bir
ıı ı
.. ... ..
J~ kuru 1 J~ ~ rÜ tükenı '11
SiZ;
. ..
•...J!J:..ç. iL..L:ı:- kaba. sen. müsamahasız;
kaJem:
, .
~ kuru: kurutulmuş; suyu alınmış; zalim. ince olmayan;
• •• • l::S'!J:..ALF.BKZ. ;
..:.ı\';';~ (çal.] kurutulmuş yiyecekler.
•
.. ~boş. nafile. abes. faydasız; ~t.ı. ~~ işe .f.:.;~ j~ (b-i) kıldınnak deli etmek. rahat-
,0
yaramamak. fayda etmemek. boşa gitmek;
ıı.~~ T.> çifIJik: hükümet araıisi AL.;
... sız edip durmak SUR.;
. -
,l~i (J~) yüce. ulu. ali cem, yüksek olrnaJc;
•• •
pvc #' ~ ciCr ilmi; - -. .
(.;f- ...den) çok ııe...ş'I"lunhımayııcalc kad:ır)
.
büyük olmak; ,! . "I.;f- J>:- sayılamaz.
• ••
....
ih·p.çukur,
.
j.i.>:-ıı. ; (j.i.>:-. J.....,,) ve ~Ikorkuyla "çra.
- <.
pek çok, sayısız olmak; ~(b-i) yüceltmek,
• ••
mak; lat) ürkrnek; ~(b-j. bıi) korkutup, şereflendinnek; [kar, bilki örtüsil vb.) (bıi,
Urkütüp kaÇımak;
.. yerı) kaplamak, sannak; önmek, sannak.
ranmak; (b·darıı) zalim olmak; fire) danl· ...U:-büyük, ulu, yüce; cüsseli • hacimli •
debdebeli;
~ ç. ~'- dergi. mecrnua; edebiyat ve
...
kargaşa, kanşıklık;
~ şifa. iyileşme;
, ,•••f". •• ••• •
fılcir mecmuası; ~ j:-'tl ~ haftalık dergi; ~ ;thal, yerli değil; (ç. ~,.L.,1>:-)
.. . ...
karıştıolan tatlı bir sıvı; yl,J>, bkz. ~ ;
i.:':~~ fc.> jelalin; ~L daha çekici, büylileyici;
•• •
~~ fe.> MIS. o~ak derisi;
--.- ..
4.i~ ç. y~ sebep, etken, faktör,
. --
~ Il, j
..
(~) (bf;) {kendine doğru] çekmek;
•• • •
y~l elde etme, ele geçirme, tedarik
dondurmak: ..ı.h.':"b'iledövuşmek;
-- -
~Idon·
;ı~dövüş, kavga;
• .ıtusablf. tahammül;
durmak; donmak. buz ile kaplunmak.; ~
.J:,:: yı&'JI ~ dhçi. mücellit;
cesur olmak, cesaretlenrnek; şikayet etmeden .'. -
~donmuş. buzlu; kilabın cildi (ç. ı.:.ıı)
tnhammül göstermek. sabretmek; kaılan-
-.
- (kitap] cill;
mak: .ıJ~kllıç ile dövüşrnek.;
.ıJ~ç. ıJJ' savaşçı, gladyatör;
•
~ (sopa. kamçı vb.ile) dövme;(ç. ..
.-11,:".:.Isabırh;
;ı~I) metin. sa~Jam: kuvvetli. dayanıklı; j):,:lcin.is.; tek.is. i) fındık; fındık agacı BOT.;
• ii • ••
..,..Lı:u
bakanlar kurul u;
•
i':' • TIJN.
•
konsey toplantısı;
kansi!; komite, komisyon; ,.,..ıG
,.
ç. ~J'• ..r.,..ı.., . ..r~ olumn;
~ıWI ya da ~~~ ~
..
disiplin kurulu;
baŞı) tıraş
mahkemesi;
•
~;.!~,
-. . ~ MIS. ihtiyar heyeti ~. . ...- -
~ 4ij:Uı MIS. Anayasa Mahkemesi; ~
• •
~ :) lll~ taşlaşmak;
.:.ı;, ç ..~ ve
.. ... .-
,.,.ı., ç ..,.~ taı. kaya;
.-•
•
j,j~~, ı,S~ danıştay, devlet şurası; ~ ... . •
önüne koymak,
(b-i, bı; ı:r
açığa çıkarmak, ifşa
o.
.'
olarak, net bir şekilde;
~ ç. 4~ kesin, net olan şey ~ ~
•
'" .'
'
kovmak; V bşde) temayüz etmek, göze ..r"'Jl olayın, işin gerçek yüzü;
• •
veya r:r bşı) göz önüne koymak, açığa çıkar ,,"k açıklama, izah; vücuh, açıklık, net-
mak; (b-; veya hşı) gö~tennek, arz etmek, lik; (..:f' .. .den) göç, aynıma; V bOlgenin)
görüşe sunmak; ~L
.. . (b-i, bşi) dışarı atmak, tahliyesi, boşaltılması ASK.; .. ~ açık,
• •
nel
• •
U~ MIS.
,
galvar.iz kaplı;
çıkarmak; (bşe) bakmak; J...~
-, ... .ii (bıin) net, ~ J.:-
açık olmasını istemek; (~ıi) aydınlatmak, ~~
. bkz.
{gl MIS. giyotin;
'. "
.
,/
açıklamak; (hıı) ortaya çıkarmak, bulup ~ ( "r,Ş~ ~ Mısır cüneyhi" için kısaltma;
. ,/ ,
çıkarmak, keşfetmek; ~ ll, i ~) toplamak, derlemek; düşüncelertni,
•
~ cr.' meşhur, şöhretli kişi. şöhret; kafasını toplamak.; dinlenip kendine gelmek.
,/. . ,. ••• •• •
~ açık, nel, yazıh, ayan beyan; L...J:ı:. kuvvetini toplamak; ~ ve "
• • ı ~J [bitki)
126
çok. birden (ula; kalabalık, insan loplulugu; ödünsUz olmak; [sul durgun olmak; so~uk,
, , 0_ • i •
J~i ~ eıkin. sonuç getirici. etkili, tesirli; ilgisiz, kayıtsız olmak '-'_-"i; ~ ~
'"'J#'"
l....ıı:- ~ ~l birini çok sevmek; ~ .Lil)
Ol_t - .,-
... J& ... e sesini çıkannamak; 'Jı:l: .:.t~
i •
•
. .- •
•••
sayısız faydalar; ~ ~ büyük kalabalık; cimrileşrnek. eli SLkl olmak; J....:ı:- (bıi) don-
~I...J:- dinlenme, gUcünil yeniden toplama; durmak; (bıi) pıhulaştırmak; (bıı) sertleştir
~'
... J bu görüşe göre;
•.:'!': .\ toplanma; zihnini toplama, kon- laşmak,
i
santrasyon (flkir vb.): nezaket, incelik; din- oarak ölmek; [kan] pıhtılaşmak; katılaşmak;
•
leme. toparlanma, gücünü toplama; [çimento vb.] sertleşmek; ,I ' ~, donmak,
•
j~ ve Iij4 için bkz. j~ ; buzlaşmak:;
o • •• _._
•• • ••
~~, ı.i~ lt.> MIS. karides, deniz ıekesi J....:ı:- donma; katılaşma; , J....:ı:- ~)~ don-
• • o
200.; ma noktası;
• • • •• ••• ••• • • • •
ll""~''''
. ' ıı ) -r~1 rı-'". ....
. ve~""'~
,. ~buz;
ı::-- a ~. ı:\o.,-. u--) (aı] azmak. azgın lik; esnek olmama; çıkmaz; hareketsizlik;
olmak; inatçı, serkeş,
gelmek, küstahlaş·
uyuşukluk,
..
i~~ katılık,
tembellik;
scrtIik;
•
mak; kapris yapmak; [kadın) evden kaçmak, le' '!'J katılaşunna, sertleştirme; birleşlir-
• ol o •
kadın )(ocasını terk etmek; me; takviye; 1 Jl."..~\ 'e' ~ mal varlı~ının
• •
c.L..:ı:ı inat, dikbaşlılık; wIen yapma; dondurulması;
,', ,.
~
.
~ dikbaşlı.
-
inat; kasten yapma;
itaatsiz, asi;
1.'!'J danına; pıhtılaşma; katılaşma;
••
~~, buzlanma; buz tutma, balıama,
•
127
donma; sycomorus;
•
..ı.,..\.:ı:-
ödünsüz, tavizsiz.
kau, sert, pek;
katı;
e~i1mez. bükUlmez,
hareketsiz. donuk;
V".J"'~
~ u, i (~)
..
.... LF.BKZ.;
(bıin) tüyünü, kJlını yolmak;
•
cansız; OILB. camiı; [kitap vb.l sıkıcı; yeni- ~ ok.şamak, sevmek; kucaklamak;
••
liğe karşı, tutucu, kemikleşmiş, aşın dere- ~ a (~) (bıi) toplamak. dermek. derlemek:;
• •
cede muhafazakar; ç. .ı..-l~ cansız şeyler, (para vb.i) toplamak; birleştirmek; (harfleri)
inorganik maddeler. mineraller, diımek, dizgiye koymak, tertip etmek MATB.;
•• •
'.-ı:--' donmuş. buzlu; pmUlaşmış; eğil- (kitap) derlemek, tasnif etmek; (bıı) özetle-
.. Is.J
mez, bükülmez. katı; mek, hulasa etmek; (insanlarla) birlik oluş
1 ~, ~,
L~
; ... .. Kuzey Buz Denizi;
donmuş,
donuk; buzlu: arktik; turmak; (bii)
kiıiyi)
yıgmak.
hur yakmak;
(eti, dmegi) kızartmak; ~l bu-
•
(~bir
~ vt .. .nın
• • •• • f·· ... •
J"": kor, 1 .,....1 il' ;>1 J<- "If end;ıe Mr ikisini ...dt) kendinde bulundurmak, [gUç
• •
içinde olmak;
. .. sabı~ızhkla beklemek; ve cesaret vb. gibi];
•• '.' o •
(bı')
•• •
içermek. ihtiva
i.r'="(~ etmek; 1 ~.,rJ' .... '}ol ~bli öıetlemek;
için lek.is.) kor tanesi, alevii
-
odun parçası; (ç. ~L) çıban TIP.; 1 i~1
. .. genci bakış açısını vermek; ~ ~ı...-.ıı ~
o •••• • ••
- • o _
J •• :J..\
..
Çıban. şirpençe
~
...r-:. ç. !J .. ~~ Lgi gümrük resmi, vergisi MlS.;
..
.. ..:J,#"dur.;
.
..:J>--:t ile çoAul yapılır, "~"in çoAulu
cinsel ilişkide
etmek;
bulunmak. eima etmek;
~~(kadln
~l
ile)
•
~
. ,.. .
l'""'.r l 'J-" :0:-1 ortak bir kardra vardılar;
« gre; r'~1
.,
•
. ..
..~ Milletler Cemiyeıi
• •• ••• •• •
t'• ':Ü toplanmak; toplanu yapmak; (insanları ~ ...~ j,.'~ haylfeemiyeti, demeAi; ı,'t,:"
•
•
••
•
• ••
· .. . .. .
•
bir araya gelm. r..; yı~ılmak; birikmek: ylAın. ıJL....-'JI sivil cankurtaran servisi;:;.· . ':"
,".
kiıle oluşturmak: salkım
pıhtılaşmak:
••
F ' yakınlaşmak; toplanmak:
haline gelmek;
.. ."
:;.~r yasama meclisi: ~~.
ni: ..,..L:.ll
•
~ herkes; ~i herkes, bütün
•• • •
•
birleştirme.
derleme. toplama: bir ar.ı.ya getirme;
katma; temas kurma; biriktirme;
.. . ..
~1 ç. iJ~ müe...~ ç. ~ !Üm. bütün
.-
e::--I ../ J,...:,/I ıJL.l1 büıün Islam alemi,
••• • • • •
MAT. toplama işlemi; ~.. .Iu arasindakı) dünyası; .. i ':" )l.ıJI bülün ev ahalisi;
• •• ... tamamen; en uç • .
•
•• •
lO.
•
•
':"~ noktasına kadar;
\.)I...J' J .:.ı\&.L...:-
• • '.0. • •.• , • •
~ ve ~L ~ ya da ~1 ~ yumruk toplu halde ve birer birer.
••• • J • •
.'"...._F iY ı • i a:
yumrueU), ~L...:- topluluk ile ilgili, toplumsallı..'~..ri
J _. , ••
~
......H
~ ç.••:.A. ~ hafta; Cuma günü;
.-
Cuma günü; r~~i ~ HRI. Paskalya-
... ~~ karşıtl};
~ ç. t:'~ toplantı,buluşma,birleşme
• • •• J • • •••
dan bir önceki hafta; ~I 4... ~, veya yeri; ıoplanıı. kongre [yine ~ c:.~ i (bi-
•• • •
r
~tl ~i ~ HRİ. Paskalya yortusundan limsel) akademi; (-.ıkü!te [dini öArelim ya-
• • • • • •
önceki cuma giinü; ~.#11 ~i 'ı'
· - demek. cemiyet. kurum;
j, _ ..... ç. ...::.ıL
pan): kilise meclisi;
•• ••
kalpleri büyillemek; ~ ~L,,:, '; dikkatle,
'; "L;.I
kurulu~, teşkilat, tüzel kişilik: toplanh, kon- dön gözle, gözünü dön açarak, :
129
• toplayıcı; derleyen; mürellip. dizgici; (ç.
1/.".- akademi üyesi. akademisyen; o o •
tL • '!" cima. cinsel ilişki; tamamlayıcı ....~ ç. ..:.ıl. birlik. cemiyet, kuruluş; top-
veya ek. ilave unsur; ~~i tL...; ~i. lum; federasyon; cemaat. dini topluluk.; lilgi,
t.~~~ icma
•
ve
... "
kursları;
beynclmilcl;
, - ~~ akademik. yüksek okul seviyesin-
t' ~J ç. ..:.ıl_ toplanma. bir amya ~clme:
derlenme; birliklerin toplanması; kalabalık.
..
de; üniversite mezunu;
yine birleşme:
vb.) toplanıı; kongre; tekr.!r kavuşma.
A5TR. takım yıldız. burç; iki
. .." . ,
~~"~ ıoplam uzunlu~u; t..J • ':' ".iı
akarsuyun birbirine kanştıklan nokla: top- ~i sinir sistemi;
o ..
J"wı t~i kavşuk. çalal; t~~i ı-i. vb. için) kolleksiyon; [hikaye] derleme; liste;
.. ,
toplumbilim, sosyoloji; t~~i ~L.Jı; ıop-
.. [agaç. ada i grup, takım, ekip; (makale vb.)
. ..
loplulugu ilgilendiren; sosyalist; toplum bi.
-- ..." .
vb.) küme, blok; sistem; dergi, mecmua, beL-
"
limsel;
. -. ~~"1' jJY-I medeni hal; ..:.~i
... .-. . .. .. .
lelen, bülten; 4.. • "Il ~ ~'Güneş Sis-
'. ""...
~
- .. , ç. - . ." .,.
A..;,p.- ~ parantez cümlesi;
.. .
~ ...:.ıl. toplantı. kongre yeri; rande-
. .
J.)-'
- ",:-,L..,,-
-- -
süslemek, ıezyin emek, daııatınak; J-~ b;lmeme; ~i /'" nankör; -;.,-. .ı Jo.i,.
• •• J.. •
•
(b-e) kibar. nazik, hoş davranmak; J' ~L b-i hayırla yad etmek;
." ,
yan cümle; ~ tamamen, hep beraber, hep
- •• -
- - ...
J~lözeı; özetlerne. (konuyu) toplama;
•• J '•• , •.•
i~'J ~ hep birden, bir anda; 'jlwu,1 genel olıuak; ... J.ıJI -'.lI.iJ 'jJ....,,1
birlikte;
_.
•.:.ıLJt.s::.J, ~
... kainaHaki her . şey; ı:r ülS
. - .
özet olarak diyebilirim ... ; ~l..:ı:-~ J. bütünü
-. - . .
· - ., . ... . . . ., . -
4.ı~\ u....:- Onun arkadaşlanndan biriydi; ile. tamamen; ~~:~ ve ~l.':":' ~ genel-
-
·J.. . A' •.
J
., 0_ •••
~ij \.. ~ JI.i söyledikleri arasında ...da de; J~"jl "":'"Y. = "j~1 genelolarak;
· ,.1 .. .,. _ ,. ' , ' J . •
•
••• •
••
vıudı; ... ol Jyill u." J veya r'jl u." J • ı{~~özet olarru:' ~:nel: i~~a1i;' fl,iJ
,.
· .. ül hasılı kelam, yani kmlCasl, sözün özü;
... --
~L ~ kısaca. özet olarak: a...)-~ hep
" . ı;~! genel rapor; ~~~ ... ,~ toplu eeza-
landırma: 4:J~' ;
o ., ...
p genel görünüş;
- - .
• •
birden, hep beraber, birlikte; TIC. toptan; ~ç. üJ- toptancı;
,.J _ ,'J'
> ..
. ._0'
,'J
2 s.;,.ç. '
.' - ..
~ (bı/u,) toplamak. bir aıaya getirmek. der· 4':" ç. ""i., J"" küçük bahçe; bahçe;
,
lemek;.ıd· ~ (kalabalık)
.,
toplanmak; .,rJ"" bahçıvan;
•
i ..~ kalabalık, grup. küme, güruh; halk. ~ delilik. çılgınlık;
oj _.
li nüve;
• •
•• ••• "
. . ..,.
• •
i~1 ı..:{~ı Birleşik Arap Cumhuriyeti; .:.ı ,P': delilik, çılgınlılı::; aptallık, ahmaklık;
• • '" • .,
....
~W"jl ,)w~l ~)~, Bau Almanya;
• ...,. ••
ı.,;w~ı .,ı,ı} .,;.ıJI "))1. ,.1I Doıu Alman·
., ...
köpOrme. çılgına dönme; kendinden geçme,
~ ".
vecdc gelme; , ıJ .".=.t ıJ~i birbirleri arasında
..
• • •
ya;
~
... toplanma bir araya gelme (insanlar
baAlou
uran Idşi
bulunmayan
için kullanıhr.
şeyleri birbirine
• Allah Allah!.
kanş
şu
. için);
ıJ": u ~.
.. .
kalabalık;
u\:o:- cin;
• • •
dini kaybetmek, çılgına dönmek [zıvanadan \)~ ç. ~~ cin musaHat olmuş; deli;
•
Çıkmak);';p:" (b-;) delirtmek, çılgına çevir- çatlak; aptal;
, ••
rnek; ~L (bşı) gizlemek, saklamak; bkz.
..... .....
.:r: ;~ delimek, çıldırmak; ~~ örtU!-
.... ~ u (~) (b-den,bşden) düşüncelerini,
.- ç.
_'. dışı cın;
-' ~
olmak; ' .. ~ (b-e, bşe) engelolmak; (•. .den)
• ••• • • ••
·~
. . .
..:.ıl_,
••
...
,I • • ~ [mud. kul.) .. .in yanında. yakı-
•
• . ;L...J:..ı yanına; ... ~L ':" ~, ve
• •
,- .... "". •
Olndan; , ~ JI ~ ve '00;
•••• • •• " . .. ',:",J 4 yanyana;
. ,... .
·.. ~\:ı:..ı... ile yanyana; ...e ilaveten; ... den
..~" ...
~ ı.J::-!
.
içinde.
.. --
arasında, sınırlan
ayırmak;
·l:J'-':- ....J
olarak; L:,;I,,:- A.Iı..P J bşi bir kenara koymak.
:
AS-~ bş; kenara (geri almak
• • •
yana, bir tarafa. bir kenara. ayn bir
.. .
şekilde; üıere) blrdkmak. koymak; ... ~l:ı:-
. ,.
ile J. .
~i ~,~ göğüs zan iltihabı, zatilleenp; karşılaştırıldı#ında; ...e nazamn; ~ L......
'.
Y-ç. ..:.ı~ kenar, yan, laraf; bölge.
,,- •
~LJ':" gönüııeri
• • •
r'l' ~~ a~zın iki ucu;
... • •
alan; 1 ,,~ J ..
.... : ... '. .
.içinde. sınırlan dahilinde; · .. ıJI ~i,,:- önemli derecede. beııi bir mik.-
•
. ,.
• •
..jj..rAJI. ..:.ı~
,(,il.'":,,, ıJ::'! 4
.. -
• '" içermek. ihtiva etmek; tar. epey; ... ~. ~ ~'-'="
. . . çok miktarda:
.... , , .
, .",",ı.:-
odanın her yanı, dört bir yanı; · .. '", p,5 ~ J" o çok ... du,; ~\S'
-" .
. . ..
U;Al1 ..:.ı~ ~ oda(nın ortasın)da: .r'.>
.oJ _"... •
parça, bölüm; kısmi görünüm (ıJI ruim akın, sevecen; ~~i "':"J" ~ korkınuş. ürk-
müş; ~~,
. •, •
r-r .güçlü, sa#lam;
. .
, ~l!-' i ~
vb.nin); miktar, çokluk; bir miktar <ı.:r- bşe)
• •
"-:-i~ ~ onun tarafından.
birkaç. bir az , ,..
., , . ,
güç, kuvvet; ~U-i
. • •
..
' .. $ • saygı duyulan,
•
ondan kaynaklanan; ~'-':-~ ... ~'-':- ~, ~. ,.. saygın; JI.ıJI ~\J':"
, . J. evin her yanında;
... ~r bir taraftan... , bir taraftan ... ; J! ~ı":-Ina'tl yan, kenar;
133 ol>,
..
ülkeler. ~~"jl Ai) lejyon birliii;
,
- ,
set; yan
("" HUK. hafif suç: günah 1 .,ıı C"" 'J
..
... iJ\ ... yapmasında, bir mahzur yok.;
kan:ıl. kanaı (savak vb. için); ~i (J' ...e) daha fazla meyilli:
•
' .. ":"~ sakınına, tecennüp: cY (Ji bıe) meyli olan:
.
, ,
c:y eJI ...~) egilim. meyil; bükülme,
~ yan, cenah (ordunun): egilme;
<.$ r bkz. <.$.r.'" ; ~~ kenar, yan, taraf, cenah, kanat;
,J •••
~ a (U""')
..
timi. jimnastik hareketleri;
rnek; CJI ...t!) geçmek:. bulmak; (gemi] almak ASı<..; (ordıtyu, Js- ._.~ karşı) seferber
(J'- veya J' karaya) oturnıak: (,;r .. .den) etmek. harekete geçirmek; askere alınmak.
aynımak.
~ (bıı)
...den)
kanat·
.
kaydedilmek:;
J".;,,:-
..
mOz.. ve mOe. ç. .).P':,
... asker; .)~,
~
. ç. .,
~ hafif suç (HUK. da cinayetlen hizmeti;
~,l:,,:- askeri işler; ordu, askerler; askerlik
istiridye 100.;
jandarma [s. ve is.l: ~il$J C. o Mısır vatandaşıdır. Mısır-
ı i •
i
• • • i
• •
iJ~ (b·;) yere yunnak. yere atmak, yıkmak; ya da ~\:Jl ı.r=-?-I kadın(lar). cinsi latif;
• •• •• ••
, .
J"":-ç. J'b:- ıaı; ç. J'b:- M1~ ç~layan, ~ cinsi. cinsel; cinse ait; cins fasıla
• •
...
2JJ~
çavlan, şelale;
r-: ~ ,?;(biri için) cenaze töreni düzenlemek ı,; 1'':''J vatandaşlı~na girme; cinas;
HRI.; V"'l:.:ı:- kelime oyunu, cinas;
· .. • •
i j~ ç. il:..:- ı..abut:; cenaı..e işlemleri; W~ benzerlik. andınna; ilişkili, bal-
" ...
j~ ç. j.ıi~ cenaze işlemleri; lantılı olma;
.- .
J,if" (~~j) zencefil;
"• •
. . .,
~ vatandaşlıla kabul;
•
~~ homojenlik; benzerlik;
.ftf? [= .,;:-J:Lij] ç. .J'jL:...:- zincir; (tank, traktör
• • .. . •
vb. için) iz; bir uzunluk birimi (::: S ı. oi = ~~ benzer; ballanııh; homojen
• •• ••
17.75 ın; yine MIS. = 20 m.)' r-~ .)u, ı,; ..,.-. vatandaşlıla geçen;
•
zincir dişlisi; ~~benıer, aynı cinste; homojen;
•• •
)~geride iz bırakan {araç]; ~ ~ ~L.,..:i (,;,f- oo.d~n) sapmak, dönmek,
o
~ = ~ (bıı) benzer yapmak, benzetınek; uzaklaşmak; (JI veya J bı~) meyletmek;
daşlık hakkı vermek; (bıi) sınıflara bölüm- ı..f"~ ve ı,;c}·':"çuva.l bezi. çul;
ol ii
lere. katogorilere ayırmak; ı..rJ~ (b-e, bıe) ~ç. ;).f':' (milz.) harp;
daşlılını kabul etmek, vatandaşlılına gir- rnek; V .. .d~n) kaı.anr elde elmek; (avantaj,
mek; vatandaşlıla kabul edilmek: ~~ ben- kiir ) ele geçinnek; (cezaya, zarara, kötü
zerJ yalanı aynı cins! yapıda olmak; bir duruma) maruz kalmak. yakalanmak.
• •• •
ı.r:J': ç. V"'I.:.:ı:-I cins, çeşit, tür; kategori, tutulmak. uUamak, hedef olmak; (bşe) sebep
ii • i
sınıf; cinsiyet; erll,dişil, milzekker, mUennes olmak; ı.r" (~\:.;) (J; o •• e karıı) suç işle-
135
.. ,.. .-. -. -
rnek:' ~j ~ ya da 4tl:.; ~ Cı.P-. (bazen)
Ji ... r karıı) suç kabahat işlemek; (~ mak. bitirrnck; ... J. ..
sarfelmek, harcamak; (b·i) yıpratmak, yar.
. '"
c', J.+:ı:'1 .. .için
. .
,. . . ..
4
bor ağn, acı, u=a) vermek; (Js. b-~. bır) elinden geleni yaplı; ... J. o~ *' dikka-
o'.
zardr vermek.; ~(Js-b-;) suçlamak:. ilham tini. zihnini ...de toplamak; i 4 - "I(J bı
etmek. ~ b·ı) azarlamak; aJçakça davran- için) çok çalışmak; ISLHUK. ictihaı elmek;
••
mak; rJ - ~i (bıi) devşirmek, hasat elmek. ~ç. ı JfJ': çaba. gayret. ceht; güç, kuv-
(mud.ku!.1
,
~
ceza mahkemesi; J~i ıJ j\lllceza hukuku;
.. ..' .
~\İ:JI ~ mümkün olduğu
semere;
~ç ..ıJ~ mahsul. hasat; kır. fayda, . ..... e kadar
kadar. mümkün olduğu kadar çok;
,
i
..
,':"
• ..
.:r>'<..-ı-: b·,) suçlama, ilham; a1çakça ~: ilJ" yapabildiği, yapabileceği kadar. gücü
•• • •• ••
..
••
sinsi, hileli davranış; yeltiği kadar, ~tS::.~ 1 e':" n; ... L- i , ' : "
••
.ıJ~ç. i~ suçlu. suçu işleyen; kabahatii; ... mikıannca .... miktarında;"='~ yapabil-
" diğim kadar,
~ ~ (suç) kurban{ı); zarar güven.
••
magdur, zarar gören taraf HUK.; -,*"bkz, ~;
, ,
.- ı~savaş; cihaı;
"
. .. ~ Ing.> ~IS. cüneylı, r .:und;
; .
'" .
(#r'-'1 )<,<;-,ı,uı Paund. Sıc.:;n; ....;.:..,
. . -- .
" •. ~
ı;J~savaşçı;
, ..
i.j~ Mısır cüneyhı ~k'~:ll':na. ~ '-.J: ;.u~mUcadele, çekişme;
•
""'bkz, .....J; ı4-':"!çaJı~ma. çabalarna; aşın çalışma,
•• • •
• • •
.ı..l.ıı,.. ç. ı:.ı". mücahit; savaşcı, muharip; etmek; ...;.y:u donanmak, süslenmek, ıedarik
düşürücü;
.-
j~ ç. ı.:.ıi., i ~i teçhizat, takım; çeyiz;
-
•
~ yorgun, bitkin; mekanivna; alet, cihaz, gerek sistem ANAT.;
• • o. _ •
i r ~ çok çabalayan, gayret sarfeden, ı/J-: ~ jLf....; telsiz veya radyo; j4-;
'o • 0.0.. .• o _
.. -
on Icihazl; ~, j~ matkap Ikazı işle·
• I. i
• •
•
etmek, duyunnak; (sesi) yükseltmek; ~ u mindel; petrol kuyusu kazımında kullanılan
... .. .
(j)~) (ses, duyulacak kadar) yüksek olmak; bir çeşit malkap düzeni; ~)J~ j~ dolaşım
i o • o..
"'U:-- ('-i hı,) açıkça, yüksek sesle söylemek: sistemi ANAT.; ı.:.ılj'r~1 i •
J. ~ i
·1 j~
• •
o
• •
• •
i...ıf':" açık bir şekilde. alenen; sistemi; 'J; MJl jlf.::J' sinir sistemi; j4;
• • •
ı.; K herkes tarafından bilinen. meşhur, ~i sindirim sistemi;
•
r-i" yüksek Isesi; ~ donatma, teçhiz etme; haıırlanma,
....~ =:) l.<~l [kadın) vaktinden önce, erken J..~bilinmeyen. meçhul; (ve J~
• • •
.. .. _...
dofurmak; [kadın) düşük yapmak. çocufunu r-":I] anonim, isimsiz; (çoğ] J:-:'~
1ı
düşürmek; ~ "
laşmudan, gelişmeden
J.~l ~l bıi olgun-
yok eımek;
-,-
~ LI
4 ~ bilinmezlik;
~
(4.-~,
_. - "
4-.J-fo':") kaşlarım çaımak; ~
.
•
~ düşük (çocuk); (b-e veya J b-e) dik dik bakmak, (b-e veya
~düşük; bit. J b-t ya da bit) kölÜ davranmak; kaş-
•
JP~'çocuk düşürme; larım çalmak, yüzünü asmak; (b-t, bit veya
.. -.-
J~" a (.w,-. iJ~) cahil olmak; (bıi ya da y
kürtaj;
J b-t, bşe) gaddarca, soğuk bir şekilde bak-
bıi, nasil yapacağım) bilmemek; gerçek dışı, mak; (yüzl asık. somurtkan olmak;
••
aptalca olmak; <u--Ls bit karı') aptalca ~ somurtkan. asık, soluk (yüz);
...
davranmak; jA~(bı') görmezden. bilmez- r~ bulutlar,
-. ~. ,
den gelmek; (bşt) aldumamak. (bıı) önemse· "'~ve L. ~ soğuk bakış, somurtuk
memek, (bşe) gözlerini kapatmak: bilmiyor- ifade; düşünceli, dalgın, suskunluk, sessizlik;
•• • ,
muş gibi yapmak: Ja ~ ...i (b-nin) cahil ~ mile. cehennem;
oldufunu
. --.
düşünmek; yç. Soı~i, Sol~ hava; atmosfer, gök.; hava
• •
$ve ;;J4-':-cehalel, bilgisizlik: aptallık. (durumu); çevre; ir hava yolu ile; telegmf
•• •• .~ ~ .._ ..
ahmaklık; ~.$ ı:r bilmeden;
,.
J J+':" cahil; aptal, ahmak;
ile
...
yl.1:!)'!
-•
hava postası; yı ..;J~
katmanJan; ~ y J. yağmurlu bir havada;
hava
•• • •
.-
• •
Jt ..,.... ç. ~~ bilinmeyen. keşfedil· ı.Ş y:- [na'tl havL .• hava ile ilgili; atmos-
.,
memiş bölge;
•
~ aptallaştırma;
fer...; meteorolojik;
mosfer) basıncı; 4ty ..;J~ hava katmanla-
.. - IŞyı ~i hava (at-
-"
, .. • • •• , ii - __
ja~ bilmezden gelme; n; /OŞ y J~i hava fılosu; 4ty- ö)t hava
. --. s' " ..• $o - • • - - _.
rezonaos; , .. J
.- ~
~~i ... e
.
yerine getirme:
uygun olarak.
(durum. hal. vaziyet} ~ b-niri) lehine, avan- • ••
mucibince;
tajına olmak. işine gelmek; y~1 (bulutları o, -
yı.,....,: ·1 ç. ı;JL sorma. cevap isteme;
dalıımak. yayılmak; açıım~ (üzünıü, ked·
sorgulama: dinleme; röportaj; gensoru;
er, tasa] geçmek. bitmek. zail olmak; ,
Y J~ uyumlu. ahenkJi;
ıkaranlık) daAılrnak, aydınlanmak ;_A~
• •
:. di ., ,
'. ~7· • duyan. [çağrıya, soruya, duaya
(duaya) karşılık vermek. icabet etmek,
vb.e) karşılık veren, [isteği, dileği, talebi)
(isteğı) yerine getirmek.(J b-nin) talebine
yerine getiren; titreşen. salınan; hassas. ça-
karşı çıkmamak. razı olmak. uymak: (J bş~.
bok etkilenen:
Y bı il~) karşılık vermek; (J bş~) ihtimam. ,
..:JY Ing.> jUt. muhliye DOT. Corchorus capsu;
ilgi göstermek; yansımak. akselmek; (J b/~ • •
ya da J' bş~) Çarpıp yansırnu. titreşmek Cc",. lrı.- U verı.-ı yok eunek. mahveunek;
• •
• (araziy,) sel. su basmak; i:.~~ 1l'; [rınına]
Ftz..; y ~I (b-i) sorgulamak. sorguya çek-
(b-i,bı') sUri1klemek. süpürüp götürmek.; bıt,
mek; (b·~) kulak vermek. dinlemek; (.. .için;
139
,
örn. ayaklaııma)'ı} basunnak. yatıştırmak.; .,)y: iyilik., mükemmellik;
,. .
ı:.-\:ı:-l yok. etme. mahvetme; Urün hasan: ~ç . .)Y:- iyi, tam, eksiksiz. noksansız;
••
...
•
c.1_:"';~ yakeıme; (ayaklanmayı) bastırma; mükemmel, ola~anüstü, muhteşem; iyi (im-
~~ yakıp yıkan, harap eden; felaket
getiren, feci;
tihan noıu); i~ çok iyi. mükemmel; iyice,
kapsamlı olar.ık; 1
. ,.
i~ ~ çok iyi; (sınav)
Wl,,- ç. ~'r afet, felaket; salgın hasta- pekiyi;
• • ...
&
.
lık:; hasar(a u~rayan ürün);
ç. tlyı
_. ,
ince pamuklu kumaş;
,)F\ daha iyi.güz.el;
.. ., . - . .
ıly: ç. ıly:l. ıJI.:ı:-I, ~JI.:ı:-\, ı Y eUaçık,
. .
•• _ J
• •
•
•• ••
(ıy),)U:- (i,)~) iyi olmak.. iyileşmek.; cöme~ ıl)':" ç. .)l:.;, .)Y:-' yanş ab, yanşçı;
•
/i
_('r) (Ybşi) bol bol vennek. ( ... y ... )'0' sUvari ab,
. ..
savaş ab , ıl.*' V!~ soylu kişi;
• •
pacak kodar) cÖmert olmak; (O.:J bş.) ~ .J..t~ tecvit;
,
b-e} bol bol vermek; ("":" bir miktar parayı
•• • •
•
..
OL-.. usta .mahir; uzman. mütehassıs;
• •
vb.i) baiışlamak.. iane vermek; 1 ~, ;'; ı\:ı:- )b y: ALf.BKZ. ):Iy:;
kendini feda etmek; ölmek. ruhunu teslim
.- ..
!.Jr) )~ u !.Jr) V .. .d.n) sapmak, dönmek.
• • • 10. ••
çok iyi, mükemmel yapmak, (bşin) ustası tt .bltt) çok yakın olmak; (...t') sınır k.omşusu
olmak; (bşde) uzman, mütehassıs olmak; olmak; ~~i (b-i) banndınnak,sı~ındınnak;
(bşı) iyi. mükemmel yapmak, söylemek; çok (b-i 4.f" bıdttn) korumak. himaye etmek;
.. .-
iyi neıice almak; çok iyi olmak, temayüz
eunek, sivriimek(öm. şiirde};
·..
t MJ
-. .
,)~I bir
(b-tt) yardım etmek; JJI
}ı; komşuluk, yakınlık; ... ~i~ ... ci- mek; (bşi) terk etmek, bırakmak; V ...den)
- --
kendini çekmek,tutmak, sakınmak;j~~
-.
vanoda. yakınında;
--
i)J~ komşuluk, yakınlık; (... boyunca) gitmek, koşmak, geçmek. boy-
. .- . ..
~L:ı:- ç. ii))':", Ö)~ haksız, adaletsiz; des- dan boya geçmek; (sımrı, caddeyi) geçmek;
potça. ıaHmane; zalim, tiran, despot; (dağın zirvesine) ulaşmak; (iilkeyi, del/izı)
•
))~ komşu. bitişik; yakın; (ç. LJJ-) öğ- dolaşmak: (mesafe)'i) katetmek: fdüşilnceler.
renci (öz!. Elher üniversitesi çevresinde otu· fikirlı;ı ı (akıldan) geçmek; (zor zamanları,
kı veren;
- _.
)J~ ortak sının olan; bitişik;
.j y. ç. j\yl
-. .
görmek: izin, cevaz istemek;
YJY çorap;
- . -
veya çölün); .. 'l~1 J. ... ın ortasında;
•• • • •
LO)':") j~ il G(~, j~) (... boyunca) seyahat ~W:UJI ~lyl.J. uzayın derinliklerinde;
etmek. ( ...den) geçmek; (imtiham. sınavı,)
--
j\y cevaz, izin; kanuni olma; ruhsat res-
mi izin; mümkünlük, olabilirlik; ihtimal; geç-
vermek, geçmek; izinli olmak; mümkün 01-
0-- -- . . . . - -
mak; (~ b-i) kandıonak; •• lt· tı.:JjL..:ı:-
,. .
~L tuzağa düştü, hileyi yedi, yuttu;";;:,,:
., . - .
me, başanh olma [imtihan için];
,;....ıı pa-saport;
jl~
-
(bşe) izin vennek, cevaz vermek;
i _. • •
vanica; .L.:.fl' j y ve l$~ j y büyük hindis- şefi; ...; rı' ı.;Y Şe,.! Niıa"';
• • • • •• • : - • i ... • •• i • i •
ıancevizi BOT. Cocos nuciferd: ;ilI jf':" kOla; i( J J'J Jl>c " (J y. ~ y, Jip, iJ'iY) do\'ş-
•
ii)":" MIS. nargile; mak. gezmek. avare dolaşmak; <ı} bş ile)
1.$ jy; i nat ı ceviz; ceviz rengi; meşgulolmak: devriye gezmek; dol~mak;
.
s j'-':- ALf.BKZ.; <rj, "':-' akıldan) geçmek ~\~, J~,.b-nin.
Ji,P-"ç. Ji;:" yavru güvercin; karasını,z.ihnini meşgul etmek; JJ ~ L-
•• •• ••
(ır n LJ"'-':- 1/ V y) (J~ .. .in arasından) o>\:" ( ",:-,)J zihnini meşgul eden şey, ak-
•• i • • ••• i • • • ._
·
, J'y ri) ..
seyahat eden; seyyar. gezici; turist: ALF.BK1..
-' -"
ç. Jly ÔU) lÜfekli er, şişhane
.~ ALF.8KZ.;
•
;:-J':" (bp) değerli taşlarla süslemek;
• • •
eri ASK.• SUR.; .....y: ç. ~IJ':" ÖZ, cevher, temel; cevher
,
iJly sık sık seyahat eden; yolcu. y:ıya Işekil karşltıj FELS.; madde; atom; kıymetli
.... '-
yolu; motorsikJet: kruvazÖf'; taş, cevher; mücevher(at) .;A";-' J ~)1
•
Jip gezme. seyahat. dolaşına; göçebe sahte ve gerçek;
•
hayau. gÖÇebeii\(; ;.;A y: kıymetli laş. cevher;
v":i J'='
" . .
= Jl."....,:ü .ı...JI v~ y
"
zimmete
...
~ /"')'J'; hakiki; yapısında, yaradılışında
. - .. taşlar;
•
ufak bir şüphe bile bırakmamak; ..lı ~
• •
• oj ı.$)'J'; a ('"'~) hüzün ya da sevinç sebebiyle
.ıJ ~ bu su gölilnneı. itiraz kabul etmez,
. .. ' .. .
bilinen bir şeydir, JU:-JI \.la J bu alanda;
.'
heyecanlarunak.
•
heyecanlı daynınmak;
. .....\.01 Jb,.JI
~
, . .. .,.
."
J
•
t~ b-~ sınırlama
gelinne-
•
~"r:-)
~~ aşın
..
,\J:- .
. sevgi, muhabbet; !asa;
-
ı~ (,~) (.. .e) gelmek; (bir
.
.. _.Pl
me~. b-i serbest bırukmak;
J~ iş
.
yere) vannak, ulaşmak; ("':-' bşi, b-c) gelir·
alanı, sahası; ~ J~ manyetik alan: rnek; (~ bıi) üretmek, meydana getinnek;
• •• •
J~\ i~ manyetik alun şiddeti (y bşi) beyan etmek; yapmak, başarı ile
, .
J Y:OJ dalaşma. gezme; dışarı çıkma: dev· tamamlamak; (fena bir ıey) yapmak. işle
~., .-
riye gezme: tur; seyahat etme; t ~pl e::-- rnek; (..,..J yazıda. malıtıt'de) geçmek.
..
(özL-geceleri) sola'la çıkma yasaAı:
ji~ ei~ ç. u."u~ ~~ seyyar satıcı;
.-
ıikrolunm~
olmak; , ... ~i
.. r';''jIi''''r
[muz. liil ile} ... yapmak üzere
... . -
.....
.
.'
G, Ei·
.' . •
-.. .
• •
J~
.
gezgin, seyyah; seyyar. gezici; se· Ehram gazetesinde ... dlAı yazıyor; v-: ıLı:-
J ~ Jf satış -• •
.. '" .
ı
yahat iden; yolcu J tem-
silcisi; J~ t~ seyyar satıcı; "".
- . . -,..
. _. ı:.ı\ ı..r-ı..J~ Paristen gelen bir raporda ... de-
. .. . .
nilmektedir; ... J ~Uu ~L..:.i ..::.ııU:-
·J - _.
~ gezici \'aiz;
t
mahiyettedir,
,- .. _. .
dmnak:
" ordu. birlikler. silahlı kuv-
4- geliş, vanş;
.. - . .. .. -
~lAıi J ~ gidiş ve # ç. ı...r ft":
•• • •
geliş; ~LAı~ J ~ ~~ bir aşağı bir yukan veıler.
_.
J~"'J'..f-:-:'; i~gal kuvveıleri;
.- - . J-?:..
gidip gelme},;;
.• • . '••J-:": yedek kuvveıler. ~lf
Jtl.:->\ .
f-e- - , geliş, vanş; ,.Wl #
. , alacakaranıık. akşam karanhfı:
4 ç. Y)-ii': göAüs, sine. batır, sinüs MAT.; taşkın. ço~kun. neşeli. canlı:
• .. ..
..,..,..1 cep saati; """"I.,jJrA" cep Iwçhğı;
ii};"il y~' burun sinüslcri ANAT'; Y ~
• .. rnek, bozulmak;
_.
~ ç. ~
-. - ..
,lo..Jy:-1 kadavla, ceset; leş;
• • •• • .,- •
4..Jı'wl ASK. (hala) direnen cepheler;
•
J=.-; ç. JL:--:ı:-I insanlar, kabile, milleı; nesil:
~ lna'tl cep... i; cep boy .•.; yilzyıl, asır; devir. çığır, çağ; .
."
~ veya~iJ~jip;
... ' .. ı.F.~ İL> dondurma;
.i.:;
,
ç. J~l, ,)~ boyun;
.ı.:.: bkz. ,) ft :
~
... , . - . .. . .
"[." harfinin adı;
[uAli)
- .
coştunnak; J-~' orduyu harekete
•• o-
- ..
~~..c:'
-. harfinin adı;
i. . .. y~ amaç, hedef. gaye;
• • •• •• •
ı\>-l.- haham; t .ı!~1 1\>-1>-1 haşhaharn; ~ç... ~ı, ~', ,,:",~1 sevgili; tutkun;
• • •
ı..:J\"u birbirlerini sevmek; '. .... .~ (bşden) istenilen; popüıer; gözde; aşık; (ç. ~ı"....)
•
hoşlanmak; (bşi) güzel bulmak; (bşi Js- ...e) [Osm.
.... zamanında] altın sikke MIS.;
.- .
terdh elmek; 4.!.H-lkadınj sevgili;
• • , •
,
~ sevgi; muhabbet. dostluk; ,
bilir;
~(Jl b-e) sevimli gelen. kabul edile-
cıl. sokulgan;
.• ·ı ' •
fl...i-.H l:.:.- sevgili dostumuz;
•
~[na't]
... sevgi..., sevgi ile ilgili; dostça,
• .1 •
· . -. .
yu..:.. birbirini seven: ' •. "u tasvip; alk.ışlama;
..
~
tohum vermek;
• ...r.ı: mürctkep; 1 F:. .ri, mürekkep bal_gı
ıunnak; (bıı) yazmak. tasnif! telif etmek;
(ç.
.
~ [cin.is.; (ekjs. ;] tohum; çekirdek.;
... . .
tanoeik. habbe; topak; hap; pasın; siviice TIP.
i o • oı'
iJL.....eJ1 kakule, hamame BOT.. Ammamum le bilge; ..hip; haham; 1 ~~i ~i papa;
••
cardamomum.; rWJ1 ~ dolu tanesi; ı.Ş ~
, .. papaya ait;
' (Iek.is.] ç. ..:.ıl- tane; tohum; çekirdek;
.y. ~~ piskoposluk (özellikle makam, yet-
pastiL, hap; tohumlu yumuşak meyva [çilek kisi veya hizmet süresi];
vb. gibi); sivilce; az miktar, cUzi şey; alan Ô~ç . ..:.ıl. (kadınların giydili) ipek şai,
y
DOT.;
..
JY sevinç. keyif. haz, neşe;
i' • i o.. • _ -> ....
JLo
•
)1 u~ kum taneleri; ."..ıı ~ göz ı.»~ç. ~\!:J~ toy zoo. Olis larda;
•
.. o' •
küresi; göz bebe~i; ~L ~ sevgili, biricik; J~ toy kuıunun yavrusu;
... i •
böceii 200. zampyris noctiluca; mak. ayınp bir kenara koymak; (serma)'t!)'i)
. . , • • o i. • i
. ... .
kutarak ya da şaşırtarak); ol.JUiI ı.r:t'"" solu-
~
.. .
ma, kesintiye uw-atma; 1 J~L ""'~i idrar
,
tunu tutmak:; J.U,JI ~ ~ aglf hapse mah·
. .... . • • •
"""'~)
zaptetmek, sınırlamak; ı,)""?~ (bıı) bkarnak.
.'
[nakil para, hesap); (ç.
. ~
~ vakfeden, vakıf sahibi;
mahpus;
~
o.
engelleme, tutma,
ma, kapama, durdurma; meydana gelmesini
bırakmama, (ıka
.
..
ı.
,.
f···
\~ " i (ve ' ••..1.1 ı')lı) Habeşistan;
• •• •• •
~ i(Jı, y ) ve ~ a başarıslıJıga ugramak,
önleme; muhafaza. nezareı.
tutuklama; (ç. If~)
.. alıkoyma;
cezaevi, hapishane:
hapis,
sonuç vennemek, boşa çıkmak, ters gitmek.
, .. •
;şe yaramamaJc; .ı.,...ı (bıi) boja çıkarmak,
• ••
, ';".:.1 ...
..r.'" gözalu; <'<'1:";' ,;;,. hile..
.
hapsi; ~.ı..) ~
"
[hapi.] hücre; nez.... mei;; [plan vb.] tasarlamak, teı1ip elmek, kur·
.. mak;
• •
cl,>- (bıi) bülcmek, bunnak; (bp) dU·
LJ .~
• •• •
kapayan, ukayan şey, ubç; , ...
• ...... inziva yeri; zaviye; gümlemek, baglamak; cL. ~~ birbiriyle ke.
•
"",' .~! aynıma, tecrit edilme, tutulma; sişmek, birbiri üzerinden geçınek;
147 •
~
·,
~ dokuma. kumaş; bünye yapı; bıı) vermek. mükarat. ödül olarak vermek",
i. • t ..
r
.:.ı,.. , ~ı.:.ı,.. yörünge; ~b- (b-e) iyi niyetini göstennek; (b-e) müsa•
~.J:o""" sıkı dokunmuş; sıkı, gergin; sat- mas geçmek. (b·nin) tarafını tutmak; (b.e)
lam. dayanıklı; saygı.
...
ihtiram göstennek; \ .• ~i ayaklannı
., ,
~; ...... kesişen. birbiri üzerinden geçen; toplayıp elbisenin içine alarak oturmak;
"0
• o. •
'~=> j,>1(/>-i, bıı) tuzaga d i l j _ i ~ hediye. ödül, mükafat;
. ..
.
•• • ... - • ii
dlüm;
sınır, uç, çevre;
1 (Jı~)::,<;':'~
• •
• o. •
•
J,tl:JI
•
başımıza taş yaAacak'• ~ ~ kendi mezamu kalıyor, (oj ölümü-
••• o. , •
2"' ..
. . -
j,>- o (j,>- i hamile olmak, gebe kalmak; ~
ve ~1 (tadını) hamile bırakmak;
ne susamış; ~i ı...i.> ..:.ıL. eceliyle öldü, tabii
..
bir ölüm ile ölmek;
.
~ hamilelik. gebelik; gebe kalma; ~ i (~i (bıi, ~ b·,i zorunlu kılmak, vacip
," ,-- .... •
ok ç. J~ veL;~ hamile, gebe; kılmak, <J" b·,. bil) emreımek, buyunnalc,
:' ','
ilip- (il\ıll.,... kakule, hamame OOT.; vazife olarak vennek; (bii. ~ b-e) zorla
•• • o.
(y) l".. u ~y) sürilnmek. emeklernek; (b-e. kabul ettirmek, emri vaki yapmak; (10.1 bıı)
148
- . • •
kesinlikle belirlemek., karar yemek; f' ..
· -.
(b/i, jr. b-eı zorunlu kılmak f'r gerek-
.. haceetmek; [.~ (b-ile) lartışmak. münakaşa
• • •
etmek; ct\Ai birbirleri ile tartışmak, münaka·
-
rnek. ıorunlu olmak; t.)&- b-nin) vazifesi. şa etmek. çekişmek; müşavere. istişare et-
• •
mek;~! ("':'" bıi) özür. mazeret. bahane.
· r ..
görevi olmak. sorumluluıunda olmak;
-
~ ç. ~ emir. buyruk; nihai karar, bşı)
...
l.> kaçınılmaz surette, zorunlu olarak;
sözde sebep olarak ileri sürmek: ("':'"
delil getirmek. delilolarak sunmak; (J bıe)
.. taraftar olmak. (J ... 1) desteklemek; (Js- ... e)
~ son, nihai, kesin, de~işmez.;
• ••
~
. .
kesinlik. kararlılık.
"
zorunluluk; +..... 'J belirlenmeı.cilik,
belirlenmişlik;
inde-
jtiraz etmek,
.. . karşı Çıkmak,
I' _ •
en; belirli, kesin, deıişmez; immet, nasip. mazeret; ispat; döküman, servet; 1 u\ ~
• •
..
ırbkz. ..:,., ;
.'
~ u (c,,) teşvik. etmek. harekete getinnek;
hedef; yol; demiryolu; [davaya bakma) usul
yöntem;
• • •• • • •
(b-;, Js-bı yapmaya) zorlamak .\k.. C, ct~ tartışma, çekişme. münak.aşa;
~
•
. ...den) korumak için
i • • • •
veya damlayan şeyin yüzeyindeki köpük; ka- gizlemek, saklamak, görünmesine engel ol-
zınlı, süprüntü, çer çöp; mak; (b-i) gölgede bırakmak, (...den) üstün
..
c...... ı u..- u (~) (b/ı) datıımak. saçmak. çıkmak; (bşi ır ...e) görülemez, sezilemez.
serpmek; hissedilemez yapmak; (bı~ ,;;-s- b·den)
•• • • i Oı i i "
~ u (~) (Iri; tartışarak, delil ife) yenmek. gizlemek; ( ~ J ... ı:# ... ile ...in arasım)
mek; (kodım) gözlerden uzak tuunak; (bii, pis; aııkoyma; zapletme, kontrol atunda lul.
y bı i1~) gizlemek, örtmek; ~ V ma; yasak, menetme; (Js- b-niıı) kanuni ehli.
- ., . • •
...den) gizlenmek, sulanmak;' '!".-.uı sak- yetıni. yctkisini sınırlama; ı.i"'--" .J ~ ~
ö))o':L"") kısrak;
rnek;
alınmak; gözden, dikkatlen kaçırmak; (gaze- Ö~
.. --.-. oda;
ç. ":"I~'.J ':"~
- . . hücre;
y ~
.. - gizli. saklı. örtülü;
-. . -.
lanJ; , ..... L.~I.J"U'l1 bir binanın inşa edilme
r' . •. ..•• -
~ u <r" ,~. "'.J""-'") tarihinin yazılı bulundulu taş; r'.,. i.ı ~J
- cu1' b-nin) malım -.
kullanımına kanunen engel olmak; ~ b-i ı.r."L.ı':lI-rr söz konusu laşın yerleştirilmesi;
) durdunnak. engellemek; (bii ~ b.~) .ı.~ı.p .kaJdınm taşı; p ~e::' .p cehen-
yasaklamak, menetmek; (Js-- b-ı) kanunen nem taşı, gümüş nitratı; ~i ~ kireçtaşı;
." -. .l_.
yetkisiz, ehliyelSiz kılmak;
. oi.l--JI pl veya cil--J' ~ ,omili,
, ,
'.
- ...
~ (Js- bıı) kısıtlama, sınırlama, lahdil,
blobj, bloke etme, mani olma; kapatma,
porfır,
-. byaç; .)."....':ll.r:-..,JI Haceri Esved
-.
taşı; ı;~UJ' ~ hematit (min.); i~l .p
150
engel, mani. ket, aba. çapanı; .J '!' • bıı) alıkoyma. tutma, haczetme: rezervasyon
• • • " ..,
• .; . ,~ı [simyada) iksir, başka madenieri {yer. koltuk. bilet ]: , ~rı.p özgürlü~ün
çagı; ~:ı-ı-ı <$ ".....ı.....,..ıı Neolltik Çag, ~~ ve i ~\, ç. ~LY' engel. mania;
• •
• •• ••
Cilaiı Taş Devri; f..iill <$p l J""'ll Yontma perde, duvar bölme; blok, ~ set, barikat;
• •
Taş çagı; çit. korkuluk. parmaklık; [yanş vb. için] en.
• • •
gel;' ~U.i yL,,!, .JI diyafram (ANAT.);
~ taşlı; taşlaşmış;
•• .. ' .
J~ taş işi ile ufraşan; L"I.J'~I ~~ dalgakıran; ~:'. '".;.-1)-1 ya
• •
• • • ••• •• • • •
gözaltına almak; (bıi veya u' ~ bıı) kili {at]; parlak, pınl pınl; tek. yegane;
'" "
haczermek. el koymak; (bıı) istimlak etmek, ~ ... u (~ ..) (b-e) şişe çelcmek, hacamaı
•• ••
kamulaştıonak; (bıı) ayırtmak. (bı için) re- yapmak TIP'; ~-'"i(ı:r ...den) çekinmek.
zervasyon yapmak; (bii) rezerve etmek. Urkmek; V .. .den) kendini. zaptedip çek.
• •
biriktinnek; ....~l bıi kendine ayınnak; rnek, alabilmek, V bii) bırakmak, ıerket.
• • •
~ ve:ı '~ ç. r;b.... kan alma aleti, da ~ bıı) kısıtlamak; (bıi) belirlemeye.
J~ ;..ıı
- - •
., i i •• i.. • i' •• i
I.
i •
müspet düşünmek; "r:-l7-(b.t') galip gelmek. 0.rA'! = orA-! ~.ı....-; 0.rA-! ~ .ı..-I sert sert
i i
(b·;) yenmek, altetrnek, bastırmak [zeka kıv· bakmak; matem elbiselerini giymek; J~
~.' ~ ... ç...' ~ ... 1anlayış, zeka edilmek; tarif, tavsif edilmek; ~lkızmak.
~\Ç. ı.s:ı"..I,,ı:\:.-1 bilmece. bulmaca; uç, kenar, layı; sınır, hudut; son, en üst Sinır;
• • •
~ı-.;.. = ~ı;."... ALF.BKZ; nihayet, en son nokta; (belli bir) ölçü, derece.
• • , i
.ı,. U (.ı..-) (bıibıçak) bilmek, keskinleştinnek; birim; [denklem] taraf MAT~ terim MAT.; ilahi,
(ıoprata, arazi)'t! ~ .. .den) sının olmak kutsal emir. kanun; had, şeri ceza ısL.HUK..;
, • •• i" '...... _ • • • • • • i
.~ i ":! J Jl.rJ1 J ~i V"~........ 1 ~ , ... .ı.J veya ... .ı..". JI ... e kadar; .ı.J
• • • ••
• • .. - • • ••• "0 o.. o. - : . . • • • • • i :
.' .'.
(.$.ı---: ~
~ sınırsız; 'Ir' ..... ,j; ya da,j;
--
aynı şekilde; eşit olarak; ~
~~.bo
, -.-
~1~ demirci;
demiryolu;
•• •• ••
• •• ~ ••• C
•
göre; ~lj..b- J. ve ~\j ~ bizzat •
i~I.bo demireilik mesleAi;
• •
kendisi. böyle olmak sıfatıyla, bu sırada; ~~ ç. ..:J1. sınırlama; sınıf oluşturma;
". ." .. . .'
. ,j;'il J..>JI ve ....... 'il .....1azami, en çok, kısıtlama; belirleme, tayin etme, ayarlama;
". ." .... --
bUyük maksimum; ~J'JI.u.JI asgari, en az,
• • ••
~~L
.. u:..
tasvir, tavsif etme; 1 ~~, Js- veya ,)s-
-
J tamamen .•. i1e sınırlı, sadec:e...;
en dUşük, küçük, minimum;
sının; ~ ,
•
'.
'f
.
~ Ji iki yüzü keskin;
ı.}.ı-s- ~ yaş
•
J. __
•• •
...lıı Aııah'ın koydu~u sınırlar. hükümler; 1 ~I~l jb.- ve ~l jb.- asabi, huysuz, çabuk
• • , - --
~.L...:"" keskinlik [bıçak vb.]; perde MZK.; kızan; ~~i ?'Ulj dik açı;
•• •
ayırdedilme. göze çarpma, başkalık; hiddet. ~J.ı.:- (""ı"' ... ile) sınırlı, çevrelenmiş; az,
şiddet; kızgınlık. köpürme; huysuzluk; fazla degn, mahdut (miktar, bilgi]; belirli,
.. _. "-
i~ bkz..b-J ;
. .
muayyen; 1 ~, ~J.ı..... açık, net, muAlak
. - ,
- .. _--
J..b- yasak; deAil; u', ~ \1 ~J sınırlı sorumlulu~u
' . .. .""
olan; ( 4 j-Jl ) b Jobu r Iimitet şirket;
i . ._
•
Jl.ı...:
•
,laWI matem elbisesi;
<Js- biri için) yas tutma; , y; .. , ~..L..:ou keskin;
-
jS
1 ~L;
• •
.y..b- ham demir;
[yapı- edilmiş,
-.,
~
. muayyen, belli;
lazgm, öfkeli, hiddetli;
••• • f' - • J
demir filizi; JAt ~..b- işlenmemiş, ham de- il.u- ç. i.ı.".., .. I.bo, ı:ıı.ı.".. çaylak ZOO.;
. - , ,
j. • •
mir; ..lı:!.J-ı ~ ve.ıf1ı1 .lı:!~ dölcme demir; iı~ ç... l.bo iki agzı keskin baha;
••
• •
• • • ••
J. ~?
•
~~i ~ demiryolu; ~~i~ .~~ y..L? a(y~) dışa dogru bükülmek, kubbe
bkz. YfP;
~~
•
.
ç. ~I.bo,
•
-..
~'~i,
.-
i.bolkeskin
•
(bıÇak,
gibi olmak, konveks,
kambur olmak; (Js- veya ~ b-e karıı) yumu-
dışbükey olmak;
nesne' ~
. .
.ri- - -
i~.bo saban demiri, kula~ı;
egmek, bükmek, kabartmak; kemer yapmak;
• •
yJ.N ve Y~ J.u-l kambur olmak, kambur-
• •
- - -- •
her yerde, dört bir yanda; (bıin) yenisini almak; (bfi) ilk kez yapmak,
... . .1fAJ\
•••
karar vennek; ... iJl""-Ü ~,J, kendi kendi- «~'J)~ ~1 ~'!-' yeni evlenmişıt; iJıs
ne ...diyerek söylendi, konuştu; ..:..ı~ı.,..(b-il~ l.ıJJ~
. ., .
~.b- Avrupa'da daha önceden
•
ı:r ya da J hakkında) konuşmak; (b-il~ ı:r biliıuniyordu, ıan.llunıyordu;
.. .,
veya ı) hafunda) """ırnak; (b-e) damımak, ~.b-ç. ~,)\"i, ıJU.b- konuşma; kısa
- -
(b-ile) görUşmek; (b-e) hitap etmek; (b-ile) süren konuşma, iki çin laf; müzakere, diya-
•
telaffuzda konuşmak; ..:..ı~I(bll) ilk kez log; röponaj; dedikodu; hadis; 1 ~ , ..
.. , •
yapmak, oluştunna, başlatmak, ihdas el- UL~ hurafe, aslı asıan olmayan hikaye;
" .
mek; (bıı) kunnak, tesis etmek;
eltirmck. (bıeı sebep olmak; pislik buaiınıak;
(bıı) icap
.,
lıI.:"',ü ~~ Kutsi Hadis:
~ J.J....? onaya çıkma, meydana gelme,
••• • •••
1 U.ı..- ..:.ı.b-l bozmak, iş çıkarmak; [özellik..le oluş; olma, onaya çıkma;
154
.,...ıH ıJU~ terslikler, kJsmetsi2likler, lik. reform; yeni ücün; yeni türetilen kelime;
•
• •• •
. -- ,.
AJ"J~1 ç. ~'v-l konuşma; müzakere, {:.~ i ve{:. ~ (b·e. bşe) [genellikle ~~ ya
•
diyalog; boş konuşma, gevezelik; uydurma. da ';.,1
••, .. . .-
dik dik bakmak;
•
gitmek;)..ı."..
gelmek, inmek; kayarak, süzülerek
., . .,. .
egmek, alçaltınak;)..b\J tedrid,
~,)~ ortaya çıkan. meydana gelen, yer aşama aşama alçalmak; kaymak, kayıp git·
alan; yeni. son zamanlarda olan; (ç. ~'l.r. rnek; inmek; [göz yaşlan) akmak, süzülmek;
• • •• • •
..:,ıı.) vakıa,
olay.
)~
... alçalan; batan; ejimli, elik. meyilli
155
•
[arazi); azalma, düşme; bezgin. bitkin, hayat- r\"l,:"l feveran. galeyan;
.• i
ta yenilgiye ulramı~. perişan;
...
) \ .....:.tç.
-
~1. kasvel, keder, hüzün, can
r..l:o:ııu sinirli. öfkeli;
i~ bkz.,ı,J ;
sıkıntısı; elim. meyil; (akarsu] dökUlme yeri;
..
ri J.ı,;,. at nalı;
. - . ,
rJ';' U, j (ı.J'~) (bıı) (arzetmek. varsaymak.
•• ••
2(JJ.:ı. ve ~,ı,) 1~ u (J,ı..,.., .. \~) (d~veltrl)
tahmin etmek; şarkı söyleyerek. sürmek; (b-i veya ~ Iri,
, ..
ır.J..-..? tahmin, kabul. varsayım; ıçme JI ble, bl yapmaya) teşvik cunek, sünnet.
..
dolma., sezgi; yönlendinnet; ... ~ I,ı, ... i tahrik elmek;
••
i ı,;,J,; (J,) (~ b·i, bşı) çevrelemek, sarmak. lbinici. de~eı s:ılırunak; salına salma gitmek;
,. •• ••• •••
JP r-
• •
kuşatmak; (~:2·! b-e) bakmak. bakış almak; , ':"~11'i' ol>- 'öz ...e geldi; I.....,
.. • ••••
•
J..ı.....r <JI veya J veya y .. .e) bakmak.
• •
~\.S }l 4\ u~unda çaba sarfedilen gaye;
." . ,. . . '
gözUnü dikmek;' ...
. ,
J. )OJI J ..... baIoş- ıS..ı....J(b-ile) yanşmak. rekabet etmek; (b-e.
lannı ...e dikmek; ıj.;,l (Y b·i. bıı) sarmak, bşt) meydan okumak; (b·e. bIt) karşı çık·
kuşatmak, çevrelemek; CJ, ~1.
.,. .. ..
Y .. .t) mak, direnmek, dayanmak, mukavemet
•• ••
baIonak baloşlarıru dikmek; , )WL J ........ i göstennek; (bıi; ... ıs.) b-nin zekasını) uyan-
...J bakışlannı ... c çevirip dikmek; dınnak. canlandırmak; (bşt!. bl; yapmaya)
Ü~ç. ~i.. J~, JÜ..~. ı.:;~1 niyeti olmak. (bşi yapacak gibı) olmak;
•• •
)
...
•
=
•. • ••
.
o ()~.)~) (bı;. ~ bıi, b-ı) merak etmek,
·1· .- _..
ft' ~ : i. !i~ .ı.;..\ hellCyini. pıhnı pırusını
toplamak;
( .. ,içitl) walanmak. endişeleomek, kaygı.
_. . _. ...
Ianmak; (bı~. b-e.~ ...e kLJ'J') uyanık. tetik- ıJ~ a ve""~ i (~~. A.il~) (J 1Jlde, bıde)
, .
usta. mahir, kabiliyelli. profesyonel olm~
te, hazırltklı omak;)~ (b-i, ~ bı husu-
sunda) uyarmak, ikaı. etmek;~!"p. dikkatli, .,
(bıı) iyi yapmak. (... e) valaf olmak; J.b- i
).J.?
... . .. , zeki, anlayışlı; ekşi;
alarm durumu; tedbir, önlem;' .)~,L..I .... ..-.
hazırlıklı. tedbirli. uyanık Olmak;)~ ~ JI~ ~Jlw zeki. mahir. bilgili gibi davran-
mak; bilgiçlik taslarnak;
dikkatle; (V- ... e karşı) hazırhkh; ..
)~ dikkatli. uyanık:, ihtiyatlı, açıkgöz;
Aü.i.P- kabiliyet, maharet;
. .. """
~,~ (~i ... olmlLmıa, ır ... e) dikkat U..ı--) Il".. u : 'J~ I,L.. h-nin tuttuA;u yolu
• •
et! .. .için gözünü dört aç!; tutmak, boi örnek kabul etmek; ~d~ (bıe)
paralelolmak. (bı) boyunca uzamak;
~J,J1fIJ (~ ••• e 1uu1'•...için) uyan. ikaz.
tembih; ,-,j\..ü paralel, hizasında olmak, karşı karşıya
.. , • •
.)"ı.,.... dikkat, ihtiyat. tedbir, olmak:ıS~1 (y veya~ b·i. bıı) taklit
..
)J..b... tekin, güvenilir olmayan, netame- elmeie, izlemek, peşinden gilmek; örnek
li; sakınılan şey; (ç. •,:.ıT.) tehlike; zorluk. olarak benimsernek; ayakkabı edinmek; (bıı)
ayırmak; (bıı) iptıl etmek.. atmak. bırakmak. ~~ aynı durumda, bir elmanın iki yansı
yeşil taş
•
pamuAu;
-
.ıt.ı-"
•
it- karşı karşıya, ...e bakan;
-.
~l:...ııı suni ipekli;
•• • •• •• • • •
.r u. ; {J""". i ir> sıcak olmak; Jr'" (b-i) özgür, '$.ıl? ipeldi, ipek;
hür bırakmak; (lrı) sernen bırakmak; (b-i) ı.ş ;ır' (na'ı] ipek, ipekli; ipek giyiniş
-
azal etmek; (...•) Allah yoluna vermek, olan;
yakretmek; (bfi) temizlemek, anndırmak; i r ipekli giyen;
(bşı) tam olarak tanımlamak, kesin olarak i iJ' ısı; sıcaklık; hacareı, ateş; ısı derece-
tanımlamak, belirtmek; (kitabı) gözden si; gayret. şevk, ateş; istek, arzu, heves:
geçirip düzeltmek, tashih etmek; (duginin, hiddet; [deri] yanma;
." . -
~;' ç. ..:.ıl. hürriyet, özgürlük; balım·
yazma, kayıt; 1 )!:!~i ~J yazı işleri mü·
" ..
dücü; )!:!~I i)bl yayın kurulu;
•• ••• •
•
•
. .., .
sızhk, kJsıllanmama; 1 b~l ~;r ibadet
. ~ ftJ ...; özgürlükçü; liberal; yazılı,
r~i "r
-- .
.. i
konuşma
•
özgUrlütü; ri "r
" •• ,
~~ sıcak; sinirli. hiddetli;
.. -
( <iı....JI ) basm özgUrlütü; )J.r- sinirli, hiddetli; öfkeli;
-
158
•• • ..
)~ ç. iJ)- özgür, hürbırakan, özgürlük ~r i, il (~r) (tapragı) sürmek; (y~ri) ekip
taraftan; yazar; [dergi, gazetede] editör. biçmek, işlemek;
muharrir: ~
..r (tapragı) sUnne, eknte, biçme işle·
•••
Jr-
lı. kayıtlı;
AUah'a adanmış.
deftere kaydedilmiş; ~1)J ~ •
i. . .
has.redilmiş; yazı- me;
A;'r
işlenmiş ıoprak;
••
savaşmak;
• •
birbiri ile r:..r a t,r) sıkı. birbirine yakın olmak; slkıŞ·
dövüşrnek;y'p\ = lo:-')~;
·
y r müe. ç. Y
' ..
Jr savaş. harp; dövüş,
mak, sıkıştırılmak.
-
gögüs) sıloımak; (..,ı. b'e) yasak~arnmı)
preslenmek; (kalp,
• •
kavga; ~ ya da J b-ııin) düşman(lan); olmalt;c.ı---- (bf') daraltmak. sıloıtınnal<;
•• • •
• ••
t ~i Y.r sivil savaş; 4~ y.r basın
. .. .. (
•
.
•
(bşı) zor, karmaşık hale getirmek; (bıi• J&-
rekabeti; ii
. .. ...
... y.r1 .0
•
.ı 0 11 y J~i Haçlı savaşlan;
• .. . .. b-~) yasaklamak;
•• ••
(J bıd~) üstelemek. ısrar
~i vel,.lWI y."..ıı ya da y .r' etmek;[.,.r-""l (bıı) darallmak, sıkışunnak,
• • • • •
ı-LıJlı. Dünya (Cihan) Savaşı; ı°; ~ engel. mani olmak, sınırlamak; (birdllnunıı)
. ..... . ..... . . -
ltöL-. .,. y.rı velf-iı... .}<- y ~i .:..ou
f)
~f ç. yl~ mızrak. kargı; mııralc ucu; çılcmaıa girmek, köşeye sıkıŞmak; sıkışmak,
· . "
"":,,Irv mihrap; sıkınu duymak; ~L:J' ~ ~ bu insanlara
.. . "
4.ıJbu dövüş, kavga; muharebe; pek çok sıkınular getirdi;
•
y1..r"'\ savaşma; U yalon1ık. darlık. sıkılık; sıloırna; 10-
• • • •• ••
cı.J'J~I muharip sınlOar; sıtlama. sınırlama; zorluk, güçlUk; kritik du·
~ - - .. - .. .
A; y.r ç. ~ir TUN. hap. pastil; rum; yasak; yasaklanan şey; 1 U ~ itiraz
159 ,Jr
----------------_--'-..:.-
- ..- . .. . ...
yok: ~)e V"':l seni engelleyecek bir ~Y j r ç.
•
jl,r--' ele geçirilmesi güç yer; • o •
V
... [cin.is.; tek..is. iJ ç. ..:.ıL, [..(~. " muska,
jJr) blsım, nazarlık;
tır' sıklık; sık. onnan; onnanhk arazi; Y-r iyi konınan, muhafaza1l; ulaşılmaz,
•
t~ dar. sıkı, yakın; 51k.ışlırılmış, pres- zaptedilemez. ele geçirilemez;
•
lenmiş; kritik, riskli [durum); j1r' elde etme. ele geçinne, kazanma;
•• •
u1 daha sık. daha yolun; daha kritik;
..
j'.r' ç. ~l
..
dikkat. uyanıklık; kendine
•• •
tır MIS. mezat. müzayede ile salı ş; saklama. ayırma; 1 ~I~"jl ~ıs:, ,ıkı bir
~1.r (durum) kritiklik. zorluk; konıma, muhafaza ile;
• • •
1!:'r'. ataçlandırma; ij)~ sigorta ELK.;
~
~.
• • - o· ~
ı·' •
J' rusandıncı derecede ısrar, başkası- r
cıı-' :::Q
.'
ı.J r (bşı) elmek, meyilli yapmak;
nın işine bumunu sokma. iziosiz veya haksız (bil) larkaya. öne) döndünncı<; (biia) biçimi·
ni bozmak. ei\" bil~ yapmak; tahrir etmek.
girme; davetsiz katılma;
.. , , - . .,. - .' .
~ r ç. ~I,r {balıkla! pul; çarp ık anlam vermek; 1 . ".,-,;.f- ı.J r
. .. . . -.-
4 •
..
J'r i veJ' r a(J'r) (.)obii)istemek.
• •
~
..
r b·; çileden
· ' . . . •. . . , . ". . ı· ..
mesine; j ~ ii ~ ff; J~i :-'r~4 C!J Çıkarmak. öfkelendirmek; J f u(J.r) (bfi)
• •• • • •• • ., .
. ... J. .,
parafe etmek; ",...,..,:;1 j J.r ı alfabe Iıarf· sürtmek. ovalamak;
Jr
J~ (bfi) yakmak;
..
leri; u J' ~
• •• ••
~;.iJı Kameri Harfler, rı Jr- harfı cer, a1azlamak. hafifçe yakmak, lItülemek; (bşı)
-
..l';
....ıı j..r '
harfi ccc, "",~i :-' r
" ."
haşlamak. kaynar su veya buhardan geçir·
• • • • • •• •
belirlilik lakısı, harfi wif. artikel; iıJ.r-' rnek; (bfl) aleşe vermek. tutuşturmak; J.r\
• •• ••• ••• , .....
..,Al.JI ahf harfi; rlı; : •'jl :-' r soru edau; ...J ...y ;.
.~ geceyi (gecesini) ... in ba-
.
-..
~i J f kasem harfi dHb;
..
şında •...yaparak geçinnek. ... ile sabahı et-
..
4sf ç.
.
Jr: meslek. iş; ..
L.J
.
~ çok özlemek. özlemini. hasretini
162
• ••
çekmek. hasrcıiyle yanmak; Jpl yanmak. geçirm<k; (bı') kıpırdatmaJc. yerinden oynaı_
tuıuŞmak, yanıp. külolup gilmek; mak; (bıe) başlamak; (bit) hareket ettinnek,
•
,,~ yanma; yakma, tUluşıunna. ateşe çalıştınnak, (b-i ~ bı yopmoyo) teşvik,
venne: kundakçıl..ılt. kasten yangın çıkarma; sevk elmek, (bıi) kaldınnak:, kıpırdatmak;
.-
•
<.JJr [çog.) yanılc(lar) n •. ; (harfi, kelime)'ı) harekelernek Dlu.; t
.-•~Lı..o.. iJ".r
J-r büyük yangın, yangın felaketi;
• •
~.r yakma; (acı) yakma, bunna; büyük
. --
can vennek; ~'.".Jl .!l
..r-
(b-i) heyccanlarıdınnak; (b-e) lıeye-
. - .!l.J"'"'l
' ... -
hislerine dokun-
. ..
sıkınb, eza, eziyet, elem, azap; işkence;
•
..
• - • • •, •i '. - " _
l.!l.r yakıcı; (çok) sıcak; oynatmamak .. W i
-. .,.. -. ... ..
i .....
,-.
II ı---~L :ı~ ~
~~ ·
ve.j, i!~
. ç. ~i.;..
. ateş; büyük lo.o y. .; .iJIJ~ <ı' y,rAlI .,s:,)ı Bideşmiı
• •
yangın, yangın felaketi; Milletler Teşkilatı, Sırpların Bosna'da
• ••
4i1.r (arpiı; işledikleri düşmanca CiilJere karşı en ufak
.:"ijJ.J'" /çog·ı yaJcacak; J/;': )W piıi. tavır, eda. davnmış; el atma, teşebbüs, giriş
rilmiş toprak, çamur; me; askeri operasyon; süreklilik devam; lfa-
o. ... ....
J..r- : 4ir ,41) yangın bombası; rık, seyrusefer, hareket, eylem [sosyal vakıa
• •
.
ıJ.ru Jeremataryum;
. -.
olarnkl; hareke DIL8.; , ~GG j ~iSf- J.
• •• •
Aj.r yanmış kurban;
ı •• ••• • ••
devri: ~J . II U ~i feminist hareket; mak; r.,r->' (b·~. bş~) ihtiram. saygı göster-
• ••• • • • •• • ••
u'..rJI d) .. çevik. alik:, canlı, seri; ~ rnek; t. ,;.ı r,.,..,.i kendine saygısı olmak.
• •
• •• • • lo' • • ...
~.rJI alır (hareket eden), yavaş, alır kanlı. izzeti Refis sahibi olmak; r~~ (bı') kutsal,
eli a~r, mukaddes saymak; (bıı) haram ya da gayri
olmak, ~ /re) izin verilmernek r.ı---:'" ; rem ayı; ~I. i" rl,r-? bunu yapmamatısın,
• • • • • •
ir~. "i.~) (b·i. bfden veya b·i ..,. bıd.a> söylememelisin, bu sana yakışmaz; r'~~
yoksun. mahrum bırakmak; (b-t bıi veya haram yoldan;
• • ••
b·e rY bıı) vermez olmak, kesmek; (b-i) rlr ç. ı:.,/L, 4.ri bir tür yünlü örtü [başı
afaroz elmek, ayinlere kabul elmemek. HRI.; ve vücuda örten bir elbise olarak: kullanılır];
••• • •
r~ QJıi) kutsamak, kutsal olduAunu beyan f..;-J'"ç· rJJ""" kutsal, mukaddes yer,
•
•
elmek, tabulaştırmak; (blin) kanuna aykın, harem; ailenin hanımlan; hanım, eş;
rr
•
ihrama girmiş olan;
p-\:j>';
•
r
• ..
ç. jJ? çenlik. kertik. yank. diş; tam
•
r~ şerefli; saygın, muhleI'em; (mektup zamaıu, uygun vakit, dolru zaman;
bqlannda] Sayın... ; önemli, dikkat çeken;
•
i r çenlik, kertik, yank; zaman, vakit;
J-.r üzerlik BOT. Pcganum hrmala; uygun vakit; kötü durum, bela;
• •
;ı.;? [yine çol. J-I;?ı aba [dervişle, j'~ mantar TIP.; ~ kepeıi. konak;
•
tarafından giyilir) kızartı, kabank. mayasıl gibi hastalık TIP';
• •• • •
~.r ve ı:.ı.r u (ül,) inatçı, dikkafalı olmak; ijlr şiddetli kin, hınç, nefret;
• •• • ·~ çentik, kertik; 1'f"-JI
- " 'yv\
" isabet
ı:.ı J? ç. ı:.ıfinatçı, dikkafalı, serkeş. asi;
iJT'" yakma; öfke, gazap. hiddet; [tat] acı, ya· ettirmek, onikiden vurmak, tam üstüne
denemek., smamak, imtihan etmek; V veya grup oluştunnak; yjL.J. (b·i) kayırınu,
bı hakkında) soruşturma yapmak, sorular (b-nin) tarafııu tutmak; Y r• taraftubnak,
sonnak; (bşe) dikkat etmek. dikkatli davran· tarafgir olmak; parti, grup oluşturmak;
----:---------
165
~~ __'ı..J.l.~~
... '
, . "
y ~ ç. yljP"' grup. bir1ik, takım, ekip; hhk; basiret, salduyulu olma;
· .• i'
• • • ......f? ç. rJ--? batlı, sanh şey; demeı,
Paı1J S!V.; Kucanı Kerim'in allmışta biri; ".
•• ••
hüzıne, ışın
. """j'"l
"
~ onun avanesindendir. . buket; demeli; demet; paket;
ı.F-? [na'ı] parti, grup ile ilgili; r~ ç. .:.L, ...!,"I,, .r~.kemer, kaY'ı,
, - - • i ••
men',,
laf;
,. .
LJ J{~ yaşlı kadın, kocakarı; r~' daha kesin; daha fazla basiret sahibi;
, . Lo • i •
paha. deter biçmek; (bş haÜ1nda) tahmin IJ? ç. i.JI,r' üzüntü, keder, gam, tasa;
· . .-
IJr ç. i.JIJ--?' dUz olamayan. engebeli
yürütmek:, tahminde bulurunak;
arazi',
)~ taktir edilen kıymetı deler biçme;
, .- .
r.r (b-i) kayııla baglamak, samıak;r,r.>U .,;-> 1'- ~) u (.,;-» (hayvanı) kafag~amak,
'v
• ••
..ı
.. ."
~~':il izlenimciler. empesyonistler;
...
•
(bıı) el yordarnt ile aramak. eli ile yoklam~ alg•• sezgi; 1 "",,:>-ı..,.ır ı beı duyu;
çevresini eli ile yoklmak; (v-hakkmda) bilgi IJ"J ....... hissedilen; algılanan. sezilen;
toplamak. araştınna. soruşturma yapmak; dokunulur; terrik edilebilir. önemli. halın sa-
••••
(bıi, veya y bıı) algılamak. sezmek. hisset· yılır {kayıp vb.); LOT J ~i duyular ile algı
•• •••
v. ~ hafif gürültü; etmemek; ... J ~\ ... , ... n; b·e veya
""I . • •
sezici, algılayıcı. hissedebilen; bıe ehemmiyet vennek. önemsemek; '.
• • ••
•
...
çabuk etkilenen. hassas; duyusal [zevk]; ... J yı.-
.•
..&ll ... hakkında d.ral""" dü-
_ .
• • •
~L..".. alerjik; 1 ~L.-- v'1J""1 alerjik rak) düşünmek. addetmek. tasavvur etmek:
· ,.
hastalıklar np.;
• • •• ••• •
duyusal algılama kabiliyeti; hassasiyetçabuk etmek; i. ...u (lo; -.1ıL",) asil olmak.
• •• • •
müleCssir olm~ duyarlık.; ~~ Jı'J" alerji şerefli nesebi olmak; itibarh. deAerli olmak;
,. • •• •
ı ...... kaşıı!ı: Io.:--'lL-,,(b.ile) hesaplaşmak; (b·j) hesaba
• • • • .. . . .
lJ"1 ~i ç. ..:.ıL. ı.J _ ·~i his. duygu. çekmek; (b·i) sorumlu tutmalc , J<- .,...1.-
•• • • • •
hissetme; (Y bii) sezme; (Y bı') algılama; 4-.Ai dikkatli. tetikte olmak; '. ~tetikte
•• • ••
duyarlık, hassasiy.~.:Jı,..ı.-ı (çot.] duy· olmak; tedbir. önlem almak; (b.jı) bulmaya
• •
167 ,
•
...
o o o
"':" bşı) hesaba katmak, göz önOne, dikkate u~ hesaplama. hesap etme; 1
o' •
almak: (bıi veya Y bıı) hesaplarnak; seva- .:.ıl:-J--I hesapla olmak. göz önüne alınmak.
beklemek örn. akıaba vb. nin ölümü üzerine · .. ı:.ıı ~t:J-I vardı;
•• • •
...01·
·-- . . ..
sabır
I..ıJ J L.
edip karşılıgını
ahirette beklemek;
., . .
,,.1 o~lunu kaybetti; ,J.;S. '. • .. ,
.. .. .olması bekleniyordu; ... iJI ıi4
mas_nt bekliyorum. umuyorum;
~:.;wl ~I 'bş; Allah'a adamak:Allah iÇi~
o
eımek, addeımek; (~ ... e) sevinmek; (y (ç. ..:.ı~1 ... ) fatura; hesap r.ı.poru. beyanı;
.,
o •
bı s~IHb;y/~) memnun, hoşnut olmak; (Js- hesap (banka]; ..:.ı\.ı~ (çoA.) muhasebeci-
" . .
...hakkUldaki,
etmemek; (Js:- b-ı) hesaplaşmaya çaA:ırmak;
bıı) reddetmek. kabul Hk; ,
"
~LJ.l aritmetik bilimi;
,J-o-+-' yı
. ..
• cbecı hesab,; ~
J.Pu...:J1 ~~
"
· . _u\ seni ikna etmek için ... olması hesaplaşmaya çaA:ırdl; ~i ~L ~ Hesap
yeterlidir;
" "
i~ ~. ... bu kadar bela
..
Günü; ... ~ \.ı~ rü1b-e hesap vermek.
." "
• o • o
...-- :
· . . ."
~ U"~ ç.
...j hepsi bu kadar, yeter;
., -..,Ju,..
'o;
" " "
açıklamada
•
•
bulunmak; yı
••
•• •
ucu başı olmayan. hesapsız; ",:-,ı......,.. ~ ~
•
... ~ sınırsız,
veraset mahkemesi
<.,-~... ç. ",:-,\.....,:,-I ölçü,
o • o
MIS.;
w'"
ier; hürmet, saygı; asil soY; ... ' _ ... [mud.
o
~ ve ~
00 '. .."
...........!
ı. "...
.. \
... b·nin aleyhine. borcuna; ıs-
_i.._~
.
y~
,
meb. ku!.} ya da ... ', yUI
o
, ...
kötü muamele görmek;
o
. •
.. .,
• o
· .. '. ~ ... e göre, " ,uyannca, gereA:i; )~ cari hesap; J .}J-' yı......,.. bloke hesap;
o
... " " " .. " • ", o
.
~, ..:.ı\.ı\.....,:,- her işlemin iki defa gösterildiii
. ". o
A..:-ı.-..
..
ıF;~ sayısal. atilInetik, hesap ile ilgilj;
. -
ç. ...:,.,L muhasebe. hesap işleri,
tasalanmak, kederlenmek,
dolo)'ı) &ci duymak;.;-="" ;.~
V Ç.
o (~)
bıd~n
., .•
hesap çıkanna; muhasebeeilik; hesaplaşma yorgun/ bitkin dOşrnek;~ (b-;) yorgun!
•• • •• •
talebi; nefis muhasebesi; t ~ı-..Jl ~ bitkin düşmek, zayıflatınak. (b·nin) takatini
muhasebe bölümü, kısmı; kliring odası; kesmek, tüketrnek; (b·i) üzmek. kederlen·
•
y~l hesaplama; tasarlarna, hesabını dirmek. hüzünlendirmek; (öTtü vb.i, ,:;.s-
• • i • •
dikenli;
dikenli bitkilerin ortak adı;
• • •
.;--? &l,;(; ")(bli.örıii,peç~,v".. .d~n) ~ j (~ ~)(bıj) kesip koparmak, ,yumak;
169
(bıı) bitinnelc,lamamlamak. sona erdinnek; veya ~ b-e) iyilik yapmak. (Jl ya da '":'"
(sorunu) karara baAlamak. çözmek. (tart/ı
sonuç; kesilme. inkıta. (/abriluı vb.i) kapaet) .. _~ ... hakkında hüsnü zan beslemek,
• •
·.
e~er hoşuna
.,...
giderse, senin için uygunsa;
. ..
... lJ\ ~ ı:.r-'! ... olması senin lehıne/ıyı-
•
(bşden) hoşlanmak;
Iizceye vakıf! hakim olmak; ı:.>. "'~ .. i [edi!. )
,.. .V ....
", .. ~ Ingi-
... J
... ..
HAine! avantajınadır; ... yapmalısm [bence};
. . tı\ i • - .\ ~
.
... yapmaya hazır;
beAenilmek güzel bulunmak;
, , t
dekore etmek; (bıi) daha iyi bir konuma getir- çok şOkür .... Allah'tan, .. , bereket versin;
mek, iyileştirmek, (bıi. J b-~) güzel ~."L..Jı ~ iyi/ hoş tavır! eda; iyi ilişki;
, ~.. ..
göstermek. sevdirmek; (sevjf~yen. hdı oL- mükemmel hayat. y~am; ~~\ ~ ini-
mayan bıi) sevdirmek. makbul hale ge-
. t," ,
siyalif; ::,.a..ı ~ hüsnO zan, olumlu yak-
•• •
lirmek; ~~ (b-e) kibar! zarif davranmak;
•• •• •
l~ım: j _. ".J\ ~ hüsnü tabir. kaba veya
. , • • u •. ••
~1 doAnıl iyi yapmak; (pşi) nasıl yapa-
cagını bilmek. (bıı) yapabilmek; (bıe) vakıf! niyet; .J-~ V
.' ..' .
aAır söz; (~\) .L.A,.Qll ~ hüsnüniyet. iyi
•• • •
(~) l--u(~)ve t ~ve~1 (bı,)
.:r-I ç. .rl.-I daha iyi; daha güzel,hoı;
• ••••• •••• yudumlamak, yudum yudum içmek;
daha mükemmel' ı*-' ~LJ. .,.......1 J" o • • • •
~ ve ..t...-- çorba;
onlardan daha iyi duru~da(dır); ~ ı.r:U~ ,. . ...
. .. ô~ ç. ..:..ıl~ yudum;
•• • ••
~1 daha iyi bir şekilde; •
.1 • •
ô;"';" ç.lJ'r--,. '. ...\ (bir) yudum;
.. ~ ç. ~\,...., (kadın] güzel;
.0 ' • _ • • çorba; et suyu çorbası;
J-~, ~~
,
son nefes;
~ güzelleşlinne; iyileştinne. daha iyi
yeşil zeytin renginde;
• • •
yapma; (ç. ~ı-..') dekorasyon; ziynet, sUs; ". • .:. MIS.
• i" • ••
.. . , aleli;
4..:....ıl.:- dostça davranma; • •• • • ••
~, 4.i~ •• "'" keş yataAı; keşhane;
lJı:...;.1 ihsan. iyilik. yapma, hayır işleme; ;ı •••• :...: ç. ~~aynı 1t;
• •
sadaka venne; •
l •• .
'ı'~:" i, u (~) (birlik.lt!rivb.i) toplamak. bir
~ iyil~me. düzelme 1v ~ ~Il ıJ
araya gelinnet, (ordu)'u) sev" etmek, hare-
iyileşme yolunda, düzeliyor;
kete geçtimek; (bii. Jl bir yere) yıgmak.
ıJ~l uygun bulma, onam~ övgü;
biriktinnek;~ (bşı) biriktinne". yıg,mak;
şahsi karar venne yetkisi. islihsan 1sLHUıc..; • i •• •• •
toplanmak. grup oluştumak; [birlikleri top- utanmak; suskun! mülevazi! mahcupl ulan-
lanmak; (birlikler) saf düzenine geçmek; gaç olmak; (bıdtn) çekinmek;
·~ç.:ı p-ıoplanma
,,
ft; topluluk. kala- , o
..
~maıyel;
:j« .~ utangaçlık,
balık; (bir/ik/~rin) toplanma; (ord/O'u) sevk, mahcubiyet, çeic:ingen-
o • . _..
ı~'ç. ~r_ topluluk, kalabalık; [birlik- ~. : "ç...' . •• mütevazi, çelcingen,
ler için] toplanma; mahcup, utangaç;
o •
~
-, ...
• - .. 'utangaç, çekingen; mütevaD;
o
• o
i ~ç. ~L~ böcek. haşere; (çoı.) mak; (bı') araya sokmak, sıkıştırmak; ?
o o •
zar.uh hayvanlar; haşara~ , .;..1" .... 1 ~ (bıı) ild şeyin arasına sokmak; (bıin) arasına
~erkek üreme organının baş kısmı; maddesi; dolgu (diş]; ekleme, ilave parantez
• o
.1· ~i,(,I'
LV L V · )(bIIoj , ıçmt!
~ ... t, ... ın " ) tı k m ak , DtLB'; araya sokma.;
-, ...
sılcışlIrmak. doldunnak; '~. ..:.ııp [yastık vb.i) doldurma
o. _s_ .0_
- .
r-- i <r--)(lri) u!andınnak;
. . r--ve r-- i [/orjorvb.) doldurma;
• • • o •
(kapı] aynalık tahtası;
•
bkz. _~ . ~~
• •
.
... olmasın, yapmayasın; ~ JA~ = U:ı~ ..,....,....... u, i (I. MO) ()·~r~) çakıl döşemek. ()·ui)
::.u. Jı j~ =Jı G~;
• • •
çakıl taşı ile kaplamak; ()·~ri) JOsc yapmak
• •• •
• •
:i ~ ~ ~J eklenme, ilave etme: araya sokma, (makadam yöntemi ile];'. c" a ve'. c"
• ••• •••
sıkıştınna; (ediı.) kızamık olmak;'. c'" = '. o"';
• •
Jıbü sakınına,
• •
~~
•
ictinab;
ç. ı1"Y' sınır, hudut; dikiş yeri,
-.
'. c'" çakıl.. yol
.. ~ [cil).is.] çakıl
malzemesi;
taşı; ufak, yuvarlak
dikiş; uç;
bulunmayan yerleri; dipnot
[sayfanın kitabın) m.ırjin. yazı
haşiye, açık·
taşlar;
-.
~ ktzamıknp.;
•
lama; bir kitaptaki belli kelimelerdekiı bö· ~\, fırtına. kasırga. bora;
• •• • •
lümlerdeki yorumlar, seçmeler; maiyet; ta· ~,. c'" açıkl net olmak ya da netleşmek; [ger-
•• • • • •
ralWlar; y~1 ~J ve .,r.\yı ~JdOSl çek] ortaya çıkmak;
•
canlı!ı, sevecen, candan; ~IJ.1 AJ) kibarlık.
• • •• •
~ u. i (~. ,)\..,u-) (bıı)
••• •
ürün olarak almak,
•• • •
canayakınlık. sevecenlik; devşinnek; (bıi) orak vb. ile biçmek;~I.
.'
>~
....... doldurulmuş; dolma; dolu [türek i
• • •• • ••
c- ... 1. i c ~ ...\ olgunlaşmak. olgunluk
s' •• • •
. doldurulmuş şey;
.'
~ u{~)(b·n;n) payınadUşmek; ....a
. . e •
devşirme,
i. " ....
•
hasat; ı\..,u- hasat zamanı;
i
•
i.
•
•
c'" ç. ~~ üTÜn. semere.
net olmak ya da netleşmek:; [gerçek] ortaya/ mahsüI1 1_.0'" J ~ij istisnasız herşey;
• • • •
gUn yüzüne Çıkmak;ı.T'~ (bıi, b-ile) payl~- ,)~ hasadı toplayan; orak veya biçer
• ••
mak; ~1 (b·~) payım vermek; döA;er,
• • • • • •
ç. ..L.Pu... ordk;
~
•
~ Ç.lJ9 .. ,.
safean BOT. Crocus sativus;
•
pay. hisse; hisse senedi i,)~
i
•
c~
• •
ve i
• ..
i
.c_ (ürün} biçme makinası;
• o' •• • •
MAT, kontenjan, kota; an, kısa süre; ders saati; 1 4..-1),) b~ biçer döA;er makinası;
173
. . ..-
..l,.,pl, biçen, b~ici;
ö.ı..,.,b-
•
biçme makinası;
..
içini tekel; rJ-' ~ js- etraflıca. aynnuh
. •-
olardk. teferruatıyla; ıJ.!~1 ~ vesika,
••
• • .. ".
.. . -. .
ı J Q?o~.. biçiımiş. hasat edilmiş;
. - . . . .... ..
kanıe ile daAıtmak; ~i L~ parantez
.. . .
i 0_ ve ~ olgun. olmuş; işaı<ti; ~i "-'" J>-J< 'j veya .ı .r- 'j
• • •• ••• ••
~ u, ; ~) (bıı) çevrelemek. kuşatmak. sınırsız. hadsiz hudutsuz; J c ,JI J~ ft;
•• •• _. - 't •• ••
(bşi. J .. .de) toplamak. dedemek, lbajlıt' J~ blok. blokaj, barikat. set; hisar;
•
altındal: (bıi J listeye vb.e) dahil etmek. t .J"'-' bu mas. n;
• •
almak, katmak; (bı,) birer birer saymak ve )1 c"ÜI sınırlama, tahdit; (ıUtUn] tekel;
•• •• •
söylemek; (bıı) içermek. ihtiva etmek; )J c.".. muhasara edilmiş, kuşatılmış;
,r:iyi) ele geçirmek. kaıanmak (bıı) anlamak. JJ .. ~.... ç. ~\•• J.:-.ı'\...A.I netice, sonuç;
çıkarmak. istihraç etmek; (para, borç. vergi
(~ bşı) tedarik etmek; (~ bı,) ele dirmek. takviye etmek; (bş.) saılam. muh·
•
geçirmek;
, .
J~ olma. ortaya çıkma, vuku bulma,
k:.em yapmak; (I
kazandınnak, korumak; ~i (bş/) erişil-
o
... ... t: karşı) baıışıkhk
•
husule gelme; ~ bıi) elde etme; ~ bı,) mez yapmak: (bıi) saılam, dayanıklı yap·
•
ele geçirme. kazanma; mak; {kadını namuslu, iffelli olmak:;.:ı e"'Ü
o o
; ' . e ... ç. .p~ [geriye} kalan; toplanan durumunu sa~lamlaştınnak. kendini koru-
o
J e_ netice, sonuç; o o
~I.A>- ç. ~ a~ ayg'"
•
~i ~~
o • • i
kazanma, (bilgi vb.illahsil, okuma, kazan- {veya sadece u~ı beygir gücil;
ma; para. hasılat toplama, tahsilat; gelir, iraı.. ":"7;" - erişilemez, ulaşılamaı; sağlam;
o o o
o •
J~ LJ\ ~LJ.I öıet olarak, sözün kısası ı:..~1 ~\ kale (örn. belli bir fıkri savu-
• • • lo
j...ı:tv ç. J-PI.Jo--? olan. ortaya çıkan, zorla ele geçirilememe, ulaşılmazlık; irret,
meydana gelen; netice, sonuç. toplam (yine namus; korunma; (milletvekillerinin, diplo·
MAT.) kazanç; gelir, irdt. varidaı; hasat, ürün; masi] dokunulmazlık; (hastaJıp) b8llşlk..lık;
o o
depo. ambar; [konuşm:ml ana tema, öz; ..:..: c'Ü ç. ~\_ saglamlaşurma. güçlendir.
J:PU.I kısaca; ~~~ (çot·) ürünler. me; tahkim etme, yapıyı güçlendirme; bagı
semere. hasılat.; şıtdık kazandırma; dokunulmazlık verme;
175
(blin) hesabını yapmak. hesaplamak; (bıi temsile. gosıeriye) gitmek; V' ...e, rG1
Js- ~Ul yargıç önüne) çıkmak: (~ ...den
. ,b'ıı;n)
,
hesabına! ıimmetine geçmek.; ~
u c,,",:! sayısız. pek çok; Jl ...e) giımek; _(i~\ . i1 ~) yerleşik hayat
• • •
~ Icin.is.) çakılıaşlan, ufak taşlar; sürdürmek, göçmenlik karŞııı; J ie'" (bii,
- ". .. . ilacı) hazırlamak, ürelmek; (dersı) hazırla
i~. i.rA' ç. v~ küçük taş; çakıl
taşı; safra kesesi taşı veya böbrek (aŞı TIP. mak, elüd etmek; (b-i. bıı) alıp gelirmek,
••• • •
. _.-
•
,;;, -~J'! ii 4 .. safra kesesi taşı; it " .. tedarik etmek. edinmek; (b-i) yerleşik hayaıa
~,~ safra kesesi taşı; geçirmek; .ı----"~ konrerans vermek. bşi
• ••
ıJL;J ~ ve lJ'-:J' n ~ biberiye BOT. konreransta anlatmak; (b-e) ders vermek;
• ••
Rosrnarinus officinalis; ~L (h-i, bi') getirmek, (hi') tedarik,ıemin
ı.S ~ taşlı. yapısında taş bulunan; etmek, edinmek: (bşı) sunmak. arzetmek;
Js- bit!) teşvik elmek, yöneltmek; hir hayau yaşamalc. yerleşik hayaı sürdür-
• •
p kışkırtma; teşvik.. yönlendirme;
" .
,JA. c"ç. u a " .... ı c ...\ dal eteli; düz
. mek; ~i [ediı.] ölmek; J " ... - ·1 (bıi. bi
•
ya da bir; için) getinmek, (b-i) ça~lrtmak,
arazi; ova; ay yörungesinin yer yüzüne en emirle daveı etmek, celp elmek; (bil) getir-
yakın nokıası. hadid noklası ASTR~ derinlik; mek; (rı/h) çagırmak; (bşi) gözünde
. . .. " ., .
çöküş' u'," .. ı Ji ..li batmak MEc.; 6, canlandınnak.tahayyül etmek; (bil) yanında
. .
ue_. d·i J~ bii yerle biretmek. yerin dibine getirmek; (ilaç kanş/mıııı.) hazırlamak;
176
•
~ yerleşim bölgesi. alanı. [çöl karştıl; ~~ [na'IJ hazırlık aşamasında olan,
· 1 ' •' · . · • •••
yerleşik nüfus, sakin. yerli [nüfus] (göçebe hazırlık...; 1 ı:ı:J,',U ~J.?'ı .-dlıJ')I.L.J1
. ... .
karşı");
~
, .
kı ...... içine cin ginniş olan;
üretici, imalat yapan;
• • • ,
i J. 'e~ ç. ~L ." .. 6- ı 2 kişilik insan ?'-- konferans. ders veren;
• •
topiuluAu; tim, müfreze ASK.. SUR.;
~
• •
bulunma, hazır olma; birinin yanı·
.
~mubaşir;
uygar:
; jı~medeni , .
.,
•• •
na gelme, (b-nin) önüne çıkma; toplantı, J o·.... ölmek üzere, son nefesinde, ölüm
- .
kongre; (ç. .."..:P'--) toplanh tutanaı.; J ·c.".
• • •
döşelindeti kişi; ölmekıe olan kişi; içine
~
•
*,
•• • • •••
envanter, ~ J .",.. '! Irn;n yanında,
• • •
.. .
cin ya da kötü ruhun girdiAi
,
kişi;
•
imtihana) hazırlık; i$' J o ,.. ç. ri ....... [is.] Hadramevt
177 -...ı....
•
ahalisinden olan; ls.) Haclramevt ile ilgili; bıı) azaltmak, indirmek, küçültmek, düş ür-
-- . •• • ••
~ u {ı.:ı i't 4,j' ;, 'l (b·i) kucaklamak, rnek; (.)..ii ~ veya ~ ~ bşin klJm~lini)
•• •
••• •• • • •
.
•
değeri-ni düşürmek 1 JL:ı:-)1 .lu- [at, deve
kucaAloa almak;
.. . (çocuğu)
.. büyütmek,
,
yetiş-
tionek; _ (.:r"'-'". ~'-'-• .l.ı'-'-. ~ joA>') Ikuş i sırtında yolculuk yaparken] dunnak, mala
•
• • • •
(Junıurtanin üzerine) oturmak, kuluçkaya vermek; _" (Ju., j,~) batmak, dibe
yatmak.; .:.-pt ...,; kucaklaşmak, birbirini inmek; [kuş] konmak; (uçak) inmek, iniş
kucaklamak; ı:.ı ;, ·.. 1(b-i. bı') kucaklamak. yapmak; (fiyat) düşmek; ~ (yüKu)
• •
kucaiına almak; (bir hissi) içinde saklama.k:, indirmek. boşaltmak; ..k..NI batmak, dibe
(bl') kunnak.
••
ı,l'WI
,
U
••
~i
-
...
düşünmek,
o
tertip etmek;
i bir hareket. eylem
. ..
rnek; zeval bulmak; alçalmak,
kı ..• .!(blt) aşağı indirmek. koymak, almak;
adileşrnek;
i2 . . .
,~ ..
insanlara. herkese seslenmek; ~A.i.r' ~IS' k aşağı indirme; <ı.:r-- bşı) kıymetten
" .0. • •••• • .• h. •• ,
~i (.,...k-) odun toplamak; , ..,J ;,.ı.:;. ıa.,.. ç. J;. pay. hisse; kısrnet. kader,
•• • •• • o o •••••
~ b·e destek olmakı vennek; ~i= takdir; (iyi) şans; 1 ~i ı:.r:.u ~~ o hiç
... o •• ,
parçalara ayırmak; kınlmak, parçalara aynl- .iP u ( p ) (bıı) parmaklık, çil vb. ile çevir-
•
mak. daAılrnak; {uçak] parçalanmakı [gemi] rnek; (Js- b-t:, bıı) yasaklamak;
..
kaza geçirmek, lbina] yıkılınak, çökmek; .F yasak; ambargo;
~~·=;.ı..;.;
,
;
.
jL..J:ı..-,.. duvar, bölme; paravan; çit,
rb moloz, yapı döküntüsü. döküntü. maklık vb. ile çevrili yer; aitl. kümes; han·
• oL • • • •
yıkın"; kınk parçalar; enk.. , L,.;.lll ru...- gar; alan. saha, dal "EC; , ... ~~ J
'n ;
geçici şeyler, dünyalıklar, ...in içinde•.. .in sınırları arasında; J' ~~
• • • •
~ kınk, pan;a parça; Aı~ birini etkisi altına almak; )LJiU..
•
:;'jll:ıı ..,.~i ;~
• •
~kınna, parçalama, dagıuna; ;;' .•~ . uçak hanga"an;
•
179
Cennet; ••
"':"',}-I yıkılmak üzere;
;:... (j..b.e) yasak, yasaldanm.!; am· . .... --
J _ •• • ~ ç. .,)\b.\, i~ (erkek] torun; döl, nesil;
bargo uygulanmış; ..:.ıı);z.,..a [çog.l yasaklar, • ••
i~ [kız) torun;
. ..
sınırlamalar; •
-.. ..
<p ve..,..b-) ..,..b- a (i".ı;... i rb-)(.....
;
•
~ i (~) (bir y~ri) kumu; (pelrol içın)
•
ip P
-.
) ıj ...
...
~ ç. \t~ metres, kapatma; odalık,
teçhizaunı taşıyan iskele;
cariye; ••
i~ ç. P çukur, hendek;
~ ç. .:-i. n;
... i~_ ;:.. kazı, kazma eylemi: hafnyat; (mat·
~ u (~) (1J.i. bşiy bı iI~ ya da Jy b-i, baae.lık] tirdruk;
bıi Y bı iI~) sannak. çevrelemek, (bıe. y
)~ kazma işini yapan, kazan; hakJceden,
.. .1) sınır koymak; (vücudun bir bölgesinin,
kalemle işleyen; sondaj işçisi, kazan kişi veya
derin;n) tüylerini. kıllarını almak; (saka/ı) .. i·
cihaz; la.ŞÇI, duvar ustası; ).r.iJI)~ mezar
karmak; 1
...
kırpmak.lasa1tmak;(bıı) ovmak.,
: ..
~,J:AlI 4.ı JN bütün gözler üstün·
ovarak Çl-
kazıcı;
ç. iı.J1.
'
sedye; tahtırevan;
..".JLJ-ı tıpa tıp uymak, tekabUl etmek, tam
.
karşılamak; ~Wl
-' --
rJ&- hemen, derhal;
; ....
;';ı.- ı.- j,7 lcuru elonek MJ~;
ı.S j,~ toynak gibi, toynala benzer,
• .T ••••
~~ ç. iı.JI. sınır, uç; (bardak vb.nin) alız;
i;.JG- bajlangıç. ibtida , i ~U-i ~
sınır, kıyı, kenar, elbise kenan; , u\'"
_ f' --
Js- , ... -.
hemen, derhal; ~~~ Jl ~J aslına dönmek,
180
olmak. hazırlanmak; kaşmaya! atlamaya bozmamak, muhafaza etmek; (lo.:-' b-i) koru-
....
hazır olmak; dinlemek, dikkat etmek; P! mak, savunmak. himaye etmek; (y bir miil·
(J ...için) hazır olmak. (... J) ... yapmak ki)'e,ı) {haksız olarak ele geçinneye karşı]
üzere olmak, <J ... e) hazırlıklı olmak; korumak; (y bp) sUrdünnek, muhafaza et·
•• hazır olma, hali;
jN mek; (y bıı) elde tutmak. elden çıkarma
rJc. ç. rJI:""';" Js. bı.ı [yön"'..n, mak; (y bıin) iyi durumunu} halini muhafa-
.- - ....
yapmaya iten] saik. dUrtU. muharrik unsur; za elmek, bakımııu yapmak;.....;..J .,lgj;,,\ (bıi
• •• -- - -
j~ (J ... t) hazır. amade; ya da Y bıi) kendine ayınnak; (bıin) bütUn
• ••
• •
.Jia..C.,.. a (~) (hfı) korumak, muhafaza elmek; sahipHAinil mülkiyetini eline geçirmek;
(b.i) himaye etmek. korumak, savunmak;
. .. .. -
~1 (b-den. Js- bıi veya bıi) korumasııu
(bit) uymak; itaat etmek; (bıt') bakmak. ha- istemek, (b-e ~ bıi veya bp) emanet etmek;
•
kımh tutmak, iyi durumunu sUrdürmek; (bıı) ~ koruma; muhafaza etme; savunma.
saklamak, depo etmek, (bıi") bozulmamasım himaye; bakma. bakımını yapma; uyma. itaat
sallamak; (bşı) haurlamak. aklında tutmak.; etme; ezberleme. hıfz; harıza, bellek; HUK.
,.
hıfzetmek [öz!. Kur'anı Kerimil; (bıi, ~ tahkikatıl soruşturmayı kesme! durdurma!
ktmdint) ayırmak;
• ••
(J. i .. -ll tahkikatı) -
iptal; 1)\N1
. ~ eski eserleri koruma MIS.;
durdurmak HUK..; 1 ~i ~ Allah esirgesin.
. - • •
..
Jrıü..1 JlJ:-) sağlık: bilgisi, hıfzısıhha. hijyen;
•• •
Allah onu korusun!; ... J ~ijj' ~ birine
• •
~, ..ıı.,.) polis;
••
sadık, ba~1ı olmak; ~ (b·e, bıı) ezber-
• - '_. -
ıJW. kızgınlık. ölk., gazap, hidde~
• •
letmek; JJ~ (js.bli) korumak, devam ettir- j;~ ç. .:.1. sargı; aıa~ıya bkz. , j;~
mek; CJS. bıi) kontrol etmek, teftiş etmek, ••
~I kadın ba~ı, hijy.nik pet;
(~ ...•ı Js. bı') gözeunek, bakmak, dikkat :t.. Ô:" kolay unutmayan. hafızası iyi olan;
•
,unek: (~ bı') itaat eunek, saymak: Q>#, (ıJS. bıi) koruyan. himaye eden. kollayan;
savunmak; ~
- .- .
j&. bıi veya ~bli) korumak, himaye etınek,
"ü (Y blı) korumak:, muha-
~ ç. .1i;~ kin. hasel, diş bileroe;
· -' -
• •
.- -
.ıw.. ç. ':'1', Jolwçaıııa; cüzdan;
• •
181
•
~ kapsül; fuı.dur.;
,
•
JiJ-ıJ aber çaJışmasllOzJ.Kuranı Kerim ,l;jL....-. konıroV leftiı eden; (~ ...e)
için, hafızlıkJ; uyan, itaat eden, kaı11 çıkmayan; tutucu, mu-
. • i' o
j;~ koruma, muhafaza CUOe IOıellikle hafa.z.aJcar slv.; ıJ #LA .11 muhafazaJcarlar;
mukaddes şeyler için): ~ .../) sürdürme muhafız, koruyucu; müfettiş; belediye reisi;
itaat cbne, uyma; <ı.:r' lDnsSlZi1ta. kötiilüte ~ ; (~) birleşmek, bir araya gelmek; gür
korı') koruma; gamizon ASK.; (ç. ~L) vila-
i.l.jı-JI ken.
akmak; (y ...d~n) pek. çok: olmak, her yerde
(..• ~ ... bulunmak; dikkatini, kendini (y
• •
J bfe) vermek; JA--- (bf;, Y bı ile)
i •• •• • ••
j;b~ koruma, himaye ebne; süntünne. gösteri, temsil; kutlama, festival; ~ ~ 'i
devam ettirme, muhafaza etme·• önemli olmayan, göz önüne almaya delmez;
.. ~ o i
~~ harıza; (ç. ~'Y) cüzdan; posla tören; 1~Wl .Ü,:. mevtayı anma merasimi·•
•
i ı .0 ~
i. .. ~ • "
[~.] kutulannııı eşyalar, "liv; ezbenle olan ve ~ :;,ı,;", gece partisi; • .ıı 1,._ ••1; :..
• o o i 'o~. ~ • "". i " i
bilgiler' l,.rAJ' ",\I;.ıA-JI )1> Mısır Genel sinema! film gösterisi; til..!JI ~ çay partisi;
o , ıo
..". .~. i
~ müzik. göste-
i
•
,j'> 182
. ~ .
risi, konser,
~ gayretli, çalışkan; çok sayıda;
(J b-nin)
.~ .
hakkı olmak; ....ı ~ (bu) onun
hakkıdır; 4.)s;. ~ ıbo cezalana mUsuhaktır,
• • • • •
~ ç. J.i~ toplanıı, kongre (parti}: o bunu haketti; (bıden) emin olmak. (bıin)
• •• ••
[politik, siyasi) çevre; loca; 1 ~..t-"\.. ~ doArusunu anlamak; (b-i) tanımak, çıkar-
• •• • •• •
Mason locası; ı:.-ı)1
•
jiu-J\ resmi çevre- mak; ~ (bıı) gerçekleştirmek; (umudu,
•
• •• • ••
•
pek çok; seramik, tören nitc:liCinde; belirlemek; (bıi) ispat elmek. dolrulamak.
Uib- ç. ..:.ıı" ~\y olObUs; kanıtlamak; onaylamak. teyit elmek, tasdik
••• • • o' ••
~ : ~j~--ıı kutlamaya kanlanları elmek; (bı ,-aporun) hassas! aşın dikkatli
• •• •• •
iştirak edenler; olmak. örn.: ~\ J 4 .... iyice, yakından
.. . J';' .
...~ toplanu yeri; parti; ... Y ' - - bakmak; (bıi) incelemek, araşunnak, etüt
kutlanan; etmek, soruşturma](; (bıi yadaJbli) kontrol
~ u (b/ı) avuçlamak ya da (J b-tl az vennek; ennek, onaylarnak; [polis) <J bl hakkında)
'tP ve~) ~a(i:'~)iyi/hoşlhUrmetle soruşturma yapmak; [mahkeme) bt için)
,. .
karşılamak (b-i);~ (""':' ...e) sevecen/ cana
.., tahkikat yürütmek HUK.;
, .
<t- b-ı) sorgulamak.
yakın davranmak; ~~ ("':-' .. .t) cana yakın sorguya çekmek; Jl". (b-ile) hak konusunda
davranmak; (y 010)'1. bayramı vb.i) kut1a· çekişmek, iddialaşmak, (b-e karl') hak
, ..
mak:~ ("':" b·i, bııl güleryUzle/ hoş karşı iddiasında bulurunak; J:'"I gerçeAi söylemek,
(bıe) muhtaç olmak. (bşin) zaruriyelini his- ~\(Ybıi) daha fazla hakeden; (y .. .t)
vazifen. sana
..-- .. ..
dü~üyor; p. ~ I.LA bu
L\l,.kanun, adalet' ~UJ-\ ô)ljJ Adalet
· . '
. .•
•• •
i'
, '.
kartı; i.. " '" .11 ı,;;.; "'Li ~ kimlik tespit
:
bölümü; ~ljJl J. i~ kimlik tesbiti; ~ij
. ' .
; .
• •
hold<•• kap: (ç. d·•.,ji>-l {SUR. Ftı.. = WL!: ~i sorgu haicimi;
• •
184
ıJ~1 haldeın yerini bulması, ihkakı hak; zuk para çantası; .ı.:Jl ~ kadınlann bozuk
, . • •
iddiasında bu-
rini! nefretini gizlernek, kin beslemele; ~i
(h-e) kin 14llamak;~ = ~ ;.ı.iw bir
.. ;. ; . ...
• •
•
lunma,
•• •
hakkını
• •• •
isteme;
.ı.i~' di haklı olarak; .ıLL·' '\ v).i.! haksız
do~rulama; ,jS birine
. karşı
~ ç. ~I.b-l ~P
kin beslemek;
.....
,,-, . .. . ....
"
• •
nefret, kin, garez;
olarak; ~LA.--: . ';II ~,,!IJ vade tarihi (senet]
•
i~ ç.,ı;\.b- = .J..i, ;
• • .. • • •
sorgu hakimi:
yürüten; ıp
.ü~
nefret, kin dolu;
. .. ..
ç. i~ = ~~ kOlU niyetli! hain,
• •
~ kesin. kati. şüphesiz. muhakkak insanlar,
•- ,o • .. ..
kabul görmüş, tanınmış, makbul; ~L ıJ' ~ i( ri') (b-~ bıı) küçük! hakir görmek,
.. •
...vi ... dıgı, olaca~ı kesin, şüphesiz, mu· küçümsemek, (...t) tepeden bakmak; (h-i,
. .. . "
hakkak. gerçektir, bıı) hor gönnek;p u (i)I.b-) hakir olmak;
• • • ••
J:-
"- .
gerçe~i gösteren,
)bl = ~
,. . .... ...
tahkir, hor görme, küçümseme:
.
)b~1 "",.,ıı;.:. b·,
• •••• •
•
...~ ç.
..... JJ
• •
ii .. tarla; alan, saha, dal: kolon
.. "
çanta. diplomatik
terliş edilemeyen özel çanta; ~
haberleşmede kullanılan,
pl ~ bo·
.~ .. , JJr.I' Jp
•
ya da!'rWI
.~ ..
j.i.>-
..
petrol alanlan; ~)i j.i.>-
• •
185
., ,
y)\:ı:..;Jlıecrübe, deneyim alanları; ~~ hakkak. oymacı;
•
•
~ denektaşı, mihenk: taŞı; deney, testi;
?
~
..
[na'll la.-ıa:
? aJıkoyma. bırakmama.
aşınmış;
.
sürıüşme olmaksızın;
,
$..-
• ••• • •
jeksiyon 1 ıtfl,..~ ~ Jean dökmemek için: ~ ~ ~, (mo/ııı) tümünü almak Ikapat-
...
~J."ı' J ~ damardan enjeksiyon 11P.;
. -. ç. ..
~ ~enjeksiyon TIP';
makl; (mo/ı), ihtikar etmek, (nUlIIII) tekelini
-. .. • • •
•
ı.i; )' ıJ~l akcigerlerde kan toplanması; ~ stok, biriktirilmiş mal;
.. , ·,
~~ (mal) biriktirme; tekelcilik;
~ kan toplanması sebebiyle kızar
,
mış. kıpbrmııı kesilmiş; i ).ı!~ küçük: sebze bahçesi, sebzelik;
~ u (~) çitilernek. sürterek oymak; kazı )~Iç. ~i (malın] tamamını alma [ka·
mak; keskin bir şeyle kazıyarak yüzeyini OOL- patma); ihtikar. tekelcilik; ıasallut. hegemon-
• -
J
o' .' .. .. -
mak; (bı') kazıyatak silmek ~ ~1J.."p
, .
onu etkiledi; ~L kaşınmak; ~ (y bıe)
~
. ya;
o •
~L i)~ )~\ kahve ticareti tekeli;
• • •
I$)~' haris, tamahkar. açgözlü;
sürtünme};:; (~b-Ut')
yöneanek, kontrol etmek; (Ybşı) emrelmeIc. mak, baAımsız hüküm verebilmek; cJs., J
buyurmak; (bşi, b-e) engelolmak, yasak· .. .de) hüküm sürmek, hüküm vermek; ~
lamak. (b-e. bşde) kısıtlama getirmek/ .. .in) kontrolünde/ gözetiminde olmak; (Jl
koymak; 1 rl:u.'j~ ~ ), ~ [ediLI idama ...e) [daha yüksek bir makama] başvurmak,
.. . ,
mahkum edildi; ~ :;i.)~ ~ suçlu bulundu,
.... ,
temyize gitmek; eJl ...e) hakemlik etmesi
••
suçıulu~una karar verildi; ~i~ f- suçsuz· •
için baş vunnak;~- .1 sağlamı dayaruklı!
(b·i) hakimi yönetici olarak atamak; (b-i), (his. duygu] kökleşrnek, yerleşmek;
• ••
(J bir konuda. meselede; ~ ...arasmda) ~ ç. r~i görüş, rey degerlendirme;
hakem seçmek; ~~ (b-e) dava açmak. (b·i) karar; hüküm, yargı HUK.; kanun; yargılama·
mahkemeye vermek; (b-i) mahkemeye hakkı; nizam; hüküm ISL.HUK.; emir. kural.
çalırmak. suçlamak. ilham etmek; (b-i) sor- saııörüşlülük. basiretiilik; hak.imlik. yargıç
şelcilde yapmak; ~I.:JI J.Ci ~i kapıyı iyice/ olarak 1... h ... yetkisiyle, ... e binaen,
• •
···F
• • i •••
sıkı kapamak; L.AL ~l bir lisana hakim ...den dolayı; etkisiyle; J ... mış
• • •• • •
olmak. bir lisanı iyi bilmek; ~ (ı,) bıde) J J" yokmuş
gibi. sanki ... mış; rJ.olI ~
isteji gibi davranmak, bajımsız hareket gibi. sanki yole; ):"i:iı ~ J ~i nere-
etmek; V bı haklanda) bajlm5ız karar ala· deyse kararlaştınıdı. karar aşamasında; J;
bilmek, inisiyatif kullanabiirnek; <Js- .. .e) •.C7- ~ görüşünU! karanıu kabul etmek;
~;~i ~ kararı; ~
•
kendini hakem tayin etmek, (~ . .. e) suçsuzluk, beraat
• •
hükmetmek; (y ...e) karar vermek; (J .. .de) !oŞ)) jı~ taraftann huzurunda alınan karar
•
• • • • • ••
hüküm sürmek, hükümetmek; (Jbli) kont- HUK; rl""'j~ Pl Idam Iwan; ~~.~
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _~18~7:...._ ___ıes;:,..
• •
gıyabi hüküm. karar HU~ ~,jJI p' self
•
•
,
Ji:: ~o .'-'\ istinaf mahkemesi'' ~1
. i.<~ •
deteminasyon; özerklik, muhtariyet SIY.; mahalli mahkeme, (MIS., sadece yerli vatan-
... Y; •• o • • o •
.-. .. ..
lıi)~' ~\ cumhuriyet idaresi, rejimi;
l".ı\...h.JI ~I mutlakiyet; ~L
. . ..·11 ~I
daşlara bakan mahkeme]; A .,iI.L:...ı\
.., ... .
asliye mahkemesi; ~ A ':'.l:.ıl ı .S:"""
.... .,
1 .<~
..
parlemenıer idare. yönetim. rejim; ii . ~
.
.
."
~I karar heyeti; ~:;ıı ~~~L sıkıyöne-
...
tim. örli idare; ~~! ~~\ geçici! muvakkat
'"
zamanda .. ~?
mesi;~.T:" ı
•• • •
"$'U
•
fu....
• •
"nin temyiz mahke·
Mıs.da, ~l
•• • ••
fu.... ve
•• • • • • o. ••
talimatları uygulamalar HUK.; :~ r~i ~rı fu....... .. .in astı bir mahkeme; acil
. . .. .
J.
•• •
vakalara bakan mahkeme'....:.ılı~1 ı ~'.,.,.".
• • ;
. .,. ....
C';
• •
ait kurallan vardır, dolayısıyla şartJan gözl). özel mahkeme; ~ A, >~ karma mahke-
.. " .
nünde bulundurulmalıdır; r~\ ~)J,rA1J.
. ~
Li i MIS. komutan; polis şefi; bakan bir mahkeme; ı$)1;'J1 ..Wl : ; '.<;":'
• ••
~i
•
",~ komutanın makamı'• idari mahkeme; rl;'")'i ~
~IA'.<~ lem-
~ ç. r~ hakem; bilirkişi. eksper;
o. • • o •
j, • <~ ç. ~ sa~görüşlülük. feraset kemesi SUR.. LOs; fb....ll ~I.-ı yetki ajanı
sahibi olma; arinik. bilgelik; felsefe; vecize. (mahkeme};
• • •
mesel; hikmet. asli sebep; ... ı
•
• <"..J
• ,I .<""; hakem tayini; hakemlik; karar,
• • o. .0.
...sebebiyle. yüzünden; ~I ::;.;... hakem heyeti; gücü; ASK. uzman
• • 0..0.
~ vecize; mesel türünden; hikmeıli; heyeti; SPO. hakem heyeli; ::;.,.>.MJ ~ LL;
• • • • •
... .. -
darlık; hakimlik. adalet mekanizması IR', şenlerinel unsurlarına ayırmak, tahiiVanaliz
~ r;:.ı-. (Y ... e) mahkum, (y ceza- etmek; (bşı) {bir bütünü] ayımm!.:, do.ğıtmak;
. ..... .. .
(porti)'i, kurulıışu, parlemento vb.i) kapat.
sına) çarp""lan;' rl~14 ~ r§..~ .11
ölüme mahkum edilenler, ölüm cezasına mak, da!ıtmak, feshetmek; (pakedi vb.i) aç_
..
çarpımıanlar; J-'.'l4 ~ r~ başanSlz-
.. ''''
mak; (bşı) gevşelmek; (b-i,bşi) serbest bırak
- --
lığa mahkum olanlar, mak; (b-i. ~ . ..den) beraat enirmek, temize
• ••
~ ç. iJ)- hakem; (J) .uzmanı, (J -o
çıkarmak; "
~ [edi!.] serbest olmak; gevşe-
.. .de) bilir kişi; rnek; " ('":"' bir )'erde) oturma
i (J~)
..
,
_LI.
~ güçıÜ, sağlam; dayanıklı, metin; iznil ikamet izni bulunmak: azalmak. aşağı
sıkı; tam, mükemmel, usta işi (usta elinden inmek; (~ b-e) (öfke. gazap] gelmek.
çıkmaJ; isabelli l:uJşJ: tam. eksiksiz, doğru, u!ramak; <.,..ı. b-ı) uyk" basmak, <~
kök./ü, yerleşmiş (alışkanJık, huy, özellik vbl; nışlarda TannlV ...de) insan şekJinde, gö-
l
.
..:.ı .>:'--
· " ,
• [çoA·)korunakJar, rünmek; (sezon, mevsim) başlamak. girmek;
,
Jl"C~, A.ull.~ bkz.~; çözünrnek; [renk) solmak; _i (~) izin veril-
~ i (~~) (bp) anlatmak. söylemek, mek, ruhsath olmak, kanuni olmak~ {borç)
•• •
demek; SUR., LOS. konuşmak, (bıi) taklit vadesi gelmek; 1-, .. o" J ~ bir makamı
•
etmek; (h'e, bıe) benzemek, (.. .i) andırmak; dOld"nnak, mevkiye geçmek; ~ } doğru
- -
ı,ıS~ (bıi) taklit etmek, kendini (bıe)
benzeunek; (bıe) benzemek. (hıi) andırmak,
.
., .. .
p'jj .r-
.
yerinde olmak, olması gereken yerde olmak;
j>- b-n;n yerine geçmek; :ı;.; ~
189
• ••
,,~I bıi"
; . .
yerine geçmek.; ~
~ onun gönlünde iz bırakh. yer etti;
" ...r-
J ı.:.....r.. lerini/ işlerini üstlenmek; ~~bşin tıela!.
kanuni oldu~unu/ yapılabilecef,ini düşün
o. _ ••• • •
"~)'I
•••
•
< ••
J>-o ,1}l1 .
•• .. •
<J'y.; il' J>- okuyucu-
.-
mek:
. ..
(bıı)
J>-ç. JrL>
zorta almak, ei koymak:
analiz tahlil yapmak; (bıı) eritmek. çözmek izah; çözünme KIM.; [kuruluş, parti vb.]
np.; (b-i) temize çıkarmak: (.ı.,.ı) kerarct kapanma, fesholma; serbestlik, hürriyet:
ödemek: (bıı) resmileştinnek, kanunileş engeli kaldınna (örn. bloke edilmiş pardyll;
lirmek:; (bıı) helal kılmak; (bş;") resmil temize çıkarma: Kalolik kilisesinde papazın
kanuni! helal oldugunu ilan etmek, (b/e) izin günahlann affolunduAunu bildinnesi HRl:
••
vermek.. ır
I (b-den,
- I ı./' ... ı) . , ~ j<U çö,Üıe\);lir. ~ : :ı...ıı ~I
J .. .den) muaf tutmak; (bşe) izini ruhsaı
kaldırmak. (b-ı
. . .J ..Jo-I .. veya J.-I.-
vermek, (bıin) resmil kanuni olduAunu ilan
spc:kltUm analizi;
"
~)LJ
. - .jJ--I •
i Ö ç.
J
• •• • •
- .. . .
(bıiıı) çıkmasına! .ı~ .; J 41~ her şeyinde, yaptlAı her şeyde;
etmek;
gelmesine sebep olmak,
ortaya
(bıı) kökleştirmek,
meydana
. .
~; ... (.:r) ~ ~ J "IS' ... yapmak
saılam1aştınnak; (bfi bir Jt'u) yerleştirmek, da özgürdü, yapabilirdi, .. .i engelleyici bir
... " . ..
dahil elmek; (bı; ~ .. .in arasına) koymak; şey yoktu; ... ~ ~ ...; c..il ... y.ıpmakla
,:k : ~i (.. .i baıka bir; ya da bl ile) özgürsün;
•
..
•• i···· i • « •
yerlerini deljiıtinnek; "WL J>-o ,,,.,.ıı J>-I ~durak, konak yeri, kamp yeri;
- -
bir şeye dikkat etmek; J i - ; çözünrnek, ~ ç. J.b- elbise; cüppe; takım elbise;
i • - .t' . • i • t'
erimek, da~ılmak; V .. ,deıı) kurtulmak, , ::j .« ") ~ ünifonna; i.".........ıı ~ resmi
•• • •
(ıJ' ...ile) ilişkisini kesrnek; ~~[dUAüml elbise'•
çözülmek; [problem, mesele} çözülmek, hal- J~izin verilmiş olan şey; helal; kanuni,
• • •
lolmak; (parti, kurum] kapanmak, feshol- resmi; resmi mülkiyet; , J~ ıJ!1 kanuni
mak; çözünrnek, erimek; gevşemek, zayıf evlat; saygıdef,er kişi {hela! süt emmiş kişi];
•
lamak; bülünlügü bozulmak; eriyip giunek; Jrdunna, kalma.; başa gelme, çatma:
•
J:.""~bir yerde konaklamak; (bOlge)';) işgal cesede ginne; huıuı; {vakit! ginne, gelme:
etmek ASK.; (bir mtvki)'e, rütbe)'e, makama) yenne geçme;
••
J~\jı ~1S::.i1:ı;..;.1 en öndeki yeri
•
?ç. ,~I
geçmek'
......
işgal etmek, almak; 41l.,ç.\ yı b-nin görev-
:.
ı.ı.ı.-
•
koca;
,,;" ~ eş, hanım;
• ç. w~
• •
190
• •
~! dış idrar yolu, siyek çıkışı; idrar J~! çözülme; bütünün daıı,lması; çü·
yolu, siyek ANA.T';
~ ç.•.:..ıl., :ıı ;....: yer, maha!, mevki,
rüme;
.. . ..
gevşeme. zayıflarna;
..
••
rine; ~i,.. • J..:ıl! (doAru) yerinde olmak; J."L- çözülmüş; daAıImış. aynımış; biı-
uygun, mOnasip olmak; ~
.-. ..
ri' J halal.ı; kin; çözelti [SıVı; KIM.I; J"-'JI
"" .
Jr danna·
gayri münasip; olması gereken yerde de~iı; da~ınık saç;
~ JjG, çok elverişle olmak, tam uygun ~ analiz eden;
•• • • • • • ••••
olmak; ..• J J-u oj için boş yer yok; j>..o ? çözümlenmiş; dafılmış; feshedil-
Pı iş yeri; •i.d"jl ~ adres. ikamet yeri; miş; zayıf. güçsüz. takatsiz; ruhsatlı. yasal;
• _,... • ol
.'. .'. . .. ..
"')~ ~ iş yeri. ticarethane. dükkan;
.. ~ ı.fJ':": işgal kuvvetleri;
...
~~i J Y ~i ı.:.ı~1 • çarşı pazarı;
'. : ' ... ilk bkz. Jy-;
•••••
i~ U, j (~) (hayvanı) salmak; 1~
• ••
..:.ı1.;.JA) ~ rehineci dükkanı; ı.:.ı"'J
•" ... • • •
•••
•
•
olarak; ~L J.u
...... kimyasal analiz labora:
.,
.. y ~ lJ"')Ü .•. de oldukça mahir, ... ın piri;
• f.. •
."
(,j~I) .,....wı pslkanaliZ;
..
luarı; ı;~; e !j" ~ elektrotiz; ~... ·11
graecum;
~ çemen Olu
kadının
BQT.
doAumu
TriganeJla focnum
yaklaştığında ve-
• •• •
.})N
, . anaIllilc; rilen kuvvetlendirici bir ilaç MIS.• SUR..;
ıJ
...~ yerinden oynamak; saııanmak; ı,)J-) jari
,
r...AJ~
üyesi;
ayrılmamak; (y bir yere) baglanıp kalmak; uçmak. süzülerek uçmak; (bşı) halka (şeklin
• • • •
~ ç.lJ"'}Uo-\ [mud. kul.) bir şeyin tutku. de] yapmak; ~ ... i) samıak, çevreleınek•
•
nu, baAlısı. Lİryakisi. düşkünü; ıf~ ~i ihata etmek; ı,.,u.-.. daire/ çemberI halka
dUşünmek;
dalmak.
"
(~ bşl)
_..o. >o.
. _1/
."
. .y' ball:; ..J q .. , -,... bulunarnayan
can(kurtaran) simidi; ( JL.ı:::.i~\ ~ ve ~
•
çağına gelmek; ~L'~) yumuşak huylu,
-.. .
. . ....
~ iı .;.ıı:ı aı halim selim olmak; rı. "'~buluğa ermek,
• .
rabıta, eksik bağlantı; ~ ~~wı UbJI J
. . . '. ...
o? ell i kusur yaşında; ~L....-o 'il uı... balık
..
ergenlik
. çağına
- -
~ç. r'ıl>-I rüya. düş; hülya;
gelmek;
•• ... -..
piyasası; ~\ ~ pamuk piyasası;
• ..
~ [na'IJ rüya gibi, rliya.. ,;
" _u __
~ halka şeklinde; ~ cinsi erginlik. ergenlik; , ~l ~
,.
J~ ç. .;,J- berber;
• .
ergenlik çağına gelmek;
.... .
~ tıraş edilmiş, tıraşlanmış; ~ç. rY. r'ıL>-l y"m"şak h"yl"l"k;
.. ii'.
~~ tıraş; berberlik; ~ jj~1 uy.l.P uraş müsamaha, hoşgörü, göz yumrna; sabır, la-
sabunu; LJ~L
. -- ..'
uyl.-o berbcr salonu!
dükkanı; ri~, ~li 1l: U~i W-(.ve j,jr
. '.
hammlil, kendini tutma; vukuf,
.
r~~l)~ sıradan insanlar;
anlayı~;
..
~~L tıraş makinesi; rL.- [cinjs.; tek.is. oJ kene; meme ba~ı;
j:..ç.
•
Jlı;.;
•
"Si"'";
•
•
•
.r -
[na'l! parazi!.; meme başı şeklinde;
• -I
~uçuş, seyir (uçak); [uçak] ~ veya ~ç, ,,\ • I.. halim, yumuşak huylu;
Jj ... in üzerinde); uçma, uçuşta olma; sabırlı, tahammüllü;
• • " ,.
~~ ~ yukandan, üst taraftan; ~;" ~"Jl:P- bir peynir çe~idi MıS.;
H.. ... ._ . -,-
~ç. ı--i~ boğoz. g,rtl~;' r~i ı...-Ij ~l:P-ç. lJ.,.ı~ rliya gören;
• .. , •
• •
.t.l ı .. (i (~ i ..) simsiyah, kapkara olmak; (JH,
biri için) kabul edilebilir/ makbulolmak
__ • _ ••
, ,,~, ...ı ~ onun ho~una gitti; .u ~
..
~ a~ın siyahlık; ... lJl ... dığı, olması/ yapılma~ı hoşuna gitti;
." 1-1"'--'
(b·i •
• • • o
"'» laılılık;
..
~ tatlı; hoş, güzel. makbul, sevimli;
hşı) yıkamak; ~i (bş/) ısıtmak; ('"..... ~ yı-
ir'
.. .
iJ.iJ\ pankreas ANAT.; " siroahlık, koyuluk; ateş:
~
•
~ ç. J' yüzük veya dü~me gibi sUs.;
.. . "
~ (tekjs. ii mangal kömücü; kömürleş-
~ ç. ~ süsleme, dekorasyon; ziynet, miş şey; kUl; lav;
•• ••
. ... ..
•
süs·o
ı.S."j,. ç. ı.S:'~ şeker, şekerleme; ı.,
, "
~ (mOe.]
.
, J4.'l1,,",,1
.
.-11 "",,I .s-
ç. ..:.ı~ ateş sıcağı, hararet;
ıifo:
. . ,. •• •
ve ')
•
,.
".ıl>- = «"ı.-; JJJI i1lih.:ı.ph bir hastalıktan meydana gelen
"
. ,:J\~~ (MIS. ..:.ı~."b-) tatlılar, hamur işi
tatlı. tallı pasıa; şekerlemeler,
humma; e;ı)1 ~ nöbet periyodu dört gün
olan ı!iltma; ~i)i ~i Borelia gurubuna
. - .,
• ••
i J ,,*, taılılık; şekerlemeler, sUs, ziyneı; ait şiddetli ve bulaşıcı humma; U; • .......ıı
..
- • • • • o , .'
espri kabiliyeti. nükteli söz söyleme; bahşiş;
• ••
fidye; ~.J'-' i J~ lebiebiden yapılan
"ı.~.ll veya ~-=,IJ"'; eli ~i san humma;
,
~i ~ günaşın tutan sıtma nöbeti; ~i
, .
• o •••
.-0- 'o"
bir çeşit tatlı; ~ i J"j., susamh bir tatlı; ~.'~I anLeaks, şarbon; ~.r;.ıı ~i kJZlI
• • o _ _ o .. - • o i' 0_' ••
1~ ç. "L.,,-l kayınpeder; kadının koca tarafın- ,».-1)1 rL...- güverc;. ~ rL..J-I dL... posta
dan ak.rnbalan; güvercini; öküzdili BOr. Anchusa offıdnalis;
• - o o
r4.'"':
•• •
i~ banyo yapma, yıkanma; o~ kırmızı, kımllZI renk; allık; tu!la
r~ ateşi olan, hummalı; çılgın gibi. tozul talaşı;
•
yılancık
• J ,
TlP.;
• •• •
ıı...,.. a (L.,,-) (kuyunun) dibini taramak, temiz- ~ y! ve e) JL..: yabaneşe~i zoo. Equus
lemek, antmak; onaper; J~i ~ zillum, altalacı, gül def-
,.
o" •
·
1° •
Js-
'. . . .
•
" . . o. _ . '.
~L övgüye daha layık; şarap ve et; .ı---..>";ll),) .;.-";l\ tüm beşer '"
•• • • • • • •• • ••
oi ......... ç. .ı..,.' ~övülecek amel/ iş; yetmişiki millet; il.A..Ul ~\ dudak boyası,
• J o 'J>
.u~ [çağ.} övgüler, methiyeler; ruj; ~l .)Hi kızılderililer
• ••• • • •
,.
/.Ş.i .......
-
.
_,~.
r - •
olmak.; (J bı,) hararetle savunrnak, fanalik ~G.- elcşi, asit; asiı.li; (ç. vA-(,,;') asit
olmak;
- - -
KIM.; 1 ~ı vA--L.. karb(mik asil; vA-L.-
- . . - -
".,..-. ve~1 gayreıli ft; ateşli taraftar,
lutucu, fanatik;
'" .. . .
r,jj?f sülfirik asil;
.. '"
~~ i , ~~ ~, öı.-) ahmak! saf olmak'
u
- -- - '
...,..ı.- ve~~ heves; ıutku, hamaset; kıunak, sinirlenmek, köpürmek; ~ ve
• •
kızartmal<-,
· . ...
.;..-1 müe.• l.<.>- ç. .;..-,..;...-, ,)'-
•
,
~
.. ...rı--
Humus
[cin. is.; tek.is. i]leblebi KNŞ.;
şehri;
ahmak, aptaJ; saf;
•
uı.a- ahmak, aptal; kızgın, sinirli;
• •• •
~ u @-P.ı-->') ekı; olmale; ~ (bıı)
· -
J- i ( J - ) (bıl) ıaıımak, yüldenmek; (bıi)
ekşitmek; (bşi) asilleştirmek; (fotolroj fil. (taşımak için] kaldınnak; yüklenmek; (bşi)
mini vb.i) banyo etmek, yıkamak; (bıin) pas- [elindeltutmak; (bıı) beraberinde göıürmek,
larunasına
. . ..
sebep olmak; yanına almak; (bıı) nakletmek; (bşi Ji ya
~
~ ç. ~~i asit KIM.', ı"· "
~y.~
da J b-l!) getirmek, götürmek; V b-nin,
i.,) ;:.~ ~ turunçgillerden olan afaç; hissini J b-~) açmak. açıfa vurmak.
..
:( "" ... ç. ..;..1. turunçgil meyva;
~."..- eqilik, elcşi olma; asitlilik, asitli
gÖSlermek. belli etmek; (ıJ' b-dl!n) hamile
kalmak., olmak; (aAaçı meyve vermek; (b-i.
.. •• .t" •
olma; , Lp"";-'1 .u~ oksijen KIM.; Js. bı yapmaya) ıeşvik etmek, sevk etmek.
•• • ••
.)'~, J\ ,.. kuzu kulaAı 801. Rumex (b-i j<. bıe) yaptırmak; (b-i, ~I~ j<. ""nd;
acetosa; görüşünü) benimsetmek. (b-i, ~l~ ~ j..
ı./'.·....:;elcşitme; asilleştirme; (R:1r. filmi] undi görüşün~) ikna etmek, inandınnak;
196
ı,J.&- b-ni" iiuriııe) saldınnak. hamle! atak laşımak, yüklenmek; (bıı) kaldırıp
... . .. . '"
yapmak, ~ ~ ~ üzerine doAnı bir göıünnelc; (bıe) tahammül etmek, sabır
hamle yaptı, utakta bulundu; (bir ki/abı) göstermek, katlanmak; (bıe) müsamaha
ezberlemiş olmak, (kitap) ezberinde olmak; gösıennek, hoşgörülü davranmak; (bıı)
göstermek, çelrLmek, k.aılanmak; (b-e) motorize saldın ASK'; ;; p!L;. p;lll...> seçim
. . ..
tahammül etmek, katlanmak; yola çıkmak, kampanyası;
JJL...".
•
"-iriş, haul. yollanıa, direk, kemer
..
J.J~ t~ınmış. götürülmüş; tahaonııul
, . -..
veya köprü payandası, dikme; panlalon askısı edilebilir; kargo, yük: tonaj. istiap haddi;
••• ••
. . .. .
•
, )..I..AU .ıl..,:,- süıyen; 41 ~ ıu... moto-
•
jJ ~
· .. :./'i-. .
•
ç. •• ~ yük: kapasitesi, yük
yUklem, mahmul MAN.;
,. .
rize birlik ASI(,; 'y- ıJi.ı--:"'-" ~.p hava
limiti; istiap haddi. 1onaj, tonilaıa [gemi): birtilden ASK.
, ,
J-a-- ("':"' bı ile) yüklenmiş. dolu;
nakliye ücreti. navlun; (ç. ;~) aile IR.;
· .
_lo>.. bkz.
i .
•
ç. Jol••• hevdeç (KNŞ. rı;
• • • •••
ı,..~ (li.l.-) <J ya da y ...e) gözlerini dikerek,
J. t~ yiikleme; yükü yükleme; zorla ka· bakmak;
bul eninne; nakieline. göndenne; ı~ ve ~) ~ a ısınmak. sıcak: olmak:
·
~ ç. .}.--b-.J fılil, supozituvar TIP.;
' ,
[metal) kor haline gelmek. ısıdan kızannalc;
, '
J' ..... yükünü alma, yüklenme; ıaharn· parlamak. birden alevlenmek; (Js- ... e) kö-
,
mlil,
(malzemedel
kaılanma; dayanıklılık.
saAlamlık, sertlik;
mukavemet;
...ri-
pürmek,
'
kıunalc. sinirlenmek
;1 Iwp/ savaşı kavga! olay kızışmak:
~ l.} •
,
...
• ,
J-~ önyargıh olma. taraftutma; hoşgö- ~ (bı') ısıunak; (metalı) kor haline getir-
(bıi)
rüsüz olma;
•
mek; (soba}',) yakmak:
.. alevlendirrnek.
J~' katlanma. tahammül eıme, hoşgö-
• • •• ,"
'.J~"II •. a..p katlanılmaz. dayanılmaz; J47 iSi. sıcaklık;
~
J _ ••
...\ "l" ç. +1, ... hammal; hamillçek vb.); ~ ç. ..:.ıL. ~ iğne [böcekteki); diken;
,
diploma! sertifıJca sahibi; tutan/ yakalayan ~ sıcak:; kor halinde. heyecanlı hare--
cihaz tekn.; t)&- ... e karşı) savaşan. dövü- kete geçirilmiş;
•• •• •• •
şe"; (ç. J-Iy) bamHe;' .ı,,r-ll J-l>- kurye; ...- bkz.~;
. '. ... • •••
··1 ... ,
r+-'~I ~ hisse sahipleri; r~~1 ~ 4..::-- gayret, şevle. ateş; hamiyet. tutucu·
i •• •
harita kılıfı; ..:.ıl}U, a..~ uçak gemisi; kesilmiş, kor halinde; yanmakta olan;
, ,
198
2'- "'-
ı.s- i (~. ~L...;) (b-i, bı; 4r ...den, ... e devlet SIY.;
• • • ••
korfı) kanunak, savunmak. muhafaza ebnek.
sakınmak; (hastQya) (bıi) perhiz olarak
, ..
,ı.:....ç. ıJ",..ı.:.... savunma tarafı; avukaı;
~ı.:.... lkadın] avukat;
.. ,
vermek, diyet uygulamak:; (b-e
"-
ı:.ıı .r' ~koruma talep eden; koruma allın.
... )'opmosım) yasaklamak; U--~(ıJ' b-i, bıı) daki;
2•• •
savunmak [yine mahkemede avukat olacak]; L.".., L.".. Hama;
,. .
(~b-ııin. bıin) yanında yer almak, tarafını ~ ; (~) eJI .. in) hasretini! özlemini
tu ımak, desteklemek, koruyucululunu çekmek, Vi ...1) özlemek, çok istemek,
,.. .. .
yapmak; (bfd.n) kaçınmak, salanmak, uıalc- anulamak; _ (~, ıJı.:.,..) (..p- b-e) yakınlık
•
laşmak; ~~ [kendini] (b-den, b/den) mu- duymak. meyli olmak, sempatisi olmak;
hafaza etmek. korumak, sakınmak; (y bı (Js- .. .in) duygularını acılarını paylaşmak,
ile) korunmak (y veya ı:r IJ..e, ıJ' ...den) dert ortağı olmak ~ b-e) acımak, mer.
sıgmmak;
•
hamet elmek, şefkat göstennek; ? (: ~ij
ı.r- koruma; müdafa, savunma; melee. kolbim) yumuşatmak, şefkat Ue doldurmak;
sılınak; {ağ~çJ çiçek açmak, bahar vennek; ~
••
'=-- korunan şey; perhiz. diyel; (.)s-b·"in) derdinil acısını paylaşmak; sevgi
~L...".. ç. ..:.ıl. koruma. muhafaza ebne. göstennek;
•
himaye, nezaret, bir hükümetin daha kuvveı.li A..> sevgi, meyil, sempati; acıma, şevkaı;
bir hükümet tarafından konlrol ve idaresi elverişli durum, avantaj;
.
.t- •
ç.i~ koruyucu; hami, veli; t Jj~ı .:..-:: özleminil basretini çeken, arzulayan;
•
~\J..I koruyucu! hami devletler:,
. ı:,ı.p sevgi duyan, muhabbet besleyen,
.. .. . . • -- ' çeken;
~ a~) kızgın! çılgın gibi olmak. kızmak;
• • • •
~ butday; kılmak;
• •• .0 •
,.
.k:~ mumyalarna: ...;:;. {na't] damak ...• damak ile ilgili;
.. • o,
~mumya; ~ ve ~ tecrübe. deneyim deneyim
- .. ,
~ [cin.is.; ıek.is. iL acı elma, acıh.yar. sonucu elde edilmiş bilgi; incelikli düşünce
ebucehil karpuzu DOT. CilrUlIus col<x:ynthis;
~ i yanına dönmek veya eıilmek;
--
(.:f bşe)
ve davranış;
,- .
..t1·....... deneyimli.lecfÜbeU. gün görmüş
lo ,. lo'
eAri bü~rü/ engebeli olmak. V .. .den) kıv ~ ç. ..:.ıl; .. ·• elim. k.ıvnm; kıvnlma.
rılarak uzamak; sapmak. dışına çıkmak; acı; clri [yol; yine MAT.];
• ••
yolda başını e~erek selam vermek; Js- veya ..:.ıj~
• •
ç. ~'y dükkan; içki salan. dükkan.
•• •
JI bit ya da ı,;~ bşt. üzerine. Jl b-e)
egilmek. meyli olmak; kendini <ı.P bşt) ada·
meyhane;
ı.ij~
,. .' .
ç. ~j~ ölü yıkayıcı; mezarcı.
• - .
mak. hasretmek; tamamını ~ bşt) vermek; cenaze işleriyle ulraşan kişi;
• ••
(~ bp) içinde tutmak] beslemek ı:ı~ "Ir Hz. Havva;
. .. . o.. .. • ••
~
••
J.s ~ "J -r;':' iç;mde kinden.
• •
"-!r ~ "-! ~ günahtan kaçmak. sakınmak;
hasetten, kötülükten, dargınlıktan eser yok; mütedeyyin. dindar bir hayat sünnck; V
.-~ eAHrne. eAim, bUkülme. zikzak;
~
• ıO •
~F
•
. . ' ..
gereksinim duymak;
~~~ elri; kemer. ark; elim; elHtrek ~ ihtiyaç, istek. eksiklik.. yetersizlik,
selam verme; revesans; kirayetsirlik;
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _2;;,:O"'I Jl!':...
, ' , ,
~~ ç.•:,..1 <JI veya y ...e) ihtiyaç, (J'- bıin) IıaJdcından
,o
gelmek; (J'- ...1) ele
,_,_o,.
haccı, gereksinim; zorunluluk; tabii ihtiyaç, geçirmek; yu,....~1 J'- ; J'"' ·1 be~eni
." • o • __ "o. o
ihtiyaçlar.
.. (çog.) ihtiyaçlar. günlük
~~ Y arabaetlık;
araba süren;
" .. , • o,
giyecek; 1 ... (J) JI,Lo,l? J ~LS ...e un )1.0-" ur) Vi ....) dönmek; (JI ....)
ihtiyacı, gereksinimi olmak, muhtaç olmak, düştirtmek, indinnek, azaltmak; (bşi ya da
•• • •
.. .; i'..rnek; ... (J) JI ",ı..- "i ... e ihtiyaç, ıJ" bşı) degiştinnek. yeniden düzenlemek;
hacet, gerek yok; ~
• • ••
J. A.:ı:-~ ~ ona ihtiyacım
•• • •
(hanıum)
-- açmak. oldava ile açmak;
'
(bşt) be·
yok; ~U.\ .L:.,c. gerekmesi halinde. ihtiyaç yazlaımak, agarımak; JJ\:ıo- (b-i/~) konuşma
, , .
anında; ~ı;..ı
••
r+ J gereksiz olarak; ~ ı..
•• •
yapmak, diyalogu sürdUnnek. gerçeldeştir·
..ı....
.-.
~I.r ret cevabı vermek; ).rJ de,Aişmek. ye-
'.' .
,-- . -, . -
~\, b-nin ihtiyacını karşılamak, sılantısını niden düzenlenmek, çevrilmek; )JwmUza.
,.. .
gidermek; b:-v. ~ b·nin istegini yerine kereyi. tartışmayı sürdünnek;
o , _ i
• •• ••
getirmek; kı:--IJ-I ~ hacel gidermek; )Y.JY akçakavak. illavak BOT. Popu-
.:.ı~ı,günlük ihtiyaçlar YEN.; lus a1ba; gözün siyah ve beyazındaki fark;
, .
[..r1<JI .. .t') daha muhtaç; daha gerekli; i)\:ıo-ç . ..:.ıl. havali. semt, mahalle. civar;
, ,
.. ,
sahibi, yoksul, mahrum;
.'
beyazı arasındaki kontrastın,
,
yüksek olması;
[~(Ji .. .e) muhtaç, gereksinimi olan; i)IYtebeşir taŞı; tebeşir;
fakir. yoksul
ll;,yç, J>:ly ufak şişe
n; : ..
~J1YHavari; yardımcı, taraftar,
ı.>)1Y tebeşir taşı; tebeşir,
(~n~\' u (~Y)
- , o •
merkez; kuıup;
...
ijy elde tutma. sahiplik; bölge, mülk.
Li -:.. : [cinjs.; tekjs. iJ istiridye 1.00.;
.. . . -" .
AJjy J veya .-'!! Öjy ıl eli
..". ..
mülkiyet;
. · • • • • •
;!~ deAi~tinne. düzenleme, dönüştür- alan, çevre; küre J-", ,It To,j .rı., "j
• . ' . " .
me, yeniden düzenleme; makul de~i1, akla yatmıyor; 1 _~ u-I' jr.
•
JIF karşılıklı konuşma. diyalog; tartış-
,".
J".a.-JI gerçekleşmek.. gerçeAe dönüşmek.;
•
ma; metin [oyun): senaryo (sinema];
..
~ıs::..~ı
.
ii' J oldukça muhtemel, mümkün;
__ • i
j~ (~
... taraftar, önyargılı;
.. .dtn) kendini çekmiş, uzak
••••
lenmek;~ (,;,,1- ...den) kendini uzaklaş- duran; <ir ...t) yabancı, garip;
••
urmak. çekmek; (~i ...e) eAilınek. tv ••
r ) ~"u (~r) (avı) tuza~a dUşUnnek.
meyletmek; (J veya JI ...t), taraf olmak (avın) çevresini sannak; (bıı) durdunnak,
• • •
(J veya JI .. .in) tarafını tutmak;jb..i~ (ı,;r engellemek (bıin) yolunu kesmek; (bıin)
veya ı:.r- ...dM) uzak durmak. yaklaşmamak, meydana gelmesini önlemek. (bıı) engel·
arada mesafe bırakmak; vJI b-e. bıe)
• • •
lemek;Jı.>-" (bıi) toplamak. biriktinnek.
kablmak, ilave olmak; (JI ... ift) birleşmek; yıiımak, stok etmek; (para) biriktirmek; (bıı)
...
(J veya JI. ..in) urafım tuımak;jb-I (bı')
sahip haiz olmak, (bıi) bulundurmak; (bıı)
bulmak;
· , . ., .
.;.y- ç. .;.'....... 1, "I •• :- kapalı bölge,
ele geçirmek; (b·;, ~ .. .dtn) sakındırmak. çevrili alan; avlu, iç bahçe;
•
(b·; "" ... e) bırakmamak; ~y güruh. halk yıAını
• •
•
j r sahiplik. elde tuuna; elde etme. kaza· ~ y- yadııganan. garip. tuhaf;
nılan şey; işgal. zorla alma, kiracılık. HUK.;
• ••
~U.\~' HRI. Paskalyadan önceki
...
(ç. j1r1) kapalı alan; il sının, sınır, hafta;
••
~jy zilyete ve zilyetliAe ait; Gb-,';>b- bkz,"""' • .lı ';'b-ve ~';>b- ;
203
•• •• • ••••
~\y ı.i' ~ yüzer havuz; ~~ ı:r ıl~ den. düşünmeksiz.in;
b-nin koruyucusu olmak, savunuculuAunu a,~koruma. himaye, muhafaza, bakım
.
yapm~
~..ıJ1 ıJt'
_. . . .
kendini savunmak, müdafaa etmek;
veya y b·;. bıi. y ... jJ~) çevirmek. sarrnak, koruyucu TIP.; önleyici, engelleyici; yedek;
ihata etmek. (y bıi ve bıı) içerrnek, (y rezerve; yedek; ihtiyaı akçesi; yedek ... , ihti-
•• •• • •
bşı) iyicet tam olarak! kapsamlı bir şekilde yat. .. ASK'; 1 ı.?~! ~ gözalıı; ~I..ı,;
•• •• • • •• i ., ••
bilmek, anlamak; 1\ .1 4! Jı,G-1 bıi iyice y~l önlem uygulamalar; 4:Jı.~1 ..:.ıl)
~LJ.I j 'r 'ot bşi küçük! hakir gönnek, da bıe) dönmek. dönüşmek; (~._.drn. örn.
•• ••
• yoluna
- ,. .
taş koymak;
- '" .
~ J 4
...ii ~ JG-
• • •• •
• • • •
..<.ir
.
sarmak. kucalma almak, bagnna basmak;
"
= <.il>- (.;< b-.);
.
ıürmek. transforme etmek ELK; (katar vqa
vagonu) yan yola geçirmek; fJışi, hava/eyi,
'j:';" (ili:';") "Jı~ lı,.. i~ '.i j J:';" '.I"ı.fzını Jl b-r) göndermek, ilelmek, yollarnak; (bıi,
zikretmek; bkz. ıJ r- Jl b-e) uzatmuk; (bşi, Jl b-e, bir adrese)
ı .... ..
my ç. Ji1"p" küçük şişe KIM.; sevketmek, göndermek; (hono, çek. poliçr
" .. . ..
(;)r );)1>- u (;)r. ;)~. L)~) (bt,) dokumak; vb.i) ciro etmek. arkasını imzalamak; (bşi i
• •
(bıı) dokuyarak birbirine birleştirmek; (bıı) bakışını Ji ...e) çevirmek, yöneltmek; (b-
nin, bşin) ilgisini! dikkatini (~ ...den)
düıümlemek. (bşr) düj:üm atmak, (bıı) ör.
eunek,kunnak.k3teunek.uydunnak;
4S"\::ıı- dokuma; dülüm atma, örme; E.U<.;
'.. .Jy..
uzaklaştırmak; (aktm,)
u~i
kesmek. kapatmak
yönÜimtayı deliştirrnek;
-
, ,
~LP- ç. U'lP- dokumacı; başı ve bedeni ri
•• •••• • •• • • • ••
Jv.. Jy veya 4.1l~! JT gidişatım,
205
.. ;,,;,
seyrini de4iştirmek; .ı.i\~ J.".-. soyadını
-
farklı bşe) dönüşmek; (~ biri için)
,
- , -
deliştirmek; JJl,:.. (bri veya ıJl .. _yapmayı) imkansız olan; saçma! gayri makulolmak;
_. -
denemek. başına geçmek, kal-kışmak, J~ (müz. ve mOe.] ç. Jlyl durum. hal.
-
çabalamak. uıraşmak; Ji,l (bıi, başka bı~ vaziyet; pozisyon; konum; şimdiki {gelecek
veya J' başkıı bşt') dönüştürmek, çevirmek; karşıtl); hal OILB.; (çot.) ahval, durumlar;
(bıı) transfer etmek; (bıi Js. veya J' b-e) işler, utraşı1ar; . _. J~ ._.boyunca, süresin-
göndermek; (b-i, JI veya Js. ... e) atamak;
-
(b-;, bı; ,j&- ...e) teslim etmek, devretrnek
.-
ce; tam ... de; ... den hemen sonra, halinde.
durumunda: "i~ hemen. derhal, şimdi. hil!;
- - , • • • •• ••
(borcu Js- b-e) devretrnek HUK.: ~L
..... , ., .,
JLJ-I J ve JI..>.Jl hemen, dem.ı; J! ~
• • •• ••
;J'\o.JI ~ ve ~\,i,)\ Ji ~\ emek!; aylı~ı J~ ve J~ 1$\ J.&- her halukarda, ne olursa
•• • •• • • • • • •• •
olsun; ~LJ- JJ- ~ oldu~u gibi kalır; J
• •
ba~ıayıp işten çıkarmak; J' 4l .,.<ıı ~,
1
,. . , . . ' · '.' .
Jly~l ~ JlJ- öyle veya böyle, herhangi
~JrH poliçe, çek proLesto olmak MAL;
, - - .
J."...-. de4işmek; <JI .. .t') dönüşmek, dön- bir durumda, bir şeyolursa; (olumsuz ifade·
mek, rahavvü! etmek; ( .. JI> ... Iaşmak; V lerde); hiçbir şekilde, asla, kal i surette;
• ••• • ••
... derı, JI ... e) dönüşmek,; ayrılmak. uzak· Ji
•
~,
•
JL"..
•
Js- ve JL...".. ,:,\.ı (olumsuz
•
taşmak;
çevirmek;
CJI ...1) taşınmak;
V .. .den)
(~ ...e) sırt
• ••• • ••
vazgeçmek; (ı"..~)dı ~ yoldan) aynımak, rmlı de~;ıd;r, ... J JU-I .... \ • f ... da
•• • •• •
dışına çıkmak; kurnazca bir yol izlemek, oldutu gibi •...e benzer şekilde; ~~ ıJ$
• ••• •••
JS" J.rJ
.- -
nasılsın?; ~~ f,~ aynı halımsız bir şey;
usul takip etmek;
.~
- - ,-
mümkün
u . •• • •• • • •
olan her oyunu oynamak; ~ ustalıkla, ma- L,Y.-I JIT~I hava durumu; J\y-~I fw
• • • ••
.
•
hirane iş yapmak; (J somıcıı, bşı) iyice dü- ~\ özel mahkemeler; (r~) LJ yÜ
şUnmek, düşünüp taşınmak; JJ~ (jç. bşi
..". .
::;. c ~ "1\ Jly-'J\ personel kanunu; '-;J"L..-
- ,
yapmak için) çabalamak, gayret sarfetmek, Ju..ı sahibulhal olLa.; JU-l lJW ve lJU
•• •• • - - -
emek vermek; ~L..; ve Ji.:".-i (Js-b-e karş') .ıJ~ lisanı hal;
hile yapmak, oyun kunnak. kumazea davran- W~ [ba~laçl yapar yapmaz. derhal,
-
mak; (J.&- b-ı) kandınnak. oyuna getirmek: ::;j~ ç. ..:.ıl durum. hal; vaziyet; ... ~~
• • •• •
(Js-bşı) hile! dolapı kurnazlıkla elde etmek. (mud.ku!.]; ... lJ\ ıılJ- ... olması halinde.
- -.
ele geçinnek; Jbl kendi içini kendi hesa· ... kabuluyle; ~ı. lJLJ-I J bu durumda. bu
• • • •
•• • •
J ~1 pşı olmak; J'
•
- J ... olması halinde;
bma çalışmak;
-
(JI ... t') dönüşmek. dönmek; (JI yeni veya
~ 41 şartlar altında; _. - ~~
-- -
~~ ~LJ- J yokluğu halinde, gelmemesi
Jy 206
.. -.
durumunda; ~Üyı ~ı",.
•• •
J vefatı ölüm duru-
• •
,~ ç. .ı;.... .),ıG-i
• - . • • .
hile, dolap, oyun;
•
munda; ~~, ~:ua J bu durumda; ~~ kandırma; yol, çare, çıkar yol; , ~ ı.. ne
••
... iJI ... olması halinde; ... i,;! L.. ~L"..
• •••
J --
yapılmalı?: ... J J. ~ 'ı .. .i yapamam,
.. . ..
e~er. ... J ııı;..ı ı./! w' ...da oıdu~u gibi, ben ... yapacak durumda de~iJim; '$ ~
. . u
• •• •
• •
~.
.. . ..
... c benzer şekilde; ~L.::ı:-I ııı",. medeni hal;
. .- -. ..
ı,Y.-I ~'ı\l-I hava durumu; }<'-141b- alann
~ benim elimde bir şey yok. ben hiç bir
•• • • • •
şey yapamam; ... ~L ~ ~ ~ onun için
•
durumu; bl}l 4Ju..1 statüko; ~)ı):ıı ,j~ ...den başka çıkar yol yoktu, lek seçeneği
• •• ,- .....
..
•• •
acil durum; ~i ~l..>- J .,suçUstilI cürmü ... idi; 1l:J-' 4 \ çaresiz kalmak· eli ayağı
ıncşhuı halinde HUK.; • ).ı.....JI ıı~ medeni
.. -
••• •
hal; 4JW\ ,,~ kötü durum, bela; #:
.. kurnazca, zekice; hileli;
- " .
Jl,.
.. . .
şimdiki, şu
_. -.
andaki, günlerdeki; ani; yı daha hilekar, daha kurnaz;
\Jb- şimdi; j.Jb- i)."..., enstantane fotoğraf; Jy- ıaı,lık;
- . •• • • •• •
Jy-i mü...'ıy- ç.JY-!"lı:
. . . .. .
lJl,.. güncel, günün meseleline deıinen;
-. -
J;" ç. Jly-i yıl; güç, kuvv..; 1 Jy- 'ı • • • •
JJj--.Jı-' de~işiklikı dönüşüm; (uJ') bşe)
başkasını istemiyorlar;
-- . (mud.kul] çevresinde, civannda
...J,
- -. . .
bono, poliçe; ~..rJI4Jlr ve 4:ı~J. .ıl r posta
.
havalesi; ?141ly- seyahat çeki;
; ;
;
(sayıya mudarı takriben, yaklaşık; kabaca; Jly (mud.ku!.] .. .in çevresinde•.. .in
•
hakkında
. ;... .
(öz!. gazete
. -
başlıklarında]; , ~ civarında; {sayıya mudarı kadar, kaba-
.u.J---' = .u~ çevresindc:, hakkında; ~
- ... -
,.
transfer etme; (döviz) bozma, mübadele. ç. ~Irengel mani (ıJJ~ bıin yolıı
- ...
[ELK. akımın) transfonnasyon. evinne ELK.;
• • ••
devir (öm.ı;r..ıJI.}.ıy.ı ) MAL.; (panı) gönder-
. .
üurind~ki
JI ,J<rU ~i ~\Ö
0 • • 01 ._
.. .
sık sık de~işen; zayıf, dermansız, bitkin;
-
.. . ..
e;ro TıC.; ödemeLi; ,
'
J""... ç. ı.:.ıL trnnsfonnatör, ciro eden;
• ••
~"i1 ~~i konvcrtibiliıe;
• • • • ... ödemeli, teslimaUa ödemesi
iJ~ (demiryolu] makası;
... J.Jl"-A
.}.r' ç. .}.!\>.; dal. bmnş; idemiryolu]
yan haı; (sulama) yan kana! MiS.; makas (de~
.ı-#
, .' .
yapılan; "'! J~ teslim anında tahsil edilen;
• •
Jl",v saçma, gayrı makul, muhal, müm-
miryoluj;
..ı
-.
J'-- -
ç. ..:.ıL deneme; çaba. efor. gayret;
.. .. .. . . kün deAii; ulaşılamaz, elde edilemez;
• ••
çıkar yoV çare arama; t 4.~ J&- 4JJl-...o J~ deAişken, de~işen;
. .
~~ve ~~\ düzmece, asılsız, hileli,
-
sahte; ~~! V"':)ij~ düzmcce iflas;
,
yer; gövde. asıl
..
ıJ~ve ~ı.,.. bkz. \.-":f""';
kısım; TUN. mahalle, semt;
• • ••
4J~ldeAişim, dönüşüm; Katolik ve Or- yt,p. bkz. y ;
ı.:.ı
todoks k.iljsesinin inanışına göre Aşai Rabba- ,i;" i (~Iy) (bıı) toplama!:. bir araya gelir-
ni ayininde kullanılan ekmek ve şarabın Hz. rnek, birleşLinnek; (bıı) içine almak, ihLiva
ısa'nın et ve kanına dönüşümü; imkansızlık, etmek, içennek; (bit) sahip olmak; lelJ (hş/)
208
, -
sıkıca kavramak; !osY-.J kangaJ olmak. sanı. mak; [sanatçı) bir k.ullama da sahneye çıJc:.
•• ••• i ••• .0 •••
-"
mak; (yılan] çöreklenmek; LS,P'1 (bşi ya da mak; .JI,l "''";il li;ill ~i .li tiyatro grubu
-
ı.P- bş;) içermek, ihtiva etmek, kapsamak; üç gece sahneye çıJc:tılarl oyunlannı sundular;
(bşt' ya da Js. bIt) sahip olmak;
.. -
iı"F•• ,~(I,.nin) hayaıını kurtannak, yaşamını
~r helezon, bynm. bukle; (ç. ~(~) sürdünnesini sağlamak; ,,:.~o ,Ive ':':'.1
- . ı.s:-
bağırsaklar; (b·de", ı:r- bfden dolu)'ı) uıanmak.; (ı:r-
J~
- .. yılan oynatan; sihirbaz; b·"in yumrıda) mahçup olmak, utanmak,
- .~ ...
ç. il,
..:.ı~.,Pu (kitap vb.) içerik, muhıeva, kap- sık.ı/mak; sıkılgan/ mahçupl çekingen olmak;
.: -- .., • i • i
sam; ~.p' ..:.ı~..P'U en derin gizli dü~ün. ıl'" ç... ~i canlı. hayatla, yaşayan; hayat
celer. duygular; dolu, aktif, enerjik, atılgan; [s.) canlı. orga-
• • l' '" o.
(..". ve yl~ ...... """ (i\,>-) Yaıamak. nizma; kabile; blok [apartman); mahalle,
,-
.
o o • o
..' _ ~~I ~ biyoloji; ı-J'--Jı:r
i ' .
mak, ihya etmek; (hşi, liyutro oyununu, ~~ ç ..:.ıI J . ~ hayat. yaşam, ömür;
sahneye koymak; (lxlJram vb. i) kutlamak; hayatı; L-WI il;-I sosyal hayaı; ~~i iQ..ı
c.i
i o • o i • • i i' •
1oS.;f-.iJ1 wL (ölmüş birisini) anmak-- . aile hayaıı; il.:-J-I ~J' . hayat standardı
-- geceyi çalışma yaparak geçirmek;
-.,M-LJI . -
yaşam seviyesi; iı.;., ~ biyoloji;
-- -
..i~. ...JJıI
• o • o
geceyı faydalı bir şekilde geçinnek; ıs-I ı.!y hayat dolu; hayali;
, --
geceyi namaz kılarak geçirmek; ~ydinçljk, kuvvet, enerji. dinamizm;
•• o • ıo i
i... • ii • i ' i .
i.......-JI ı.r-' lsanatçı] geceleyin sahneye çık. ..:.ı~p: ~~i JWa,. jı..".. antibiyotikler;
•• 0 i i • • i ., _ • • • _ i • i
mak; ı.ı...i..".. ~i bir gösteri/temsil hazırla- ıJI~ ç. ..:.ıLhayvan; 1" ~.u ..:.ılil~
209
..., ... .
. ..
memeli hayvanlar; iii; - '!" • ~~i~ geviş mıc •... konusunda, ... e göre•... ~Ch\:t'l~ i,.
_.. • •• , o. •
getiren hayvanlar;
. --
ı;.
.
ıiJ, c:ıI J _ .. parazit
da: ı.j)~ ~
... J ...i· .._....
...yüzünden; 4j1al1 ~ ıJ" kültür hususun-
.'
ı.j)~ ıJ" bilerek ya da
(hayvan): cJly\ ~ hayvanbilim, zooloji; • • •
•
il~ Inai) hayvani, hayvana mahsus; bilmeyerek; ister bilsin ister bilmesin; ıJ"
• • •• •
hayvan bilim ile ilgili; ... ~ ~ (muzari liil ile) ... yapmaJcsııın,
• ••
•• , o. o
~,~ hayvanltk; hayvan yapısı: ... olmaksızın; JA ~ ıJ" böyle olmak sıfatı
." . -
ı:r..y ç. ..JL mikroorganizma;
.
., • ..
ile. bu sıfal ile; haddi zaıında; ıJ" ~\ •
•
' .
•• •
II
• • • •• •
~L daha canlı; daha razla hayati önemi JA ~ dünya böyle oldu~u için; ~ ıJ"
•• •
olan;
. -' ..
" .ut madem ki
, . .
i göz önünde
1. ~
AlIah'tan uıun ömür dilegi;
ç. ..:J\••
1
.
~w selamlaşma; selam;
..
01;5.ll ~
" .
bulundurarak; ... 1' ..
göz önllnde bulundurarak; öyle ki
'"'\.! madem ki , ... i
; '"
• • •
.. ~. ·1 utanma; ulangaçlık, mahçubiyet; ettiği kanuni sebepler HUK.; t ..:.ıl .. .ı-I JJ;
• •• • o. • •• • •••
çekingenlik;
• •
l:- yüz, çehre, si ma, görilş;
• •
. ....
(;j)~I) ve (ii.·.ı-ı) ..:.ı':)"1 y~t şerefli.
•
,
4.~-
. .... . ,il ı.:.-JI küstürnotu BOT.; açıdan (bakıldıgında);
• • •
.. . ,
,
~ lba~laç) madem ki; 1 ... ul i·. . , ..
• •• •
~ ~ zira, u# .. ' Hititler,
•• •• LO • •• •
çünkü, ... ması sebebiyle; öyle ki; ul! ~ (~).:ı~ i (~ • .:ı~, ul~,..y....) V ...den)
bulundugu/ olduAu yerde; hangi durumda sapmalc, Çıkmak. dönmek. vaz geçmek. çekil-
• • • •
mek:, ayrılmak; ~ bıı) terk elmek.
olursa olsun; her halukarda; ... ı' ..... Jl
, o. •
... dılı yere; ... ~ ~ ... dl~1 yerden, göz bırakmak. (ı,;r .. .iün) elini çekmek: 4f ;G..
••
önünde bulundurarak; {mud. ku!.] ,..e gelin- .. . ı,;r ... den caydınnak:. vaı.geçinnek. .... in
• •
ce, .. j sorarsanız, ... hakkında, ... ile ilgili ola- aksine ikna elmeıC; Vi ya da J ~ ...~)
210
• •• • .1
:~:.. ı:ıı:ı~:" ayrılma. çekilme. vazgeçme, iJI:';' müe. '-'~ ç. ı$)~ ptkın, hayret
bir yana sapma: içinde. sersemlemiş, afallamış; mütereddit,
i'i : :..1t; tarafsızlık; tarafoluştunnama tereddül içinde. şaşkın, aptalca lsırıtma]; çe·
...--
Ô~ ı.P ayn bir yana; lişkili. tutarsız [sözler vb.);
,
~ 1 ... V bşdM) sakınına, kazanma; "'i
,- .
ft"'J kanşma. içinden çık:amama, şaşkın-
h.. ..
4;&. ..y.... kaçınılamaz. bertaraf edilemez; hk; slkl1ma, mahçubiyet;
. ..
.. ,)~ larafsızlık slv.:
.-- . , . Js- tarafsız;
'V-i ;ı,. kanşık, şaşkın;
,
eJ htıiklnda) ıered·
..lızj..1.;r ,)~ raydan çıkma. (ltıama; düt içinde kararsız; yolunu kaybetmiş; sap·
.. .
-. ..- .
LS'(,. tanıJsız sh'.: mış; ~tl J ~\..- kafası kanşmış, ne yapa-
" '
i..i.!~ tarafsızlık: SIY.; cağını bilmeycn, mütereddit;
.ı;~ tarafsız SIY.; ,;:. kafası karışmış. tcreddüt içinde;
• • • • •• ••
L..
• '1.
•
~~ slv. tarafsız; .:>J.ı:I"..,.J1 bagımsızlar
... .1
• __ o-
~ı...:..
, '.
tarafsız slv.;
~ve)~=~-;
~bkz.j.r ;
mak, bulanınak; <J .. .d~. hakkında) şaşır· kaçınmak. uzaklaşmak; ~wı 'fl;
. '" # •• .., •• • ••
mak. ne
... yapacaıını bilernemek; U ... ~ .;;... l c,· kaçıı; '.'-""",~ J r!J
... ~ .. i/I! ...arasında) kalmak,ıereddüt kötü duruma düşmck, zorlukla karşılaşmak;
•• • •
etmek' ~r' J.)~ şaşınnak, araBayıp i.",ç.. bkz. r/Y
#
;
i. • •
şaşkJn bir durumda olmak; cı.:r-! ... ler ara- (~ "-"~; ~. u'- :",. ""wl adeı
• • • i
ri J ; ~ ..ı
# #
.r-N ; hayız;
211
(Js- bıi)
.
mahvetmek;~ (fir~·atlfll. zamanım) bekle-
.- .
• • •• •• • o' •
sınırlamak, kısaltmak. azaltmak; ıj;~ (bıi,
zarar, ...
.)ç-- ....... o .. ne yazık! ne: kötü!; "i ~"f'
ölüm. yok
ç. ıJ~l,
•• • • •
~ı,...ı zaman; uygun, dagru
• • •
• •
A..ı d. .. tam yerinde bir davranış! pek zaman, fırsat; ... ~ {mud. meb kuL]
J bazen.
• • i
sannak. çepe çevre satmak; (\o:" bonn) başına , ... ~ ... ~ bazen; ~~~i
(J ...•) delmek.
i t ~. • • i o •
içine işlemek. nüfuz etmek; rJ~1 ('"':-' b-ı) ~\. ..~ı ~\ genellikle, çoıunlukla; J~
•
sannak, çevrelemek; (bşi, Y h-nin) başına v'r- bir süre· bu arada·.' .. OL· o zaman ,
"~
• i i i i
• •
..
gelinnek. musaHat etmek. sarmak; zamanı gelince; tam zamanında; ~~l li
• •
~ akibet. ceza; hemen, şimdi; şu vwl(te); W-' ~i ,y o
• • • •
i • ' _
<S'l,>-
••
bkz. ..ı y
•
; şimdiye kadar; ... ~
o _ o •
J [fiilden öncel J
ol
Oı ı'" i •• • • • i • • ,
(~)iJl,..; (~, 4.i.H") (vakit] gelmek, ginnek. ~ .u.ı "'-:r ve .".;.-~ ~ ,y ve J ~ ıJ:'!
..i i i' i ' • •
~..
yaklaşmak; tesadüfen
ci
. .
yı ıJ~ şimdi lam zamanı(dır); vakti
olmak. vuku bulmak /'-1 arasıra. bazen. arada bir;
~ o vaki t, o zaman;
• • • i i •
•""""
• •
geldi; ... ul ...J .:.ıl,.. o.. yapmanın tam zama- .!.ll~ o vakit. o zaman;
•• • i O. '., • ..
mdır. ir! C! iJl ~ ul,.. ltı hala anlamaya- ~ (!>atlaçı .. .iken; yapıııında
212
•
t" harfinin adı;
.. ı,;.. .,
.t;,,;..'. .....
cı • ~ (bıı) gizlemek, saklamak; ~giz)en-
". .
•••
r~~ (= rb-b.) rnek, saklanmak.; ~L 11'; görünmemek. gö--
cJliL;... ç. ı.,~ıj.. hakan. imparotor, rünmez olmak;
ılı,;.. haki renk, toprak rengi: J.~ [is.) gizlenen, saklanan şey;
'" -"
JJY.llJy bkz.J,,;.; :ı:~;;;' ç. ç~ 11"; sır; define. gömü; ~~
rL;.. ham. işlenmeıniş; tabak1anmamış; keten; '.....
~J ~i define. gömü; tabii kaynaklar;
. ..
basma, pamuklu bez; (ç. ~ı..I,;..) hammadde; ~ ve ç. ~\;U giz1enilen yer; bannak.
tecrübesiz, eAitilmemiş, kaba; ...:.ıl..ı,;.. [çoA.) sık sık gidilen yer. slAınak. yatak;
. .- • • •• • ••
hammaddeler; 1 ri; .) ~ ham, ıabaklanma- J.~ ç. ~L. ~\ çadır. maA:: [hububaı
• •• •• - '
mış deri(ler); rL;.. Jı,~ ham lif(Jer); ~j vb. nin) işe yaramayan dış kıSıTU;
r~ ham petrol; rı;.. ~ ham şeker, :ı1~1 ~\.i.., ~~ ç. J.ıi/Ji-.. yı;" büyük kap.
• - -
rlj.\ hammaddeler;
ı)L..,j. ç. ...:.ıl. han, oıel, kervansaray; meyhane.
.-..
varii, flÇI;
..:..ı~ [çoA:.) gizli. saklı şeyler; sırlar;
,
~ gizli saklı;
içki yeri;
j,jl,;.. ç. ..:.ıL sütun (gazetel; kare (sauanç
.'~.. u (~ ..
~) kötü olmak; köıü kişilikli!
tahtası vb.); sayı hanesi MAT.: şerH olmak; C-.ıL;u kölü davranmak; kötüy·
• • • •
~ ii (~,~.~)(hayvanı eşkin gitmek, mUş gibi davranmak; sıkılmak:. kendini kötü
•
[atılıns gitmek; (insan) avare avace gezmek,
başıboş dolaşmak; ~ kııma) balmak; _ ~
, . . hisseımek;
. ..
, ,
(~)
.... (deniz] dalgalanmak, kabarmak;
• •
[hasta vb.);
~ ve ~~ [hayvan] eşkin gitmek; [at]
•
~ süprüntü. artık;
• .. • •1 • • • • ••
tıns gitmek; ~
~; ç.~, i.' ~~
L' J.~, Lt'I"'köU
oc..:"" t. ,
~ eşkin gidiş; tms gidiş; şerli; gareı.klr. kinci. hain; zararlı. muzır;
- .. • • ••••
temasa geçmek; (b·ile) anlaşma koşullarını konuşma, haberleşme; ~)1,;.- i.,.1,;.... harici
u • ••• .• .•
gözden geçinnelc, müzakere eımek, anlaşma konuşma; ~.r i),!ı;.... gizli haberleşme; ı-li
.. •• • • ••••
.
•• •
masasına oturmak; ~, (b-e. '-i bşi) haber ı.:.ı'..r.L";" .'1 istihbarat bürosu: ı.:.ı1J!' .;, .ll
,.
vermek, bildirmek; (b-ile y 4.J~ şahsen başvuru (ilanlarda);
bş hakJc,ndo)
. ..
konuşmak;
.
(b-e, Y
-
bşi)
etmek; ~i (bıı) incelemek, (etkik etmek; J~' ç. •.: l. tetkik, araştırma. inceleme;
(b·;, bşı) denemek, sınamak, imtihan etmek; deneme; deney. tesı, lest imtihanı; leste tabi
(b-i) deneyerek ö~renmek, tecrübe edinmek;
;:? ç. )~,
... haber. bilgi, malumaı, mesaj,
ampirik bilgi;
lar, imtihanlar; :'~!i ~ ~ deneyerek,
.•, • ...
• •
•• •••
(ço~.) tecrübi olarak; )~)'i ı.:,..,.,J deneme! test
f"dpor; söylenti, dedikodu; olu. haber;
. . . -..
.)(;..I::f. ~L birini bir başka- aıamas1nda; )~)'i J..... teerübi alanlar;
tarihi olaylar
• • • • •• . -
sına birini sormak; 4)\5~ ı.; 4)1S' veya ı$:'~' deneysel, tecrübi; ampirik;
..., ... , '
"IS' r- J J>-> gcçnUl'e kalmak. mazi oL- ~~, deneycilik, ampirlım FELS';
•
mak'• )1.:-;.: . ~ ç. ..:;1. tetkik, inceleme, ar~lınna;
.' ol ..,' ..
o;-?:, ~ deneyim, tecrübe; bilgi; 1 ":;1)L:-';'· .)'1 i Jlı istihbarat bürosu;
• • • •
;::: (y ...dt) tecrübeli, deneyimli, usta; ~ ç. uJ- rapor eden, ihbarcı, muhbir;
(Ybıi) bilen. tanıyan, aşina. yadırgamayan, detektif;
214
••
•
~ ç. ~'- laboratuar;
•• ••
kaybetmek;
<lo.;
.. telaş/acele etmek, koşuştunnak;
.. . . .. . "
çalmak; (ayağını Jı'J~1 yere) vurmak (hay-
)
i> vefasız, hain.
. sadakatsiz; üç ka#ıtÇI.
mukavemet göstermek; el yordamı ile ara-
dolandıncı;
mak, el ile yokJamak; kaybolmak, yolunu
2!5
r
..
ii.
.ii; hain, vefasız. sadakatsiz;
i
o.
sünnet olmak;
• •
...\.;~hilek:lr, düzenbaz, kurnaz;
__ o. •
ra) kapanmak,
~.
iyileşrnek, kabuk ba~ıamak.
.
r(~lı-4ı ylIzük takmak; 1r
.... pışkanlaşmak; (sıvı) pıhuıaşmak, top
onmak;
., ..
~jJ~ altın yüzük takmak; ~~(bl') bitir· yultmak; pıhtılaştınnak; [sütün) kesilmesine
rb-milhilr mumu, son, bitiş. sona enne; p a ( p ) (V- bjden, .. .ılen, dolayı) mah-
• •
r~1 J sonunda; son olarak, ergeç, ilerde; çup olmak; sıkılmakı sılc.ıntı duymak;
•
p
f - --
ifl.>{na't) son, nihai; ~~ ~ son ve p~b-i) utandırmak; (b-i) sıkmak, mah·
...
• • J • ••
çukur,
gmlığım) tanımamak, bozmak, çi!nemek.
hendek;
. .' .
refim) lekelemek. leke sürmek. karalamak;
• ••
.
•
).u-
...
bölmesi. harem; [kadına)
eAilmeye mecbur
şukluk. cansıılık. hareketsizlik; tutmak:
)J.7 uyuşmuş. kanrıcaJanan (uzuv]; can- ~J.7 ç. ~ı.,w.. hile, düzen. dolap. hile·
• • •
••• • •
• •
t ..u......ç. t~\is.o küçük oda. kabin; yutak hi7.meti; ~l::ı:-~!"'»-I mecburi hizmet;
" .
odası; rl..ı;·-ç. i~ hizmetçi, uşak; (kadın) uşak;
tl~ hile. oyun. düzen. ihanet, dolandı ~\.ı..;..hizmetçilik; servis; iş. görev;
calanmak;
..
~.ı..;..Il, i @-J...,j-) hizmet elmek! vermek: işi.
işçi, Çalışan; garson:
t.,.~l,;...(kadını hizmetçi, uşak; dadı; gar-
..
•
etti; iJ')li yıs) r..ı....;.. b·nin emrine amade ~J~tronJukt işverenlik;
• . • . .... •
.
menfaati için çalışmak; tJ"'1.L..i.l1 r~Aşai
. , .. .
olmak; .i.J"j.j ~L.u r.ı.;.. b·"i" şahsi faydası! r..v......ç. iJJ- iş bulma bürosu, iş ve işçi
bulma kurumu:
•
Rabbani ayinini kutlamak HRI.; r.ı.......:.- (b-i) f-~' aç. UJ~ iş veren, patran;
• , .., .
ücretle çalıştırmak, hizmetinde kullanmak; r~(KNş. r'!'"~- .) ç. YJ- çalışanlar,
(b-r) iş vermek; (b-r) iş sa~lamak; r~1 işçiler;
(b-i,J için) işe almak, iş vermek; (bii kanııı .:.ı~~ ıJ~l,;.. (b-Ur) arkada.t dost olmak. dost-
•• • • •• • • ••
J.l>- il (J....... "'i......)(b·i ya da ~ b·O [gÖÇ
•
olmak, y.,r vey.,rı yıkmak; y f'J yıkıl·
(b-i) terk etmek, yardımsız bırakmak; yıkılıp dökülen, yıkılacak gibi, kınk dökük;
J.)~ takati kesilmek. haısiz düşmek; bozuk, hiımet harici;
• ••
...
• •
J.L.:;u\ güç bir zamanda terk. edilmek; yar- ~.t ç. y J: harabe, vitane; yıkıntı;
dımsız kalmak:; yeniLmek. matlup düşmek; ~~ dinsizlik, kanunsuı.l~
·0 , ••
J.l.;. =>ı,S.L"'"
.. -·1 kendini teslim etmek;
yorgun. bitkin, halsiz. hitap; lJ~jo- yıkık,
•• • • •
ı-1,1;.,=..,,1 itaatkarlık. uysalık; ~J'ü ç. üL yıkma, harabeye çevirme;
• ,. • i
, •
.i..... • ilaalkat, uysal; sabolaj; <Pt" ~ sabolaj eylemi;
r
. ' '.
Il,; (ftr) [akarsu] şınidamak, ses çıkannak;
.:J
.fÇ.
. .. -
..:.ılfl, ..:J
..J?
(..:.ı ",;..) (bşı) delmek, delip geçme";
kannak. keşretmek;
'''uz geçirmek; (~ bı,) bulup Çı·
•• •
.ı.:ı-ı y.
- #.
V
•
[ıreni
,.
zile. (delik etrafındakil: raydan Çıkmak.: V<b·i. bı') yerinden Çıkar·
•
~f'deneyimli. tecrübeli. kalifiye; reh· mak. dışarı çıkarmak; (b·i. bı') dışan almak.
ber. kovmak. defelmek; (b·i. bl') elemek. dahil
,.
U
- .• .
)..rgergedanı.oo.;
.
u tf) çıkıp giımek. (.;,' ...dcn)ç,kmak.
etmemek: (bıil mÜslesn. hariç tulmak; (b-i
• Jiıe. mesleje) alıştırmak. öyelmek. talim
hasıl olmak. do~malı::; (dışan) akmak. sız enirrnek; (b·;) eAitrnek. yetiştirmek; (bıı)
mak; aynımak. uzaklaşmak; çdonu yapmak, damıtmak. imbikten çekmek: (brı) çekip
meydana getirmek. dışarı çıkmak; (~ bşı) çıkarmak. ıorla sökmek; (bıı) anlamak,
terk etmek: (ı,;,- .. .d~fl) laraçtan, binekten) mantıki sonuç Çıkannak, istihraç etmek; (bıı)
inmek, çıkmak; (ı,;,-- ...dt,,) hasıl olmak. açıklamak. şerh etmek. tersir elmek, i:ıah
kaynaklanmak. doAmak. (V- bşin) neticesi
- ..
etmek: V1(b.i. bıı) dışan Çıkarmak. gelır·
.
olmak; (..:.f ...den) çekilmek. kendini çek- rnek; (bıı) boşaltmak, tahliye etmek {öz!.
mek. aynlrnak; V ...1) bırakmak. (..:.f .. i/t) bir/iklenl; (b·i) deretrnek. kovmak; (bri,örn.
ilişkisini kesmek: (v" .. .ilt) anlaşamamak, eltktrik dalgalarım) yaymak. saçmak; (bşi.
ihtilafa düşmek; ~ bir anlaşmadan, örn. dili) dışa do~ru çıkarmak, çıkıntl yaptır·
prttlSiptfn) dönmek. sapmak: V ... in) mak; (bı; apttn) çıkarmak; (bıi) ortaya koy·
istisnasını teşkil etmek. istisna olmak. (~ mak. meydana çıkannuk: (bıı) hariç tutmak:
...rle) aynealıklı olmak: V tommım); dışına (b.i rJ' ülkedtn) atmak, dışaoya sürmek. sür·
Çıkmak: (~
..~..,'l
... e) yabancı olmak. ait olma·
.J} .rJ' ,..
güne yollamak; (b·i rJ' iııen) atmak. çıkar·
. . . .
mak; cd' .. .e) dahil olmamak: mak: IJ
••
b:'.r' b-nin mal veya mülkline
•
... ;;. ... ile sınırlıdır. sadece ... dır; <UJ-'- ei koymak, istimlak etmek. tahliye etmek:
.. .t) saldınnak. üstüne allamak. ~ ...e (bıe) ses vermek. çıkarmak {enstr}; (bir gö-
karıı) dövlişmek.; <u-l" ...C') isyan elmek. ruşıi) ileri sürmek. beyan etmek. ortaya at·
ayakJanmak.; (jJ:- kanımu kuralı) çiA;nemek. •
mak; (W.J kokıı) yaymak, çıkarmak (ağız·
220
• ••
d.lII. midedenl: (b·i) eğitmek, yetiştirmek: io:--.r ç. ..:.ıL.:-.r ÇıkıŞ, çıkış kapısı; çıkıntı,
(h-i) alı~urmak. talim yaptırmak.; (O)'IUl/I) şiş, tUmsek, yumru gibi, fırlak kısım; MiS.
sahneye koymak TİY'; (/ilmi) hazırlamak. cenaze töreni veya defin;
yönetmek, (filmin) yönetmenliğini yapmak; (li'" vergi; toprdk vergi si \SL.l-lUK.;
(bşi, ır ...dtn) hariç! müstesoa ıutmak/kıl .J:I.J'? toprak vergisi ile alakalı: vergiye
mak; (bşi) çekip Çıkarmak. zorla almak: (/:ışi)
, .
seçmek;c:r ögenim görmüş olmak; (~
. .
batlt veya ekili arazi ile ilgili;
(li'"
-
lcin.is.; tek.is. iL ç. ..:.ıL Ideridekil
J .. .alanında)
veya rJ* okıdda, üniversitede-,
yetiştirilmiş tahsil görmüş olmak; V 'Veya
kabarcık;
.. tümör, yumru;
(.Jr ÇıkıŞ; doAma, kaynaklanma; hare-
~ ... dell) mezun olmak;v\.....N ayrılmak.
birli~i bozmak; aralarındaki ilişkiyi kopar- hamle, atak;
.' ,-
.Y--l ı:r
..
ket. ayrılma: göç; (~ .. .ı! karı') saldırı.
(J? raydan çıkma;
•
mak, baılanuyı kesmek; <LT bşi.J ...t) dev- ~J: ç. uJ- mezun;
• • • •
retmek, bırakmak;~1 (bşi ~ den) ~ ç. r[J.';;:" ÇıkıŞ yeri; çıkış yolu. çare.
çıkarmak. dışanya almak; (bş; ~
V- ...den) elde elmek; (bşi.';;- bir kiwp veya {çocuk) büyütme. yetiştirme; zorla! kuvvetle
dökumondan) aımak, iktihas elmek, alıntı sökme/alma; meydana gelme, kaynaklanma:
yapmak; (bıi. t/ ...d~n) sonuç olarak çıkar tercüme, iznh, şerh;
•
mak, anlamak; (bıi) bulup çıknnnak. keşfet- (.lj-i dışarı çıkarma. yerinden çıkanna;
mek; boşaltma. yükü indirme: boşaltma, tahliye
•
i f masraf. harcama, gider. toprak ver- eune; yayımlarna, yayın; zorla çıkarma; ele·
gisi; b·nin ihtiyacına! istetine uygun. me. indirgeme; (i11~1ı1 çıkarma: i Ij/ktdl'II i
münasip olan, yak.ışan şey; MIS.
...J.r)
karne ile
verilen miktar, tayin (yiyecek); (ç. ..::.ıL.:-
silrme, uzak.l~tırma: sürgün: salgı, ifr.ızat :
bulup çıkarma. keşfetme: eAitim, öğrenim,
~lj..'jl); (filmi,
lço~.ı süsiemeler.
. .'
süsleme; şerit. kenar süsü. dantel. su taŞı;
."
~~ l..i...A senin
talim; sahneye koyma:
..
_., -'
istediğin bu: H·· ,1\ V kendini astlracak
tiyatro oyununu} yöneten ...[dirl •...yönelli:
·, .
... ~ı.r~ ~ yöneten ...(dir.l:
işler yapan; ~.;.; mezun olma. mezuniyet, bilirme:
, .. , .
V ç. ~ J: heybe. sırt çantası; VL.;.:; ayrılık. ilişkileri kesme, baAları
221
ıJ'.r 1
.. . . özürü;
müe. ıL.....r ç. ır
.r, ..
c:.ıL...,j- dilsiz;
dışanya; •
lere;
c:.ıL.ı r dilsiz;
~)ı,ı..ı el.Harice kasabası (Mısır'da]; • •• • •
:i
• • •• rnek. (arttırnek, !aSavvur elmek; yalan söyle-
bakanlı!!: rJ'!~i; .i.:': yatıh olmayan ölren- rnek. gerçeAi söylememek; if'~
•
CJS:- b-e
karıı) yalanlar uydurmak, J&- hakkmda)
c/i- Hariciler; muhalifler, asiler; asılsız sözler yaymak; (~ hakkmda)
•
~ ç. ıJ)- yönetmen (sahne. film);
• asılsız. suçlamalarda bulunmak;
Cfu özeı, hUlasa Ikitaplar) •• • ••
• .,./: ç. uc,/: kUp<;
..:.ı~
•
.r--
•
salgılar, ifrdzal; ••
loJ"',j- yalancı; ifıiracı;
i:Pç. UJ' <J ya da ~ ...d~n) mezun; ••
r
•
• o' , .J:, u, j (..k,;-) (yaprak/an) sıyırmak; (tahtayı.
t,;k--t ç. ..:.ıl. V .. in) özet; V ".deıı)
meta/ı) torna tezgahında b~imlcndirmek;
iktihas. alımı;
abartmak, büyüımek, atmak; _LL MIS. küçük
.r? horlarnak;
parçalara ayırmak; (et, sf!bu) küçük küçük
~? a bakirel dokunulmamışI masum/ safI bo-
daıramak; Jı,:;" MIS. (bş;) küçük kiiçük daA·
zuhnamış olmak; • •
•• ramalc. dilimlere ayınnak; Jı,#ltoma tezga-
•
i.lı!~ ç. .liı)\';".
••
J.r balcin:; inci;•• •
hında şekillendirilmek. tornadan geçirmek.;
i~ ? ç. IJI hurda demir. metal; ..:..ıIJ..r [çal.] •
(J ya da ... ~ J bir kuruluşa, lf!ı~ilata,
tuhafıye; ufak tefek eşyalar.
toplulula) katılmak. dahil olmak. ( ~ J
222
kl/ru/ııı vb. ile) sıkıl yakın bir i1işlö kurmak; şemd_t,riı 1lt~~ (bil) kurmak. tasarla-
'(J bıin) içine işlemelcl girmek; <..ri bıe) mak:; (bil) icat etmek, Çıkarmak. türetmek;
düşünmeden girmek. hemen girivermek, tl'" ve (jr gevşek. yorgun, bitkin zayıf.
başlamak. pal diye dalınak; u~mak, didin- güç~üı., dennansız; gözü yılmış, bezmiş;
- LO ••••
rnek, zahmet çekmek; 1~15:.,l1 J J, """I hün· .- keneolu Bar. Ricinus communis;
t Ji'
gür hüngilr aı1amak, gözyaşlan boşanmak;
t';"i ç. d. ica~
!I. '. (yapraklanı sıyırma; ıomadan geçir·
~
.. f .
ç. u-'"
.
mucıt;
?. .. - ,
me; JL:iJI J,~ ~~ ıJJ' - bunu yapmak ;.. • ç. ı.:JI· to
tr. ·,ca,
için bir (mn ekmek yemek lazım; ~;. a (..; ı-") bunarnak; saçmalamalt, abuk
j,1~ ç. ıJ-'" tomacı; yüksekten atan, kuru sabuk konuşmak:;
sıkı atan. mübala!:acı; J~ bunakhk; ikinci çocukluk, çocuk
4J,1j-- tomacıhk; gibi davranma [yaşlı kişi];
•
•
•• ...
,a,ı.r etek SUR.; J j ve ~\.i.r bunak;
au·
.J"
ç. ..:Jl. harita; sonbahar;
'-"'i'
ıl,~ ç. j,)ü..-toma tezgahı; sonbahar ile ilgili;
. - 1I'i' ....._
lltJ\i.. ç. ..:.ıl- harita; j;;. ç. li ..;1.,... 1"1,
~~.,.. kuzu, genç
J-~~ koni MAT.; koni şeklinde; koyun; i~diş koç;
~J~ • ~~ni şeklin~e~ ~i;. ç. ı.:J1. baul ilikat, boş inanç, hurafe;
J').j.. ,U.,.ı..r ç. ~1ı-" kartuş; [kalem) perimasalı. fabl;
kU'1un: eski abidelerde kraL ismini gösteren Jl;" uydurma; masal türünden; kurgu;
kabartma MIM.; günlük defteri; ~;..:. saçma sapan! abuk sabuk konuşma,
..
Ju,.r yulaf "."'" saçmalık. boş laf, Zlrva;
r).j- ... -
ç. ,.,ı-ı.r [UI. ıulumba] honum; ~j.; vehim. kuruntu; = lir;
r; jı Hartum [Sudanl; • •
Jj- •
çocukça. aptalca; (ç. VJ-) geveze.
.,Ji,; bir çeşit solucan; saçma sapanı abuk sabuk konuşan; şarlalan .
~. J
ıanIU patlatmak;
.. ,
Jp- geçiş yeri, kanal, geçit, tünel:
• •
J~ yırtına, delme. delik deşik etme; rj i (rj..) ve r~ (bıi) delmek, (bıde) delik
bir baştan bir başa geçme. kat etme; yanp açmak; (bıı) delik deşik etmek, kalbum çevir·
geçme; delip, arasından geçme; çi~neme, mek; r; ~~~ delinmek, yımlmak; düzeni
bozma, hünnetsizlik,
"
ihlal etme [kanunu. töreyil (ç. JJ,r) delik.
tanımama, saymama. bozulmak, kanşmak, birbirine ginnek; ıü·
kenmek bitmek. son bulmak;
. -
r..p-"! (b·;) yor·
•• •• ••
yank, gedik, çaılak 1 rl.JI fı"~1 ..;.r kamu
•
mak, bitirmek. yıpratmak; [öıÜm) (b·i) alıp
••
.
.
•
"
huzurunu! emniyetini bozma; ..:...lı\ııJl Jf götünnek: (J .".c....ııI1 safları) yaTıp geçmek,
. .-
adetleri, gelenekleri. örfıi çiınemek; ~~ (bıin) içindenl arasından geçmek;
•• ••
~ıjı ~ ..;).1 delik büyük, yama küçük; rr
. ., .,.
J ~ ve U.r? beceriksizlik. elden iş, .
.rr. delik
ç. rJf
..,
~..ljl rr
.
boşluk, fasıla (metin vb.del:
iğne deliği;
gelmeme. hantallık; apıalhk; J• J •••
~ i.aıj.. matkap. delgi, burgu: delme maki·
!Jr;ı aptallık; delilik, çılgınlık; ~~l ~ nası, delgi, zımba;
• •• sı
• •
... cıl ~\.ı--ll ~ ...yapmak son derece f~ delme, delip geçme. delik açma;
saçmadır, akıı kan bir iş de~i1; delik deşik etme; umOO; dantel;
•• •
Aj J: ç. J.ri: çaput, paçavra; [ka~ıt vb.}
•
u-f"J danıel;
•
işlemeli süs. telkari iş;
• • •
kırpınu; silgi bezi; üstüpü; rı:";';' düzensizlik, kanşık.Jık; rl~~
• •• • • • , .,
J ....;\ mUe. "U.ri' ç. ıJ.r? beceriksiz; cıjl.rJI
• LO.
J dengelerin bozulması;
acemi; aptal; kum'! dışı; konu dışı; töreye! rJfu eksik, yanm (metinJ;
örfe aykın; iIIegal. kanunsuz; r'):. delikli, kalbur gibi; telkari, işlemeli;
224
J j r AU.BKZ.;
IR.;
.. .. • • •
"':"';.r keçiboynuzu. hamup 8OT. J:r i (J,;-;.-) (bıı) kesip koparmak. ayırmak:
•
Ji r
•
•
ç. tY1j-- laV~ yavrusu;
•
(b-i ı:r den) sakındırm:ık, (bıin ı:r ... e) engel
tJ.i"' çeneotu 8OT. Ricinur commvnis; olmak; J,p-\ (bıı) kısa! aniden kesmek, ke-
••
ir /i
....
(b-i) bıçaklamak. sivri uçlu şeyi batırmak; sip atmak; (bıı) kısaltmak, (bıde) kısaltma
. ..
yaralamak, (b-e. '-:-' bıı) baumıak. sokmak; JI,p-' kısaılına, ihtisar, stenagrarı, steno;
..
ır ç. jJ';;-- ipek, ipek kumaş;
.. J ~ stenegra{, steno ile yazan;
LJ? u (b-e) gözucu ile! yan göz ile bakmak; t':r i (f:r)(inci tonelen) ipe dizmek. geçirmek
.......
2)';" ~ Hazar Denizi; ......Ai t':r - b-i yola getirmek;
.. ..
ı:.ıı)."r.;-- ç'Jj~ kamıŞ 9OT'; beneldi hint kamışı rl/'.• i.ıj ç. ,.ııj
• •
burun halkası;
J J? [elbisede] sökük, delik, yırtık; hazine; maliye bölümü; vezne: kasiyer bölil·
• • • • •
..
J)jl,j. ç. J;;ljo- kazık; oyun, dolap, hile;
J)jl,j. ıı:.
"
-
. .. .
bu üçka~ıtçılıktır. KNş.;.l.,;.1
mü: kasa; para çekrneeesi; 1 t...",~, ~..;J--l
Hükümdar Hazinesi ESK., IR.; 4J).ıJ14"';'-';"
.. i • •
• •
225
.
(devletI hazine;
. .-
ıJlj-- ç. vL, roJ'.,Jl...r baraj, seı; su haznesil
ayıp.
•
utanç verici. çirkin,
• •
i'~ ç. /~ utanç verici şey
yüzkarıbl;
ft; uıanç
deposu. samıç; havuz; tank. depo Isıvı yaka- sebebi: (ço~.J rezalet(ler) utanç verici şeyler,
~.Jv Ina'tl devlcL.si, devlete ail fAS'; " (bşi) küçültmek. azaltmak. alçaltınak;
• ••• •• •
~~ !L~i devlet arazisi FA.S.;
• • •
JJjl:Ou : ~..."laıı ıJjG...: en kısa. kestinne, ~ manıl[yine ı.PJ DOT.:
•
yakın yol; L...,;.. (tek.is.] marulun baş kısmı;
, . "
-F"r- depocu; L...,;.. ve LL,;.. bayafılık. adilik;
•••• • •
J'.ı;? ,)\..u.r haznedar, veznedar; ~ Ç. "L...,;..l adi, aşagılık, bayağı;
• • •• •
~~ depolama. stoklarna, biriklinne; .. _ ;.. Ç. ~L,;.. rezalet, adilik. şenaer;
• • •
(bilgisayarda] kaydetme; L,;.. o (,,~) (lriJ koyalamak, ~ine düşmek.
...
ıJjl,;.- ve 4j? ı:ılj-- hazinedar, veznedar. arkasından koşmak;~ koyulmak, defedil-
kasiyer, mek:
-., ".'"
,-" ;"defol! ~l L,;..ldefol!;
• " - ..
ıJ J:r-- depolanmış, stok edilmiş: (ç. ..:Jl) L.,..;..I daha adi, rezi!, aşağılık.: daha zayıf;
mak. (b-r) zarar enirmek.; (bıi) kısaltmak. tahıaya benzemek; sert/ katıl dayanıklı oL-
• •
azaltmak; ~\ CJ;- ya da h-nin. b/im) J mak: [korku vb.den) donup kalmak:
...
•
••
.,
çekemtmek, hasel elmek,
~ kayıp,
kıskanmak;
-. ,
,j'~ ft: bauna. zeval. inhiıaı. renalaş- officinale;
• • • •
ma, bozulma, çüriime; ahlak. bozukluğu. az- ~ ç. ,":,,~lıahta, odun parçası; ke-
• • •
gmlık, ahIaksızlı~ reste; kazak. kalın tahta. kalas; i.'~-"j~
-
i)\""';" ç. jL....r- kayıp, ıarar, ziyan, hasar.
f' •
~'tabut;
.,
c...r--JI
••
,jl~
. - kaybeden; zarar eden taraf MIS.; '":"~ ç.
••
i_ keresle tüccarı;
."...ı;.. yolunu kaybetmiş; kaybeden taraf; ' ..• .o..ı tahta kaplama, lambri kaplama;
• •• •
ayartan. başlall Çıkaran, bozan; ahlwa. ser- ,,_
,
.~ç. ~~baraka;
.
seri, düşük kişi; ' .• ~ sertlik. kaUlık; hareketsizlik. don·
, -,
d
..
.ı-N
. -
zarar veren,
;. i (...... ....
."
zararlı, fena;
ıJ.ı-?) batmak, görünmez 01-
· .,
ma (korku vb. nedenden];
~ donmuş, sert; saı1;lam, metin;
mak; [ayı tutulmak; _i (d
• •
;.) (bl') balır-
-
J-~
. i ••
bolmak;
.- ;. ayıp. rezalet. adilik. aşa~ılık: rL.o
çarpışma sesı;
• ••
... d
ı..L-;.. (b-;) rezil elmek, utandınnak. kibrini
-,
::ı ......... çıngırak. zırzır !oyuncak];
..,.~.~:.. ~
- ..
J:ı~ böcekler. haşar'd.t;
'. • .. odunlaşmak. ıahla yapısı ka-
itaat etmek;
vazu gösıennek;
,,
t·;.ı mütevazi davranmak.. te·
•• •
~l,i.. f- U~. ;; •• ;,. mütevazi. alçakgö- cu, korku. kaygı uyandıran;
.. - .. - .. .
nüLLü; .:.ı~ müe. L;.J:,.;-ç. ~w.,;.. korkak. ürkek.
. '
i.,)~ haşar; tedirgin, kaygılı;
• . ,• •
•
~ ::::) ~ (b-i) sarhoş etme"; .ı.?ı;.. ç. vJ- edirgin. kaygılı, ürkek, kor.
•
r
-.
~ burun; aıtz; menfez. alıı çı.kış;
. --
~ ç. ~~ burun; gerdan; yine ç.
,.~,
kak. ödlek;
~ u r.ı->,..,.~
,.
~ )Lb·;) ayn luı·
~'L;.
_ burun; mak. (b-~) ayncalı.k vermek. larafını tutmak;
• • • • •
~ u (4; J .;,.) kaba/ sert olmak; kaba saha (b-~. Y bı,) bahşelmek, ihsan etmek, lutfet-
,.
olmak; ~ (bıi) senleştirmek; (b-e kor/ı) mek:; (b-~, Y bl') payalarak ayırmak. tahsis
, • ••• •• • • ••
kaba! serf/ mÜ5amahasız olmak; u • ~ sert elmek; • ıj.~ ~ veya .. ıji ~ ~(bıi)
tabiaılı görünmek; kaba, pürüzlü olmak; kendine ayırmak. kendi için isternek; (b-i1~)
• •
~.P' kaba! sert olmak; ilgili olmak, (b-nin) özelliii olmak. (b-~)
?'ç..
uL...:;.. sert; pürüzlü, kaba- kaba . mahsus olmak; (bit) mahsus olmak. sadece
saha, inceliksiz; :rorlu {hayaı]; boguk, kısık (bı için) geçerli olmak; (b·i, bıı) ilgilendir.
".:.ııl ~ ".. .
. sen; pürüzıÜ. buruşuk.
Isesi; , mek. (bı il~) özellikle ilgisi olmak; t o;'
., •i~ • • •
tasa;
. .,. .
;; _ • ;,. korku, tedirginlik, endişe, kaygı.
~llb-e 10.1 bid~} özel davranmak, ayır- ~L.cio- yoksunluk, mahrumiyet, ihtiyaç
etmek; (10.1 bı~) tek başına sahip olmak, (10.1 va. cö.U mahsus, kılma. tahsis eune; ay-
bıdt) rakipsiı/ tekelolmak; (10.1 ... ile) avan· rınuya girme. tafsi1ata inme; Ibeiii bir amaç
tajı için] ayırma; rezervasyon, ayırtma; (ç. ..:J\..)
olmak; (10.1 ...t» mahsus olmak: (10.1 bil)
ilgilendirmek; (y bi ile) ilgilifalakah olmak; mali tahsisatı ödcnek; kredi; uc. <l
'. --
.;dı ~
'ı • - --
(Y .. .de) yetkili! söz sahibi olmak; (10.1 bıde) ya da ",,<l. . . .-..dı ~J
'4 - -
Js- özellikJe, hassaten;
özel görevi veya işlevi! fonksiyonu olmak; ~ihtisas (öz!. bilimsel alanda);
• • •
~ı= ....... ımarul BOT, .,T" c - ;.1 ç. ..:.ıL yetkinlik otorite; özel
. ' i • • • ••
~ ç. ""l.A.>-. ""l.A.>-I. ""~ kulube. alarV' saha, ihtisas alanı; (çaL.) öncelikler,
haraka;
•
ı.f'L.e.,;.. aralık, açıklık, yarık, fasıla, çat·
ayrıcalıklar, tekel(ler); devlet
tanınan imtiyaz HUK. ıJ"~";i1 (..:JIJ~) J~
- . tarafından
.. .
., ..
laIe; yetkili, sorumlu; ıJ"~";il i}1ı yetki alanı;
• • •
siyeı; mahsus olma; li, alakalı, ilintili. (10.1 .•.için) ayrılmış, bir
•
·
\ c...;. özellikJe, hassaten;
,
ı.f' ~ özellik; L,p ~
. .. özellikJe, bilhas-
tarafa
(~için)
aynıan; (10.1 ... t) özgü, mahsus, has;
geçerli, uygun, doAru; göze çarpan,
• •
sa, hassaten; ... ı.f'J <l ~ veya J . ayın.lcdilen, belirgin; ayncalıkJı, özellik. taŞı-
• • •• • ı _ _ • '. -
.. -..ıP~ veya ... ıJ'~ ,;r ... e gelince, yan; t l..,.pL;.. i~.J"":" özel gazete; J ıJ"U-I
• • •
ba~lamda; ""J
J J •
. . . İ ~ ve '--';J
•
J<- kiyet; özellik, hususiyyeı; vasıf, nitelik; ma-
ıJ"~i hassaten, özellikJe, hususiyetle; hiyet; hassa, yaratılıştan gelen özellik; önde
• , .
~ ~ özeL, şahsi hususi; mahsus; gelenler, l..,.pu..ı üst sınıf, öA:renim görmüş
229
• $ - I'
kişiler;
••• • •
t' ~. ':H u~
v1J.. ve•v~ özellikle. hassaten: •
J kalplerinin derinliklerinde.
~~i
..:.ıl.
-.
-"-gübre;
.
.
verimlilik, bertket, miimbitlil.:
,
yüreğinde: -,.-",c"- verimli, berekeıli, ürttken;
..y\>- ç. -
..:.ıı., ~LA;.. özellik, hususiyeı; ~ a (~) so~umak; so~uklan rahatsız ol-
karekterislik, hususiyet. özel vasıf. nitelik; mak; ....,o:ıl;.. (b-i) belinden sarmak, kavramak.
..
imtiyaz, ayrıcalık; otorite, yetki. ehliyeı;
,,
benim (kendi) işime kanşıyor, özel (işler)ime ~ ç.)~ kalça, beJ;
bumunu sokuyor, iiJ s"," ç. ..1"w de~nek, sopa, baston,
• •
•
J' J ,..~.... mahsus, özel; asa, çubuk;
. ,
.f·... ~... (J ... için) ayrılmış. seçilmiş, talı- )L..::.::,;.l kısalıma; özetlerne, hülasa etme;
• • • • • . , •
sis edilmiş; ..:Jl n c~... [çoAl tahsisal, ödenek; fikrin özil; 1)~'j~ veya JI....A:;-~ kısaca,
. . ~. ~
- , ,
düşman, hasım; davacı; yeşil renkli olmak veya yeşemıek; ;:;~i
•• •
ı~ i (ı.L.n;..)
,
(b·i) hadımı ildiş etmek, bur- = )1.;0;-1;
mak; ~ yeşil, taze; bitki yeşillili; çimen;
• •••• •
~ ç. cJ~, ~ hadım;
-
_.. . _. .r-:'-I,.r-:'-' H..,,;
•••• • •
;,.,...e;- yeşil, yeşillik; (ç. ,.,..e;.-) yeşillileJer,
~ ç. ~ erbezi, testis, husye, haya,
yumurta;
· ,
çayır; ~ [çoi.] sebzeler;
, ,
r.,;; e';"" i~diş, hadun; , r.,;;. av
-If} ildiş ,
r.f,.,...e;- manav;
edilmiş beygir: )I....A?- yeşil, yeşillik; ot;
,
\;L..:.,;..l ç. ı:.ıJ' uunan; mUtehhassıs; ~ yeşil;
•
~ u (~) (bıı) sarsmak, dürtmek, itmek; i)Le.;- yqiLlikıer, ot;
•
)L..ı:.; manav;
(bf') sallamak; (b·;) kol1<utmak, ür!tütmek;
· . ... .. .-
:,a...
•
.;"l Y'Y'k .yram;
•
i..:ı:,,;.. sarsma, dürtme, sarsıntı; korkutma,
~i mUe. ~1~ ç. ~ yeşil; ıl'
. . .
~I,II J ".,...~i ~ h«şeyi yok elmek;
'. ..
•
korku; ı.1.r:J-1 Tunus'un lakabı; gök, sema;
, - •
..
•
..,.....".. ; ('. ';')(bfl) boyamak, (bf') renk w- .;.ı'J~ [çol.] sebzeler; ot, yeşilıik;
, .. ,
mek;'. H··iveL_.c;"Q(Y~)(bitki] .. 1~' Cennet;
231
, ,
)J c~ kJorofil sly; yapmak, ıaslak çizmek; (bıı) yazıya geçır
• •
;) a...... çayır, yeşillik, çimenlik; mek, kaAıda dökmek; (bıi) k:lZlyarak/.
, ,
..:.ı'~
, .
lçog.l sebzeler: oyarak yazmak; (J b-e. bşı) çizerek anlat-
•.1z.;.
•
Co' '- o V " '-)(J h·,. J bf');"" elmek. mak. !arif eunek. krokisini yapmak:;
uymak, kardn (J b-~) bırakmak, karan (J (i),..:.) ~ çizgi çiunek. çekmek; ~
, "
b-nin) iradesine bırakmak; (J b-e, bşe) tabi \. _·11 saçı aıarmak; ili çizgi ler çizmek;
olmak; boyun egmek:; (J veya Jl kanunun, (bşı) cetvelle çizmek; (bşde) çizgiler oluştur
kura/In, guelin. otoritenin) tasarruru! buy·. mak; (bıı) çizgilerle işaretlernek. yol yol yap-
ruğu altında olmak; (" j::j.. ve ~i (b·ı) hük- mak; (J:aşa) kalem çekmek; (b:ı) işarelle
mü altına almak, boyun eğdirmek:. ıabi kıl rnek, alamet koymak, göstermek; (roprağa.
mak, ilal ettirmek; araziye) huduı çizmek! tayin eımek.
, ,
~ boyun eğme, itaat etme, söz din- (arazinin) haritasını çizmek. mesaha eımek,
~
, , ,
ç. Co:;' .. yumuşak başlı, boyun
..
tenip eunek. haritasını çıkarmak;.bl (yolıı)
,
•
eğen, söz dinleyen; tarif cunek, göstermek. salık vemek; üğüllc-
,
tL j:: .. \ boyun eğdirme, itaı ettirme; rnek; (arazi, ıehir alam vb.nin) LL; (plan)
hülcmü aluna alma;
~Ü-- ç.
. ...
~
itaatlcar, uysal; ıabi, uyan; (J .. .ile) mesul, [desen vb. gibi]; [trenJ yol, hat; haberleşme
taahhüt allına girmiş. (J .. .in) kapsamında; hatlı; telefon haılı; cephe ASK~ lsaban vb.J
• • •
. '. #'
..
••• •
mak. nemlcrnne": ~ ve~' (bii) 1slaı. "':-)1 (opm halO/ baglano"; .r-i-'jl :w.ı
• • • • ..
mak. nenılendirmek; JL.a..;..l = ~; çivi yazısı; 4. :ı"'~'..b cephe ASK.;:ıa;.
. ,
... J,.#..
• •
~ ıslak, yaş, nemli; özlü, suLu; taze; j!1.ı kabartma yazı; ~#:b- telefon hatll;
' ..
kaygısız endişesiz, neşeli, şen; 4.t~ hava yollan; ı.$-':!~ :b- ve
•
~~, ~ :b- ~i~:~i :b- merid-
•
•
• j::' . . .
•
.. •
.' •
,
okyanus:
..
J.)o• • veya J.".ı. 1;. meridyen 000" ~
• • •
J:.;. u (.1z.;.) (~ iiurine) iz yapmak; çizgi yi') ')'1 veya IF':"')\ .,6.. paralel <::()ÖR.; :ı:;.
çizmek; (bıı) çizmek. kabataslak resmini (ı;4ı l meridy;n COGR.; jJ..ı ;.. i,J- (tren]
232
...
ı)'dan Çıkmak:; l'.~ ~~
. . . J;..
.... . • 11 dosdagru; töhmeı altJna sokmak; (b-i) bir hata ya da
• •
tamamen, tamam.yle; .1:;j..\~".ı, bütün yanlış ile ilham etmek.; u::.;..l (h-i) para ceza-
yol. hat boyunca; sına çarptırmak ltıN.; <J _.d~) yanılrrıak, hata
• • yapmak, yanlışlıle yapmak; (b-i h~d~fi) vura·
~ (şehir] bölge, k.esim. semt
~ el yazması, düz; (ç.~) mızrak, mamak., ıskalamak, isabetsiz olmak (atış);
46. iş. husus. mesela; duru"m. hal; rafik. (b-nin)dikbtinden, gözünden kaçmak (olay
'.", .. ,
.kb ç. iJJ- hanaı. J,~..u. . ya ,.. "Ik;.. ve L~ yanlış, hala; kusur, kabahat;
da A1~ ~.,ij izli mermi ASK.; \k.;- yanlışlıkJa, hala ile kazara; U:J,..1::"
• • • •
~ çizme. çizgi çekme; üzerine çjz- ... iJI ... olması, '" yapmak yanlıştJr, doAru
• • ••
giler çekme; işareıJerne; yer ölçme, mesaha delildir; \Y-I C.~~ düzellıTle! tashih cetve-
• ••
koyma; planlama; (yollart. şehirlen) harita. li, düzelıme listesi; "U:j...1 J:i kasıtsız adam
ya geçirme, krokisini. planını çıkarma, ka- öldünne HUK';
• • ...
~ taslak. kanılama;
;v-
kabahaı, yanlışlık, sürçme; suç, günah; para
· ..
j, el yazısı; metin; cezası TUN~
:)=? o (.. ~) yanılmat, hala yapmak. hatalı dına) evlenme teklif elıTlek, (aracı, çöpçaıan]
olmak; günah işlemek; ib.. (b-i) suçlamak, (kızı. J bir; adıno) isternek; (; ::, kızım. J
•
233
b-~ vl!ya
nikahlamak:
. " ...
J&- b-e) evlenmek üzere vermek.
",. . ..
\A" J ~ ve \ ~j,).,... ~
. .
ilgili. konferans. niıeli!inde:
~ ç. s.~ huıbe
--
vereni irad eden;
kadına kur yapmak; ~\,i..(b-t') hilap elmek halip. konuşmacı, nuluk çeken; konferans
[söz veya yazı ile) sözlerini (b-e) yöneltmek; veren; nişanlı (erkek); evlenme lekJif eden
" • o. •
'-.b- -
.• nışanlı [kızı;
, ,
ne adıyla hitap etmek; ~L...:>ükarşılıklı ~IJ:.;. hulbe venne;
,
konuşmak; yazışmak; ~l(klza) evlen- ~L.b.;. hitabe. nutuk, söylev: konuşma,
me teklif elmek;
" iş, uAraşl; hal. durum.
..
konferans:
~.p kur yapma; nişan. nişanlılık;
~ ç. Y ...~
•
~ı;.,..ç . ..:.ıl. hitap etme; umuma konuş.
problem; ~
... Lt.
ahval, şanlar; iliilik. 13lihsizlik, terslik,
.
bir wiliki problemi ma; ilan, beyanname. bildiri; karşılıklı konuş.
., ....
ma, diyalog; konferansı A.:ı.i.# 4=o\:i.u ıele.
....
sorun mu var? ne var? ne oldu (sana)?; L.
•
ilgilendiriyor?; ~l;.ükarşılıkJı konuşma, diyalog; mü.
•
. ..
~ kur yapma, kur, SÖZ, nişarı; zakere. tartışma; [ıelefon vb. ilel haberleşme,
, • •• ••
~ç. ~ hutbe, genele, umumi ya- i1elişim kunna; ~l;d, Ml konuşma dili;
pılan konuşma; konuşma, hitap; konfernns: ~l;..ç. s.~.y~ kız isteyen (erkek);
•• •• •
nuıuk. söylev, hitabe; rı,,: '':il ~ açılış aracı. çöpçatan, başkası adına kız isteyen;
konuşması; ~l;..ç. y~ aracı. çöpçaıan, başkası
- .. .
",:",U:,;.. ç. ..:.ıL, ~i umuma yapılan
konuşma; hitap; nutuk, söylev; mektup. me. ~
.....w.....
adına kız isıeyen [kadın);
nişanlı llaz];
- , •
~ ~ı;.,..konuşulan, hitap edilen kişi, mu-
, karşı/ama konuşması
, .i yUv-
. -
saj, not;
,
J-.ı-ıJ' ylh:"- tahllan verilen söylev; yU:ı;..
. .. , . .. - . ...
hatap; 2. şahıs, muhaıap dILB.;
.#'
,
~... • acil mekıup; L..lı...li u11.;.. takdim
, -
j, AlJ'.BKZ.;
bahis
•
tutuşmak:pl (b-e, ybş;)
• •
bildirmek,
.
... ı:.r- ... e gücenmek, danlmak; t
-, .
i ,
,. :
haber vermek, dikkatini çekmek; ~ ça· o.ık\j- birinin başını airltmak, başını şişir·
...
miyet!i;
').p
• •
önem, ehemmiyet; ciddiyet;
önemli; (b·.i) fidye için kaçııınak; ()
)kamaştırm;lh \1.EC~ ~
e .ıı gözUnü
(b·i) kaçırıp
ülp sallanma, titreme; titreşme; götürmek; ıJJ,~'(bl') bir başkasından zprla
• •
pl daha tehlik.eli! riskli; daha önemli!
.
almak, gashetmek; J.1:-;.ul
. . -
zorla alınmak!
•
mUhim; daha ciddi! vahim; götürülmek; ~1 <ı.:t' b-d~n, bşi) zorla/
; ; : ; - ALF.8KZ.; kuvvet kullanarak almak, gasbetmek; (b·;)
)ol>..
'}t~
:. . [çoı·) ıehl;keler,
.. .- .
~ gasbetme. zorla alma, zorla alip ıın beraber olan kısmı. burun, aAız; en
göıünne: k:ıçınna. fıdye için kaçınna. (data) öndeki, ilk kısım, önemli şey: ~ Jlı"
...
kaldınna; w:ı,;.. çabucak. göz açıp kapayın- (felaket vb.) başlamak. başını göstennek;
• •
caya kadar; ~ Icin.is.; tek. is. iJ hatmi BOT.
• • •• •
A.ik.:;- ç. .;.ı~ {ıek.is.! zorbalık, zor kul- Althaea officinalis;
• • •
lanma, zorla alma. ele geçirme; panlu, par- r~ ç. ~ yulann burun üzerinden
• •• •••
J,.,)i ü,b.;.. J yıldırım! şimşek gibi,
lama;
. . .,. . .. geçen kısmı (deve için);
• • •
çok çabuk. bir anda; ~~ ~ t......U:ı,;..
•
<#ı \Jo>. u <p)a<hmlamak. yünımek: ilerle-
.,
)~\ aniden doıan duygu! his; mek, ilerleme kaydetmek: •.:.ı(~. ili-
-';~ylrtıcı; soyguncu, hırsız; .. .
1-ılJ bUyük adım atmak. MEC. büyük ilerlc·
J~ç. ~~ (demir] çengel; [cinjs.; m~ler kaydetmek; ~ ve ~ geçmek. aş.
tek.is. iL kırlan~lç zoo; IJI ~ ~ J~ kılıç mak, haddini aşmak:; (bşı) boydan boya geç.
kırlangıcl2OO. Apus apu;; ~J~' J~ rnek, kaıetıneı.::; [nehri) yürüyerek geçmek;
(tI'(~I) kum kırlangtct ZOO. Riparia ri·
...
[nehir] taşmak; u~~ denizi aşmakl geç-
p~a; JA(~I J\laj.. kayalık kırlangıc! zoo. mek; 1b.i) gönnezdenl bilmezden gelmek;
RiPari~ "rupesiris; ~,~i J~ pencere, (JI .. .e) ulaşmak. vannak, ennek; (b·i) geç-
şehir kırlangıcı ZOO. Delichon urbiea; mek. (b-den) üstün olmak; (bfin içinden,
~ ç. ..J..:k\i:.i.. demir çengel; arasından J' ...~) geçmek; (bıı) arkada
• •
J~L zorla alma, gasbeıme; kaçınna, bırakıp, <JI ...~) geçmek; dikkatini <JI ...~)
fidye için kaçıımak; vennek için, (b·i, bıı) önerosememek, itibar
ı...i1tıj.. ç. ~ı).j.. yırtıcı; hızlı, seri; ani, etmemek r~.tıl.J' ~ Jı:;:; bşi ileriyel
• • •
anlık; şimşek/ yıldınm gibi. kısa, öz; i))"I' öne almak; ~~ adımlamak, yürümek;
• • ••
., ..
ıjı,,~ enstantane fOIDA,mf; Lü:ı\.j.. '":"'.,r-7"
. . ..
ilerlemek, ilerleme kaydetmek.;
.
i p ç. .:,,1# ve i"..ı.;. ç. .:"ı.,....ı,;-.
yıldınm saldın;
yürümek;
satarak yürümek; salma salma gitmek. yolunu izlemek; i ~ i . # r..ı..iı
yavaş yavql adım adım ilerlemek; i
- ..
~;\
~saçma sapan konuşma. zı.rva; •• •••• •
i#
. .. ..
ı • d~ kesin/ kati bir adım atmak;
~ çok konuşan, geveıe. başboAaz;
.. ~
.' .
. . . i\lo? [Jol>- in ço~.J gilnahrnlar,
-
~ hafiflik; önemsiziik: canlılık; çevik-
ı.,A.;-- j (ı,.,L;-. 4V-)
• •
lugunu kaybetmek: çabuk! çevik! alik olmak;
(Ji ... ~. için) acele elmek: J.J~L...J ~
•• ., i •
çeviklik; r.ıJl .~ yumuşak huyluluk, sevim-
Iilik, ıaıhlık; ~)i H~
~.
ft:
..
~\ ~ eli çabuk-
•• •• •• •
•• •
J' ...;;. birinin yardımına koş-
veya A.:i..u:.L...
.... . .- luk, hamarathk, hüner, el yatkmhfı;
hafif yapmak: (,,;r b-e. zor bıi; ~ b-e. bşi; Ju.;.. , Jw..ı p süngertaşı;
ır b-nin durumunu ) kolaylaştırmak. "
ou.;.. süngertaşl;
• • • • o. ._
(bıi ya da ~ bş,) küçültmek. azaltmak, indir- siz; seyrellilc. sulu, koyu olmayan [sıvı]; atak,
• •
mek; (bşi ya da ı:r bşi) hafifletmek, yatıştır çevik, süratli; d}ı.., bir şiir vezni; d)';"
• •
mak. dindirmek, teskin eımek; (bşi. örn. LS'rı kolay hareket eden, kolay yer değişti-
• •
sıvıyı) inceitmet. seyreltmek; harfi
• o.
ver!. takına!; ~i. to r,y Ji ;.. yavaşla! • yakın, çekici; neşeli. şen; j1aJı . i. ~ ;. hoş.
• oı i •• _ • i. o.. .
hızını azaIt!; u. r"i"il \00';';;" b·nin acılan m sevimli (kişi]; ~ ,..,-JI J)';" seyrek sakallı:
o• • •• • • •
dindinnek;~ hafif giyinmek; (sorumlu· Jı-JI d)';" ebleh, ahmak, aptal; 41 dJ;'
. . i. • •
luktan, yükten) kurtulmak; ~ bıden) eli çabuk. hamarat. eli tez; d) .;.. '='~ açık
• • •
kurtulmak, (ı,;,t ... 1) üzerinden atmak; (~ çay;
... d~ll) acele i1el apar topar ayrılmak; (JJşi) , ";J~ hafjfletme; kolaylaştınna; azaIt·
hafif saymak! kabul etmek; (y b·i, bıı) ma, indinne, küçültme; dindirme, yauştırma;
küçümsemek değer vermemek, hakir gör- cezanın hafifletilmesi HUK.; rahatlama. rerah-
o • • •
mek; (ybşe) önem vennemek. ciddiye alma· lama; seyreitme; ı.J) "dı J Jl' hafifletid
mak; (b-i) kendinden geçirmek (eğlence vb.l; sebepler HUK.
• - - • • o •
duyulmaz olmak; sessizleşrnek. sesi kesiı· alçaltmak; kelimenin son harfini 'j' okumak
•• ••• ••
rnek; (~~) u~ ı..:,.jl,;.- sesini kısmak, DILB'; bir kelimeyi mudaf i1eyh/ tamlayan
•• • •• • , . .. . ..
alçak sesle konuşmak; ..:,..L;--I(b-i) susturmak yapmak 1 ... J ....... ~ (b·.) yumuşak,
• • •
(b-ııiıı) sesini kesmek; ~1= ~ ; şefkatli davranmak; u;:'; ;. u (hayat) rahat!
..
.:J#gidcrek: kaybolma (ELK. dalga vb. müreffeh olmak; batmak. düşmek. dibe çöl<-
,.
için "sönme"): rnek; (ses) alçalmak; ~(b/j.fıyaıı) düştir-
. ... . .-
cil,;.. giderek sesi kaybolan, sönen sessiz-
leşen; işililmez. duyulmaz; (ses) giderek kay-
. ..' . ... ..
rnek. indinnek. azaltmak t ..ü )c ~ boş
ver!. üzülme!; ~~ 1lJ)c: ~ sakin ol!.
• •
bolan; uçuk, çok
..
pu (..o-b-,
"
açık lrenkl;
iJ~) (h·;, bşi) kollarnak, gözel-
.. .
sak.inıe~!;
'
JJ.r-- •.';'';
~ve ~L batınak, dibe gitmek. çök-
;"lsesini alçaltmak;
•• • ••
pa (p ve i)w..}çekingen, utangaç
rnek;
-.. ·
.-
olmak· ~ = .ü-. ..;.;u= .v..
• J J-' j
. ... - .
mek; (fiyat]
aı.aImak;
düşmek.
küçülmek;
ucuzlamak; inmek;
•
pgözeten, kollayan; ~azaJma, küçülme. inme; alçalma,
)
, ;.. koruma birJi~i; muhafız ıakımı; azalma [ses]; sınırlama. azaltma; refah [ha-
• •
~i."... P
- ..
yatI; kelimenin son harfini 'i' telaffuz etme
maiyyet
pçekingenlik,
sahil koruma MIS.;
Ulangaçlık;
. .. .
, ı ,_ QII ~ devalüasyon;..;.:..Jl ~
• • ••• •
•• • •
j~çekingen, utangaç, mahcup; bolluk, rnh:ıı yaşam; y.,.!1 ~ ~
•
J J"
•
yan;
r#koruma; muhafız; nöbeıçi; gardi·
..:.ı
•
. sesi a1çaltma; .. OJ...r- harfi cer;
o müreffeh bir hayaı sürüyorlt; L.J";"'"';'-~~
..raJI ~i
•
..
d·';'-"'indirilmi~.lenzilallı. indirimli;
etmek: ("lIi)
., . ..
..?~ . ..h'ti? yarasa ZOO.;
yıkmak yerle bir etmek;
!<ansı;
. .. ... '.
,",~indirimli,düşük., a1çak [fıyat. fre-.
uyuklamak. uykudan dolayı baŞı önüne düş- (bit) sır olarak saklamak; (bş;, JI;- veya ı:r
.... . _.. ~, . "
b·den) gizlemek; ~ ..:"Y"~J1 ~\ sesini alçalt-
.. .
rnek ım;. ~;..}; JÜ" ,. (ı,; p) [gök eismi)
•• •
•• •
batmak. gÖr1ünmez olmak; p (dlll'ann) mak. a1çak ses ile konuşmak: ı,}N kendini
mak:
•
(J bşde) başarısız olmak; görtinmemek: bilinmez olmak. meçhule
~ lkalpl atma, vurma, çarpma; nabız; kanşmak: eksik olmak. noksanlılı hissedil-
~~ sıva; ,.l"i;!
•
giıleme, saklama; sesi alçalıma;
•
kanadındakil ikinci marsaldaki tilyler; yarık. ayrık. rahne; dengesiz durum. denge-
•
ır gizli. saklı; sizlik; eksiklik: eksiklik, noksan, eksik: dü-
• '. -I
ı,.i';'~ gizlenen; tebdili kıyafet gezen; zensizlik. karışıklık; hasar. zarar. ziyan.
,,"H·~
.. , gizli. saklı. SIT niıcliAinde; görün· kayıp. zayiat. ıelefat; ... J~ lmud. ku!.}
•
mcz, görünmeyen: ...süresince....boyunca. zarfında; ... arasın-
••• •
ı,}>'" gizlenileo yer; da; ... esnasında
•• •
Ji"" u (~) (hp) delip geçmek, ar.ısından geç·
•
... J~ .. .esnasında; ıaman diliminde.
mek; jt- ekşirnek; ekşitmek; (bşı) salamura ar~ında. ~:ırrında; ~~
. -J~- J bu zaman
yapmak. turşusunu kurmak; (bıi) tuzlamak,
. -
zarfında, bu amda; ... J~ ı:I" ... ara~ından.
• • •
tuza yatırmak; (diş/r:rini) temizlemek: (par- ... içinden. ortasından; .. .içinden; (karar.
mok/arı. bş;n arasıııdan) geçirmek ıôm. sa· yargı. sonuç çıkarmada)
,
. ıU
çın, sakalın. parmaklann arasındanJ. '"'
,- ~ ihtiyaç. talep; (ç. J~) hususiyet,
b-e arkadaş gibi, dostça davr.ınmak: T' özeııik. sıfat, nitelik; tabii, yapıdan kaynak-
(~bı') bozmak. ihlal etmek, karşı gelmek; lanan özellik.;
("":" bı;, kanunu, kuralı. koideyi) çitnemek, ili.- ç. ı"ü.i.. dostluk, arkadaşlık;
bozmak; ("":" anltlşmuyı) gerçekleşlireme. J~ delme. delik açma; i~ne; şişe benzer
rnek, (y anlaşmtı)'a) varamaomk; (y b-i, şey. şiş: (ç. .:.ıt. ~~) kOrdan:
bı,) terk etmek. bırakmak; ("":" bıi) kan ştır
. ,..' .
~ ç. ,,".»-1. iJ"j..? arkadaş, dost; aşık;
, . . .
mak. alt üst elmek. düzenini bozmak; ~ JJJI Lı;.. ibrahim'in (as.) lakabı;
•
"-• • ••
(bıin arasında) olmak, gelmek lyine zaman ~ ç. J~L dost. arkadaş Ikadınl;
kanşmak; dengesil. olmuk; karışmak. kanşık bozma, karma kanşık etme; zarar, hasar. zi~
• • ı l_' •
........
• • • ••
olmak (düzen. sistemi; j" JrJ' ı.:...b-~ şart- yan; hasar; ... y J~':ll rj&. ~ ... c ön-
lar oluşmadı. gerçekleşmedi; OıÜilY J.7~ den-
gesini kaybetmek, dengesi bozulmak; ...l:..;-~
... yargısız
-,
olarak;
, ..
.ı..UJ:;. aklı! zihni kanşmak;
J~\ noksanlık. eksiklik; tamire ihtiyaç
-.
duyma. bakımsızlık; hastalık; eşitlilin. düze-
~ sirte; nin. dengenin bozulması; karışıklık;
240
.?u
. . ,
mek, aklından Çıkmamak. hep aklında olmak
••
utanç verici, küçük düşürücü; ~
Y,)~~ ahlaksız. rezil. utanç verici;
(üzünıüler.
birinin
• •
•• , -.
~ u, i(~) (bı;) perıçeleriyle yakalamak. kalb;nde olmal:: rsal1anmalc: Fltitte-
kavrdmak. (b/in) üzerine atlamak. hamle rnek. titreşrnek. seginnek; (göz. aza. vücuı)
••
yapmak; ~u (A..ı~ --) (b-i) aldatmak, J kolbini)
yüzüne gülerek k:andınnak, tatlı sözlerle
setirmek; (b'nin kalbini veya
•
~ J.ıJ;ve ~ J:; yağmur getirmeyen ku. şüphe, vehim; fikir;
•
""l:>J.;-(bşl) sallamak. sarsmak; (bfl) örn. ho\'u)'l)
şimşek; aldmıcı
.
durum;
, . .
~ve J fo ~ ~ hayal, illüıyon; tasfiye eımek, arıtmak KIM.; _~ saııan
• • • •
r..p'
• • •
~i ~
•••
~
. . gizlice. gizli gizli. el
-
altından. hilı.:li:
.ıJ~
sonsuzluk;
ebedi, sonsuz; ölümsüz; unutulma·
(hesabını)
,
d
. . . ..
i ..
kapatmak: (bşi) biıirrnek KNŞ~
••• • • ••
muk; ... ( .) JI )0"1 ~i b·e g;zl;ce/ mak; (V' .. .den) kurtanlmak, canını kurtar-
sinsi sinsi bakmak; mak. k3çabilmek; ..rJw birbirine dilrllst/
242
doğrulukla davranmak. hesaplaşmak.
.. . -
4.,aJı,;... ç. ~,_ makbuz;
• • •
intikamını almak; v e \.;· , ,~ (bı;.:r ...den) .....~, sadaka!, ba~lıl>k; (J <ı samimi,
rayı)
.
ödeme. kapatma;
, '
.
~~I ~ ~ı.;.. gümrük vergisinden muaf:
.. .. ..
,
~,.rOi=J\ ~ı.;..
'
vergiden muaf;
l.J"j,.;.. seçme parça, iktibas. pasaj; ÖZ,
. , ,
..,OJ~ aıat eden, kurıancı;
ı/
..P
do~ru. dürüst. sadık; sadık taraftar;
dürüstlük. do~ruluk;
.. ..
~ i (~) (bfi, Ybf ile) karmak. hannanla-
, ' .. , .. ,
~'j,? vergi tahsildan fAS.; mak; kanşıırmak; (.:r.-ı iki fe)'i veya ... .:r.-ı
,-
" ,
ı,..ıAI ..... emin,güvenilir yer, kaçma. kurtu- ,
... J .. .ile ... i) kanştınnak. (yanılınakl;
.ı.ı..
Ima. sı~ınma;
. ,
(bıı) karmak, kanşıırmak; kanşıkl1ıa. anlaş
v".~~ arıtma, tasfiye, saf1:ıştırma. rafinc mazlığa sebep olmak; ~w.. (bıı) karmak,
etme; aydınlatma, açıklama; kurtanna. ser- karışunnak. harman yapmak; karışıp kaybol-
best. hür, özgür bırakma; ~ için) posta mak.birleşmek, eriyip birbiri ile kaynaşmak;
. - ..
ücreti; peşin ödeme; <di b . II Js- ya da (bıe) kanşmak. bumunu sokmak, araya gir-
• • •
•
~L.a.~J1 J'_~~)gümrük müsadesi, muayene mek; (b-ile) arkadaşlık kurmak; (b·ile)
•• ••• ••
belgesi, vergi ödemesi; ilişkisi olmak; ~..k.lı.;.. iacı. ağnl başla-
243
·. - . ... .. . .. -. .
mak; ~ J ~i"" kafası karma kaniık ol· toplu ö~tim; ~i .....)..ı.Jlkarışık öğre-
•
mak; ~L kanşmak. harmanlanmak; çeşitli tim yapılan okul;
..
fark-hı de~işik kısımlardan meydana gel- &' o (&") (elbise, FlPko, ayakkabıyı) çıkar-
mek, hetorojen yapıda olmak: (~ ...ile) mak; (diıi) çekmek; (balı) kesmek. kopar-
samimi/ arkadaşça bir ilişkisi olmak; kanş mak. (b-i.,;r .. .den.örn. ilten) atmak, çıkar
mak, anlaşılmaz olmak; mak; (bıı) bırakmak. terk etmek. artık yapma-
• ,..
~ kanşma; birleşme; (y ... ile) hannan mak; (')I.1&. çekingenlilini. tutuk/uğunu) üs-
•
aımak, kurtulmak; (~ı1J~ itaat etme·
olma;
•
kanşma, anlaşılmaz/kompleks olma;
• • •
~ ç. ,1,,»-1 karışım elemanıl malzeme-
tünden
, ..
rnek. tanımamak; (.ı.:.ıl allıltlll) evlatlıkran Çı-
., . ..
si; boşım. harman iJW)'1 j,~, suyuk. katmak. atmak; (bıi) başından geçinnek. at·
•
hill. insan vücudunun ait dön salg! (kan, latmak., tecrübe etmek, yaşamak [zor bir günü
• •• •
safra, balgam ve scvda salgısı); ~ .10~' vb.i]; (bıi ~ ...e) vennek. pay vetmek;
•
ı,)"L.:..Jl kalabalık. karmakarışık insan
••
toplulutu, güruh; ~ ~ karışık, farklı
••
(bıi. ~ b·e) vennek, bagışta bulunmak.
bahşetmek., lutretmek;
... . ..
4..!~ ~ elbisesini
.. . .,..
unsurlardan oluşan. hetqrojeo yapılı; çıkarmak; J; ~i, .ı:.r-.• .~__ /ri tahttan indir-
s_
•
• •
&" ... de
..
A.bl,;.. kanşım; me~; ... ıY ~. .i; ~
-.- .. .
&- u (~"'jr.;..) ahlaksızi sefih olmak;
hak iddia
·
~ arkadaş; kanşım;
... -
etmek;
makinesi;
ve A,1,,')l..j.. ç.••:A mikser, mikser
... (bıin) bagını
koparmak, ayınnak;~ (ediı.) parçalanmalc.
kaybettitmek;
....
bırakmakıetmek
- ...
"-:Ü r!
(,;r bıi)
şaşınp kalmak..
• ••
.lıt jN ç. ~l:io..,. kanşım; alaşım;
bir yerde kalmak; göıiirunemek; okuJdan kaç- ~ ç. J.I.CJ,;.., ~')l;o- vekil; halef; halife;
aynılna, uzaklaşına. sapma; ııtlık. terslik, kalan; ..:..ı~ (çağ.] terekc, miras; kalıntılar;
kaqnhk; anlaşmazlık. muhalefet, fikir/görüş
•
..;.I6v değişik, rarklı; uyuşmayan, aykın,
aynlığı<J veya J;- ...de •... hakkında) kav- tutarsız, muhalif, karşi. uc (emir vb.eı karşı
ters, zıt, ... in aksine olarak... .in aksine. deneilik); 1iı1;.. •• 1\ o~' atık, artık su;
, .
hilafına; bundan başka. bir de. ayrıca, diğer JI. ...... V den} farklı, değişik ayn;
tanımamak; hafif suç HUK,; para cezası [hafif (bit) şekil vermek, şekillendirmek; c..'iJ.? a •
i i- ...
etmeme, katılmama; okuldan kaçma. firaf ~ (bIt) güzel koku vermek; ~\ (bıı)
•. • o'
(yine );,J-ı ; ...ı;.; t geride! arkada kal- eskitmek, yıpratınal::; L"oJ,,;...:i = ~ ;("":-' kolıbo •
•
ma. buhmmama; mala, konaklama (tren moddt göre) şekillenmek, şekil almak•
••
yolu): değişme\::; kıımu, sinirlenmek; J-;..\ (hı')
•
J-;.:.;..ı ç. ~'L farklılık. aynlık. başkalık, icat etmek. çıkamıak. türetmek; (bıı) laSarla-
çeşitlilik, benzememe; dönme, değişme; gö- mak, kurmak, tertip etmek. düşünmek,;
rüş ayrılıAı. anlaşamama, ihtilar; çekişme, (~ b·i, bı ile) yanlış olarak vasıflamak,
••• •• ••
münakoşa; ('"6'1j""1 J~~ .? raıklı gnop- nitelernek;
•
larda olmalarına ra~men. ayn gruplarda bu- ~ yaratma; yapma; ilk kez yapma; ya-
i' .. -.
I"nmalanna kaqın; ~~I
.. . -.? .s"ı;ıı
. çeşit ratık. mahluk; mahlukat, yarauklar, insanlar,
çeşit
.
4t;.;...
meyva;
-
ç...:....ı. deve semeri;
..
beşer; ademoğlu;
ı,......ı; ç. J,-;.r.ı
.
beden yapısı. bünye;
.. huy. yaratılıştan gelen özel-
,. • •• •
~ bırakılmış. geride kalan; arta lik; karakter, yapı, miıaç; J,~I karekıer,
246
" , için yeterli, bir kez görmemiz bizi ... e ikna
kişilik:; ahlak: ahlak ilmi ı,;1ı-I"~ huy-
o. - ._ edecektir»;
suı.luk. kötü huyluluk; ~i U:. 4 huysuı,
•• • • •
•
ters, aksi; ~L Jt..ı müsamahakar. hoşgörü Jr saglam karaklerli. metin;
,
•• ••
sahibi, nazik; ~L J. fo sabırsız, ıaham- ~i daha uygun/ münasip; daha nonnaV
• • •
. ..
•
mfilsüz, lez canlı. içi tez; J~"il ~ ahlak labii;
. . '. . •
J~ Yaratıcı, Halık (Allah);
bilimi. ahlakiyı1t, ıJ~"i' ~ ahlak yüce-
namussuı,
.
adi, değersiz; faydasız;
. -, . ...
dedikodu, uydurmalar;
~;.. ç. "L.il;. (y veya J ... ~. ı:.ıl ..• yap - ~ funda, süpürge çalısı, süpürgeotu BOT.
. .. ..
maya) uygun. münasip; (u\ yapma) Erica:
-. ..
egiiimde, niyetinde olan, (ul yapması) (#-) ~"<.#-, ,~) boş olmak; _ (,ı>-)(.:r'
ı:r ... 1) bulunmamak (... siz) olmak
mümkün. muhtemel. (y ...~) de~er. laik,
elverişli;
.. , .
... ıJ\ ıJ~ ~
.. . ... yapmamız
veya
(ı;,- ' . .d~n) yoksun olmak V bı~) ihtiyacı
• ••
dogrudur. (bence) ... yapmalıyız: ~ .f't olmak. muhtaç olmak, eksikligini russelrnek;
.. . ...
. . . ıJI o ...yapabilir•... yapma eAiliminde; [makam, kadro, mevki] boş olmak; _ (ir)
... yapması gayet normaldir, tabiidir, bek. (y, JI veya ~ b·ile) yalıuz kalmak. başbaşa
... .
..ıJ~ ~
keder verir. getirir; ~ıJI j,;; .i.;.. i J
'
•
. ; iJ=; (~Jii , ~ karar için) çelcilmek. toplanmak
... dıgını
... bir kez gömıemh hizim [mahkeme, heyet, jüri]: <Ji ...e) halvete
247
. .' ~ .. •
gibi davranmak; J~ ~ ~ ~
. . çirkin
.... .. Y V) ... sız, V ...d,n) hali;
denilemez. eli ayaA,ı düzgün; ~ ıJ~ "j
,. . . t •
boşluk (doluluk karŞıtı); V ... siz)
J~ biraz abartılmış. mübalaa,a1ı; ~ "j olma. (~ .. .1) bulunmama;
•
·i.ıJU ~ faydasn sayılmaz; <~-.-',,,.~ J~ j; ... ~ [mud.ku!. veya mansub isimden
•• •
kendi başına kalmak; kendini sorgulamak. öncel ve ... ~ lı. (mansub isimden öncel
'''''''.''
kendini hesaba çekmek; ı.:.ıl..p) • Lo ~ hariç; dışında. müstesna;
•
~ son on yıldır, ~ (.. .il boşatunu. f:~ boşluk; boş. boş yer. açıklık. açık
• • • • • • •
terketmek. bırakmak; (b·i) yalnıı/ tek ba!jına anzi;' .~\ J
.,
ve ~~\.:...ı <hşanda,
"-
haline
. bırakmak:; b-nin bı yapmasını, bşe
yeri. yalnızlık yeri; inziva köşesi, zayiye;
kulube; t i.# Js-
• •• ••
yalnız olarak; ha1vette,
köylil t ~ #
• -- ..
~ köyevi;
anndırmalc. boşaltmak, tahliye etmek: (bir J>- ç. ,1'1;-\(", .. .d,n) hali. (",) ... sız,
• • • •
.Jı>- boş; sahibi olmayan boş (m_vü, kad- .ri" u ~) v_~ Cbi') örtmei;, saklamak,
ro, vazife): serbest; engelsiz; (rJI ... den) mu- gizlernek; (bşi örn. hamuru) mayalandırmak,
- , .
af, <.:ro) ... nz; , i.ıJlill '" Ji>- faydası<, !uç maya H_ kabwtmalc; (J b-da'1') gilcenmek,
,
bir faydası olma~~: .ıJ~1 ::,...Ju.. boş, danlmak, kınlmak; r-i'ıJ mayalanmak, ta-
... zorunlululuna girmeyen; J~L ı.Jı.i.- kay· rL..;.; enınka çevirmek, fesat maksadı ile
gl51Z, başı rahat; (ç. _J(~; geçmi~. geçip gizli planlar yapmak:, dolap çevirmek tJ&-
• • ••
gil-miş, maz.i; 1 ~\ilo-l ıJJ.ıAl' geçen asırlarda, b-~ karıı); ~i mayalanmak, tahammur et.
•• s.
maz;d_; J.lrl r~~1 J esüden, geçm;ş gün- rnek, (hamur] kabarmak:; olmak, ermek,
,.
~
lerde. mazide:
u,; (~.
.. ..
r"";-) kötü koku vermek. salmak,
olgunlaşmak (yine MEC. fikir zihindeJ;
•. ,,
~ [müe ve müz.I ç. J~ şarap; (çol.]
ri,;.. kötU kokulu. iirenç, çüriik kokulu; ~~ ç. )L..;.., ~ içki alemini konu
- ,
~ n; edinen şiir;
- .-..
"
~ II (Jy) sönmek lateşl. azalmak, hafine. J~ ç. i ~i, ~ başörtüsü, başı ve
• • • •
rnek, sakinleşmek, yauşmak; ..ı....;.l (oteıı) yüzü örten örtü fkadınl;
•
söndürmek; (bıi) yatıştırmak, sakinleştir )~ {sarhoşluk sonrası] rnatunurluk;
rnek. dindirmek, teskin etmek, uyuştunnak; ~ hamur; olgun, ergin. olgunlaşmış;
(bıi iJyanı. baıkoldmyı) bastırmak., sindir- maya;
rnek; (bıı) bol!,mak, nefessizi havasız buak- ~~ ç. ~w.. maya; bira mayası; enzim,
mak {yine MEC.I; ferment KIM.; MEC. çekirdek, tohum; temel
"
~ y mas. 11"; bauş, inhitat, çökme, bozul- MEC.;
,
ma. dejenerasyon; sakinlik, sessizlik. sfikun; )W- içki tiiccan, içki satan;
249
•
ö)ı...;... meyhane, içki içileo yer, beş ıefileli mısra;
•
~ sarhoş; ayyaş. be1cri, ak:şamcı; ~ u, i (~)ve ~(yiiZii, cildi) ımnala
~~ mayalandınruı., fennantasyon işle. mak, {tımak ile) çizmek, cırmalamak;
~. ~
• •.
mi; kabartma lhamur]; ~ ç. ıJI~ cırmalama, tmnalama;
Jl.,:,lrnayaı:ınma. fernıantasyon; cırmık, çiıik;
• •
)~ sarhoş, ayyaı. beJoi. mest olmuş; A.;.t...;.. ç. ı,:.ıf. amuk, çim;
• • • •
•. ~
..
im·.. ..,......i; mak. gevşemek;
• • ••
.. .
?" 0'-
•
(sayılan mUzekkerj ve ~
•
J....~ vea.;.. [kumaşlann vb.nin] tüylü
•• •
i r (sayılan münennes) onbeş; yüz; iplik. lif. tel(ler);
·
~ı-- elli
..
~~. ,:1.\ J.:&- Hamsin yortusu ""l.".. gevşek. :zayınamış;
"
HRI.; J ~ kapalılık, net! vazlW açık olmama;
. ..
·
~ ve v .' ;LL y. perşembe;
.;.
r ıayınık. halsizlik. bitkinHk. dennansızlık.
......4,;.- ç. ~w. ürünün beşte birini pay mecalsizlik; şevksizlik. ataleı uyuşukluk;
•
olarak alan ortak; ~ ç. ~t...;.. bol bitkili yer; sık çahhk.
•
U"""t....;.. beş kaı, beşli; beş harfıen oluşan, agaçhk. fundalık;
• • • • J
(bşe) kıyrnet takdir etmek. paha, deAer biç- ı.irj~ sıracalı, sıraca hastahAına yaka·
rnek; lanan;
,
~
.,
kabaca, yaklaşık olarak;
burunlu;
~ ucu kalkık,
~ ç.
Y.ç. ~ı.:,;.. küçük domuz;
'
r"0- se"",
. .. ...
parmat, , ~I .ı....u
• • • •
... j&. (~w..,) bii mükemmellili sebe·
•
F
.. --
ç. J""'" hançer, kama; mek; (bıı) kısmak, (bıin, gazın, buharın)
• • ••
~ gemıden konuşmak; geçişini azaltmak 'YEteN.; (bıi) yavaşlatmak.
-,- .- ..
J..ı..> (u.ı,a..) hendek kazmak; kesmek, durdurmak;JoiUo- (b-ile) kavga et·
,- ..
. ...J..ı.:.;.. ç. J.:ı~ hendek. ark; çukur; mek, dövUşme~~
.
_. ... .
ii! b-ile) dövüşmek;
• )LJ? büyüklük kuruntusu, megolomani ~1 boğulmak~1 kesilmelc.. durmak;
• •
Y~ Şeytan;
.
flr ç. .-
~l:.,;-domuz; ıJ J.
.-Jlr:. yaban domuzu
rnek;
••
~ boAulma; kesilme, durma; 1~
zoo.; JÖl:.,;- sttaea hastalılı np.;
."
•
h'~1 karartma;
251
• •
JL:,,;.. bo~arak öldürme; anjin. bolu
. -.
ihihab. TIP.: Jl:;.- ve J;~ (ç. ~i~ ve
. ~y~ııs. öğretmen, hoca;
~ly) bademcik illihabı, kuşpalazı. dirıen ~(cin.is.; tekjs. i] şeftali MIS'; erik
np~
.
Jl:.,;..bogucu, nefessiz bırakan;
SlJIl·•
• ••
~ yç. i f dam penceresi; büyük kapı
.. . .. - .
~gaz. boyun ~jj.~.: o~l birinin içindeki ufak kapı; iki cadde arasındaki yol
mak; ~~ J..i,.i b-nin bogazına yapışmak; zayır düşmek, şevki giLmek; (kuvvet. güç)
kapıırmak, derinine inmek. derinleşmek; Jj- ;::)J"y (b+e. bıi ve J b·e, bıi) vermek,
<J' konu ile) ilgilenmek. alakadar olmak; ihsan etmek.lutfetrnek. bahşeırnek \özl. bşi
•••• •
LS' ."...ıı """i,;. çarpışmaya (tereddUtsüz] gir-
•• •
••
rnek; ~ }-I)I...&-
•• •
up\; harbe ginnek;
yapma hakkını, gücünü, yerkisinil;
JL?
. ..
ç. Jıyı. JJ,j.,~,
., ...
41Jj-->- dayı;(ç.
• •
.
'.,>l>.. bkz. .1"'-';
..
. .,. .
(Jy) J~ (~) a(J y, lll>.., ,,_~) kork-
dansöz;
.. lcadınsı kişi;
"Ir ve i.>
...r boş olma [midel. açlık; yanşmak (b-e) alternatif/seçenek gösıennek/
. . . -.
.JL..>- boş; tenha. meıruk; , ~ JW sunmak.; ;.!l.:;u" (b-;, bL!) seçmek; Jb-l seçi-
•• •
~ Jr tamamen harap. viran olan; ıJJw.. mini yapmak, karannı vennek; (b-~ bıı), seç_
(,..-Urı J.o,j.. ) .)'U;1 cı; boş. h;ç b;" şey melc, (... d.) kar.lr kılmak; (bii J<- ....)tercih
elde edememiş: etmek' ... 'lYo Ji :Lı, ~Ci
'" -..
Allah (cc)
LLS'; ~ ~ )\i-(b-t!) arkadaşlık, etmek:. refakaı .. .i kendi katına aJdl; Ji ;... ·~(b.de") en
)~ lcin.is.; tek.is. ii salatalık, hıyar; 1 )~ .;-:? ç. J~' J~i iyi; mükemmel, çok
.• '•
.A".;J badem, ufak ıurşuluk hıyar,
•
..
iyi; hayranlık uyandıncı;daha iyi; en iyi (ç.
•• •
••
(~ yı.;.. i (~) başaramamak. başarısız JY) iyi dilek, hayır dua; sağlık, sıhhaı; avan-
• • ••
olmak, kaybetrnek, hüsrana ugramak; (umut. taJ, kar, kazanç; iyilik; sadak.a; 1~L:JI ~
•
lan) boşa çıkmak, gitmek; ~ ve ~L..:;..'
•
.
insanlann en hayırlısı; ~\:.l' J~. JYI
~Wi mükemmel insanlar, insanların en
• •
"
;ı _;.. başarısızlık, kaybetme; bop. çıkma, rl.AJI J • ;Li amme menfaati. kamu yatan;
.. - -
(fiyasko] 1 ~ ..ıJ J ve
... .
~ MIS. hayta, r ... in klnna.
..:..1
iyiliği
•••
için;, d ; ;1 • .:..1
"
l ..;" • • i • • ~
254
.-
kendi iyilikleri için; ~i Jw.\ hayır işleri;
••••
[çoA:.) seçmeler. antoloji; (ç. ..:.ı\J~) köy
0 ••• - ••••••
r-"-I ~L.,... ve r-"-' .:.l>-L.,... iyi, hayırlı muhtan SUR., LOB., IR~
•• ••• •
sabahlac, günaydın; ~~. ~~ (b·i) hayır "i)~ bkz.)? ;
- - o o • o
ile anmak, b-d~n iyi olarak bahsebnek: (~) 1ıJ"~ i~. iJI ~ ..) (~anlaşmayı,
~~
.. hayif, iyilik olarak;
-.'- ."
""'_4-,·
,-
-J'-
o •_ • sözleimeyi, sözü) bozmak.. çiA;nemek;
••
hayır cemiyeti, kuruluşu. demeli; H çuvalbezi, çul;
.-
...
• " - o
yen, sadaka veren; iyi kalpli, merhamelli. (.lo,>-) .loı>- i (.lo,>-) ve .lo,>- (bıi) dikmek;
• .. o', •
---
..:.ı'~ [çal.] zenginlikler. doıaı kaynaklar ~ ip gibi; lifli;
.
o
- o
makbul; makinası;
~~
.- l"bboy &OT, .\ıty.-
,-
ç. terzi;
•• • • • • •• ~
;#'1 müe. ı.$.ı#. ı.$)Y ç. Jl\,;o-\ daha iyi. a. y.- ç. terzi (kadın]:
- - ..
üstün; ~iıne;
o
me, ret hakkı; en iyi, en makbul, seçkin; (j,'-) Jı>- a (j,>-.~. ,,~) ("I .. .d,tmı)
~)\#- seçimli. ihtiyari. zorunlu delil; is- mek. varsaymak; (b·nin ya da biin
ıeğe bağlı;
- .
o o
IJ~l gönülü olarak, kendi istegi ile; ona ... mış gibi göründü, ... dlA:ını unneni;
o
- o
.. •• o o
•
Jı' ~(J b-~. ı..:J .. J/lli gibi) davranmak; M- şüpheli, belirgin olmayan karışık.
kendini beAcnmek; kibirlenmek; kafasını bir net de~il; karışuran, neıli~i bozan;
.. ,
şeye takmak. belli fikirlere takılıp kalmak: J~ kibirli. maAmr,
.' .
beli belirsiz görüntü, siluet; gölge,
.. .. --
,.ı.l.> Ji,>- çok hafif şüphe: 'IJ~ • II Ji,>-
yansıma 'J\>-bkz. Jy;
~::::) ~çadır " kurmak, kamp yapmak; yerleş-
bostan korkululu; J1:Jı JÇ-. gölge oyunu; mek; (J&- yada Y veyaJ bir )'t!rdt!) kalmak.
1i~ç. ..:.ıl. hayalet; tayf, aldanış, kurun- istirahaı etmek, yatmak; MEC. [sakinlik, süku-
tu; net. banş) V ya da y bir )"t!Tdt!) hakim
• f' •
J.~ hayali, gerçek olmayan; ideal; ülo- olmak. hüküm silrmek; ~ çadır kurmak;
pik; kamp yapmak;
• • • ••
~'daha kibirli. kendini beAcnmiş; ;; t. ;"ç. r~, ~ çadır: katranlı veya
• •
J,>-Iç.~. jı\>-I yeşil a!açkakan mo, boyalı muşamba; çardak. kameriye; büyük
Picus viridis; çadır, pavyon (sergi vb.de]
• • "
· - ..
... ~ [müe.J kendini belenmişlik. kibir-
Iilik; ... ~\ kibirlilik, büyüklenme;
r~adır
•
kuran;
~ç."':"ı'
• _
1\
. L. Lo f
• ••
AJ #kibirlilik. burnu büyüklük;
"
~L Filistin Halkı:
• • •
.1).... tt; (ç. ~~) emare, belirti, özellik; 2~huy, tabiaı, mizaç, yapı, karakter, kişilik;
,. i i •
sınasyon;
,.
#,haya\i:
'Yb a (~t~" ~f~, ~)j;) <J bşde veya Js- ka ile ilgili; Danimarkalı [is.ı;
-,
bşde) sebat! aı.im göstennek, inatçı olmak, ~\).ıJI Tuna netui;
ısrar
mak.; kendini
etmek, bıkmamak,
tinil mesaisini (Js- bşe) vennek ~ bşe) ilerlemek, hareket etmek; emeklemek, dört
dalmak, ~ bşde) şevkle çalışmak; ayak üzerinde gitmek; <J ...e) gelmek. dahil
ı- •• - '-
~\.) ç. ~j.)1 huy, alışkanlık; olmak; (~Jb-nin kalbine, içine) ginnek.
~tJ, ~lJ ve ~)j; azim, sebat, ısrar. otunnak [his. şüphe); (J ...de) yayılmalc.
yılmama. peşini bırakmama, devam. sUrekli- her yeri doldurmak. kaplarnak. istila etmek;
lik; şevkı merak; yer elde etmek. kazarunak; [görüş. düşünce,
i-
~i.) ve ~l.)
-
(Js- bşe) azimle, sehat ile fikir) (J biri katında) önem! degerI nüfuz
devam eden11";
.-
~)j.) yorulmayan. bıkmayan, gayretli,
kazanmak. itibar görmek; [duygular vb.)
(J.. b-nin) içinden geçmek;' '. _~.) ~. y.).-•• ••
ısrarcı, wrnH; ö~l canlanmak, hayatiyet kazanmak; "':-!.)
, -
~\.)i daha ısrarcı 11"; daha gayretli;
,-
hayvanda); ~.) kum tepesi;
Ji.): "')" harfinin adı; ~.) mas. 11"; [duygular, hayat vb.) akma.
--yı.)- dalya, yıldızçiçegi DOT. DahHa;
..
L.I.)dama oyunu t
-. _.-
ı.,.lJJI ~ y dama tahtası;
depreşme.
y~.)
,-
geçme, ça!ıldama; sürüngen;
SÜTÜnen; sürüngen;
• • • • • •• . ~-
~J.-
·,
'"=:J~ çok küçük organizma:
sivri. ince;
fırar etmek;
vışmak,
kaçamak yapmak. atlatmak; SL-
elmek: (bıı) güzel bir şekilde vermek, yazıya <J hakkında veya ...hakkında) tefekkür et·
dökmek. tasnif etmek; rnek, dUşünüp taşınmak, zihninde tartmak;
• ••
t ~~ ç. ~t.ı" ipek brokar, bir yüzü ka· <J blde) ...
dikkatli davranmak. ihlimam gös-
bartma ipek kumaş; tennek; r.1JJ ters yönlere bakmak. sırt sırta
• •
~~,) ("t l:ıı~" ın tek.is.) brow, bir yüzü olmak; 7J1U/ tersi olmak; uyuşmaıJ aykın!
•• ••
k.abartma
SÖZ,
kumaş; [yazınını
.;!,) ve r,ı
...
)Lıı\ kalça. kaba el; arka.
•
şöhret, nam, itibar, ün, prestij, saygınılk; art; geri; en son kısım, uç. kuyruk; 1 ~
~.u
•
süsleme, bezeme, tezyin; (kitap] ~; arkadan. geriden; arkada, geride;
•• •
J'J
•r.,) sırtını dönmek; arkasını dönmek; kaç-
".
tasnif;
.
..:.ı~.ı.. süslü sözler, güzel sözler; mak, tüymek;
•••
"':"'~,) ayak basmak, yürümek, hafifçe vunnak, ~ f.,) arkadan gelen, geçilen;
••
Uklamıık; i f.:J tersine dönme, dönüş [kader!;
••
A.ı~,) ayaksesi; tıkırtl; )y.,) batı rüzgan;
". •• :- ..
J.:J
.
A.ıJ~,) ç. 1o.:--t:J~,)
• •
mek. (bşt) yön vennek; (bşdtn) mesul ol- ı..j~l gerekli önlemleri almak;
• ••
mak; (bli) iyi bir şekilde yönetmek, idare )~ıl geri çekilme; rırar,lcaçış;
~ - ,
etmek, ihtiyatlı kutlanmalc, idareli sarfebnek: ...~JJ V haaında) düşünOp taşınma,
• . .... .
, l\...;. ;. plan kunnak. tasarlamak, 'ertip
~
rnek',
~lı ~ ...
.,
yüksek, en fazla; en son; kök;
. 4.S:.ııhalay SUR.;
~~i [Iafzen: bşi kökünden söküp auna)
, " ~i gürültü. kargaşa;
yok elmek, kökünü kuımak; .;ıIJJI ~':l'-!
• • •..• • .••
.. i.,. .
;,ı,'ç ı.r-
ı
. . • yuı üIc'•
fi tarihinde. bir zamanlar; ftlJJl ıJ""'lS'" "ı-"; ....
.;.
,J!oU: .i • J
..~
. \;!..ı.... başından, önünden
hattrlardan silinrnek; görünmez olmak. silin·
. ,.
• • •
rnek (iz. rüzgar tarafından); }ı (b-i) gizle-
ve sonundan; ••••
• •• • •• rnek. saklamak; (bı') yok etmek; }JJ (~
i ılı,) (d)\'J') ip, sicim. kaytan, kordon; ipU~ • •• o
~ II ıJ'~.)
#-
saç tokası; ıJ"~.)
~
••
•••
r.i~W') ataş MIS.; .. man);
. • .' • •
tıı (tı, ~ı) yavaş yavaş yürümek; ~ı
• •
~.) u,
• 0
yapımında kullanılan];
a, j (eı')
••
(duiyi) tabaklamak;
..
ıacdıç kuşu
~ızifiri karanlık;
zoo. Turdus pilatis SUR.;
L
•
259
-- . ..
1...1-':",) u ~,) (Js-b-i) kandırmak, oyuna getir- ~I ı.I'!~~ gece karanlı~ı;
" . '. .,'
rnek; dolandıncı. dillenbaz oIma1c;'y--. (bı') i~l~ iki yUılüJük.; dalkavukluk;
~,)
• •
u (~,),
••
ıJ~,) [gün] karanlık. bulutlu•
mek, çökmek;
.
J~..ı,;1
. mas. 11"; sürgün; (ç. -
..:.ıL) bozgun,
kovulan, kovulmuş;
• •
ma~ıup, boz-
, ...
..
~u~~mmnmoo~~e~tinnek;
... uı
.,
...
.- ..
.w ...... b'ınnı
.. b'ınıu.n
. . h'ızmebne,
.
guna utramlŞ; üyelikten çıkanimış, ilişili
~
,N
. .. •
•
kesilmiş;
•• •
sürgün;
~ ... -
emrine vermek; ı:r:-1ı (b·e) dalkavukluk: el- (.rı (Pşi) yuvarlamak; (.r.u yuvarlanmU.;
mek. yüzüne gülecek
...
dil ile kandırmak; ~,)L [gün] karanlık.
kandınnak. (b-i) tatlı yuvarlanıp
•
~,,) ç. ~LJ,)
gitmek:;
• •
dolarna [yara) nP.;
•
•• •• •
J ...in) arasına yerleştir-
•
bulutlu olmak; [gece) karanlık olmak; ~,) a ~ı) (bşi,
- • i' •
~,) ve~,) [is.) karanlık; mek, içine koymak, itınek. KNŞ.; (bşı)kaçak
-,. ~ ...
"".1 [s.) kar.ınhk; oLarak sokmak; ~.ı;1 müdahele etmek, ka-
•• • •
•
ı.:r;-\ı evcilı ehli ; karanlık; , ~;A~IJ
•
~I.:ı evciı, ehli hayvanlar;
• ~
,.,pı
nşmak; kanşık
a (V-
.. olmak, kanna olmak;
y,) [iddia) geçersiz olmak, düş
""i). [çol.) küm.. hayvanlan;
• .. ".
lr..) G,. u (y. •• y..) kıuamıak. kar.ınhk
.. mek;
yanlışııgını
(iddiayı) çürütrnek:. geçersiz
ispat etmek, aksini göstermek;
kılmak,
. ,. . ...
bulutlu olmak; (bıi) örtmek, gWemek, usıu- ,.,pı ve~ıl 11";
• • '-
..
sözler vb. ile kandınnak; rilklOk.
• • •
•
tutarsızlık,
• ••
V-~~: Jt~.ı.. ı.$r-,) beJ iddia;
gcçersizlik;
• •
260
• • ...
.. ç. r..'J...t-
(Y')I.-' u (Y') yayılmak, açılmak (ıomarı:
ı,fJ..- smndir (yol işlerinde kul-
y:ıl (b·i) içeri almak. getirmek. içeri
.r
~
girmek; (bıt. o) ya daJI ...t ) ginnek. baı ... da bir yenilik, deli-şiklilc başlatmak:
'i 'i'ii i"
mak, delip geçmek; (b·i)
meşgul etmek [şüphe vb.]; (a.......L..; g6rtvl)
. ..
sıkmak. kafasını ~~.w ~ ..:.J,;..:ıl onda [bazı] düıeltmeler
•
yapıldı; jJ.-:.u (~
' . i
üstlenmek, işe başlamak; cı)&- b-nin) evinel kanımak; (O) ...de) araya ginnek; <J bit)
odasına! yanına ginnek; ~ b·i) gönneye zorla girmek, dahilolmak; birbirine kenetlen-
•• ••
gelmek; (~ b·t) uJlııımak; <,)& kod.. ilt)
(Js- ya da y kadın ile) yat·
..
rnek, birbirine geçmek; j;--1J.i <J bıe. ~
zifafa girmek;
..~J~ b-nin• iılerine) müdahele etmek, kanş-
mak; <,Js- bıi") başına! önüne gelmelc DlLB.; mak, (~~l J söze) girmek, bumunu sok-
(Js- bıin) pcşisıra gelmek, katılmak, ilave mak; birbirine kenettenrnek, geçmek: ilave
• i ••• i 'i • i
olmak [faktör. etken vb.]; <J&-bıO ele geçir- olrnak; eklenınek; y"" 0) ....... veya .......
• •
mek. elde etmek; (bit ya da J bit demtle. ~} bir kısmı bir kısmının içine yavaşça
dini toplutula) katılmak, dahil olmak; (bit) kanımak; (ıUphe. hUzUn vb.) (i>-i) sarmak;
• •
iştirak etmek; (vakit. hadise] başlamak; eJ yı gelir, irat; hasılat, kır, kazanç
• • • • • • •
ya da ı.:..N ya da ı,J' '• .. .dım) sayılmak,
• • • • •
(~ karşıtı):
. , ..
müdahele etme, kanşma;
cJ, ya da..:....ı ya da,;,r--i ... t) aitolmak;
'. ,
şüphe, kuşku, kuruntu 1 Ji'"olJI ~.J'""" gelir
"i...
• •.....
•
. .. .. '.
..1<:'-'" r~i ~ dUzeltme yapılmak; .r'
...
vergisi; ~~,) ~14I ~ veya
. .. (~)J ona ne oluyor, onun ... ile ilgisi
41 Ji'"ı "'i
•• •• • • • • •
.......1 . . ..,..
• • •
iıe batlamak; ....).ı....Jı.r' okula
... ne, ...onu ne ilgilendirir ki;
•
girmek; .. ~, Ji-" limana ginnek; J y.,) y:ı rahatsızIık, delililc, aklı muvazene-
•• • ••
~."....ıı mevzuya. konuya ginnek, başla- sizIik, dengesizIik: kusur, noksan, elcsiklik.;
. .. i' _. • i •
mak; ( ~~ .. ) ~ o) ~, zihinsel (beden· U:;-:ı öz: ruh, can; gizli niyet 1 t'1;
• ••••
sel) rahatsızhIV özUrü bulunmak; ...ü-:ı (b-~ ~, kendini sorgulamak;
• ... .0' .
biı) içeri getirmek. sokmak; (bıi. o) bit ya iJ>., : iJ>..ıl1 il,l zifaf gecesi;
."
da ble} sokmak. dahil etmek; IIUphe. un ~:ı ödelengiDerden bir kuş;
•••
vb.) (b-i) sarmak, (b-nin) içini kaplamak; y:ı dahili, iç; nüve, ÖZ, esas; (ç. ı.")iJı-ı)
261
dıştan gelen. yabancı. cenebi: yeni; sahte, kenetlenme, geçme; Uzerine koyma veya ila·
yapma; <Js- ...e) yeni eklenen. ilave edilen: ve etme; yavaş yavaş birbirine kanşma; nU-
acemi; (yeni] din vb. deliştinniş kişi; misafır; fuz etme, içine geçip yayılma; girişim Ftz.;
••
(J ...e) ail. kapsamında; [s.] dahili.
• • • •
himaye alundaki kişi 141.#.) w! veya..liı.Cl j;-I,
o o
o o o o o
yı yabancı dilden giren kelime; ı:JI~ .,) iç; (is.) iç, dahil; ... ~I:ı (mud.ku!.) içinde,
o o
• • J •
lütfen! SUR. ve Ftı..; _ında; ~I' {zarf] içeri(de); , j>-lollI v'
o o o
o
4i J~ kendi. özel meseleleri, [ülke] iç işleri; (ı.I!~'ı..; klUlltı) yerli; özel; eve ait; ~b
..
Jr' giriş; girme; giriş izni; kaydolma. içeride; 1 ~b 1 ••":JJ yatıh ölrenciler
J. • •
•• • • •• .. o
'y-.ı.. ç. Jio-ı.ı.. giriş (ginne yeri); antre. bölgeleri; ı .1;,.I.ıJI ';Ijj içişleri bakanlılı;
00 o
•• o
hol; (kanal vb. için] alıı; ELK. anot; [bilgi, ~1.1J' ;t.)j içişleri bakanı;
.. ..
.. o
o
bilim alanına] başlangıç. giriş; 1 Ji" i • Jy..ı.. hastalıklı, rahatsız, nonnal delil,
o • • ..
..:.ıl)!: II garaj ile caddc arasındaki yol; anonnaI; [zihin) özUrlU; (ç. ~ı.ı..) gelir, irat,
• • •• • ••
~ fl..ill ~,)~ ıY-'.ı.. hukuk ölrenimine giriş, kar, kazanç;
• ••• •• • ••••
başlangıç;j.i-..ı.JI v-' iyi U1vırl davranış; ~, (ıi ';"') 4)s- b·e karıı) gerçek hislerini
• o
U;.l.ı.. müdahele etme, karışma; V ...e) gizlemek (Js- b-i) kandınnak.; kurnaz, oyun-
katılma, <J ... ile) ilgilenme; baz, düzenbaz olmak;
o • o
(ışık) söndUnnek MIS.;
J\,;..:ıl içeri alma, soluna, gelinne; dahil :;. ,;",) aldatma, oyun, hile, düzen;
etme, karıştınna; araya sokma, içine alma, ı/" a Cı.:r') dumanlarunak. dumanlı olmak:;
o
etme, kanşma; izinsiz ya da haksız ginne; mak; -rı (bıı) b"hardan geçirmek. buhar
i •• • •
, .»-""'1 r~ tarafsızlık sIY, ile dezenfelete etmek; (yiyecekleri) tUtsüle-
, •• • •
Y.IJJ müdahele etme, kanşma; birbirine rnek; (sigara, pipo vb.i) içmek; .:.r'ı (ateş)
262
••••
lliımek. duman Çıkamıak;.:rJ,;; tütsülenmek, " ç. J)ı meme, emcik; inek memesi,
i)ı
" .
dumandan geçirilrnek; duman ile dezenfekte
olmak;
yelin;
..
)')..ı.. bol yaımurlu, salanak ya~muru ta-
•
.,
uL;..) ve ı)L;..,
..
ı.r' duman, UltsU; bu~u. buhar;
ç.
.. .
ı:.;.,ı duman, tütsü;
şıyan
,şiddetle
(gök, bulut];
atan;
fışkırtan, dışarı atan
buhar, bulu; tütün; jıi bol bol akan; verimli, zengin; karlı,
,O •
4jJ~
..
ZOO. Psittacus Alexandri;
parlayan, parlak [yıldız);
Y)~ ç. Y JJı patika, keçiyolu, yol; dar
tanıdıklık. bildikJik; deneyim. tecrübe; egzer· kapsamına almak; (bıi, J bı~ örn. listeye)
• J. #
zamanla bırakmak, vazgeçrnek; [zaman] ça· sıra (ilkokul ögrencileri vb. için];
•• •• •
bucak geçip gillTlek; tedavül ellTlek, kulla-
nımda olmak. _
••
(V~) (bıO yuvarlamak,
V,)Ç. t.1)~1 iZıenen/tutulan yol; basamak
{merdiven]
,. .,.... ..
.... .
~i)'i r::?') ya da ~I)~I ~I..s
(J&- bıin ('eliresine, bıı) sannak. dolarnak; izini takip ederek, geriye ya da kaynagına
• •••• ••
Q' o
.
-- , .
adım adım
...
ilerlemek, yükselmek;
... J< ..ı -,",,"I U' ... yapmalc adet oldu;
gitmek; geri gitmek! dönmek; t.1)" ı...:-a;
.,
c.~)1 dikkat çekmeden, kaybolup gitmek;
-,
[)~(b.i) yavaş yavaş ya da adım adım yük· boşa gitmek, faydasız olmak;
seltmek, terfi ettinnek; (bii, JI ...t) yavaş
. -- -
~)Jç . ..:.ıl. basamak [merdiven]; merdi-
yav8j yald8jbnnak; (bı,) dümıe1<; (bı,) dev· ven; derece, ton (ölçü aleti vb. için]; derece
rettirmek; uygulamaya koymak; (bii) fasııa (MAT~ GEO., sıcakhk); oran, nispet; mertebe,
lara, bölmelere ayırmak; (bşi,
, .,
J ... içine) seviye, derece; sınıf (Iren vb.de); evre, safha,
sokmak, dahil ebnek; [)I~(bıde) geri kalma· devre (gelişiminI; not [derslerde] ~)~
~#' ı.;.~~ boylam derecesi COGR.; ~~j o~' L'J""~ tedricV aıamaIı olarak; V'"
. . .'
(~:~ ~~) 'I~ 4 •. akademikderece; ~~;
~jjı)i
.. . ',. .
tedrici kademeli yükselişi;
[.1)",:",,' ikna etme, kandınna kuvveti/ gU·
~, zen seviyesi; ~~~JJ' )j kame [okul-
., . .. . cü! yeteneli;
-. -- . .
da); JJ~I ~w,.)'ıJI (J) ' " ,"rinci $Imf;
. ..
. ..
•~)~ Jı üstün kalileli, kaliteli; •.. ıJ\ ~).ıJ
derecesine sınınna kadar; ...yapıncaya kadar,
, ,
Qi.) kullanımda olan. yaygın, popUler.
herk.es tarafından bilinen; 1 i!)l.ıJI ~~i ve
. "
önemsiz konuşma;
~.....ıı QI.ı- ilerleme (yükselme) yolunda .. ,
adımlar atmak;
)1.)).)
, .. girdap, anafor;
karaaAaç BOT. Ulmus;
~"'1JJ
"
derecelendinne; smınama, katego-
J'.)).)
.. '
)J'))')
..
• • N ••••
If)~
" " " . .
...:...1),) ç. ,.:.iL çalışma. ders, ["bugün okul, zırh yelek.; zırhlı levha; zırh; (ç. t.')~') k.om·
•
ders var mı?" ifadesindeki] oleul; ı
" . "" , ,
dı),) binezon.;
, .. -
.,,-.
"
~~ yüksek öAretim; ~jU ı...ı), orta öp ~i)~ ç. ..:.tl. zırhlı kruvazör;
• , , . • •
- ., --
tim; &...ı p ~L)J orta ölrelim SUR.; 4,c.1),) ç. rji),) önü açık, bol, kollan olan
lwS':"'1)J ölrelim, ders ile ilgili; okul veya
" , .. bir çeşit elbise;
•
r
oırenci
· '
ile ilgili; ölretici, elitici; 1 ~J
..
~L),) okul taksitleri, harçlan; ı...:-I)J 4..ı
. "
t.:,bı.ırhlı;
.-. i}.,
i
akademik yıl; öıretim yılı; .....)JJI ..ıı.. de- t;.ı... ı.ırtılı; zırhlı hayvan, armadillo zoo.
. - .-
-u .... '.
Aımaddilo 1 j~).ı... zırhlı birlikler; i)~
miryolu
,
işçileri MIS.;
k
- .. .
)j"oç.
-
..:.tl. zırhlı buvazör;
• ••
....1)'
- .. :
mas" [köpek); .. .. J)~ yan, taraf, tenah, kanat; koruma;
_. . -
""").ı.. ç. ıJ")ı..ı.. okul; medrese; ~ 4..ı)..I.oı L!)~ç. J)~ kanat (kapı veya pencerede];
• . • . ı i • • ••• ••
~i~i ilkokul. ilköüetim;
i
.... ••
... .... ,.
okul; ~;lJ ~).l.t lise; ~~ Lo.).1.I ticari
4JJi L.t)J.t ilk-
•
J=i)~ yunus baA.lıA:ı zoo.;
i ---
~),) (deri] kalkan. siper;
.,.
• .... . • •
••
2J\JJ ALF.BKZ.; ~L),)' ulaşma, yetişme; anlama, kavrama;
. ,. • •• ••
~JJ ~ .!lJ' [yal;ış] sürmek, devam elmek; idrak, şuur; ~i),)~i Jı..ii şuur kaybı; ıeka,
• •
~JIJ (/re, bşe) erişmek, ulaşmak. varmak, akıl; cinsi erginlik, bulul; buluı, ergenlik
•• •
yakalamak, <b/ı) sUrdürmek, devam etmek; yaşı; 1 ~1),)~1 ı:r temyiz yaşııSuruK.;
• • 0. ~ ..• •
:l)ıl (bşe) uhqmak. varmak; (lre) ansıımı ~).LJ aşamalıl tedrid düşü~ iniş;
•• •
beklenmeyen bir zamanda gelmek; (b·i) ~1)J;..ı' telafi, karşılarna; düzeltIne, dol·
buluıa er-
luıa ermiş;
.. , . ergenlik, bülug
J b-~) giı.lice
••
i J~ koruyucu duvar, paravan; siper, vermek; (bıi, J bıin jçin~) zorla! hile ile
•• • ••
rJ"lJJ~ maslı [köpek]; sokuşturmak; (bıi ,ı} ... ~ veya b-i, ~ ... ara-
" ..
~-J).) ç. ır'Ul),) derviş; sına) gizlicel kaçak olarak sokmak; (bıı)
••
•
• •
•
ıS)' ;(~')J) (y bıiveya bı,) bilmek, (YbJdtn) araya sokmak; (,)<- yada Jb-e kaqı) enlrilca,
• •
haberdar olmak (Y bşin ya da bş;n) farkında, gizli iş çevirmek, dalavere yapmak' ..,.;,)
• ••
şuurunda, bitincinde olmak; (y bıi veyahıi) ~~.ıJ' entrika, gizli işler çevirmek, plan
• • ••
anlamak, kavramak, idrak etmek.; 1 l-,.ı. J tertip etmek; ~ı (biı) araya sokınak., sı-
• • •• • 1·-
... J 'il ı.!J"'-!. birden bire. aniden ... oldu;
• • •
bltınnak; (bı,) saklamak;..,.....J.J Vi bı,)
ıS)" (b-t) ral çekmek. ya1taklanmak, dalka· <J ...tü) gizlenmek, sak-
gizlice katılmak;
Ianmak; "".li~ ~ ... ara.Jına veya J ...~)
•• 0 .,.
(b·i) aldatmak. kandınnak, oyuna getirmek; girmek:, gizli gizli yaklaşmak, V .. .l') sız
(bıı) örtbas etmek; (bıı) saklamak, gizlemek, mak; kendini (J veya J' b-~) sevdirmek;
mask.elemek; (b-ı karşı) siyasi davranmalc; gizleıunek, saklanmak;
••• •• • •
loS),)1 (b·d (y bıı) bildinnek, haber vennek; ii _ ıı ç. ~~,) hile, kandınna, plan.
• •
• • ••• •• • ••• •• • •• •• •
... l..& .!.lı),ı L,. J ya da ... y ~')J' L. J tertip, komplo;' ..,.JL.ı..ı.Jl ır,) (... J.j ...~
• •
...nedir biliyOl" musun? ... 1, •••oldulunu nere· karı') entrika çevirmele. komplo hazırlamak;
•••
den bileceksin!; ı.SJI..u gizlenmek; suikasti resat tertibi;
• •
~i)~ algılama. idrak, kavrayış; ırL.ıı ç. ~)- hilekar. komplo hazırlayan,
•••
ı.$ıJl (y b·i, bi') daha iyi bilen. tanıyan, suikastçı; kum yılanı zoo. Eryx jaculus;
• • ••
daha bilgili; i~ı ç. ı.:.ı.J""') şerer mevkii; meclis, konsey,
••• • • • •
; )1J.t sosyallikı girişkinlik, sıcak kanlılık; divan. encümen; 1 ~I ~ı tahta;
)1,) (~ bıi) bilen, rarkındal şuurunda!
. "
\:....ı~ ç. ı.:.ı.J""ı bakır kazan MIS.• SUR.;
• • •
ı-..:...d deste; paket. baL KN$';
bilincinde olan;
-'..
!ıSyY, iyı•• (::;: !ıS,) ';-),
.. ç.
.. il)","... ..
)I.ı.. sırık, direk
••
)?ı ç. ..r.JL.ıı kanun. yasa. nizam; düzenleme-
'. . ." •
[özellilde kayıt! ilerletmek için kullanılan); iÇıüzük;
." ..
J4;> (J4.>') tiryak, panzehir,
ler; talimalname.
• •
anayasa; tüzük;
••• • •
~ • •• i ••
..
4:"jı İL> düzine;
.'
"",) u V,) J bıin için~) koymak, itmek,
(bii.
'i1.F-' yasal, kanuni; 'i1r-'.IlI rU;"JI
anayal düzen. sistem;
• ••
sürmek, sokmak; (bıi. J bir Y"'l gömmek; 1t.?.,,:....ı anayasaya uygunlule. tüzüle, ya-
r' 268
f •.
c' a (fakiri, ~t;mı) [hakir görerek) reddetmek.
LO ı
~,) şişman; y~h; kirli. pis; zengin. özlü; ile) oynaşmak; (bşe) hafifçe dokunmak! ok-
düşüncelerle dolu. kıymetli, nitelikli [örn. şamak; [umut vb.) (b-i) karıdınnak, avutmak;
••
okunacak döküman];
• •• • • •
(m.üzik. o/eıim)
. çalmak' .;\ı.JI. ~bpiyano •••
1""""\ müe Jt.-, ç.~:ı çok şişrnan; yallı. çalmak; ""'IJJ ıaJealaımalc. jaica. latire y.ıp
kirli, piS; daha zengin, kıymetli, nitelikli; mak, hoşça vakit geçirmek;
4.-1-, yatlılık, şişmanhk; kirlilik; pisl.ilc; ~;) şakacı. neşeli, şen, ellenceli, hoş.;
,
"
1o~,) şişmanlık; zenginlik, nitelikli oluş, 4.ı\&;) ç. ~i ıl; şaka, lalife;
•
(örn. okunacak eser, döküman v~.J; y\"c:.;) Şakacl1t;
•• • •
rı..-: tıpa, ukaç, sibop; 4-1.ı... ç. ~f_ oyalanma, eAlenme; şen,
••
l"""'"':!' horozibigi çiçegi. yabani kadife çi- neşeli 1t; neşe; oynaşma;
işitmek, tesir etmek; ~;)1 mUe. ,.~;) ç.~:ı karagözlü; iri ve koyu
,
ıJ;) fr.> duş; siyah [göz];
• • • • •
~;) ve ı • _':.~ ezilmiş bu~day ve tere- ~;) o (~:i) ahlaksız! ahlakı bozuk olmak:;
• •
- .
ması için ona dua etli; ır',) (b-e) meydan
destek: vennek; (bı') sınk/ payanda ile des-
• •
teklemek; (bıi) takviye etmek, güçlendir- okumak; (b·i) aleyhine dava açmak; u"'..u
•
rnek; ~.:ı~ desteklenrnek; (Js- ...e) dayan- kaqılıklı meydan okumak: {düşünce, hatıra,
mak, tJS-
.. .. ,O temel kabul etmek; anı] bir di~erini akla getirmek, çalnşım yap-
4.-\&"ç. ~\ı..:ı deSlek, lakviye; iSkele, nh- olmak; balmak. çölcmek; [kişiI düşmek; çöle-
tım; payanda, ayak; direk. dayanak {öz!. rnek, çökümüye ulramak, bozulmak, dejene-
• •• • •
MEC., öm.bl:-J' ~\ı..:ı yetki dayanakJan [di- re olmak. MEC. (kültürel]; toplanmak, bir
rekleri]; araya gelmek, sürü oluşturmak;
••
uf.)l (b/i
•• •
~..udeSlekleme, takviye, güçlendirme; ül ...diAini) ileri sürmek, iddia elmek: (b/i)
.. . ~
(y.'ve ~~l.&..:ı il ("ls,) (b·i) çalınnak; (y isteme", (b/de) hak. iddia etmek; (bıde)
b-i ya da b·ı) çatlrtma. emirle davet elmek; haksız iddiada bulUnmak; :..gibi görünmek;
(Iri, J bfe) davet etmek; (Jı-i, J veya J' [mahkemede] tanıkııki şahillik elmek; (~
bıl! ya da bı yapmaya) çalınnalc, davet et. b-i, Y bı ile ya da bı ile) iıham elmek
• •• •
rnek; (b·i J veyaJI bi yapmaya) ikna/teşvik suçlamak; ıs'-J..:......I(b-i) çaglrtmak, (b-i) [örn.
etmek; (b-i, Y .. Jle) isimlendirrnek, (b.;, bir proresörü vb.i] davet etmek; (b-i, J' bıe
•
•
Y ... dıye veya .. .o/arak) çalırmak; 'of' veya bı yapmaya) davet etmek; (b-e, JI bıi
[ediL] çalınlmak; (~ ...iIe) isimlendirilmek; veya bı yapmayı) önermek; (b-e, Jl bı
(Allah'a) dua etmek, niyazda bulunmak, yapmayı) cazip hale getirmck; (bıı) gerekli
yalvarmak; (J b-e) [hayır} dua etmek, (J görmek, ihtiyaç saymak.;
•
biri için), (y .. .ı) dilemek, dua elmek: (~ ~..t--"~çaArı, davet; ceıbetme, çekme:
/re) beddua etmek, <Js- biri için) kötülük istek, talep: eJI ...e) zorla! emirle çavı; celp
çalırmak, (J .. .iıı)
dilernek; (J ... e)
propagandasını yapmak; eJ' .. .1) istemek, yolda yapılan hizmet (yine i ~JJL J
. '.
karan: iddia, dava; {inanç vb.e] davet ve bu
.• .i)
ihtiyacı olmak; (Ji ...t) kaı11 h:ır<kele gtÇir- propaganda; (ç. vi.!"» dua; iyi! hüsnü niyet
••
.. . .. beddua,
1..:JGJL... ı.::.ı(,.~j
•
rnek. provoke elmek; 1t~;<J </>toplan-
.. ..
bya çaPlımak; ~';I-JI ~ Ji</> askere
~ . • •• •
.r-'.l~ i)oS>
iyi niyet temsilcileri'•
."
lanet; i )oS.ıJI -,-G
• •
270
(davet edeni davet sahibi, ev sahibi [daveıli kuL. ya da JI .. .ini daveıçisi. propagandasını
• •
karşıtı); yapan; haberci. müjdeci; (ç. .tIJ') sebep.
•
ıSr~
•• •••
ç. ıS )\&.,), J\..c.) iddia; hak iddiası; illet, neden;
.-
y f'
- -
~b savatı harp çıilrt-
•
•• ••• • 'o • ..
,l~va ISl..HU".
• •• •
. .. ..:.ıı ıSrJ.ı ... bahanesi ile;
~) ç. ~~)i evlatlık (erkek); piç. baba-
..
kanı, kışkırtıcısı;: _~ _" .t.IJ~ saihk nede-
niyle; ı.!JJr- ı./IJ' ~ ...olması beni çok
_. .
• • •
Sız, çocuk: övünen, yalanla övünen; haksız
..
memnun edecektir.
-y.J..,.. davetli. misafı.r; isimli, adında olan;
iddia sahibi;
-.\&.~ ç. ;; ~ç;~' çağn; dua; talep. iddia; (J .t.1~
... bir birini çağıştıran, çainşım ya-
...için) beddua. lanet; pan [düşünceler, amları; zayu; harap, viran,
• ••
",,'I (JI veya J ...t) daha fazla yardım yıkılacak gibi; neredeyse çökecek) düşecek;
eden. sebepl vesilc olan; daha faı.la istek eiik,meyilli;
f' f •• • _ ••
uyandıran. daha çekici. davetkar, .t.~ V! . ·11 ı iddia eden. ıddıa sahibı;
· .. -
iJ\&.') ç. ..:.ıl. propaganda stv.; davacı [yine HUK.l; böbürlenen, ma!rur, ki-
• .. f • • • • • ••
'iJ~' propaganda yapan, propaganda ile birli; </,.,...ıı ",-Wl ,"VCO; rWI",-wI ,.vco
• • • •
ilgili; FAS.;
... ... -...
..
•••
~\ı..) propagandasıv.; ...,.~ iddia; dava; ~ ...,.J.J1 dayalı, hak-
. ..
J.\s.~ propaganda ile ilgili; kında dava açılan HUK,; ..:..ı,,=,"~ [çog.1 dava·
••
' ' '.Lt belirteciyi faktör, muharrik unsur,
•
lar.
••• •
sebep. etken; 1:.~ başvuran, müracaat eden, aday;
-- .-
!-'~ beklenilen, yakın çöküş, inhitat,
.. . . . t.ıt, (b·i) gıdıklamak; (bıı) ezmek çignemek;
bozulma; meydan okuma; J\ıı.JIl./:I~ çağ- j> Q (». ,,:,.1» cd'- b-e) saldımWc. (~
nşım; b-nin) üzerine hücum etmek, hamle yapmak;
••
• L,s.ıl ç. iddia; haksız iddia; talep, hak.
.. -.
}-, a (..f,)) huysuıJ ters olmak;
• • • •
iddiası; suçlama, ilham. ıöhmet; ..\&..:ı'jl dava j:.b kötü, şerH; adi. kiiçümseyen KN$.;
'-
açma;
.,
.. \:..ı,;..,1
. çağutma. celbeune; geri çaiınna,
.. .
}-, saldın, hamle, hileum;
• ".f' t
• •
•
alma; resmi çain, celp; ı,f.j-,) T.> düz [yön); dosdolru MIS. SOR.;
• • • • _·t .-.. • •••
tb ç. i\$., davetçi. davet sahibi; propa- ı-rs' ~~.u, ..: . t.,)\ hava ~'JJ
ganda yapan; evsahibi; sebep. illet. muharrik: birbirine kanşmak;
jı> ~
• •
un,ur , (J .. .in) gereti yok; JS,) karanlık. alaca karanlık;
•
~I' (JI ...l') davet eden. çatıran; [mud.
•
•
271 C!'
, ,
~.) a (~.)} uka basa/ agzına kadar dolmak; "J~ ve "J~ sıcak;
. ."
ji
••
ncÜ
,
ç. ~lJ,)
,
••
diz kapa~t kemili, diz "Ii, müc.
,{.
~ü, sıcak;
.-agırsağı;
... "Ü'.. 1s1Ima;
,
,
Jtı ç. JLSı\ sık. a~açlık. onnan, cang_l; yan- i"ü' sıcaklık [soıuk: karşıtı];
• f' _
~ij, ç. ..:OJI. soba. ısıtıcı KNş.;
hıbk hata. kusurluluk.
••• ••
yan; .ri~ ç. .i\b broşür, küçük kitap; defler; ajanda;
• • •• • ••
1"-> ~I"->I vel"->I (bşi, ,jbşin için.) koymak. ana hesap defteri. defteri kebir Tıc; isim
• • ••
itmek; (harfi. J bir djtt!r;n~) idgam etmek listesi, resmi kayıt 1 ıI~ ~'işıelme def·
DILB'; (bş;, J bşin içinde)
. - .. eritrnek, ayırtedil· teri. hesap defteri; hesap cUzdanı, banka cüz·
.. ...
mcz hale getinnek:~N~ içine sokulmak. dam; ..:oJ4UaJ&..1 ..r=i~ mektup, evrak dosyası;
, ,
• ••
• • • • ••
bileşmek; idgam edilmek DlLB,; t.,...L...J1 .rJ~ kadastro kayıt defteri; .",...:i~
, ,
o ' , • •• ·1 ••
~-;, i (~,) lkuş) kanadını Çırpmak; Y."JI günlük. ajanda; ,;UJJI
. ..
.
Jı ç. J jı
, ,
L!J • defter
• • • •••
.
i/:Ü~ savunma... si, müdara ile ilgili;
.. -
Wl.ı.. (~bıi. b·,) savunma, müdara;
J!i: ç. JiIJ~
JJ.b
f' .• .
düşünmeden hareket
patlayan, fışkıran, sel gibi;
eden; coşkun!
. -
t U.ü~ ç. .:..L <J içine) dolma. daima. taşkın davranışlan olan;
•
ginne; patlama, fışkınna, tazyik ile çıkma; J,h ı.aklcum, aııa~acı. gül dernesi BOT. Nerium
acelecilik, düşünmeden acele davranma; he-
..
oleander,
~} i ~}) (b-i) gömmek, defnetmek; (biı)
yecanhlık, coşkulu
.- .
şevk. gayret; l&.\i.ü\ kendiJiAinden;
olma, taşkınlık; merak,
- .
1&.ü"ü1 ç. ..;..1. patlama, fışkınna, boşalma
..
saklamak gizlemek:;
.;,I,) gömme, defin;
• • ••
[aAlamak için de kullanılmaktadır]: ..:.,~h ç... I.:h gömülü. gömülen. medfun;
(IŞkırtan; ödernede bulunan; ~,~\ lJAilı J.ı.-. U.ı.- ç. JI.ı.- gömülme yeri; mezar;
-- -
J.;;
vergi mükellefleri; (ç. ~IJ')
-
.. _~1~ (mud. ku!.] ... sebebi ile. yüzünden;
..
sm. düttü; A.:!\h bkz. ..
-. .
iOJ') i (4..J,) incel Icınlgan olmak; küçük! ufak!
..:.ı~ j.ı.. (çag.] ödemeler, minik olmak; önemsiıJ ihmal edilebilir 01-
• •
~\.u <ı,;r b·;, bŞI) savunan müdara eden;
....." U,
..
i (J-iı) (bıı) dışarı akılmak. vennek;
mak;
_(J~)
(ı:r bide) çok usta! mahir olmak;
Jiı u (Jiı, i.ljı) dallimak. saçılmak; döküI- toı haline getirmek; (bli, MIS. etI) dövmek:;
i
rnek; akmak; Jt"u (bil) dökmek, şiddetle! (saat) tıklamak; [kalp] atmak, çarpmak;
ıazyikle akıtmak; hala akmak; patlamak, pat-
- -
(yl,ll kop'y') çalmak; (çiviyi) çalcmak; ~
lak vermek; patlamalc, yapılmak [atış]; V mi;z;! o/etim) {vurarak) çalmak; (J&-doktilo.
veya Jl ...e) kör dövüşüne girmek, başını yOZl makinesinde) yazmak; sesi duyulmak.
sonunu düşünmeden girişrnek; (u-Ls... e)
. . ,.. ;.
ses çıkarmak (müzik aleti];
• • ••• •
•
,J' r\
•• ••
"h zili
saldınnak; V-- ..e) doluşmak; J!..ü! = JfJJ; çalmale; )0:>-1 >J'r- ci' a1arm zilini çalmak;
•
Jt,) dökülme; dökme;
-
alarm vermek; ... J&- ,J'}-I J) ...e telefon
•• ••••
~ • • u •• , •• , •• , , •• •. ,.. i·
. .
i~IJ
Ul,) ç.
...
1..it} =
~.:Aü}, ı.:.ıUb, ...:.ıLAt}
. .
i~IJ l b ; ~)i ~:.Ad} ani
= L-i} ;
.,
gelmek; ı.r.rı J}
- ,-
saat tıklamak; JS,) (blı) ezmek. dövmek, toı
ril çalmale; k;WI ı.:..t,)
274
Sız, merhametsiz. şefkaısiz; kritik, ciddi,
haline getirmek: (~ bşde) çok dikkatli!
hassas! titiz, dikkatli olmak; (bıı) iyice ince- önemli [durum); un 1 yLJ-I J:iı her şeyi
• • •
lemek. ince eleyip sık dokuma](; (bıi) dikkal- hesaplayan, en ufak. şeyleri bile kaçınnayan,
- • - • i-
• • •
leI özenle yapmak; •~ ~i ıJ'~ araştınnayı titiz; J) • ·11 ı.J~ h duyarlı, hassas, narin;
., - -
• ".
dıkkatle sürdürmek.; )&.:JI J'~ (bıı) dikkatle
• i.'
~I ~ı ince işlenmiş; •#1 ı..~ı ferasetli,
.• •. '" I'
. •
~. ~
.. -
gelmek, ezilmek; kınlmak; W. JJ.i\ boynu
• •
J,) ezme, dövme; toz haline getirme; zorl anlaşılması güç tarafları;
• i·
ölülme, çekme; [dayulu. kapıyı] vurma, çal· ",\iJ ezen, döven; un tüccarı; vuran, çalan
ma; dövme (yaptırma); 1 lJ")-1 ~} zil sesi, [müzik aleti vb.e); ud~ ~L. çalar saaı [cep);
. i·
iili> lkapıdald] tokmak;
çınlama; ~I ~~ gevezelik etme;
•
~ıl
.. ..
J~ ince; küçük, ufak; kınlabilir; 1~ daha ince; daha hassas; daha ufakl
'. küçük; daha dogru/ daldk; daha titiz;
ıJ~ çalıılk, fundalık; J.ıJI ı.r- verem ya da
'-'
iltihaph bir hasıalıklan kaynaklanan ateş; "'~ tokmak; döven, ezen şey; havan ıok-
- i- _
.t-J,) ç. ~L. vuru, çalma. vurma; nabız, ma!!; keçiyolu, patika MIS.;
J- .' -
LJ~ ç. ..;1... fi; n; dillçan);
vuruşu; uklama sesi (saati: çekiç sesi; gümle- ..
J. ~JJ incelik, hassasiyet, doıculuk, du-
me t :-:- iiıı ı.:.ı~ı nabız, vuru; ~)-I Ai; ril ..
sesi, çınlama; yarlılık;
ı- ,
1
~
~..L:.ı dikkatle, hassasiyetle;
• •
.1
JS..ı.... hassas, titiz, kıh kırk yaran [alim,
~: incelik; hassaslık.; ufaklık, küçüklUk;
ehemmiyetsizlik, önemsiziik. kıymeısizlik; bilgin. araştınnacı); sıkı, tavizsiz;
id
.1'
,ıl,)
':'
ç. JU ince toz; toz halinde olan şey, ~ı o (~ı) sefiV zavallı/ hakir! aşagı1lk olmak;
.,
J\i,) ezilmiş; toz [halinde); acıbakla unu; fakirlik, sefalet içinde yaşamak; kul köle 01-
... -
.:." ~:.J'
":iJ ç. ",lh, u,)l ince' kınlabilir. ufak
. ..' "
mak; d'l n; (s.fal.ı. fakirlik) b·i düşkün
kılmak;
küçük; hassas; önemsiz ihmal edilebilir; titiZ; ..
tam, doıru; meşakkatli, emek isteyen; aman- tU,! yoksulluk;
275 Jb
..
~.ı.- dilşkün; sefalete düşüren [fakirlik); göstennek, ifade etmek, ( .. . J&.) ... anla-
i· .
(Js- bıe) delalet etmek, (Js-
# •
dilzellmekı vurarak yerleştirmek, otunnası- bıı) simgelernek, remzetmek; (.}s bıı) belirt-
• # #. #
rol sıkışmasını sallamak; atırlık koyup bas· rnek., açıklamak, ispat etmek; J.) u (~~:ı)
urmak; sıkı.şbnnak; (bıi) harap! vi.ran etmek. [kadın] (.}s b-e) cilvel nazl işve yapmak;
••
J:ı (.}sbşi) ispat etmek, (Js-bıi, ~ . .. ile)
•
mahvetmek; ~,) (bıı) kanştmnak, hannan-
•••
...
lamak; ~Jjlezilmek; düzleşıirilmek;
~J ç. ~.ı-S,) düz arazi. toprak; )'ıkma.
güçlendinnek, sa~lamlaşunnak;
(.}s b-i
..
harap! viran etme;
-
Q ı ç. ..:.ıl. maloz. kınk/ dökilk taş ya~ını;
) şımartmak. azdınnak.
iJ ı\ miie. ..1.5 ıç. J ı siyahımsı (renkl. koyu; J,f'f. ,bi. Jl~:', ,~,i (J'- bı,) beı;n;,
• •• • •
• •• •
J"
" .. .
koyu (..nk] 1J" -,"",I koyu YOlii;
• •
delil, kanıt; işaret. alamet; emare, belirti
':ılı ';"'-1 sarımsı, sarımtrak; [hastalık için); (Js- ., .in) isbaU, doiruluAu·
2.:.ılS-"; bkz. ~h ;
.J, u
- .
(iJ'i') (1)-,, ..,.ı. bıi) gösıermek, iiMe'
nun göstergesi; rehber, yol gösterici; kaptan
e\i •
kesin. kati delil;
.
~,) çınar BOT.;
. ,.
J"j.)mezatçı; simsar. komisyancu, teUal; _.
"':'""i J') Al.f.BKZ.;
seyyar sabcı; \;h Della bölgesi MIS.;
.
ispatı;
-
~Jjgöstenne. izah etme; (Js- bşi) ispat sarkıunak; ~, (çocugu) şımartmak, azdır·
• ... • • • o.
düşme; okşa-
... mak, çok üstüne düşmek; ebI : ~~ "ı.r
~l mide bulandıran, ilfenç. tiksinti veren
.. . ....
• ,.' •• .. Ol'
~\:, samimiyet, candan olma; rahathk. JJ, i (JJ', J j,. iJ\,..b) kısa adımlarla yürü·
(JI ...~) yavaş yavaş gitmek, cJI ... ~
.-
teklifsizlik; küstahlık;
-
JY..ı....... ispab yapılmış; (ç...:A) anlam.
rnek;
dökülmek;
. .... .
~~:.ıı veya ,~.L.lI J ~".ı~ ..-L'I kendine!
-
:,~Jf.) u (~lb) (bıı) ovalarnU.. sOrunek. çitile- Uzerine düşeni yapmak! yerine getirmek;
"
rnek; (~i hamuru) yo~unnak; _ u (.ol y,) J" v' __ ~en) sarkmak, sarkıulmak. salı",:,'
(gü~ı ~unak; d, (bıO ovalamak, oYmak; mak; aşalı inmek; alçalmak; batmak; ,JJJ
yolunnU.: (b·~) masaj yapmak; J,
.'
."A-U
" neredeyse düşecek olmak;
. . ..
,. .'
&~ ovma.; sürtünme, dokunma, temas; )ı gen. müt., ç...JıI, ,,'Oj~ ...~ ı\ kuba.
,
~ j.) liniment; tutum; kova, gerde!; kova burcu A$TR;
.. •• u
.ol y"..,.......ıı .oly, güneşin batış.; •
~'i.) takı;
• •
~Jj ovalarna; masaj; .."'iı\ {beyanat. açıklama) yapma; beya-
.
...
4SJ-L- ç.
-
..:.ıl_ masajeı kadın naL. açıklama: sunma, an etme;
... b => J.) [aşk. sevgi) (b·in) aklını başından ..:ı\~ ç. J(,:' bostan dolabl; varis (asma1a-
• •
almak. çılgına çevirmek; ı.ı,; [aşkı sevgiden ra destek olanı Wes; varis. varisli damar.;
dolayı) çılgına dönmek; 1 ~ J c.J-ü ona J~ sarkanl asılı olan şey; pandatif; nere·
ifade etmek, açıkça söylemek; ~~ açıkl- ~.) merhem, vücuda sürülen yaA. linirneo!;
":"":ı u (~L..,) kibarl nazik [kişilikli] olmak; i ;-J..-ç. ..:.ıl. muhrip, destrayer DNZ.;
(bi') yumuşatmak; )y'bir çeşit pamu~u bez Mis.;
· . .. ~ . L. t.
":""'ç. ~ı",.) : ı,,;'j.,:;..~1 ~J kibar. yumu- '::s )y' ")yı"dan yapılmış MIS';
i~i NiI'in taşma zamanı;
.pk huylu, halim selim;
• ••
J
. .. .. ..
~,u (cr')
.. (J
~ı.-,) yumuşak huyluluk, kibarhk;
~""n;
t" ç. /:)', göz
... Ylljı;
bir etmek;
••••
~J.J yok olmak, harap/ yerle bir
....
i t:i o haksız suçlamayı çürütmek, aksini ispat
olmak, viran olmak; ~..l.ilyok olmak LL; etmek; [hak, gerçek] Q'onlııı. yalanı) yen·
..
Jl.o, yok olma. harap/viran olma; rnek, iptal etmek;
., ••
• •
fl"JJmas.
•
n; . .
•
tl.~ç. ~ıl beyin;
• • ~
t-'mas.
•
1l 1 .:.ıl,&.~\
• ••
r:,) o-
(altın veya
....
kunu, müptelası;
gümüş
... için) ayar damgaları; )*~Demenhur şehri
•
MIS.;
4.i.,..'damga (yine altın ve gümüş ayan
•• •
'"r'
. . bkz.
o..' r' ; i···.
için). mUhür' AN,) JJ) mühürlU katıı [hükü- or'. <",,'. or') kanamalc; ",,'ve ,,",'bnaı-
met dairelerinde rapor vb. yazılan resmi. mat· mak;
•
bu form];
...
ty..ı..damgalı, mühürlU;
J\~kanayan, kanlı;
i· •
kan kmnızısı;
.. , .0 •
.....
• ,
a (.rı) (yara) iyileşmek. şifa bulmak; J-J.i~ Uı a , yı" (i..j~, ... Li~) alçakJ adil aşalılık.
.. ,
ve J.tJ~lyara] iyileşmek. şifa bulmak; oLmalc;
" .... • o. .0 •
müzrnin, yerleşmiş bela, kötülük; Uıl daha alçak, adi; daha kötü kalitesi
OL ••
etmek; ~ bşin) düşkünü, tiryakisi olmak; J-:uıç. J-;~~ dingit. mil MIS.;
• • •••••• •
A..)J.j~.> dondurma KNŞ.;
-
~~(cin.is_; ıek..is.
.
•
mak; mınldanmak {şarkı); homurdanmak; düşürmek; .il,) (... e) yaklaşmak, yakın ol·
•
~Jj,) hindi MIS.; mak; (bş için) yeterli olmak, karşılamak,
. -
)~~ ç. ~~'i ALF.BKZ.; (istenilen) nitelikte, seviyede olmak; 1 "ır
.. ' .. • , • 'o •
~:ı a~:ı) kirlenmek, lekelenmek, toz toprak ı;ı~ ~ dengi olmayan bir şey;Li.)\ yakın
- .-
oımak;~:ı (bşı) kirlctmek,lekelemek (yine olmak; (bıi.b-i•.,.. J. JI ...el yaklaşunnak;
kimyasaL, nükleer olarak]; (bşı) küçüsemek (bşı) indirmek, alçalrmak; (peçeyi, duvağı)
hakir görmek; (bşe) [kutsal bir şeye] hünnet- sarkırmak, baştan aşaAıya uzatmak; ~JJ
.- -
• 0-' ..,
~:ı ç. ..,..1';,)\ kir. pislik; leke yaklaşmak; aşaA! balmak, dibe gitmek; ken-
• ıO • ._.
-- -
..,..ı' ç. ..,..I.i:ıl, .. W:ı kirli, pis; lekeli; dini alçaltınak, küçük düşürmek;~\JJ bir-
.-
~JJ kirletme, kirlilik, pislik, (yine kim· birine yaklaşmak, birlikte yaklaşmak; V
·1 ro .0
...
kaşeksi TIP~
o. o.
~, =~,; çük, hilir dilşürücil, rezil şey;
.0 • •0, .0.0.
bulunmak; V veya J, Jl ... e) yaklaşmak, ~ konumda olan; daha küçük, daha önem-
rO. o.
yakınına gelmek; [olay vb.) zamanı! vakti siz; daha uygun daha münasip ~.)"i1 J.rJI
o :"f' .0,o.0 .0,
aşaAıhk olmak;~.) (b-i, bşi, ~ .. .e) ~y'~1 y)ij~i yakın akrabalar; JI .~'I.,.
• • o. • • •
hayau {ij-ı kaJ1lhll); dünyalıkı geçici şey· JAı şaşkınlık. zihin kanşıkJı~l. hayret,
• "! ..
ler, yer, arz ile ilgili şeyler, \,;ıi.111 i~1 dünya korkutma;
.,~ .'
hayatı (Iafzi yakın hayaı]; ~..ıJI ~i Kahire; ...}-Aı şaşkın. şaşırmış, hayret içinde;
i- • • • • "! .--
•.wı J \.:,iJl\ rli\ ortalılı birbirine katma};;; zihnil kafası kantik, korkmuş. ürkmüş; tutu-
... 'o'
~ ~J.lJJ~J dünyaya ait. dünyevi: fani: lup kalan, dona kalan;
• ••
i jWJ yakınlık, yakın olma; hısırollk. 4;..a, şaşlunhk. hayret; zihin kanşıkıııı;
J-'" a <.?" . .?") ve ~'ıediL] <.:ı' bı, isabet etmek, gelip bulmak [hastalık, bela
282
. vb.]; (b-;) şaşırtınakı beklemediği bir anda boyacı dükkanı;
.. _.
yakalamak; (b-e) baskın yapmak! ansızın i:AI..ı.. güzeV yumuşak sözlerle kandırma,
[yine lJ"WI"l.Aı 1;
• • •• -- zekil kurnazJ becerikliJ akıllı 01-
-~' a ("ı..,)
.; ., • • ••
1.AI.ı.. baskın, saldın; ev arama taraması;
... , mak; ı.,s't' aV') [şanssızhk, bela, musibetJ
~.ı,.. (b'e) gelip çatmak, (b-nin) başına gelmek;
bıi "':-' .ile) yağlarnak, meshetrnek; (b-i, "ı.., zekilik, kurnazlıkı akıllılık;
bşi
o,
..
rnek; ıjAJJ = ,:"A' ;
- .-. . . . .
~i' ç. ol)' felaket, afet; , "\J'" ~"
-
i . . ....
,;,Aı yağlarna;
·,
ıjA:J ç. u\aıl, LJ J"',
. . . , . lJLA,.
boyama. meshetme;
yag [yenilen,
ve "w, ~\, felaket, afet; .~i' J ""ı-'i..iJt
Cehenneme kadar yolu var!;
- -.. i.. _
sıvı,
ı.i!"
..
cilde sürülen]; katı yag [gres yagı gibi];
[na't] yagıı, yalı ile ilgili;
(")')" ç. ,,1)'1 hastalık, dert; ,
- -
L,,:JI ,,1' kellik,
" -
saç dökülmesi; ~)I ,,1' kore TIP.; J:AlI ,,1'
i.
i _ ••
• •• •
.;.Jy.., yaglar; yagıı maddeler; rıı hastahgı; Ub.:.JI ,,1' zona hastalıg1 TIP.;
.. -
"b, çöl;
.-
lJı.., boyacı, boyama işi yapan;
.-
,,1)' bkz.loS)';
~)' ~ ~)' (bıi) aşındırmak;
- -
4' merhem;
-
lJlA~ ç. .;.JL mm, merhem; deriyel cilde
...
i)~J:ı ip, sicim; iplik, lif;
rnek; kendini alçaltmak, küçük düşürmek; sırayla dolaşmak, sırayla olmak; yüzünü çe.
mek, yenilgiye ujratmak; (Iri) küçük düşür veya rJ&- ...i/~) ilgilenmek.lahammül etmet.,
mek; (b-nin) başını döndürmek, sersemlet-
...
katlanmak zorunda olmak; devam etmek,
rnek; (b-nin) canını 5llcmak, (b-e) sıkınu ver- sürmekte; (ı,)-::-! ... arasında) tartışılmak,
mek; (b·i) şaşkına çevirmek : . ..t~ t)' konuşulmak:; ("':"' bii) deveran ettirrnek, beııi
,)J') ~,)J') kurtlanmak, kelebeklenmek; bilir olmak, nabıa göre şerbet vermek;
•• •• ••
.. -. ...
'.
cek]; sürfe, kurtçuk, sinek kurdu, peynir kur-
,
du; larva; urul; J!~L b J') ipek böcegi (yine
.. . gelen çalışmaları çarpışmalar, •
• 't
"0
••••
••
h
•
••
JI') için-
..
.,rilI i,)J,)]; t,r'JI ')J') ve ır ~
'
')J') askariı den geçmek. geçirmek; .:r-J~I.}&)b (üze'
·1./ 1 .
200.; ~~I ,)J') kırmıı böceAi 200.
ilicis:
, , •
, . ,
H ')J') peynir kurdu; i')J:Ul
Coccus rinde) çok lartışılmış/ konuşulmuş olmak;
• :. o •
i~yı baAırsak: kurdu, şerit, tenya 200. konuşma dilinde kulanılmak, genel kulla-
• ..
r..j~J')
, •
kurt gibi, kurt şeklinde ( böcek];
• o •
.bl:'1...
nııru olmak
.. ..
ı.:JS'1 J
..ıörn. kelimeler, deyimler);
i,)~ dünyada pek çok yer geı-
)1,)
etmek (örn. kanın damarda dolaşması gibi]; çevirmek; (bıi, Y bşi) ters çevirmek; (bşı)
284
çemberi halka oluşturmak; (bil) deveran bina, yapı; meskcn. ikamet yeri; oturak, üstil·
ettirmek.: (bş,) harekete geçirmek.. başlat ne oturulan yer; bölge. kesim; yurt, vatan
mak; (soat vb.i) kurmak; ~ bıı) aramak (çog. )\tı)
--- eski eserler müzesi;
- J'ı~"il)1ı
•• l- ••• - - ıo .0 ,
.
i i
......1) JJ~ b-i ikna eunek. fikrini deliştinnek; ~J-~H )lı postahane; ,.ı ii .ll J'ı ahiret.
- -- - -.
JJI') (b-ile) geunek, dolaşmak; (b-i) tuı.aga darulbeka lsonsuzluk diyan]: ~L;Jı J\JJI 11';
•• , •• ıo
•
y~I )1..ı.U ~i ahirete irtiha! etmek. ölmek;
düşürmek; (b-i) lUula düşürmeyeçalışmak; .
, o,
, i
. , i • i •
(b-i • .js- ya da ı:r bşde) kandı"rmak. oyuna .. ~i JlJJ1 Beyaz Saray; 'JU:dl Jb ticaret
o i . • i. i
(bı,) harekete geçirmek. çalıştırmak; (işi. deposu; ı.F::-!' J'ı tarçın; ~ ,rAl1 J\ı ya da
• •
projeyi) işler duruma getirmek. uygulamaya J::..ıı
- ..
i, darphane; ;.jı:,.,.ıı
- -
)~Jıl Ir.ıIcj,
.
ko~ (b-i, bıi, ~ .. .den) uzaklaştırmak, .. ~i bu dünya. şu üç günlük dünya IJ\J
• i " . .. i
.. .dıAml) akJından geçinnek. kurmak 1J\~i ..tfU1 eııence merkezleri; gece kulüpleri; )\~
• • • • •• o i • • '•
...JI. d ~.J'! yüzünü ...e çevinnek; J\ı\ J. . . -II tiyaıro: ~i )1' samy: )4..ı1
• o • • o• ,•
~~i yetimhane;
maya açmak; sözü bir konuya getirmek; 'J'ı ç. ..:.ıL hale. aAıl. ışık halkası (ay
.,. i
JJ.u dönmek [halka şeklinde); çember halka için]; daire. çember; devre ELK.; villa. köşk;
şeklinde olmRk.;)\J..:....oI
,.i ,o
sıra
-
[daire. hal-ka, ı$J'ı yerli; evcil;
• • • •••
boyunca] dönmek; (Jl ... e) dönmek; <JI ı$J)ı evcillhayvan); ı$.pJ JJ; "" ve
,-
.. .e) yüzünü çevirmek. yönelmek; dönüp '$))ı serçe ZOO~
• i LO ,
dolaşrrtalc., gezinmek; başını çevirmek. geri ))ı ç. JI)ı' tur. dönüş {devriye gezerken.
.. -
bakmak; (ıJ~ bıin ç~vresindt) dönmek. spordal; roj; film rolü; periyodik; dönüşüm,
ıuralamak;
-
)IJ
.--
mUe. ç. J)J. J~J • ..:.ı1)4J. '.)lı ev;
..
münavebeli
(birinin) sıra(sı);
degişim; ürün degişimi; periyot;
••••• SI'1 •• • •
eel,•. olurum; ıı;.,ıı JJ' ya da JJ~I JJJJI salJcl ~L Jl)') ayçiçeıi, güne bakan BOT~
•• • • ••••• •
başral; ... .JJ~ ~U ya da i)):> ~ bir roıu "
)~,)rahip;
bende; oJJ.Lı ( ..,..) sım onda:; JJ.1J~ sua ile; fınIdak, rüzgargülü;
.0. • • _ • • •
iJJ.:ıç. ~,- dönüş, dömne; deveran; devir; ı$)~'evciJ; yerli;
devre ELK.; nöbet turu; tur, tume; (yola) gir- ı:ı1)Jıdönme, döni1ş; lur; deveran;
••• "0 "'o,
..
me, sapma:; periyot [yine ELK,); olurum, eel·
,
))'1: V-L"JI Js- )Jıl hakkında daha çok
se; devre, dönem, Ieurs IR., SUR.; 1 i)J.u1 konuşulan. tartışılan;
• •• •• • ••
. . ..
•
~y.ıJI kan dolaşımı; ~r' ')).ıJI hava deli- )I~ç. ı:,..L yörünge; devre; çevrim. dön·
• ,
şimi ; ~1J,j i)Jı ürünün n6beLleşel münave".. gü; aks, dingit; eksen; çevresinde dönülenf
• • • • , 'o,
beli ekimi; ::; , ·~r i )Jı yasama dönemi; tıaıımlı oIWWl şeyMEC.; eksen; meı1t:ez; [tar-
...
~uH i))' gök cisimlerinin bir yörüngeyi lışma) konu. mevzu; menzil, sınır; dönence
• , • i o, • i • "
nahtan manevra ASK'; A....:lL. i)Jı mali yıl; ~~i )1J....l O~lak Döneneesi; .)I..ı...... ul..!
• o ıo i
• ..
•\.:..ll
• •
i)J' tuvaleı; ... ~ ("",,şma, mü~J ... haklcında ;di;
i. • i ii
olan, münavebeli; periyodik. belirli aralık- r-ı..lJKur'an'ın orta r~j' ile)"i, aıasın-
larda olan; dolaşım ile ilgili; bkz. )Jı ve da] hııJa okunması;
lO. • • i. • • _
...
i
i)Jı; 1~)J.ıJI j~l dolaşım sislemi; i )Jl.ı...ç. \oJI. kandınna, oyuna gelinne.
•
- •
~Jı ç. ı:,..L nöbet. nöbet turu; devriye; aldatma; daha baskını Usıün çıkma; ıuzak;
i • o • • •
.,#ıç. )~,ı i r-". i)>.!' manaslır; me, kuııanma TEKN.; yönebne, idare; yöne-
o. .
tim; idari kısım/ bölüm; t~"JI i)lıl emniyet
i
JI)ı hızlı ve süreidi olarak dönen, dola- 'JI')'j1 idari meclis, yönetim kurulu; j-S r
JJJ 286
, _ .. . ...
Ô)1,)'1 idare merkezi; karargah; .;t.l:..- yuvarlak; dairesel 1 i..uWI
. .... . .
.rJ.r
•
'i)!'\ idari, yönetimle ilgili; idari görevli; i .;t..ı.:...l\ yuvarlak: masa toplanusı;
• ••
• •
nılan (örn. ibare. ifade]; seyyar gezici; devam yayın istasyonunu ayarlarnak (radyo);
•• _ii' •
eunekte. sünnekte; çalışır/ işler halde; çalı- ı,J\jJ') ve4ijJ' akort eum [müzik aletinil;
'I ••
•
şan, işleyen (makine. motor); yuvarlak; 4;jJ' frekans, istasyon ayan {radyo için);
(;ıi ç. )ıji çember. daire; halka; daire · 'ı t.>
~jJ' düzine;
• •
çevresi; kapsam, menzil; alan. saha
•
MEC~ vJ' )..,.1' " (..,.J'. ..,.~,) (bı,) aya~ı ile bas·
resmi daire IR., SUR., LOB.; ofis, büro; (hukuk mak; (bıi) aya~ının altında ezmek, kırmak;
mahkemelerinde] bölüm MIS., mN.; çiftlik (tohumu vbj) dövmek, ezmek; (b-i) küçüm·
• •
MIS.; felaket. afet 1... ~~i,) J ...çerçevesin- semek, hakir görmek; (b-i) ezmek (araba
,
de; (;ıi
.,- - .. - .. dO Ci
. ~ Js. yanm daire şeldinde; •
vb.);..,.,"",•
••
=..,.J';
•
i JI.ıJ1 4.b...i,; önemiii kritik: nokta, can alıcı ",r~~ tt mas.;
• • • •••• • •
• •
noba; ;;, _~"'.ıfS i ;1' elektrik devresi; iii' 4....ı!' sık a~açlık, annan, cangıl;
• • •
i ~ kısa devre
• •
aK-; J)\ııı.JI
i. . • •
· ,.
• •• • •• •
_)1,) ansiklo--
• •• """J' pedal;
pedi; L p, )IJ') devlet daireleri; J'J.ıJI ",r1.1.t
• •
ayakkabı,
.,
sandalet;
•• 'o. • . ' -o • • f •
f · · _ ·• • • • •__ ..
mesi; ~I;cil i ;" seçim bölgesi; ~ ~)i,)
·• •
, r .
""--, ,"'=-"J') ç. ..:.ıl. fr.> dosya;
, ., • •• • •
;-"J-J' ç. '.-
;IJJJI başına belalar gelmek; ~,. fr.> duş;
•
• · ,
~;"
·
'. "
[na't] daire
)J.1.t daire şeklinde, yuvarlak;
şeklinde, halka gibi; ~J') tt.> çeyiz;
e..J'
· ,.
~ V' marka basmak, damgalamak;
,
.;t..1.t müdür, yönetici; başkan; rektör; (ç. e..'~ ç. ..:.ıl. daA. damga [slA;lrlarda);
-- ,. '-..
..1).1.t) Ilçe idari başkanı, ..kaymakam SUR..
.. ,
Ü J')";I> u(Jp) (bıi. J bı il,) kanşumak•
LOs.. IR., SUUD.; t •J
·i.,j..1.t, kadın idareci; müdire;
'*' J...1.t orkestra fefi; harmanlamak; (bli, J bJe) ilave etmek, ka-
·
. ,
~".t!.1.t
-
yönetim; idarecilik; (ç. ~1.) il MIS.;
uşunnak;
,
';J' dük;
• •
bakanlık binası ~
·,
Ü J' düşes;
287
• · " . ...
.4J
J.JJ, düklük ile ilgili; ı,..#I~) Başbakan, ekselanslan; ı,..L;.,i
•
4J"'
••
J' dUklük;
.. ....
ı ",!J ı ) Jb u (~Jı) dönüşümlü! münavebeli
·. ...
J.ıJI Cumhurbaşkanının ünvanı SUR. LOs.;
yı ~
. ".
rnek, yerine koymalc;' ~ ;t'L,.oJI...7 J-~i
.
Yönetim Beni Umeyye'den, Beni
konsültasyon;
• ••
1]JI..ı.- sıra ile. tek lek;
dolaştınnak:; (farklı şeyleri) sıra ile ele almak; J Jl..ı.:.. cari, deveran eden. ledavülde olan;
. ..,. ..
(~r)ı görüı,fikir) alışverişinde! tealisinde geçerli; ortak kullanıılan; JJI.ı.:..JI r-;.s::Jı
bulunmalc; (bio) sıl; sıl; kullanmak; """Şmak. yaygın kullanımı olan dil;
müzakere için toplanmak; toplantı yapmak; JIJ > bkz. j> ;
. '. -- . .
deveran etmek, dönmek 1 ı$~":L1 ~ JI.u
• •
.../"J Jı ç. ~lJı tekerlek; tekerlek çemberi ya
elden ele geçmek, ellerde dolaşmak; ~ JIJ.i da lastili; dişliler. tekerlekler mekanizma;
, , '. • •
.:r-J'il
alızdan alıza
insanların dilindel a~zında olmak,
geunek;
.. dolap;' ~-;....u •./'~Jı gardırap;
-
)'lJı ç. ..:.ıl dolar,
•• •
-4 • , • • •• • •
ilJı ç. JJı elden ele geçme, dönme; IC(Jı) rb II (rJı, rlJı) devam etmek, sünnek;
(zaman, şans] dönme, de~işme; hanedan, hü- sehat etmek, azim göstennek, ısrarcı olmak
.kümdar ailesi;
. . . ...devleı; imparatorluk, kraliyet ···r bL. ...d"'·
. .., ., .
surece; 16 1 . ...•... d"··
zıra 161 açın;
f-~
-.
rı'" ianıp;
sUrckli, devamlı, kesintisiz;
•
..
•
ıJJ~
" ' ;
ya da iJJı
•
~
i .•
e Jı dümenci;
[bitişik
.....
zamirden önce] ... den
dikkat eı!;.ı..iJı.JA onun ayan deıildir. (ondan
sakın! •... e
aşaA_dır); ::j ~ • -I
_'._.1_ •. -
A,j Jı iJLS' ... den daha az
...
~IJ~ ç. ~!ı' ilaç, deva;
• # • • -. •
önemliydi; ,...ı~ J5 .;,Jı ~~ günahlann en ı-JIJı tedavi ile ilgili. ilaç niteli~nde;
(ayda
önüne almadan; iJJü lt uJ'> hiç bir
..
•
.. ... .. .
çok kredi vereni erdemine hayramm; \i\
, . . .
,I . • ~ L. uJı v ,,;'11 iJLS eler dalonu
.- ..
"",~, bkz. y.';
. ... ç.
.. , .. .
taşıyamayacaksa; ~\All Jl ~Jı J..-J Onlar
.. ıJ,-!~ı. ıJ,-!~J
.. ,-!ı~J koruma. gardiyan;
...
nöbetçi, gôzcü; ~I."JI ıJ~~ı gemi kaplanı;
.,
•• •• • • • •
olmadan hedefe ulaştı; A.i Jı ~~ ~U, ıJJ.ıı bkz. ıJıı ;
• •
yüzünü onun göremeyeceli bir şekilde .;lJ, i.;lı.J~JI. i)"'l!JI, ı$.;lJ. J~ı, ~'.;lJ bkz.
" ... .
, . .
çevirdi; ~ırJI iJJı JL" bıe engelolmak;
~';
. .• .J..I .ıJJı'''' ... ;,;1 mor ötesi ışınlar;
J)' ;
.,
• •
i ~i ıJJı ..:.ı~~' mikro dalga ELO.; ~J bkz.)J;
_ıı
bla ~>-ıJ ;
Aralık avı'
•.
J• '
....
'. .i"
..
.
ı
~Jı veı.SJı ses çıkarmak; vızı!lı halinde ses ~J ç. ~ı, ~ y.J, ~~ıl horoz' .;..:.J-l ~J
. ' , .
" .
çıkarmak. vızıldamak; yankılanmak, akset-
. .
hindi; ~JJ ~, hindi; ~.ıJ1 ıJ jJ horoz siklet
:, .
,PO., .;,.>11 ..lUI boWnaca öksilrilgil,
mek;ı.SJb (hasta)'ı. hastalılı) tedavi
J
.- .-
~.ı...
"
borç veren, kredi açan;
tım, J b-e) borçlu olmak; (J b-e, Y bşi) \J~~) ~i~ i (~~, ıj4~) (dini, inancı) benim-
borçlu olmak: (J b-e) itaat etmek. boyun
.. .'
semek, ikrar etmek; f r';1-..ı~~ ıJI~ İslam'ı
• •••
cgmek. (b-e) borç para vermek; (b·e) boyun kabul etmek; U~,
• •
10-/ ıJl~ alışkanlıklamı
•
• 1- •
eAdirmek; (b-i) yargılamak; IJ.!" (b-e) borcu sürdürmek; ~.u (ı.:J dim) kabul etmek, ikrar
•• •••• ••
..
•
olmak; (b-e) kredi açmak ~ .;.. ~
.--
JıJ.;J)IO; 01,1 (b-e) borç para vermek; (b-e)
lJ-." etmek;
-. .
~~ç. ı:.ı4.:ıl din, inanç; ~JJL ~ J! Kıyamet
. ..
• • •
taksitle
suçlu bulmak;
satış
-
yapmak; (b·i) mahkum etmek,
.~JJ. borçlu olmak, borcu bu-
Günü;
ıii~ dini; manevi , ıii~ ":1 din dışı;
••
(J ...e) itaat etmek, boyun cAmek; ~~dindar, mütedeyyin;
lunmak;
ı.:r..1.ı
.IJ":!\..Lj bbe borçlanmak; ül ..
.. ..
i .. \ borç
--
~4~ ç.••:.ıl
-
din; fırka, mezhep;
• •
••
almak, borca girmek; ıJ4~dindar, mütedeyyin;
o. H ~, .
lJ.!' ç. ıJ Y-' borç; maddi zorunluluk, yap- ıJ,!JJdindarhk;
o s 0. .' •• • 1
ı:.ı4JJI Yargılayıcı
.. .. "
A.=.:ı.ı... ç. ~I.ı.., ü.ı.... şehir kasaba; l::!.wı
(Allah (cc);
, .. .t"1.;ı~ dinama,
~~~dinamit;
jeneratör;
. ' ..
~i~~ pı mahkum edildi, suçlu bulundu;
--
A.il..ı.:...ıl
. borçlanma, borca girme;
•
• •
ıJl~ kredi açan, borç veren;
.... borçlu; yapbnm albnda olan;
ı,JJ!.ı...
i ...
. .
~~.ı.. borçluluk;, yaptınm
- .. .
- -,
'ı·"
~ ç. HJI bu;
..
l.ı.ı bununla, bu münasebetle;
.. .'
yi u (y;) (b-i, bıı) kovmak, deretmek; (~
üı bu sebeple; ı:ıs böyle, bu şekilde; ,:ıs:;. b-i, bıi) sawnmak, mOdafa etmek, korumak:;
• ..
böylece. bu şekilde; \.;u ne 1; \';L,J niçin;
-. .0
iL ç. 4.ı;1,
•
ı:ı~; sinek;
• •• • •
\i JA müe. \.> ~ şunu, bunu; şuna bak!; LA
• •
t ~)Ii
. .. atsine~i zoo.;
• •
· --
li l,;llşte
.....
ben , ç...'lJI LA ;
.
.. ..
mUe ~ ~ij ~\j
~ .0
y4i
• ••
~'j; ç. ~IJ; [saç için) kahkül. perçtm; sallamak; y.i.ı.u sallanmak, salınınak; salın-
• • • ••
üli.ı;Uve ~L~ blcı..J~; mak. osilasyona ginnek ELK.; [manyetik iA-
"ll; bkz. i; ; ne] sapmak; titre~mek; kararsız bir ~ekilde
•
Ji; ";" harfinin adı·, deli~mek; kararsız olmak, tereddüt etmek;
292
-- ..
~.l.ı~ ç. ~i. sallanma; salınım osilasyon .
ma; biriktinne, yııma; toplama, derleme;
ELO.; titreşim;
• •• •
frekans;
'
...
~:ı... ç. uJ- topçu yardımcısı ASK., SUR.;
.ri. ç. ..:.ıl. erzak.levazım;
ı...:J.l.ı.li sallanına hareketi; salınım, oSİlas·
. "
i~.ı.. ç. ..:.ıı akü SUR.;
.. ,
yon ELO'; sapma [manyetik i~nel; •
i ·•
)~ u (J.~) (bşı)
••
yaymak, neşretmek. saçmak;
y~"" osilatOr ELO';
, (bşi, Y bşin üzerine) serpmek. saçmak 1 ~~
y.lı.! .... delişen. kararsız bir şelcilde deli- •••• •• i
. ' . "':"':"!-
.. içinde;
i -"I
..••. ; - - )\.:0' -"
osı asyon _ımı
sine engel olmak; J~ il VJJ;) ufukta giderek
I'. ..
...... ;
y' ç. J\',)~ Jr,) kızına. gücenme. içerlerne, hası; '!.J.lJI.Jı,w..:JI ve 40; ;;,;lJı, atom enerjisi;
• i. • i
.
(l.ıu..)-4 ya da ~.l't bir vosıta. v~sil~) kullan·
, ,
ı.S)jl = i)'); (b-den, bıden) kurtulmak, (b-i,
• ••• • •• ••
bıı) bıı) başmdan aunak; , t'.ıJı."..ıI.:»;llgbZI
mak, (y bahane/ mazeret olarak ileri
....
sürmek; (Y bşi) <JI için) vasıla olarak yaş dökmek, {a~ıamak]; ı.S)JJ (bu~day tane-
- -- .
kullanmak; tJ~~ ilerlemek, ilerleme kaydet- leri] aynımak; (bıe) Çıkmak, yükselmek, tır
er (y bşi yopabilme)
•• _ . . • ••
güç. kabiliyet;
H. • •
(y ...e) sılınmak, kaçmak; ı.S)b! (y .. .e)
, ... y l&.~
yapamamak,
e,jL,;,ıı ve J&.)') ~ ı,jl.P bir şeyi
••
ı.S)j siper; hannak, sılıMk;
kolun dirsekten orta pannak ucuna kadar olan
kısmı; aqın [SUR. = 68 cm. MIS. "i~ t.1)~ =
-- . -.
•J)ı Ç.
~ ..
ı.S),) doruk, zirve; lepe; uÇ; en
'h • • . .• •
58 cm.. J.r.Jo-.~ t')~= 66.5, ijl"':' tL); = yüksek nokta;
.. . .. ., ..
-.. ..
65.6 cm; "i)1...- tL~ (mimarlıkta)= 75 cm;
. .' .
tY <$,~ tL); = 5625 cm'; lrak'da; t')~
~
ı.S).M ve 'Iyl... ç. )IL hannan savunna
• •
.. .. . . .. . küreli. yaba,
. .: tırmık;
,.
~ - 68 cm. <$:'.... tl)~ ya da <$;," tL); rı a Crsı) (trl) korkutmak, ürkütmek; rı
çabuk
~)J çabuk yürüme; hızlı, seri; sel gibi;
.,
u\&'jl boyun ejme, itaat etme; toplantı için bir araya gelmek; (noılarım,
:-
~~ ç. iJ\jj\ ,iJ
... ..j;
jiaıırl kötü koku (havastı yer, kolluk altı]; haurlatmak, anımsatınu; j'.lı: (bıi) haurla-
.. ...
mak, (bı] akla gelmek; j'1.lı:(bşl) birbirine
..
-,
çene;
., , ..
"', [mUe.} ç.""';; saka! , t. '!1 ,j;; hatırlaımak; toplanıp konuşmak, müzakere
pelin [acı pelin, acı ya"şan. yavşan otu, ak etmek; ~,= jYJ ; j'j:' '1(bll) halırlamak,
• •
"
,;,ö.uı
..
ı"fü;"ı' yüıtı koyun yere kapandılar; 1 J j
".,.....
..
,ı.-.ı' J başmı kaldıracak hali
.
§~halırlama. anma; ad, şan, şöhret; an·
ma,bahsetme. zikretme. anlatına; Allah'ı
olmamak;
:~ .... ....
"!' J& ~~. ;, ç. i"i'.. j; J& b·ile
. ..
zikıetme, anma; , ... ,rS; J& [m"d.kull
• •
., • u •
(y bı /wHmda) alayetmek MIS., SUR.; (b.; .. .ile ilgili olarak; ~,) !~ ı.P J sırası gel·
biri hakkında olumlul müsheı konuşmak; şey; anı; yadigM, haura, andaç; anısı olan
•• •••• . ..
~ .,;5; b·ile kölÜ anılan bulunmak-' biri
. ~ün,.hatırası bulunan gün; , C:- .' ':" JLS ~
., .
~..L.ill
hakkında kötü konuşmak; §;(b-e, Y bşi) . . ..
BütUn Azizler Yortusu HRI.·
'
haUılatnıak, (b',,;n) dikkatini (y bıe) çek. . ..i;(na'l]
'-$)15 . anımsatan, hatırlalan-, anı ,
~e~; kelimeyi müzekker yapmak OILB';
...
hatıra niteliAinde;
if.lı: hatıra,
§l,) (b·ilt) konuşmak, müzakere yapmak, yadigar. andaç;
295
-.. .-
; ~.lı ç. ~'.lı mesaj, not; geçiş izin şifahi (sözlü) karar HUK.;
•
••
kimlik. kartı; y~1 J ,":-,LA; i.?.lı gidiş-dönOş
-
• ••
".",JI i.rS.lı teamvay bileti
•••
- .. .. -
mak; J~ve Jjl(ottll) tutuşturmak, yan·
•• -
<-••
- MIS:
' , -
OJ.iı(hoy-
..r:-. -
•
.. i -.f,-
"I-'I'~;;..l;i abonman bileti; 1:Jıı maya balıamale; (bı,) yakmalc;
.;.i .lı tıbbi
•• • •• • •
. . ..
\lom) bolazlamak; ,J.k...I= \fj;
doktor reçetesi; JJJ" i..f jj geçiş kanı; pasa-
-- -
'l • •• •
pon; Y"."....AJ1 i."s.lı SUR. kimlik kartı; (yine
,,!Sheka, akıIJlllk. keskin zekalılık',
,
• • • •• • .. IS' j güneş;
~ 4.i~ MIS.); y~~1 öjJ.i seçim .. .
- - - .'
ı./~ç ... \.5 jL zeki. akıllı; güzeli hoş koku·
pusulası;
•• •• • ••
- -
lu; tadı hoş, leziz;
..;:..f.lı ,~f.lı biletçi, bilel satan görev-
li; kondüktör, :ı~i (J~, J~, ı.i~~,l]; ,J':;) alçal</ d"ı"k olmak,
.-
~.iJ (y bıı) hatırlauna; yadiAar, haııra. itaatkar olmak; hakir olmak, hor görillmek;
andaç; not (haurlatıcı]; döllerne, tamlarna J~(b-j. bŞI) küçük! hakir gönnek, küçümse-
(çiçeklerde); mek; (b-e) boyun eldirrnek, itaat ettirrnek;
••••
(zorlukları vb.i) yerunek, hakkından gelmek;
i ",r1..L. ç. ..:.ıl. toplantı. konferans. müza-
, --
kere, kansUlıasyon; öArenme. çalışma; etüt;
Jjl (b-i. bıi) küçümsemek. horl hakir gör-
,- mek; (b-e) boyun e!dirrnek itaat ettirmek',
.ır .iJ hatırlarna. anma;
• •
JIS..i:....! hatırlarna, aklına gelinne; Jf.iJ Vi ya da J birinin onıınde) kendini
hor! hak.ir! küçük görmek; son derece ila.1tkar
' ...
i }'i; hallrd, anı;
)~.ı... sözü edilen, anılan; yukanda adı muti/ uyumlu olmak; JL{b-l) hakir gör-
•• ••• • mek, kabul etmek, küçümsemek; (b-t) itibar
~e~~~, mczltur. kuılanan; j,~ ~ ~
Ijı!.ı.. önemli bir şey de!ildi, anılmaya de!. etmemek; (b·ile) alayetmek, istihza etmek,
randum; nota; irade, katar, hüküm; bilimsel ~~ adilik. alçaklık, ahlak bozukiuAu, sefa-
inceleme, rapor; [çol.] haııral, hatıralar, anı· hel. zill_t. itaat, boyun etme;
.• i' .•
lar; rlf,ı'""jl i..f l.. ithamname suçlama yazısı ~~ç_ ,~~i alçaic; haicir; üaaıbr, muti;
•••
HUK.;
•• •
~I i.;r.i. c_Ip kar.ın; ,;,v....
--
ij;' boyun eAen, yumuşak başlı; mütevazi alçak.
296
gönüllü;
J; uç; dilin ucu; hak eden, itiraz edilebilir; çirkin. hoşa gitme-
.. •• o' •• ••
.
~
[dilI;
• ~; güzel konuşan, hitabeti güzel
r ...
4.-.l,.. ç. ..:.ıl 11";
-.--
;U'i; hitabet, güzel konuşma {dil]; lir, karşı çıkılabilir;
.
~;
'
ri
bkz. Ii.
.. .. .
u (ri, ı...i,.) (b·i) yennek, eleştirrnek, azarla:
~; ~~jJ
bulunmak.
<.:r.Js- ...
şikayetçi
den, hakkında) ~ikayeUe
olmak, homurdanmak;
••• •
mak, zemmetmek;~; (b-i) azarlamak, pay· )La; korunması gereken şeyler, mukaddes
•
lamak, tekdif etmek; şeyler; şeref, onur;
..ri yenne, eleştirme. paylama;
~
~jJ
--
ç.
- homurdanma, şikayet etme;
..:.ıL
•
....; ç.~;
•
koruma, himaye; himaye/ koru-
- - ..
~; a (~L.;) ölüm döşe~inde olmak, ölmek üzere
· .
ma anlaşması! akdi; sorumluluk. mesuliyet; olmak;
_. ..
malil ekonomik
.
yaptının. zorlama. zimmet; "La; son nefes' i~l rJ* ~L.; son nefes;
.. . • •
dokunulmazlık; vicdan
• ••
valiahi! yemin ederim ki!; ~~ ve~~ ~
b-nin borcuna. hesabına; ~~
. J;- •
..
b-nin koru-
•
tin] sorumlu(su) tutmak;
.- ..
~; ç. Yy; suç. günah;
•
297 .....1. .
•• •• • # ••• , • ••
.. . • •• • •••
..~ J bir aşaı. bir yukan/ bir öyle bir böyle görilş(ü) 1 ~\t1 J ~la; gidiş-dönUş; bir ~aıı
• o. • •• • •• • •••
gitmek; ... ~
.
i -ıLu-l' ~i
,. .. . "
.. .i aşmak, bir yukan, bir öyle bir böyle; J yl.Aj i ~ .iı
• •
., -. ..
geçmek MEC'; ! ~ ~~ ı:r-' bunu kastetmiş
y ya; gidiş
bileti;
- ..
yu J y ya; gidiş geliş.
..
•• • •••• •• ••• •
mamak; c.4)I tl)'\ ~j hiçbir iz bırak- dönüş; y yaj J
• ••
~
•
J bir gidip bir gelen,
madan, dikkat çekmeden gitmek; hiç bir işe bir iyi bir kötü;
• • • • •• • •• • •
yaramamak, boşa gitmek; ır--LS ",:-,,; ~.ı... ç. ~ı.ı... gidiş, aynıış, gitme, ay-
•
•
)'!l.LJI hiç bir iı bı.rakmaksııın kaybolup git- nlma; V .. .d~n) kaçış, kaçma; iılenilen,
•• • ••
mek; 4l~ ~j bir şeyin çekiciHAini. cazj- tutulan yol, tavır, usiiJ., politika; görüş. düşün-
.. . • • • ••
besini yok etmek. gidennek; " _-'-;".! ~j ce, kanı; ideoloji; öAreti, doktrin; hareket.
-- . ..
[korku. neşe vb.) b·i öldürmek; .u~ ~; meyil. eA;ilim sIY.; ekol, okul, mezhep; meı·
.. . H ....
~.ı... ~; bir kişinin mezhebini, görüşünü hayat felsefesi; "i,WI ",:-"WI materyalist
• ••••••• •
benimsemek; b·nin politikasını, davranış- ideoloji, hayat geçişi; i~ \.:A-L. ~j çok
-
298
uzakla~mak, aşın gitmek.. aşın bir yol tut- J~ [mecrur, ~~ mansub.I~1 müe. ..:.ıl~ mUz.ç.
J~~.) Ji müe. ç. ..:.ııj~ lmud.ku!.] ... sahibi,
mak;
• ••
ı.r-.l.. mezhebi, mezhep ile ilgili; bulunduran. içeren•... li
...
1.Ji" J~ akıllı: ze~,
• • •• • • •
~.l.. fuka ve mezhep usulü veya aşın akıl sahibi; JL.o J~ mal sahibi. zengin; J~
• • • o i
j.; a (jA;. J".;) (ir bı,) unutmak, atlamak. h~l dost-lar tanıdıklar; ~~i JJ~ ŞÜP4
•• •• i o U ,_,
ihmal elmek;~; a (J",..i) korkmak. ürk· heli kişiler; şüpheliler; ~UJ\ JJ~ ileri gelen-
rnek; şaşırmak, hayrete düşmek, korkutmak, ler, nüfuz sahibi kişiler; yetkiiii ehil kişiler;
•• ••
ürkütrnek, çekinmek. kaçınmalc.; dalgın ol·
•
J ·'il ,JJl yöneticiler.lider'er, ululemır
• i _. _ •
mak; V bşe) dikkat etmemiş olmak, <ir ısL.HUK.; i i ..JI J J'-I .;Jl nüfuzlu! güçlü
•
.•.1) gözden kaçınnak, <ir bşi) allamak; kişiler,
~~i (b.,) şaşınmaX., hayrete düşürmek; (b- ..:.ıÜ ç. ..:.ı(,~ öz, cevher, asıl; kendi. zatı;
V ...den) ayırmak. (b-e. ı:r kişi. kişilik; ..:.ıljJJI ekabir; itibar sahibi kişi
nin) dikkatini
.
..•1) unutmamak; Ja.l.il = J..-; ;
. .. . '
ler, ileri gelenler, ~\~ bizzat, şahsen ..:.ıÜ
"
• • .. .
J.JA; şaşkınlık; zihin kanşıkllAı; korku. ;ıı birlik, büıünlük; ~i ..:.ıl~ göiüs zan
• •• o
J
..
ürkmüş; dalgın, unutkan, zitmi da~ınık;
;,:.c şaşkın. hayret içinde; üı1cmüş kork· .ı1 ..:.ıÜ gelecekte bir zamanda; ... ~i~
• • •
J
muş; dalgın. ritmi da~ınık. kanşık.; [mud.kul.) .•. ile ilgili olarak.; ..:.ı1.lJ4özellikle
• •
• i • _
• i ıo •
.:r'; ç. ,,10;1 zihin, akıl; «ka; şahsen. bizzat; ..:.ı\.iJ'-t \.it özellikle ben; ıJ
• • o o o i f
ı.i:-~ [na'tl zihin ile ilgili; zihin...; ..:.ı1:.u4 ::ı:J Londra'da, her yerde; i~\ • II
•• • o o •
..
•
kendisi; ~.r-ıl .:.ıli aynı şey; ,,~~ı ..:.ıli sıvı hale getirmek [öm hap (ableOerinin su-
. -. .
aynı şeyler, \....til; ~1 aym ytl; AJl.iJ kendi da] erimesini saııamak; (m~talı) erit:ınd:., ka-
...
kendine, yalnız olarak, böyle olmak sıfatı letrnek;
..
(bşi) kullanıp
. . '
bitinnek, tüketmek,
..
.. . ..
1•..l+':"
ile, haddi zalJnda; kendi güvenliiii iyilili
için; ~lj
•
J haddi zahnda, bu sı fal ile; J
harcamak;
~ iJ~ ylil
..
• •• • •
...ii haddi zatında, bu sıraı ile; .cl~ ~\i
• •
.bo-
•• • • • • ••• ..
.. .için çok kafa yormak;
halımsız.; ..:.ıl.l.l4 Uo!JI kendine güven; ~ YJiçözünme; eriyik, çözelti;
•
• •
•• •
•
-- ·
..:.ıl.l.l\ ve ..:.ı1..iJI::j
.. •
.
~1.il1 ~ ,I i: ''il kendine güven; 1:j~
. ~ • bencillik, cgoiını;
••
u~)i çözünme, erime, sıvı haline geçme;
• •
ul",J.l1J ~\i eriyebilir, çözünebilir,
00
~: ..
OLJ'~ aşikar, açık, belli, ortada, meydanda;
.. .
JoJli ~l:,.. kendisiyle çelişen. çelişkili; ıJ'!!
~-1j;; eritme, çözme, sıvı hale getirme;
••
"Iii f;
• •
.:.ı1).iJ1 asiV şerefli bir aileden gelen;
-
..~li eriyen, erimiş; çözünen; çözüne-
• •
ye~ 1
..
~i kişilik: öznelcilik: FELS.; kimlik, hüvi-
.
~Ii ~ kimlik tesbiti;
,
ıJi V bşı) savunma, koruma, himaye;
"il
•
2(
'".,--,
y)~ yli u (y)i, ul",Ji) erimek; çözünmek;
mak,
tecrübe etmek;
tadına bakmak; (bşt)
ya·
• •
şamak; Jli' (b-e, bşı) ıaturmak, (adına bak-
erimek; eriyip gitmek;
. .. " , ,
yavaş yavaş azalmakı
• •••
bnnak; JJ.iı (bşin) yavaş yavaş! tekrarlı
mak;
.
küçülmek; v--ı' J i..ı--- iizü.ntütl~,,) zayıfla-
1 ..
" ,
~ yli utaneından ölmek, yerin
,
olarak/ iyice (adına bakmak, tadına vannak,
., ... . .
dibine geçmek; _.. J• Jl..Ali1 ~Ii için boş mtmak; (bşı) algılamak, hissetmek; (bşden
yere çaba sarfetmek, boşa kürek çekmek; veya ıY bşdtn) çok hoşlanmak, !adına var·
300
mak. betenrnek;
•• • •• •
lama; yayın (radyo) yapma; (ç. ..:.ır.) yayın
JJi ç. dı),)! tat, lezzet; zevk V bıı);
{radyo]; )L;.~ı ~i~l haberler (radyo); ~Ü!
idrak kabiliyeti, anlayış, algılama; algılama.
~)ii televziyon yayını; ı .~Iı. "i uÜ! ve
• ' . o • ••
hissetme;
1~i
. J.
dillitik. nezaket. naziklik, Jci.
'
).iJI lezzet;
i •
••
ıiJi taı.. lenet ile ilgili;
.. ~i~ yaygın, genel; deveran eden, OOla-
JIJi taı..lezzet:; · "
• şan; bilinen. malum; ~4. cı, ~i~ meşhur,
JIJi zevk sahibi, aAzının tadını bilen kişi;
şöhretli, pek çok bilinen;
lükse dilşkün kişi; •
f:j~ yayan, saçan. yayımlayan; {na't] ya·
.
JI.ı... tat.lezzet;
'
:ı.mi tat alma duyusu;
yın yapan,
• •
yayında olan; radyo; spiker;
~~ ç. ..:.ıL (kadın] spiker [mdyol;
ı.>J~ ~J~ a solmak, rengini kaybetmek; ·"
j ve
kurumak; ı.$Jil soldunnak, kurulmak;
... J:!~ => Jı~ (bıe. örn. kitaba) ek koymak. ilave
olarak vermek; (bıi ~ .. .in) sonunda vermek;
Ji; solgun, salmuş;
• Jbl (bıı) aya~ının altına almak, tezil etmek;
ı.!i bkz. Ji; .. .. ıo i
."
ı.1J')" harfinin adı; rJ'U)~ başkan, lider, reis olmak;
.: - ı- ,. >0_
"":-")0 (",,:-,1) (ymığı, YOT/ğı) kapatmak, yama- uç; zirve, en üst kısım; tepe; sııur, had; burun,
mak; (bşı) düzeltmek, doğrultmak; çıkınll COÖR.; ana bölüm/ kısım; başlangıç;
• •
•• • i·
"'-!))yama; L...\) doğrudan; aniden, apansız; 1..... t~ kendi
• • •
•• •
)y,I)Ç. ..:.ıL Fr.> rapor; kendi kendine öğrenme; •rJ't~ ;f~ ~nz~r
• •
t- - -
t. ~)y,I)Ç. ..:.ıl röponaj; şekilde, eşit olarak, farksız; ~,) ~
•, i
:(;) ;
. . --
:ı))narin, ince; :ıj)~l::i narin genç kız;
' .
r ~:ı)radyum;
- .. .
t j&-l..-i rJ!.:')),) radyoaktif; nağa; ~t~ ~ ~~ dik~aıini ...-e yöneltmek.
,,; ---.,' -- ı-
••
ı.Ü
..
r
.
..:.ıU:!r=-:!' ~ protokol başkanı ESK. IR.;
~) başçavuş
. •
)
.~
yl.,.J1 ~)
.
rnek; çıkarmak, anlamak, farkına
•
IR.. SUR.;
. .. --. • .
sezmck, idrak etmek; gör-
o' • • - - _.. i- ı-
~) (= ~ j) ikinci kapıan DEN. MIS.; görmek; ~l .ı..:... LSL) bşe şaşınnal; ~\j
• • i _ • i • •
L.e) ,L.4J [aynı zamanda L.I)]. liderlik,
"
ô~Ü ~~ bşi yararlı, faydalı görmek, hşde
-, Li
başkanlık; yönelim, idare; devlet başkanlığı; fayda görmek; 4 . ~IJ ir (.$1) bşi vazifesi,
- i _ _
o _, _ __
• • •
idarecilik; Ô)I»)1 L...~) b~bakanlık;)b görevi addetmek, saymak; ... ül ......J LSi)
. ., •• •
4,..,\1)1 başbakanlık sarayı, binası; ... yapmanın biri için doğru, menfaaıine
-- : • -1- ı-
bşı) göstermek ı.S.i ~ acaba: ı.5; ~ ıS- ~j) ç. IoSj) görümü; rüya, dUş; yj) LOS')
. . . ., .
acaba ne zaman?; ..:.ıJ.~ \A ı.5 j i acaba o
•• •• , .
TÜya görmek;
geldi mi?; ı yı
• • •
•
J ıS; i acaba tekrar gelebilir ""'r görüntü,
- ..
görünüş: görüş, görme;
~.
miyim?; l.S\.i kabul etmek, saymak, addet- , ... 4/' .sır-' ~ ... in gözünün önünde;
loS"'.; kendini (J
.-,._~ .. --
rnek; b-e) arzctrnek; (J ... ~ LQ •J IOS\./" ~ ... in gözünün önün-
b-e) ...gibi gelmek, ... zanrunı vermek; (J b-e) de: tamamen bilgisi dahilinde;
J • • • ••
uygunJ münasipl doğru görünmek; birbirini il~ ç. J,l..,., \!i)'" ayna; yansıyan. akseden
benzerini yapmak;
."
",,\.i)! (bşı) düşünmek;
• •
J,\.i) ve ,"\:ı) [mürailik] gösteriş için iş yap-
,. . • •
(ü! .. .dığı) düşüncesinde olmak. ( ... u\> ma; riya, ikiyüzlülük; (ı..:J bşin) benzerinil
·t· .- •
... karannda olmak ~L) ı.$uJI bir görüşü! taklidini! sahtesini yapma;
'-1' .,. • --, ._,
düşüncesi olmak; ~\J ı$uJI b-nin görüşüne illf' ,i,"l"" R:
katılmak, b-nin görüşünü paylaşmak.; ,"i) bakan, gözlemci, nezaretçi;
i- ._ • ••
.şI) ç. ı:,\)l görüş, düşünce; fikir, anlayış, • görünen, görülen; görünür, görüle-
-If'
, ...
düşünce, telnleki. kavrayış; teklif, öneri; rey bilen; ..:.ıl.;"..ıı görünen şeyler;
ı-. ı-ı'
., - ,-.
ISL.HUK.; ~I)"; ve ~l) ~ bence, benim ,"'f' ç. ıJ Jjlf' mürai, ikiyüzlü;
görüşüm ...dir; ~Ir'ı\..v. ~ \,;\ ben de bu
. .
l' _."' -I
,. . ".
4 J) bkz. ");
düşüncedeyim, bence de böyle; ~i) ~ 3",,1) MIS. da bir çeşit som balığı;
.-
... ~i düşüncesi ~ ~t)\ ~1
~.
ların düşündügü! beklediği! umdugu gibi olmak. ( ... üzerinde) yetki! otorite sahibi 01-
, ,.
çıkmadı; .~1~ ~ ~ ~ ~ onun söz hakkı
•
mak; ~)u (y)) vel.:-!) (çocuğu) büyütrnek,
- i' V •
yoktu.»;
"- .- rW1 ~')I genel kanaat; ,:?1)1 J~ ç.
,"I)'il JJi akıllı, tedbirli, iyi düşünen; ferasel
.
yeliştirmek; (b-i, bşı) ilahlaşıırmak;
-. ... .,
'-!) ç. ylUl sahip; efendi: rab; y)l Rab
• '_ J" '. , -'.'
sahibi; bilgili, bilge; 1.1)'il J.ıL;i görüş alış. (Allah); 1 (..:.."ll/).lll) lJlWI Y) aile reisi;
l' ., - • _ .. s -- .~
. ••• .-
verişi; ~I)\ ~ sabit fikirli, inatçı; ~ (AJJ.ıJI) iJU:LJI Ylı)l idareciler. yönelici-
l' -
1$')1 [bakanlığa bağlı) uzman heyeti MlS.;
.
ler;
.
Jl
.
..,I' y~)1
..- mal sahipleri; ~lı)1 ""
•
304
ev sahibesi; ~L j.ucv sabibesi; ev kadını: elde etmek; V .. .den) kazanç olarak elde
• ~ • o"
t~ ~) şiire ilham veren şey; J~\ ~4) etmek; (maçı. oyunu) kazanmak; ~)
. ._ - o' .•
hanımlar; ,ıj)~ kar elli, kazanç sağladı; C"!) ve C:'!)l
.' . "
"":"'Jç. ",,=,,4). Y YJ meyvarun koyu şunıbu, (b-i) kazandırmak, (b-e) kar eninnek;
• •• •
özlü suyu; meyva peltesi, reçel; 'C:!~ ç. L~)' kazanç. kar; fayda. yarar;
, , , , • •
,.
'-!) [mud.meb.kul] nice. pek çok; Y;
getiren. karlı;
[kadın); --4)~~.i [hava, gök] karannak, bulutlanmak;
, "
~J'J rablık, ilahlık;
'" . . .. ..
[yüz. sinirden}
,
bembeyazı kireç gibi olmak;
.:.ılı) ç.~ .. 4:.ı4) kaplan; ~), (yüz) bembeyaz olmak [sinirden);
i· - ...
,
J\.ı; ilahi: Allah ile ilgili; ..:.ı\.::.i4)1 kuısal, J.ı.~ bulutlu; asık [yüz. surat);
••
mukaddes şeyler; ~) /i (u4-!) ("":-' bşi) [olmasını] beklemek;
• ' i· •
. ,.
~f MIS. (= I$..r') reçel; ~j (J b-i) pusuda beklemek (J biri için)
yı) üvey baba; pusuda yatmak. tuzak kurmak; tuzağa. pusu-
•
~\) analık, üveyanne; üvey kız;
, .. ya düşmek; mevzilenrnek ASK.;
• • • , j , • •
(bşi veya "":-'
."Al'
4) a("y)) (y b-e) hünnel etmek. itibar etmek,
saymak;
. - ."
... ,;,r ol....! ~) b-e bşi • ... yapmayı
bşı) beklemek' .....,
.
~.i fırsat kollamak.
. ,..
fırsatını beklemek; ~'il.ı..ı ~j bir iş birinin
. .
yakışııramamak;
,. .. '"
'~) bşi kendine
... "":-' .... ..Ai başına gelecek olmak; )IJ.ıJ\ .ı..ı ~.i birinin
, 'j', . •. .
yakışttr.:ımamak: başına
,kölü şeyler gelecek olmak;
r.~J. ::;'.~) ç. ~~) gözcü; ~j deneme süresi! müddeti:
." .,
..:...ı) i (~) (b-e) hafifçe vunnak. bu şekilde ..fZ-!Paday. namzet;
okşamak, tapışlamak; .:...ı) f;
. ,.
~:- ~~
.. "
...JA!);("jiı-ı),Jt' ..t!)} yatmak, uzanmak; (hayvanı
,- --._~-
~..ı,;.. yanağını okşamak; ~ ,)s- ..:...ı) sırtını diz çökmek, yaımak; (J biri için) pusuya
305
j,lı), ç. ....:Jl ,
..
~)
_..
, &.ı)l
"
, ~) şerit, banı;
,
kıymeı takdir etmek, paha biçmek; (bşi, Jl
bağ, ....abıta; bandaj, sargı; zincir, pranga, bu-
bşe) ilave etmek, eklemek; (bşiJ' bşin içine)
,.
• ••• • • •
kağı; (ç. ~) büyük yolcu ham veya oteli,
sokmak; (bşi; ... ı.J-=-! J ... .J:-! .. .i/e .. .in
kervansaray; misafirhane [fakirler vb. içinI:
aras/m) birleştirmek; bandaj yapmak; yarayı .. - -
~;:.~\ J,,~) çorap bağı, jartiyer; ~}-i ..blı1
sannak; ( ... e ya da ~ ... e) gem vurmak. - - - "$ •
. ..
demir atmak;
-- - me; ~ ..b'-:ı)l J.J..ı bağlayıcılığı olmaksızın,
- ,. , ,
için savaşmak, savaşım vermek; ~J~
zorunlu olmadan TiC,;
kendini adamak, hasretmek; (y zorm/ll/luk, " ,
Jı~1 ~L) sakin, kendine hakim, soğuk-
yap/ırım tarafından) engeııenmek, SIOlrlan-
kanlı;
mak, (J' ...e) bağlı olmak; (y ... ile) bağlan .4.1.ıl; ç. ~'J) bant, şerit; bağ; temas,
tılı/ ilişkili olmak; (y b-e) bağımlı olmak; . - --
ilişki, rabıta; birlik. konfedarasyon; ~IJ)
birl~mek, kuvvetleri birleştirmek;
,. Ai~ı arkadaşlık bağları;
~) bağlama; [bir sayı, bir miktarı}
,.
., ..b y..,,- bağlı; ilintili, ilişkili; <JI .. .e) bağlı
belirleme, ıayin; paha) değer biçme;
jAI
(rabtedilmiş); belirli. muayyen; sabit fiyatlı;
tahmini (bütçe);
306
.,
~1r' bir yere yerleştirilmiş, tayin edil-
. "
;l.j-4J\ dört zamanlı motor;
• •
_0.' ", o_
kat yapmak, dört ile çarpmak; (sayımn) kare- dairenin dörtte biri; -
-,- - ...
sini almak; Cj.i bağdaş kurmak; oturmak; U-,ıw ..r ç. i-kare; a i an, mey d an; yer
... '.' .
.;~\ .,p. c;..i tahta çıkmak, oturmak;
~
•
~.r
•
CjJç. ty), ( 4
"
),t4)1,
.
tU' ev, ikametgah; ~.i dörtkenarlı, kare;
, ..
(ç. (>u) bölge, alan, arazi;
.
Cj~ insan topluluğu; ~)\ ~dört günde
" . '
~l)l dördüncü; ~I) dördüncü olarak;
".
tY-rorta boy, büyüklükte;
,- ,
bir olan [ateş, nöbet]; (jr dört kat; dört açılı; dört kenarlı; kare
., ... ,,' .
(j) ç. t 4)1 dörtte bir; bir hacim birimi (ç. ":"'1-) kare şeklindeki parça; ~ ( j r ~
., ", ,,'
[MIS.= 4 t..ı.!= 8.25 It.]; 25 kuruş SUR. ~ e!-) met-re kare; t~":il c:r dörtgen MAT.;
~' ç. .r . t bölge,
..
r.f.f-' üç aylık; .,;.J semt, alan;
., .,
~) üç aylık; t'l.;- [gelir dörtte birini alan] ortak;
••• •. -ı. ". ,',. -,. "
. -, ..
ruhai, dört kök harfii DiLB.; (ç. ..:..>L) dörtlük,
,
~J karışık, şaşkın; zor durumda,
ruhai [şiirI ~ t~":L1 ıf'4) dörtkenarlı, dört-
,'." .,
gen; ;!'c)~'lf4) dört ayaklı; if u) .ı~
, .. sıkıntıda, belaya
.. düçar olmuş;
~L ~; balık
."
~) yağlı. şişman;
-. .
yetiştinne; ~t~\ ~j bahçecilik;
. "
~) bkz. "'-:"J;
4\; ç.
, •
.. •
~\JJ tepe, tümsek;
-~.,
(y~
-- ... " (s.4),y,) artmak; büyürnek, gelişmek;
4)14 gog; (çiftlik hayvanı] yetiştiren, besleyen;
gelişmiş! yetişkin olmak; ~ veya ,y. bir
... -
4;"' ç. ..;.ıL hanım eğitimci, mürebbiye;
LL;
, ) tekdüzelik, monotonluk, yekne- ,ji) u. i (J1J) (bşi) yamamak, dikerek! örerek
saklık; kapaunak;
..
ıY) ç.
..
Jy)
~) tekdtize. monoton, yeknesak;
; .. - .. -- ---
I!J;) u, i (.!..lı), ~), ı:.ıı.s:ı)
yama; yama yeri;
kısa adımlarla koş-
~l:JJ onbaşı ve çavuşlar SUR., ASK';
•• • • •
4 ~ ç. ~i;- basamak; basamak benzeri mak:;
_. --
yükselti; mertebe, derece, seviye, kademe; ,J;J Q (jJ.ıl dÜZeniV tertipH olmak; j~ (r~i
. ı __ o • •
~ J/i I 4.".J1
. ,
J
-
ilk, birinci [ipotek]; kelime/en) güzel söylemek, telaffuz etmek;
I.J;-
.~;~.!.'-
- --
•
sıra
..
~.1 Kur'arn Kerim'in yavaş olarak. okun-
sayılan; ması, ıertil; makam ile okuma; [ilahi vb)
~'J (ekdiize, monoton; (ç. ~'J) maaş. söyleme HRI.; (ç. ~l.rl ilahi HRİ.;
- .. -.
.
ücret, ödeme; [çağ.] ~'JJ nafileler;
,
~.r- düzenlenmiş, düzenli; organize, ter-
u., . ç i 'i • 'lah',ı.
"_f .ı.r::..r'1
o' ,
.CJ -
~I.J'" cenaze için yapılan konuşmalar,
u (U)
..
(bşi) şiddetle sarsmak, sallamak;c:)
.. sükunet, huzur, dinginlik;
u~) (ı,);-
• •
.. .e) üstünlük, yeğlik;
(ediL) sallanmak, sarsılmak;
, ..
titrernek; ~)L
••
~)1 daha ağır; yeğrek, daha çok tercih
sallanmak, sarsılmak, !illernek; edilen; üsıün; ıercihe şayan; daha olası, muh-
• • ••
cı
,
nmas.' temel 1 ... ul ~) ':il ... olması daha muhle-
~) sarsına; sarsıntı;
,.
[. ~) titreyen; sallanan, sarsılan;
. .,. ..
. '.
mel, ihtimali daha yüksek; muhtemelen;
..
~).,\ Js- muhtemelen. büyük bir olasılıkla
., .
:
(~)~ sarsıntı; titreme;~ ~ t~)~ be-
: ...
~)1 yeğlik, yeğinlik, üstünlük;
--
yin sarsıntısı TIP.; ~ y) ç. ~\)\ salıncak:; tahtırave1li;
.
~) ~~)i (bşı)
.'.
geciktirmek. ertelemek. tehir beşik;
etmek. geriye atmak; ~l) daha ağır; daha çok kabul gören;
..
.
s.~)1 erteleme. ıehir, geciktirme;
, ...r.
tercihe şayan; muhtemel. mümkün, olası;
~) u • ~) a (~) (ı,;- ya
~..r
, .. ç. ~\..r ıahuravelli; salıncak;
ayı;
-", ..
cr:-) vecr:-.i
_
mümkün,
1") bir şiir ölçüsü, vezni; ıeap ettirmek, gerekli kılmak, tabii kılmak;
- ,,---
j l:ı:-Ji recez beyiıleri; kısa şarkı; (J ,..de) baş.nh olmak' ~ .. ~ C;"J
- ... --
Öjy: JL ç. j:i":1)1 recez ölçüsündeki şiir; geldiği yerel yöne dönmek; ~l Jl~)
; i •
--.
- - ---
ı.Jy:) i ALF.BKZ.; sağlığına tekrar kavuşmak; ~I.J-P J' ~J
,. -- -" - ,- -- -
ır":J o (ır":J) ve ır":J u (L.ı~ J) kirli, pis kendine gelmek; ~ Ji~) kendini sorgu-
d~J azgın, dalgalı, kabaran [deniz]; döndürmek, vurmak; (bşı) geri göndermek;
gelmek; tekrar olmak, tekrarlamak; (Ji ... e) yanSllmak ~ "l..l.p ~J bşi yansıtmak, akset-
dönmek; (J' ...e) yeniden başlamak, devam tirmek; r;:;1)(bşe,b.e) dönmek, geri gelmek;
enirmek; (Jl bşe, kitaba) bakmak, müracaat (bşı) tekrarlamak, yinelemek, yeniden yap-
.. ,
etmek; ( ... ı:J1 Ji ... e, ... olmasına) bağlan- mak; (bşe, sözıÜğe) [bilgi için] müracaat et-
mak, sebebi dayanmak, VI .. .den) kaynak- mek, baş vurmak, bakmak; (b-e'; bşi) da·
.. '
lanmak, doğmak; ... Jl ~ r;:;) bşi bileşen- nışmak; yeniden kontrol etmek, gözden
u. _, _ ,
ierine/ unsurlarına indirgemek; (~I ... e)
.. .-
geçirmek; ~ Al';
,- ,
ç. ~lJ kendine gelmek;
birbirine dönmek, tekrar birleşmek; geri çek- otorite. yetkin makam. yetkili mevki;
..
çalışmak;; ~I~ tekrarlama, tekrar; inceleme, etüd;
. . ..' .
c:") geri dönüş; (".LAII) ::'~i c:") istişare, istek; başvuru, müracaat; [b-e J fikir
.. . -.
yankı; ~i e:-.;f göı açıp kapayıncaya
ka- sorma, danışma; kontrol; hesaplann kontro-
~)
... tepkicilik, reaksiyonizm. tepkime; • •
t~)~ gericilik, iltica, ıepkicilik, reaksi-
..
~) dönüş; tekrar, vazgeçme, fesih, hük- yonızm;
.. ,
~~J!' ~-? gerici, mürteci;
.. .
münü iptal etme; cayma; makbuz;
,
)
hazırlanmadan, hazırlıksız.
- -- .. ...
~) u (~). ıJ~) şiddetle sarsılrnak, sal- o an akla gelip ifade edilen, itticali. doğaçtan
.
>-
.
i •
titretmek, ürkütrnek; (bşı) şiddetle sarsmak, ~i) ç,~),llu,), Ju,). U~) Y'Y',
sallamak; (y) söylentV asılsız haberler çıkar-
~ .,.
-- . irticaien. o an akla gelip söylenen!
• - ıO
•
iftiralar atmak; ~)1 titrernek; ürpennek;
ürperti;
ii
(b-e)
.- -. -
hakaret etmek; ~ ~~ ~) bilmediği
J6;~ titreme; kıyamet; çok sarsan; bir şey hakkında konuşmak. aup tutmak; zan-
--
kodu;
....Jl..:1:) ç. d. ~LJ' iftira, söylenti, dedi- netmek,
, , ,.
~~ a(~~) yaya gitmek, yürümek;}-~ (saçı) ~) reCim iSL.HUK.; (aşlama; (ç. r)-':"J)
tararnak; (saçı) salmak, bırakmak;;:'; =
.. .-
menni; ~ ~i~) tahmin, varsayım, kabul;
ıY-); {binici] ı'..:.ı-- veya ıY- ...den) inmek; gelecekten haber venne; n;
•• • • •• ••
erkek gibi davranmak; ~ .~!' J J.':".; bütün ~) meteor, göktaşı;
- - .' " , ., -
yolu yürümek;~)\ (konuşmayı) iı1icalen/ ~) ç. ~), r~:> mezarıaşı;
doğaçtan
.. i.
söyleme;'y-r i adam olmak, ye- ~) taşlanmış;
,
lanetli, kovulmuş; yine
tişkin olmak; erkek gibi davranmak; ALF.BKZ.;
J':-) yaya, yaya yürüyen; beklemek, ummak •... beklentisi içinde ol-
, - ' . .
J':-) ç. J~:> adam; [çağ·} ,..:/j~:> önemli/ mak; (bşi, J .. .için) istemek, dilemek [örn.
, ,
, , .
lumat verenler; senet ricali HAD.; .L.W~ J b-e -yalvarmak,
. _.. _. ...
niyaz etmek, istir-
,j,l:ı:- J [na't] erkek... , erkekler ile ilgili; ham etmek; ~..,l;..I.r-J' ~~ J-':'")I kızmama-
,.
jJ y:) erkek olma, erkeklik; llllllzi/ müsamaha ilel hoşgörü ilc karşıla
, ,.
<;ıY) ~; maruzı rica ederim;;' j (bşi) beklemek um*
,
J':-./'
,
tencere. kazan; buhar kazanı;
, --
mak; (b·den) rica etmek; dilcmek; ~)i (bş)
313
ummak, (bşin) beklentisi içinde olmak; (bi- rnek; ~ )( "":" b-i) hoş karşılamak, ("'-! .. .e)
•• o.
rinen) kaygı! endişe duymak, endişesi olmak; .. ~ .r" demek;
(b-i, bşı) beklemek; ~. geniş. bol, rerah; kuşatılmamış,
, - - .- • ) , , o •
.?:~ ve '"~) ç. J.\.:o:-Jl taraf, yön; bölge; açıklık, çevresi kapatılmamış; ~ ~.L.A,LL ~ J
- ..
(ç. '"~),) genişlik, büyüklük (arazi için]: cömert, eliaçık; açık fikirli, hür düşünceli,
çevre. cıvar;
- .-
~L..:ı:-)i J dahilinde. içinde. liberal; samimi. içten, candan, kaygısız, dert-
.., . .-
,"1,,:) J
o. ,.
tümünde örn.: Aj.rAl' bütün odada; siz, başı rahat: ~J JU cömertlik 11; açık
•
.)~\ ı.\....;ı:-)I
• •• . -
J Üıke dahilinde, tüm ülkede; .'..
fikirlilik 11; samimiyeı; e:,.L-:JI ~ J cömert,
• "t'
çok geniş. uçsuz bucaksız; ..:. ' LI J ~)l j&. Jı hoş karşılanmak:
,- - .
ı.~~ [,":", J' ile ya da mud.kuL.) .U~U~: bek- ........ J ~J ..l:!-J, güzel karşılanmak;
lenti. umroa; rica. talep; 1... ~~) J.&- o •• i ~J 11 1 ~°laıı ~~ cömertlik 11; neşe,
• ••
.
•
umarak, ...beklentisiyle; ~L "L..:ı:-) lmek-
. ,. kaygısızlık;
istirham ederim; ... ıJ\ ~I.r ~."Jılütfen ",-!\:o- J selaml~ma; .y\:.- ~ ~IJ birine
...e dikkat ediniz, ihtimam gösteriniz; kollarını açmak. buyur etmek;
(~) , ~l.>-J) ve ~J ("":" b-i, bşi. haberi) tasasız, dertten uzak Ihayat);
P
. -
J a LP çalkalamak, hafifçe
J) yıkamak;
314
__ 0_
-'
aktarmak, yeniden yerleştirmek; (b·; Jl e) P.;J göç; zorla göç etlirme; sürgüne
sürmek, sınır dışı ~tmek; (b-nin) göçmesine gönderme, sünne; yer değiştirme; yeniden
o-
izin vermek; (b-e) seyahat izni vermek; [gemi yerleştinne; nakil, transfer; taşıma;, Y.;J
-
vb,] (yolcuları) taşımak (bşı) nakletrnek; ..:.ı4LJ..l hesapları defteri kebire geçme;
- -- -
(bşı) göndermek, sevk etmek; (hesabı) nak- J~)\ yola çıkma, kovulma; göç; vefat,
letınek, aktarmak [muhasebecilik]; (bakiy- irtihal, ölüm;
- < ,
eyı) yeni devre/ yeni hesaba geçmek (banka]; J.:'"l) ç. Y J ayrılan, terk eden; seyahate,
-, - '
- -
-
0
••
~) JI r)1
• •• 0
-
~\~
," -
ç. ~(,~ dişi binek devesi; ~ :.u
rahmelli olmak, ahirele irtihal etmek, ölmek, 01.:1:0- LJ yolculuğa hazırlanmak;
< • ,
Rabbının rahmetine J-- ~ ç. ..:.ıL hasılat bakiyesi, nakli yekün;
.
(lafzen:
- -
-rJ ç. Jl..?)deve semeri; eğer, semer;
gitmek];
,_, '0_
~ -rr tJ+"'" nakli yekGn;
- -'--_0-
bagaj;
- . [çoğ.] konaklama yerleri, durak
film ya da konferans;
-- ,
demek; (Js- birj için) Allah'dan bağışlanma!
-<.- -.-----
a,..) gidilecek yer, hedef, mahat; rahmet dilemek;("""".;J = ;(""""l..; karşılıklı
- -
rr-)
o •o
..k---:'-) yola çıkma, ayrılma; göç; vefat, sevgi saygı gösterme~r~ (b-nin) bağış-
ahirete irtihal, ölüm; lamasını/ affını İstirham etmek;
<.
Jl.-J
<'
ç. -rjgöçebe; (ç. ıJG-)) seyyalı,
- <- -
(""""J ,~J müe. ç. ~L:--)I rahim, döl yatağı;
- < , " • .Oı ,.
gezgin; göçebe; jJL:-- Jl);hJı göçmen kuşlar; akrabalık, yakınlık;
o _
~L:--)~L
_ __
JJ~ anne tarafın-
<~ .0'0 _.~ •
-r)i ("4;oJI) yl.f'~1 göçebe bedeviı,,; dan akrabalar; r-) ıı'} anne tarafından akra~
j,j~~ seyyah, gezgin; göçebe; balık;
315
.. -
~)şeikat, acıma; anlayışlılık; merlıa- mak, güç vermek; (bıin) fiyatını duşürmek,
.
· . _. .. - (bşde) indirim yapmak. ucuzlalmak; ~~l
ınet ~) ı.:.."..; ;;\S'kaderi birinin elinde
ıS') müe. ç. c.l>-)1, ır), ~)i el değinneni; vekalet; imtiyaz., ayncalık; nıhsa1, lisans; len·
(J b-e. J ya da (ses];
da y bı için) izin vermek;
~
.j -terhim, kelimenin sonundan harr
y ... için) ruhsat vermek; (J b-ı) yetkili kıl-
•
rı 316
düşünnc DILB.;
...
, ,. - ,- -- t.'? kıvamını kaybetmiş, gevşemiş; sar·
(~J veı.?J) J....;..~ Iıver.i"J o (öJL;..J, "L;..)
.- .- kık; zayıf, güçsüz; ihmalkar;
gevşemek, ya da gevşek olmak;
~~ (;~) geri göndermck; (b-i, bşi JI ... e) geri
l,;..) il ("l,;..):
., .... /i
4 •• ı:. L;..J rahat bir yaşam sürmek, bolluk
• getirmek. almak; (bşi, J' eski yerine) koy-
içinde yaşamak; l,;..)l (bşı) gevşeımek; (Ji)'af~
mak, geri koymak; (b·i) reddeımek, geri çe-
ları) indirmek: (!ışi) gitmeye bırakmak, sal-
... virmek;(b-e) karşı Çıkmak, mukavemet gös-
mak; l,;..I.i gevşemek. zayıflamak; V .. .de)
termek; (bşi, isteğı) reddeımek, kabul eıme-
gevşek davranmak: (fıyatlar] düşmek; (bor- • 'J •_ • ••_
mek, (Lo ~sa/dm)'ı) püskün.mek. (i' S'
sal düşmek. gerilemek, değer kaybetmek;
suçlamo)'ı) reddeımek; (bşi, JI b-e) iade et-
azaltmak, küçülımek; (ır- ...den) vazgeç- .. ,
rnek, geri vermek; <r">l-Jl se/omı) almak,
rnek, çekilmek: (perde] inmek; geeikmek;
... karşılık vermek; (~ b-e) cevap vermek;
u .;....,,;J~ gevşemek. sarkınal:.: bollaşmak;
(IŞığ:) yansıımak; (sesı) aksettirrnek, yankı
yumuşamak; rahatjamak, rahave! çökmek;
Ianmasına sebep olmak; ~ bşı) çürütmek,
.
. ... . ..
azaltmak, indirmek; kuvvetini kaybetmek;
yanlış olduğunu göstermek; (b-i, ,:r bşden)
-i';'-'\ = .1")\;
• • • vazgeçirmek, caydırmak; (b-i, ır ...den)
.r1 bol, gevşek; sarkık, pörsümüş; güç- sakındırmak, engelolmak; (bşi, Ji aslma)
len düşmüş, zayıf; yumuşak;
.. döndürmek, götürrnek; (bş;,~ b-e) karşılık
r.v.-) bolluk. refah. rahat; saadet, ikbal; • •
k (b -I,. ... o I·
olarak verme; kö . \ ._ "IJ
oıaro..
iyi haL, afiyet: düşük olma [fıyatlarI:
" hakim olarak) yeniden aıamak, görevlendir-
'" ı,,;..) hafif rüzgar;
• • mek; ~ ~L:ıl ~~ kapıyı kapamak: Yl)..1 ~~
iJ\';'-) sarkıklık, pörsümüşlük; gevşeklik; ., • • • -- •• t" •
, -- - cevap vermek; ",r ~ 1..iAı ,)fo Lo bunun
~ , -, .
. .;Ji?) karakter zayıflığı;
.,).,,-l' sana hiçbir faydası olmaz; ~ fo 'J reddolu-
ı.?) zayıf, güçsüz; rahaı, bolluk içinde; '-''''1- ·•· .. '0-
dönmek: <Js-b-nin eVİne) gelip gitmek [ba- mez. dayanılmaz; ... JI o, r asli sebep, ger-
'! - •
"._-."'---
zen Jl ile); sık sık uğramak; dönmek; eJ çek. neden ...dir. ~I.)"! '")1 A.l , r '") bu sadece
bşde) tereddüt etmek, karar verememek; ve sadece onun kabiliyeti. ustalığı ile alaka-
bşdeıı) uzaklaşınak, (bşı) terketmek, bırak- ".J sık sık gelip gitme; frekans ELK.;
V
mak, vazgeçmek;
erim) terk etmek, bırakmak; ~ ~
inancını, prensip/-
.. , .. tereddüt; gönlilsüzlük, nzasızlık:
.,
'l~J~geri çekilme: geri alma; terk etme,
., .
~ çoğ. ('+!~,
... __ :i.
Js- LJ~)I
.w)1
, . ..
bırakma; irtidat (r')lı....'/ll ,:r İslam'dan) çık·
. . .. , ... . gerisin geri dön-
rnek, eskiye dönmek; ,) r!<bşin) iadesinil ma; 1..(,w"IJJ~~
, . göz açıp kapayıncaya
geri veril-mesini istemek; (b-i. JI ...e) geri kadar,
...ile göz
kaş arasında;
geLirmek; (bşı) geri almak; (bıı) yeniden '1'~~geri alma, geri isteme; istirdad
(bşi, örn.
kazanmak;
,-- .. elim) geri çekmek, [yine ISL HUK.; tekmr elde etme; geri çekme; mas-
MfC. du.:.....ı istifasını]; (parayı) (bankadan.
hesaptanı çekmek
•••••••••
,,-,\A...;I ~..;;-I nefesini.
rafı
...
iadel ödeme; [parayı. hesaplan] çekme;
., J'
_. ,riade edilen;
soluğunu tutmak; ..urmürtet;
·. ,, ıi""' ,"
, )ç. , J') dönüş; iade. geri vermek: mas- I'..la (I'J) (d/lvan) desteklemek, takviye elmek.
rafı iade. ödeme; karşılık, mukabele; kabul destek vermek (b-;, bşı);
,
etmeme. ret; [saldırıyı] püskürtme: cevap. ı'-?ç. ıl'Ji destek; yardımcı;
t'. _.. ,'_'
yanıt; yansırna; çürütme, yanlış olduAunu ka- 2 ı'J/I (0,,1') kötü olmak; i'.Jkötüleşmek;
..
itibar. . _. ~ I') ... e cevaben;
· _.
~) J j.j..lbkz. .ti--I; i"I'Jköıülük; şerıilik; kötü niyetlilik;
,. . .. . .. ..
.
~'JçirXinlik.; yankı. akis: un kepeği;
... -
i,~;rtidat [r::<':~1 if' İslam'dan];
"-;JJJ!ve YJ)lç. ~IJI erdeb, bir hacim birimi
[MIS. t981t.};
· " y'
olmak, engellemek; V .. .den) engel· mamak [hastalık); r,)'; onarılmak, tamir edil-
mani; elverişsiz durum. hanclikap; sınırlama; r,») [hendeği, çukuru) doldurma; rnoloz,
J,) u (,j~~) ve :..h~ a (J~~) (b-i veya bşin) (.}&- ... e) söylenrnek, şikayet elmek;
peşinden gitmek, arkasından gelmek, (b-i,
·, - ..
u,») ç. ıJL'»)I yen, elbise kolu;
(b-nin) halefi olmak, (b·nin. bşin) yerine geç- u,) ~ ç. u,)l.J'" iğ, kirmen;
- .... -'.
• •
rnek; (bşin) eş anlamlısı olmak; ıJ,))1 (b-i) AA,)ı hol; büyük oda, oturma odası; lobi; giriş
i. . .. _ .. ... ...
, J~"j\ M,)ı kabul odası; Ö~L-JI M,»)
terkiye almak; (bşi. Y başka bir şeyin) ardı
• • •
~)
- . ~ .. ...
u ı-Ul ...:;;) ve.))1 yağmur ince ince yağ- A..ıj)'" ç. ı.:Jjl)", demir çubuk;
_i - ••
mak, çiselemek;
iL.)) ince yağan yağmur;
..
ı.:Jlj~ ç. ~~l)"'su yolu, oluk [çau];
..
cjJ a CC)jJ. cljJ) çökmek, yerin dibine geç·
. - -,- ...
J;J a .J;) u (..ıli) alçak, rezil, şerefsiz olmak; rnek, göçmek; [örn. sessizlik) çökmek. hava-
. .. .-
JiJ il (JiJ) (b-i, bşı) reddetmek; kabul etme· ya hakim olmak;
o-
rnek, sahiplenmemek:; (b·i. bşı) hakir gör- Jj) LI (JjJ) (Allah] (b-i) nzık1andırmak,nzkını
..
1~ u ü~) (bşı) içeri sokmak, çakmak (örn. çivi)';
duııara); jj) (hF)
- ... gıda. erzak ASK.;
Jıjj' Rezziik., çok nzık veren (Allah);
mek;
parlatmak: telefon et-
jJi
JI
... \ geçimini sağlama;
Jr
,. •••
'jJ ç. ..:.ıl iki başlı [U şeklinde) çivi; JJj)", (Allah'ın) ihsan e!tiği. bağıŞta bu-
i-
..
üzülmek,
..
jJ ç. f.lj I
.
(ı.:J ... den) hüzUntenmek;
ı.:JjJ'1l (ı.:JjJ) (bşe) yapışmak.. tutunmak; IJjJ il (A,jlj)) ciddi! sakin! ağır başlı/ vakur ol·
320
mak;
. --
cJ};
. lt; ciddi tavır takınmak, kendini yere sağlarnca oturtmak, çakmak, sabit-
• •• < • • ••
ağır başlı göstermek; lemek; ~~ ~ ~~, ~)L bş;, b-e iyice
~ljJ ağır başlılık, ciddiyet, vakar, sakin- ~)\ daha sağlam; ~~.
.-- n·, köklü, daha
....
- ...
lik. kendine hakimiyet;
~j)bkz. ~tjJ~;
LO";
,
.. ,
kullanılan. san bir bitkiden yapılan] MIS.;
- .-
suda); kalmak, başarısız olmak (sınavda]:
. . .. , ..
"":-'J (bıi) Isıvının içine] batırınak; (bşi ,Ior- ~)!' t.L..)1 ve t-")l bilek;
-
v,....) u, ; (~)
- '
zincire, prangaya vurulmak;
'uyu, posayı) çöktürrnek; (bşin) tortusunu
• • ••
• • <.
ayırmak, çökeltmek KIM.; . "":-" j çökmek, bağlanmak; [gernil demir atmak; ~)l(b.;,
J-
·. • •
")(bşı) düzehmek, düzene koymak KNŞ'
'
nakletrnek; yayın yapmak (radyol; (bşı) git-
., -
?
-
ı.l
J?
.? JJ it>
J, rasla [s. ve
J Fr.> resioran, lokanla;
is.l; mesi için bırakmak, serbest bırakmak; (keli-
maşın) içine işlemek, nüfuz etmek; içine sız hat davranmak; J-.ı.J (J bşde) yavaş yavaş!
mak; [renkler, boyalar, kumaşta] çıkmaz! sükuneı ile ilerlemek; [saç] uzun ve dalgalı
• • • •• •
.. ..
bozulmaz olmak; ~ )ve ~)1 (bşı) köklü, olmak, sarkmak.; J-.ı1.J mektuplaşmak.; (y
yapmak/kurmak; (bşı) dikmek, ekmek; (bşi) bŞI) karşılıklı değiştirmek, birbirine gönder-
321
...
rnek; j..ı r~ (~b-den, bş) göndermesini ma; nakliyat; davet;
: ,-
ili...
(radyoJ;
uzun ve düz
•
[saçı; .
. J" yayın istasyonu;
. ,
J--~ ılımıılık, ilida!; ~ t ~) ~ yavaş J..ı r gönderilen; sevk edilen; elçi; ya.
yınlanmış [radyo];
ol! ağır ol!;
.. ,..
uzun ve düz Isaç]; (ç i.J)-)
~L J.r:~ Rasulullah (sav), Aııah'ın elçisi; ~..r- düz ve uzun (saç}; samimi, içten.
J.j-'i) "J~~"ile ilgili; havarilerle ilgili candan; sevecen; sempatik; e.J bşe ya da
.
saj, haber; tez, bilimsel inceleme; radyo ya-
- ,. ..
boya ile çizmek; (bş!) yazıya geçmek. kaydeı
. ..
yım; (ç.••:Jl) davet, çağrı, .yf. 1lı.....) telegraf:
"
...
Jı.....J! gönderme; sevk etme;
Uı.....
-, Ji s": tma
ev.....ya, l"gon derme; posıala-
kamu teşcldülüne atamak TIJN.; ~.i (bşi,
..
ücreti! vergisi; Jy~ p-") gümrük! ilhalat
" me; emir, fennan, bildiri, tebliğ; (y) dÜzen-
vergisi;
..
• r)
ı.J
'..
';ı
., ..
r) fotoğraf: ~~
leme; {çağ.] ~(~ törenler, merasim; pro-
- , - , . -
• •• •• •• •• tokol; tüzük, yönelmelik; ıJY~ r.J--' .r
plan; i. a cj ıt"""J ayrıntılı şekil: ~ rı-") " .
kanuna göre. kanun uyannca MIS.; r.>-- .r
l.}.. •••
kardiyog-ram; ~.L...:-i r.J--') kayıt ücretleri:
.0 o _ •
••
•• • • ~r ve ~\~~
.- _. .
rr-
.-
~ FIL., SUR. fl'; .r-~
,
memurlan; :iı
. .-
renler; düzenlemeler' :iı.
.' ')
--•
4 d) JWı:-) devlet
•• • •
'o$"'.ı" ç. ıJ"1.".demir aulan yer; ~) terleme; sızınU; süzme. filtreleme;
.~ • ..
ö~~ ç. """I.".çapa, demir,leyer, damlama; nezle;
.• • .. • ••
ır') ç. lJ"'IJ) sabit, yerinden oynamaı; j."..~) sızma, terleme np.;
• • • • ••
sağlam, sıkı; demir atmış; ~L _ .1), lJ"IJJ ~/!.; eğitim, (b-i) yetiştirme; aday gös-
[çoğ.] sarsilmaı)
•
yüksek dağlar;
.- ..
terme; (=.ı......,Aj ~.; ) adaylık; seçim, eleme;
-. ..
ı.r J (= L..) demirlernek; imtiyaz. ayncahk;
• • •
~ ..
ı.fJ u (J'; (sıv/yı) serpmek. sıçratınu; ~I\IIyl) ~.; süzülme. fıltrelenme TIP";
• •
püskürtrnek: (bşi Y ile. J.&- üzerine) serp· cL:.ı)\ ~;
~ .-. -
rnek; (bşi Y su ile) sulamak. serpmek; (bşi) ~~ ç. ül_ filtre; süzgeç; tasfiye! antma
sulamak;
eğitmek, hazırlamak; (b-i, J bş için) aday mek; (b-e,JI ...yapmaSlnl) öğütlernek. salık
• - o-
ıj; kendini J bş için) aday vermek; (b·i, JI hakkında) bilgilendirmek;
. , ..
göstermek, ('
r' (b-den
göstermek. (J ...e) adayolmak, baş vurmak:;
- --
(bşı) süzmek. fıltreden geçirmek; ~.; ye-
. reşit olmak, rüştüne ermek; ..L.:.
tiştirilmek, büyütülmek; (J bş için) eğitim rnek, (b-e) danışmak, fikir sormak; (y tara-
görmek. yetiştirilmek; (J ...için) adayolmak, fından) yönetilmek, (,-:-, b-nin) rehberliğinde
~)
, ,
(b-n;n J tutarlı! aklı selim ile davran-
...
ö~ :/ (kadın]
..ı..:.)
başından gidermek;
oturtmak; ~ j
- . II
~ --
(l.JL.:ı güzel görünmek,
j)
~LJı) 1t; akıl, feraset, doğru dUşünce; 01- hoş görüntüsü olmak; boylu poslu! yakışıkıt
• • ...
gunluk, kemal; ıere, bahçe tcresi BDT';.:ıUı) olmak; atik/ çevik olmak; ""'~'.; birbirine
,.
r.Ş..r. su teresi; vurmak;
i • 'dJ doğru! hak yolu izleyen; gerçek! J- ;.) hoş görünWlü, güzel görünüşlü, [dış
saf inanç sahibi; akıl sahibi. mümeyyiz; 01- yapı, stil vs); yakışıkhk, boylu poslu; atik,
.. ,
gun, erişkin; (ç... ,.cı) reşit; çevik;
~i",. doıru. hak yolun gösterdiği hedef; ,iJW:ı) şık.hk, yak:ışıkhhk; hoşl güzel görü-
kurtuluş; nüşlü olma; çabuk:luk, çeviklik;
• •
.w
• J'. yaş beyanı HUK.; ~) II ~) (bşe) işaret eunek, (bşı) belirtmek,
.;ıl,.;,)\ rehberlik, kılavuzluk; manevi reh· göstermek; haç işareti koymak; KNŞ. (bfi)
-- ....
berlik, irşad; öğreune; yöneltme, yönlendir- mühürlemek' ... ~ ,ı..,. • .i n!. r) bşin
me; direktif, yönerge; bilgi verme, bilgilen- üzerine haç işareti vurmak! yapmak:; ~)
:. f nIl istavroz çıkarmak, haç çizmek HRI.;
dirme;
·.,
öğüt verme, öğüt,
gösteren, mürşit, manevi rehber; öğüı veren; rüşvet almak, rüşvetçi olmak;
~Wı)
•
ip, kuyu kovasımn ipi;
·j,jl,;..JJ)
.., rasathane, gözlemevi;
• • ...
.. ~Ji nüfuz ve yetkisini satma; riişvetçi- i.,p~ ç. ,\.,p)1 gözcü, bekçi köpeği; casus;
•
lik. rüşvet alma; gözetleme; olsım; pusu, tuzak;
• • •• • • ••
dr~ u (1.1';) (bıı) sıkıştırmak, pres yapmak; ,\,.,p) :;.-1 ,\.,p) meteorolojisı;
. . ...
(bşiyere) çakmak; (bşı) yığmak, biriktirrnek; ~) ç. öJJ)1 stok [mal]; sermaye; baki-
. ' .,
(bşı) istif etmek; düzenlemek, sıraya ko)'- ye Tıc.; anamal MAL. t ...L.:--P) ıJJ~ ~ kar-
. ,. •• • • •
mak; ~)
(bşı) yerine
(bşı) sıkıştırmak,
yuvasına [vurarakı
pres yapmak;
oturtmak;
şılıksız
·..'
J."p J"
çek;
(hşı)
•
kurşun kaplamak; ,-",Ij
• •
preslenmek, meteoroloji istasyonu;
• •
sıkıştınlmak; sıla olmak; J."p J" teleskop;
•
•
up' . 9~ kurşun; menni, kurşun; , rÜ ,\...,p r topçu rasat merkezi, gözetiemel
• • •• • • tt
i,pl.,p) (tekjs.) ufak kurşun, saçma; kur- pusuya yaunış;.)\.,p.rJlı 4.:..0 ıJlS' ve..ı ~J
• •••
• • •
ŞUR, merml; .)\,.,p .".ılı birine pusu kurmak;
• • ••
~l.,pJ kurşun. kurşundan yapılmış; kur· J."pl~ sicile geçen, kaydeden; (ç. ,,-,,)
• •• •
ŞUR rengı; gözcü, bekçi köpeği; casus; t ö..l-..pl) ~..;;--
. .•
~) preslenmiş, sık.ışlınlmış; sık. sıkı; peŞin veznesı;
·. - .. - . '.' .
. ~) ç. ..;.ıL [kadın] meslektaş; hi _ to)
. -
Idı----iJ' "" şerefli meslektaşımız [bir gazete
~) a , t"')a, ; (t"'), tl.;,), ;..1.;,)) ("'1 ",.ll
annesinin memesini) emmek;
• $ '.
~) ve ~)\
- _. ••
va. . "ro) döğülmüş, ufalanmış, kırılmış; veya ı.i ...e) katılmak, nza göstermek: (bşi,
~) u (~)
. - {ökürügünü yutınak; kabullerunek.; ( .. .i) kabul etmek, ilaar etmek;
-,
....1.;,
· ,"kuTU,
)U "k' (bşden, ~ ya da ı:r b-den) hoşlanmak;
- .. .. . .
~J a, i (~J) (bşi) kırıp ufalamak, parçala- (bş;, J biri için) dilernek, istemek; 1 ~~
. - .
mak; (çekirdeğı) açmak. kırmak; a t::") .. .y ~ _ ô'!" .de kendini serbeSt görmek,
. .. . -
. - ... yapabileceğini düşünmek; L..fJ~) L,.
(~j) (b-e) küçük bir arma~an vermek;
,,
-<t.J--ol') (J b-e, bşe) boyun eğmek, itaat iri-j, onu utandırmak istemedi, iste~emiş-
" .. - .
etmek; t' ;:;~~: tsj t' ;,;~~ yabancı vurgusu tir; 1,5"!\ JL ~) ister kabul etsin ister etmesin;
H. '" •
ile konuşmak;
. ·
~) küçük de~işik hediye;
her halukarda; ~ .ı.1l1 ~) Allah ondan razı/
tazminat ödeme;
..
olmayan. yeşillbitkil;
~}t )rutubet, nem; ıslaklık;
.
• • •••
.. ~
2.566 kgl;
V~ [gençlik] bitip, sona ennek; tr.; yetiş
ı-!') u (ı-!'~) (b·;, J kötü .?şe) kanıtınnak, ,ok·
. C, i<ır
mak, dahil etmek; ır-). ' ...c) düşme
k•
rnek, büyürnek, serpilmek;
· . , . . .. .
tr), tr) ç. Ol..&.) tamamen çiçek aç-
dalmak; saplanmak; <J bşe) karı~mak, adı mış, pürnaki1;
kanşmak; [gemi] karaya olunnak; (<O.:J ... e) ..... -,' ..
~) a (J-&-) ve ı..r:-) a (~) sallanmak,
• ••
.. ,
çarpmak, vurmak; •
pişman olmak;
.Y ..r:r _ ..
ı.S".s-)\ hatasından himaye, koruma, hamilik;
.
, .. Co:!\&.) ~
,
• •
•• •••
himayesi, koruması altında; ~w.) rS ~
dönmek,
..
~
·
r), rJ
pişmanlık duymak;
• ••
ı.S
dönme, rücu; pişmanlık. j..1ı1 çocuk sağlık merkezi
•
MIS.;
•
j,~ ';.
••• "0 .: .-.'
"'1") ve "1") bkz, if) ; ~\&.) fi"11 JJ.uJI tL.\ıu bir ülkenin en düşük
. - _. ...
~) 1ııu. , ıJ"~)
a (cr).
1
(.fiirüyii) gütmek.
•• ••
ithalat vergisini ödeyeçeğini belirten özel
, , _ . .
ona kulak verdim, onu dinledim;
,_ •• J ."
b-den, ı) bşi, .:.ıı bş yapmayı) istemek; eJ
~L •• ' ~)\ bana kulak ver; 0)2; ~Jl bir bşi,Js- bşe veya y bşj,~ ...e) tercih etmek,
(ı) bşi, Js- .. .den veya y bşi, ~ .. .den)
şeyi
mak;
gözleri ile lakip elmek; [hayvan] ot1a-
_ -
~.."....1 (,,)U bakış/arım, I.a\.:=.il dikka·
." daha çok istemek, sevmek; V bŞI) isteme-
tini) çekmek, cezbeımek; (bfi) gözlemlemek; mek. arzu etmemek, kaçınmak, sevmemek;
• •
.r)
koruma, himaye, gözetim; muhafaza (J biri için, y bşı) istemek, arzu etmek,
• • ••
etme; (J kurallara, anlaşmalara) bağlılık, dilernek 1 .. , ıl ~ fo "i arzu edilmeyen,
••• • •
riayet;
,
• •
ı.:..U ~) Allah yoldaşın olsun!; istenmeyen; ~ )(b-de) V b-e) istek uyan-
:i.~ Jç. 4"") sürü, hayvan sürüsü; vatan- dırmak; (b-i, J bşe) teşvik etmek,
. .. . .
sevk et-
~.
w
o
r.
.. o(if') 'e.r ~,rJI ~ .. oe "ğmen,
karşın; i~
-. .JS,-. ..
~ ~."J~ bütün bunlara
y".s. r
" o
~
rağmen; ~ ~)~ ve ~ ~)L ~ b-nin
istenmeyen, arzu edilmeyen;
• •• • • •
r
.ıJ y ~ ~ saygıdeğer, makbul kişi;
· ",,,. , isteğine
. r").. .}&---
rağmen; isıemeden, çekinerek,
· ~ y
,
r
~ Y .f- .ı:'- ~ istenmeyen kişi DipL.;
,. ,
j;-r istenmeyen, arzu edilmeyen;
gönülsüz; ~
. ,
gönülsüz olarak; ... ~i ~ ~)~ ... olmasına
-. .
istemediğim halde,
o o •
, ö~J ç. JU j.
i
yapmak;
- -" - ,,-?,j-J köpüklü;
u,ı.&.J\ ç . .l::.j.IJI bocurgaı, ırgat, vinç MIS.;
- ..•. -o, " ~U~ geveze, çok konuşan [kişi], boş
~J ç. Lic), 0ili), ...;l.J düz, yassı ekmek
o o
boğaz;
somunu; çörek SUR.: o ..
... -
~J ~~JL (b·i ~ bşyupmaya) zorlamak,
~ J \t.) köpük;
..
f.-\~ : ~L) ~,J ~1j,ıJ
- --_.- - -
L. onun hiç bir
mecbur etmek;
şeyi yok, ne malı var ne mülkü var, ne iğnesi
331
J~i ( ;j~. ~~) ışık saçmak, parıldamak;_ görmek; :J~'(b.ı) yardım etrne~ ..u.r:--'~
ll. j (:...;~) titre~ek, titre.şmek, seğirmek; titrek (birinin) yardımınıl desteğini istemek;
. ".0.
yanmak; lkuş} kanatlarını çırpmak; çırpın ,.ıj$ . .)}), .)\!)i hediye; destek, yardım;
mak; dalgalanmak; bir an parlamak; aniden i~U)[yara üzerindeki] sargı, ba~; haşa.
görünmek; _ u, i (J b-e) severekı hevesle bellerne, yapık;
- , --'.'
hizmet etmek
gelmek;
...:i .f\~ Jı:- .JJ birden aklına
... . ..
,.ıj\~ç. ,.ıj\J~ sU kanalı. ark; [nehre karışan]
'
çay; .ıiIJ)1 Mezopotaroya. Irak;
:"';~uçuş [kuş};
.-- . i:ıJ'~ç. ~\J~destek. ayak, çau kirişi,
-
J ıç. " -
ıJı j), JU~ raf, sergen; I..A.:P J kiriş;
:..;)\ ~ rafa kaldırmak, bir kenara atmak; ~)~ [kuş] kanatlarını çırpmak; dalgalanmak
. ,.
[bayrak. vb.); ırüzgar) esmek; (gözlerinil
. .. . ı_Hi) parlayan. ışık
~- .
U )0 (U) (bşi. elbise) yamamak, dıkmek;
saçan;
bağlamak;
açık saçıkı
. -.
ağn] dinmek, kesilmek; [ıerı damlamak;
..
müstehcen söz söylemek: .,.;)nmas.;
," i~ açık saçık söz; açık saçıklık, müsteh- ~~ bırakılmış, terkedilmiş; kabul edil·
cenlik; meyen, reddedilen;
•
.}>J) 332
#••
mak. fazlalaştırmak;bşden hararetle bahset-
~.; tutuculuk, fanatiım;
ler. taraf değiştirenler, liderini yalnız bıra- rnek; ~ ~~~) bşden elini çekmek, bşden
•• • • • < '" •••
paye vermek; (b-i, J bir seviyeye, mevkiye) kaldırmak; bayram yapmak, kutlamak; ~\)
vb.iJ;
... -
(4J j J sesini) yükseltmek; (bşi, ıJ' ya ~lJ..1 hakim~) Çıkmak; dava açmak;~~l
kaldırmak (örn. yasağı]; (hOlayl. yan/ışı) dü- rnek, anmak; (ses, ton] yükselrnek; ~
merfu kılmak, asıl sahibine isnad elmek HAO~ ~) yüksek, yüksek seviyeli; ali, yüce;
(kelimeyı) merfu yapmak OILB.; C!; [edi!.) yüksek (ses); narin, ince, hassas; sanat değeri
" e::J). ulu. yüce; ESK. Tunus'ta,
(J
>o.
b-e) görünmek, gözünün
e) bilincini
• ,
önün~ gelmek; olan; ıJL.;j\
•
- ..•
-
Beyailesinin ünvanı; ~)\ ru..JI ~l....ı:ı
.
4.:s-
.. ,.- .. -_ ..
tekrar kazanmak. kendine
.- ; ..-
A•• i)i ıJYALı [yine
gelmek
.
d~ 5-~.J."r. .
e!)
.,- ..
bşi başka bir makam mevki sahibi;
- . ,. .
şeyın üzerine koymak; \...ıl) <lı ~)dikkatini Ai••-' +-ı urAl'] güzel sanatlar; j~)ı
i·· • -- •
bşe vermek; ~L.:. ~ e!) bşin önemini artır- ~,.,ıı küçük büyük ( herkesI;
333
-,.
dJl daha yüksek; daha ulu, yüce; daha (bş;, y bşe) eklemek ilave etmek; (b·e .bşe)
ince, daha zarif, daha hassas; himaye ve nezaket gayesiyle refakaı elmek;
e) zammı;
• f"
JI~ (y
• •
. - .
WI.".ç. ..:.ıL savunma! müdaraa konuş-
eklemek;
kibarl naziki yumuşak
b-e karşı veya ~ b-e)
davranmak; (~ bş
. .. ,. " •• . ' f" •
ması; tutanaklar 4...AJI.ı---JI ~ y- mahkeme de) nazik davranmak; ~r.J J'.i yavaş
• •• J ", ,. ."
tarihi; ..;.ıl....ıı..JI...-J' ı.) yU [Mıs.1 ve ll,,:, • yavaş yürümek; ~ljbirlikte seyahat etmek,
-- -, . • __ O
.• ~ .••
~);
..
ti'.rdavacı HUK.;
rerakatçi;
terminolojide];
arkadaş,
eş,
dost; yoldaş
;. ,
c!.r kibirli. büyüklenen, burnu büyük; (y .. e karşı) ki bar, yumuşak, nazik;
."
~.r yükselen; yüksek; yüksek sesli;
• •• • •
~ L ;.wı JJ;
okul arkadaşı;
.... • •
r:3J.r yükseklik, irtifa; yüksek yer; teras; : ; 5_ i~ç. ~i. [kadın] eşlik eden, yoldaş;
. I' •
[çoğ·] ~\..j.r yüksekler. tepeler; kız arkadaş, dost; sevgili; metres, kapatma;
Ji) u
·
tV;) ve .j~
..
a (Ji;) (y b·e karşı ya da
" .•
,]irJ'.
•
ve ,jlrJ' dirsek;,jl rJ' ç. ,jllrJ'
.
•• .• •
• • ' _.
~ veya J b-d yumuşak/ ki bar/ nazik ihtiyaçli1.o sağlayan şeylerin her biri; ilave,
hayaı, yaşam;
arkadaşlık;
• •
~~J! kullanım; fayda, yarar, irtifak hak+
• . , .
~.?i ~ dinlenme bölümü;
. :' :.
kı HUK.; eYJ) i!J u (.iJ) (hş/) yamaroak, örerek kapamak;
•• :.' i
~1.1" ç. uj- yoldaş. refakut eden; eskort. "'J i (L...JJ ) ince olmak; yumuşak olmak; (sul
--- ,
[çoğ.ı..:.ıl.i! ...... i1işikte gönderilen şeyler;
... antmak, yumuşatmak; (konuşmasını) tallı
. ~.
destek;
ji) u (OP)
. ,
tuvaleı, hela [öz!. bina
(J&. J b·,) rahatlatmak; (~ b·den. bş') lık; yumuşaklık; sevimlilik, tathlık; cana ya-
yassı düz ekmek: somunu; ince; zayıf, güçsüz; zetim; dikkat; uyanıklık, tetikte atma;
~~\~) hassas, duygusal; 6h11~) yu- JIVU. ~U-! 1'6 .., ,!.i.;..1 bbi çok yakından
•• •
muşak kalpli. narin, ince ruhlu; ~1.;;Jı ...~)
yumuşak kalpli;
..
izlemek, takip etmek;
Ju.r oklava;
olan; koruyan, gözeten; gözleyen; seyreden,
Jj f ince, yayvan pasta; eden; çavuş SUR., ASK.; Jji ~~ onbaşı . SUR.;
,-- -- ,... --, -
liJ a ("li» [göz yaşlan1 akmaz olmak; lj)1 (bşı) ~) vefat sonrasında verilmek üzere ya-
i...~ ~ J "il birine insafsızca/ acımasız davran· ret, gözaltında tutma; teftiş, kontrol; sansür
. -
mak; '. ii) (b·i, bşı) gözlemlemek, seyret- ryayıncıhk); kontroıörıük. teftiş bölgesi:
,.ıj) il
müfettiş;
'-." ..
kontrol eden; sansür eden;
gözlemek; (b-i) pusuda beklemek:; ~)i vb.] dinmek, yatJşmak., sakinleşrnek; zayıfla
4..ı:i)
.. ç. - ..
...:.ıLAi) dans;
~ ."il) ç. ~LJ) büyük testi;
•• • •
,
..,\i) dansçı; rak.kas. sarkaç FİZ.;
"ıj~ ç. ~i..,. yatak; yatacak yer; istirahat
i,p~~ köçek; dansöz; balerin; dansçı;
yeri; mozole;
• •• • ~~ ç. ~(.:. dans pisli; dans. balo;
..ıJ; MIS. kuluçka; 1 .~, ..ıJ.1
. kuluçka - •• "0
~L) dans eden [is. ve s.l 1 i..A!1) ~
makinası
••
ile civciv çıkarmak; . -· .
dans, balo; L.,.::;jl) ~ .r dans müziği; iiJ
-.
i-lJ.; MIS. kuluçka; . - . -
: " ..
..\il) ç. JJ). ;ı.}) uyuyan; uyumakta olan;
4..ı:i1) dans partisi;
.
• o o _ ..
püskü giysiler;
•• etmek; ~~i yükselmek, yukan çıkmak;
;.J~ u ~) (bıı) yazmak; (yazı metnine. • •• • •
(bşe; ıJ..".ıleahıa) Çıkmak, yükselrnek; (bşt,
harflere) noktalannı koymak [Arap yazısının
~ ~ !~i arabaya) Çıkmak, binrnek; (~i
ilk dönemlerinde harflerin noktalan yoktu]: ••
• Q" bir mevki)'e) gelmek, terfi etmek,
• •
(atı) damgaJamaic, damga vurmak; (işareti,
yükselmek; (JI sayısına) çıkmak, ulaşmak;
damgayı, izi) basmak, vunnak, koymak; (ku-
ilerlemek, gelişme kaydetmek; (JI belli bir
maşı) çizgi çizgil yol yol yapmak; (bşı) numa-
zamana) dönmek;
ralamak; ~~ (metni. harfleri) noktalamak; •
J.~ yükselme, ilerleme, gelişme; ~)L
(bşı)
ralamak;
yol yoU çizgi çizgi yapmak; (bşi) numa-
..
"-! terfi, yükselme; ilerleme;
.
~~ ç. ılJ büyü, sihir, efsun;
gelişme;
•
yüksek. ileri, terakki etmiş [kültürel
olarakl;
yükseltmek; (bŞI), ilerletmek, geliştirmek; ·-.
,,}J
,
.;AÇıkıŞ, yükseliş;
.)j yükselmek, ilerleme kayde~ek, terdk.kİ •• •• •
ı!ı~ i (~j, ~l' j,S'1S'J) zayıf! güçsüz olmak; aZi
338
< • - •• < <- ._." • .h ••
kısıtlı! yetersiz olmak; ~J u (~) : J.~l !J) ,1'*1 ..,.s) ya da<I,*1 ""' ..,.s) uçak ilel
" . • • , ..
•
~ J bşi" sorumluluğunu b-e yüklemek; hava yolu ile seyahat etmek; o'JA YJ aklına
" 4S"J zayıflık:, güçsüzlük; esen! yapmak, başına buyruk olmak. kendi
. ,.
~~ ç. .!.IIS'), Ü~ zayıf, giiçsüz; ince, isteklerinel hevasına tabi olmak; ~J (b-i,
• •
..
cılız; silik dikkat çekmeyen; az, yetersiz, Js- bşe) bindinnek; (bşi, Js- ...e) koymak,
kısıtlı, sınırlı; yerleştirmek, oturtmak:, monte elmek; (bşi,
.,
j~)zayınık, güçsüzlük:; J ...e, ...içine) koymak, yerleştirmek. sok-
j,ÇI,S'J ft"; alçaklık, düşük olma; yetersizlik, mak; (cihazı) kurmak, mome eLmek; (bşi,
. .tS)!
i ıo • o
bşden dola)'ı); (bşe) girişmek. kalkışmak, ka- ~(,i birikrnek, üst üstte binmek; ~~,
tılmak [MIS. yeni bir işe}; (sııç. günah) işle (sııçit, günahı) işıemek, irtikap etmek; (bşe)
rnek; [öz! hayaıI (bşe) hakim olmak; girişmek. kalkışmak; ~ ı1k.:;. ~~, bir şeyde
. 0... i i
•
, ~1 ı..:$) deniz yolu ile gitmek; ~) aşın gitmek;
• • •
• •
• •
~L riskli bir işe kalkışmak. katılmak; ~) biniciler. süvariler; kafile; maiyet;
• o _ •• " _ _ _ i
i , , __
kışmak; JI,.i;-)'1
•
~ ~) yanlış tarafı ıut-
•• ..
A-ı.F)ç. ~ıs) dişi binek devesi;
.
ı.:JjS')binme [hayvana. vasltaya]; [vası-
mak, kaybetmek,
~
~ ii
alışveriş, piyasa!;
J ıO' • • _
" ,
"
ıJ\$")1 o.f ~ ..:.ı)\...ı'insanlararasında meşhur J.,5) durgunluk; cansızlık, ağır davran-
olmak;
-, -
J J' ç, .,sır gemi;
.. ...
~ '!ıu....,sr
ma; kesat olma;
'-!-!J~ Y . ,
~ devriye teknesi;
...
-r'r!" Y f ?) u, j <;f) (bşi) yere dikmek, çakmak; (bşı)
oluşum; (ç. ~1J"1 deyim; terkip DILB~ hazır! [atJetizmde komut]; P~l yere dikil-
"
~.i [na't] yapısal, oluşum ile ilgili; mek/ çakılmak; <J bir yerde) sabit kalmak.,
ylS:J)\ (günah. suç] işleme. İllikap; kalıcı olmak; (~ ...e) bağlanmak, (~
: - ,,
~1) binici; [vasıtadaki] yolcu; (ç '-:"IS). ...de) sabit kalmak; (~ .. .i) temel kabul
-o , • J
ıJl$;) binici, süvari; (ç. ylS") (vas.ıtadaki) etmck, dayanmak.: (ı) de) yoğunlaşmak,
. ,. .
yolcu ~1)'.ı.11 ~L) bisikletii; konsantre olmak; (J e) çekilmek (örn.
-
•• • • •
., .
y ~~ ç. '-;-$1.". binek hayvanı; yerçekimi kuvveti ile];
- -
..:,..1.$J" elemanlar, parçalar, unsurlar, bi- ?J ton;
leşenler [ÖZI.KiM.]; ~ p) ara, istirahat, mola:
, ,
(Js:- üzerine) kurulu, yerleştiril·
ı...:S r
.- - .
jlS) ç. i.rS)I, lJI.,;--S') ender bulunan,
, ,
kurulu, bina edilmiş; V .. .den) oluşmuş, ~ j$) ç. )LS') define, gömü: dayanak, des-
,
meydana gelen; bileşik; kompleks; bağımlı; tek, payanda; direk, sütun, dikme; bUyük ka-
.. . .
'
.
(yönetim);
, /J'
. -ç ..,1;. akü;
~.f f merkezileştinne; merkez durum, ı-S1jbirikim, yığılma;
• ••• •
,.- -- "
konum;~.f
- 0-
.r ~ ademi merkeziyetçi; JJ uve JJ o (iJ rS) (Ji ...e) yasl.nmak.
j .
- .
(".i kUrma, yerle~tirme.
.
yoğunlaştırma. konsantre etme; ~rl l j4;-
oturtma;
'
dayanmak; sakinleşrnek, sükun bulmak;
..
}"i? ortak merkezli;
• ••
,rS) => ..,.5J)~ aksilik Çıkmak, bir şeyler ters J) ç.
.,
(JI ... e veya ~ üsrüne) yaslanmak;
.
uL.S")l destek. dayak. payanda;
gitmek; bozulmak. yozlaşmak. soysuzlaş
köşe; kuytu; ıemel, asıl, temel prensip; (çoğ·)
mak; körelme. zayıflarna, büyümeme; C:>\S) kurmaylar ASK~ temel bileşenler. ele-
341
• i i Oı _ .,
manlar; '-:""";-llJLSJI genel kurmay ASK~ .l.:') o (.L....t) [göz) iltihaplanmak, şişmek; .ı...)
, ..
Oİ .0. o• • 0- •
~i 015) ~; ~I oI5)~) genel kur- (bşı) yakıp kül etmek; .ı,. j yanıp külolmak;
• • • •
• o. • -- --
may başkanı; lJlS'/11 ~J sağlam yapılı; .L....t) göz illihabı; göz hastalıg;ı; ~ J......o)
~)
• • • ." 10.
-- - ..
J ~ ç. Jl.;- çamaşır (elmesi, leğen;
~i,.,.. nişan. nişanlanma nıN.;
.ı..)1 gözü iltihaplı;
~~~ ç. oJ..~i kül; ~~)i J ~ {Iafzen:
•
ıJ\S) itirnaL güven; küle üflemek] faydasız. işe yaramayacak bir
•• • • • •
i §) ç. ..:.ıl;') küçük bakır cezve SUR.; şeye kalkışmak, ""abesle iştigal eımek, pire
.- 0 _ _ .' •
,. _ i (r). L J )
. nallamak;
~.J ç. ..:Jl- onanın, tamirat. tadilat, resto- jyl) ç. ";:-IJ) örnek, nümune, model;
• ••
rasyon; ı.r) u, i (ı"..ı--) (b-i) gömmek. defnetmek;
•• • •••
~J a (e-ı) (b-i) (mızrakla] dürtmek; [aıl dört- (izlert) yokelmek, silmek; ~)\ : ~J'
• • •
~W\ ~ (suya) batmak, dalmak;
nala gitmek;
" •• •
~) ç. c.l-), C.L.,.)I mızrak, kargı; harbe,
• ,.
ı.r) ç. ı.r y) . ı,r\..)\ mezar, kabir, sin;
...
- .!.- ,.
cirit, sınk. direk, kazık ~)i ~) cirit SPO~ LI" yı) ~;
, ••
~I)I
, ..
c.l-) ç. 0_ mızrak taşıyan, mızraklı;
<lUI ArklaruS ASlR.;
J--') u, i (JJ;) (bşı) parmak uçlan ile almak;
göz kırpmak;
342
J--J konjonktiv iltihabı TIP.; ..,.La)::::) ...~~ (bşin üzerine) [kurutma amacı ileJ
- .'-
t.;....J göz kırpma; kum serpmek; J-o)1 dul kalmak! olmak;
• ••
h=j.~i ;
.;..) ç..}J') küpik;
..,.,..) çapak;
- . - . .-
..hç· Jloe kum; ,l-)I """' veya..".r'"
.'
•• ."
ıi'=-")
tasadan
(l (ıJVOJ) aşın sıcak olmak; ••;a..:;}
.p) kavrulma, yanma Löz!. aşırı sıcak J-) hir şiir vezni;
JL.~ kum falı bakan;
.
sebebiyle ve toprak için};
$.\...a..o)
.
[güneşten] yanmış toprak; )~\
- . .. -, -
.hı ç. ~ı) duı
--
{e,kekl;
)U4
i • Ol •
,w..)ı cr' vey"w..)ı cr' .r.~'
- 0. ıO ,. "
,ııs-
--,- - -- --
u..)ı ç. u..ı)ı ve J-l)l dul [kadın];
i .
, • • ••
: --
- .
)1.:.1~ içine düştüğü kötü durumdan daha kötü-
yapmak; (b-e y
kıı kanaal geçinecek kadar vennek; (b-nin) bş ile) vunnak; (b-i. Y bş ile) suçlamak;
••
Jyf (birisinin bakışıyla] izlenen; dik- birbiri ile aıışmak; kendini yere aımak;
kate alınan; önemli, mühim; gururlu, mağrur; kendini tjı:- ... e. üstiine) fırlatmak., atılmak;
::::) .:.ı..)ı grileşrnek; (J bşt) atılmak, hemen dalmak, acele et-
.:.ı..)
. .
.:.ı..)ı müe. ,.ıs;:,.) gri;
- .-
mek; uzakJaşmak; [haber, bilgi vb.) (J' b-e)
- -
~) ç. uL, jLa), j\..)i kısrak, zayıfkişi;
_.- ._-- -- ---
gelmek; y..ıj ~ ı.s-I.J b-nin ayaklanna
"- - -"- - - -
0::.) grilik; kapanmak; ~i)j ı.T--! ı.s-1.J b-nin kollanna,
- .
343
.... _ .. ,.
kucağına atılmak; I.A~ ~ ~\.1 ~l,c. uzun
i._ _.. ..:.~) feryat eden, bağıran; ses; yankı;
yatmak;
atılmak,
1$") mas 1t ~ ~~, </J cirit atma; 1$") delemek, sallanmak; .ul.k&.\ ~.; kendin-
• •
r
)1..,.fo l..... 1
••
den geçmek;
, ...
coşmak;
(j)Ve -i)
..") u (iJ)
."
şarkı;
mek
.. ..aa)l-..
~.l.:o:-
sokmak; (b-e, ybş ile) zulmet-
~i)
.. HR!.;
... e bağımlı;
.. -- . bağlı
.:,.AI)ipotek eden, rehin alan; sabit, muay· la olmak, talep edilmek; [piyasa) canlı! işlek
yen; kalıcı, de~işmez; şimdiki, hali hazırda olmak; (J biri için) elde edilebiiirI buluna-
•• •• • •
olan, uI;!I";J};JI bu şartlar; lJL.J.I bilir olmak; (.lJ..s6ylenrileri, haberleri) yay-
1aıl)1 bu durum: statüko; mak, çıkarmak; (bşi,para) tedavüle sokmak;
• ,
"':'" r rrehin, ipotekli, güvence olarak (bşı) piyasaya sünnek. sauşa çıkaımak; (bşin
. J.. "
bırakılan; (O.:J ... e) bağlı ~ 4i Y'.r---- )ı---~I ya da J bşin) saıışını artırmak;
- _ ..
lfıü)4 herşeyin bir zamanı vardı; (I))tedavül, sirkülasyon; revaç. piyasası
• •
346
olma; satışlar;
• o-
katılmak, muvafık olmak; (J veya JI bşe)
i:,JJI daha yaygın; daha çok satan, rayiçte
(J veya Jl bş sebebi ile) memnun
olan;
sevinmek;
. .. .. , .
• •
olmak~ JJ~ aU tU)1 iyilik yapmaktan!
• ••
rI:'!!} yayma, çıkarma; satış, dağıtım; ••• • •
hizmetten hoşlanmak; tJr~ soluk almak;
satış artışı, promosyon; • • ••
(bşı) koklamak; CLr~ sakin olmak; sakin-
~\~ cari, tedavülde, hali hazırda kul- leşmek; rahatlamak, rahata kavuşmak; mala,
lanılmakta olan; yaygın, bilinen, uluslararası;
ara vermek; V den yana) rahatlamak; V
rayiçte, satışı olan, iyi satan [mal]; canlı,
...den) kurtulmak; istirahat etmek; <JI ...e)
işlek [iş, piyasa};
güvenmek, itimat etmek; (Ji ... e) sevinmek,
•2<:))• FT.> ruj;
(JI sebebiyle) mutlu olmak;
t:c.J) ve ~:U) c\~ u<cl)~) uzaklaşınak, aynımak,
tL) şarap;
• •
gitmek; [kendisinden sonra muzari fii! ilel
~f müe. [bazen müz.] ç. C~~ C\J~~'
başlamak; (~~ [hava] esmek; (kalbini, ...
C\!)\ rüzgar; yenenme, osuruk; koku
•
y.
i
- ,- ii
ruhunu) canlandırmak, hayat vermek; ~)
i:-~)l yelkovan, rüzgar fınldağı; bostan kor-
(b·j) istirahat ettirrnek, dinlendirmek; (bşi;
.,0, ,,_ kuluğu; ~.J ~ unutulmak, eskirnek;
örn..... gözlerini) dinlendirrnek; ~ J J Oj.' •••• :
,.
t ~)ç .••:.ıL ana sulama kanalı MiS.; kokular, parflimler; tat veren şeyler;
o
•
c))ldaha sakinleştiriei,yaııştncı; ~rrahatlatan, rahatlık veren; yatıştıran,
..
~)'cömert, eli açıklık; sakinleştiren; sıcak, samimi, hoş; rahat, kon-
, . o ..
~~Icömerııik. eli açklık;
.. forlu; ~~ yapan tj.r ~.? koltuk;
0bu [. . j cın.lS.
.] fes i eğen BOT. cimum basi- C'-"'bla.
.. o
d; ;
ıic.u~; (ç. ~~~J) kokulu bitkiler; ~ ~ t II..- -"rahat; sakin, huzurlu; memnun,
.' • 'ı .. . _. ,
"b.,)1 veya ';b.,)' ı-l'il bir hal usulü; hoşnut; sevinçli, neşeli ~~l C.ıı..r' sorunsuz,
o •
iılj c.u..r-
mukaddes; (LJJ.) rahip, papaz:
,_ o
vicdanıj gönlül
.. , içi rahat;
c.'..r- çayır,
••
otlak, mera; aramak; ~ JI.(b-i, J.;- bie, bi yapmaya) ikna
~lJY. c.JI..r- pervane; vantilalör; eımek, (b-e) yaklaşmak, yaklaşıp hitap el-
• • •
• • • , • • o ..
4;1""9';: y-iJ' ~--!.J yürüyüşe çıkma, ".yapmayı) istemek, niyetinde olmak., dile.
'j) 348
mck; (bşe) sahip olmayı istemek! arzulamak; yet edilen; niyet, amaç. hedef;
(bş ile ya da,J' bş ile, Jl hşi) hedeflernek, ~)) bkz. .)j) ;
amaçlamak; cJI bşr) hedeflernek. isternek ~l.ijJ) yıllık, takvim;
- ,-
<J' ile ya da bş ilc) ilgilenmek, elde etmeyi ~ (bşı)keskinleştirmek, bilernek;
istemek; ('"':'" .. ,ile, ... 1) kasdetınek; (ı.:-' bş (bşı) sivriltmek; (kitaba, makaleye) başlık
ketrnek, kışkırtmak;
. - ---
1 ... <l!
.:ıı .:ıl)\
bununla ~J\r yanş atlan;
2
•
•
•
yerde)
.)J)
keşfe çıkmak;
keşfe çıkma;
eğitmek, yetiştirmek;
- - . - .
(b-i) yatıştırmak, sa-
, ., ,
I..l:!JJ yavaş, ağır; \o4JJ \o4J) yavaş yavaş, ..rı).i egzersiz yapmak;.f2:!.i yürüyüşe çık
.:ı Jr ç. .:ı Jl r sürme çekilen mil; rJ' J \.i karşılıklı sıkı pazarlık etmek; ı.i't)l
.. -
ö.:ıIJI istek, taleb; dilek; arzu; (ç.••:.A) egzersiz yapmak; kendini (~ile) eğitmek;
- -_.
buyruk, emir, irade [hükümdarlOl; irade, is- yürüyüşe çıkmak;ı.i'\rl neşelenmek,;
• • - . .
tem ~ ö.:ıI)~I,. ... isteğe göre, istek üzere;
.
..: .pl)l kasıtlı, isteğe dayalı, iradi, istemli;
-,. .
t.,p)) ç . ..rı J), ..:.ıL..)'~), ıJ~J bahçe;
_. . .
çayır ~ JL.Ab~\ ~ JJ (ç. rJ'~) ana okulu;
.
.,
.:ı~) [bir yeriı ziyaret; keşfe çıkma; ..rı~)I Riyaı şehri;
•
" ziyaretçi; gözcü; keşfe çıkan;
JJIJ ç . .:ıIJJ
•
başkan, lider; binbaşı ASK.; ilke prensip; man; jimnastik; spor; yürüyüş; ..:.ı\..;,,~) riya-
.J __ : ,•
•
..l:!y ç. lJJ- müril; isıekli, arzulu; bağlı, zeı; matematik; ~ J) 4..P~) riyazet; i.P4)1
•• .
. . - '1
• • (b))
.:.ı~l:ı) matematik;
• .. • çıkmak; (LJ', ,;"s- bşden b-den) kaçınmak;
,JA!.J.i spor faaliyetleri;
(JI ... e) [aynhp] gitmek; bi) (b'i) aldal-
(t))) tl~ u (t))) (b-ı) ürkütrnek, korkutmak;
mak, (b-e) kazık atmak; (b-ile) hileli dövüş
(h-i) şaşırtmak; (b-nin) hoşuna gitmek, (b-i)
., ., ... rnek, (b-e) hile yapmak;
hayran bırakmak' ~~ ~\ ~'J Ltı senin
LIJ) oyun, hile;
gelmen beni çok şaşı~uı;
• ••
t)J ve e.9 (b-i) ,.
tlJ) hilekar, hin;
[azametiyle vb.i1el ürkütrnek, (b-e) huşu ver-
.,.
-Oı , i •
. '"
...
lA,J) = LiJ ) ;
rnek; 6.;
.. ve t LJ)~ (,:r _. .den) ürkmek;
bı\ daha hilekar, daha kurnaz;
tJ) korku;
•
, •
t)l akıL, gönül, kalp ~ ~ J) ..s:.lia ve
. ..,..' ıJ~J~ 11" mas.;
. . .,
•• • • • ~ JI.r hile, oyun; yalan; kurnazhk, şey·
~j~ ~ boş ver! tasalanına!; ~J~ F tanıık; [çoğ.] ~Lt Jly tahrifat, bahaneler;
i. i ,
...
güzellik, çekicilik; • • } •• • • i
rl~ ç. ..:.ıl. istek, dilek, özlem; yüksek -t$J ve -t$)- sulama; nemlendinne. ıslatma;
,-
gayel hedef: 4) güzel koku, rayiha;
ı ))\ RumIar, Bizans!ıJar; Bizans; [çoğ.kul)
r ",
~J~ susuzluk gidereni giderici;
,
rIJJ~1 Yunan Ortadoks Kilisesi [bağlılan]; r.$)) son harf. katiyeli harf; katiye J~
! .- -- -
, rJ)\ T" Akdeniz;
, .. - . - --
~'J t$JJ aynı perdeden (~arktJ;
nu;
• ,
WL• .' _ •
..
.. ~LJ)
• ..
sinema filmi; ~'J)
• •
ma;
.- - ..-
~) ')l...ı şüphesiz, kesinlikle; ~) 'J
.
• •• • • ••
• •
.. .4.,;a.. ..
• •
~ komedi; ~l.:&. ~IJ) opera; -'ı!'J) 4.} bunun, onun hakkında en ufak bir şüphe
- ..
-
4):.; tiyatro oyunu;
.
~'J) komedi;
.. ". ,
bile yoktur; c:ı.rJl ~) şanssızlık, kötü şans;
•• • • •
J~
.
düşünme, ıefekkür;
~.. . .. . --
ahında olan
..,
V
.. ıı.;-' J y\:i.;- zanlı;
- -, .
Ji; ç. ıJ J:!JIJ, ol)) ve ~JL) ç. '-:ı')) ravi; ~r hakkında) şüpheli; zanlı;
• • •
("":-":!) yı) i (\0.:-'..) (b-i, .. . hakkında) endişelen- 1:'~ """'~ ClıJ, ~L>.,!. 1:')1 . ~.)i. Clı;l .
..
dirmek; (b-ı) şüphelendirmek, şüpheye dü- Clı~ bkz. C));
şürmek; (bş hakkında) şüphe eımek; yl)l
,-
(~)c.rıı)
..
i (J--.!.) (bŞl) tüy ile kaplamak;
, ,.
(b-i) şüpheye düşürmek; ~; (rj ya da ~ zenginl~mek, küpünü doldurmak; Iw~j (bşı)
.. .hakkltlda) ~ıiphe elmek, şüpheye düşmek, tüy ile kaplamak; [kuş] tüylenmek; ~;
•• •
ok yeleği; süslü veya gösterişli elbise/ kıya- dınnak, b-nin dinlenmesine izin vennek; ara
., _o. .
fet; kıl [fırça]; vermek; J:!)\ (,$.J"":"I ağzını sulandırmak; "J
- - ~ -~ .
;j ~ 1) [tek.is.] ç. ..:.ıL tüy; yazı için kuBa- J:!) 4l ~ Ilafzen: tükürüğü kurumak] ağzı
- -
oılan tüy (yine ~ı6:J1 :;,' ~ 1) 1; fırça [ressam];
- .---.
mızrap; neşter; ~.d. ~ 1)\ IJjJ tüy siklet SPO~
kapanmamak, hiç durmadan
.-
.~
~-- - - --
..1'<;, J"), <?b ':>\,:"'<J bkz_ J'J)
.
Jı~) mobilya; cihaz; eveşyalan; ~..r" önlük;
,--
J.>!.J'" mama önlüğü;
,-,,"----
~)) tL) i ~),tJ'), t'), ,,1.,)) arımak, büyü- 2J4) ALF.BKZ.;
payı/ hissesi; en seçkin parça! kısım; r::J.) ~J (iJI.S:-J~ bir yerde) kalmak; (~b-e)
,-:.i:~ II gençliğin en güzel devresi; blöf yapmak. MIS.;
-
en
-
aydınlık zamanında;
>-
f..) = ~) beyaz antilop;
2
• - - o. ..
~r ı.I'J' verimli toprak/ arazi; I\:.iJ) iJIJ i <..ft), iJ.>!J)~' Y bşi ya da bşı)
- ---
C:l1 IJ [yincr::J.1t A""..~ı kadasıro MIS.; elde etmek, ele geçirmek, [his, hırs, tutku]
..
~LJ : !Lf.J\ ~\J
'.--- -i gün ışığında; bkz. tJ) ; (~, Y b·i ya da b-i) eline geçirmek; (ıP
~) ç. J~) ekili arazi/ toprak; taşra, köy [~ehir ...de) [örn. sessizlik, odada] hüküm sürmek,
, "
karşılı]; ~)1 veya.rA-" ~J Aşağı Mısır; hakim olmak.;
- -
deniz sahili; ıu4~ müe 4~ bkz. ı.S));
~1 köy .. .i, taşra! köy hayatı ile ilgili 3.:.ı4~ ALF.BKZ.;
kısa
1- t-- --- - . . ~
Jl; u. i ()Ij. ~j) ı..iikrcmek; böğürmek; Jlwj misk; d-JI J? misk kedisi;
-- - -
---.-
ftıj kul..l\Cyen: t'otıgüren; ,=,J~j ve,=,J~j ı;,:J kesilmiş SÜl MIS.;
-
.0 ••• -
l.;j a (.kUi) h.ı~ ı...1 JIl.ıı.., feryat elmek; .l..ıj" ve i.l..ıj" ç. .ı..ı1j" yayık;
- - - --
- .- .
t~] ç. ıJ~j karg;lLQO.;
-.
bljj delice olu (eres, erez, ziyan] BOT. Lolium
;Ü erkeklik organı, zeker;
JJ.ıj ç·;Ü demir parçası;
•
temulentum (graminae); JJ.ıj zebur;
:ı- ---
iJI) SUR., MIS. kayın ağacı BOT. ~ c:.ılj rJ kayın ttJ
- ...
süsleme, dekorasyon;
ağacının meyvası;
~L)~
- . .-
(.#1) sınıda [yüksek] atlama;
~j i (~.» [ördek] bağınnak, ses çıkarmak.
vaklamak;
; - -
ı,;JJIJ civa; ~j çamur, baıak MIS.:
- - -.
ı$'j "j" harfinin adı;
• • •••
",:",j ç. yLıj\ erkeklik organı, zeker;
-_. U,lwj hurma salkımı MIS.;
-
iL
. -
LJ~ J J .. bir bardak suda fırtına kopar-
~j [cin.is.; tek.is. kuru üzüm; MIS.
. -
yapılan bir çeşit içki;
kuru üzümden
-yjl- müe. "~j'-. .
ç. Yi blh,tüylü, saçlı;
mak-•
.Lj
.-
II (..l.ıj) (siitü) dövmek, çalkalamak [tereyağı
. -
koparmak;..;ıJ~ <J ... iıı içine) kayarak düş-
yolmak, kökünden
sınırlama, kısıtlama;
• • •
44) zebaniler;
.;, OJ
? j il \..,.6:-j) (POJta giivercinini) bırakmak, gön-
~j(~j) il
• •
CV) (bşı) atmak, savurmak, fırlal ·
[genelde fusha olmayan];
Jl.,.j".r.Tokuyan
.-
n;
•
mak; (b-i, bşi ya da Y b-i, bp) itmek. dön- ,",~ljl r"-" posta güvercini;
mek. sürmek; (b·i. bşi ya da Y b-i, bşi, J ·-
( ...~..) Lo.:-j it
. .
(J--':-j) (b·i, bşı) (hafifçe] itmek;
••
. ..e, .. içine) sıkıştırmak, zorlamak ~ t) (b-i. bş;, J ...e, ... içine) sıkıştırmak. zorla
• • • ••• • ••
~\.) hapse aUlmak; <:""j~bJI kaş· sokmak. tıkmak; Lo.:-j (b-i, bşi) {hafifçe J it-
lara) sürme çekmek; (bşı) cam kaplamak; rnek. (b''',bş'', J' .. .e) sıkıştırmak,kıstınnak;
(bşı) minelemek. mine kaplarnak; [zor ile] (b·i, bş", JI ...e) almak ya da getir-
• • • ••
b ç. ~~J demir yüksUk. başlık; temren; rnek; (zamam) geçirmek; harcamak; ~jl
· ". ,
~)\ müe. ~\:O:-j ç. [) kalem kaşlı; (bş", b·i) [hafifçe] itmek, sürmek; (b·", bşi,
•
t~jcam [cin.is.];
• •
JI ...e) sıkıştırmak, kıstırmak; (b-i, bş!, Jl
~~jılek.is.] ç. ..:.ıL cam parçası; [cam} .. .e) [zorlal almak, getirmek; (zaman) geçir-
şişe; (su, içecek) bardak; mek; (bşi J b-e) göndermek, sunmak, (/eb-
•
~~j[na'l] cam, camdan;
•
t~jcam işi ile uğraşan, cameı;
rigi. reşekkürü, se/Olm]; (bş"
. . . .-
eımek. vermek (ödül vb.i] 1~.LJ' JI ~jl
J b-e) ihsan
• • • i • ,
~j inilti; rb-j n; n;
• • " ,J
)~j inilli; dizanleri. kanlı basur; ~'j- ç.rekabet; yanşma, boy ölçüşme
... .". .."',',,,'
tr.,; (~rj) (bşı) [yerinden] oynatmak; (bşi, i
•
J .. .den) yırtmak, koparmak; eY 'j (J
• •• .
'-lrJI J,i, 'j rakip'iz;
.-
~1j" rekabeı;
yüşe
~j
geçmek;
· - ilerleme {ordu]; (ç. "'""
.
y
.. j) askerler,
dolup taşan,
. ..
~~ j- kalabalık. sıkışık;
kaynayan;
,' , ' ,
ordu; t) j ~ j. ~ j) [yağmur] şiddetli! sa!anak
· ,
. ç.
...b-') 'ürünen',
· -
yağmak;
.. -
Aj\.,-j ~L sürüngen; yeri düzleyen alet.
mak'• süslenmek;
,. , ' .
••• •
~j suni patinaj sahası;
....
J rj ç. J i-iJ..j süs, süsleme, bezeme.
",,;k.:; kayma; kayak yapma;
• •
~j a ~j) (b-ı) itmek. sıkıştırmak; l""""lj (b-i)
dekorasyon; [kitap vb.] mizanpaj, tertip; de-
dolup taşmak. [insan vb.] kaynamak; kalaba· rasyon ile ilgili. dekoratif;
• •
lıklaşmak. izdiham olmak; Jr j- iç mimar,
.. -,
•
~jkötü kokan;
ge kuşu
...
ZOO. Stumis Vulgaris;
mak; Ci
..
sürmek, ekmek,
,
fidan)
Q ;J
işlemek,
'-:"'Jju (Yjj) (hayvanı, davan) ağıla kapatmak; :i"t.1J~ziraat; çift süıme; (tohumu) ekme,
(hir yeri) hatııla! lata ile çevrelemek; '-:"' ~ja (araziyı) işleme; (ürün) yetiştiıme; çiftçilik;
<- , , " ,-
(yJj) [su] akmak, dökülmek; ~jj= Yjj;
"
~~~ ~~j ç. If'jj halı, kilim;
-- '
~ ~L....:ll :i"t.IJj bahçıvanlık, bahçecilik;
' , ' ..
~lJjzirai {na'tl ~ ~ljj .)='j' işlenebilir
.-
- - , , - -
~Jjç.
- ~,~jağıl; ahır; (Kuz. Afr.ı ağaç toprak/ arazi; ~IJj ""i.:!> tarla yolu;
, " , - -
dallarından
. kulube;
-,
Y)Jljç. ,-:-,,:!JIJj uzun, dar yol;
lı.:!Jjekin; ürün;
,-
t 1Jjç. ıJ)- çiftçi; ekim yapan;
-. , - ..
yiJYç. '-:-":!ir musluk, ağız; tJyıekili] arazi, toprak, mezra;
,.. ,.' ,., '- -" , -
JJ'!Jjç. ~Ljj
,
ve 0J-uj ç. ~IJj
,
bir çeşit ~ jrç. Q'r ekili arazi, mezra; çiftlik;
ayakkabı; ekim dikim;
,-
~Jju (~Jj) (b-nin boğazım) sıkmak, (b-i) boğ- .i ~Jj"çiftçi;
- -.' - . ,
mak; (bşı) yutmak; ~J~jl(bşı) yutmak; ~ J l.rürün paylaşımı ile ilgili geçici an-
•
~~ Jj pirinç ve baldan yapılan bir tatlı
çeşidi;"
laşma iSL.HUK.;
, .
t/iç. tljj tohum eken; çiftçi;
" - H_
,'
~~ Jj kerpeten; ;ijIJjç.••:.ıl- [insan] topluluk, küme; ~
.. . , J•..;.ııJ\~j
~J.7"boğaz, glrtlak; ul~J tek tek ve gruplar halinde;
;" ." • __ ,-J , . . . .,
Zürafa;
. .. ,. ı:.l)1 küçük görme, hor görme;
LJ) u, (JJ)} [kuş] çımkırmak, pislemek,;
ı:.ı>jl1l;
j
- --
J .ü
.-
u (J)j) (b-e, '":" le) vurmak, (."i) dül1- ."
I.GJr değersiz, küçümsenen;
rnek, (bşi)
" -
aunak, savunnak, fırlatmak; -,' .
J~)
.-
vs- b-i) kandırmak, oyuna getirmek;
-
J)j: !/i J)j enjeksiyon, iğne yapma; , ,
• • • •
..b~jç. ~\&.j yünlü dokuma, kumaş;
Jl)j"ç. ı}'..)ly cirit, mızrak. kargı;
.. ,,' ,:. rj=ı"-';
J)ja (d)j) ve J)j~ mavİ olmak, mavileşrnek; - ,- , ,
rI:? ja ~j) ve rI:? jl(b-i) rahatsız etmek, canını
J Jl mavi, mavi renk; sıkmak;, (b-i) yormak, bizar etmek; (b-i, r:r
,,'
~jj mavi, mavi renk;
... . " ., veya J-uykudan) kaldırmak, (b-nin,~ veya
JJjlmüc. s.lijj ç. JJj mavi; koyu renkli;
~ halini, rahatını. durumunu) bozmak;
s.~~}' gök yüzü; , ,,'
- .
JIj))1 mavi, mavilik;
c! }~rahaısız olmak, rahatı bozulmak; (r:r
...den) tedirgin olmak;
J JJj ALF.BKZ.; rI:? jrahat etmeme, tedirginlik;
,,,
iJ })l parlak kırmızı renk; "
t \&. j~rahatslz etme;
• •• •
başkanlıkı liderlik
..
, -
",- r j bkz. fi,
kendine mil etmek; ; .;
lirsiz, değişken, kararsız.; elebaşı; albay (IR. 1922); ESK. tuÜeneral SUR.;
.
~j
" ..
a (.1:.&.]) [eşek] anınnak; (b-i) kovmak; (~ ...e) kefil. (~ ... ı) garanti eden;
~jtüylü;
ıYj bağınna 11; ):.j [kumaş1 tüylü yüz; ~;:- y; oj,;..\ bir şeyin
_. . -- .
ili- j ç. ..:.ıU&.j çığlık. feryat
jj a cj.j) V bşden) bıkmak, sıkılmak; kız- } j a (Jl ya da J ... ı) süzmek, bakmak. MIS.;
ı
,.
J)'jç_ J,lı< j
.
...~j(.;h:J) gözleri karnaştırrnak, KNŞ.;
, ,
bebek, yavru;
inlerne; ALF.BKZ.;
. ' f·
ı ;'i=> .ı'j(bş<) yağlamak;
" -
JP
jyavru güvercin MIS.; ,jjyağ, yağlı yiyecek;
' . ' 0 __ .- H .'
Jj(c.Aij) İ (Jj, J acele etmek; _ (Jj, ri» .Jj yağlı; kirli, pis. bulanık;
,
JUj) (gelini. Jl ya da Js- damat evine) '$ .}jyağlı yiyecek;
- -, • • o.
dü~ün alayı ile götürmek; .. . JI ci) ... e .}jj (~j) horon tepmek, sıçrayıp oynamak;
[evlemnck üzere. gelin olarak] verilmek; [ge- (b·i) itmek; [istediğini vermeyip] kovmak,
linI damat evine alay ile götürölmek; (JI (b-e) tekme atmak;
b-e, bşı)
.-
haber vermek. iletmek,
_..
~ ... JI ıs.r-:Jl Jjb-e sevinçli haber/müjde
yetiştirmek; Jju (2;j) [kuş] (yavrularını)
• • o• •
djç. Jlijl, JÜj,IJÜj deri kap, tulum,
ı'
beslemek;
getirmek,
;
muşıulamak;
JUjdüğün; düğün gecesi, zifaf; LLJ J }j(1.Jj-ij) {kuş) cıvıldamak.. (kuş] (yavru-
-.
JIj)1 zifaf, düğün gecesi; larını) beslemek; (çocuğu) hoplatmak, diz
>-
.,j jjdeve kuşu ZQO.; süratli, hızJı [deve]; üstünde oynaımak, hoppala yapmak;
. i-
~y=> ı.;..JjziftIemek, zirt ile kaplamak; (yolu) yutturmak;
,
asfaltlamak; pis olmak ya da kirlenmek SUR.; f.ı!jZakkum BOT. Neriurn oıeander;
__ 0. __
• .0 •• o
" ijzift, kara sakız; asfalt; IJI..,ki J ı.:Jj ("Jj) Uj u (}1 'Uj) [bebek] ba~lnnak, ağlamak;
,
[Iafzen: zift ve katran). sıkıcı, nahoş; Allah .I!j[horozl öunek; [kuş] cıvtldamak; öl-
kayma; hata ~
ru/ iyi (kalpli) olmak; ('":" b·e) uymak, yakışık
. ,.
j,Jj .uU ~ dil sürçmesi;
,
~j (bf;) artırmak, büyütmek, yetiştirmek; J'1j soğuk su; ~;a. .I' J'1j yumurtanın
(bşı) anımak. ıslah etmek. anndınnak; (b·ı) beyazı;
, .- .
temize çıkarmak. masum görmek; (b-l) dağ
.
J.."ij
' ,.
albüminli; ..:.ı~'1j [çoğ.) proıeinler,
,-
rulamak; (bfin)
inanılırlığını
doğruluğunu! geçerliliğinil
dim) temize çıkarmak, nersini tezkiye etmek; sonra bal içine yatınlrnasıyla yapılan bir çeşit
,
' - -
ı.$j WL)] hoş, güzel [koku];
.
masum, suçsuz; [örn.; dj kaygan;
~j kaygan, kayağan;
, .-
s1Sj yeLişme, büyüme; temizlik, dürüs(- d)' ç. dı)' pa<en;
t"i r ç. ~ir sürgü, kol
lük, doğruluk;
-- .
,
H.5j ç. LSj, ..:.ı'~j sanık, annmışlık;
,-
e:Jj
.. .
demiri;
,
ma; sadaka; zekat iSLHUK.; ~ ~1S'j (!tır pl J)j (bşi) sallarnak, sarsmak, (b-i) korkutmak
" ,0--
sadakası; J) j [edil] sallanmak, sarsılmak; J) jJ [yer]
. ,.
~j\ daha safi arı; daha doğru, daha sarsılmak, zelzelel deprem olmak;
361
Jl)j sarsıntı, sarsılma; deprem, zelıele; ~':ijç. ~t büyük kızak; kızak yolu; ıözl.
:ı:Jj u (JJj) (bp) yutınak; :ıJj (b-ı) sayın'lk, çoğ.l tehlikeli. emin olmayan yer: tuzaklar,
elbisesini Çıkanffiak; JJj soyunmak, elbise- tehlikeler,
, .
sini çıkarmak; u\iJ/' [müsenna] (yükleme) rampa(sı);
..
..hı] çıplaklık;
.
yokuş. rampa;
,.
.hJj [cin.is.; tek.is. ii] çakıl laŞI MIS.; yol Jl/' paten; kayak; ıJU! /' kayak çifti;
. -- .
malzemesi;
OJ ,_ .. . .
W.i' kıza!<;
. ..
.L:J) çıplaklık KNŞ.; ~ .bJ}4 çıplak olarak; Jl r :ı,;J.Y-" ",:-,4 yana doğru kayarak
, ,
lllj bir kez kayma, kayış; ı ~ju, i (~j, )::"'j) (nefes/i sazı) çalmak ~j'1l;
362
~
-..f ç. f ..
j
~it
j birlik; grup;
... iri..
nefesli su; SUR. korna;
~.Y'~
_
kan
...
olmak. dost olmak;
ll.j refakat, eşlik; topluluk;
grubu;
,.
J=.oj ç.,h--• j meslektaş: dost. yakın arka-
rri bol. mebzullöZı. su için); Zemzem L j bir süre. müddet. zaman aralığı;
~J, ~j
kuyusu;
, . ... ç. ~j müzminl kronik hasta;
..
maya) karar vermek, kararlaştırmak; ..r:j [na't] zaman ... si, zamanla ilgili:
t:: r karar veren, belirleyen; vakitli, vakte bağlı; bu dünyalık; geçici; laik,
J 0.0 •• , ,,' ,.'
~ r ve ~ e:r kararlaştlnlmış; yakın, seküler, dini olmayan; ~ Yj rlAJl zaman
< -- .,'"
yakında van olacak; gerçekleşmesi beklenen ayarlı mayınlar; j, i.4-:i
•• •• •• ••
...J''''' t' ,;.ll r',;.ll tarihinde yapıla·
• •••• .. belli bir müddet için yapılan birlik;
-ı.i:--j ı,;~~
:. oj saatli bomba;
\..loj ~ ..}olj (b·i/e) arkadaşhğı dostluğu sürdür- dünyalık; geçici; laik. seküler;
, I" .
mek, (b-ile, J ...de) meslektaş olmak. aynı Y j ve j, .iL.j zaman aralığı! p:riyodu,
.. ..t-Hjşiddeıli soğuk;
. .' ....
ıJjU (lJj) (böcek] vızlarnak; (JJ y. idrarmı) lut-
.:ılij ç. ö..wj\ çakmak; [tüfek vb. için}
. ..'..
horoz; 1 ıl;)1 J"'" çakmakıaş.;
••• •
mak; J..uj ~ ı:;.u.Jinkarctl ateisV zındık olmak,
:., vızıltı' zındıklaşmak;
WJ '
o" ,,_ ••••
4jJ.ij inkarcılık, aıeizm, zındıklık tt;
li) sınırlanmak.lusıllanmak,durdurulmak;
j
erabo;
. -,- ,..
.ri}. .u~j ç.
. --
~1.ij [metal] yay; spiral şeklin-
Jij i ~j) (bşı) sıkmak, sıkıştırmak; (hayvana)
bukağı vunnak, kösteklernek;
. ,.
J-ij Gjı:- b·e
deki yay; zenberek; horoz [tüfek vb.]; karşı) cimri! piniiI hasis davranmak;
... .- •••
...~j (cinjs.; tek.is. iL ç. ~\"jj zambak BOT.; ~jç. UjJ dar yol, patika [FAS. ızjl;
süsen BOT. iris; "
aVJ yak.·•
, .. •
~j ç. ~\; j büyük sepeı, küfe. zenbil; l!.1j çinko;
• • •
•• .
ı..j)~j dizanteri: ~jalçak. adi, bayağı; piç; yabancı, el;
. "
;. •• •
Jj
•
bulunan;
iJlj ç. ö~j zani, evlilik dışı cinsel ilişkide
•
, ..
'.'
~j ç. .,r.':"lij zincir; ~)I yl-- çift girişli yıjç. plJj kadın zani, zaniye; fahişe;
. '
defter tutma;
. .
.l::ıj a•
.
,
.l::ıj a ve "uj
. .,
. .
il
.
(.lAj) C'; ...den, ,;,r-
~ja (~j) (özl. el, yağ] kokmak, bozulmak;
~j kokmuş, bozulmuş;
...
... den
, ~:Uı J
..
veyabşden) vazgeçmek, geri çekilmek
hayalı yaşamak, dünyadan elini eteğini çek· ~.;Ajl ç. uJ- Ezher öğrencisi;
. ._. •
rnek: .La r i küçük, değersiz saymak; )\.aj çiçekçi, çiçek yetiştiren;
••
V ...den) elini çekmek; <ı.; ...den) r ~ ç....~'j-' eski bir Arap çalgısı, bir
• • i •
• •
.aj
. _.~ ~
uzaklaşına, zühı; ~J.H J ..la)I züht hayatı; çeşit tef [.;A;- MIS.];
..!.....:Ai alçak, düşük [özl. fıyat]; değersiz.
,
~.;A;- saksı;
..
•
kıymetsiz, önemsiz; ( ... ~ ) bir az...; rlj parlayan, ışık saçan, parlak;
• ••
de, son nefesinde olmak; ~."....ıı Jl ı.,.ıUı.)jl
- ..
perhizde olan, kendini tutan,
. alıkoyan;
.
n;
. ,.
.fbi o ()J"'j) patlamak, ışıIdamak; ritn; (bitki,
çiçek) çiçek açmak. çiçeklemek;
• •
r,) jl parla-
.
J:lja (JI'j. J.,aj) geçip giunek. bitmek, hükmü
.... ••• . . . i. i
mak. ışıidamak; çiçek açmak, çiçeklenmek: kalmamak; 4-&i ı.:...iAj ve b-J) ı.:...iAj ölmek.
gelişmek, büyürnek;
.. ". . .-
ruhunu ıeslim eımek; V
.. bşden) bıkmak.
~..u..ıı
•
~uıı rı)
, .. hercai menekşe, alaca
menekşe BOT.
..
Viola tricolor; ~.;J'.J""bj
,
olmak;
ıJ..JAj
,
biten, geçip giden, yok olan; hükmü
•• ••
çuhaçiçeği BOT. primula veris;..J-.ııJ'.;Aj ha- batıl olmak, kalkmak;
mmeli BOT. Loniceracaprifolium; jl jJJ' .;Aj
,. .' ..
~j iğrenç, tiksindirici koku;
papalya, margarit BDT. Bellis perennis;
. - ..
~j fena, kötü kokulu;
i r j ç. ~L (tek.is.ı çiçek; parlaklık, Wj
.. iğrenç, tiksindirici koku;
şaşaa; güzellik;
,
i r j parlaklık; güzellik; ~l ir-j çivit;
. . .. ".h n;
(..JAj} I.Aj II
..
(J-"'j) çiçek açmak, çiçeklenmek;
,
;r Jl Venüs gezegeni, Zühre, Çulpan;
• • •• i ••
büyürnek, yetişmek, serı.i1mek; ışık saçmak,
çin;
parlaklık, şaşaa, ihtişam, övünme, kibir, bü- ~ ))r. ı.:.ıf. eş, hanım, kan [zevee];
yüklenme, övünç vesilesi, kendisi ile övünü- ;".,' I"'k
._)evıı;
•
leo şeyler; oyun. eğlence; ı,r:))lna'tj çin, çiftli, tek olmayan; iki
. t'). ;
gururlu; küstah;
..
c).fo"evli;
t):ı fçift
çin, iki kat;
•• • •
i (.)p cjih~i. ~ veya,,:" .. .i/d çin oluştur (c.J) c.1jl< bkz, (~j) c.\j
•
mak, eşlqıınnd,. \'ifı meydana getirmek; :ı))=> :ı))(b-e) erzak! zahire sağlamak, (b-e,
(bşı) iki Lıı ~.ırınak; (b-i, ~ veya~ b-ile) b~ı) azık! yiyecek olarak sağlamak; (b-i, bşi,
,
öJjÜ ç. .üIJ) bkz.
ı~; ('-:"' :..
J.Jj ;
yanlışlık, hata;
,
)J)~ wr kullanarak, kaba
süslü;
. . ..
(JJj ve .}j) Jlj (.:.Jj) u (JIJj)
..
V veya il'
, ,'.. .
kuvvet ile; JJj ö.,~ yalancı ~ahitlik; ...den} aynımak, vazgeçrnek, bırakmak.; gö-
J~) meyil, eğim; eğrilik, çarpıklık; rönmemek, gözden kaybolmak: sona ermek,
yanlı~lık; vefasızlık, dürüst olmama; ~a~ılık; bitmek, dinrnek, giderek yok olmak; batmak
· ç.
iJJj -
..:,ıL ziyaret;
• • ••
(örn. güneş, ay); _ (ı.:.Jj) o (.}.j) devam etme-
• •• • • • • •
i J~j ç. ..:,ıl ziyaret; rnek, bitirrnek; JJj'den: \.'0 .11 ~ Jlj
•• • • J , •••
)J) möe. s-1)Jj ç. )J) meyilli, eğimli, öfkesi dinrnek, sakinleşrnek; .".Y" yı rJ'-
. Jlj
yatık; eğri, çarpık; ~aşı, ~aşı gözlü;
· -
Jlj' ç. ..:,ıl. ziyaret yeri; ıürbe;
. ...
.' . . .
(artık) yok olmak; j,ı..j'den ve olumsuzluk
...
odatı ile (Jlj love Jy. ıol veya Jly. 'i), hala.
367
Hı __ i ' _
henüz, halen; .u..JI ~j L- böyle yapmayı ~)j) r1j u [köpek] turlamakMIS';r~j homurdan-
••
.
•
. -o
kesınedim, hala böyle yapıyorum; Jlj L.t
Wli hala ayakta duruyor; ~~
.. _..
J.. . . ..
Jlj.!: "J
mak',
, ...
r)j ç. r')jl bitki özü, özsu;
.. • •
.yı onun hala buna ihtiyacı var. ı..JS:- Jlj! 'j
,. .
.........rS~. hala onu hatırlıyor (ve unUlmadı);
- . ..
IJıj. ~ıj ALF.BKZ-;
u\)j = uljj ;
• • ••••
J~j (bşı) yerinden çıkarmak, gidermek; ~j lS)j i (~!j, Ljj) (kaşiarını) çaımak, (yüzünü)
(bşı) ayırmak, açmak. dağılmak; JJ1i asmak; V b-e. hakkını) vermemek; (bfi)
0.0 • • o• • • •
(bşe) vermek, (bş ile) rnq:gul olmak; gizlemek, saklamak 1 ~ ~ ı.. ı.S)jkaşla·
kendini
rnek; ç ~~
. J .".. köşeyel inı.ivaya çekil·
..
~Jlı-I A.:!JI)1 dış açı; 41J)1 ~J~ eş açıh;
• - _.. • . , _. .,
kısa
unutulan; JIJ)I
..
ömürlü, sonu çabuk gelen. çabuk silinen.
-
i
.a:. öğleden sonra; ..ı.:.c:.
-.
~;CJI A.:!)I)I geniş açı; WWl ~Jljl dik
• •
. ..
açı; ~J')\ fl'? binanın inşa tarihinin yazılı
• • • • .0 , ••• o
'$ -$ .'
JIJjl öğleleyln; JIJjl.b- meridyen; olduğu taş; lll,:;,... ~\Jj ~ değişik açılardan.
• •
.$'-'$'$
•, •
J1
"'hj ç. J j kilim IR., SUUD.;
.. .-
zevi; uzak, sapa. zor ulaşılan;
<- $' ,o' ,._
LLJy ç. JJlygüneşsaati; ısj ~ ~j. ~ (b-e. y) giydirmek; l.s<;. ~j1
.. .-. .
AJJl"';"-- (bf ile) ilgilenme. meşgulolma; giyinmek; (y bşı) giymek;
...
devamlı! sürekli! aralıksız çalışma; uygula- :Şj ç. "4jl elbise. kıyafet; üniforma; dış
şekiL, form;
kostüm;
- .-
giyiniş,
,
-- ,-
)~ ~.i bezir yağı; .::J
..-
ri C-:!j balık yağı; fazla olmak, artmak, çoğalmak, fazlalaşmak;
- ,,, , < .-
t.J~1 ~j hinıyağı; ~LQ II ı.::...:ıj balık yağı; (ı.:f' veya,)ı:- ...deıı) daha çok! daha fazla!
.- .,
~\ ı.::...:ıj makina yağı, motor yağı; ...:...:ıj
"'
(.:f' veya ~ .. .i, ~
_. .
daha büyük olmak;
- - .-
CL, 0: ':' akaryakıt; (jlSJ1) jWl ı.::...:ıj gaz; ... kadar) geçmek, aşmak; (bş) artırmak, bü-
.fs- l.} :~ l$~~ ~\ ~ kimse ayranım ekşi yütmek, çoğaltmak; (bŞi, ,;.,- ...den, Jl ... e)
demez;
..
~j [na't] yağlı ~ A w:!) ~J.J-P ya da
'--, _
(.y
..
yükseltmek; (bşi, ~ ... e) eklemek, ilave
-, -.
.:.ı j=:!) [cinjs.; tek. İs. ;] zeytin ağacı; zeytin ... ,)ı:- ... i geçmez, ancak ... kadardır; .:ılj
,. , •• O
~ ıJ..R)!
, "
..1,::0- Paskalyadan evvelki pazar günü; ... ~Ü ... diyerek devam etti; ~~ J.&- .:ı?
"
4,; ..Rj ı tek.is.] ç. .;.ıl_ zeytin ağacı; zeytin; ... .:.ıı buna ilaveten, bir de ... , bununla da
,,,
ı.i.Rj zeytin yeşili, kalmayıp; hatta, ayrıca, bundan başka;
u. , zeytuni;
...\..J&. ,-- bir de;
~..i yağ tenekesi; o.:ılj b-e daha çok ilim vermek, bilgisini
ı ~j yapı ustasının düzgünlüğü kontrol için mak; .:ıılj (b·den) daha çok fiyat vermek;
örtüyü,.:r ... den, ı/zerinden) çekip almak, "",:!I J biri ile rekabet ctmek; tedrici. kademeli
, . . -
kaldırmak ~ "'ır r~\ tlj\ ... den örtüyü olarak artmak; daha şiddetli olmak; bşı) (J
, "
kaldırmak; .. .i açıklığa kavuşturmak; tljl çok aşmak; .:ı1.:ıjl artmak, büyürnek, çoğal-
",_,_, . ..
. ,-
.Jl4J ı.r JUI bir heykelin açılışını yapmak;
, >
,
mak; ~ ~~ .:ıl.:ıj\ giderek daha çok ağlamak;
. -" -
C\J~ uzaklaşmak, ayrılmak: [perde] çekil- .:ılrı daha çok istemek; daha fazlasını elde
.:ı j:!)IZeydiler;
. ,
369
üzerinde;
~ ö~L:ıj
e aldınnarlan;
den çok, .. .in
in yanında. bir
disit ANAT.;
- .
.l.:!'r ç. ıJ j-müz.ayedeye katılan;
! - _ •• Oı _ _ --,
de; .1. "ü ıJS' Ô~~j .1 ona kaldırabiJe- .l.:!lp yavaş yavaş artan;
-- - - . ..... i :~."
eeğinden fazlasını yüklerli; ~; J.s- Ô~~j flj::::) .r-j(diiğnıeyı) iliklernek, kapatmak FAS.;
- - 2 •• • ,
bunun yanında. bir de, halta; .ı..Jı;Jı Ô~~j .r-j ç. )~")~ küp [su için MIS., MAÖR.ı;
- -
..iü (cin.is.; tek. is. iJ ç. ıJlj-'~ ağustos böceği
doğum oranının yüksekliği; c.L.ı::!),1 ~;~!
krizaıit;
daha iyi açıklamak için;
-. -
ZOO.;
, .. -
~jL daha çok, daha fazla; ıJ.ıJ fij hünnap BOT. Zizyphus jujuba; ıhlamur
ağacı
.:ıl;--.- ç. ..:.,,1. müzayedel açık artırmayla BOT.;
., ...
satış; «(jY t1j i (b. ~L.iuj) (ir ...den) sapmak.
-4.j-" (~ ... de) artırım; aşma, geçme; aynımak; doğru yoldan sapmak; (d" .. .den)
- .
ô~'rç· ..;ıL müz.ayede, açık artınna;
.-
-. -
C~y ""'j i (~J) sahtel taklil/ kalp olmak;
,.
.l.:!yabartma, mübalaAa, büyütme; ~j kalp para basmak; (bşin) sahte olduğunu
•
.l.:!''; artma, çoğalma; beyan etmek;
•
~~~jl artma, çoğalma; şiddellenme; ~j sahtelik, taklit olma; gurur, kibir;
.- •
~,. , ..~ ~...
i~\r1 daha çokl daha fazla isteme; ~ ~
. . ..
~j1 daha hileli;
ilave, fazla, ekstra; L:-LJ-ı;'.ı..:ıj fazla, i J:!j ::::) J;j çığlık atmak, feryat elmek MIS.;
- -
370
.0-
U~j güzel;
•
U~j süs, süsleme;
~~ kuaf6rlük mesleği;
• - 'ı
r:.,-!.j' kuaför;
, ,
~~ ("':-' .. ,ile) süslenmiş, donaııımış;
j
Sc.,' . ko;
".J çın
birbirine sormak, soruşturmak;
.Ja- ,
JJ.l
-
if muzari fiilin önüne gelen, gelecek zaman
.. i
iJJ-ı
,
LL; gençlik emaresi;
.' .-
..ıL....- ç. ~l.....t soru; sorun, problem, me~
}l- geriye kalan, arta kalan; [mud. ku!.ı sele; olay, mesele durum, hadise; istek, dilek;
,
. ~ .
hepsi digerleri;
Sasaniler;
rj .r-.iL..WI
jJ,"l.....t sorgulama;
,
JJ....; dilenme;
"' "-"-J-
, . ,
JL. a (Jlj-o. ~L...., JL..;) (b-. b,i veya.;r b,i JjW [kendi kendini] sorgulama; birbiri-
bı hakkında) sormak; (,y. ... hakkında, ...ile
~
1- '-or
a <rl...ı, A..-l...ı) V bşden veya bşden) bıkmak • bşin sorumlusu olmak;
, ..
Ji '.. 1\
,
e:;f.
..
..
usanmak, sıkılınak; (LJ\ ...yapmaya) karşı bunun sebebi ... dir, bu olmasındandır;
• s" - ... - . .
olmak; sevmemek, hoşlanınamak; ~L.ı' (b-i) ~..ıJ..I i J i ." ı..ı "":-'~~ ~i yeni! modem
- - . . • ••
bıktırmak, usandırmak;
...in); (öz!. çoı.) sosyal ilişkiler; I., ol ~ ve ~ Sebe devleti; (ı.Ş.,~I) ı.Ş~1 IJ;A~
_o_ oj .0. ..
."..$1 asıl sebep, temel neden; ~\ "",:-,L:-\ L..;-.o tekrar bir araya gelmemek üzere dağıl-
_, • o •
\., ! (mud. ku!.) sebebi, nedeni ile; '., ' ....t,... bkz...,..,t,...;
-
• - •
,., .. •
..
I!.ll~ bu yüzden, bu sebep ile; 4::i '.. il u\S" ı,J"':!~ ve ~~ sipahi; lejyoner, Fransız ordu·
• • • •
.'. II ç. ..:.ı..r.-JI Cumartesi günü (yine diyerek) tenzih etmek. tespih etmek;
- ,
'< •• -
:-, 'Ir)'ı;
,
~ ç. ~W Allah', tenz.ih etme, tes-
.~
JC-:-' dereotu, yabantırak SOT. Anethum grave- ..:..ı~L. ve ~1.".... yanş atları için kulla-
aleos; nılan
- .-
lakap •
. şimşek gibi;
~
., ç. ..:.ı~.
." ..
~ ıespih tanesi; tespih;
t~ ç. 4.ft. ·1 gübre;
~
;.
derin uyku; koma TIP.;
o.
lesbih duası; r u, i lr.-") (yarayı) sonda ile muayene etmek;
,, ."
~ ç. ..:.ı~, ..::.ı~ şevket. haşrnet,
(ıJ" ... den) münczzehtir, uzaktır, beridir; Al- bşi iyice, derinlemesine incelemek, bşi didik
nasınında] Allah Allah!, bak şu işe!; r (yara için] muayene; teOOk inceleme;
:j.
..
. 'Ç.
--
lı.:-"'~ çöl, çorak toprak;
..
.p yon);
• ,
.,...~.~' çöl, çorak toprak, metnık arazi;
'o ." _ ••
Lu (ı.ı.r.-. ı.ı.L,..) [parmak, boy, saçı düz t::rı
t;Wlyedinci;
.
u, a ~) uzun ve geniş olmak; bol/ çok
ve uzun olmak;
.- --
olmak; t. '!(bşı) genişletmek; (bşı) tam!
•• •• • o. • •
donatmak, bahşetmek
- .. . '" .
"~.,,ıı 6-"1 eksiksiz
• •
a.~salkım; olarak. abdest almak;
j,~~ç. ~i~ kemerI i yol; kemer allı t:ıL.ı ç . ~I.."....uzun ve bol [elbise]; tam,
yolu; mükemmel, eksiksiz; bol, çok, mebzul;
.,
J,~ve MIS. J,1.:,..ı LL; J.:-ı ll, i (J.:--ı) (h-~ bşi) geçmek, önüne geçmek,
·, .
t:*" => ~(bşj) yedi tane, yedi kat yapmak; önce gelmek [yer ya da zaman için]; (b-den)
(bşl) yediye bölmek;
.- ...
~ç. t:-"'.~, 4&. ~ yınıcı hayvan;
,. . "
önce cJI ... e ) vannak; (b-i, hşı) geride/arka-
270 de başlanılan Yunanca tercüme; ••• c:.ıl ••. i1e daha önce de karşılaşum; PJ
"
.. i. _
..:JLc:. J~lşavot, Haftalar bayramı YAH.; · .. c:.ıl J. J-:-:! ben daha önce (hiç) ... yapma·
... .. .- .. , + -'-'_0.0-
t.r.-Iç.Co"i.,,1 hafıa 1 r'i'il t.r.-I Pas· dım; ~
.0_'
.u ı,;. •
! ~ benzeri görülmemiş
_
kalyadan bir öncekj hafta HRI.; olmak; J.1..AJI '4. II ~ olan oldu, artık
375
· .
0.1,)
.~ UıL... önceleri. eskiden 1 •ol,j\/;I ıY.L.ı (asıl)
• •
• •
yukanda adı geçen [sıfaı cümlesi]; ~ (hşı) vaktinden önce. zamanı gelmemiş olan; ıJ
öne geçinnek; (bşı) önceden belirtmek (bşi) ıY.Ü\ eskiden, önceleri, bir ara, bir kez, bir
vaktinden zamanından önce yapmak: ya da ~~fasında; ıY.U\S"
,.
önceki gibi; ~~Wl ~W-
,."
vermek: J.!Lı (b-i) geçmeye, yenrneye çalış
mak, çabalamak; (b-ile) yanşmak; (b-ile)
, ,. , .
adet olduAu üzere; her zamanki gibi; ~\
<lirP ~W\ daha önce ödenen meblağ;
.. . '
rekabet elmek; J.!L...J birbiri ile yanşmak. Ü !L- öncelik, önde bulunma: öncelikli,
rekabet etmek; (Jl .. .için) birbiri ile çekiş· önceki durum; bir yazann önceki eserleri;
..0 • • • • •
rnek; ~\ = J!W ; ~\-;.. [çoğ.j önce gelenler; sabıkalar' ~
..
~ önce gelme. geçme; geride bırakma;
',< "" .,
Joıı...-ıı (ı.Ş)~) y\:-,p\ sabıka, sabılealı; CJ'
· .
., .. "
Jl.r"~' ~ taammüt, önceden tasarlarna ıY.1;' J sabıkalı;
'$'" <,
HUK~
o- ." --.. --"
Llı\....ı· ..ı....a.il\ Llıl....ı
..' ... . .,taammüt, önceden
••'
~I '. ai
•
jr' bkz. j rl ; taSarlarna HUK'; J.r-' ;.!:- önceden karşıla
ol .0 •
~: ~i ~ kalem hatası;
ol • Oı
'" ,
~vaktinden önceye alınan; peşin;
,. • •
ı.:;~ geçen. geride bırakan; muzaffer, ga- ı.Y-L.- ç . U)- rakip, rekabet eden; mücade-
lip J!L.. JU:ı! ekspres tren; (ç. iJ)-) muzaffer. leci; çekişen; yarışçı, yarışmacı;
• •
• ••
galip; yanşçı; ıY.\......;..rakip; mücadeleci, çekişen;
ri' di önce gelen, daha önceki; daha eski , "..
~ u, i(~) (madem) eritmek, kalıba dök-
olan
i. . '.
~~, ~\ önceki oturan, önceki, mek, döküm olarak dökmek, (madem) kalet-
~<. + 0ıadeni,
eski
.i.
A.c.
'
kiraeı vb.;
4\ öncelik; kıdemlilik;
mek; (b-i) hizaya getirmek;
maden cevherini) 1l; (bşı) yavaş yavaş kay-
• •• •
1.51 . 4 yarış [öz!. at);rekabet, çekişme; natmak: ~. ilkahba dökülmek;
. . , ' ., ,.,
..
JÇ.ı, "l.- yarış au; Jl,.-II ("I""') ı.,ı.. ~· dökme , kahba dökme; düzenleme;
. .. '
yanş alanı, koşu yolu; ~:,l~l J~ yelkenli MEC. (ifadeyi) kurma; (kişiyi) hizaya getirme
tekne yarışı; d-dl J~ silah yanşı;
~ $ ,
u~wl ~
·. . .,. u.l..ı:ı metalürji endüstrisi;
", ,
~L.-ç .••:.ıL yarış
-
(öz.l. adar içinI; müca-
,' .. ,- .
d
.. ~.,
vası! hemzesidir];
,<
c.....ı ve J...:..." altı;
. ,
r <,' , •
4...::....ı (veya Ö~ c-ı)
- .
onaltı;
. ,
ıJ? alunış;
.
'
yapUğım için kimse beni ayıplayamaz. bunu (b-i,bşi, Y. .. .den veya ... e karşı) korumak,
377
,., ". '"
himaye etmek; (~ b·n;n bşinı) göımemek, ö~ç. ..:.ı'~ secde: ö~\ ~\
.,
gönnezden gelmek, örlmek; r-- = ~ ; Paskalyadan sonraki yedinci pazar
,,
HRl~
,.
..,r-ıörtü1mek; örtünrnek; gizlenmek, saklan- ,) ~secde etme, secdeye vanna, ibadet
mak; r i örtünrnek; ~ ... e) gizli kalmak; etme; ".u:-L.ı" kelimesinin ço~ulu;
• J'.. .
?ç.),,-...,., JL:..ı1 örtü; perde. paravan; ,)L:' .ıç. i.JJ- (Allah'a) ibadet eden. çok
siper, bahane;
... _J
secde eden;
- . - ,
;;r
ı.$ r
ç. .r ceket;
pa1yaço, soytan MIS.; kilim
-, •
j,)t:,..-ll
.
ö,)~ç. ~\:ı:L..ı seccade, namazıık; halı,
.
~l"
..
' ..
veya ö,)l:, II ~
. "
)\:...ı ç . r örtü, perde; pencere perdesi; tarikat şeyhi, '"' pasınişin;
• • •
bahane ~ ,=,~~l )l:-Jl Demir Perde stv.;
•
• • • ••
.
•
~i )L::....JI sinema perdesi; 1\:J1 ~ )~ ~\ ~ bUyük cami, cuma namazı kılınan
. . --
..
(ıJ'~I) top aıeşi, ile yapılan mania; ~)
...".
~~I,;r )\:..Jl [heykcL, eser vb. nin) açılışını
camıı;
01~1
... iki Mescit (Mescidi Haram ve
-. .. .
yapmak, örtüsünü kaldırmak; )UL ı.1)) ~
kamunaj ASK.; ;~
.
.r:'-"{suyu) !aşınnak;
,
·uzun ve düz (saç];
. . 2· ,
.lL. paravan; ,)~ ALF.BKZ.;
"
, .
Jr- gizli, saklı; yüzünü örtmüş; irreıli, ~a~) [gUvercin, kumru} ötmek, ses
namuslu,temiz ISL.Hux..; ,.,.;L..t (ço~.l gizle- Çıkannak; seci yapmak, kafıyeli konuşmak.;
•
nen
.
.r--
şeyler
.,
gizlenen, gizli, saklı; gizli [zamirj;
~ seCİ yapmaK, kafiyeli konuşmak.;
• •
~ kafiyeli söz, sesi;
~~ ~(bşltri)
.' islifetmek; düzenlemek; ~;'-
- 'I •
~\müe_ "I-""~
. .,
~u cı~) secde etmek; (J b-nin önünde)
gUzel, biçimli; ~T.>sucuk;
rnek; '. ~
•
',1 sürüklenmek, çekilmek; e.,;,-
, ..
t...".-....sıynk. sürtünme (deri vb.del;
o • • den) geri çekilmek, vazgeçmek, dönmek f:.-ac.;""') (b-i. bş/) büyülemek, (b-e, bşe)
[öz!. birlikleri, kuvvetleri}; [kanun vb.} büyü, si~r yapmak; ; : - = ~; f....-:;
<ıP- ...e) uygulanmak, tatbik edilmek; sahur yemeği yemek;
• • oJ_ •• _.-
' ......... [birlikleri. parayı, hakkı vb.i] geri J~ ~ç. )~,)~i akciğerler, solu-
.,,
alma, çekme; (ç. ..:.ılı.",......) çekiliş [piyango, num organları;
, o' ••
~a ( r - ) (bşı) kazıyarak silmek; (deriyi) uzaklaşmak; :;:... ezmek; yok etmek. imha
380
• s •• • •
elt1lck:~ ve~1 ezilmek. parçaIan- l""'-'
mak, laz haline gelmek;
...
siyah renk,
• • •
J."'-' ezme, parçalama, Laz haline getir- ri>...
·.
•
R,
_. - . . siyah;
••
me; J ~ (çağ.] eski elbise; ~I müe. ,.ı".".,..., ç. ~
• • •• • •
~ . J:-o' uzaklık; derinlik [çukur vb. ~ a~) (bş;) ezmek. parçalamak. ögüt-
•• •••
içini .ıJ w..... uzak olsun!, cehenneme kadar rnek;
_. (bş,) rendeleyerek düzlemek;
", .-_ ..
yolu var!; ~ ve 4·'"L.ot ç. ~~. ~ (dış] görü·
J. .,. . uzakta, uzak. ırak; derin, dipsiz nüş, manzara, görüntü; yüz ifadesi, çehre;
törpü;
· , .
küçümsemek, tahkir etmek;
~I...-.ı
. -,
ç. y\,r--o sahil. plaj; MIS. nehir
,-- . .,
ô;:i.. ' alay konusu [olan şey]; zorunlu
... . - . .
kıyısı 1
••
.u
y'.r-l'
•
P
sahili olmayan, denizlere açılmayan,
sahil koruma; yL.ı ~
•
.
ve ücretsiz iş ~ i ~\ JI.:ı:-) köleler; Jw.ı
-.
i..;.-J' zorunlu ve ücretsiz iş;
• •
•
kıyısız; ı.Ş.r-- alay konusu; ücretsiz ve zorla yap-
.-- .
Y:fı-J emrine,
~zorıayan, baskıcı;
hizmetine venne;
. ,.
~u
~ç. ~~ nefret, kin;
~
,y.....
_
Q
'",
(lj ~.lj~, J~) ısınmak.
F" ,.,
~a (~) ~ ya da b-e, bşe) canı sıkıl sıcak olmak; ateşlenrnek, ateş basmak;
• • - • - •• - < '
mak, kızmak, içennek. güceornek (~ veya ,y..... (bşi) ısıtmak; ~\=~ ;
-, . , .,
b-den, bşden) memnun olmak; .b;..... \ mem- ~sıcak;
...
nuniyetsizliğe
rnek, darıltmak;
sebep olmak, (b-i) gücendir-
(b-i) kızdınnak, öfkelendir-
., .
AJu......ısı. sıcaklık;
~ y......ısı, sıcaklık;
-.--
rnek, sinirlendinnek; ı.,~ i=
-
~
,
;
_, • • '
~~: rL.J.-I AJ~
FO'
şofben, kazan, tenno-
., , --
,. ;.",.,.. V~ ~ danlma, güceome, kız- sifon;
...
ma, sinirlenrne; öfke, gazap, hiddet; ..:.ı~ sıcak su kaynaklan;
.. .- .. , o ,
4,h.... .ç. J:.;..\.......o kızılan, luıgmlık duyu- .:f""L.. ç. u~ sıcak;
. -- , .
lan şey, öfkenin sebebi; (~ve~) L.;...." u, ~ a ("I".;,......,) ve
,, ., . ,. _..
..b)'.;. ·tiksindiren, iğrenç; (ç. ~L....) ~ u(iJ~) ~ h-e, '":"' bşı) bol bol
ahmaklık;
aptalca; adi, alçak, değersiz; (ç. ,,~) alık; ~~i ~ ~\ ~ bşi bıraktığı. terkettiği
;.j~ bunaklık; (ç. .:.ıL) saçmalık, saçma için üzüntü duymayan [memnun];
~ => ~ (bşi) karartmak, kara yapmak; set oluşturmak; (borçlan, masrafları) öde-
"'_'0' _,_,
0.r'" r-o.i kızdırm.k; ~ (.,.ı. b·i) mek, kapatmak; (ihtiyacı vb. i) karşılamak,
.,. J .'
r-
.,.
mak; ı..Jj J..,ı
,-
LL;
....
gidermek ~ i jt.J .l....o bir yarık, gedik kapat-
.
ll;- J..,ı bir eksikliği gider-
,. , siyahlık;
- ,,, ' o'
~ siyahlık; nefret, kin;
.,
r~ is, kurum;
mek,telafi etmek; ~~ J..,ı b-nin bir hacetini
..
- i
• • •
uygun, münasİp, tam yerinde olmak; isabeı
mış, ödenmemiş [borç] TIc.;_.ı1 1 ; uygun
eımek, isabetli olmak; ~~ (bşin) önüne
münasip bir şekilde; ft:,ıı .ı1J..:... sağ görülü
barikat çelçme'k. set oluşturmak; (masrafları,
olma, manııklılık, aklı selim sahibi olma;
borçlan vsi) kapatmak. ödemek; (b-i.J~ ...t') • •
.ıl.ı.- ç.o.ı.-I tıpa, tıkaç;
rehberliğim yapmak. yolu göstermek: (b-i.
ö.ııJ..... tıpa, tıkaç; nişangah [silah için];
Jl e) yöneltmek; cJI ... e) doğrullmak;
~.ı.:: hedefi vuran, isabetli [ok vb]; doğ·
(J' e) nişanlamak; (.)1 üzerine) odakla-
ru, uygun, münasip, yerinde [cevap, görüş];
••
•
mak, yoğunlaştırınak FOT.; (J' ya da ~
:ı.:..,ı daha doğru 11';
'0. • ••
bşe) nişan almak; ~ 4!~ ,)..l../ bir borcu kapat-
..l.ı!W (borcu, masrafı ödeme, kapama;
•• • •••
mak, ödemek; If':'-" ,)..ı.... bir eksikliği, nok·
,
" - . -
..I.ı!..ı..-:.ll ~ açık, ödenmemiş Tic.;
sanı gidermek; ~lh.j.. ~,)~ Allah (b-e)
~L.. engelleyici, mani olan;
hidayeı etmek;:l...l isabet etmek. isabetli ol-
. -"
(duvarı]; ~ ~~."....JJ\ i.L-JI amboli; damar
..
ö~ set, blok; barikat; engel, mania; baraj
o~l:W ç. ;l.ı.- bir çeşit başlık IR';
. ç. ..:..ıL = i~l~. ;
o"lJ:....
)
tıkanıklığı;
jJL..ı V bşi) umursamayan;
383
· ,.
r"r.L.. => ı.r~ (bşı) altıkaı yapmak; (bşi) altı yapabilmek, haklandan gelmek, becerr.ıek;
•• 0 •• 'o,
., i. .
ile çarpmak; (bşi) altıgen şekilli yapmak:;
ıJ".L.. ç. ıJ"1..ı....ıl alllda bir;
yerine getinnek;' L~ ,ı",":,ll ~.ı.....ı b-e bir
hizmeti sunmak; ..:.ı1~U.J~i 41 ($~L b-e
• " ,
. . o, • o •
·, • •
~1..ı.... alu kaı; altıIı. altı parçalı, kısımlı; yol göstermek, tavsiyelerde bulunmak;
, . , .,.0' .0,
..
r..f'~W' allıncı [yine ...:.ıWl];
,
AJ pı LS..L..ı' b-e şükranını dile getinnek,
ıeşekkürlerini sunmak, arzetmek; LS:' ,i
ıJ'.ı..- altııı; aıııgen; altı açılı; (ç. ..:.ıL)
• • : _ J .. .
tabanca [altıpatlarl: 1 i)WıI iJ"..L....- işaret ta- i~U fayda getinnek, yaramak; ~i u~i
o • • o ~ ., •
..
bancası',
,
L~ tabanca. (altıpatlar. piştov);
~, ("") b-e nasihat etmek, nasihatta bu-
o, o
lunmak; ı~ ~, ($~' b-e yardımda bulun-
'0,
ve
. -,.
J.ı...1 =
'" .
J~ [edi!.] (~üzerinde) sarkmak:; J:ı..:..ı
J.ı-. ; J.ı......i ""kmak; J:L..,;1
olarak; LS.1
yarar, fayda getinnemek;
' ~,) boşa gÜmek, (hiç bir)
..
(~üzerine) sarkınak:; ",:-,ı..ı..... sedef oıu BDT. Ruta graveolens;
• • J , ••
• •
"L {na'ı) sedefotu ... si;
r.ı..... => rJ........i! (kaynak, menbal kurumak, suyu ~\L basitlik, kolaylık; masumluk; sadelik,
çekilmek; gösıerişsizlik; samimiyet, riyasız olma;
. "
t~L.ç· [. L basit; sade, tek renJdi; ma-
..
r.ı..... hüzün, tasa. üzgünlük;
f..'!-' ç. rJ.... hafif, sis, pus; nebula ASıR; sum, saf; samimi, candan (kişilik]; ilkel;
~.ı..... bulutlu, dumanlı; buluturosu, nebü- J""'Far.> baş leski ve birleşik kuL.];
.. - o • •
Jöz ASTR.; Jb..ı:-'MIS. başkomutan,serdar;.J'-ı;.r'
.. • _'0 •
4.i1.L.ı bekçi kulübesi, muhafız odası; ESK. serasker, general; ıJIJJ~.r- komutana
...
0~L.. ç. 4,;..L.." bekçi, koruyucu {özl. Ka- bilgi veren ve emirlerini tebliğ eden general;
~. "" ~. -
be'de]; zangoç HRI.; muhafız, koruma; ~:L...
{çoğ·] dişli [silah, tank. vb. için];
J""'u 0Jr, i,;-J,
.
. i.,,--..) (b-ı) sevindinnek '
,
mutlu etmek; J"'" UJ.r-) redil.J(J veya ı:r
,.
•• •• •
().ı... ve ".ı...) ".ı... (bağıŞı JI b'e) bırakmak, veya y ...e) sevinmek; J r (b-ı) sevindir-
.. ••
ihsan etmek; ~~l(b-e hayri, karl, kazancı mek, mutlu elmek; )L. (b-e) bir sım açmak;
~i b-e) bağışlamak, hibe etmek; (bşı)
.. '"
t ~,), ~ oJL..ı b-nin kulağına fısıldamak;
)~ 384
.
~, (b-i) sevindirmek, mutlu etmek; (bşi)
,,
JJ.r' mutluluk, neşe, eğlenme; şenlik;
, ,, , -
saklamak, sır olarak gizlemck; (Jl b-e, bşi )'!.-r Çl.r', Ö.ı;', -ı: ' .r' döşek, yatak; taht;
veya Y bşi) sır olarak açmak, söylemek; ö.J~.1"'"
,
ç. }'.1"'"
,
sır, gizem; gizli düşünce;
(Ji h-e bşi veya Y hşı) fısıldamak; ~ ~i akıı' gönül' ö.ı:!~\ ~~ vicdan temizliği,
~~\
"
J (hşr) b-nin kulağına söylemek, fısılda- J'
rahatlığı; ö.ı:!.r-ll ~ içi rahat;
.'
.-- -,--
~1~ mutluluk, refah, bolluk; ~\~\ J
." .
mak; ı.S..,-J ve).r-J (bir kadım veya y bir
J iyi ve kötü günde, darhkta ve
.- ..
kadım "~.r' odalık, cariye" olarak) almak; ~!~ '.,,1\
~~ gizlenmeye çalışmak; Cv'" .. .den) sak- bollukta;
.. ,
~.1"'" ç. ı$J\r odalık, cariye;
lanmak;
, . (kadım)
, ,
cariye. odalık olardk almak;
-,-
ö.r- ç. mutluluk, neşe, memnuniyet; şen-
.r' ç. J'r l sır; gizli düşünce; bir şeyin
., ı.Ş
...;r
• , o, . ..
""'Jr'
. .'
- .
ç. y\..r-"\ sürü; filo; gönül;
-
~i ~ Y..r-" an oğulu, sürüsü; ~~~
-• • . .
akıı;
.
~ Jr' semercilik mesleği;
- _. -
~~ ç. Ql.-a lamba:
-
2 _
y""';l sakin, kendi halinde; [.;"'" ALF.BKZ..
- -. -
Yr
dehliz; tünel;
ç. ",,:",I.J"""L in, kovuk; yeraltı geçidi.
..
3i,,"fi':" .r" gu'-b re;
Y'r' semp; hayal. aldanış, lağım pisliği; rnek; [akıı, zihinJ kanşmak; (,r a serbest
• . - _. -
•
"-!r- ç. y)L.....o bir şeyin geçtiği yer,
• •
er J c.ris1e-
yol; dere. nehir yatağı; lağım [kanalı];
-
rahaı davranmak, olmak
- .-
diğini yapmak; t:..r" (ha)'vam) salmak oıla-
-
,,":-,)\...ı bariz, aşikar, göze çarpan; maya bırakmak; (b-i) göndermek; (b-i) giı-
-- •
~JL..ı ç. yi,... sürüngen; mesine izin vermek. giımeye bırakmak; (~
- -
2y ri ALEBKZ.; kodım) [boşayıpj bırakmak; (b·i) ayırmak,
• .0 • .0
J<r' (b-e) "J4r--" g;yd;<mek; (b-e. Y bşı) çıkarmak; (b-ı) işten çıkarmak. görevden al·
giydirmek; (bşi Y ile) sarmak. ambalaj yap- mak: (göz/erini) gezdirmek; (orduyu.askeri)
· -o.. ıO
mak; •. k......; "J~..r-"" giymek; (elbise) giy- da~ltmak, terhis elmek; b-Ilin V) sıkın-
.,
rnek; (y ile) üstünü örtrnek, kaplamak; ("":"
,-..
tılannı dertlerini giderınek (yine c...ı-~
.-._-.-
bşe) sarmmak;
.. """ ~L; (saçı) taeamak;
---
o~
--; _..-
yakmak;
· -
_.J
.,
t"'..... ç. [.Jr' eğer; _
(b-ııin) serbest bırakılması; c.',rJI ~ hür.
özgür;
- .-
(1-,:" ç. (r" lamba ışık; <..' .,';'1 (I.r:- t j r ve tj.r" d~ seyyar satıcı;
" - ._. . -----
trafık lambası: ~i [.i~ ateşböceği ZOO.: ı:.ıl...?...----: ç. i,,~lr, (i.r-:-' kurt (yırtıcı
me; (ç. ~/.....;) izin, ruhsat, yetki; seri olmak, tez davranmak; acele etmek;
..
. -
~.ı-..J ç. ..:.ıL saç tuvaleti, şekli;
· ,.
tr(b-i) acele ettinnek; (hayva"') sevket-
, ,
c.l"': C/"· QL.o rahat ve serbest dolaşan; mek, sürmek; (bşı) hızlandırmak, çabuk-
sürdürmek, (hşe) devam etmek; (hadise/eri, mak; ~<JI ... e) koşmak; (yya da J
.-- .
olaylan) tek tek sıralamak, söylemek, zikret- ...de) acele etmek, çabuk davranmak; t)L-.:i
rnek; (bşı) aktarmak, açıkça ifade etmek; (JI, "e) koşmak;
• J •• •
") r(bşı) delmek; U:'ç, eri gem;
" ,
) r5ıra ilc söyleme, okuma; zikretme, A.&. rhız, sürat; hızlılık, süratli olma, ça-
. ..,
anma; aynntlı ifade; [olayın, hikayenin] ifa- bukJuk; acele; vites; ~ )o~i A.&..r"" anlayış
"
çabukjuğu, zeka, zeyrekJik; J:!.ı rll u..r'
, ..
de, beyan; uygun, ahenkli;
•• • •• • • .. , . .,
ö~.r': .u.ı-Jl ö~r' Mevlit konuşması safdiııik, herşeye kanma; ~ ..:.ıl~ i)~
" , .'J .
{Peygamber (sav)
. (jr
.
yüksek
.L.J"~~'
, '. nefes nefese kalmak;
frekans ELD.; ~IJ;J' (:jJ .. kısa ömürlü; rir çalma; soyguo; (ç. ...:.ıL) hırsızlık;
" . ,.
ıJ:!:W' t:jr safrli!, herşeye inanan, çabucak dır' hırsız;
kanan; ~,
.. (jr veya ~Ui.1ı,
. .
t:jr seri
-
dJL... ç. iJJ-, ~ r, Jl r hırsız
.-,.'
aşmak, (bş; veya ıl bşi) israr eunek, fazla korkudan) kurtulmak [kurtanlmak]; sakin-
fazla harcamalc; l~mek, (kızgınhkdan, kargaşadan sonra); te-
,"' ...
ıJ.J""" ve '-'1.".-' aşınlık, ifrat. taşkınlık; dirginliği gitmek; rahatlamak; morali düzel-
..... ".,.-
israr; rnek; ~ tS.,roJI= c&. ~r';
• • " .. , ...
OJ r
.. .. .. -- . ...
aşın, haddi aşan; müsrif; ~r ç. ~IJ.ı--, ~4.r-"~ i'.r-" yüksek
• •
J J'"'" i cdr ' Ur' jjr. ı:>U.r') (bşi, ~ b-den) seviyeli, yüksek; asil; çeken, önemli [kişilik];
• •
aşırmak:; J~ (b-i) hırsızlıkla suçla- [çoğ.] üst sınıf, ekabir, önde gelenler,
çalmak,
. .., ..
ilr
•• ••
J ~i (bşi,
çalınmak;
. "r;
"r'bkz. . - .., . ~ç. ~ yüzey, satıh (yineGEe.];
.,..
..
OŞ r ç. ~J""""'I. ı,)4..r-' çay. ınnak; bkz.
taraS; güvene; ~
.
düzlem GEO.; (ç. ~l, ~\) {düz} çatı,
,
taras MIS.• SUR.; ~
..
Jr;
• ••
oJo!.,r ç. 4'~ bölük ASK.; koL, müfreze .rJı deniz seviyesi; ~\.. ~ eıik düzlem;
• •• • - •< • . ,
"'~~.J""""'" süvari bölüğü; ~r ~ [na'tl dış, harici; düz; sathi, yüzey-
ASK.
, ..
ı:"ı:.J=,ı1 ha,:a filosu; seL' üstünkörü;..:.ı~ [çoğ·} zahir;
., , • •
4J~ ~.r' yayılma; geçerlilik, uygulan- ~düz olma hali. düzlük; sathilik.
yLJ-\ sürgülü hesap cetveli; olmak; ... Y J.A...O [edi!.] ... den memnunluk
- ---
)lh...... mala, sürgü; duymak; ..1.'-""'" (b.e ~ veya ~ bşde) yardım
" -
iJ-j:.-. mala, sürgü MIS.; etmek, yardımcı olmak; (b-e y veya ~.. de)
. -
~ kayda, yazıya geçme; desteklemek, (b-e, y veya ~ .. .de) arka
, . -,
)::..- döküman, yazılı kağıt; çıkmak; Cı,} vey~ J, ~ ... e) yardımda
. . ..
Ö~ ALF.BKZ.; bulunmak; .ı.-.l (b·i) mutlu etmek, kılmak;
... .. "
~ a (~, ty:....,) yükselmek ve [toz, güzel (b-e) yardım etmek' ... y ..Y-L ..ı......ıl ... de
~. ....
koku vb.] yayılmak, kalkmak; parlarnak, şansı yaver gitmek;
.. ,.
ışıldamak, panidamak; açık, nct olmak; J.A...O ç. ~ JAN' baht [iyi] şans;
-- parlaklık; ışılrlama, panidama;
tk-- . ."
d'L. ç- d";' parlak. parlayan, ışılda vaffakiyet; paşa ünvanı; ... Ö}lA...ı [isimden
yan; açık, net, apaçık [ispat]; önce] yüksek mevkili memurlara hitaben
"_ 0- ,_,o ,,- --
1~ U (jh...ı) (b-i) zehirlemek;jh...J~ zehirlen- SUR., LÜB. '" Sayın....... bey; ~ ~}\ • ,
rnek; ... Hazretlerl [Paşaya hitaben] ESK.; ~l..,p
0_ ,o, ., - ., '
Jk-- ç_ Ju....i. J~ [tahta ya da metal] ö}lA....J1 saadetli ... [paşanın ünvanı] ESK.; Jl}
'-'-' bkz_ ~ J ; olan kısmı [ön kol]; ~ ~~l ~..l.&-ı..., J.A (O)
",,_.'
fA-', ~ Yabani kekik BOT.; onun sağ koludur; o~L., ~L güçlenmek,
- -
390
kuvveUenmek; ~~L.ı
,
J .' ci b-nin gücünü
...
)~ çılgın, deli;
..,
kırmak;
.. , .
..6...ı :::::) .ı:.:.....ı (bşi, enfi)'t!)'i) bumuna çekmek;
'
~.ro-
.
J.&.L.....
,
ç. ~\-. mutlu; şanslı;
yardımcı, yardım eden; yardımcı
.lty- enfiye, burun otu;
"
~ enfiye kutusu;
. .. ". .
~ :::::) .Js.ı.... (b·e) yardım etmek; , ,;1o ~\ (b-e,
"
I.
.
[s. ve is.]; asistan, muavin;
• şanslı; Y bşde) uymak, tabi olmak; (b-e) yardım
"
f-' a 0-') (ateş;, harbi) tutuşturmak, kızıştır· etmek;
,
, ..
mak; J • • [edi!.) öfkelenmek, parlamak; ~..;. - [cin.is.; tek.is. ö] ç. ..:.ıL hunna yap+
f-' (bşe)
{utuştunnak, kızıştınnak;
fiyat, paha biçmek; (ateş;' savaşı)
•
~
,
~fıyat
.
)ı.........ç.fl'"L.,.. maşa;
,
• ••
o) ~.. in ~ Ö) _..
• • •••
-Il L:ı:J fiyat tespit gayret etmek, çaba sarfetmek; (Sol)) bşin)
komitesi; peşinden koşmak., elde etmeye çalışmak;
391
• •• o • J J
• • ii
..
• •
J ~ bşi yıkmaya,O" _
~ç. t~ (dağ içinI etek; düz, pürüz-
mek, güvenini kırmak; ~W(J' ... e) koşuş C.~zina, evlilik dışı cinsel ilişki;
- - .. .
male• ~a , ..ı.A...ı i (~u.....) ~ dişi ile ya da J dişi
•• • •
~koşu, koşma;~' Sa'y: Safa ile ile) çiftleşrnek
,
(J& dişiyi ya da J da dişi)'f)
aşmak; (lırı bir kodın ile) beraber yaşamak
Merve
koşu;
arasında hacıların
ı.r-ç
..
~ı.-.sözıe
,
iftira, bühtan;
..t.ı..- çaba, gayret; çiftleşrnek; (J kadın ile) birlikte yaşamak
, "
t~ç. öl.A...ı haberci, ulak; ayak işlerine (evlilik akdi bulunmadan];
,
.:ı~ç . .ıJ\A:.. kebap şişi;
,
~a (~) (J ... e) aç olmak, açlık duymak, ..;-L- i u~) peçeyi (\ 6 d "J ,:r yüzünden)
acıkmak;
--
kaldırmak, yüzünü açmak; ;""i (.,ri--) [tan]
..
, ,
inmek, alçalmak; seviyesizleşmek, bayağı- (ıan] ağannak, [yüz] parlamak, güzelliği gö-
Oı ••• • ••
lığa varmak;' 4\ ~L ...,A.....\ b·e küçümse- rünmek; (~bşf) açmak örtüsünü kaldırmak;
< ,.
yerek bakmak; ~I(bşi, kuru bir şeyi, tozu, (.;fo ... den) elde etmek, ürün olarak almak;
ilacı) yutınak,
, .
ı.-' .J~toz ilaç;
yemek; (~ile)
,
sonuçlanmak, neticelenmek, bitmek;
de] saçmalık, önemsiziik; bayağılık; ..f-'ç. Jlıi...ıl kitap [eski metinlerde y\5
--,
L.,.-· 'Ç. ~I.A.- FAS.> irsaliye OC.; kelimesi daha çok "yazılı şey, mektup" anla-
•
~ 3~
"kitap" anlamını daha çok ~ kelimesi taşı kanatlarım çırpmak; [b-i alnından vb. den]
şiddetle [güneş]
...
yordu.; özl. Kutsal metinleri içeren]; cilt;
..f-.- aynima, yola çıkma; (ç. )\;....\) yolcu-
tutup çekmek; (b· i) esmer-
leştinnek;
..
~
...
luk, sefer, lur, seyahat;
r ç. .;;1..;Lı yolculuk, sefer, lur, seya-
...
~ yanık
w.....ı ç.
.,
"a
~
izi;
açılma;
.- - .- .
.t,ıe i~ [kan] dökülmek, akıtılmak;
kısımlar!, yüzün görünen bölümleri; aHında olmak;j.ıi..- u alt üst olmak, ters yüz
. , -, . - --
~L. yüzü açık, peçesiz; açık, net, hariz; olmak.;i.l1.Lı u (j.si...ı) v e ? u (.ul.....i...ı) adi,
-,
(ç. ô.,.,A-ı) yazıcı, katip; bayağı olmak;Jsi j daha da kötü!eşmek;
• •
~L-- ç. LJ)- seyahat eden; yolcu; ziyaret- kötüymüş gibi davranmak;
"
çi, yabancı; j.si...ı en alt kısım; dip;
, .-- "
[cin.is.; tek.is. i] ç. Q~ ayva BOT.; ~ [s.] alt; daha ah;
,> 0_'
;j,l., .; ,
;;J,i.., : ...... l:.JI 1Li..ı ayaktakımı;
aldatıcı, gerçeğe
silesi; ı.:,ılb
-- .,;- götünneycn
yanıltınaca,
mantık
..
sil-
mugalata; .)Al
. :- -
;Ju..... aşağı olma; düşkünlük, sefalet;
.. ,
i
- - •o
J.b ,; J\ Sofist1er; ;J1.Lı en alt kısım;
• • • -, , , -
.. ı..s~ e mugalata kabilinden; Safist; ?' müe. .j.A- ç. J!L...ol daha ah; en
H
i
J~ ..;....ıli... saçmalık, bayağılık; ~L... ç. ;Ü~- .' alt; alçak; adi, sefil;
'ı ,.,-
ç.
...
~ ).)"':11 JL....A....ı (ıvır zıvır] önemsiz işler; -: l,j , asfalt kaplamak;
._-- _.- ." -
.!.u..,.; ç. .kı.a....ı sepet; balık pulu; \. Le di asfalt;
- ".-
~ a (~) (b-ninderisini) yakmak, kavunnak 4.01'; i asalakJık KNŞ.;
393
• •
J~ asalak; (seviye, slandart vb.) düşmek, bozulmak; ge.
ıJ:ıi...ı gemi;
., " ...
t
-.
;.) , ç. ı:ıL-. ~l.ıi...ı gemi; ~..ı.. (ğ' ,
çersizleşmek, hükmü kalmamak; eksik ol-
V V b·nin aklına)
,,-.:- '.-.
mak;
....
b-den) kaçmak,
, .. ~kahrolsun... !; ~
gambot; ~ A') veya ~).ı.:J1 ;;.) , eğitim
gemisi;
"
!
- - .
gelmernek
,
(b-nin) {yasal olarakJ ruhsalsııl ehliyeısiz rakmak; (uçağı) vurup düşürmek; (sayıyı)
...
;.... (müe.] Cehennem; inmek, [saçJ dökülmek; cJI. ,.e) yavaş yavaş
" ... ...
J:ıl.".a... Sokrates; gelmek, varmak; ~ ~ ~ .,kjW çökmek,
.. .- " ' .. , .
.u s: '[kanarya vb. için] cıvıltı, şakıma; göçrnek; t.~ .,kjW çözülmek, parçalanna
- -- .... -
..hi...ı il (j,,,a....,..bL...) düşmek; aşağı düşmek; ayn/mak;
••
devrilmek, yıkılmak; (saç} dökülmek; (~ .kLçiy, şebnem;
•
bşı) bulmak; (J' b-e) varmak, ulaşmak; .hA... düşük çocuk;
•
394
...
.k.i..... çakmaktaşından çıkan kıvılcım;
vurmak;
., .
~ ç. .bıl...\ değersiz herhangi bir şey;
-. . ..
çer çöp. çöp hurd.1 t"-ll .bL anık eşya,
kendisinden faydalanılamayacakeşya;
..
JU-
. ..
hurdacı;
. --
1hL ç. ..:.ı\kL düşme, devrilme, yık.ıl-
.
ma; sürçme. hata .~LhH
. -- -.
. öU:ıL baskı hatalan',
•
+ .;.<
•
ol
• •
ç. ı.,,&,jl...L.ı örtülü geçit. koridor.
•
' .. .. .. r .
~ ç. 4li... Slav; Slavlar ile ilgili;
,
•• • •
.ı:.a...... ç. ~L.".bşin düştüğü yer; çağla-
i"'-' o <......) ....... u ~, lL) hasta! hasta"kh
• • ••• olmak; sıskal bir deri bir kemik. olmak:: ~
yan, çaylan, şelale ~,J,i . bir binanın
etmek;~l =~
• •
·. ç. rli...I
. ı· • . (b-i) hasta ;
zemın plaru, yatay kesit; IF"I) ",ıij • dikey
,. . .
kesit; lJ"'1)1..h.L... doğum yeri, memleket;
"
~
_. .
hastalık; cılızlık, sıskalık;
• • • •• •
• ~ ç. ru.....ı hastalık; cılızlık, sıskalık;
.bl.L..ıı düşürme; [uçağı) vurup düşürme;
düşük çıkarma",
ru..... hastalık: cıhzlık, sıskalık;
tenzilat :;'W
."+\
yapma; eksiitme.
•. • , •
..
4f .blA_/jl vatandaşlıktan
indirim ,
~
•
hasta, hastalıklı; cılız. sıska; bozuk.
o. '. _
kınk [lisan);
çıkarma; ~;ill ~'.~ .ku....ı frankın değerinin ..
~u..-. sık sık hastalanan, hastalıklı;
düşürülmesi, develüasyonu;
~' ,~ ,-- ~
• •
Ju..... sakağı. ruam;
.kiL.; [saç] döküımesi; ~y:ıI..b.iW kar
-- '-
~ i C..}--) (b·e, bşi) içmek üzere vermek,
yağışı;
(b-e.bşı) içirrnek; (hayvanı. bitkiyı)
" düşen. düşmüş; adi, rezil;
..kiL.. ç. .ku....
sulamak.
(hayvanı) suyarmak; (bşin) üzerine su serp-
kötü şöhretli [bölge, semt]; eksik, çıkarılmış; . , --
unutulmuş, unutulan;
rnek; i"(,..;JI ı,}-- çeliğe su vermek. !avla·
aL--
,
"
müsakat. su hakkı ISLHUK.;
sulama kanalı MIS.; :. G II (~, ..:.ı~• ..:.ı1.S::.) susmak. bir
şey söylememek; sessizleşrnek, sakinleş
" ,
"Is • ·1 vücudun herhangi bir yerinde su mek, sükun bulmak; <ir bşe) ses çıkarma
• •• • •
toplanması; "lO - ~":il ö~ yağmur için kJh- mak, susarak karşılamak; (ı;rb-e) cevap ver-
~ (edilgen.]
nan namaz;
,
JI,.., su toplanması ile ilgili;
memek;
,. . ,..
, .., 'J\ ol,:;
, öfkesi dinmek, siniri
-...:->-ı
felç gelmek TIP.
•
,
JL..- ç. ..:.ıL içecek su taşıyan, Soo; geçmek; ~ (b-i, bşı) sakinleştinnek, ya-
4JL.ı meyhane vb.de içki taşıyan kadın, tışunnak; (b-i) sustunnak; :* ( ...111"; (bşı)
saki; (ç. 131."....) dere, çay; sulama kanalı; su
, .
gizlemek, söylememek;
- . ,
..: .>',..d sessizlik; suskunluk; ,* < ii.;.
"
..çarkı;
.'
cl,.... u (l!.L.ı) (kapıyı) kilitlemek, sürmek; (para) sessizce, ses çıkannadan;
basmak;~(:'«..ı)a(~)ve~:'dl ~ susma, konuşmayı. sesi kesme; in-
."
...
..s::.....
sa~ır olmak;
'
ç. ~.>',..d sikke, demir para; yol; MIS.
me, nüzul, felç TIP. ~:; • ;Li:; ->,..d kalp krizi
sektesi;
SOkak: ",,:!.J-,' ~ ve i~.J-\ 4.5::' li demir* ..:.ı~ sessizlik; suskunluk;
yolu;:; ~ , !;L~j ~ pali~a. tarla yolu; i,) ..:.ı~ 'll; 11'; ALF.BKZ.;
.. " ,
~.H darphane;
" ç. ..:.ıi dümen, dümen bedeni;
.;,\5:.....
ı.i§-
u~n;
, .
" suskun, sessiz;
'
ı - ... • .-.
~ a (~, ~) sarhoş olmak; ~l (b-i) ile yürümek; aylakça dolaşmak. oyalaoarak
sarhoş etmek;.fl..,..; sarhoş gibi davranmak; yürümek; amaçsız olarak ilerlemek. vakit ge·
, , ••• J •••
.r< . ç.•.:.ıL sarhoş eden içki, sarhoş ~ u (ıJ~) sakin, huzurlu olmak; sükun
eden şey; bulmak, sakinleşrnek; [harf] sakin olmak,
3 • • •
~ ::::) ~ (b§e) şeker karıştırmak, (bşı) sessiz okunmak; [ağrı, acı, kızgınlık) din-
şekere bulamak; (bşı) şekerleme yapmak, rnek, bilmek; (d" b-nin) (ağnsı, kızgınhğı]
.;ç......
şeker ile kanştırarak muhafaza elmek;
..
şeker; _.,$ı5- şekerlemeler;
.;ç-
,
geçmek. dinmek. yauşmak.; (J veyaJI .. .e)
. . . .,
.. .de) kendini rahat hissetmek; ~ u
. ..-
'.
ı..-aıı ~
toz'' .
. . -- ..
c'" - üzüm şekeri' \ . cı ;;11 ~
~rirenkli;
~G:..... J ~L.S~ J yaptığı her şeyde; yeri; mecnun, deli; j,j~
.. - .
len; ruhların, hayaletlerin, cinlerin uğrak
-
)1..ıJI (bu) ev cinlL
her durumda, hep, daima;
ev, mesken; yurt, vatan; mak, sıvışmak; (Jl ... e kadar) yayıımak,
,
.:..~sakinleştirme. yatıştırma; uzanmak; (JI içine) yavaş yavaş ginnek;
-,
ıJ'S:...\yerle~tirme, ikamet ettirme; sızmak; (Jl e) [gizli niyetlerle} yaleJaş-
JL.ç. il)-, LG mü•. ç. JI;'" sak;n, mak; (Jl ...e) saldınnak, hücum etmek;
- - (J .. .in içine) işlemek, nüfuz etmek; :.wı
hareketsiz. durgun; sessiz [harfi; durgun, ak-
, ,
mayan (sul; sıaıik lelektrikl. (ç. ıJU( " kaçmak, sıvışmak; cJI .. .e. içine) gizli gizli:
~) oturan, ikamet, eden, sakin; iJtk ~ ıı yavaş yavaş ginnek; <uJI b-nin) içine
sakinler, yaşayan kişiler. nüfus JI • işlemek, nüfuz elmek; [birlileJer] tek tek veya
iJ~1 cennet mekan. nıhmetli. merhum: küçük gruplar halinde ilerlemek ASK'; verem
-,
uUI J • ~ S- kalabalık nüfuslu; ~~ '"
, - -
~~ parmağını bile lapırdatmamak; ~~
olmak, verem hastalığına yakalanmak; ~\
(bşı) hafifçe ç.bp Çıkannak; (bşi örn. US
..- .
,- -
~L.ı b-i tahrik elmek, kışkınmak; elini,ır ...den) geri çekmek; (kılıcı) kınından
,-
ıJ,.,s::.-meskun, kendisinde ikamet edi- çekmek; (bş; ıJfb-den) kapmak, zorla almak;
JL 398
. ... . -.0 • __
J.. sepet;
• , • !
tutmak;'. i ; yas tuunak ll;'. 1- dı =~;
J--
t· ,
verem hastlığı, tüberküloz
iJ.ı::I1 tüberküloz. verem; l$.f)\ J-l'
_. • t
J--JI
ff;
\. i d
.
'
eAilimi; şüphesizlik;
- -- -..
41~ ç. ..:.ıL torun; soy, nesil, torunlar, ~ ç. ~~i hırsııjık, gasp malı; saka-
sülale:
.
,
J."')...... ls.) soydan gelen;
tat; ip, kablo vb. MIs.;
,
~~ ç. ~ malem elbisesi, [genellikle
..
.-ll..-- ç. ..:.ıL,- .JL.....o
.
dört köşeli sütun;
büyük iğne; dikili taş, siyah];
. '
.. .
'. ) • çalınU, soygun malı, zorla alınan;
.-
y~' ç. ~L..I meıot, yol, usul, prose-
ofsayt
, . SPO,,;
işleme SiY.;
J")t.....jl nüfuz ehne, içine
Jf----
,;;. .'
veremii, tüberküloz hastası; i/~ y ~L yazıl kitabi üslubu;
...
dür; hal; tarz; stil; [yazar için] üslup;
,
,-. , - •
• • • •
~"'Jı,.... ç. ~i eritip sızdınlmış lereyağı; negatif [foıoArafçllıktal;
, , '
.
.
" '
u,~ salata; y J-- ba.şansız;
,
,j'J-,
Slav Is.); (ç. "J') Slav [;s.l; cl.... Il, i (bşO zorla, kuvvetle çıkannak, çekip
" '
lJ}'j.,." kırmızı kurşun tuzu; çıkarmak; (bşi öz!. vücudun bir kısmıııı) ası-
, ,o
(düşmamn silahlanm, elbise vb.ni) ganimet ~ şalgam BOT~ kolza BOT. Brassica napus;
---
&
,. -
a (&) pislemek; [kuıl çımkırmak;&
..
almak;
rnemek;~
(bşi,
,
b-den) sakınmalc, (bşi,
"
a (~) materne ginnek, yas
b-e) ver-
[deri, yara kabuğu vb.] soyulmak, (V- veya (~wl SllyU, ı,) .. .e) dökmek; ... JI :,' t..
ı:r ...den) soyulmak, çıkıp gitmek, sıyrıl b·nin soyunu h.e dayandınnak J - '"' ; peş
mak; (bir özelliği) bırakmak, devam ettinne- peşe gitmek; [su] damlamak; sürekli olmak,
gömleği; ayın
•• ••
sonu;
.. - .
MEC.]; {olaylar, makaleler vb.} dizi, seri, sil-
l-
kısmı;
..
L-
L OL '
:~- ~ ~ ağacın özlü ve canlı sile ~ J~ı Ai L.. ~ra dağlar; Akıı:il
"
omurga, be/kemiği;
.. .;,pl.. ..; :
il...LJI ft; LL..L.
.'
, .
t"'.A-. ç. O-,lJ)-k3sap; ~~L.S''i1 peşpeşe y~anlar: bir dizi ya'ı~;
•• ••
~ derisi yüzülmüş, soyulmuş; tatsız, .,......11 AL. ~ soyağacı, şecere;
400
•••
J ardı ardına gelme, peşpeşe; ardı- arsız, küstah, sert [dil]:
i ;
• •• • ..
4.k';ıl...ırahat davranma; kabaitk. küstah-
Şıklık; ~
ramakszın;.J
i
... - ..or_-
·I~ sürekli olarak. kesintiye uğ-
Js- .. .in
kılmak, yetki ile alamak; (bşi, b·i küm, kanun, yol; otorite. sulta; izin, ruhsat
üzerine) musallaı etmek; (cezayı Js- b-e) verme; (y ... 1) meşru kılma; (ç. ~')l...-ı)
-, -"
vermek; ~ b-i, bir cezaya) çarptırmak; sultan; hükümdar ~ ~J.~ ı:.ılk.l.... tekir baJı~ı
(Js- bşi) yöneımek, kontrol elmek; ~ç. &' ticari mal; yağ kisti;
. ..
LL:L
-, -
ç. ..:.ıL, J:...L güç, kuvveı; oıorite, ......u...ı /i (ı...ıÜ-L) geçip gitmek. bitmek; önce 01-
•
yetke, sulla; nüfuz, hüküm, idare; (ç. ..:.ıı) mak; , ; ı .. (b'e, para)'ı) ödünç vennek;
~.. .,: ..
otorite, salahiyeı: ~ ~t')l 4h.W1 babaya da- ı...ıÜ-LI (bşı) geçmek. (bşden) önce gelmek;
yasama organı: ~~
sulta;.d. _~L
, .. ... LL:L
cı ;;rı 4..h.Wı yargılama
askeri otorite.
kontratı hazırlamak;
.., • >,
;;1... 1=, ai , .
kira
, " ' .
~_j __a·-ıı 4hLJı yürütme organı;
yetkisi;
,
..;.J...ç. J~ı bacanak;
, .
i
•
.
ll:Lcekeı; A.a.ıelti;
"' ." -
~ saglam, metin, güçıü; çekinmesiz. ......u...ıve ıJ')l.....l selef, öncekiler. atalar,
401
... mak; [bitki] sannak;
dedeler; peşin [ödeme]; faizsiz borç; \
önc:e, önceden; peşin oLarak
.
~LAH 1;1
,il ~
-. Ji .- .
ı",iLo [MIs. ~ J yapraklanndan salata ya
selefi salih. iyi arnel işlemiş olan eskiler; da yemek yapılan, pazıyı andıran bir bitki;
, .. - ı.i~ sert/ kaba konuşma;
~ ç. u!. faizsiz borç; peşin [para];
- --
. :X-., li Selefılik;
_.
Selefi olma;
--•._.
.u. -'~ .
i ç.~ ......... şeker, tarçın ve rezene ile
:4 eLı ç. d i . borç; peşin [para]; ayak- yapılan bir yemek SUR.; mizaç. doguşlan ge.
kabının
-.
astar derisi;
.
len yapı.
ujL
..
tabiaı;
.,.
ve Uj~ kırmızı kurşun tuzu;
J~ üzümü ezmeden, damlatılarak ya-
J.~ av köpegi;
-.
pılan şarap;
-- ,
ii~ = -.i~- Jj..~;
--. - i..
JW çıkiş, (ırmanma;
$o ı.a..., seler, dedeler, atalar;
.. -
J,.,ı.- kaynamış, pişmiş leı. yumurta];
uı
.
. tapan, kesek kırma makinesi;
" . . .. . ..
-11 ~ faiz 4i ,.,ı.-ç. J:ılL..,. et suyu çorbası;
- ....
dJ ; kredi, ödünç' d)
- -.- •••
~iı
.<
-ıll ..:.ı~1 sarmaşıkgiııer;
oranı;
•.- i • •
+..
,4) ·11
; kredi, borç
~
ticari banka;
-< "'"
i~_
~Jw.. iii) ; emlak kre-
.
<!.u... u
'" ..
(<!.U.... 4.s ."ı....) (bir yolu) izlemek. (bir
disi; yol boyunca) gitmek; (bir yol) ıutmak (yine
. .... , .- .. -
ı.AJL.. ç.~, ....,~, 1_A.H>"" geçmiş. es- MEC.]; (YOU b-e karşl) belli bir şekilde davran~
o • _ •
ki, önceki; ata, dede; l.U\...o önceleri, ilk za- mak, tavrı içinde olmak; (bir yere) ayak bas-
. -- .-
mak. girmek; ..tJ i • (ı!J L·) (bşi. ~ .. .in
manlarda; daha önce, yukarıda (kitaplarda
- . -- . - .
-. .- .
gönderme ifadesi} ~I..b-'iL ı,.,iJI.".... geçmiş
olaylar. hadiseler; .rS.ill ı...iJL- daha önce
arasma. içine) sokmak; (ipliği. ~r"jı ~
iğneye) geçirmek t ~ı. j' Jl J ~ ... i dizi.
- .- - - sıranın içine almak. dahil etmek; ~ (bşi
anılan, ifade edilen; ~J.ı-.ll ~L.. horoz ibi~i
özl. kanalı. boruyu) temizlemek, arıtmak;
çiçeği, yabani kadife çiçeği DOT. Amamnthus
-.)1 - ...
i
tricolor; ~Lo
....
~L.ı J eskiden;
. - .•,
. .. ,
(makamya sanlı ipliği vbj) çözmek; (1...--'
ı ii·... çerrefilli, karmaşık bir işi) çözümle-
..:.ıW-. sülfat ),)W:.:.!l uw-' amonyum. sülfat; ,
ı -:- .
,- . (bp) asfaltlamak; rnek. halletrnek, içinden Çıkmak; ~L (bşi,
rı
\.
-'
cı
..• asfalt(lanmışl;
-
ı.s' ... in içine) sokmak; (iplili, ~r~i ~
-.
-- iğneye) geçirmek;
JLı u (~) (kamçı ile] (b-nin) derisİni yarala-
. - . .
~ ç. .!.bl... ı iplik; tel; hat; ray; kurum;
mak; (bşi) kaynar su ile çıkannak; (bşı) kay-
- ..' ..
nalmak (b-i, ~~ söz ile) yaralarnak, inciı-
..... .
meslek; kadro ~
- -
~)~lıoprak haııı; ~~ ~~i sualtı
J') ':il ~ veya ıl.11 II
ı.J?-: rs·1 tel1i, tel vasıtası ile; da JL ... e) bırakmak; (J; b-e) selam ver-
• •
..fl-:
'l telsiz; yayın (s. ve is.]; radyog- mek; Peygambere salat selam getirmek; (ı.:J
ram; radyo uzmanı ;; :<.L 'l ö~G1 telsiz bşı) vermek, ihsan etmek; (ı.:J bşe) razı ol-
..-
b
!3~ davranış. tavır, hareket; ı:,: :.. bırakmak: 4..? J) ,.ı... ruhunu teslim etmek:
~ . ..
~"'il'
..
~ son nefesini vermek; ~
!lyLJl iyi. müsbet tavırlılık; !3..,L.Jı ..Lc.1)
,~. . .
~~.
. - ..,
,ij
~i ~
veya !3y......ıı yt~; adabı muaşeret; - _.,,i', polise teslim olmak;
.. -.
",o • • •
~ıı . ç. ~L......
. .
yol; tutulan ızlenileo yol. ~ı.Lı~I) ~I Js- kendini b-nin insafına
'" ~.
\!..ULı geçilen, kunanılan [yol i; izlenilen müslüman olmak, İslam'a girmek ~ ;ı..Li
< ••• •
~, Jl 0"'---' işini Allah'a bırakmak; ~.
takip edilen {yol, prosedür]; açık, kapalı ol. ,. , ......
mayan, temiz [yine ANAT.I; (ç. 0)0) manevi ~)) ruhunu teslim etmek; ~ [gön~erilenl
(bşı) teslim almak; (bşin yönetimini) üzerine
bir yolun yolcusu, salik, süluku olan;
,. . .. . .....-
almak, üstlenmek; Pl ..,ıli. ı-W hilim
~).- geçilen, kullanılan [yol); izlenilen, - .. -
olmak, hükmü eline geçirmek: ~W bb ile
takip edilen [yol, prosedür]; - ...
~ a (..:~, r~) esen! emniyelte/ güvende, barış yapmak; ~~(bşe) dokunmak; (bşı)
403
teslim almak; (bşı) üstlenmek, mülkiyetini yeue olma; problemsizlik. işlerin düzenli git-
J • • -- ,
.
•• 0 ••
. .,,--
mağlup olmak; Jezzet; J~L ( !l')l.I) j".~ ülke bütünlüğü;
.. "
~, Lı,'}L... samimiyet, temiz kalplilik;
.
~banş;
• -o •••
•
~ [müz. ve müe.l barıŞ. hazar; İslam ~i j".~ samimiyetle, temiz kalple, içten;
; • •• i- • •
BOT';
~ peşin satış ISL.HUK.; bir çeşit akasya
•
yolunu
~
. ç. .i.
açık etsin! yolun açık 0lsun1;
ı-l.L esen, güvende. emniyette;
" " ,.
~ ç. ~~,~~ merdiven; merdiven· (~ .. .den) bağımsız, hür; sağ salim. başına
ler; basamak; ıskala, gam MOz.; vasıta, alet, bir şey gelmeyen, hasarsız, kazaya belaya
araç MEC. ~ ~".F ~ yürüyen merdiven; u~rarnayan; tam, eksiksiz; ayıplanacak, kızı·
"
4l,.., basamak; lacak bir şeyi olmayan; sağlarn; sağlıklı; aklı
r~ esenlik. salim olma. zarar gelmemiş, başında, akıllı, makul; kötü durumda (olan
hasara uğramamışlık, selamet; banş, güven· kişi, kullanılır)
,...durumunu iyiye yormak için
,
lik, emniyetle olma (ç. ..:.ıl) selamlarna, se-
.,
, ~.,.ıı ~ sağlıklı, sağlam bünyeli. gürbüz;
.' •• • • • •
lam; askeri selam; milli marş rlAl1 r'j....,J\ , . iL.lI..,ı.. ,eUm [lümö' vb.]; ~i ..,ı..
., . .. .
kamu yaran. amme menfaatı; r';....JI )1,) Cen· makuL, akıllı, aklı selim sahibi; ~. liJI ~
.,., " .. . ..
net; Bağdat; r~\ ~~ Bağdat; r~\
Dicle nehri; r~
•• •
\! Aman yarabbi!; yok ya!
.*
.
temiz kalpli, içi dışında; ~ JJ~ lezzet;
r.S"~ç. ul:-t~
", . '
parmak kemiği;
.. . . . " -
tüh!; ... ~ r':J- ~ mutluluk ya da hüzün ~~ç . ..:.ıL 11;
•• •
için
olmuş,
kuııanılan bir nida ifadesi: ... e
ne yazık!; .. .için ne iyi, iyi ki ...;
...&
yazık
daha
~\ daha
sağlıklı;
güvenli, daha bağımsız, hür;
•• • • • • ••• ••• • •
~I ~"':J.-.- Ona benden selam söyle!; J lJ~Süleyman(as.);' iJl.J .. u y
-,
r~l hepsi bu kadar. vesselam (öz!. mektup· som balığı zoo. Salmo salar;
•
larda sonlandırma ifadesi; r~i
.. .in işi tamam, .. .için yapılacak bir şey yok;
... ~ ,.,w~ mas.;
.: .
WL..-uzlaşurma. banştırma;
...
clL-')l..ı selamhk, kabul, oturma odası;
• • • •
r:>l-i~ mas.; r:>l-'jl İslam dini;
•
•
l...')l... salim olma, kazadan beladan uzak ~i-lislamiyet; Müslüman olma;
olma. esenlik; sıhhat. iyilik; güvenlik. emni·
." ;
404
, ...
~ kabul; nmas.; ı.S jL.ı teselli;
• • •• - • O,
rJ\.... esen, güvende, emniyette olan; (V- lJl~ unutma, URutuŞ; teselli;
. - ..
., .1) olmayan, (.J' ... den) uzak; salim, hasar, ö~ ç. JL.-.- eğlence. kendisi ile eğle-
•
zarar görmemiş, sağlam, ayıbı, kusuru bulun- nilen şey; eğlenme, oyalanına; teselli;
• •
mayan; sağlıklı; tam, eksiksiz; kurall! OILB.; ~ eğlence, eğlenme, oyalanına, meş
yapısında
,
illet harfi bulunmayan [fiil] OILB.
.. , .
gul olma; vakit geçirme;
J--
" .
t ~U\ ~1 kuraılı çoğul, cemi salim OILB'; eğlendinci, vakit geçirici; rahatla-
dedilmeyen;
kabul
..
",ıı_~. =~.
. • yemekte kuııanılan yağ MIS.;
•
~L....o barış tarafıarı, barışsever, yumuşak t ı;C ~ nebati, bitkisel yağ;
huylu. halim selim, kibar,
..
~ J •.. i • selenyum;
• • •
~
ıt l '
. ,• ç. iJ)- müslüman;
alıcı, teslim alan [mektup, posta,
.....Ibkz........
,. .'
~ u (ı-") (bşe) zehir koymak, karıştırmak;
•••
havale vb.i]; (b·;, bşı) zehirlernek; ~ (bŞI) zehirlernek;
• .,
)J.;.!. ~ Fr.> silindir [otomobil vb. için]; ~. ; zehirlenrnek. kendini zehirlernek;
- - . ... -., .. ,, .
("ı....) 'J-- u (,1.-. "ı"ı....) (b·;. bı; ya da.r' ~ ç. ~ J-I, ~~ zehir, ağı; delik, gedik;
• o. , :
.../) unutmak, zihninden silmek, artık iğne deliği ~ J.W:2..:-:l\ r.r-Jl beyaz zehir, lero-
,.
düşünmemek; ...;.. (b-~ ır ...i) unutturmak:; in, kokain gibil uyuşturucular;
•
(b-; ı:.r ... den dolayı) teselli etmek, kederini r.J--I müe. ç.~~ sıcak rüzgar, sam
•
.,}--J..
• - - i • •
ı:r den) uzak.laştırmak; (üzünıiileri. tasa/an) rL-,., ~L.L.... [çoğ.l [derideki] gözenek,
.. - ...
yauııınnak, dağıtmak; .)-ol = .)-o ; mesame;
• •
(y :ie) eğlenmek, neşe bulmak, hoş vakit ~L.... gözenekli;
, -.
geçirmek; (rf .. j Y ile) unutup teselli bul- ~L... gözenekli olma, gözeneklilik;
f·
mak;
. . .,
('e j zehirlenme; kana mikrop ve toksin
.. ~,-
J J"
• ,
.
karışması, sepLisemi;
- :.,
r.şr..ıJ\ ~\ kan zehirlenmesi;
J, ~i ~i üremi;
o müreffeh, rahat bir hayatı yaşam sürüyor; rL.. zehirli; zehir üreten, zehirleyici;
405
..
r~ zehirli, zehirlenmiş; iznini istemek; (b-den) bağışlanmayı I~le
· , • •
r-:-' = ~L. ; mek, özür dilem~k;
• •
.j J":"~ı........ gök mavisi; e:---' eliaçıklık, cömertlik; yumuşak dav-
••
ı.f y~ sempatik ANAT.; ranma, hoşgörülü olma;
•
~ •• J =>~L.. (bşin) karşısında olmak; eo--- ç. c.~ eliaçık, cömert; hoşgörülü,
,,
.'. 'ç. .:.ı.J-'>'- yol; tarz, tavır, üslup; müsamahakar,
••
azİrnut ~ ~t), c.::.. başucu, 1:1..:-' nmas.;
,'. li
•
~ (bıi) çirkinleştirmek, iğrenç yapmak; ~l.-; hoşgörtiHilük, müsamaha, tole-
· .
...
' . "
~ ç.t.l.:- ve ~ ç.ı.r:-t- çirkin, rans, esneklik;
iğrenç, tiksindirici; ~
. c.""""'"
"-
izin verilen, serbest, yapılabilir;
• •• • •• • •
~ ç. ı:1..:-' . ..,.-I..:-'.'l'" , =~; ~~.>--' haklar, ayncalıklar ve imtiyazlar;
- -. --
~ı........ çirkinlik, iğrençlik, tiksindiriciJik; ~L:... ~ ... e karşı) müsamahakar, hoş-
. ,. .. .. '"
oımak;~ a (c. L.....) (J b'e, Y bşı) gönül- Jl.,.'/ ç. ~ı...... kemik dış zarı, periyost, sim-
den, sıkıntı duymaksızın vermek, ihsan et-
mek; (J b-e. Y bt için ya da ~i ... yapmaya)
(..
hak ANAT.;
..
..ı...... u (~ y-) başım dik tutmak, başını eğme-
1" -'-_"
Y
izin vermek, yumuşak: karşılamak; (J b.e,
, .. . .
bti yapma) yetlCisİ vennek t .u.ı, C' 'i
. rnek [bazen ..,..1)1 ile);..ı...... (....f')~l toprağı)
gübrelemek;
d
-. -. -
Allah korusun! Aııah etmesin!; ~ yumu- Jı...... ç. i~1 gübre; ~~ JL.:.ı kim-
şak/ müsamahakar! esnek davranmak; ~L.. yevi/ suni gübre; ~~ Jı...... tabii gübre;
.. --
• • •
~
.. .,
u (Ör--) karannak,
(.".-. ).,.....,) geceleyin
esmerleşmek; ~ u
,. ..
simsarıık, komisyonculuk yapmak;
bet; gece, karanlık; i.J 1 'simsarILk"komisyonculuk; ker-
• •
Ô.r-' esmertik. karalık; vansaray, büyük yolcu ham;
)L....... MIS. hasır yapımında kullanılan bir
· -
)' • 'ç. i rı.-, rı.-,.r-"""\......ı komis-
-. -. -
..
kamış çeşidi
~ ı$J.a
. bir BOT. Juncus spinosus
çeşit hint kamışı, bambu;
ıL • d yoncu, simsar; tt.....~l Ji •• borsa tellalı, mu-
bayaacı;
•
) •• d (gece], sohbetli] arkadaşı; eğlen O). • • aracı, arabulucu IR.;
•
diren; birlikte eğlenilen kişi (hikaye. Şarkı, t 'susam;
o
..
müzik vb.ni dinlerken]; .k-. u (J:ı....,..,) (kesilen hayvanın) [tüyünü vb. ni
ö~müe. R;
. - . .. . . gidennek için] sıcak su ya da kimyasal bir
kumral;
. ..
rO-'l müe.
["~\
.........."
ç. .r- esmer; koyu
~l.".......
...
nın çoğulu] ...:.ıljr-"
esmer
, .
maddenin içine daldınnak;
.. (bşı) hazırlamak;
~L.ı ç.)ı.-
..
i ~U gece sohbeti; sohbet. muhabbet;
gece sohbeti arkadaşı; e~len-
t""'a~, tL....., ~l.-., t. ')(H bı')
duymak, ("":"' bş hakkında) bir şeyler duymak,
di.ren, hoş vakiı geçirten (sohbet vb ile) kişi; (bşi, ı/ b·den) duymak; (J veya Jl bıi ~
4Q7
. J&-onu duyabilecek
kadar,
-.
...e) kulak vermek, dinlemek, iyice kulak
- -
vermek, kulak kesilmek; (bşi) gizlice dinle- C' _.~Ç. ~L.-.t
-- kulak; sıeteskop; ahize;
mek; (~ ... i) steteskop ile dinlemek; t ~L,... ~ dinlemeleri için;
'- " .
: ; .. , .ahize·
t-" duyma; duyma hassas•• duyusu; (ç. •
i' • • , •
tl..-ıl) kulak e--Jı.ı..G kulak şahidi; ~L. ç. iJJ' işiten, duyan, dinleyen;
•• • ••
~ıkJ, j ~, ve ~L1 ; ,: Ot - , başüstüne! t,.,......duyulabilen, hissedilen; U' i
c:' II J J' i~ gizli gizli dinlemek; JJı C." ıÇ. iJJ-dinleyen,işitcn;iJY'" .11
... -'4-·
..
.)
- o-
!
- b-e kulak vermek, ..
>-0.;_
lO. ,.ı..
(
dinleyiciler;
.. ' - "
kulak kesilmek, kulaklanm dikmek' ı.J-I u (lJ.".....,) uzun, yüksek olmak;
,. • ,.
..,
~ [na't] işitme ile ilgili; akustik; ~
..;.ıl,.. 11 akustik bilimi;
- gibi;
ıJ~ çok yüksek; uzun ve zayıf; sınk
. . , •
~L. çok yüksek, uzun;
ı '" • saygınlık, itibar, ünvan ~
-. - ..
d i _ o
~ -- - ı ;' -
dL.....ı sumak, somak DOT.;
~.. II veya~" •- II saygın, muteber,
.. . . -
rj-?
~rO' ~ Jl adı çıkmış, narnı kötü; t1J. d ~ ~/.' (bşı) kalın, büyük yapmak;
,
• • ••
tL.......ı duyma, dinleme; işitme duyusu, çatl,ıavan;
lot).
ı.tJ.
.. ' i
kalınlık'•
işitme kuvveti; yaygın kullanım sebebiyle
kabullenme DILB.; ~ı:-. {cin.is.; tek.is. iJ ç. ~L...-, ~ı.:.:...ı
• · , .-
~t..-.. aJcuslik; işitme ile ilgili; yaygın balık LS"" Y t1J•• pisibalığı ZOO.;
408
•
~ [tek.is.] balık; ~ ~
ASTR.;
II Balık burcu
-. .
~ ç. uı........ şişman; yağlı, besili;
-
ı:.ıı........ [cinjs.; tek.is. iL bıldırcm ZOO.;
,
.;....-, (na'ı} balık gibi, balıklar ile ilgili, ı:ıı........ ya~ tüccan, yağ alip satan;
- '" ..
ballk... si;
• •
;ll.-JI : ~i)i ;lL....JI Arkıurus ASTR.;
• • • .. -
",-, :.r.)ı ",-, baldır,
-_. --_.
- '. . ....
Jr~1 ;ll.-JI Başakçı YıldızlASTR.; .;1>- bıldırcm
ı,;'--' [cin.is.; tek.is.
ZOO.
i\;'--'l ç. ..:J~ı........
• • • • •
~UL Ji ulaşamayacaAı hedefleri olmak, ~ şişman, yağlı, besili;
-.
[lafıen: Arkturus ve Başakçı yıldızına uçarak ':?Je ' 'çok uzun, aşırı uzun, dev gibi, devasa
erişmeye çalışmak];
"- . -
[yine ..... U.l1 ':?J e' 'l; [kargı, mızrak için]
•
• • •
•
~.?-- tenekeci; gurur duymak; (ı.:,f- biri için) çok zor! anla·
• •
~~ tenekecilik mesleği; şılmaz! kompleks olmak; (Jl ... t) yüksel-
..
J- u (j.-ı) (b·nin gözünü) oymak, Çıkarmak; mek, çıkmak; <Js- üzerine) Çıkmak. aşmak;
•• •• •
.J.-- u (JJ • d, ~)-'--") [elbise] eskirnek, (Js- ...den) daha yüksek olmak; V' için)
• • ..
yıpranınak; J.-..I [elbise] eskirnek. yıpran- çabalarnak, ga)'Te1 sarfelmek; ı4 L......ı (b-i,
-.
mak; J. - di (b·nin gözünü) oymak, çıkar- bşi, JI ...e) çıkamıak, yükseltmek, yücelt-
mak; mek; (b-e) cesaret vennek, cesaretlendinnek;
...
j......ı ç. Jt-ıl eski elbise; esiciler, paçav- ıs-~ (b-i) geçmeye! üstün gelmeye! baskın
• i- • • ...
ralar; kabın dibinde kalan sıvı; lJ"l5:Jı yrı çıkmaya çalışmak;~l (b-i, bşı) kaldınnak,
., "
J-Jl ? bardakta bir şey bırakmamak; yükseltmek;ıs-W bb ile şan; şerefte yarış·
• •
.
• • •
~ o~, ~L....ı) şişman! yağlı/besili olmak; mak, rekabet elmek; yüksek! dik ol·
-. UZUN
ı:r- vev-ı' (b-i) şişmanIatmak; mak; göğe doğru, uzayıp gitmek; (ı:f' b-den.
. "
.:r- ç.lJ'y- erililmiş yağ; bşden) daha üstün olmak, V ... i) geçmek;
v-' şişmanlık. yağlıf besili olma hali;
. ..
(Js- b·,) geçmeye çabımak;
-
"-' n-• ..
~""A [cinjs.; tek. is. i] ç. ~ı........ bıldırcm
.J4-" yükseklik; yücelik, ululuk; ~L".,
- '..,.
~'j.j..'1' J-'# şahsiyet, kişilik yüceliği;
.
~W, müstear isim, takma ad; ~~\ I'"'""~
.
• • •• . . -- ,
~ı........ [mUz. ve rnüe.] ç. ..:.ıIJı......., ..:.ıl"....... tt; ~f~ r~ fırma adı Tic.; ~ r~ özel
• •• • • • •
gök, sema, gökyüzü; 1 ..:.ıIJUl ~I.....ı sema· isim; .ı.:'\:ı:-l'"""! fiilden türemeyen isim, camid
• • • • •
nın en üst katı; isim; ~II'"'""! topluluk ismi; ~i ı-'~
• • • •••
JL...... [na't} gök ... , semai, göksel, sema ı.I': • +-1 cins isim; ~)U'" ı-'~ işaret ismi
•
ile ilgili: göklerden gelen; gök mavisi; [işaret sıfatı veya zamiri olabilir}; ~!
• • • • • •
l$J~ (na'tl gök...• semai. göksel. sema J'~ c-ll küçüitme adı [dirnunutif]; ~.w, ı-'~
_o- • • o. •
ile ilgili; gök mavisi; gökten indirilen; açık sayı; ~i r! soyut isim;~' I'"'""~ somut
havada. dışanda lkapa1ı alanda değil]; kutsal, isim; J.. ;.,,;.ı\ r~ " . üstünlük ismi, ismi tafdil;
•• ••
semavi, mukaddes; ~i ı-'! isim fiil; ~L ı-'! etken ortaç
v--• yüksek; ulu, yüce. aziz;
• •
.... .
(ismi fail, aktif partitzip, nomen ageolis);
.
•
Q
J
.) isim, ad;
•• •
• i , _ i i
~.Y- Zeyd ismini aldı. Zeyd diye isimlen- belirli bir süre için; ı.s--- ~ J:ı:-l JI süresiz,
• • •• •
dirildi;
. .,. _. ••
vakit belirtrneden. aksi belirtilinceye kadar;
şekil vermek,
nun, gelenek)
(bŞI) biçimlendinnek; (bir ka-
çıkarmak,
.-
~ ı:.r-
.u' - ,•
sivriltilmiş; kokmuş, kokuşmuş (pislik,
çentilmiş, diş
. ,-
koymak;
diş yapılmış;
\;ili kanun Çıkarm~ (bşi) keskinleşlir- '0- ,
keskin sivti; sert [çehrel;
_
r:r-
, o - -
başlatmak;
..1...-. ...
gelenek) çıkarmak,
,.'
C-
ihdas etmek,
~L Muhanuned'in
.""
~ Sünbüle burcu ve takım yıldızı ASTR.;
•• 'o :
.
.,.. i
-
ç. ~, ..:,.ıl
•
.,."
..
mukabil ağırlık
- -
·.
reşit olmal rüşt yaşı;
. . J:Al':r fildişi; ~
.
[terazide];
.' ..
~i ~ ı..:...o..w yaşlanınak. yaşı ilerlemek;
..
..
-
~~ gri, gri renkli;
.
.. .'
L.. ç.4i"'" adet, gelenek. Wre; j.:..Jı veya
ı.s;J1 ~ Sünnet, Peygamberin yolu; J-i ~
. -.
ç. J-;L:-ı sancak, bayrak; sancak,
"
~ sUnni; (ç. ıJjo) sünni kişi; ~ a ~. 1:)'-') [fikir, düşünce) (J b-nin)
~klına gelmek; [fırsat] (J b-nin) ayağına gel-
.-
lu sayılan şeyler, uğurlar; fikirler, düşünce- ~ç . .;.JI., ;ıl.:-ıl destek, dayanak; arka-
ler;
-- -
lık; (ç. :ıl.:-ı~ senet, Tavi zinciri HAD'; (ç ..;.ı\.)
- - '"
WL..flfsaı, imkan; döküman, vesika, senet, borç senedi; 1
. .. - .. J.;""o
~ç. t \:....ıl. t..r-' kök, kaynak, masdar; diş ~Wi ~ yükleme makbuzu/ fişi; J~~
çukuru ANAT.; .ıZ.Jı bilgiyi! haberi aktaranlar; senet ricali
~çürük kakma, kokmuşluk {yaA, vb.]; HAD';
o· ••
~çürük kokan, kokmuş; ıjl..L:...oıç. ~;ıl.:-ı örs;
i
-- "
J.;....ı U (J ~) <JI .. .e) dayanmak. yaslanmak;
-
lık; yastık;
(JI ...el yaslanmak. dayanmak; (..,.ıı .. .il resmi kayıtlann bulunduAu yer; ..;.ıl
temel! bazı esas almak, asıl kabul etmek;
., 1·- ,
, ..
~l yükleme makbuzu; irsaliye;
•• • ~ • ,o •
, ... JI ı. e.1\ ..L:...oıl suçu ...e yükle.me~; ,f~ astarlık olarak kullanılan ince canfes,
, • o • • • • •
mek, itimaı etmek; ~l~, Jl ...e) dayan- ıJ~..l.....;..J [cin.is.; tek.is. iL pımal BOT. Quercus
mak, yaslanmak; e,JS-, JI .. ,i) temel, esas ileks;
almak. kabul etmek; (~. JI ... e) güven- -
J~~ meşe[denl; meşe gibi;
mek, itirnat etmek; (,.;s. ...de) temel kabul , --
J~ ç. ..;:il.:-ı kedi;
edilmek, temel alınmak; i~~ ç. ..;:i~ balıkçı takımı, olta;
. 412
.~r .' /
ıı Sansmt; Sanskriıçe; ~ (J b·~) kolay gelmek, (J biri için)
., Oı
J,.:..... [cinjs.; tek.is. iJ tohum zarfı; çanak DOT.; ~L.ı ç.lJI.,.... su çarkı;
,. , • .<- •
;;\;,.,..,.0 ç. uy....... sel, mendirek;
o~ zımpara;
r
• - $' -
r ~
.. , ,,"
(bşe) tırmanmak, çıkmak ~ ı" i hicri yıl;
JL-ll iiJJ~ çok şerefli. onurlu bir konuma ~ y:-.. yılda bir olan, yıllık;
r
• •
~
tepesinden
.',
aşaAı atılan
.
bir Rum mi man
.
2 ----
( ? veı,$-"') L:...ı II (J.L:...ı) parlamak, panlda- J+'" uykusu zor gelen;
•
ışıldamak;..,j-' (bşı) kolaylaştırmak;
. .,
mak, '4-- = 04-' ;
413
...\ALı uyumayan, uykusu olmayan; (araziyi, toprağı) düzlemek, düz hale getır
~a c.ı-e-ı) geceyi uykusuz geçirmek. gece rnek; (J veya ,j&- b-e, bşi) kolaylaşurmak;
uyuyamamak [yine ibı]; geceyi (Js- ...de (J yada ~b-e,biri için, kolaylık) sağlamak,
ya da Js- ... i/~) geçirmek; <Js- ... 1) kolla- göstermek); (kelimeyi) hemzesiı okumak
ıO • _.
. "
kolay oldu~unu kabul etmek, düşünmek;
.
Je-- ve J~
-
. düz, engebesiz [aıazi);
• •
lJl;« ' uykusuz, uyanık, uyumayan; (~biri için) kolay, basit, rahat; basit, sade;
"
kollayan, gözeten, tetikte; akıcı [üsIOb]; (ç. J.J+-+) düz arazi; basit, sade;
, • •• ••
)4---0 uykusuzluk; uyanık bulunma uya- 1~i • •: 'il' J+..ı kullanımı kolay, pratik;
•• ••
~i J+.+ hazmı kolay, kolay hazmedilen,
nıkIıle
,
,
)lf... geceleri geç yatan kişi;
.. ... .
hafif;.llf-ı ~ sınırlı konvertibiliteye sahip
, - para, döviz kontrollü ülke parası; ~ ;;1-...S
0J'i-- ç. ..:.ıL gece lambası;
••
*' • ••• •
sperma kanalı ANAT.; ~ ~i b-e kolay gelmek; ~ j =i.i
• • ••
.*-' ç.;Ol...o gece kulübü; bkz. JoI ;
,
.;:'L.. uykusuz; uyanık; gözetleyen, kol- JJt"" [s. ve is.] müshil;
..
layan, tetikte; gece, geceleyin oLan ,.Hı;
'-
~
• •
~ Jt"" kolaylık, basitlik ~ ~..J+-! kolayca,
• J.
• • • •
J+-- •••
ishal olmuş; bilmeden yanlış
"--, ,
yapma anlamma kullanıl-
.L.. n·,
,. .-
~I*" dikkatsiz, dalgm, unutkan ihmalci;
~~ ~L.ı tamamen rahaı bir
•
V şekilde;
...
kaulmak,
ı*"1
iştirak eunek;
ı*" ç. ~4:', ı*"i, ~.H-' ok; (ç. ı+- I ) kötü olmak. kötüleşrnek; (b-i) kınnak, ÜZ-
. . -
, "
pay. hak, hisse; , r,$)\; i' e . raket; i' e .\ rnek. tasalandırmak. mahzun elmek; ı.L.ı
• •
i •
~Ldlkatıhmpayı; ri
... _ ..
' . '. ---
·~i ıı ... hisse ~ Ne kadar kötü bir yol(dur bu)!; ol! ı.L..
• • •
.w ok yaydan çıku,
sahipleri, ortaklar, ~L
. ' . , -"
olan oldu aruk; . :.- J ..... a • f e ~ "':-' ~
...
U. biri hakkında kötü zan beslemek; ı.'--'
A.ıJu, bahtsız olmak. şansı köıü çıkmakı 01-
. .., , .
aktif/ faal bir şekilde girişrnek ......e paçalan . ·1·",ı.~ ... 0 i ması, ... yapması be -
.- . .. .-
mak•... ı.1
j< •
r1'&-"
"
ciddilik, asıkhk (yüz içini; hüzün. azarlamak. suçlamak; (bşi, J;- b-e) uygun
~i [na'tl pay, hisse mahiyetinde, pay- köıü yapmak. bozmak; CJI b-e) kötü davran-
laşırnh;
. . ,
mak; (JI b'e) kötülük yapma!<; Vi .. .e)
C.}. '" .e) katılım, C.I. .. .1)
.4..ıaL....
._ ...
paylaşım ~ ı...-W\ j$.rı anonim şirkeı;
_-
iştirak.
rnek; 1 ıJ J
~ - ..
zarar vermek; (Jl.birine) acı vermek, çektir-
.. "
., ~ı, ı.L.ı\ kötü! olumsuz tavır
• •
, •~ ' < '"
~Lı yüzü asık. yüzünde ciddi bir ifade !akınınakldavıanma!<; ... J OJ ~, ,L..I
bulunan; ... de kötü davranmakı olmak: ol! :)iJ1 ~~i
• •
~L... kaulan, iştirak eden. payalan, pay b·e karşı suizan-da bulunmak. zan beslemek•
•
sahibi, hisse sahibi;
,
ii-' ) '+oı u
- . ,
(.Jf..,
., ,
* ) dalgm, dikkaısiz olmak.
biri hakkında pek iyi düşünmemek; ı.'--'I
. , ,
~\ kendini ifade etememek, iyi konuşa·
gafleue bulunmak; (ı;r veya,.) ... 1) gözden
geçirmek; [geçirir olmak]; kötüleşrnek; (ıJ" i~L..:. ç. ı:.1SJL..:. kötülük; kötü kabul. zan;
.. .den dolayı) üzülmek. canı sıkılmak, [çog.] dezeavantajlar. kötü yönler;
tasalanmak; cı,:,- .. .e) razı (V- f' .den) hoşnut oı:. L.ı' kötülük, kötil hareket; suÇ. günah;
(ıJ" bşt) kusur, ~bahat,;)Jı i~L..ıı ("":-' ...~) suizan,
olmamak;
J. ~ç
o .. -
güceornek;
sıkıntısı
memnuniyetsizlik.
duyma;
hoşnut olmama.
.. o
•
malesef; J1.J'-I
. .
J.""'"
.
J..r- huysuzluk, ters olma;
.. ,
kötü şartlar, 1J1)..1 ...".... kötü durum;
"~ nahoş, memnun edici olmayan; za·
JIJ..I
- o
i)"~1 ".J--'I kötü idare. yöneticilik; J. ~
- o
rarlı. dezavantajı
., .
ı:.1.:-. (ı:,r-
bulunan; kabahalli;
.. .d~n dolayı, ...~) kızgın. kız·
• .1
~ Y-Jl kötü davranış. yol yordam bilmeme, mış. gücenmiş; (ı:,r- ... e) razı olmayan (ı:,r
••• • •
JI '';il J..J-" kötü kullanım; suistimal; (CJ'"") C L.ı gezmek. dolaşmak;
- • •-•
e • e LI
-
r..L.ı- açık saha, alan, meydan;
, • < •
~i J..J-' yanlış anlama; ~L.A.~.H J..r- h-L.. ç. ..:.ık,
0_'
(karşılıklı) yanlış anlama; i njjH" ~ kötü boşluk; oyun alanı; saha. dal ı..--L."
..'
niyet; ~i .>-- kötü niyet; ~i "
'"
" .>--
, -
"":--'r i harp. savaş meydanı; JL:.....il1 ı..--L."
MEC.
- _.
, -- - ;
hazımsızhk; çarpışma, çatışma bölgesi; oWI h-L.. mah·
_. ~., - ", . - ı'-
;ı:.~, ilJ-" ç. ..::.ıL ayıp; ayıplanacak iş. keme; ",,:-,LııJ~' ı..--L....ı oyun alanı, saha; Ij'!
, -- - '
eylem, utanılacak davranış; rerç; edep yerleri b"L... b·isuçsuz çıkarmak. beraat ettirmek;
- _,,,,
, i".,... C'~ ç. iJJ- seyahat eden. turist. seyyah;
~
. ayıp sana!. hiç yakışmıyor!;
", ' , .' Ci........
-
bahtsız kişi; ~i ı:.ı.r huysuz. ters; "ır
.. .-
ı:..r' kötü, , »1 ı:.rr Şanssız. kötü şanslı;
.- ~L.ı ç. c.~,
turist; gezgin derviş;
seyahat eden. seyyah.
TUhani hayat yaşayan
-o ,
(mektup vb.i) kaleme almak. yazmaya başla lar, yazılar; ~ ~\ i~~ deneme baskısı,
mak. müsveddesini,
turmak; (saYfa/arı)
taslağını yapmak,
doldurmak, karalarnak;
oluş tashih
2(,) J"")
..
örneği, ÇıktlS!;
..
ıL.ı u (i,)~,,),).,;...
.. . ,),)J,....>
... (b-nin, bşin)
#- • • • ~ •
, "i-':'"J .)~ - ... adına leke sürmek. itibannı sahibi! efendisi! lideri, başkanı olmak, (b·i.
yapmak;
o" •• - • - • •
.1:-'ç. ~~L. ;~I...ı . ..:.ıbl...ı usta. şef; bay.
bey; efendi. sahip; lider. başkan; Hı. Muham-
" [KNŞ.
med'in (sav) soyundan gelen;
IJ.1:-') beyefendi!. bayırn!; lJ"j,j..L:-J1 filanca
-.
~ 4Ş.1:-'
;,
- - -, ,-
bey; lJ"j..j IJ~ filanca bey;
'0- -0-
i..l..:--' ç. ..:.J\ '. d
-o.
bayan, hanım; ~ i '. ı
••__ --'-0'
••I} ç. hanımı ...; ~-.ıu i'. \1 Bayan h'!'
filanca hanım!;
~1..l.,!J"'"
,
karasafri; hüzün, melankoli, kara-
.. ...
;~ı-JI..:.JI~ 4JJ~ egemen devlet;
sevda; ~i "1J.:!J"" kalbin en derinleri; ..üL.ı hüküm süren, hakim olan. baskın
•
ıJJl:ı -"'" kederli, üzüntülü. melankolik: (görüş.
~ .
~I'.ı-ll ( ,~)
~
Sudan;
,
3
.~;,...J\.
olan
-. .-,
ı$~J-"
his, duygu. sükunet vb.);
ALF.BKZ;
,
, , -
~b.rı (na'tJ Sudan ... si, Sudana ait; (ç. i~L.ı bkz.,) J-" ;
417
.iJ . 1-.\:-..1'
..
' ,
lJ,) ~ Sudanlılaştırmak
j.j,) ~ Sudanlılaştırma;
MIS'; lararası siyaset;
•••
i;..,.... ~Jı-' (bşi) çit, duvar. sur vb. ile çevirmek, tikası, yayılmacı politika;
kapatmak; (birinin üur;n~) atlamak. saldır loF"'l.:-ı siyasi, politik; diplomatik.; (ç. ıJJ.,
mak, yürümek; [heyecan, duygu, his] (b·e) LL.ı) politikacı, siyasetçi, siyasi; diplomat.
< •• • •
gelmek, [ya da bir hisse, duyguya kaptırnakl; devlet adamı t ~L:-J\ }1)..ıJI politik, siyasi
(duvara vb.e) Çıkmak. tırmanmak;
,
çevreler; ~l:-J' ~i il siyasi kadro;
•
'. •
"
•
•• • •
.
).J-" ç.;ı'"....1 duvar; çit, çevreleyen şey;
.,
.)"... ç.).J"'I sure;
of ~ [diş} çürüme;
"
ı.,rJl..ı ç. i....-.l..ı. u-ı l .,-. ıJ"y seyis;
• • <•
• • • .. ,
pazibent; kolağzı, yen; A.:.....".... fermuar MIS.;
3,,,. 1
,,?) J-" ALF.BKZ_.
. ıJ-" ~ inci çiçe~i BOT. Convanaria majaks;
•• • •
4)\.r"\ ALF.BKZ.; (J,."....) J,L.ı u (J, ~) (b-i) kırbaçlamak, kırbaç
, $ i- •• • •
.
•
if r- meyan. meyan kökü
~ .'
8OT'; <Jr AJ,.) ~L.ı kum saaıi;
•
J. • ';ı 4ı;L.ı güneş saati;
ır~ meyan kökü; ır rJI y) meyan kökü A$L.ı ~L geçici, kısa ömürlü;
şerbeti; ~L.ı vakit;
•
w~ ç. ..:.ıI yönetim, idare; politika. ~~ L.ı ç. Ô. saatçi;
,. . , -
siyaset; LI.:-oo maslahaı icabı. menfaat gere~i ~~ ç. ..:.ıl. bir süre. bir an;
ISL.HUK.; ~
i.~
Y JJJl Ll:-Jl
"~o
diplomasi, ulus·
" ..
418
, -
rahat, kolay yutulmak; (J) ... yapılmasında ~rJgeciktirici. oyalayıcı;
(bşe) kallan-
" ••
.
~r- is_! Sovyeı~ .,.ıı
-.~-.
_. ii >Loü'i\
,
O'ak, tahammül etmek; t.-"",,(bş için. J b-e)
. .
Sovyetler
_. .
Birliği;
bşı) garanti altına almak. garanti etmek; (bşi) rnek. sürmek; (~~ askere) almak. kaydet-
- -
kiralamak; t.1 +1 (bşı) rahat bir şekildel rnek; (arabayı. otomobilı) sürmek; (uçak)
kolayca yutmak. yuıuvermek; (bşı) kaldır- kullanmak; (bşi) taşımak. nakletmek; (bşi.
-, -
Jl b-e) göndermek, yollamak; (bşi) ileri sür-
mak, tahammül etmek, çekmek; t..r-J(bşi)
•
kiralamak; t.L.,;;"...~(bŞI) kolay, rahat yutulur
- -- - ..
rnek. teklif etmek' ii\.-. JL.ı b-nin yolunu
bulmak; (bşin) tadını iyiJ lezzetli bulma; (bŞI) izlemek. tutmak. birinin izinde yürümek;
. --- --
dolru! uygun! mümkün görmek.
vermek;
(bşe) izin ~~i ı,;L- söze devam etmek; JL-
.. -- - .. - .-
41 ~..ıJ-' sözü ...e getirmek.; J~ ~,
.
, -- -
t L-kolay erişilebilen. elde edilen;
. .. ...
ihti· ~~l kasdedilen sensin. mevzu konusu
,-
mal, mümkünlük; izin, müsaade 1 ~ ~ olan sensin Isizsiniz}; J .r'(ma{ı) piyas..va
• • • •
... J ~L- .. .i kaldıramamak, ...e tahammül sürmek (mal için) piyasa, pazar oluşturmak;
-
edememek, ...e katlanamamak. çekememek; J JL-ı (b-e) eşlik! refakat etmek; (b-ile) anlaş-
••
t.l.- ~ şüpheye mahal yok;
•••
~ ~~ mak. ittifak emek; J~pazarda satış yap-
• •• ••
~~kiralama. kira tutma; ıjP.riH ı:.ı yU mak. alıp satmak; JJW peşpeşe olmak. dili
~; =11 JBorçlar ve Kiralar Kanunu lUN.; olmak; uyuml ahenk içinde olmak; JL-;\
fl- kolay yutulan; lezzetli. leziz; izin sürüllenmek; sürülmek; [araba. vasıta) kul·
- _.
verilen, müsaadeli. caiz;
, ,
lamlmak; götürülmek ~ ... J' ~ ı,jW! b-i.
t~hak verdiren. gerektiren. iyi sebep; ... e götürmek. b-i, ... e yöneltmek; JL..:......ı\
,
tL • • kolay yutulan; leziz; (malı, hayvam) sürmek. gütmek;
- --
'-' ~=> OJ ~ (b-i) atlatmak; (bşı) geciktirmek, dj • {araba vb.i] kullanma, sürme;
, -'
.
ertelemek, agırdan almak;
if;ı:.. ;
• •
y)-I LL;
••
~L..
,
o.
·.. J
.
mesele zorlaştı (içinden çıkılmax hal aldı];
. . . . --
.ı,i-I JL. J& -.üJ .. .için çaba! emek!
, , ,
J.1"'"
.r\. J."...J1
[genellikle müe.) ç. JIJ-"" pazar,
~
.
(!l"..) :ll- u (:lJ-"') (bşı) ovmak, ovalamak;
-!l"..- (dişlen) temizlemek, fırçalamak, mıs-
.
çarŞı; piyasa;·fuar;
. i
, serbest pi-
vaklamak;
.)~~i JJ .
.. li karaborsa; Jr-J'
yasa; , ,
_.. ,. .' :ll.".... ç. :l.".... misvak;
;)rW . -. -.
.:J"iJ
..... ,,~
,Il Ji)-"'l
1 Ortak Pazar; .uJI
'" ,
"J-' para bo"as.;
ücün piyasası; r.J>-,
.
--.-
!ll.,....., ç. ~JL-".
,
misvak;
• • H .?.".... (eşya vb-i) sigorta etmek KNŞ~ (mektubu)
~, J P pamuk piyasası;
· .' , ,. taahhütlü göndermek;
.uJ"'I sürü; halk yığını, kalabalık; · .. ,
, . .I.,..... sigortalı; taahhlitlü [mektup];
ıi.J"'l adi, bayağı, sokak işi. avama aıt;
LJ~ [şeytan vb.) (J b-e, bşı) iyi,
:::)J:"":'
J:!)----" buğday [ya da arpa}, hunna ve
güzel göstennek, (J b-i) ayartmak; (J b-ile,
"._, . .,-
, ..
şekerle yapılan bir çeşil
, .. , püre, ezme;
bşı) konuşmak, tartışmak ~ • Oj JJ ..:.J J-"
~J"'i ve ~J"'i kök [bitki içinJ;
-'. , (bşde) kendi kendini kandınnak;
~J"'" küçük pazar;
iJ";-J (= J~~J dilenrnek;
J~
, akış, cereyan, seyir, siyak [konuşma
J;.J dilenme, dilencilik;
için]; baglam, siyak sibak, kanıeksı; ·- -,
J~ ç. ı,)J- dilenci;
ıjı~ ç. ı,))- [hayvanı] süren, binici; şortir, ·- ..
ı(~ ."....) rl..ı u (~."....) (eşyayı) [genellikle istenilen
surucü; makinisı;
fiyat belirtilerek] salılığa çıkarmak; (b-e
J~ bşin edişi, akıŞı, gelişimi;
....
- .. JI dl-tı varacağı
cereyan
adil bir şekilde davranmamak; b-i utandır- mak; (bşi. Y bşe) eşitlemek, denk yapmak.
.-
mak, rezil etmek; r.. . . (ı..~)
.
(b-i) papazlığa (bıi. Y bş ile) aynı seviyeye getirmek;
, • • • • -'-
atamak HRI.; r~ (b-e. zor bir görev, vazife) ( ... ıJ::-! J ... ı.J=O! •• .ile .. .arasında) eşitlik,
•••• ••
vermek, yüklemek, (b-i, bşe) zorlamak, denklik kunnak; ~ ı.SJ~ bblerine eşitle·
mecbur etmek; (b-den, yapamayacağı bıi) rnek, onlan eşit gönnek, aralarında fark. gö·
istemek; (bşin değerini) lakdir/ tahmin et- zetmemek; (miinaktqayı, tartışmayı) gider-
•••••• • • •0 • • •
mek; (bşı) işaretlemek, (bşe) işaret koymak; rnek, halletmek; l.r.< <s)L. = l.r.< <s".. ;
r)L. (b-ile) pazarlık yapmak; (b-ile y, Js- ı.SJW eşit/ denk ya da benzer olmak; dengeli
veya,) ...de) pazarlığa otunnak; rL.ı1 (hay- olmak, dengede kalmak, dengeyi korumak;
,
vanı) otlamaya bırakmak; (gözünü) sağa sola ı.S ~1 düz olmak; (b§e) eşit! denk/ eşdeğer
çevinnek;rjW cd ...de) pazarlık yapmak; olmak; ayru seviye! düzeyde olmak; düz hale
-.""-I
r -
--.
1<
V,~, y .. .de) pazarlık yapmak; gelmek, doğrulmak, dik: dunnak. dikilrnek;
A".J L.,. ç. pazarlık; (~ üzerine) yerleşmek, kurulmak. olur·
- --
WL.ı ç. ~i.."..- otlayan hayvan; mak; <u-1' hayvanın üzerine) sa~lam bir
- -
1'L., ~L.. AL'.BKZ; şekilde binmek; iyi pişmek; olmak, olgunlaş·
'rı'--, ",l.I.-- bkz_;'" ; mak;
..
•
.;- ~ Sümer,
• •
i~ Sumatra;
ı.S.r- eşitlik,
düz yapmak, düzlemek, tesviye etmek; (ı,;.rt etti; ı.S.r' ... ~ veya ı.S.J*" ... ı.rJ sadece,
- . - - -
~~ b-nine/bisesindeki, km§ıklıkları. buru§o tek ... ;
-- - • •• •
uk/uk/arı) gidermek; (bşi ~b§ ile) eşitlemek:, ,,')-'" eşit; eşitlik, aynı olma; ... ı.\.J--"
,.0. ,.
aynı seyiyeye getirmek; \. e'.! ı.S.J*" ikisine [mud. meb. kuL) ...den başka, hariç, ...den
•••••••••
de eşit davranmak, aralarında fark gözetrne- gaynsı; 1 "ır
o. •
Jf ~.ıJ "I.".... Onun için herşey
o •
benzer bir
. -! "I.J-"
şekilde;
aynı şekilde. tamamen
• , . ,.
...ri. .. J.'J-" .. .ile ... arasında hiç bir fark: ,JL... [LSJI.-JI)
. eşit, eş, denk, benzer;
$ • • • • •• • • • • •••
yok, ... ile ...birdir; (~L) h-I' ı:-\J"'" •
JL...:.. [LSJ! -,ı,) e~it. e~, benzer. aynı;
• •
• ••
dosdoğru yol; denk, e~it; dengeli. e~it ağıııkta; ~ ı.$J I
• ,
, . ."
~ r ç. J.~J-"'" daAnı, düz; doğru, hak, .:ıl • !~\ e~it uzaklıkla, aynı mesafede;
• • • • •• •• • • ••
hakikat; sağlam, zarar, hasar görmemiş; dü- ''1))1 ",)1..-. eş aç,hGfO.; .:JWI ",)1..-.
• • ••
• ••
• •
• •
~nli, uyumlu, ahenldi; ~,J-' birlikte, hep be- ikizkenar GEO.; t")l..j:ı"ll ı.$J\....:..oe~kenar GOO.;
•• • •• •• •
.r- [ı.$r .ıLı dik. ayakta duran; düz,
raber;
~ ,-
~J"'" ç. ~\)--' eşitlik; ~J-" hep beraber,
. .. .
pürüzsüz; iyi pi~mi~; olmu~. olgunla~mı~;
• •
••• • ••• •
birlikte; LSr-
seviye, düzey; standart ~ LSr-
•• • • • •• ••
.
• • •
~ {milz. ve müe.] ç. $01."...,1 eşit. benzer, J.WI su seviyesi; ~\
.
,ll bilimseU
. .'
LS)·
. . ..
• • • ••
.J
•
denk lJ~ w onlar bboin aynı; u~ L..a ilmi seviye; •.:A,":"J.I LS) - • hayatı yaşam
• .,
~J.:s. bunlann her ikiside benim için aynı; standardı; .. . 10» • [mud.ku!.]
• •
. . , - ..
tışmayı] gidenne, halletme; eşitleme; [ralu- 1~.".... k> İsviçre;
.l,l1J'-',:/1
';IJ'-'I ekvatom!' l,l1J'-',:/1 ii6.l1 veya
.. •
,
JoIWI ıropikal bölgeler.
" ••• •
elmek; (b-i,
•• •
.. - ~
422
.,.
külrnek; <J' .. .e) girmek; hızı azalmnk, bit- ~ ç. tL ~ .1 [sivri alet olarak} şiş; dar ve
mek, tükenrnek; bir şey boyunca gitmek, koş- uzun kılıç, meç; demir çatal;
• •• ,.
mak, hareket etmek; (~ ... arasında) J.:-<t ve i.)~ bkz. .).J"'I;
(saran. ihata eden); kalkan MEC.; mek, yaklaşmak; [atasözü] dilden dile,
2[. L.. ALEBKZ.,.
J~ Lg) puro MIS.; (ı,}s-bşde
...
kulaktan kulağa dolaşmak, kullanılır olmak;
~L. ç.
. "
uJ-, (~yolculuk yapan, sehayat otomobili) sürmek, kullanmak:; (makinayı)
{çevrim boyunca] (elbise vbj) yol yol, çizgi şan; dönen, devri daim halinde olan; gezegen
-- , ,
, i)~ ı..i~
.' 'J ' ı'
veya i)~ JJI;:,: günlük
çizgi yapmak; ftL..(b-den) geri kalmamak. ?
şekilde davranmak; (bşde) geri kalmamak, i f-ıı taksi; ~)~ ')l:-oı ıırhlı araba, panzer;
•• - '<- , • , .'
(b-ile) beraber yürümek; (bfin) peşine dUş ~JJ,) i)~ devriye arabası; J~~l i)"=--"
rnek; (b-nin) yoluna gitmek, hoşuna gidecek
..
ambulans', ~,;
'.'
• .'
c4
J '.'
, panzer
i)1...o . zırhlı araba',
~kilde davranmak; (bşde)
şartlara) uyum saglamak. intibak etmek, JL....ç. ..;.IL gidilip gelinen yer. yol;
adapte olmak; JL..I(bşl) çalışunnak. harekete ~yolculuk, seyahat. tur; yürüyüş ASK.;
geçirmek, sürmek; (b-i, bşı) göndermek. kalkış, hareket aynıış; uzaklık, mesafe;
yoııamak; ii.ı:--yolculuk. seyahat. tur, aynıış, hare·
.,
ft""'yürüyüş, gezi, tur, seyahat, toplu yü- ket, kalkış; mesafe,
. ,
uzaklık;
rüyüş; hareket; kalkış. aynıış; ilerleme; yol ~gönderme, yollarna; tahrik, ileri sür·
•• ••
alma; davranış, hal tavır; ~ bşin} peşinden rnek, itme TEKN. 1 ~!.LL;.JI
,
~, jetli sürüş,
,
'! • 0, ••
gitme; 1 .!l, y.....Jı J ..,o:-l1
,
~ gelenek göre-
" ,
kullanılan döner düzen; mecburi [FELS. ~ karşıU];
'"
o.. .~yürüyüş; gidiş; t~usam yağı. tahin;
orç·
,
r ,
, .
davranış, hal,lavır; biyografi, ;)r Fr.> sır
. k;
, "
.-. '.
hayat hikayesi; [çağ.] seferler; o.,r---l' veya
~,r.:JI o~, Hz. Muhammed'in (sav) hayat
LOS ' 'Ç. ..:.ıl.
" .
-, _ ır'~ MIS. midilli; genç fare;
-,-
):.:.-(Js- bşe) hakim olmak. kontrolu alUna
ol,
-.
• •
i)' ı.a..... = i)' LL, .
•
U""'\.::ı şasi;
..
~cıjren, meşum; şansız, köıü şanslı; ~ ::JJ.s.
rJ.P
'
uAursuz sayı;
- i- ~ __ •• •• 0,0 •
";L:. kök ciUı J...."1':"'1 bir şeyin kökünü kazı+ ~\...;.:.. kölÜmser;
..
i • -"
gözyaşı
kemiklerinin eklem yerleri; ç ü J~
, "
kanallan; ... uL:ı ...gibi, ...olarak.;
, '
kabul etmek; V veya y bşden) felaket gele- ... ,uL.:..ı, {mud. kuL.] ...e gelince, ... hak-
'·1· .-
ceği kehanetinde bulunmak; batıl itikat sahi- kında, hususunda, ile ilgili olarak; A.iU j;!-
• • • ••
bi olmak; kötümser olmak;
uğursuzluk a1ameti
~L:....ıl (y bş,)
"i •
felaket
t;
geleceği kehanetinrle bulunmak;
•
A"iL.:ı
.. . .
Allah (celle şa'nuhu) teala, şam çok
, ~ --
rL:JI veya rWJ1 Kuzey, Kuzey bölgesi.
Suriye; Şam şehri; ~
. . kuzeye ve
.. ..J L-U yücedir, buyurdu ki; ~~iH
-,
Sosyal Yardım Bakanlığı; ~
uJ~1 i)ljJ
.
)Ij.\ uJ..,;...:J1
, ,
. - . ~
lO' Lo -
güneye; dış işleri; ,uI,.,;J\ J~ müe. ,uL.:J\ ı.:.ı'~ sorumlu!
t. •• ı.' -
ı,fU
hatgUzar, setir vekili DIPL; CıÜ ~ ~u yapmak için gitmek; lf.iUo ~ ~ [kadın]
-. -
· .. uW onun durumu upkı
.
ınki gibidir, makyaj yapmak, 4.i~ J..-I kendini ihmal
, -I .....:
o ••
", - . .
ayru ... ın durumu gibidir; 4.iU ıı.
"I' •• ~ ••
J.':-) bu etmek; 4.i~ ~.) bu onun adeli. huyudur;
, ·"1 - - - .
~L.) 4.iU l.i.a O hep böyle yapar. bu onun
. 'l' . • •.
durumda bulunan biri...; ~Wı veya) ..:...il
• • '.' • '1-
. J :.t.1;U,
• "l"
ı.!.bUı sen bilirsin! nasıl istersen!; ~ huyudur; ... ıl4.iUı ... da yaptığı gibi; 4.iUo
, • • ••
~i nasıl istersen!, istediğin gibi olsun!, sen · .. ~ ~ ... yapan insanlara davrandığı gibi;
t •• ••
••• • •
. .. ~Uı ~ ı:JlS' ... adeliydi, ... i huy edinmiş~
bilirsin!; J\-;ı J~:J beni yalnız bırak!;
•• i- • ••••• •
li; ...
. - ).
ı:J\ 4.iWı ~
. ... yapmak onun adetidir,
4.iUı J ~.i b-i yalnız bırakmak, b-nin gitme- •• •
sine izin vermek, gitmeye bırakmak; h-ile ·.. yapmak onun huyudur; ... yapmak onun
• - 1-' • ••
pU
.. J
i1gilenmemek, b-i kendi haline bırakmak-,
.,
.JI' o sorumlu, mesuldur; ~~ ,~
işi. görevidir; ... ı:JL ~Uo ~ ~
·
ışte
.
onun durumu bu!; ~Uı lt ne oldu sana!
... . fayda getirmez. etmez; liW J':' )11.l....fJ
'1-
•
'f'_f
•
ol
•
" • • '1- • bu kişi önemli biridir, önemli bir adamdır;
evet, söyle bakalım ne oldu!; ıı. ) ~Uı lt
• • i.
sana ne oluyor! sen ne diye kanşıyarsun!,
bu ,~dam da bir şeyler var!;. ~i;. J~
bu senin ilzerine vazife değil!;
•
J
"l'
4.i~ l-
•
oJ~ [garipsenen, acayip bulunan, veya bek~
• ••
~~' [bu durumda] o ne yapmalı?; ı;G ı..:. lenmeyen şeyler ile karşılaşıldığında söylen~
ç.·~I.'
••
~.) bu benim işim değil, bu benim üzerime (Ji,;,) "ı,;, {Ji,;,) (b·i) yanıla, koş"da geçmek,
• i· •
vazife değil, bu beni ilgilendirmiyar; ı)w;, "i yenmek;
•
Jw, zirve, tepe; hedef, gaye amaç' JL;.ı1 ~
- _" i • _
bitme-di. daha onunla görülecek hesabım ulaşılması, elde edilmesi zor olanı hedene-
427
yen, gözü yukarda; tamahkar. muhteris, hırs- :ı ~• .-\gençlik, genç olma hali; :ı .• ; ''ıı
•• i- .--
J oJUı & ...de b-e yetişmek, ...de
lı; ... gençlik, [top.is.ı, gençler,
, . ...
onun kadar olmak; ~\ J~i & isteğini
'.~ ----- .,
~ı.;.ç. U~, Ioo:"~, :ı .. ';ı (s. ve is.] genç,
elde etmek; deli){Jınlı;
•• •• •
L.)JUı(yioe ı.. )..,,:.) T (çevirme]> döner (yiye· ~w.ç. ~r.,~l~, ~~ genç kız;
• •
,.
J-
cek] SUR.;
, . , . ~~tutuşmuş, yanan; güzel;
kişi; bekçi;
~dereotu, yabantırak BOT';
t,' . ;'a!"
,-
. » ve ı'.
.-'-(100:" ... e) yapışmak,
~JL;ıçavuş ASK.. MIS.; tutunmak. sıkıca sarılmak;__
_. ._ ı-
•
i· ".-.. .
iyapışkanlık; tutunma; inatçıhk;
-,
[savaş. yangın] çıkmak. patlak vermek ~
.' .. i' . '··yapışan; asılı duran, tutunarı; inat-
. - " ..
u (~, Y~) (ateş) yakmak. (ateşı) tutuş-
patlak ve~ek; ~#L ~ ~ büyümek. ço- dor olu. hadimala. hezertere, hukar, sakal/
cukluktan çıkmak; [olumsuz. ifade) hali ço- samit/ tarak otu, tarhana otu] BQT. Anethum
cuk olmak, büyümernek;
."
~(~ kodlna) graveolens;
iltifana bulunmak; '. ~ •• ~ bir kodm için)
" ,,_.-
~,~ç. c.~' c.~' açıkçagörülemeyen,
şiir yaıınak; aşk şarkılan söylemek; yamnak. net olmayan şekil. görüntü, tayf, siluet; hayal,
tuıuşmak; aldanış; hayalet; kabus;
~(= -yG) genç adam, delikanlı;
..
~ u, i~) (bşj) kanşlamak, karış ile ölçmek;
~şap;
, ..
•. ';,(=~Uı)gençkadın/kız.;
~ ~ .';, 11"; el ile hareket yapmak, konuşurken
, .
elini kolunu hareket ettinnek;
_.- ,._.,
r'ç. )1.,:.1 kanı , \~ i~ kanı karıı.
;;. ':. sap;
t.\~~ ~i~~ J.~ '.," ; G.~"" (-~ ;;) ~:ili b·i, bş;
• •
;ı~genç;
..
~~ çıkma, patlak venne [savaşı;
aynen izlemek, her şeyi ile b·e. bşe tabi oL-
..,i •
·ç.~~terı;
• t. I'k tasına gelmiş; (y ile) dolu ~4*4 t. ~ .
i~ (J ,..~) tutunmak, aşılınak; elektrik yüklü;
"Jı,~> Şubat ayı SUR., IR-, LOB., ORD.; ı J. ';. o CJ~\) (hayvan] azmak, kızışmak, şehveli
J j, ~ bir balık türü ZOQ.; artmak;
•• •
t;" a (~, tl,;)(bşi ya da J .. ile) dayunnak, J,.> şeh,eı;
açiıAını gidermek;
(ıJl bş
(r:;- ... ile,bş ile) doymak;
bş 0-'
. J. >,
2~ T.> çubuk;
şehvedi, kızgın, azmış, azgın;
...den)
ile ya da
bıkmak,
ile) dolu olmak;
.,
usanmak; ~ (b·;, y bş
. -- ..
ı~ j(~) (bşı) bbe ağ gibi geçirmek, kenel-
, .
ile ya da bş ile) doyurmak; (b-nin açllğım) lemek, «<l.A.!L..Pl ı.0, ';. parmaklarını kenel-
gidermek, (b-nin isteğini, ihtiyacını) karşı la- ledi.:.; (bşi, y veya ıI ...e) bağlamak, kenel-
• • •• • ••
mak; (bşi. y elektrik ile) yüklemek; ~L lemek; ~(bşjveya ~bşler;) karışunnak,
,
(b·i, Y b·ile) doyurmak; (b-nin ihli)'QCI"', bbe geçirmek; ıığ ile işlemek; " i. ~ i bbe
boyaya, çayı şekere; iyice yedirmek); (bşi, bbe bağlanmak, ağ gibi birleşmek,bbe geç-
..
Yelekırik ile) yüklemek; (bşe) iyice girmek, rnek; kanşmak; ..t.ı.~ >,1 birbirine bağlanmak,
.,
içine dalmak; ~, [ediL] (y, ..ile) tamamen,
..
iyice dolmak; ~ ... J r~i ~i ... de
... ..
ağ gibi birleşrnek, kenetlenrnek;
karışmak,
ayrıntıya
lafsilata, girmek, detaya inmek,
,. .. . çapraşmak; (~ ... e) karışmak, bulaşmak,
..
...
.. . hakkında uzun uzadıya konuşmak; ~1
mak; ~ " (y ... e) doymak; (y ... ile) dol- karmaşık bir hal almak, içinden çıkılmaz ol-
mak, dolu olmak; (y ,.,jle) yüklenmek ELK.; mak; (y ... ile) birleşrnek, büıünleşmek,
• • . . --. ..
çevrimi! ağı; bşı) andırmak; ~i "-lı..:. ı.. J ve benzerleri,
., . •
~ ağ gibi, ağsı; retina, ağıabaka ile ve saire.; ~l(b-e bşe) benzemek, (b-i., bşi)
. .. _.. ..
ilgili; çevrim, ağ ile ilgili; andırınak; t ~; .... ';ıl L.. J ve benzerleri;
•
~retina.ağtabaka; ... • i( Y .. . ile) benzerlik gösterme, benze·
.-
!JYç. ~~ örme, örgü işi; ızgara rnek.; (y b·i, bşı) taklit etmek, kopyası ol-
(şeklindeki gişe mak; "-ı\..lJbbe benzemek, benzeşmek; müp-
(postahane vb.de];
.
alet, sistem vb.); pencere;
- .,
Jr'.",-.ıı ~~ vilrin, ca- heml kapalı olmak; net! açık olmamak;
mekan; . . : "Ibirbirine benzemek, benzeşmek; (ı)
-, .-
. t.J. ~ .ç. 1!.J.ıw... çengel; toka, kopça; saç .. . hakkında) şüphe etmek, emin olmamak;
• • ..
tokası, fırkete JJYI..!J.·· ataş; (ı) .. .hakkında) zan/ şüphesi olmak! besle-
• - -- .
~, ~;kanşıkJık, anlaşılmazlık; rnek; (Js- b-den) şüphelenrnek; , J . . : . .~
• ••
.11.~ >'I(J ... e) kaUlma, karışma, bulaş- ~ 'il işin içinden çıkamamak mesele. konu
ol.l: > ·[adı) kanşan, bulaşan; kaulan; ka- ....IJ neredeyse tamamen aynı şekilde;
_. - o
3 ~"";'AU".BKZ.;
- ~.- . ~ ...
ma; ..:.ı~1 JJ; veya ..:.ı~1 y~l zan·
_._
• _o~
J.."=> J.."ıc-,ı. b·e) bakmak, gözeımek; hlar şüpheliler; ~L ı,;:...N şüpheli. zanlı;
o _o •
-"
. .o ,
eımek, (b-ı) yennek, kötülemek;~1,.;.:;: karşı
şüpheli; sanık, zanh; ... y 4:i ~: "•... hak· lıklı küfretmek, birbirine sövmek, atışmak;
.
-- . .-
kında kendisinden şüphelenilen ....den sanık;
r~
,
sövme, küfretme;
çok söven, küfreden. alu bozuk;
i~ ç. ..:.ıl~ uç; iğne; küstah, terbiyesiz, arsız;
.' -. .
~ i (..:...;ı, ..;..ı\;:,;,. LO _~ "i) dağılmalc, saçıımak; ~ sövülen, kendisine küfredilen;
, ..
(kalabalığı. grubıı, hp) dağıtmak. birliğini • ': .,/ ç. ~\:.:.ı küfılr. kötü söz, iftira;
••• • < • •
bozmak' ~ ei' ':. ı.:..,;, topluluklannı dağıt- WL,:.,. küfretme. sövme;
mak. birliklerini bozmak; ~
,.
(kalabalığı) (p) l:.,';ı
-- ..
u (p) kışı (y bir yerde) geçinnek;
••• • • •• •••••• •• • •
dalitmak; i" el' :ı., \e - ';, = t' eı. ';ı ı.:,...';ı ; kış uykusuna yatmak: ~ = ~ ; yağmur
• ••
~L = ,••
•
';ı ;,e ~ 'j dalıımak, saçıımak, yağmak; r <.
kışı (y bir yerde) geçinnek.
bozulmak;
~
.. ,
ç. ..:.ı\:.:.ı\ dağılmış, saçtimış, dört bir
kuş uykusuna yatmak;
.. · . ,
ç.•,: ';ı\ 'r.F!' kış; yalmur mevsimi;
.. ,
J.l••,/
•
..:Jl:.,';ı dağLımış. saçılmış; ..:.ıl,..;. kışlık. kış ile ilgili;
•
431
.,
ı? kışlık. kışın geçirildiği yer; ~
, '
agaç resimli/ süslemeli [elbise];
< - • -
,
~ .... _: ';."in çoğul u bkz. ~ ; f ' '. ağaçlıklı, onnaohk;
• • •
~ II , i~) (bşi ko/atasım) yarmak, çatlat- 2ıJI~ telatin, sahtiyan, sıgır derisi;
mak, kmnak;
-, - --
~ u (4&.~) cesur, yigit, atılgan, cesaretli
, .
~
~ ç. ı:,~
uC'.
. '!'
-
~)ve'. ~
.-
bajdaki yank. çatlak;
helak elmek; (bşe) sert bir şekilde karşı çık mek, (b-e, bşe) destek olmak, arka Çıkınak;
,.
mak. eleştirrnek; ~L (b-ı) kederlendir- ~ cesur olmak; cesaret kazanmak; cesur
rnek. üzmek, hüzünlendinnek;
•
":- ~ yok etme, helak elme;
- -.
gibi davranmak;
-
t~ ç.~, u ı
-"
• 'ı' ':ı cesur, yiğit.
'":"'~
üzüntü; hüzün, tasa;
ç. '.
, ,
~..;. elbise askısı;
aulgan, gözü pek:; kahraman;
t~"!""';;' ç. '"~,
-- . u-. . l • ,:"..:.ı ç. müe., ~\.:ıı-..':ı,
Y~ 'eç. ~~1t; t~ cesurn;
. • •
~ II (~) almak, vuku bulmak. ortaya çık- ~~ cesaret, cesurluk, yigitlik, gözü-
~
.,
yüreklendirrne; destekleme, destek olma;
•• cesaretlendirici, cesaret veren; des 4
• ••
~'["
cın.ls.; tek.1S."o] ç. )-':'
i 'iğ
d a aç; tekleyen, destek olan, arka çıkan, taraftar;
- ..
çalılık; ~a üzülmek, ıasalanmak, kederlenrnek; [gü~
•
i ~ ç. )W'. ~L ağaç; çalı 1 i r~ ...
• • •• • .
verein, kumru) ötınelc ~ u (~, u~)
. :11 soyağacı. şecere; (b-i) üzmek, kederlendinnek, tasalandınnak;
~ onnanlık, ağaçhk;
~
i ç.
)~ (tahta) sürgü;
..:.ıl_ çalı; ginlik,
gün
. .
endişe;
1 uy:c.:.;, ~.ıJ..\
.
- ...-
üzüntü, hüzün; ince dal, sür-
veya uy:r.-::.
,
J~ ~.ıJ..'
.
•• •
p-;.! müe. ı.'~ ormanhk, agaçhk;
•
~onnanlaştınna, ağaç dikme;
... söz sözü, laf lafı
-.
(~ve ~) ~ u ~) (b-i) üzmek, 13sa-
.-
açarmış;
• •
)~ kavga; münakaşa, tartışma; landınnak. endişelendinnek; ~ a~)
• • ,
Ô?w... kavga, dövüş; münaka.şa; üzülmek, tasalanmak, endişelenmek; ~
432
şekilde;
(b-e) tesir, elki eımek; ~\ (b-i) tasalan-
"", " , .,
~u,a(",,:",~)ve ~ ~'u(",,:",~)ve
dınnak, endişelendinnek;
i.
, . •
,~ ':ı/edil.] solgunl soluk! benzi aımış!
.~müe. ~ ilzilntillil, tasa1l, malızun.
endişeli;
sarannış! hastaı
, .
~~solgunluk. sararmışlık;
bitkin görünmek;
, - .
~(~)
~hüzünlü. dokunaklı;
. Il,
.
i (~) cimri! eli sıkı! pimi
narak} artınnak, ilerleımek;
kısa.lmak;
~~ ~ (bıi) is ile karartmak KNŞ,;
mahkar. açgözlü olmak; azalmak,
, .,
~is KNŞ';
cL.;.cimri olmak: (y b-den, Js- bşı) sakın- , ,
))~Ç, ~~ karatavuk ZOO.;
mak; (y b-e. Js- bşi) vermemek; " .
• • ~ isli, karaya bulanmış; şanssız SUR.;
~cimrilik, pintilik, e!isıkılık; tamahkar, • • • i
cimri, pinti, elisıkı; kıı, nadir, seyrek bulu- mayıp, işlememek, çalışmamak; W [ge-
tJS- ...de) tamahkar, hırslı, açgözlü; mil karaya oturmak; (gemi)'ı) kıyıya çekmek;
nan;
·, .
~~1 r~~l kurakjık mevsimi;
.' ,
~L.:..o: ~~
.
k-~ 'J bu inkar edile-
.
J
.. .
yakılsızlıkıan işlememek, çalışmamak;
•
;;.b.,.,;, ç. ..:.ıL [üniformadaki] şerit;
mez, şüphe gölürmez. itiraz kabul etmez; ~ ;ij,~ç . ..:.ıL kibriı SUR.;
. ,. ,
~kib'
• •• < • •
.. ,IJI ~L:.".. .,.dı~ında şüphe yoktur. ft;
< - ,.
J _ nlsUR.;
~\ • • 'J itiraz kabul etmeıJ etmeyecek ~L;., uzak, ırak, öıede; karaya oıunnuş;
433
. . --
~ u (4t~) şişrnan, raııı olmak; ~ (bii)
. bL.:.. ç . ~t
•
11'; tartışma, münakaşa, çe-
., .
•
~ [tek.is.] yağ parçası LL; ~::i • ~ .,
ıJ~~1
. ...
;j.~ domalan,
ya şarj tertibatı;
'-:" elektrik ile) yüklemek; (b-ı) kovmak, der salapurya; alu düz sandaı;
•
elmek; ı.:f'"w (b-den) hoşlanınamak, (bŞI) ~i~) honıldamak. hınldamak; kişne-
lik vermek, muşahhas kılmak; (bşi,b·i) belir· olmak; ~ u, i (U) (bşı') sa~ıam/ sert! sıkı
lemek; [aktör,
dınnak; 1
. -.. .-
artisı] (... 1) oynamak. canlan-
mek;
bşı)
yapmak; (bşi,
- ..
rnek; (~ J; kelimeyı) vurgulamak; (b'; ı:;- elbi·
. .
~ ç. v"u..-;ı , v" ~ ŞablS, kiş;, sesinden) çekmek; vs- b-e, bşt) saldırmak.
birey; şekil. imaj; karakter (oyunda]; biri, bam!e yapmak; ~ bş')s.ı"şunnak, (..,-1<'
herhangi biri; bşe) baskı yapmak; V bşde) ısrar eımek.
o fo, -1- - •••
ı.}n~"';' şahsi. özel, kişisel; \._ n~ kişi- ısrarcı olmak ~ Lt U ve Lt .J-.!J [fıilden
. ,.
sel. şahsi; bizzat. şahsen; (r~) ıJ;L.J öncel ne kadar, ne de çok! sık; çok, fazla.
.::i~ n~o.- II Jlj~l
_'. şahıslan ilgilendiren kanun; • ••
had safhada; ... ,)1 li)J.J"'"""'" iJLS Lt ~
••• •• •
• •
, -
::i~ a~ ç. ..:.ılferdiyeı; kişilik, karekter; ... dı~ında sevincimiz ne kadar da muhteşem-
,-'_,_ ,_0,_
.. ,.
• o. o ,
kimlik • hüviyet',wIl::i• n~ -II J • ii,..; kimlik di~; o)jl ~ ya da o;jl ı:,,- ~ b-e yardımcıJ
. - o _ __
-. - , ,
. -.
belirlenmesi! ıespiti; kimlik kartı; J.~~ ıJi
::i. n~ - li kimlik tespit bölümü! dairesi;
desıek olmak, arka
- -. -
atılgan olmak; rlt .rJ i ~ duruma hakim 01-
.
Çıkmak; o;jl .ı..-;, cesur,
belirli kılma; ayırt etme; teşhis, tani; canlan- desteklemek. yardımcı olmak; ~ " "
dırma. oynama [artisI. aktör);
~ ıeşhis niteliğinde, teşhis ile ilgi-
~i) [lafzen: dişi devesine semer vurmak)
yolculuğa başlamak, Çıkmak;
, -.
JL-.
.-
.".ıı ~
, . . , -
<Jl ,..için) ayrılıp gitmek, ayrılmak; ~
li. tanıya ilişkin; ~ ~ teşhis müte·
hassısı;
,.--
-..
~""J b-i
" .....
'<'
bağlamak; ..• ~ O~ ..ı..;" bşe tutun-
0_. . _ • .
~w. bir yere sabit bakan, takılıp kalan, mak, yapışmak; ~~ ~ .w. parmaklanm
boş boş bakan (göz); MIS. sırık. kazık; bbe kenetlemek; ).ı...-:.. (bş,) takviye etmek.
, ,
.,
~aktör.
~ç, ..:.ıl.
-
oyuncu; temsilci;
akUis, [kadın) oyuncu;
güçlü/
'şedde'
sıkı/ sağlam/
• • ••
ı.:;.ı\ a~ '. belirleyici özellikler, karekıe- D'LB, (Jr- ...•) bask. uygulamak; ~ b·.
ristik özellikler; ı} .. .de) sertl sıkı! tavizsiz olmak. davran-
~ <ı} b-e) bağırmak, çıkışmak MIS.; mak; <u-lı b-e, y . .. ile) baskı yapmak,
435
• ••
-- - -
uygulamak. ç ~ J "J..:ı bşi ısrarla istemek;
• • J•
. , •
• ••
i~.wıç. ~l.cı zorluk, bela, afet, felaket;
• •
..
• • •
r:r
Aı.o.'...,ioS
-- . . ,ı..ı.;.karanru kesinleştinnek; )~ Uldaha güçlü, sert, ciddi, kötü [nekra
(Js-
e) seni katı! tavizsiz davranmak;
rnek, daha güçlü olmak; büyürnet, artmak; çağına gelmek; zirveye vannak;
.. -
..ı...;.. ç. ...::.ıL korse;
şiddetlenmek, daha kritik olmak, eiddileş
•
<Js- biri için) dayanılmaz, tahammül
rnek;
edilmez olmak, [hastalık] (Js- ...de) i1erle~
·'. ,
~..w..ı ft mas.;
.l.:!..w
.
.
ç.
.. -
i...ı.;.\
deve semeri;
ıJ~L:.ı ç ;)':;\9 geyik, ceylan yavrusu; JU => )-j ~i dağılmak, saçılmak; dağıtmak.
o..ı,.;,
..
a (b-nin)
o)..ı..:...
kafasını kanşlırmak, şaşırtmak;
.•
..l.:;.
~.::ıL:.ı [kadın] şarkıcı;
u, i
.-
• ~
(..ı..;., .:ıJ~)
• "• L
kendini (~ ...den) uzak
kötü niyetlilik; günah; (ç. ı'.roı'> kötü. kötü
ginnemek; eksik olmak, eksikliğini duymak; letsizlik; hasar. zarar. ziyan, tahribat; günah;
..
dan] sapma; r..r- ç. ,,1~1 kötü. kötü niyetli;
•
~J.i..:ı
.
~L:.ı ç. ,,1..'W:ı
V ... için) tt; tuhaflık,
I ' . ..
, ';\9
yabancılık;
(çoğ.) istisnalar
. '.
kabul görmeyen;
. . .
J~':l' jW sapık; jU
.
1o.Ş)r- kıvııCım, kıvılcım gibi
• •• • ••
ı:.L..J,ı1 ve /,11;1 iL>. tuhaf. garip. kaçık; i)l.,r. ç. ~,- kıvılcım i)I.rJI ~ buji;
'- .. • •• ••
J\i'il jl..L:t yabancılar; i)'.rJI L.~ konlak anahıan;
..;.ıb\~ hususiyetler, özellikler, ..sı'.T:' (na't) kıvılcım. kıvılcım gibi;
.. ,
"":,,.L:.. u, i (y.i..:;,) (bş/) kesip koparmak; buda- ir- kıvılcım saçan! çıkaran;
mak'• wJ.;. •
n·• , i' ,
"":-"I.r'"' bşi görmek için boynunu (J veya ~\
437
~\'). ç.
·
içilebilir;
..,.,J). püskül; ~ ""'1)1
. "ir>
. ...
;' -
"",:,,'.r- ç. ..:.ıl- çorap; çobanpüskülü BOT. llex aquifoHum;
• •
ı.t",r.
- ..
tutkal:
..,
"":"):. a (ı.:J r. Y.,r...) (bşı) içmek; (bşı) yudum-
..,.,.? •
• •
ayy".;
'-? ~ içme; (ç. y/ı_:"",) çeşme, pınar;
-
lamak ~
, .' .',
Y
'I··
J
b·nin sa~ltğına içmek;
.
r ... ..'-Ir meyhane, bar; tat, leuet; ekol, okul, akım;
ı:J1';.::.ıJI '":"' r
sigara içmek; ~ b-nin ~.r--
•
ç. Y;~ çeşme, pınar,
• • • , •• i
•
II • • •
• i •
•
i
b.e. bşı) tekrarlayarak, öğretmek. kafasına -:.ı;u ç. .:.ı J- , Y.r:- ' Y Jr- içen [is.
•
sokmak. aşılamak; '-:"Jl:.. (b-i/e) birlikte iç- faill; (ç. y;I J ':ı) bıyık [gen. müsenna
• •
mek: ""':" .rıl (b·e, bşl) içirmek, (b·e) içecek .,')\.>1;
' , . - . ' i ,. i
(bş) vcmıek; (bşt,bşi yada ""':" bşı) yedirmek, Y J.r-- ç. ..:.ıLiçecek; ~) ..:.ı4J.r--
emdirrnek doyma noktasına, işba noktasına
getrmek; (b-e, bşı) tekrarlayarak kafasına
..~r, çorba [4.ı,j,.p
alkollü içkiler;
i. . MIS. 4),r. SUR.]; II i ,
yor;,-?~ .; (bşi) emmek. içine almak, absar- yannak; (bşı) açmak. net! görülebilecek hale
be etmek; ("":"" ile) (duygu vb.ile] dolu olmak; koymak; (bşı) açıklamak, izah etmek. şerheı
••
'-? rı niçme; emme, içine alma; rnek; (bşı) yorumlamak, (bş hakkında) yorum
~~ ç. ..:.ı4~ bir kez i'fme, içiş; yudum; yapmak; , ... J
, i
, i' i
.)...... <lll
I. i i
• •
cr AlIahö·e...
• i i
i
doz [şurup i1açl; müslıil, ishal edici ilaç; sevdirmek; o~~ c.r(b-i) sevindirmek,
•
~.r- içme; yudum; doz; memnun etmek, gözünü gönlünü açmak, se-
•
-:.ıl? ç. 4ır\
•
•
~
•
içecek;
i i
şarap; meyva suyu,
i •
vindirmek; Cr- (bş') parça parça kesrnek.
şerbel ~ c.W1 ~i~ elma suyu; ~L~ dilimlemek; (cesedi. kadavrayı) teşri h et·
i .. ,
olmak. sevinmek 1
... _--,. .
t)u ~~ ve cr~
, " •
~rkovma. çıkanna; avare gezme. ser-
" . ., ..
t;'1,;.. ... c sevinmek. memnun olmak; serilik t ~..r:JI i~ gczgin hayatı;
• ·• . ••
ur
~ şerh, açıklama, izah; yorumlama;
'r' '
-.
'Jlr' [s.) kaçak, kaçlan,
•
r.F ,raçıldayıcı, izah edici (nitelikte]; firan; korkmuş. ürkmüş; [is.) kaçak; serseri.
•• • •
~ ruzun, ince dilim; aylak. avare t ~I ı)w, dalgın. aklı başında
• - . -- •• •
~~teşrih.
'. .
uzuvlan vücuttan ayırma;
..
değil; 4ilJı ı)i~ lisandaki kural dışılıklar;
-
• •
--.-
)O.ôl 'J\.> yada .:..I)O.ô1 'J\.> boş boş bakan;
., . •• •
anatorni; oıopsi t ~r-=ıı ~ anatomi bilimi; dalgın dalgm bakan, gözü dalıp giden;
• • • · - ..
~r[na'tl teşrih ile ilgili; anatomik; öı)l::ı ç . ı)l~ istisna, anormal. normal
, .... .. " , ..
• •
~
c.1r'rahatlama; sevinç, neşe; dışı ~ öı)IJ 'J J öı)Wı JJ.ıAJ 'J onun gözünden
. " • •
•
i ..,.~a
..
(ı,.r;':'. G(,j.) huysuz/ ters olmak;
-.
gitmek, dolaşmak,
...
gezinrnek;
...
[düşünceler, iJ")L..:.J(~ .. .ile) münakaşa ennek. tartışmak;
. ..
giunek
...
fikirler) dagılmak.
...'
.. .
1
.j:ı 'r f; •Ji" 'r bakışları
4.:Ai ~.ro dalınak, dalıp
...
dal·
..r~=ı....ır;
..,.rköıü. kötü niyetli 11"; vahşi, yırtıcı;
•• •• • •
mak; dalgm dalgm bakmak; ,}:AJ1 A.ı ,) ~ ~r=ı,.rr;
.,. ' -- •
r
• •
düşüncelere dalıp gitmek; ,) (b-i) kovmak, l.....ıl;-:.kötülük. kötü niyetlilik. şerlilik.
derelrnek; (b-i) korkutmak, panige sokmak. adilik. alçaklık; uyuşamama topluluktan kaç-
•• • •
telaşa düşürmek; ,) .r:ı\(b-i) kovmak. def et- ma. anti sosyallik. huysuzluk. terslik;
• •
rnek;
.
ı rayare gezmek, amaçsız dolaşmak;
- .,
ı J """:'ç. ı ,r-!ii elden kaçma; uzaklaşan.
J- r~ J- "";'kök salmak;
.;'rç..)J;:' kök ~ .;ln .);.. kesilmiş
, .
kaçan. sapan. yoldan
~rkaçak. fırari. sürgünde olan; aylak. (bşı) maddeler halinde beyan ennekı vennek
boş gezen, serseri; .lo").(bşi) parça parça yapmak; fPşi) yarmak,
439
j,
.r'- ç_ şartı
j,
.
olmak;
,
Jr' ı deridekil yank; şeri~ şart.
lt~program;
• •
J, ~ ç. J,) ı..:... neşter;
• •
•• •
me/ dönme hakkına ilişkin madde ( kontrat]; (bşin) bağını çözmek. açmak; (süngüyü,
• • • ••
.lo;' ç. j,ı~i a1ameı;' ~ul j,ı~j J" ıüfege) takmak; V a ( t r ) (kanun)
çıkarmak. vazelmek, koymak; (J b-e. bşı)
Kıyamet
.- Alametleri;
• J' • • ••
~r- şart niteıi~inde ~ ~:;;. :.ı'~ şart kuraU kanun olarak koymak 1 ~ J.r--- tr'
•••
cümlesi
• ••
DIL8~ plan yapmak, ıasarlamak; V "ilahı) ~
~rı anlaşma, kontral; b-e) doğrulunak; kanun koymak, vazetmek.
• • • J - _. -
i.kr'ç. J,,~ [kalem, fırça] vuruşu; tire çıkarmak; V'(silahl.J" b·e) doğrultmak.
"._-_ ..
işareti; yöneltmek; 1 .-.JI ~ Vı bakışlanm.
li.)ıpolis; li.~ '·11 is kaıal<ol; ",j; -- .-
•• t
jJ,.rJl polis raporu;
.. --
göz.lerini ...e çevirmek. yöneltmek; ~i
t..rJI
.~ ..
(J ... için, kanun)
....
Şeriat~ ~ J ~~ }
_
tamamen haklı
~-~._ .. ,
sutaşı; koldaki riitbe işareti, sınna; kurdela; olaıal<; ~IJ V l.i.o J ... onlar bu kanun
•
tren hattı; film şeridi; film [yine ~) ':ı önünde eşittir;
•
440
,
i/'; -, kanuni. hulruki, yasal; meşru; izinli, ruhsatl!; (ç. t,>Uo.) plan, proje; tasan,
• - • o -_
.
"
</:rJI adı; up; </: rJI ,\.4.il1 Şer'; hukuk; :ı.~ kanuni, meşru olma. meşruluk;
" . .. • •
Y.rJ1 ('.n""JI şeriat mahkemeleri; t..r-- ç. ıJ". kanun koyucu;
• •• •
tır ç. t.r'.~ ;ı' yelken, çadır tentesi; celtmek; (b-i, ""'i ile) şereflendinnek; J)'ı.:.ı
•• • •
ı/1r [na't] yelkenli; ~ y1r ,j. •• .;
•• •
• (b-ile) şerefte üstünlük için rekabet etmek;
yelkenli gemi;
. . ~1:r. i;u" planör;
'"
(bşin) görüş alanına. menzili içine girmek;
..
AJ:.\""':' gözetlerne deli~i [kapıda];
tJr (J veya Y ...e) başlama. <J veya
(bşe) yukarıdan bakmak.
J ri
(bşi)
.. .
y ... in) başlangıcı;<J
. ..0
.. için) teşebbüs.
• j
yüksek, uzun olmak; (Js- ...üzerinde) Ula-
deneme, g;riş;m; (.FJ) U _ J UrJ 1
. . '.
ylp gitmek. yükselmek; ~ bşe) yukarıdan,
hırsızlık (cinayet) teşebbüsü; tepeden bakmak; (~ çevreye, civara)
~r ç. ~i;.;. su yolu. içme yeri; kanun; hakim (konumda] olmak; [kapı. pencere vb.}
• • •• ••
~.rıı Şeriat, İslam Hukuku;' ~?i
• •
-* (Js- ...e) açılmak; (bina, oda vb.) (J&- ...e)
Ürdün nehri; nazır olmak; (J&- bşı) konb"Q1 etmek, gözet-
"'.r-- ç.. Qu.. su yolu, içme yeri; ." rnek, yönetmek, ~ .. .den) sorumlu olmak;
.
Ol.r:J'
t:j~ kanun koyma, yasama;
,
ıeşri! yasama yelkisi;
ç &Lı (J&- .. e) yakın olmak; e,J; iflasın, çökmenin)
eşiğinde olmak; J~-." (""'I ... ile) şeref-
• •
~r yasama,! teşri ile ilgili; j,
•
• Lo
••
• !-L
lam
:ı.·jr-:Jl ~1 yasama dönemi; teşri! yasa- ...e) doğru bakışlarını çevionek, yükseltmek:;
• •
~r"ı.A:ırl" e ait1't;
•
,
.. . . .
",>~i .lrıı Yokm Dogu; ~~, .lrı'
' .. ..
. · .
J ~yüksek. hakim konumda; ...JJW:..t
, • •• ••
Uzak Dogu;.ı.... J~i .lrı' Onadogu;
(çoA.ltepeler, yükseklikler; J .r{na',) doğu, doğulu; ç iJJ- doğulu
,,, , ..
•• •• •
•
• •• •
.
~rç ..:.ı1.A:ı? teşrif etme, şeref ver-
J....,;.u (J~, JJ~) [güneş} doğmak; parla- jl~l parlama, ışıldama; ışın yayma,
..
mak, ıştldamak; J.,r-a (J~) (J.L.JI.~ su)
--
radyasyon;
• ••
•
boğazına kaçmak, (y bş) boğazını tıkamak. o ~lp)'\ lşclkiyye düşüncesini benim-
(y yüzünden) nefes alamamak; Jr- u (bşi)
,
seyenler,
yudumlamak. dil ile yalayıp yuunaJc; J.r- ıJ'~~1 oryantalist çalışmalar. şarkiyat
değuya gitmek; (et vb.i) parça parça kesip, incelemeleri;
442
.. .-
• o
Ur yayın..şirketi;..
· -. ..
d~ parlayan, panıdayan, ışın saçan; fırma; u.1~jll u'~
. - ... - o o
•• • •• ••• •••
teşrik. şarkiyat uzmanı; .:ll~ ç_.:l ~, .:l~i , .:l1~1 bağcık, ayak-
- . .. . .
.:l r a (.:l~, LS' ~,lS' r) (b-ile J bı') paylaş- kabı ba~ı;
• • • • ••
mak. bölÜşmek. ortaklaşa kullanmak; ~J\.;ı .:.ı,~ ç. ,IS'~, .:l1".>1 anak; payı hisse
bşde) ortaklığa girmek, (b-i) anaklığa tağı; ~ ıJ'~ ~r teşebbüse para yatıran
• ol' •• • • •
almak; (b-e) kalılmak;' "':ıl) ...s").•~ b-ile aynı
••
paylaşmak; ~.rı' (b-e
•
J de) ortaklık, pay,
•
~"..:; ç. .,;ıı~ kadın anak vb.
- o
nn
hisse vermek, (b-i, J de) ortak olmak;
o
.!OL-J'
~.
. -
~r :~r-:JL t..ı~ birlik politikası;
""
(bşi, ~ bşe) yakın
mak; 1 Jı4
olarak bağlamak,
u'J~
. ;. .'V. .. .
.de} birlikte yapma; Aşai
o
.ıJl4 :ı
o o
.:l1~1 ortaklık; <J ...de) paylaşım, böl-
• • • • ••
mak; .:J)UJ ~ b-ile) ortaklık yapmak, ortak- me, hissedarlık; (ıJ ... e) kanşma, katılma,
olmak, payalmak;.:ıP~ ~ b-ile) ortaklık mülkiyet; Komünyon HRI.; (ç. ı.:.ıl-) abone
• • • •
yapmak. (~ b-i/e J bşde) beraber! birlik ücreti; aidat 1 ~I~jl~ (~ .. .in) katılımıyla,
.. _.
olmak. iştirak etmek; V ...e) abone olmak; birlikte; ı.$",.......ı:ı :ll~l aylık abone; aylık
o o o
•
:l~ şirk. Allah'a [yaratıcılık, hükümran- aidat;
o
" ' -
lık vd.del ortak koşma; ~ .:l"...,.ıı jAI müş-
. -
ıll~~ [na't ve is.] sosyalist(ç. ~.J-);
, _.
rikler. Allah'a ortak koşanlar; 4$lpl sosyalizm;
__ ii .•. _
'.. .
j ~ ç. iJJ- müşrik;
•
.
•• 1 •• • •1 • i
)"..:.11
münyon HRl; (ç. ı.:.ıL) birlik; şirket. finnatic.; .:l,rWI J"..JI Onak Pazar; .:l,rWI
.,. .. .
ticari yaunm. teşebbüs ISLHUK.; ......s~ milli şuur, ulusal bilinç; j..;-WI iJL..;aJ1 or-
ı; •• ••
~wı sigorta şirketi; 40~ j$.rı ticari şirket, tak sigorta;
- - . .
443
• •
alım
~.r-[na't] Çerkez... , Çerkezler ile ilgili; gücü;
•
[is.) (ç. i..sı~) Çerkez; °Jrısaun alma;
•• "-. .... - '"
rro i (r ro) (bı') yannak; Los Jr- :.J.~i ($Jrı ı.!.1~ ";!"J [sahip olduğu)
..~ ~
.r~ç.- "
r)~ çatlak. yank. aynk; koy hiç bir şeyi bulunmamak; ($J.ı-:ı r.S
_. -
i
_.• • o'
COOR.; .~ ... hiçbir şeye yaramaz, faydasız; ~,
.. . ... •••
~!.rJI ürtiker. kurdeşen
fo.r-lmüe. "ı...rı burnu yank olan; yank: .. TIP';
dudak.lı. tavşandudaklı;
. .:' .~ .. •
~~~- ç. ~,'...;--
•
-... atardamar:' . ı- Ci
•
.
<i..A.ı ,rJ ç. Ji'~ ipek kazası; (böcek] krizaliı- ~1.rJ' damar sertlili. arterioskıleroz;
• • ..
yılan gömleği;
ı-lplsatın alma;
vir tohumu;
..
-i ~ saUcı; saUn alan, müşteri;
• roa (. rol (Ji veya J- ...el iıtahı çok olmak; .
J W. ç. o.r'
.., .
çok fazla yemek. oburluk elmek; •.p(,,?
.. ~i) alıcı, müşteri;
-- ...
':?~I Jüpiter, Müşteri
oroburluk; hırs, açgözlülük;
o?(~ ...e) çok fazla iştahı olan, obur; ı.S
.
P ç. \oJ4p
ASTR.;
leşrnek;
• , . ... .
aşmak; (ı;r ...den) sapınak, uzaklaşınak [örn.
. .
ı$.rı [cin.is.; tekjs.'; J acı elma, acı hıyar. ~.,.ıı '" kanudan]; bl(.) ...de) aşın
ebucemi karpuzu DOT. CimUus colocynthis;
.,.
...s.rı ç. ~.rıl satın alma. alış veriş;
gitmek, haddi
.
.ı... ç. .ı,"ı..> kıyı, sahil;
.. aşmak;
•
~ bir biber çeşidi aOT.;
•
,.
:)OL> ç. :)ol;:' , "il.:; k.y., sahil; o~ ~~L.1ji JJ bakışlannı b-e yöneılmek;
~ u (~) (bıı) yarmak. uzunlamasına .~ ~J
...
-. . .. JJ yüzünü b-e çevirmek; ~
.. ... - ..
kesmek; (bıi veya,)&- bşin) üstünü çizmek, •,;h.>1 ",".ılı veya ",".ılı ;h-> -,.ı.. tecrübe
• •
kazımak, (kelimeyi,) silmek;
şeriı şerit kesmek; ft; LL; LL; (maddeyi. girdiyi) ö~ yan; taraf, yan;
kaydetmek, eklemek, girmek; (J&-bşı) bitir- Ö)\1:..;; kurnazlık, zekilik, maharet, bece-
rnek, sona erdirmek; riklilik; hilekarlık, düzenbazlık;
, "
~ ç. ~~ uzun boylu, iriyar!; gür- Ö~ sandöviç; külbastı, biftek;
•
büz', ö.,bL:... paylaşma, bölüşme, paylaşım;
• •
~ : yLJ-I ~ hesaplano (bü· )\h...:.,jl bölünme, aynıma, ikiye aynıma;
• • •
layarak yıkamak;
, , .,
aynımak, (~ .. ,ile) ilişkisini kesmek, baAınl wı..:. pa.ça, küme; (ç. ..&» çakmak
, . ..
koparmak;;-h-:ı u ciJl.k..:.) kumaı/ zekil uya- parçası! kısmı lçakmaklı silah için] MIS.;
nık/ beceriklil mahir olmak; hilekarl düzen- ~ kıymık;
r -- .. ••
baz olmak; J=.;. (bşı) ikiye bölmek, orı.adan ~ u (~) (bşi Y ip ile) bağlamak; lıl.ıll
ikiye ayırmak;
eşit olarak
-.bL...::. (b-ile,
paylaşmak; (bşe) katılmak, (bşi)
bşı) bölüşmek,
.ev] uzakta olmak, uzak
-- -
'"ıı".:, ve ~ bkz. ~ ;
,-
düşmek;
.
,;h.>
,- . ,;h->i)
nn mas.; (ç.)y...;
..
rnek! göstermek; .J:....:..j\ (•••e) bölünmek;
.
yanm,
tılı! çetin bir hayat sürmek:
••
..
•
JBa~)yanlmak; ~n; kaynaklanmak;
.. L • •- '+Idallanmak.;
~ç. ~,~ kıymık; incik kemiA:i ~ç. "":" ~ insanlar, halk; ulus; kabile;
•
•
ANAT. Libia; kemik;
dağ.bnak;
i
~
.. ,
~[na'tlmilli;
j •. '
....
'1\ j ! . .,ıı halk ccphes;; ı,.ı.ı}-,,'
.. ,
(na't) halk ... , halka ait
,
. , "• • •
ışın saçmak! yaymak; ~\ (bşı) dağıtmak, :i_ .• ~ halk demokrasisi [Marksist termino-
t? ışın; u"._
..$~"~~l"taraftan;
__ .. J ;.:
tı...;.kanşık,dağımk;(<bo-J)} o~lji Ju, 4~IHalkçılık (Araplann İslam nez-
. , - --
. ...
\.sUı,..;, aklıl kafası karışmak, şaşırmak; Ju,
-- -
dindeki konumunu reddeden, eşitlikçi düşün
\.c.~ 4..O..Ai korkmak, ilrkmek;
" -
tLı....:.ı [cinjs.; tek.is. iL ç. wl ışın; hüzme;
. ce];
t
.. \A.,;ı\ ç. 1.:A ışın
.
sürgün; boynuz çatalı; dal, bölüm, kısım;
••
1 e.- •
..
-ll
~bronşlar
, , •••, kanşık,
ile ilgili;
dagınık, saçılmış, yayı!-
_. ..!- .
4$-!'-)-IISl yayma; ı.}, • • Ji e: . -ll güneş mış, düzensiz;
ışınlarının yayılması; O~ Şaban ayı, hicri takvimin sekizinci
. ,
; .
~ ışıldayan; ışın saçan; radyoaktif;
~L
• •
hikayelerde geçen cimri bir kahra-
• •
, • '. 0('.' .,) (insanlan, bıı) toplamak, bir manının adı, genele alınarak çok cimri kişiler
mak; (bıı) kısımlara! bölümlere ayırmak; ~Içok cimri, pinti, varyemez; (ç. CJJ')
, ••• ••
' .•• ; dallanınak; bölümlere! kısımlara ay- cimri, pinti kişi' ~i t..k açgözlülük ve
rılmak; birliği!ıopluluğu/ düzeni! bütünlÜgü cimrilik;
. ,
ayrılmak, dagılmak, bozulmak; (~ .. .den) ~'~.~.",'. nn ~allanma; dağılma, birligin
446
i~
. _.
sihirbaz1lk. göz bağıcılık,;
sihirbazhk. gözbağıclJı.k:, elçabuk-
~ ~ saÇı
• -
~;"ı ç. ..:.ıL örgü, kares t ~L:-Ul ~~
olan. kıllı (s.);
<! •••
~
...
.,:••••, [bina] çökmek. göçmek;
'
~ u U~) (-:J bşi ya da vi .. .diğinı) bilmek, • -.. [cin.is.] arpa BOT. [Iek.is. iJ arpa
,. J •
, "", , ,
(-:J bı"n, veya vi .. .dığının) farkında. bilin- tanesi 1 "! jJjJ J . ' '::ı frenk arpası; i J _. ';ı
•
•• •• •
... ~
J'"'
.1 (b-~, Y bşi ya da ül ... dığını) haber
•.
ruhiye, ruh ounımu ~)~ ~
• • •
J& farkına
.: '"
vermek bildirmek (b-i. y ".d~n veya ü\ varınwızm;~'pl ı:.r y\t. şuurunu, bilin-
••
... dığmdan) haberdar etmek;':' .:' .1 (y bıi
.J
veya bşı) farkına varmak, hissetmek. fark
cini
şuurunu bybetmiş,
yitirmek.;)~' "üli şuursul.. bilinçsiz,
• •
hissetmeyen; ).J-' • II
.,
_. '. • : l
etmek. farkına varmak; (duy-gu i/e) içi dol- A.:J1.iJ~ fi;)~\~,
. _. . duyarlılık, hassasiyeı;
447 • •
.J"-i'
- ıO •• • ~
•
.tl..r.:..J1 )~, topluluk bilinci, dayanışma; J~ meşale;
,~ . • • •• •
-:L~i f..~ hissiz, duyarsız; ~~ ç. '-'~l..:..meıaJe ""ıyan; cellat;
<.ş)y..:. şuur,
.. bilinç ile ilgili; hissi, duygu-
•
Jı.....;ı
•
yakma, tu(uşturma. ateşe verme;
· " . • •
lar ile ilgili ~ ~J~ "bilinçsiz, bilinç altı; J~i yanma, alevalma, tutuşma;
--
tS)\..;ı keçiler, ~
..• o•
yanan, yanmakta olan, tutuşmuş;
," '. ,. -o.
i ~ ç. )W dini tören; rço~.] ibadet 5-1~ {na'( örn. iJ'o&.,,",:-,,.r. a.,] yaygın, geniş
• •
duyulaı.
yerler, hisseler,
hisler;
algılayan organ; [çoğ.] ~
ışıidamak. ışık
t
· ,..
...
saçmak, yaymak; ~~ [çağ.] düzensizlikler. kargaşalar,
- ' .
~
. .
yan sarhoş, çakır keyif;
mak; 1
..
~i tuıuşmak.
, .. "
F\ öfkeyle parlamak, sinirle-
~
alevalmak, yanmaya başla- münakaşa. tartışma;
~L:;...
• •
ç. ı:.ı J. kavgacı, şamalacı, huzur-
niverrnek; C\ ~f~ J::';ı saçı ağarmak;
,. . . . .
ll...::ı ç. J-.:. ateş, alev; meşale;
..
suzluk çıkaran.
p u ()yü) korunmasız olmak, saldınlara açık
kışkırtan;
.. , .
~ . ll.. ~. ç. ~\..:.. meşale; bulunmak [ülke]; boş olmak [yer, mevki];
• • 448
J"""
~~ boşluk veya korunmasız olma (böl· meşgul etmek; (mevkiyi. makamı) doldur-
muhabbet. kara sevda; tutku, ihtiras; mak; jtl:J ("":-' ... ile) meşgulolmak, vaktini
...it;, .,( Y e) delicesine aşık, tutkun, kara geçirmek, ilgilenmek; meşgul gibi görün-
• •
sevdah, ('-I 1) çok seven; rnek; J- ."\ (y ... ile) meşgulolmak; (y
• •
Jl.i..:.ı dış kalp zan, perikard; .. .i1e) ilgilenmek; ~L (y veya ı,J ... ile)
. '
ıJ ~ (y .. .için) yanıp tutuşan, (y .. .i) meşgulolmak. vaktini geçinnek; çalışmak;
lamak, vak.tini almak; (b·,) • .:r .. .den) ayır· bir şey sebebi ile ... den uzak kalmak. bir
mak.. uzak kalmasına sebep olmak; (bir yeri, şeyden dolayı ... ile ilgilenernemek;
,
mevki)'i, makamı) doldunnak, işgal etmek; ,y..:. meşgul etme; V ...den) alıkoyma,
, • • •
JL.:ı [edi!.) (y ile) meşgulolmak. vaktini
..
dikkatini! ilgisini uzaklaştırma; (ç. JU,.;,I,
doldurmak. geçirmek; (y ile. [yer), binalar
.. .i1e) dolmak; ... ı:,r ~ ~ bş sebebiyle , JtW
. ..JA.t.
J~) meşguliyet, aktivite; iş, görev, vazife;
... y .ı....J.j
.. .. ---JU ...
,,,den uzak kalmak, ... i1e ilgilenememek
ile ilgilenmek, çalışmak,
eden şey. (ı:,r .. .den) ahkoyan şey, meşgale
edindig:i fikir, düşünce ~w. J~\ ag:ır işler;
i - . o •
meşgul olmak. J~L jA.:ı aklına takılmak, zih- 4,-\&. JI.CıI ya da 1:--~ JlUıl genel işler;
..
nini meşgul etmek•... J ciyı ~ vaktini
." • - o • •
(bşı) üretmek; (parayı) kullanmak, işletmek, fazla meşgulolmak; 1.tJ1. ~. ~)~ kendi işin
çalıştırmak; y'ü [oyunda) (b·i) tutmak; (b- ile ilgileo! kendi işine bak!;
449 • •
~PQ ıl
•
~. 1-< ... -
J\:'~' çok meşgul, işi başından aşkın; ça- düşünceli; 4. ;,.;\\ J ~..uı ~'i~l altm
• •
lışkan,
işler, çalışır
çok çalışan, hamarat,
durumda; (ç. ıJ Je) işçi;
işeen; [makine) ve gilmüş
.4 P,. işçiliıi. işi;
aktivite, meşgale. meşguliyet; gayret, çaba, w ç. ol.JWı , ...:.ı'~ dudak; kenar, ~ <i.i.JJ1
•
--, .• ! . ~ ..
emek; alıkoyma, dikkatini, ilgisini ayırma; \,.Wl üsl dudak; ıJLJl 1A...WI aH dudak; w
," i • ~ •
y:L:ı ç. JtI~ insanı meşgul eden şey. gözüne ilişrnek; (bşin İçinden) gönneye ça-
vak.tini alanı dolduran şey; meşguliyeı, meş lışmak; (bşi) sezmek, farkına vannak; V
gale; endişe veren, zihni meşgul eden şey; .. .arasından, ...içinden) görünmek; kendini
• •
J'-l~ [çağ.] insanı alıkoyan, meşgul eden gösıennek, sezilirl algılanabilir olmak;
. ...,., - . "
şeyler : ... ,:r ~I.:.ı ~L J 1'" onun ...den
.., .. .
~ ç "'" p şeffaf kumaş;
başka binlerce dilşünecek şeyi var,,.,$\ u\S' ,-,s';, yan şeffaflık, ışığı geçinne;
• •
4l
•
Jtw. onu en çok meşgul eden şeydi; '"".ii? şeffaf:
•
• •
. 'o'
J.f* ~. (Y ... ile) meşgul; ~ (,:r ...den) ...: J~ şeffaflık, IŞlıl geçirgenlik;
••
alıkonmuş, dikkatil ilgisi başka şeye kayan; ;jj\; ~+ bardakla arta kalan içecek:
tutulmuş, sahibi olan, boş olmayan [yer, JC:...:. şeffaf;
, ,
koltuk vb.l:
üzerinde çalışılan;
meşgul [telefon hattı vb.}; halen
J~\
• •••
JJ .. ~ . dalgm, ,- ; '. ç...:.ı
..pT.
~u...:. şeffaflık;
·
a,lA.;. ç.•,:A- pipet, kağıt veya plastikten J~i acıma. şefkat; yumuşaklık, iyi dav·
• ••
sıvıyı içine çekmeye yarayan boru; 1 a,ı.a:.. ranma; merak. endişe. !aSa. tedirginlik;
••
)~\ elektrik süpürgesi; ~ ::) 4il;. (b-ile) [karşı karşıya] konuşmak;
• •
.. ç.
.. .--
.,L~ bkz.
--
w·
~ a <(} ';,) (bşı) çift yapmak; (bşi '-i bşe) ~
.ı.A..:ı o~ • ..:.ıl ~ ,
ilave etmek, eklemek; (b-e Y bşde) öncelik ~ Ina't] dudak ile ilgili; sözlü, şifahi;
e!-"
tek; çift sayı;
ç. t u.;.ı. ti.i:' [çift olan şeyin) eş. ~\i.:..
, ;
sözlü (yazılı karşıtı), şifahi;
'$) Ô ';ı [na't] dudak.... dudak ile ilgili; bölgeyi) geçmek, aşmak; [şafak] sökmek,
, -- " [filiz, sürgün] yarıp
sözlü [yazılı kaqıu], şifahi; ~J
•
olarak, şifahen; , , • i; "I ....J~i 'dudale
• J :. •
ıj ';ı sözıu göz agannak; _ (Jp)
. - - - .
ç,kmale; _ <.,;.;, ' ; • o) c.)s- b·.) çok ağır!
harfleri' [y, J . r.J] DtLB.; zor! dayanılmazı lahammül edilmez gelmek;
•
• •
..,; ~ • ölüm döşefinde, ölmek üzere, son (~ b-i) üzmek, hüzünlendirmek; vs- b·e
neresinde; ) rahat vermemek, (Js:- b-i) rahatsız eunek;
-- .
... inı) tedavi etmek, iyi
~ j (~W) (b-i, ı:r sıkmak; (~ b-e)
-- .-
bir ugramak, kısa bir
-.
etmek, sağaltınak, (b-nin, rJ" ...yarasmı) iyi- ziyaret yapmak; ~ ~ [kadın] yasının
-
leştirmek. (b-i) iyileştirmek; ~ (ediL.ı iyi- belirtisi olarak elbisesinin önünü yırtmak;
o·
uPl .,;.;
• -0- _.'
sayesinde) iyileş-
- - . - .-
b~ka bir çareye yönelmek MEC.; r.".AlI ~
rnek. şifa V
den) intikamım.
bulmak; topluluktan ayrılmak, topluluga muhalefet
•• ••
öcünü, hıncını almak; ı.i ·1 iyileşmeyi •. eunek; ~U:.H L.OS. ~ aynıık çıkarmak. isyan
•. -
istemek, şifa aramak. şifa beklemek; r
bayrağ'm çekmek; rili i •• ";'; insan"ır
-ı-
-
~~ şifa, iyileşme. sıhhat bulma, sal- arasında aynJıAa sebep olmak;
• __ • ı-
rrJ'J\..j. ~ \..
.. _i!_.
.
i • • • •
lığına kavuşma; (ç. ~1 • JUıl ) tedavi, onlar kadar olamadı; 'J\..j. ~ ~ kimse onu
-, --
şifa, ilaç; ~ ~\.UJJ J.ıü tedavisi mümkün;
J~ iyileştirici, şifalı, şifa veren;
geçemez, onun gibi
- - .
eline su dökemez; ~ (bŞI) yarmak; (bşi)
olamaı .. kimse onun
.. - ç_ Jw...- - haslane; - ,-
· _.
~
~
•
yırtıp/ yarıp aralamak; Ji
mak, çatlayıp açılmak; yarık olmak; ~L
"j yanlmak. çatla-
, -,
...
yi ·1 ~.
intikam alma;
şifa arama, iyileşmeyi dilerne; yanlmak; çatlamak; yarılıp, çaııayıp aynI·
tedavi, sagalum; mak, <ir .. .den) kopmak; dinde mezhep ay·
, -,
Jw iyileştiren, şifalı, şifa veren; net, nlıgı yapanHRI.; [şafak] sökmek 1'~ i "jl
• , --
açık, anlaşılır [cevap}; ~L....A&O birbirlerine düşmek, birlikleri da!ı!·
-,,_., ..-.- ı-'
- - .. #
· ..
anemon çiceği, Manisa lalesi BOT. Anemane;
~ J} • J\ ~\ kardeş ülke; U} ·1' JJ.ıJ,
•
.
•
. .:
J jL;. çekil!, iskandil kurşunu;
. -..
\. Iii ., (bşı)
. ..
devirmek; '. iii • j devrilmek, talda
kardeş devletler [Arap devletlerine hitaben]; atmak.;
..
:jji • P'ç. JiLUı öz [kız) kardeş; migren, i.,U-> ç. ""Lıakla(k);
i • ~ i i i , • i
veya J, ,)so bş için) müteşekkir olmak, şük şekle sokmak, düzenlemek, kurmak; (bşi)
retmek, teşekkür borçlu olmak; (b-; veya J de~iştirmek, de~işik bir hale sokmak; JfL:.
...
b-ı1 övmek, methetmek, 1 ~ ~ I~ekkü-
.... --,
(bşe) benzemek. andırmak; ..,P:..:ıı (Js- b-e)
454
, ,
· .- -
ıarı anlaşılmaıl karmaşık! kapalı/ müphem
ıis'G ynı, yüntem; (ç. JS'I~) yan, yan duvardaki oyuk.; kandil;
• •
_•• ~ <::'.1
~ .•. ~ı) davacı, şikayetçi; ~ .,.:. lat1lya düşkün kişi;
. '
.
~)~
zanlı; davalı,
,
müdde aleyh;
organ;
,.'j..:ıl leş. ceset [kokmak üzere1; kesik
J. • • • • _ _
, - - o '
~ .r b-i yenmek, b-~ galip gelmek; .}::ıl ( mak, koklaması için vennek; ~i= ~ ;
._ -_00-0--
b-nin elim) kurUlmak, felç etmek;
etmek; (bi') işlemez hale getinnek; JJ:.i1 felç
..
(bŞl)
'
felç I' t
peşinde
• i (bıı) koklamak; )~ 'il ı' t ~ i haber
,. .
olmak; ı' ~ ';,~ (bıı) koklamak; (bıi,
, , • . o'. ,
Jpfelçli; ...,;.1 müe. ,,~ ç. ~ hassas bir burnu
..
~T. {çelebi) > züppe; züppece; yakışıkb, olan. iyi koku alan; kibirli. mağrur; gunırlu,
kötü iş
~J..L...JI.ı düı'
;. (b·i)
.r-:...,
J~
manımn)
,
[LllI ılJt
-. diline düşürmek; (hapş/ran kiıiye)
..• fl- diyerek) hayır dua etmek; ~ u (V"~, V"~) [at vb.] yürümernek,
..:.ıW alay, istihza [kötü durumu ile); koymakı bırakmak; v Q ':ıl [gün} güneşli,
•
;.iL.::> fi;
•
"
açık olmak;
,
ı,.! • • j güneşlenmek;
,, . -
.:,....ol..::. ç. ..:.ıw, ç. müe. .:,....ol."..:. [başka- ~ müe., ç. v" J o ., güneş; ~ " Q ol
o
• i ' • • ,
JJr güneşin
sının
.-
t-" a~. t~) [bina, da~1..-yüksek,
.,
kötü durumu ile] alayeden, eğlenen; ~i ekliptik ASTR.; ~i
.- ., .,.
(~bl') küçümsemek;
olmak;
._._.
(.wı) ~ ~;~ ~
..
doğuşu; ~1 ~.".p güneş çarpması; ~~
kibirlenmek; t:-"WoJ yüksek olmak [dağ, bi· bakan çiçeği BOT.; ~i Y J.f- gurup;
, o
na]; çalım
,
t:-"\,..;,;
o
satmak; kibirlenmek;
kibir, mağrurluk, büyüklenme;
,
4,
.
..;
~
Q
o· li LJJrl şemsi
""
.' .
[na't] güneş ile ilgili,
harfler [kendisinden
güneş ...;
, $ , ' -
t:'1..::. ç. ~ , ~\.".;. yüksek, göğe doğru önceki, harfi tarife ait "J" harfi telaffuz edil·
. .' . .
'. o
uzayıp giden; kibirli, mağrur. J,j~1 ~L::ı meden, kendisi şeddeli okunan harfler] OILB';
kibirli, mağrur;
.
4,. • ~ 'ô)J-J' fotoğraf; ~"o-'..
-
·Jl f..,..:_:J\
"
••
c:"~ yüksek [bina, dağ]; kibirli, mağ- fotoğrafçılık;
, "
doğru
.- işe ciddiyetle girişmek ... kelleyi
...,.~, ~ katlamak;
'
hazırlanmak, hazır olmak; J Jı..::. ç. ~ inat eden, inatçı [at vb.];
o
- .. -
koltuğa alıp yürümek; ~.u.L..o ~ ~ ve
beyazlamış! ağarmış;
457
•• • '". .'
~~ ~ (bşı) muroıamak, mum kaplamak; len şey, pelerin, vb. ~ ~ ~\ dünya [hayau],
• Oı • ~.
~1
.. -daha kapsamlı, geniş; daha genel,
.. -
balmumu; rIY-I ~ ft;
~(tek.is.J mum
.. .
iirJ1
_. -
~ buji;
daha umumi;
-
J-L:ı kapsayan, içeren, şamil, şümullü;
t
.
~[na't] mumlu, mumdan;
-
genel, umumi, bütün ile ilgili;
- "
J."......:... kapsanılan, içerilen, kapsam içine
.t' •,·su geçinnez [s.l;
W mumcu, mum satan;
- • i
.r.
• • i
ı:>\ı_, ':ıç. "","W. ~""'"W şamdan; J.- ~ .(~ ...1) kapsayan, içeren, içine
, -
alan, (Jç- ... e) müştemil, şamil;
.. .. - .. ,, • ıO •
-. -i. .
~'n; (bşeveya Y bşe) sannmak, san na- JUI ...,s j Kuzey yıldızı; JUI ..;ıı sol
rak örttinmek; (,);- bşı) içine almak, kapsa- el',
mak, içermek. (~ ... e) şamiL, müştemil 01- J~ (s.) kuzey, kuzey ile ilgili; solda
••• • ••• • - ~ • <
mak; ~1."...JI·l 1~ ;.\ kapkara. simsiyah oldu; bulunan; LJ.,JL...:J1 sol partiler, sokular siy.;
• • , •<
~ birleştirme, bir araya getirme, birlik, ~ ı;Ul ' ';,j, ~ LI kuzey yarım kürede geceleri
• i • i
J"".II t ~i ft; birHk; ..w. Li.i' bıi bölmek, ).c...;. pazı BOT.;
. ""
parçalara ayırmak. dağılmak; bşi parça veya ÖJJ.ı:.....:. şamandıra;
< • ,. ....-
hisselere ayırmak;
.. .:r- II (.:r-) : ö}t: ,:r. saldırmak, akın düzenle-
u~IAI.F.BKZ.; J.,:.;ı
"- .....
~ ıJI.)~1 ı..&;.;. [ses] kulağa hoş gelmek;
.. .,s
G a (uWı) sevmemek, nefretetmek; ..A'-' ç. OJ P kUpe;
J' • ••
u~ kin; ı.P u C..P) (b·i) (d....~ac'"aJ asmak, asarak
..,...
bıyık
. "
[yeni];
• •
~ ; seıirmek;
--
ı.P ;p;
~. . -- ..
~ kasılma, büzülme [deri); seğirme, Li· ~. ç ı.Yw... darağacı; darağacı platfor-
• •
kramp, ihtilaç, ıspazmoz; mu, idam cezası infaz yeri; ::ii. '. darağacı;
••
~ felçli. ıspamıazlu. spazmatik. felç
•
ı:;'p asılan, idam edilen;
,., Lo ,
P
benzeri, kramp gibi;
=> p
•
v<- b·.) azadamak.lonamak. lenki<
...
\. i' ';, çulluk ZOO.. Scolopax rusticola \. i· ?
"I.:.u bataklık çulluğu zoo. Capella galinapo
• s.'
etmek. galinapa; ~ '. i· ':ı balçık culluğu zoo.;
. ..
)~ şerefsizlik, utanç verici durum; Jf'-' [eşek! anmnak;
:j ••• mizaç, tabiaı; huy. alıŞ- y~ ç. ' "' , ? , ü~ gri; 5-~1 Halep
kanlık, adet; şehrinin lakabı;
• ••• • ••
i~
• düAüm'
6 ' ilmik', i , '+ a (,,~) (bşe) şahit. tanık olmak; (bir
ı., - .,
~ ç. .1a..:.;ı çanta; bavul, valiı; ei çantası; yerde, kutlamada) bulunmak, (kutlamaya)
. '"
, .yı ~ el çantası; katılmak; (bşı) görmek; - (ii"~) şahitlik,
.'0 __
~ u (~, L..&.L:.;.) çirkinf kötü/ iğrençl pek tanıklık etmek; - (Y bşi, ... dıgım) tasdik
. ..
çirkin! şerefsizi iğrenç olmak; ~ a (~) etmek, onaylamak, tekit etmek; (~ b-e
(y b·i veya b-i) zemmetmek. gözden/ itibar· karşı, Jb-nin lehine) delil, tanık, şahit olmak;
dan düşürmek; i.'~, ~ b-e) iftira elmek, (ı,}s- dökümana) tanık, şahit olarak imza at-
atmak. kara çalmak; ~ b-i, bıı) teşhir et- mak, (Jbiri lehine, y ... ile) hüküm vermek;
• • •
rr.ek, ifşa etmek, ne mal oldu~nu göstermek; , '.uJ4 ~ Allah'ın adı ile yemin cunek;
, s..
• •.
e:!' çirkin, iğrenç, şerefsiz. menfur; L:.i• jÜ ~
..
A...:,.;, çirkinlik, iğrençlik; (bşı)
•
bizzat görmek.
noterde tasdik ettirmek; JAü
şahit, tanık olmak;
• •• •
J..&-?' (b-; Js- ...e, için) şahit tuunak, gösıer-
459
., -ı "e~ ..~ .l(b.; ya da
rnek; ~lşehit olmak; ramanca ölüm;
. ,. . .
* .......
şehitlik;
Yb'i.~ .,darş••
tutmak; delil göstermek! getinnek [örn. ~
J .,.de) şahit g1lsı<:nnek/ .aL>ç. ,
mevcu~ hulunarı; (ç. ,
,.
[bir yerde] var olan.
*. ..
'lt"I) r.)<- ...e)
• • •• ,o.
..
şahi~ noter; , (ç. ~I~) r.)<- ... e) delil. kanı~
.~ • "; ~ ıSAJı kelimenin anlamı He ilgili
. ... ..
.
..
,
olarakbirbeyti];
... .
l,~
-
'[edi!.] şehitolmak; ..
helge. vesd'a; 1 ",\,"~I .au. samk aleyltin,
deki ıanıIC; ~i ~u. sadece duymuş olan
.'
,
"f-'ç. ,~ bal; bal JlCı<:ti;
... ..
[görmemiş]; ~, ...ı.aU
,
veya ıJ~I""'U veya
o~çıban;
.. , .,.ı~ .aU görgü ;"'ıı. şalıi~ 'iiı .lOG.
~ç... i~ tanık, şahit; şehit;
.. .... .
savunma tanıgı; '~~L d Jj) Js- alenen,
.
i~[kadınJşehit;
herkesin gözü önünde;
i~~ç. ~r. şahitlik, tanıklık; sertifika,
diplama; yeminli beyan; tasdik; kimlik. kartı, i~~ç. ~'..".:oı büyük mezarlaşı; işaret,
şehadet parmagı; nUsha;
ehliyeı vb. gibi, itimatname türünden evrak:• , ,
.' ..
önünde meydana
•
.ı;:.ıı) .r--JI iyi hal helgesi; ı- ôi4=> gelen; katılımı fazla, izleyicisi çok; anılma.
..
... ...
J..,.:ı.Jı ı:r J)aJı işten aynıctılını
belge; ~fWl ~1)J,H i'~ lise diploması;
'"
gösteren yat. ~~tırlanmaya deger [gün. olay];
;ı~L suç üstü, suç işlenmekte iken, cürmü
... r..JJ'
1 r}-~
• • ••
}Jj i'~ yalancı şahitlik; ~~ ii~ meşhut halinde; ;ı~i Kıyamet Günü;
••
diplama; ~i
• • • ••
o,, ,
• • • •
':ı savunma tanıklı~ı; Cumagünü;
, '
ne, perde, fasıı, bölüm [tiyatro]; ,', d\ tanıtmak; (bşi) yaymak, ilan etmek; (silahı)
~ ~~i Rasuluııah ile birlikt~ tüm kınından çıkarmak; (y ... ile •...olarak.
ilan etmek; (b-nin) itibarını zedelemek, şahsiyet; kabul görmüş, makbul, benimsen-
J. _ ,
gözden düşürmek;r~ (b-i) aylık ile çalış- miş [tercüme, şerh] ~ )~L ~ genel kana-
•
brmak., (bşı) ayhk olarak kiralamak; ~L ale göre, yaygın kanaale. düşünceye göre;
(bşı) ilan etmek, yaymak; (silahı) kınından
- -- - ..
çlkarmak. çekmek; ve yine ~1}\ J e :;.\ bşi l,..~
-
a. i (J. 6 .,) anırmak;l,..~
. _.
a, i ve\J+'" a
• •• - •_. - o _
mezat ile, açık artırma ile satmak; 1 J d ';,\ (~, J~. JIf-..'-I nefes almak; iç çek-
- • - o
yaygınlaşmak. yaygınlık
•
-*" ç.
,. ..
)JP. -*"1
-
kazanmak;
ay;'
.-
J--II-*" balayı;
nefesi içine çekme, alma;
J"l..> yülc;ek i dağ. bina); , J"L...>
. ."
P
· -
R
ı.$ aylık, ay ile ilgili; çok aşın yükseklik;
-*
i • _ ••
4R
· aylık, ayda bir ~ ~
. .!JIp! aylık yüksekler;
• • ••
abone; aylık abone ücreti, ödeme; v cı' ~ =::;.~ (bşi) hızlandrmak, çabuklaştımak;
••
ı.$~ onbeş günlük; (b-i) acele ettirmek;
• •
~~ aylık ücret; ~ çabuk, hızlı, süratli;
ii * ••
şöhret, tanınmışlık, ün; kötü nam,
•
~ ela rengi;
• o
•
_ _ 0_
şöhret: adı çıkmışlık; aile lakabı SUR., LÜB~ .)+:ıl müe. ~~ ela gözW;
• __ -o' •
, ~\&. ii R dünyaca tanınmışlık; ~ ç. r~ keskin zekalı, anlayışlı; yürekli,
~ meşhur, bilinen, tanınan ('"":" .. . ile. gözü pek; Itibar, asil; çevik;
.. .olarak); kötü namı olan, adı ÇıkmıŞ; 4.04-=- keskin zekahhk. anlayışlılık; yü-
•
Ri daha meşhur, daha çok bilinen; reklilik, gözüpeklik; çevikJik; saygınlık;
• •
ii...... L;.. ç ..:.ıl. aylık ücret; [çağ.] aytıklar;
.-- - ,
ii......L;.. aylık olarak, ayda bir,
~t.=ı ç. ıJ.:ol'l~ ALF.BKZ.
. .-
)~! duyurma, ilan etme; mezat, müza· çok istemek, arzulamak. canı çekmek;~
•
yede ile satış; tanıtım, reklam; ~ )' 6 ';.1 (b-i) istekli, arzulu kılmak; (b·i, bşe) iştuhlan~
•
..,.-;';'jl iflas beyam; dınnak; [yiyecek] (b-de) yeme isteği uyan-
- ..
)~i şöhreı [olumlu ve olumsuz]; dırmak;~ ve~\ (bşi) isıemek, arzula-
,-o ; __ - _o. o _
J~ ç. ,r-Au...meşhur, ünlü; adı ÇıkmıŞ, mak. iştahıalmak , 1,,$6' , ! "'i ~~ arzu edile-
461
..
meyen bir şey; "-"r-ç. "-"ır- okıava;
"
~J'! ç. ı:.i;+:ı istek, arzu; ihtiras. şehvet; ı c.."..;ı[cin.is.; tek.is. iL çam ağacı;
•
iştah; ı 4.7-""';'çaylak zoo.
ı.Ş~ şehvani, şehvete ait; 34.7-~bkz.
- .0. _ 1_
ıJI~müe, ı.S~ ç. '.»~ aşın isteyen, ;,9' => J~~JI b-e) işaret vermek, el ile işaret
arzulayan; şehvet düşkünü; etmek; (JI bşe) işaret eunek; JJ\";'(b-den)
o-
'i • • •• ~
l..S" .. istenen, arzulanan; (ç. ..:,ıl.! •• +) ('-? bşı) göstermek. ('-? bşin) ifadesi olmak
istenilen, arzularulan şey; ,
-- -,
ıJl..:.)~ ....,ıı )~ - parmak. ile gösterilmek.
• • •
"W.{cinjs.; tek.is. iL:.ıı ç. ,,\~ • ,,~koyun;
.
Ji.,.:. ç.•.:A çuval;
-
insanlar tarafından tanınmak ve sayılmak;
J
,-
~
- -- u hislerini belli eunemek, açık
.
.'. .
i( <.:J ~ yU u (",:-,,,.:.. Y~) (bşi. Y .. .ile)
JU,I
-vermemek; )JL.:.:i (e.- b-ile ~. .. .hakkında)
kannak, karıştırmak; (bşı) lekelemek, (bşin
saf1lğml) bozmak;
. .
1 L..:.iUı
.. ..
~~"i lekesiz,
görüş alışverişinde
mek; Ji • - ~\(b·den)
bulurunak, müşavere et-
nasihat istemek, (b-e)
tertemiz, pak. saf. kusursuz; danışmak, (b-ile) iştişare eunek;
,
• - ôJ wJI
'-? 9kanşım; saf/ an olmayan; kendisin-
• • • ,
~\,.;. ç.~\";' leke. ayıp. kusur; un, şüp- ;J~ istişare etme, fikir alışverişi; şura;
. .. .,' -, -
he, şüphe uyandıran şey;
•
ö~üı 1 "'~;:.ıı '" ı,.. ve ;ı )>>1 "')r- ",J"..o
'-? ~kanşık; bozuk, saflığı bozulmuş istişare heyeti danışma kurulu
,, ,- ,
r
olan; ~~ '-? y::.... sıkıntılı, dert tasa içinde; o$J"";'[na't] şura/meclis ... , danışma ...;
Lı\,.;. ALF.BKZ.; J'"..:..oç. ..r.Jl.;.. iş, [birinden istenen] hiz-
• •
lJ..;ıç • V.
.\"T'" .iJI·r ':. oklava'' met veya görev}; gezinti; devir TEKNo..;
462
.
- - -
i)""";". i J ."..:... ç.IoJI_ istişare, görüş alıŞ- mak·,
verişi. meşvere, konsUltasyon; öneri; ögüt; Jou, muslin [kumaş]; beyaz kumaş;
, - .t..:ıL;. beyaz kumaş; ekran; , \w.ıı ve
i JJL:... ç. ...:.ıl. 11"; müşavere;
• o. .'
.. .- , -
.l,J.f'U
~
mesajı; ...:.ı'~J
.}ıl~ kanşıklık, düzensizlik [örn. zihin-
li; J
-...
• •• •
i J'.r=ı~ J-~{bşı) kanşıırmak, düzenini !)oz- <J j':'tapan, kesek kınna makinası',
. ,
mak, kanna kanşık etmek; kannaşık. hale <J plLübnan'1o idari bir semtinin adı-,
•
getinnek; J- ~ • karışmak 11'; rahatsızlan-
'i .ij y.:. KNŞ. görüş. bakıŞ, bozma;
463 ''':;'
•• . . ,
,
0ijJ-' yulaf BOT.;
. - ..
.-f
., r-" dikenli; belkemigine ail; , ~i
<J.,....:.) JU u (d~) (b-ı) memnun elmek, J. ~i"hint, frenk!
.. ..
firavun inciri (meyva)
BOT; ol.ı-'JI J,J-I omurilik ANAT.; .......1
hoşnut etmek, eglendinnek; (b-i) gayrete
.. , . ..
getirmek, şevklendirmek, (b·nin)
.,.
içini istekle ~, ~~, beyin ve omuriiiAi elkileyen
. ' .. .
.J -
doldurmak;
.. .
J,.,.....;. (b·i) gayrete getirmek LL;
~ ve JW\ (Ji b-nin bşin ya da b-nin,
menenjit hastallAı TIP.; ıl~L ı."...,J' belke·
. "
miAi, omurga; ıi.ı--:J l t~1
. ~
omurilik,
bşin) özlemini, hasretini çekmek, özlemek; murdarilik;
,.
J. ';, özleyen. arzulayan, özlemini duyan; ~~ dikenli;
•
parlak, debdebeli, göz alıcı; ~W dikenli; nazik, hassas, zor ~ i
• • ••• •
J!~ teşvik etme, gayrete getirme; heye- ~~ ya da 4SJW:ı ~"j.....ıl dikenli tel;
,
canlandırma, merak uyandırma; iJ1"p.,::. baldıran, aııotu BDT. ;
. ~. . •• • •
~ ~ özleme, arzularna, iştiyak; '<JJ-'ıJl-; u (J.ı->l yükselrnek; (bıi, y bıi)
--
JI_- ':ıl özlem, iştiyak, hasret; kaldırmak; yükseltmek; (~ bşi ya da bşı)
. >i. __ ••
Jlü özlem duyuran, şevk, gayret veren; taşımak 1 .ı.::..W ~W:ı' uzaklaşmak, aynlıp/
,
J~
,. .
parlak. muhteşem. debdebeli;
teşvik eden, şevk. gayret veren;
I"'kip giunek; öldü, göçtü;
kıtlaşmak; J)W:ı (b-e) saldırmak; JW:ıl (bşı)
Jr-" azalma!<,
heyecanlandıran,
.-
tahrik eden, ilgi çekici, ca-
,
kaldırmak, yükseltmek; (bşi) taşımak;
~~ çirkinlik; şekil bozuklu!u, deforme kadar, ilelebet; J. ~ı·JIl.l "L.;" ' - ~ bol
keserlen atmak;
olma; parazil, distorsiyon;
• • • - .-
"ır- ç . ,,' • ..i; [olumsuz cümledel hiç
• •
me; çarpıtılmış, tahrif edilmiş; parazilli; problem var(dı); ,,~ı ~ bir miktar, bir
, , '. ,.
""";- şekli. görünüşü bozuk. deforme; az; ,,~ , "ır- J
(olumsuz cümlclerde]
hiç bir şekilde, asla; ... ı:ı- J.: .-
-5' ,,~~
parazitli; •"':-'
'. ...
çirkin; kötürüm; çarpııılmış tahrif edilmiş;
.,rJ--I ") ~. savaşa aktif bir oldukça. 'pey örn. ı1L..;ı1 .::' .ıi> ,;;:. ~
.<.ıı ,,~'~'ı ~: '~,i
2
şekilde katılamayacak olan, çilrük; ...
oldukça basit; J .
'
... y,,~ ... e cn çok benzeyen {şey);
en' çok;
oL;" ALF.BK2.;
,. ,.. •• .. • • o',
J -
:ı.r- JAı "ı.rı ya da \ '•• i ~ azar azar,
o.
H.~ (lek.is.1 bkz." ~;
. - 'i
ol""':' "ôG"ın çoğulu bkz. "y:;ı; yavaş yavaş, tedrici olarak, sıra ile; ,,~
4
- - hiçbir şey; puan yok (sporda); J •
, . -i: ... 'i
ı.s~ i (~) (eti) kızartınak:
,
~\ ,,~l pek az, gayet az; ,,~ :.,..:ı bir
d~kızartma [ct vb.]; . -
-...ş..,~ kızartma; şey değil)
.,
önemi yok!;
, ,,~küçücük, azıcık bir şey;
~''''=' ızgara [araç]; ,. ,
•
il..,"';"'ç. ,Jw:'" n; ~~ KNŞ. bir az, bir parça, azıcık;
ı - ;j' • < 'isteme; istek, dilek; 1401 ;j :. < '!
~
es-" bh. "
inşallah, Allah isterse, dilerse!;
_ - üWıbk
2U - '
l...rJ i .. '..0. .
• •• •• • •
(L;...:1 "Wıa @' •. ~ .)(bşi, ... uI ...)'apma)'ı, ( ~) yL::ı i (~... ~, '. ~ <.) saçı ağarmak
...olmasım isıemek) dilemek; LU' "U L. beyazlamak; [saç) ağarmak; yaşlanmak.; saçı
465
~L
.. - müe. ...
"~ç. ~ beyaz, ağarmış
~ yüksek [yapı};
u"" tabin;
.. ,
[saç]; aksaçıl; yaşlı, kocamış; yaşlı kişi; '-:-i) Jr şizofreni; --,
'.. :. • saçın beyazlııt; ak saç; yaşlılık. i~ dar ve uzun kılıç, meç; jaluzi; ~ ~
kocamışlık; eskrim, kılıç dövüşü;
-.. -
~L;. = ......,;ıl· nargilenin cam kısmı; nargile;
. ..' 2;;, • _ :;.
. .. ..
ihtiyarlamak. kocamak;
~ç. tr-',tl.,->I
-'.'
... -" 't<~,
-. şeytanlaıd ait;
~ şeytanlık; oyun yapma;
,_ o. Li •
~(~ -. saygı duyulan yaşlı kişi, ihtiyar adam; (H t.U i~, U _LL [haberi (oI ...de )
reİs. şef, başkan [kabiledel: şeyh; yayılmak, duyulmak; ağızlarda dolaşmak;
,,-- .~ ..
ÜSlat; sena-
tör; .ı.LJ1 ~ muhtar; ~\ ~senato;
-,
[duygu) (J b-e, bşe) haki.m. olmak, içini
~ ç. ..:.ıL yaşlı kadın; müdire; sarmak, doldurmak; ... J t.L:. ... de yaygın
A;..~ şeyh olma, şeyhlik; olmak; .. ' '":"'
-t.U!- bşi yaymak, herkese du-
, , -
~ ~ ihtiyarlık; yurmak; ~ (b-e) eşlik etmek, refakat et·
,
~ ~ ihtiyarlık ile ilgili: rnek; (b-i) u~urlamak, geçirmek; (merhum
",<':..ç.•.:.ıi.. tl:.'. şeyhlik, şeyh olma için) son görevleri yerine getirmek; (b-i, bşı)
n1l; Şeyhlik {körtezde, Arap yanmadasında göndermek; (cemaate, hizibe) bağlanmak;
_.. <' .
bağımsız, yan bağımsız bölgeler}; ij\J..-I..:.~ ':ı cenazesi kalkmak, cenaze törenı
•• ••
(~ ,u.; (~) (bina vb.) dikmek. inşa etmek; yapılmak, cenazesi kaldınlmak; ~U (b-i,
i>. = ~G . '"Gı = ~G; A..ı ~ul veya ,Gı
,
~ de) izlemek; (b-e, ~ .. .de) uymak;
o.f ~ (b-i. bşı) kutlarnak, övmek; (~ de p-i bıi) tutmak, ~ bşde, b-den
-- .-
466
•
) yana olmak; t Uıl (bşiveya ybıi) yaymak, ~L:.". taraftar. hizipçi. partizan;
, ,
dillere düşürmek, ağızdan ağıza gezmesine tL..;... yaygın; bilinen. meşhur, malum;
sebep olmak; i" ~; <rj .. . de, J b-den) yana genel. umumi; ortak, müşterek; müşterek
eş, onak;
e:7' taraftarlar, izleyenler, hizip,
.. - • _f
~ ~ komünizm;
• _-. o-
~Uı yaygın;
'" , n
kusur; itibar zedeleyici;
~ ;
AJl.P ç. 1.:""- it> hol, büyük oda; [nehir vb.] agız; oluk, .suyu dışanya atan
,-
~.,ıl..<> salon. kabulodası , ~.,ıl.AJI
.,
"'r ---
r.ıJı.1 boru', huni'
lo •
. • '" •
.-
1,j'L.P a, ,. (ıl-') [kuş yavrusu] ölmek, eiklemek;
i..:-'"
.-
(bşi
U ('. J
me/ içine) boşaltmak,
,,)
t,... a (.r")
,_.
[diş, "mak] çıkmak, [bitki) bitmek;
yapmak; ~ i (~) (J içiııe) dökülmek. dine giren; Sabi. Harran'da yerleşilc, yıldız
akmak; <Js.
. ,
b-nin) başına gelmek, raslJa-
. -- .
_. ..
lara tapan bir topluluk;
..
mak; _(,o .; 0), _(",t,...) VI ... ı) çok sevmek, ~ ~ ~~) (b-e) sabahleyin gelmek; c7'" u
- " - (t>~) güzel, yakışıklı, hoş olmak:; [yüz]
özlemek;, .. ci yüksekten dökülmek, (...ile)
dolup taşmak; çözünmek. erimek;' '.. oi
- - . . parlak: olmak, nurlu olmak; ~ (b·e) sabah-
. ,-
bulunmak gitmek; b-nin yanından ayrılma ampul; ı;1~ ~~.;P c.~ el feneri;
••
mak; ~i sabahlamak; uyanmak; net, açık (l,...>I sabah;
•• •
olmak veya netleşmek; sabah vaktinde ol- Li' a:
.. . ·1 aydınlaıma;
mak, vuku bulmak; <J ...e, durumuna) var- ~sabah;
0-
mak, ulaşmak; [halde de~işik.likJ dönüşrnek, r j (ft""") sabırlı olmak. sabrelmek; (J.s:- ...e)
- < ••••
olmak; olmak; CL. eıı C7""1 sabah oldu; sabrelmek, sukunetle karşılamak; (~ .. .den)
r.
" •• •
pıyor; ~1 t7"" gerçek ortayal gün yüzüne retmesini istemek; (b-e) sabn lavsiye elmek;
"-o .• o"
oldu; .)Y
..J .- . . -
çdanak; .ı..;, ~ ~ [aruk) böyle yapmaz
.ıJ C; cı! ~ artıkı bundan böyle
(b-nin gönlünü) avundunnak, (içim)
(bş; örn.
o yok; böyle bir
-. "
~L [lambal (bşi) aydınlatmak; (y bşi)
şey söz konusu değil; yiyeceğI)
.. .. konserve yapmak, muhafaza etmek
, " ..'
[öz!. FAS.] ~ ~.ı-:-' atıştınnak MIS.;;.I...P
i. ıO
~ ç.
. c..~L tan vakti; sabah; o-
pınl pın!;
sabah yiyeceği, kahvaltılık; parlak,
..
; ~ şiddetli soğuk;
....
; ~ yı~ın. küme; ö.;-:-J' bütün olarak,
(. ~ ç. ~L..A.O lamba; ışık, nur, ziya; bütün halinde, toptan;
469
•
"
)~ çok sabırlı. tahammülü fazla; ;;; - P boya. renk; renk. boya maddesi;
- , "
J~ veya}~"'" hint, frenk, firdvun inciri ruh, mahlul ECZ.; açık renk, renk tonu;
. Li...
". • o
ıJ~~\ ;;; -. P afyon
tahta yemişi} BOT. Opuntia ficus indica;
,.'
,
i ft'"" ~;
boya; vaftiz HRI.; din;
.J~
.. "
ç. rçok sabırlı;
u. •
;;; • l:ou yerel görünüm'• .- - •
•
p
•o •• o •
• J~1
LOT 4.?
•
b·i'
i .. • ."
.. . fO·...
doldurulmuş HRI.;
ruj; ~
-• . . . Ji ~L,pl bir ç~it sosis; j, •
i.
e::w,~1 pannak izi; tl,..>'jl e:: 1lo ~; tl,..>l..ı
<'ı .:...~ ~ ~ (bşi)
·- ..
sabunlamak, sabunla silmek;
..
'.
~':lll.i...
..
J onun bu işte pannağı var;
ıJ y.l.P sabun
••
ıJ y.l..AJI ~ sabuntaşı;
bun ... ;
<- , ,.
C... c· ızgara [şekil); ıJl:.-P sabuncu;
--o _
~ a~,
•• •
e) (bii, elbiseyi kumaşı) boya·
..
ij .. c·
o.....
sabunculuk;
..
(J:--P) i.:--rı
..
u <.r.--",.J-:"", ~. ~y) çocuk gibi
(bşe •.. . y) ... havası. görüntüsü ver-
mak;
... -- -
çıkannak. cezbetmek; ı.,:ı. a_ ,/~ ve 1,S!l....:ıJ ço- hakkında
- .. - .
...denilebilir....demek
maz; üVı~':i1 J e"" doğru gelmek, görün-
yanlış 01-
cuklaşmak,
.. _---
.-~ ç. J.~l çocuk gibi davranmak;
. ..:.ıl..r.-' saba rüzgan; rnek, makulolmak, gelmek;
,.
~--"(b-11 iyi-
• •
, • _p • ıs:--!' çocukluk; gençlik; meyil, leştinnek. sıhhatine kavuştunnak; (bıi) dü-
e~i1im, temayüi; özlem, iştiyak; zeltmek; (metni) lashih etmek; (döküman/n)
J,\.:..p çocukluk; gençlik; d~ru, geçerli oldugunu ifade etmek. onayla-
• • • • i ••
..
i. - •
çırak, çömez; çeriilik, resmen kabul edilme;~'" 41\ i )ljJ
,. , •
y ç. ~l,..p [kız] çocuk; ~."..,JI sağlık bakanlığı;
•• • ,
ıi~ çocuk gibi, çocuksu; çocuklar için. ~ sıhhi, sağlığa uygun, saglıkla ilgili;
•• •• ••
,
çocuklara mahsus! ait;
",:.,ıl"p
.
toy, dUşüncesiz;
."......ıı J'ö~ .1\ karantina;
~ oç.
. .-.-
e,L>..:', .L>..:'I. ı..~.'" sa~lı~a
< • • - •
~ i Ci ..•d, c.u....",) sıhhatli, saılıklı olmak; uygun, sıhhi; tam, eksiksiz; bütün, bölünme-
(her şey] tamam, eksiksiz olmak; V ...den) miş; dogru; gerçek; aslına uygun, inanılabi
iyileşrnek, kurtulmak, sıhhatine kavuşmak; lir; geçerli; resmen. hukuken m~bul; sahih,
[yara) iyileşmek; d0Uu çıkmak; sabit olmak. yapısında illet harfi bulunmayan OILB.; ~J&.
. , .
do~ olmak; [çözüm} kesinleşrnek; kabule ~.7' P lamsayı MAT.; ... 4.i1 c?:"" P ... oldugu,
şayan olmak; aslı olmak/ çıkmak. doğru oL- yaptıgı doğru (dur.);
~i daha saglıklı, daha sıhhatli; daha
mak; (~ .. .için) doğru! yerinde! uygun/
münasip olmak; (,:,f- .. .den) kaynaklanmak.
--.- -.
dogru' C:"'~I ~ Ji do!\rusunu söylemek
(~ .. .in) neticesi olmak;(J ...için) dogru gerekirse, daha doğrusu;
• •
olmak; gerçekleşmek; (J .. .için) iyi olmak,
,,,-
gitmek; (J b·nin payına) düşmek.......r e""
.- (.\:ı......,ı::ıl [Kitabı Mukaddes'te] bölüm;
.'
~ ç. ı.:.ıl
-
- ....
ya da ... ~ ~-r ~ bı, azmeuniş olmak.
.-.- ..~
,
sanatoryum;
c-sanatoryum; sağlığa uygun şey;
471
, -
ô}l~ , Jl ~L..,,:t paşanın lakabı
~
.-
C7~ ai düzeltme; tashilı;
,
c*tashih eden; imzalayan;
.- . MIS.;
. -. -
~L.-Jl ~l.P [müftüye hitaben] Sayın ... ;
ESK.;
__ o.'~. _o.
....ıJ....ı\ aşagıda imzası olan; ~, ..,..-.J\ ~l.P Majesteleril; Y~'
ı" _..
~ a(~, 1.ı~) (b-nin) arkadaşı} dostu/ " önemli! nüfuzlu kişiler; ilgililer, ilgili
ı:>L.:J1
- - • ,~ - o
hanımlann lakabı
- -
.. şerefli, saygıdeğer;
•• __ o ,
her; 1 \.l...
-,.i.1.;." .
iJ')Ü
4--4' [zarf vb.nin] bunun içinde;
ol' •.• ile birlikte; '-'
.-
~J"'P küçük arkadaş;
,
'.'"- .. (y ... ıe er, ( Y ... ie ) IIŞ-
., berab)' ·1·
--,
l.ıu-:J\Hz. Muhammed'j (sav.) gören. kisi olan; (y .. .ile) birlikte sunulan, verilen;
•• - .0 _
iman eden ve sohbetinde bulunanlar, .i""""'\ müe. ~'..r--ı' çöl gibi; çöl kumu renginde;
--
~~ashaba ait; ashaptan ...; sahabi; melrUk, ıssız, tenha;
.,
.~
.. -
~L.:,..eşlik etme, maiyetinde bulunma, .1".,... ç.)~ ,<.s~~ . ':'>1);':" çöl;
••. ,_o . . .
refakat etme;
- ,
<$,""'" çöl, çorak; ~ "J".,... ",,1)1 çöl,
yb.k.P1fi;
-
.
çorak bölgeler;
- ..
Ô)~ ç. ..)?"~ kutu, sandık;
--
.0' LO' - ,-
ı:>~, ~ arkadaş, dost; taraflar, izleyici; '.eb· p :::::) d'" P (kelimeyı) yanlış okumak, yan-
-
{mud. ku!.1 ... sahibi; emanetçi; ~l..-.P
o.
veren;
'".
w)' .
~l.P başbakanın lakabı ESK.
'"- ,
~ fincan tabağı, çay tabağı;
•
• 4~ c· 472
• • • • hali, şuur; açık, güneşlik, bulutsuz {hava);
~ ç.! jı,.. to, ıı...A:lb....P sayfa; [kitap ..
~ yw' bilinç hali, şuurluluk; kendine gel-
vb.i için] yaprak; gazete; beşere, üstderi; yü-
••• • •
me; uyanma;
zey; dış yüzey; , ~~ll""t""
,
şeref. onur, ,
I.J~
, .
'"' .... [na't) basın ; [is.] (ç. ıJJ-) mu-
,
~ gürültülü;
.
avlu, iç bahçe, hayat; yüzey, düzleın, satıh;
, , , • •• •••
disk; (ç.4.:.~ .... 1) plak lUN.; t J,:ıı, avlu; ;.:.., r~ " [cin. is.; ıek.is. i) Ç)~ ,iJ >-";' ",
i • • li •• •.
fo"" . iJ"-" kül ıablaSl; ....1 ~ ,}<-
.. .:JI~ kaya;
. ,.
~.r'-"
- .
i tek.is.] kaya 1 i r;"
. Y..
c ii Taş
..
y~zünde, yanağında;
Kub-be [Kudüs, Ömer Camii'nde};
OJ ~ ezilmiş. kınimış, parçalanmış; .. ,
me, reddetme; engelleme. mani olma; diren- naklanmak, sadır olmak; [düzenleme. kanun]
me, mukavemet gösterme; resmen ilan edilmek; [kitap i yayınlanmak.
,)..l.....,p yaklaşıklık, yakınlık; niyet, gaye, basılmak; [posta] yola Çıkmak; (Jl .. .e) git-
,
heder, amaç; ilgi. ilişki. ba~lanll; konu rnek; meydana gelmek; ) i P gö~sünden
[tartışmanın]; ... ,),J,'_.pto [mud. kuL] .. .in rahatsız olmak ~ :ı.;..';.r )..L.P ciddi olarak
-, " -
civarında, .. .in yakında, .. .in çevresinde işe koyulmak, girişrnek; 4:iJI)I;.r )..v kendi
• • •
[karşısında önünde]; , .. . ,)..l",p (ı....:J )Js-ve isteAi ile oldu, yaptı, iradesi dahilinde oldu;
• • ,
.. .:.L,p J ... ile ilgili olarak. hakkında; J )J.J.t(bşl) göndermek, yollamak; (bşı) ihraç
• • • •
.,.ı.....:ı.!11.ı.. bununla ilgili olarak. bu bağlamda,
" .. ..JA etmek; (kitabı) yayınlamak; (kitaba) önsöz,
(b-ı)
.ile) giriş
zorla-
• • •••• •
O,)~ VN lt kaldığımız yere dönelim; [asıl mak. sıkıştırmak.; ).ı...",l (bşı) göndermek, yol-
•• •
ı.S~.l,.,ı:ı [na'tl irin ile ilgili, cerahatli; yınlamak; (resmi hükmü. yargıyı) ilan etmek;
• • l' • • ••
~..1..,p a ~..l",p) ve l..l",p u (;~'..Lı..P) pash olmak ya (görüş, düşünce vb.i) açıklamak. ifade eı·
i'
.,
da pasıanmak; oksitlenmek; \ ı ,,11'; (bşı) rnek; ) i oi gönderilmek; (gruba) liderlik,
pasıandırmak, pasıanmasına sebep olmak; başkanlık etmek; (toplantıda) önlerde bulun-
"\..L....ıJ pas; oksitlenme; pas hasla.lı~ı [bit- mak; (J b-e) karşı Çıkmak, mukavemet
ile söylemek; (şarkı vb.) söylemek; reis. komutan; başlangıç; ilk zamanlar, önce-
474
-.
, o-
)1.ıJl ıJ..p evin reisi, evin dire~i;)~ kaddime, önsöz; venne [pasaport vb.];
leri
.- ..
i J~u... haciz, müsadere;
~) cömertlik, eliaçıkIık: açık fikjrlilik: sa- ..
- o-
)LJ...P~ ihraç etme; ihracat; yayınlama ya·
mimiyeı, açık kalplilik: r'J,...,)'I)J..p İslam'ın
, _.. .- . - .
ilk devirleri; ı:.ıI.S:.Jı J..L....P bir odanın, yerin
vakitleri;)
. i fO
.- .
yı AIgerdan. Kızılgerdan, J' i C~ +! [pasaport. belge vb.) venne;
Narbülbölü zoo. Erithacus rubecula'• ..:.ıG• J~L,p çıkan, doğan, kaynaklanan; yayın·
• • lanan; ihraç malı; ürün, hasılat, mahsül, re·
) i aıı (çoğ.] üzüntüler, rasalar, kaygılar;
••• • • •
kolte; ~1),)L.ıt ihraç malları;
r~' Y'-! ön kapı; j...L.AII..:.ı\,)göğüs hasta· ,. -'
bükük; kederli. mahzun; )~i iıS::.: öncelik çıplaklığı ile söylemek. açıklamak.;
.. - . t'· '.,
• • •• • • • •• ••
).ı..dl e::-IJ •).ı..dl .,...) ; "I.,;-II.,. )"-"
. ,
_.r"~ bir emri yerine getinnek; t
. .
'
J....p
-
(ediL]
.. - .
• • H. • ••••
i)J...p yelek; kadın iç gömleği; kaşkorse; yarıımak; ayrılmak; kabaca sözü kesilmek,
1
•.• j'-'
~fl..l"p ve~fl..l"p ç. ~r. fl';
, - fl'; [şafakl
, - ..
sökmek, atmak [gün] ağarmak:;
}"-" n; fi;
- ...
t..l"p ç.
t'..I"p
tJ..I"p
başağnsı;
yank, çatlak, rahne;
.,
." .'"
t~ ç. t'..l.-.t:ı\ şakak; zülüf, saç lülesi (yine
)J..l,.,p çıkma, yayınlanma [kitap]; (kanun] . :
çıkarma, koyma;
--
t.ı..dl ~ı;
..
)..ı...a.. ç. )~u... başlangıç noktası; kaynak,
.
-.-- .. "
i (rJ..I"p. rJ
..
ı/..I"p (na't) şakak ile ilgili, şakak ... ;
J.ı...",) V ...den) uzaklaş.
orijin MEC.; mastarDiLS.;
• •
\..o>..i"p U.
- _. .-
.,t.J..ı:ı göndenne, yollarna; ihracat· mu·
- . mak, kaçınmak, sakınmalc; J..I"p i (J.l..p)
475
rastlamak; (b-i, bşi) bulmak; (bş ile) aynı mak, doğru kabul eımek. inanmak; (~ ...e)
vakitte olmak; aynı zamana rastlamak; (belli iman etmek, inanmak; (~ bşt) razı olmak,
bir tarihe) rastlamak, tesadüf etmek, denk muvafakat göstermek, (Jç- bşı) kabul etmek,
gelmek, (belli bir tarihıe) olmak; ( ... ~i tasdik etmek. onamak, onaylamak;
.. . olduğu zamana) rastlamak. denk gelmek ,;,'~,~'.,,~ inanılmaz. kabul edilemez. gerçek
... . . . .
.'
ıJ~"i1 "",L..P uygun bulmak; .".hLP
.' •• •• ••
dışı; ı..:JjS Jl J..ı..,p ister inan, ister inanma!;
'..- . •
~ elverişli! uygun! münasip olmak! gel- J;ıL,p (b-e) arkadaşça, davranmak; (b-ile)
.-. rJ"..r-.
• •
.jJJ (na'l] sedef. sedefden, sedcL .. ; se- uygun oldugunu kabul etmek; J 1 .,1 (U
-. . ..
defli, sedef işi; ~..ı...ı:J\ sedef hastalığı; kadma), mihir tayin elmek ya da vennek;
•
Aj..ı..,p ç.
... .
J..ı..,p
tesadüf, rastgele olma. ge-
!işigüzellik; 4,j..ı..", ıesadüfen;
.. ~
U~\.ı Yi!
(ı,)&- b-e} sadaka vermek. tasaddukta bulun-
na gelen:
.. . evlilik akdi TUN.;
.ü1J...., ç. ~L arkadaşlık;
.. . .
J..L..D a (J.lı..,p, J.L..#) gerçeği söylemek, (b-e,
. .. ., ,
ı:r hakkında) gerçeği, doğruyu söylemek; J!.l..l:ı ç. J.li.l..Pl , J.li.l..l:ı , ı:>U.l..l:ı arkadaş;
• •• •
doğru, gerçek olmak, aslı çıkmak; hak, JJ.l..l:ı dürüst, do~ru, samimi, içten;
,
hakikat olmak; (Js- b-e, bit) tam uymak, J:!...l.P çok dürüst;
••
(J'- bşı) doğrularnak; J) •, •J J ' •
••••
" Hz. Ebu Bekir'in (ra) lakabı;
(~..ı.c
..J sözünü,. vaadini tutmak, yerine geLir- J,!..l.dl
.-
J.l.,p\ daha doğru, daha dürüst; ~ JJ...p\
_. .
476
.. , bşe. örn. yanlışlara) itiraz etmek, karşı çık•
. . . ~ lJlAı r (.. .in) en iyi delili, ispatı;
, ..
önemli, geçerli;~.L.,p JJ...p\ en iyi, candan mak; (y.. .ile) karşılaşmak, yüz yüze gelmek
' i ,u i iii.
" , .
Jl.w:.- onaylarna, onama. tasdik; denek. tahsilinde zorluklar ile karşılaştı,,; = r~\.,ı:j;
~. ~ ~ ,
~I. mihenklaŞI; L.1,.p ç. ~Lo..L.P vunna, itme, çarpma,
....i:!.J...4j (Y ... f) iman, inanç;~ ... e) nza, darbe, sadme; sarsma, sarsıntı; zorluk, engel;
• i .• ,
onay. tasdik, muvafakat; ~ J:!.L .,·11 ~ r r\~ çarpışma, vuruşma; çökme; göçme;
o. . • •
r --
•
~ ~\..u:- J l.1,.p zihinsel çöküntü;
safdiııik, herşeye inanma; J!~i eJr' saf, ~ ~.
J'ı inanılabilir, muteber, J'~ mak, girişrnek; (J b-e) karşı olmaJcl çıkmak,
-' . . c :
rnek; (y ... e) laraba vb.J vurmak, çarpmak; ölmek, cır eır elmek; [kapı, diş) gıeırdamak;
rJL...:t (b-e, bşe) vurmak, çarpmak; (b-e, bşe cızırdamak; (bşı) bağlamak; (parayı, J ...e)
karşı) direnrnek, mukavemet göstermek; çar- koymak; (kulaklarını veya Y kulaklarını)
, ,
pışmak, tokuşmak;r:.J4' (y bşden) mütees. dikmek; ~L ~ .. de) ısrar elmek, diretmek:
sir olmak, etkilenrnek, (y .. .den dolayı) sar. (Js- ... e/yapmaya) karar vermek, ... karanna
sılmak: r~l.A; i trenler, arabalar, ordular vb. ı varmak; (kulaklannı veya y kıı/ak/annı)
~U <tır".
• • •
t:1'r) bağınnak. haykmnak•
• , ~ .,
tesliminden sorumlu kişi; .).".aJ\ 0';-p para çığlık atmak; yardım istemek için bağırmak;
kesesi; ("":-' b-e) seslenmek; (~ b-e) bağırmak,
..
.f..rc1r eır sesi [cırçır böce~i için]; cızırtı (J ya da ~J J b-e, b·nin
.. " ..
yüzüne) bağır-
• _
L~ya da~l /;"'cır elT böceği zoo~ mak. ba~ınp ça~ınnak,1 j;. ~ ~ çı~lık
-- . _.
i fiJ"""kese içindeki paralar, atmak; t.J cı - .~(b-11 yardıma ça~nnak.
• • • •
;l.J"""""~(Js- .. .de) ısrar, direbne; 1 ~
..
ir"'J' kasıt, tasarlarna, teammüt HUK.
(... e)yardım için
- . - -
bağırmak;
,.
IIrPSup; [na't]
-.' .. . ..
~U (bolrP. ı"..rP) saf. an, kauşıksız olmak;
Sırp ... ; sesı;
- .-
~r'1l;, L.\ ~r ~ . bozacının
.. " .
..
t.r'a (tr') (bşı) açıklamak, netliğe kavuş- şahidi Şuacı;
• • • •
ıunnak; t.r(bıı) açıklamak, (bşe) açıklık, t\~bağıran. çığlık atan; tavus kuşu
hakkında) açık!
ilan, zoo.;
·.
tJ)LPç. ~-1'~ fLize, roket; ~ tJJl...P
, .
•• •
samimi olarak konuşmak, (Y,ı:,r bşi) bildir- .;;..l}iJl fo\&. kıtalar arası balisıik füze;
• f • ••• ,
mek. duyunnak; (J b-e.""'! için) izin, vermek. ~ J)LP ~ güdümlü fLize, roket;
•
·
ruhsaı vennek; u\..cıaçıkça. samimi olarak t)l.J, parlak, göz alıcı [renk. ışık]; göze
••
konuşmak; (y hakkında); (b-e • .:.ıı .. .dığ/m) batan; gürültülü. yüksek sesli olan; bağıran.
ne spor olarakı; VI....:J birbiri ile güreşrnek; sarfetmek; (~ bş için) ödeme yapmak;
.
- .. - .. . . . . .
J .. .e) harcamalc; (bş; örn. bi/eıferi,
~~ delirrnek. çıldırmak;~! =t;I....:J; (parayı.
..
t.r'
., sara, yUbik. tutank. tutarnk; izini) [resmen] çıkarmak. vennek; (zamanın/•
me, yok olma, ölüm; ölümcül kaza; hayati mak; (araziyi) kuruımak; (işı) tasfiye elmek,
organ; kapaımak, likide etmek; (para) bozdurmak;
-- --
tl..r:-- ç. t".Ju.. kapı kanadı; mısra, dize (mali) pazara. piyasaya sürmek. dağııımını
•• - • - ••
II ~I .; " kapı aynalık tahtası
tL)
. ..'
«~i~ ıP-
Q •
....
c...r4-- y~l kapının her iki
yapmak; bşi devri daim ettirmek, sirkülas-
başlamak, yönelmek; kendini Vi bşe) ver· satlş, da~ltım, piyasaya verme, sürme; de~iş-
.
çekim, tasrif OILB. 1
.. - -
rnek. hasretmek; [pam) harcanmak, sarf edil- tırme;
kaderin cilveleri;
. . .- f'.ıJI ~Jl....AJ
ıJJ~i ~~ iş(lerin)
mek; {resmi olarak) verilmek. çıkanlmak
[bilet vb.l; [kelime} tenvin ve kesra kabul yönetirnil idaresi;
. - .... •
Sı-'" ç. .:.>1. rJ ...de) tasaruf hakkı,
~ J' J ~i içine kapan-
.. .
etmek DiLB.
, .... .
mak; ~ J ~\ bş yapmaya başlamak; serbest davranma; intifa, yararlanma haklc.J
• •
J ~ uzaklaştırma, yüz çevirme; harca. HUK.; yönetim, idare; davraruş, tavır, hareket;
ma; (zaman. çaba vb.] harcama, sarfetme; Çıkı~ [pompa vb.nin sıvı çıkış kapasitesi ile
~ . -.
[resmi olarak] çıkarma verme [bilet vb.]; ilgili]; [çağ.]
.. . ..:.ıt;r.aJ düzenlemeler, kurallar,
.
~..
leli alış veriş ISL.HUK.; süzülme, çekilme, hakkı olan, istediği şekilde davranabilen;
~ -- ,
•• .J~ serbest olarak; ..
~~- 01- ~ b-nin emri
drenaj; çekim oiLa.; (ç. J J.r') felaketler,
.-. .. - . - ., - -- -
afetler (ve ;:Uı JJ;"I: J;..ıı ~ altın-da;~.;-AJ ~ r.ı.r ~J bşi emri,
-- -,-
elektrik şebekesi. ELK.; su dağıum merkezi; kontrolü altına almak; V")\ ..:.ıl(,.oJ kaderin
•• • • •
•
OJ "...ıır:- dd·v;z kuru: J "...ıı ~ şekB· •
cilveleri;
•
nn mas.;
•
•' < •••
oJI~1
bilgisi. morfoloji; """.r:JI ~ ~ çekimsiz
.. . · .' :
'-'Jr:u Vİ bşe) ayrılan,
DILB~ ... ıj&-~' ~; O! ... i göz önüne
hasredilen, gi-
almaksızın, aldırmadan, dikkat etmeksizin; den, masraf, harcama; .;.ıl., ~JL.a:. {çoğ.)
•• •
iJ .r:" saf, an, katkısız; masranar, harcamalar, giderler; ~ J JrA-"
•• .l:!;ıı ve ~;ı\ ı..iı..J~ posta(lama) giderleri;
..:.ıY.r"
•
ödemeler, masranar'• .. ...-
~i J Jr'" cep harçı.ğı: "",)Wı .,.ır>.
•
4.A!...;-p gıcırdayan;
. ,. • •
""".r" döviz bozan; veznedar. kasa me· posıa(lama) giderinden muaf; J:!-?Wı .)~
muru;
•
maaş katibi, banker; ..
giderleri karşılamak, masraflan, harcamaları
..J.r:--. işıen çıkarılmış,
~I.r" [kadın] veznedar; ödemek; 4-~1 ı:r rj
uzaklaştınimış;
bilet satan memure'•
• • • •
rj ~ ç. J l- to döviz bozan; vemedar; J ~ Arap ülkelerindeki Türk yönetici
.. ç..
~\"..p zor; {çoğ.] zorluklar, güç-
L ... ,ft
olmak; ~ rP
• • •• ••
r
i Cf.rP. rP) (bşı) kesip kopar-
-' . -
lükler ~ Jl .• ---iiI...," ptahamül edilmez,
mak, kırpmak, budamak; (b·ı) ıe.xetmek, (b· dayanılmaz, ~tl~ımaz; IJ'\) '. :- p müş·
,.
i) bırakmak, (b-den) aynımak; ~ rP (bşı) kes- ktilpesent; inatçı. dikkafalı;
• , 1< ._ • J
rnek, kırpınak, budamak; ~~azalmak. kü- l.,J-"-" zorluk, güçlük ~ 9'1)1 'U-' •
çülmek; lzaman vb.} geçmek, akmak. hızla inatçılık, dikkafalılık;
,
geçmek; r~~{zamanvb.j geçmek, geçip ~lA-lOrluklar, güçlükler;
giunek;
..fA"" yabani keklik BOT. Thymus serpyllum;
•
~.rP aynıma. uz.ak]aşma; ~a " ) yüksek olmak, yükselmek; yuka-
(,)p
....rP ç. rrP deve sürüsü; n çıkmak; (bşe) çıkmak, urmanınak; [uçak)
• •
• •
..:.\~ keskinlik; kaolık. tavizsizlik; kalkmak; ... JI ~ ~ b-~ ... e çıkarmak.;
~.r" gem; i ~ - p yuk.an çıkmak, urmanmak; ırmağın
. ,
L)\..l:.....o yabancıla~ma, husumet, bozuş- yukansına doğru gitmek; Mısır'ın kuzey
ma; so~ukluk; bölgelerine gitmek MIS.; (b·i) yukan gönder-
rJI..P keskin; seri. kaU. tavizsiz, mek; (bşi) yükseltmek, yubn çıkarmak;
. "
r~ geçip giden, geçmiş olan [zaman}; (il1illi, ah vbj) çıkartma {inlemeı; (bşı)
, ., .
r.r" bkz. rr ;
to rP ç.
, ..rrP MIS. ayakkabı;
buharlaşunnak,buhar haline getirmek; (bşO
• • • • • •
~L.,... .ı-"ç . ..:.ıl-, ı.I.\;J SUR. sarı ya da derin nefes almak; .1A..P\ (b-,) ilerletmek ya
kırmızı deri ayakkabı; ayakkabı; da yükseltmek; (Ji yüksek araziye) çıkmak;
ı:;.J'. ..t=.- bkz.~; nehrin yukansınadoğru gitmek; ı". ci buhar-
)LJ> ve.';)G... ç i;"di'ek; ,
. ~I ,-,!G. bayrok laşmak; -~L..eJyükselmek, yuk.an Çıkmak;
,
direği;
. ...1A..Pyüksek olma. yükseklik;
...
~ ç. ~\..ı:ı..t seki; i~ç. ..:.ı1.AA.P yokuş; meyil, e~im;
, .
Jy, CA ahmak. budala; " yükselme, yukarı çıkma; havalan-
- ,
......
_.
p
.
u (~~) (~ .. .e) ıar, ağır gelmek;
.) ~
J
doğru) ilerleme
--
~"'"" ç. !ıYI.."..., yıldınm;
~J~
•
dik yokuş;
..
~J~yıldınm çarpmış; şaşkın, hayret-
.. $'-
.J..;1ı-P ç. JA.P plato; L~~ cL' ve ~ ~ ler içinde kalmış; harap;
Üst Mısır. Sa'id' ~ıj 4-' J
..
ayının
. -'
fark gözet-
.
~
~ ayarelik; muhtaçlık, fakirlik;
. } --
melcsizin, yapmadan; i ." 9 !ol ~ ç. ~IA.P çok yoksul. fakir muh-
• •
•
.ı.:.-IJ hemfikir, mutabakata varmış: taç; dilenci; aylak. avare;
• • ••
loS.1 •
- - P ç.ö-4\..ıı....ı:t
- Üst Mıslt, Sa'id ile ~u(~.i~li.:,)ve~a~)kÜçük}
ilgili; ufak olmak, küçülmek. ufalmak; azalmak;
~L~ [derin] nefes alma; ~L~\ "'" r; .- , .
genç olmak; jw' u (~) (b-den, y ." ko-
derin nefes almak; da') küçük! genç olmak
--. -
...... -ıı J.~ i.
' ,
I.
. -
a' ç. ~\...a..o yükselme noktası; o benden sadece bir sene küçüktür. [daha
..
ı. a. ç. ~LA.O
• •
asansör, anat; gençtir.]; ;w, (bşi) küçülmek azalunak; (b-i,
- .
bşı) küçük} hakirl aşağı! basit görmek; (ismı)
~~ ç. ~\J"'" yükselen, yukan çıkan;
. --
l..ı....&.' a i
•
ve fazlası, ve yukansı, dahası;
küçülune ismi veznine sokmak; .fwken-
• •
.lt-\..=o yükselen. yukan çıkan; : 'o'i aşağılık duygusuna, kompleksine ka-
• •• >' •••
p a (~) {yüz} çarpık olmak; ;-A-" : .J""W' pılmak. kendini küçük görmek;
~:w.. kibirli bir ifade ile bakmak. kibirli bir ~ küçüklük. ufak olma; önemsiziik;
• •
ifade ile bakmak. kibirli bir taVlı takınmak; gençlik, gençlik zamanı [yine ~i ~ ı
. . _---- "
.
J--" a (~(,) Iyıldnm] (b-e) çarpmak. ~ a
--
ve ....o......:o~,:; ij. a) (ediLl
.' .
yıldının çarp.
ip :
ufak çocuğudur;
i ~y.\ ~ YA anne babasının en
• •
• • • --,
mak; bilincinil şuurunu kaybeımek; 1~ J..j<..Pç.)Ii.J, ,,\~ ufak. küçük; önem-
i _ • '
l,.""'-P\ {ışık, ışın} (b-e) çarpmak; (b-e) şuuru yaşı ufak;..,..A:JI ~ mütevazi, alçak gönül·
nul bilincini kaybettirmek, (b-i) kendinden lü; ~~, )~ küçük memurlar; ~,
• - . - -'
geçirmek; L,,-......Aıl yıldınm çarpmak; J- ;.' a1\ Şevval ayının 1. günü; J ö.r. ~ rı JS'
ı,..,i,ıo..,P yıldınm, şimşek; ;~ •.( küçük büyük herşey. bütün detaylar;
L"i,I4...,D yıldınm çarpmış; şaşkın. hayret kim- 'i.r.;' - rı ç. ;li.:, küçük günah ISLHUK.;
ehveni şer,
- -
iki kölü seçenekten göreli olarak
- .~ -:
iyi olanı; ı.> J';' a ii 1.:-' Küçük Asya; Jj..ıJI
.
rnek. dizi, saf, sıra oluşturmak; .....c,...b....1 =
.
"-,, nj ; safta durmak: A5K.; ~L ı..ik...P~
. , .
LO: i.:.'
~.;W, ~C:- oluşturmak. [polisler,
ı.S,r" all küçük devletler; ı.>.ı--i' all ~)J-"
Filistin; ı.S
-.
r"
: - ..
aıı ~~L alı, en küçük SInır,
kordon
. .
mımmum, asgarı;
.
askerler vb.l;
. .
ı.J-P sıra oluşturma 11"11": (ç. J~) sıra,
..
o o o o
DiLB.;
; o-H
-
~i
i·
. .--
dizi, saf; kuyrnk;
~ r.ll\ ı".ıi..,p kan grubu; J
.
sınıf, dershane; bölüm, grup
, . - .
))--1 ı".ıi..,p AJT dizgi
• o • I ' • • •
)ul küçümseme. hillr görme;
,
-1-1.,.; nn mas.;
.' . .
.!ı~ ı".ıi..,p) astsubay; lj
'. j.rP
.. . ...
makinası; J,.a.Il ~W:ı (ya da ~L,;" ı".ıi..,p ç.
_
~~ saf, sıra,
~
... ,
i' o·
~ c-aza!ıılmış. küçültülmüş;
küçültülmüşolarak;
.J'., . oJJ"P .;
a' ~ mik-
.
çardak; seki;
. -.
"-'Ü ve "-'Jr1
,. .. .
"""ü dizgici MATB.
:"iı c-.ç. ~~ mevzi; saf, dizi, sıra; tenip
rafilın;
•• • •
(~ve~) LA.."O u (~o y....,,). (JI ... e cetveli, kumpas MATB.; 1 ...
. .. ..
Jı.....:.. JI W)
_
o_
doğ-ru) meyletmek, eğilmek; ı.i-" a (,jı-P, .. .ile aynı konumda görmek, ... mesabesine
- , .
........) (JI ... e doğ,.,)
• o _
n; (J ...,) dinlemek: koymak; sınıfına katmak;
~I (Jl veya J b-e, bşe) kulak vermek, ~ a(~) (bıı) yaymak, açmak. plaka haline
J.li...ı:ı\ dikkat kesilme, kulak verme; (bşı) haddeden geçirmek; (bŞl) [zırh vb. ile)
.t't...t> dinleyen, kulak veren; meyilli, eğim kaplamak; ci't...t> (b-ile) tokalaşmak, el sıkış
li; dikkal kesilmiş; mak:; (b-ile) seıimlaşmak:; (bşe) hafif ya da
• o
.~ 11"; dikkat kesilmiş; nazikçe dokunmak,
. . . -. .
(bşı) sıyırmak, yalayıp
...
• •
Cc
yüzey, yüz
9 affeune,
~ 4:s-
bağışlama; (ç. (.'
....-_(Y.,rP')
... _--
'-i.rJ' b-e,
c ,,)
...2jJ
)1"',;/1 alann;
(bşi) sanya boyamak;#' sarannak. sa-
o. . . o ."
bşe aldırmamak,
-
~
.. .; p ç. ..:.ıL.~';
görmezden gelmek;
-.-
tl dış laraf, bölge, yüz; ~
..
rılaşmak; beıi benzi atmak.;' ~J # ' 11';
pinnç, san [madeni alaşım]; para;
.
yüzey, yüz; sayfa; (defter, kitap] yaprak; dev· ~ sarılık hastalığı;
•••
re, dönem. evre, safha; i..riw' san renk, sanıık; (yüz] solgunlık,
Co. ~ " geniş taraf. yüzey; tabaka, demir sarılık, rengi uçma;
plaka; ıeneke plaka; )~ san renk:. san şey; solgunluk;)~
. - --
~ ç. c::ı1.i..P [metal. tahta vb.] plaka; : ; ııJI yumurta sansı;
• • • • •• • •• •
_. -
ve yassı kaldırım taşı; ..I",...., safra, öt;
, - • ••
C:.~ ai plaka haline getirme;
:. .
.şJ'~
, '" ..
safra, öt kesesi ile ilgili; çabuk
Ci
Ci
.. - ai inceleme, tahkik etme;
a' plaka halinde; zırhlı, zırh, metal
kızan, asabi ~ ~l.ıA-aJ' ~L sarı humma;
• •• •
~J\# ~ ;, acı gülüş;
••
< •• , • • •• • •
1 c:~
kaplı; O.'. • .. kontıplak; i}_~_ )i~\
.- .. saranna; solgunluk [yüz];
..1-
- • i •
kaybetmek; ~
- • -
.
!NiJ
- bşi
boşaltmak;
- o
rA-- I =
• o
bağlamak;
... • ••
n
JJ.." ç.
,ı;"..
•
~ "".yı ,ı;".. kelepçe;
,ı;"..ı ba~;
• • •
#;
.. ,
·}-p - ...
~ ç. ~ ,)LUI (.:rj ... siz,
..
( ..
. - - . - o.. .
~ i (J _ Ô 9) ıslık çalmak, [kuŞ}lslıksl ses içinde ... olmayan; 1 ~.ı-..J'J .; 9 elinde
çıkannak; [yılan] tıslamak; [kuş vb.] ötmek; avucunda bir şeyolmayan;
o • o ••• •
[alann, siren] çalmak;jJ = #; j-P sıfır; hiç (bir şey);
.
~ ıslık çalan; ince ses tuşu; 1 , jJ f
,, .
- -
;UI boş;
•
484
.,,~
.,
çok fakir, elinde avucunda bir şey
. - ..
den dönmek; ö.r"\ı.1 ii'; nll.u ı.:...ilS'ft;
. -.
. ., ,,'
bulurunayan 1 41 J ıj n· elleri boş olan; JI.ıi..I' ç. Ji.o" alt deri; kanozan, periton;
.. .' -
'ır JS" ı:f 4';i
.;
0
4
elinde avucunda hiç LS_"
• •
rı ç. JI ,; ,. sık, dokunmuş, ağır
• • •
• • •
•
bir şey bulunmayan, çok fakir; [kumaşJ; ~ kı:"}I ~ arsız, yüzsUz, küstah;
• • •• •
~ ç. )1A..ı:ı1 safer ayı, ikinci hicri ay; rilc.:", arsıztık, ft;
• • • •
1"';1 a~ " [cinjs.; telLis. ÖI bir cins sögüt a~acı; LS_ c ni a1kışlama, el çırpma; 1 J_ Q 4.
•• •
tp n s ., düz. müstevi; çıplak, boş alan, metruk iJI ,,- .~L alkış;
. . - .
"tLi çorak toprak, melruk .,rS'1A..rı Safakis limanı nIN.
. .. ... -- .
arazi , J o Ô
., .
arazi; d ai " \,ı:;\i ~ bşin terkedilmesine ~ ç. iJl.i..rı! torbaderisi, slcrolum ANAT.;
__ • • • JJ
sebep olmak; (~) u...rı II (jA..P, # ' ı:.l.i..rı) an, saf, temiz,
, . ..
~ a (C! 9) (b-e) hafifçe vurmak, şaplakla- berrak, duru olmak; bututsuz açık olmak;
••
mak; (b-e) [yüzüne yana~ına] tokat vurmak; ...J LA..". [akıl, kalp, gönül} samirnil içten!
, .
(kuralı vb.i) bozmak ihlal etmek, çiğnemek; temiz kalpli olmak: \sC rı (bş') safI durul
•• •
d~ birbirini tokatlamak; berrak, temiz yapmak, antmak; {LLL.
••
ll...,p [tek.is.] şaplak; tokat. şamar, meuleyi, problemi, sorunu} gidermek,
,. - .
t.li..P ç. u J- bir kukla türu; halletmek; [genellikle yemek pişirilen] (bşin)
• • • ••
J4-.P i (Je 9) (b-e, bşe) şamar, tokat atmak. suyunu boşaltmak [yine ı:.u.ı ı:.r- ~]; (bşi)
vurmak; (bıı) harekete geçirmek; alkışla· kurutmak, nemini almak; (bşin. ıJ" .. .ini)
..
mak, el çırpmak; (kapıyı) çarpmak, vurmak.
hızla kapamak;,jıi.P u (al..i...P) [kumaş] kalın.
. .. anlmak; tasfiye, rafine etmek;
filtrelemek; (bş,)
(bşi)
kötü alışveriş; ~L) u.c..". karlı alışveriş, iyi ı:.ırJ~ b-i bş için seçmek [ıJ~ ıJJ') ... den
•• •••• •
alışveriş; ö~IJ Hi ,; ,. hep birden, tamamı, üstün görerek, başkalarına nisbetle); .}L.c;
• •• • • •• •
hepsi birden; bütün olarak; :; ii'; " ~I ya bbe karşı dürüst, samimi içten olmak;
•• • • • •• • •• •• •
.w:.
alışveriş yapmak alışverişi bitir· "iı., pl (b-i) seçmek;uc n- ~\ = ~\ ; (bşı)
- .-
da 4ÔA..I'
- .' . •
•• •• • ••
rnek, sonuçlandınnak; ~ ;,; n! (r::::) ,)L.c. temizi safi berrak saymak t .ut.. UC n· dı
•••
ıJ jo:AJI eli boş dönmek, bir şeyelde edeme- bütUn varlığım nakde, paraya çevirmek;
485
b-nin malını haczetmek; .,
"Is cı- . \ mallann haczi;
-~ saflık
bululsuz olma;
'
duruluk,
neşe,
berrak.lık, temizlik;
":,utluluk; temiz, berrak; - ..
J\..,p temiz, berrak; saf, arı, katkısız; net;
.
açık 1 Jl..P
~i samimi, içten, dürüst, açık
saf, an;
• kalpli; li~i J.\.p net tnnaj, aıırlık; J.\.p
oJC ., en iyi kısım; .o.
... c:,/;1 nel kazanç. kar,
u..., [cinjs.; ıek..is. iJ ç ~I~taş, kaya; • • ii .
••• ....6 cı- tasfiye memuru; tas ıye ajansı;
ıJ'~ taş, kaya; • •
.
•
j,.'~.J' Sicilya;
4\.t.P Slav;
~~ serdik, katılık; sertleşme; eğil me-
,- -
lcl.,p U (~) [sürekli, darbeli] vurmak; (ko- zlik, bükülmezlik; inatçılık; müsamahasız
i _ i •
[metni} JSL..HUK.; resmi belge, vesika; çek; (b·i) çarmıha gennek; <Js- bş üzerine) haç
la. bkz. J.-J; işareti yapmak; istavroz çıkannak; (kolla-
2' . .
j.# i (~) çın, çın etmek; şmgırdamak; şa. rtm) çapraz yapmak;
o-
ses [silah, para vb.] .u~, gamalı haç; ' . ." elI (i~G ) i~G,
'i .. .. , - - -
'_
i
olmak; \.
- ~ _
.
ol' U (ol.!."-P) ve '. i (' a sen, sıkı, sağlam
i ro
-
(b-i, bşi) sertleştirmek, katı,
haç işareti HRL~ " .• ' all,) ~ şakayık BOT.
Paeonia officinalis;
<.
.
i i ,
sıkı yapmak; (bşi) desteklemek. destek ~ haçlı 1 A•• ) all YJ."J--I haçlı sa-
-. ~ --
görevi görmek; (kalbini) kaıılaştınnak; vaşlan; LJJ • .J elI haçlılar;
o"· • J.
'.1 i i
= ~; sert lavır takınmak; ..:..ı~ haç üslünde Hz. İsa'nın (as.) resmi
'":- i
..
~
ej
~L;-L :.
alınmış bir dram', ...
i "
..
ıJ' ~;-~. • gerçek hayattan
... 'j ... ı-n ııne,
;,' w 'ç' d
krizaliti;
2~ ._1 •
.r:- AU.BKZ.;
487
--
~ u, o ıc:ıı.-,
.- .
vl--,
--"
LJ....-O) ve ~ u
.- .,j'" "ll' [s.i barış ile ilgili, banş; hakem
- - ..-
(c.~. ~~) daıru. isabetli, yerinde ol·
-
vasıtası ile halledilecek olan; 1 : ;
• u
.•, 1" 4:.t-
'.
kuııanışlı olmak, ( ~ bş ile, b-ile) uyumlu ("':A-P dagru, yerinde olma; uygunluk,
..
olmak, uyum saglamak; (~ ... de) kabul münasiplik, uygulanılabilirlik.kullanılabilir-
mak, yeniden düzene koymak; (bşı) onar- ma; kirayet, chliyet; uygulanabilirlik, kulla·
,
mak, tamir etmek; du (b-ile) anlaşma yap- nılabilirlik; [makina} kullanılabilir! çalışır
" ,
ev- bşi
mak; ( ... ~ aras/m) bulmak; ~L
• , • • , 'o,
..
'
telafi etmek; (ı;,t bşi ya da bşı) onarmak, ~~i tam yetkili [elçi] OIPL.
:" '
rnek. teşvik etmek; ( ... ıJ:!"! ara/armı) bul- idare, daire, kurum [öz!. MIS.) 1 )U~i ;;"... 1 c·
• o • ı .,
mak, birleştirmek, (~insanların) anlaşma ~r=:\ Mısır Eserleri İdaresi; L':l\ ~\ c·
~.;:ı\
. ....
hizmet niteliğinde
, .
tilmiş! doğru hale getirilmiş olmak; ~~ ekili arazi dışındaki bölgelerin idaresinden
•• •• • •• • •
= ~\ .; (~ ".de) anlaşmaya varmak, sorumlu kurum;;; _ ~'p-ı ~L.all devlet
•• • • o •
ıJ~ W
• ••
J;;'
•
C4ı
ft i cH iyi ve kötü zamanda;
b-nin lehine, menfaatine, avan-
.:. 0:_ ,
, ." .
~ ~i ~b- sulh hakim; SUR,; ~I...-"'ij tajına; ıJ~ ~ı.....a.. r~ biri için çalışmak;
: '". .
rr; ~"..ıı ,,~ sulh hakimliğ;; <$.... 1 c· idari, hükümet ile ilgili;
488
lar•
~ ç. ,..: .k düzeltme. ayarlama, tamir
•
etme, onanna; restorasyon; ~'""" banş yapan;
• •
WL..:,.. ittifak; anlaşma; banş; ~ n;. refonncu.ıslahatçl;
......,
• ~ ve ~ ~ genel kabul gör-
c.')t co! ç. ,,:.,L restorasyon; düzeltme;
müş. geleneksel; (ç. ":"L) terim.ıslllah;
ıslah. reform; onanna, tamir; yenileme; ... . ..
..ı.l,p ; Ci~~. i~)...co) (yer) sert/ sıkı/ pek olmale;
tasfiye ile düzene koyma; banş kunna; (top- . , "-
.ı.l.PI = .ı.L.P .
rağı) ekilir hale getinne; (... ~ .. . /erin ara- ••
•
• • i
hareketsiz. cansız;
\$""~l reform niteliğinde. ıslah edici;
.0.
~,)
.j...; sertlik. peklik [toprak);
reformcu, reformist. ısıahat taraftan; ~ ~
• ••
•
ı.F'':J.-,pllslahevi;
A cl ft İt.> ç Cil. ve ı.J0 ı " sos. salça' ... oL,
• • ••
.' Y. lo mayonez;
~~\ revizyonizm. refonnizm. ıslahat .P'
c.~\ ç.":"ı' anlaşma, ittifale; uygula- ;;1 cl? şınglrtl, çın çın sesi; llkırtı;
•
. ••
~L...
,.
,;,,- ~\S" Onun me~faatine idi; eLi;'"
~ şahsi! kişisel menfaatler;
.
kasılan
_
.
..ilci-',I -,
.....
[s. ve is.1
-- --
... • 0- , -
}-P=> ';'-namaz kılmak; ~ ..,..U4 .;.- insan- planlamak; I""""lsağır olmak ya da sağırlaş-
lara namaz kıldırmak. imam ~;mak; ~ mak; (b·i, ı:rs- ...e karşı) sağır yapmak,
.. •
... ~ biri için hayır dua etmek; [Allah] ~L..aJ(~ bş,) duymazdan gelmek;
,- ,
birini hayırları iyiliklerle kuşatmak; ~ ~kapak, tıpa;
.
,- -
~ J ~ .ı.U1 Allah onu hayırlar ile kuşalSın
-
........ sa~~lık 1... ir 1"1'•....". J ~1.S bş,
ve onu huzurdan ayırmasın, salat ve selam kulaklanm ukamak;
· -
onun üzerine olsun;
'.- -. ri -
~l.....Pç . ...::.ıL kapak, tlpa; kapakçık, valf;
-, .
şam duası HRI.; kaybedilmek; 4.-l.....P amboli np~
•
.J-t:.- •
~namaz kılan;
,
namaz kı lınan yer;
ı-.' i'
.-
kat 1 ~i p.:
-
iç, yürek; iç, nüve, öz; gerçek, haki-
P ıJ' bütün kalbirole, bütün
,.
ıJ )-P salon, kabulodası;
....
.;.-; (.,..ı..J (bş') kızarunak; ."
.,..ı.. a (~.
samimiyetirole. gönülden; ... ~ rJ' .. .in
-' - •
~,ı-~) ( .. .de ya day ...de) yanmalc; birini can evinden vunnalc;
..
( .. .de ya da y, .. de) alazlanmak, ateşe ıutul-
."
• • " samimi, yürekıen,
y;,.,
-
,
-~lmüe. ~ı......., ç.~;
- .
candan;
'
mak; ~(y bşi, Y ... de)
(bşi, bşde) ısıtmak; (b-i.)l:.1\ ateşe) atmak,
-,
ısıtmak; ~\=
..:.ıı
. , -'
sağır; sert (kaya]; ~':I\ Recep
.
.. .. . .- .
[ateşte].yakmak; 1 i ~\;;- I)\:. o"J.-pl b-i
'0
':'"
> '
ı..s i " ; (y ... ile) [ıWLı ateşle] ısınmak; irrasyonel sayı MAT.;
-o' o" - •••• ,
~i= ~ ~ 'h ~ 'i yenilmez. 1"'- .. .e) karar venniş olma, karar·
,, _.' 0;( <r
yenilgi bilmez, sırtı yere gelmez; hlık; karar; planlama, tasarlarna; projelendir·
. ,
.
~V'.'
~ şömine,
• .
")a({t-oP,I"
ocak;
")sağırolmak;~
,
me; (ç. ~L..:ı.ı1 plan; tasanm; taslak;
. -
ıJ~ 1'-.' ,,; b-nin tasarımı, ... tarafından ta·
rJ'
•• • • •
(1- " c)u ~) (bşi,
ısrar etmek, ısrarcı olmak; (bşı) tasarlamak; sesini kesmek; ,- •• ,,(b·ı) susturmak, konuş·
..:. Q , " 490
tunnamak;": , pl =' -
,_.-,~,
o P ;
. . ..
,,~~ fi; ~i ~ kauçuk ağacı;
,
J sessizce, ses
o • o •
..:-e\.,p ç. ı.:.ıY.-P konuşmayan, ses çtkar- j.<....o sertIik, katılık ~ -# J-.o ölümden
• • •
mayan, susan ~ .... \,.p i....:.,...ı sessiz film; sonraki katılaşma;
• o , .1, ".1, ._
,•• .,. sade [renk]; düz şatafatslz, sade; ~~~ ç. ~Ir" ve ~ J-'L..> ç. ~Ir" perçin o
• • •
boş, yazısız [duvar]; tek bir malzemeden ya- perçın cınsı;
.ıJ.5-P
, •
ALF.BKZ.;
o. _
mek, gitmek; kendini (bşe, J ya da JI bşe) (' •• ' P ç. ...:..ıl santim, frankın yüzde biri;
J , •
.r. "
J ya da J b-nin
J
şişeyi) tıkamak ağzını kapamak.; [para] birik· Jj i· P ç. J:!;ı\j\,.p kutu; sandık; mahfaza; kasa;
. ,.
mek;..l.ol..P (b-ile) dövüşrnek; vezne, kasa; fon, sandık ~ .i:!.r.JI J jJ.;..p posta
_, i o •
.4.p ebedi; Samed, Ebedi, [Allah}; kutusu; ' .• il.5:..J.ı Jj.ı. p posta kutusu;
.
, : • ~ i •
~ .J-P ç. ~I-"" rahip hücresi, uzlet yeri; ambar veznedar, kasadar; kasa defteri; Jj~I?;ı
.0. "
[tahıl içinI; minare fAS. J..l:...P sandal ağacı tahtası; çank; (ç. J;ıL...:..,p)
. ,
~ : : :- t...
,
P (bşi) zamklamak;
.
(bşi) yapıştır- mavna, salapurya;
ro
J,l.> alf.bkz;
r'"
~ a (Co'
" ..
Cf""'l (bş') yapmak; (bş;) düzen· PO
JL..ı bitkilerden sızan yapışkan sıvı, sakız; lemek, düzene koymak; (bşı) üretmek, imal
o • o • --.
i,fY ~ arap zamkı; ıJ r tıP kauçuk; etmek; (bşi) çalıştmnak, işletmek' .yı r::-'
,
491 •
• Q' "
. .. - . - .. -
..
\iJJ'" b-e bir iyilik yapmak; ~
. . --
~; '..r " r::-" b-e bş yapmak;
..
~ " r::-"
~
...
ı./:~suni, yapay, sentetik; sanat ile ilgili
sanayileşlirmek, endüstri haline getirmek; menfaal, fayda; ütün, mamül, imal edilen
- .,
mak; [kadın] allarup pullanmak; ~I(bş,)
- ..
emretrnek;
(bşı)
(bşı)
(bşin) sahtesini! :ı
.-
~l..a.J1 sanayiciler, fabrikatörler;
.
.'
.' Nücret.
maaş'
,
.-
taklidini yapmak; (bşi) icat etmek; (bşi,
.. .için) kullanmak;
-
t.
.
_
a- +1 (b-e. bşi) yapnr-
J C:-'
:: .
ei sanayileşunne;
c..:"
.. . tO üretim: imal, yapım'
.
4' r::"'" el
.. • •
../I.:.6..D\ suni, yapay, sentetik;
•! • • • ••
işi; ~L ~~ mükemmel işçilik; ~\ ", ç. t Lo..,.", imal eden, üreten;
••
.,
~suni,
~ menfaaı.
yapay. sentetik;
fayda;
zenaalkar,
'" .
işçi; hizmelkar.
t
. .
t
--
\.:..,p : .1:l1 \.:..,p usta, becerikli, hünerli; yapmacık davranış' F
... ..
c.~ aynı cins-
~\.:..,p ç. ...:.ıl. ,el~ iş, meslek; sanatı;
zenaat; maharet, hüner; sanat; sanayi, en-
el
düstri; {çoğ.] endüstri dallan t ~r kL...ı:ı kategorilere ayırmak; (kitap) tasnif etmek,
• •• -•• -•
şerefli! onurlu meslek; ~1.:...aJ1 yl.OI zenaat~
lük;
? (bıı) zımparalamak; •• •
• • o. Ji $ 6' eritme, ergitme; J~'jl CLL;
? vei?zımpara;
.. . J. yı sigorta ELK,
r" ç. r"-"i put;
• , • .0 • ~.1't"" Ç. r.3~\f.., samıÇ. su deposu, su tankı;
r ' ç. ıJ\J7" "ı.:.....,ı ikizlerin biri;
~~. a, i (~) [at] kişnemek;
~p fıstık çamı BOT. Pinus pinea; ~
.. '1 ~ kişneyen;
.....r.Al1çam kozalağı;
•• ~~ ç. IoJl~ . ,,~ [at için] sırt;
r.? ~~ [na't] çam ile ilgili, çamlık;
_. -, ,
kozalağımsı; , r.? r..r-:Ul i...l.AJl [kozalağımsıl
. 'o 0,0 •
.' q do~ru olanı yapmak, isabetli davran- "-'4ı...';/, ~ kaza mahalli. yeri;
ç.
.
.' ,
mak; J-L~ L. ". ,,1 yaralanmak. yara almak; yı) c· ·Iıasvip, onaylarna, doğru bulma;
• ••• , •••• i ,
öJ~~' hasara uğramak; ~\..p\ I, • pl ~L.,.::ıdoğru, yerinde, isabetli; uygun;
o' , • • • • o
i~u kötü durumda olmak; kötü yaralan- '. ~ 0 4
11"; 11";
o _
mak; a~ır yaralanmak; O.:J J c- dl(bşi) doğru •. _ ".ç. ..:.ıL, ı.:-iL.ı:.,..
o
musibet, bela,
yerinde, isabetli; ... y YP [meb. mud. kul] ... e) tutulmuş, yakalanmış; yaralı; hasta; ka-
o o 1 -,
yönünde, ... ciheıine; e doğru ~ JS ,:r zazede; yaralı kişi; bela, afet; t ~L yL.ı:.,..
.. - _. -.-
.Y.rP J .Y~ veya.y .rP ) rI! JS' ,:r veya
.
üzücü olay, hadise, felaket. ölüm;
• •• ••• i • o
•
y..L"o- J Y J-P
o
Y ~ her yönden, dört bir
,
~.J-"'T.> soba SUR.;
•• • •
yöndenJ yandan! taraftan! her yerden; J (..:.ı~ ..:.ıl...ı:ı u (..:.ı~) ses çıkannak. gürültü
••• ••••
yJ.:ıı- J ,Y.rP her yerde; JS" yapmak; bagırmak, sesini yükseltmek;
o
şuur, bilinç; \.ı1.J--P haklı olarak ı,}-s-.JA
.. .. .... . "
""-"" [ol hakl.. ;..;'-ı J ",ı.,....ıı J!}>.!J.I-,
_
. . .
eko, yankı, akis; ~\~'jl ~fonetik, ses-
, ... .
bilim; ..:.ı.".,dl i} ses şiddeti;f-~.ı:.J~
-
, ,
dosdoğru bir şekilde davranmak, doğru olanı işitilebilecek sesle. sesli;
o
J\&. ı:.J ~, yüksek
- o
rJ-" "'rJ-"
,. ,
(bşi) kurulmak; ..."" i).J"'A! genellikle, genelolarak, umumi-
,'o·J·.
c.."....=-- kuru, kurutulmuş 101 vb.} yerle; i J
•
.<..... i J ) "l giderek büyüyerek;
2
t .J"P t \...ılı! (Jl veya J .. .e) kulak vermek,
=) cek kadar. ~l:--$ iiJJ-o" ~ kimyasal ola-
. .,
dinlemek; rak; ... \,)\ L- i)J-'"'P J ... olması halinde,
• ••• • • •
.)\...ıIı .~ .. harfinin adı; durumunda; i.ı- a • i).J--P J azaltılmış
,
..
\.).rP soda;
,
olarak;
, ,
~y...) -'"'" L.> sodyum; ı;J~ ve ~).J--I' [na 'tL şekil ile ilgili,
• •
~J"ol' =::)~ (bl') şekillendirrnek,(bşe) şekil biçimsel; sathi, yüzeysel; sahte. yapmacık.
vermek; (b-nin, bşin) resmini yapmak! çiz- suni; hayali; imaj niteliğinde;
mek; şekil ve resimlerle açıklamak; (b-nin, ft~ resmetme. çizme; resim ile ifade
bşin) fotoğrafını
., ,
çekmek; (bşı) tarifI tasvir
..
etme; resim yapma;
- '
fotoğrafa alma, fotoğraf
etmek 1 A.l
gibi gelmek;).J-"A' =)J-P;
., .
).J--P gözüne görünmek, ... mış
(bşi) tasavvur
çekme LJ•• -II .r.~l fl"; filme alma; fotoko-
,.
pisini alma; , .r..,...d' 41\ fotoğraf makinası,
--
etmek. gözünde canlandırmak,gözünün önü- kamera;
- ..
ne hayalini getirmek; (b·~ bşi, başka b-i. bş i.r.~ ç. f..)L.ı:.i resim, içinde resim
•
olarak) düşünmek, tasavvur etmek; (J b-e) bulunan ifade;
, ,. " , -
(... mış gibi} görünmek. jiJJ' o)) a .! 'i )~ ç. uL tasavvur, göz önüne getirme,
akla hayale sığmaz, akıl almaz; hayal etme; fantazi; kavram. mefhum FELS.
, ,
)J-P boynuz, boru [eskiden haberleşme ı.§)j ,ei tasavvur edilen, hayali, gözde
formalile gereği;
eda; i).J--#
• • ••
şekilolarak,
ressam
_. .- ,
fotoğrafçı; kameraman;
...., . , .- .. - ..,
.,
---"~
';5~ ôJ...t"'" film; 4S".rs-:l' )~l sinema; Yaratıcısı [Allah]; i. WJ J~~' )~\
.. , -'.""
1.
.
Q .,
gibi nüsha;
. ., ..
i~
.
i)...t"'" fotoğraf; j..P':ll ~ ô)J"'" aslı
büyütülmüş
.
i).J"'" resim;
elektrokardi yograf;
·,
ô)"..e.- \camera. fotoğrafmakinesi, fotoka-
495
pi makinesi; •
••:.ıIt. ~ altın gümüş mücevherat,;
J~ resimli, açıklayıcı resimleri bulu-
nan; (ç. ..:JI_) fo~stüdyosu; film sıüdyo-
t G.• ALF.BKZ.
2
•• • •
. - ,.. .
t \..,o ç. tl>-"1 -U-"I ,"I. _: sa', bi,
.-
-
ı,;
.".., ;jj~l sufı1er, mutasavvıflar;
hacim birimi ~
-
f:-~ \,c:.L.,p kısasa kısas, ~i~1i ., ..
Sofya;
... - ..
'(J.r") J\..,o" (J".." ll".." J'::") vs- ümine)
ile mukabele; ~(.,
". ,,-
t L.ııH ~ ~~ veya.u JlS"' sıçrarnak, atlamak, atılmak, hamle yapmak,
~L..::..ı \,c:.L..P b-e iki kal kar§ıhk vermek;
. : .. .. saldırmak, atakta bulumak; J~ (altını, vb.i)
ct"..,) t\.,. " <t.r"', U~) (bıi) şekillendir- [suyla1 eleyerek ayırmak; JJG. (b-ile) çekiş-
rnek, biçimlendirmek, oluşturmak; (bşi)
rnek, rekabet etmek;
formül ile ifade etmek; (kelime) {üretmek;
. • ı •• ;;j j J ç. ..:.ıl hamle, saldın, atak; kuvvet,
(yalan) uydurmak, çıkarmak; 1 ~jJI t.L.,:. zor; despotluk, istibdat, tiranlık;
ii"" .;11 J kuyumculuk yapmak, altın vb. alıp , ..
2J~ T.lsol]> başçavuş MIS.' ~ J~ eAitim
satmak; .. .
çavuşu; \.J:;1'J J~ iaşe çavuşu ASK.
~ şekillendirme, biçimlendirme. oluş
!J~~"",, ç. ~,;.o kıvnk uçlu değnek, kral
turma; kalıba dökme;
asası;
, -
önceki uzun süreli perhiz HRI.; ~ J-" ,'. c.
4....~ kesin bir şekilde, ifade ile; ",
- !JIp' Kefa-ret Günü YAH.;
~ şekillendirme, şelde sokma, oluştur-
r~ oruç, oruç tutma;
ma; formüle etme; kuyumculuk:;
etmek; (b-i, bşi,,:r .. e karşı) savunmak, mü· haykınnak, çığlık koparmak; ~ ı:.L.",
-, . • ••
dafaa etmek; ı:ı j-AJ [kadın] ifreıli/ namus-lu çığlık koparmakı atmak; ...... " ,}s- sesleni·
•
bir yaşam sürmek: korunmak, kendini mu· lebilecek [bağırsan duyulacak] mesafede;
. , . . . . ..
harau etmek; ,.:ıl) J ~ ~; kendisinden hiç bir iz
rJ.r" koruma, muhafaza, himeye; bakım; kalmamak;
•
ı:.~ bağınş, haykırına. çığlık; ötüş. ötme
.
savunma, müdafaa etme; ifetlilik, namus-
, -.
luluk, saygınlık: ı.:ı.rı:ıJ' ~L,.., [hanımlar için sesi (kuşi;
,.
.
bir şeref lakabı] saygıdeğer (afife);
. .-
,j1J"'P ç. A.i!"",\ fincan;
ı:.~ bağırıp çağıran, velveleci; yüksek
.
• •
yapan; koruyucu;
ılı; av;
"avlama;
..
" . balık tutma rve \ •
• •
,
~.J".P
..
felli, namuslu; kadın
" - 1-
eczacı; eczahane işleten, eczacı; ~ her zaman. daima, herhalükarda; .. iz. rı
.;"i
• •
J.,.J' n; n; ,iz
,-
.. ~
-. .. . .-
. = -..J\,.,p .•
ci ~U:...rı'
AJ~ ç. ,,;.;[ eczacılık [bilim dalı]; eçza· ...;~. 9ç. J( 9\ yaz mevsimi;
•
.- .'-
~ [na't] yazlık. yaz ile ilgili; ~Y
hane;
, .
..:.ıIJ~ eczacılık malzemeleri; ilaçlar; ~
..
yaz saati uygulaması;
.. ., " . • • •
(r'))W> i (~, i)~, r-"') (bşe, .. .e) dönüş· d~ c· ç. J.!L...a..,.. yazlık, sayfiye yeri;
• •
rnek, (bş) olmak; [muz. fıil öncesi kullanım] dinlenme/ tatil yeri/ kampı;
•
... yapmaya başlamak, ... olacak, yapacak J\J:...,P1 yaz tatiline çıkma;
duruma! noktaya gelmekl varmak; meydana 4Aj\,.,p yaz [mevsimi];
• •
gelmek, vuku bulmak, yer almak; (J b·nin) J\k..c... yazlık. sayfiye yeri; [ç U)J yaz
..
başına gelmek/ gelip bulmak! çatmak, (Js
zayıf/ cılız olmak; küçülmek, ufalmak, azal- korumak. muhafaza etmek; (bşe) tam olarak
• • •• • ••
mak; J,w" = Jp; hakim olmak; kontrolü altına almak; (b-i,
.tiL, (..ı~) küçüklük; zayıflık. cılızhk; bşı) kontrol etmek. durdurmak, ıabtetmek;
..
küçülme, ufalma. azalma; çekme
.
iJ)p=iJW> ;
'-
payı; (bş/) zorla almak, haczetmek;
yapmak; (bşi)
. ., .
p ç . J\..w. , ,'j p, küçük, ufak, az;
.- -
doAru bir şekilde ifade etmek; (bşı) ayarla-
~ i(~) (.p bşı) ele geçinnek; (Js- bşı) tutuklanmak; ayarlanınak, düzene ginnek,
kiit altlOda tutmak, korumak. dikkatlice/ itina disipline baAlanmak; belirlenrnek vb. bkz.
•• •• -.ı".,
,
ile muhafazaetmek; ,":. ;, = ~ (kopıyı) . ,
,
sürgÜıemek. kilitlemek; ı..;.-PI [gün, hava] ..k:-P tutuklama; kontrol altına alma. zap-
sisli olmak; tetme; kontrol; zorla alma, haciz; doğruluk;
-. '. ,. "
ı..:-P ç. '":"'~ • ı..;.-Pl • iJ~ kertenkele; harekeleme. hareke venne; düzeltme. tashih;
1
..
maddesi;
~~
499
•• • •• • • , .
= ~ lamamen; ~1)~1 Jrz. ;, kadastro. tL '!' ;, şiddetli gürültüsü olan; bağınp
•• •
.
•
arazi ölçümü; ..:J4L..J.I ~ hesap tutma,
derter tutma; iiJ
. ii
.. ,
@ ~ .ı,. ;, perhiz; ~
.. çağıran. velveleci;
ıu\.i..J\ ~'}l.'i\ kadasıra; ~L ~ kendine olmak, rahatsız olmak, canı sıkılınak; <ir
•
hakim olma, kendini zabtetme, tutma; j~
., .
veya,":", .. .den)
... hoşnut! memnun olmamak;
~L kontrol cihazı, mekanizması; ır )Is.
.,
~i harekesiz;
. .r--P\ (b-ı) kızdınnak. canını sıkmak. rahat-
SiZ etmek. sinirlendirrnek;
.,
~ = ~;
~ polis karakolu; polis; PJ kızgınlık, sinirlenme; memnuniyet-
• ıO • •
,
~ kollukaltı;
..
~ i (~. ~) gürültülü olmak; gürülıü
.. . . . ~ ç. ~\ •• yatak. döşek; , .i.;.1
• ••
.-- . .
• ._ •• " " ' . __ • •0 .
güneşçarpmak; ~
.
. -
~ a (~I ....i'. ~i:"
-
jo) (ı..:J veya"'p- ...~) gÜL· (y bşi) kurban etmek. vermek
,
1,s..
.
"
• - • • <-
rnek; ("":". ,;.. veya ~ il~ b-ile) alayl istihza • S'! kendini kurban etmek; ~~ ~
- -'., ,- -
elmek, eAlenmek, dalga geçmek; 1 ı.tJ.... ~LJ vannı yoğunu vermek, malını canını
... ... ..
~..w. ~j...! ya da .ıJ..w:. ~J- ..tJ..
- ,
ft kahkaha
-
feda etmekı vermek; ~I [yardımcı fiilI
.-
• ..; '.J,ı • _ •• - •
almak;
. i jı ' . )~ r:r ~I-- - ..... dişlerini gösterek
. .
olmak. dönüşrnek; (muz. fiil öncesi kulla-
l'f~jl ("":" ile) b-e oyun oynamak, dalga olacak dereceye, noktaya gelmek;
geçmek ('-:" b-i) işletmek, ("":" b-ile) glegır i ~ ç. .:.ıl J"LOO" kuşluk vakli; sabah;
- -
geçmek MIS., SUR.;~; J ~ b-i küçüm-
-
~
• •
(müz ve müe.) kuşluk vakti .:t.:-!
- _, - ı _
~ (b-i) güldürmek; ~L.;, (b-
semek;
- -
la~ J
.-
~ birden, çok kısa bir sürede;
ile) şakalaşmak, (b-ile) eğlenmek;..!J" '.. ı l_ ~ '''kuşluk vakti; (ç. I.tL~ ,,) kurban,
- .
ve ~\ (b-i, ~ .. .ile) güldünnek;
ı'" • -J
1 ı... .
kurbanlık
-- hayvan;
__ "
[kaza vb. del kurban;
,
~b.....P ft; lt; şakacı, nüktedan;
- --
~L..,;., ç. ı.i""~ çevre, civar; varoş, dış
., .. - -
~L ç. ~L..,;.,\ alay konusu; gülünen
şey, şaka, latiCe;
•
mahalle'•
~
.- . kahvalu yeri;
,;.ı~"""ı daha komik, gülünç;
, .-
~ u (~) (suyu) fışkırımak, kuvvetle dışan
:i;,.
,
j:ı. ç. .:.ıL fıskiye, su tulumbast;
• < i < i
- -
501
- . ... < • <..
~ II (ı...L" ;o) büyük! iril hacimii, cüsseli/
-,
kocaman olmak; ~ (bşı) büyütmek, şişir-
ilaçları; ~J
... .• ,. ..:.ıl.>\
• • • • •
rnek;...... ·cfi şişmek. kabarmak, büyürnek; ~W:.:.o zıt, ters, karşıt;
• •
genişlernek, açılmak; ~ u(~) (b-e, bşe) zararlı olmak, zararı hasar
•
~ ç. ~~ büyük, iri, hacimli, a.şın vermek;)~ zararvermekft;)Wııfi: ?i=
büyük. kocaman, muazzam; muıeber, saygın ~i (y b-i. bşe veya b-i. bıe veya b-i, Js-
[isim, nam]; büyük [itibar); şişman. etli; muh· bıe) zorlamak, icbar etmek; (b-e) baskı yap-
teşem, görkemli, debdebeli; j,
, " .
• i.ı.....J\ hanım
•
.. ,
~, uzun menzilli toplar,
mak; ikinci
hasar görmek, yaralanmak;
ile evlenmek;);AJ zarar•
kaybı! hasarı
.;,)-All hopadör,
ç. ...:.ıL kuvvetlendirici , rı> i'. durumda kalmak. zorunluluk halinde bulun-
mak, sıkışık durumda olmak; eJI bıe) ihtiya-
• •
...L.,P ::::)')W:ı ters! zıl/ aksi olmak; (b-~. bı~) ters cı olmak, gereksinim duymak;
• •
davranmak, aksine gitmek, (b-ile) zıtlaşmak; ~ hasar. zarar, ziyan. kayıp;
, • •
...
,)W::; zıliaşmak, birbirine zıt gitmek;
karşısındaydı, bunun tersi bir konumdaydı; şer, iki kötü seçeneğin [göreli olarak] iyisi;
• ;1 • '1
"
~..ı...,o.ı karşıtlık, zıtlık; husumet, kötü ni- ,ir- d..-hk, "km"" 'I.r"LL J ,'rı' J
yet; iyi ve kötü günde, darlıkta ve bollukta;
• •
ô.>LJ=,.. lll, ters, aksi, karşıt; r-r- kör,
• • •
~L.ı:J zlthk, terslik, tezat; ijJ""""p ç. ..:.ıL ihtiyaç hali. zorunluluk,
• •• • ••• •
~\.....i:..ıı zıt, ters, aksi; anti ...; ..:.ıl.>L,;a.. {çog.] zaruret; darlık, sıkınu. zor durum; iJJ~
-- < •
panzehirler; 1 ~ ..;...\~W:,.. doğum kontrol
•
zarureten, zorunlu olarak.; 1 Ô)J~~ zorunlu
-"
502
· .; -. diş vb.] çok. şiddetle ağnmak; harekete geç--
olacak; i JJ.rA11 J..:J;
_. . ..
ihtiyaç! zorunluluk! zaru-
~
., .
J: Y ~ seyahat etmek.
,
Js- ~y. y ~
,
dezavantajlı. avantajsız;
... - Y..rP
mak}; ~..r-P
..,
(Js- b-e) vergi koymak;
•
• •
;,..:.. ( JI ..."apmok) zorunda. Vi ...,) J ~Ü; y~ kök salmak; ~l1i y~
mecbur olan,; çok fakir; Vi .. .1) isteyen, .... J; ... de yerleşmek; J ,;:W y~
..
r.S~1 bir sayıyı bir diğeriyle çarpmak;
ihtiyacı olan;
.. ... . "
etmek;
{daktila gibi tuşlu bir cihaz ile) yazmak; (ak- ilgili aıasözü söylemek; ~
. . . .u'" . .
Y..r-P ... e
rep] sokmak; ( ... ıJ,:-! insanları) ayırmak, böl-
.~
örnek getinnek/ göstermek! vermek; y~
.-
• •• •• •• •• • • • i i ..
umtrak olmak; JP )~, ~ y ~ h-i, bş; yere grev yapmak, greve gilmek; ı:r Y ; i'I
• •• •••
vunnak, çalmak; J~\ y ~ bulutlar J r~l açlık grevine gitmek; y )~birbiri
üstünde gezmek, hayal kurmak; mümkün
·.. J ...e aktif/ faalolarak katılmak; Y ~ zıt olmak; y~' [dalgalar] çarpışmak,
•• ••
·.. J> .-ıa ;)1'4
. ; ekatılmak,iştirak
- .. _
kabannak; heyecanlanmak, rahatsızlık duy-
etmek; ıJ~ ~ Y~ n;ıJ'.r "-! YfP mak; telaşlanmak, koşuşturmak; ileri geri sai-
· -- .
,kjlJ.l hiç önem vermemek. umursamamak; Ianmak, sendelemek; rahatsız/ karışık! dü-
hşi küçük görmek, reddetmek; hafifletme zensiıi tedirgin olmak; titrernek;
• •• o
amacıyla [gemiden] ağırlık atmak; Y ~ Y.r-P vurma; ateş etme; çarpma MAT.;
"
·.. Ji o.p bakışlannı ...e çevirmek, yönelt- para basma; (ç Y J,rP) çeşit, cins, grup; ikin-
•• •
•
rnek: ~L,,:ı ~ y. y ~ [kötü] iş tasarta-
•••••
ci mısnının
...
son tefilesi.; (ç. YI,rPl) benzer,
• • • • • • • i i • i • • i
yanının kendi başına gelmek; J-; y.r--P eş; 4;~.r-" ve y; .... 11 )b darphane;
• • • o. • • • • • • • • • • i
i.....JS' kelimeyi silmek; ~ ~ y ~ J.t)l Y.TP remil falına bakma; )\.oll Y.rP
• • i • • • i ' •• i
b-den ya da hşden yüz çevirmek; b-i, hşi ateş açma; bombardıman ~ c.~' r:;P J
o •
e) öldü-
• i •••
" i i •
rt:ı~\ ~ kader bizi ayırdı»; Y ~ (bşi, Y rücü darbe; "'ir-~? penaltı [futbol];
• o.
...i1e) karıştırmak. karmak; ( ... i; . ! Yl.. ...P (dişi hayvanı] aşma;
yJLP (b-ile) çekişmek, dövüşrnek; spekülas- karekter, mizaç, yapı; J,;-.ıJ1 4 :.? gelir
• i •
• i
•
yon yapmak TıC; Y.TP1V ...den) yüz çevir- vergisi; J--JL '. ç 4 J;? kaı.aRf vergisi;
. .. . -
mek, <ir .. .i) bırakmak, terk etmek, ayrıl- ~'>W\ 4..jP giriş ücreli;
.
mak; (J ...de) kalmak, bulunmak; 1 Y,rPl
i. . Y; 'ceç.y)' .., .kamp;yer,mahal,
• •
• • • •• i
-
(Jw...~ı) '.
örnek teşkil elmek, darb. mesel
·-
u-" u (u-") (bıi, r.u4 kann) bulamak; C~
. --
~ .
..
~.
- - ,. .
olmak; = ~; ~ kınnızı olmak, kızannak;
- -
ı...:Jr-- ç. ı..:J)W:.- büyük çadır, tenis raketi
.
t."...;=.o : ~.ı...:JI ~ elleri kanlı, elleri
(oyunlarda topa vurmak için kullanılan araç- kana bulanmış; suç üstü [yakalanan);
-- _...
lar): çırpma işleminde kullanılan aletler. yu- r:::i~ ç. ~i~ , ~
-d ~ - ; (d.-
ri mezar; mozole;
murta teli; sineklik; piyano; ~ (bıı)
iyicel sıkıca ısınnak;
• ,
",:"I~
~)'
. raket [top oyunlannda vb. de];
-
ç. ı.:.ıl. spekülasyon TiC.; Iimitet
..,. ~ n (..,.~) (diı) kamaırnak; ..,. ~ (b-ı)
.. .
(lJL.:.....ı~1 dişleri) kamaştınnak; d
ortaklık,
·
rekabet;
"':"1....-."\ ç.
-
..;..ıL grey;
...
(lJ\.:...ı'J\ dişleri) fi;
J .... \
• • •••• • •
Y)~ [görüşler, düşünceler vb.} ihtilaf, ..,.~ ç. ..,.i~\ ,..,.Jr" azı diıi;..,.~
aynhk. zıtlık, çekişme; JMl' akıl dişi. yinni yaş dişi;
•
<O.:J\~' ç. ...:.ıL düzensizlik, kargaşa; ka- ofJ.Tt' '-? Jo? şiddetli savaş. harp;
-,
",:-,)1 ~L göçmen kuşlar, .k.rı' [Iekjs. Ôj yellenme, osuruk;
• •
y J~ tayin, tespit edilmiş, belirlenmiş, .ı.ı~ LL;
- - ,- -
kararlaştınlmış [zaman, tarih, yerı; çarpı\an t~n ,t.r" u (ı..ı~) ve t~ n <tr>') (Ji
,. -
~ ~ y J~ çarpan MAT.; b-e) boyun eğmek, itaat etmek; (JI b·e) yal·
':. ,
~~ içine pamuk vb. doldurulmuş; vannak, niyaz etmek, (Jl b-den) rica etmek,
•
"":,,,)L.;a.. ç. .:.ı)- spekülatör; istirham etmek; t,JlP (biri, bş) gibi olmak,
•
y)W:.:..o aynhk içinde. çekişen, zıtlaşan, benzemek; t'.,..:c; ve tJ~1 (~I b-e) itaat
ihtilaffl [düşünceler. görüşler); elmek, boyun eğmek; eJI b-e) yalvannak.
•
'-?)= i: • düzensiz.. otunnamış; kanşık; niyaz etmek,
- .
Vi b·den) rica etmek. dilemek;
.
düzenlenmemiş. organize
~?ç. ~i? aslan; rnek; J. 'c- 'I(bş/) zayıf görmek} kabul et-
. - -.
rLC. .fPç. ~\? aslan; mek; (b-e karşı) küsıahça davranmak;
r?a (r~) tuıuşmak, ateş almak, yanmaya
. "
\,..,;, .... zayıfiık, kırılganlık, dayanıksız-
• •
..
•
başlamak; [savaşı başlamak, paltak vermek, hk; zayıflarna, güçsüzlük. zaaf iji~I)"'L ,j, d
, . -, - •
çıkmak; r",,"""':':" (oteş) yakmak 1 )Wi r ~ zayıf iradelilik, irade zayını~ı; t..8 • iz ı
... J .. .i tuıuşturmak, ateşe vermek; r?' IJ" mJI sinir zayıflığı! arglOltğl, nevrasteni;
••• •• '-J .
rfP: r~ale"lenmek. yanmalc. ıuıuşmak
=
r..J::...;,~= rjP:
•
~~l • i v cinsel zayıflık, iktidarsızlık;
rl?tuıuşma, ateş alma; yangın; çağ. müe. ~ı.-....... zayıf. dayanıksız; kırılgan,
•
r1pın; fi; güçsüz, cılız; zayıf [ders notu i; ~ ( , ....
• •
r~ tuluşmuş, yanmalcta olan;
-.
iji~\)
.-
LI zayıf iradeli, ~I 1o.A.~,p ahmak, alık, .
, •• •
Jr"=; ..s.,r:P(köpeği, y .. .in peşine) yollamak, budala; ~I ...e.• ,p korkak. yüreksiz, ödlek:
•• •
göndermek. ("":-' .. .in üurine) sa1mak; (/J-i, ~'1o-8.' r [tevazu ifadesi olarak) acizane,
y . . .ile) [dövüşmesi için) kışkırtmak; hakkı olmayarak ben , şu aciz...;
'. .
Jı.-.......lzayıflatma; bozulma;
. av köpeği;
J?ç. ,r"l. $ol?
,
~ JI?hrrs. tamah, aç gözllük; , ~, c· 'zayıfkabul edilen, sayılan; za-
;W:ılanl.ahkar, açgözlü, hırslı; yıf; mazlum. zulme uğmmış, mustadaf;
,
t'o • '" (bşı) yıkmak, yerle bir etmek, harap 2 d' .... ~ s. .... (bşı) iki kat yapmak; (bş/)
eımek; t ""'. aiçürümek, ıcıerolmak; zayıf çoğaltmak, kat kat yapmak; ~L.:ıit (hş;,
j. .~ ..... yıkılma, harapl viran olma; za· ....; •..Pç. Jı.-.......ı iki kat; kat (sayı olarak);
zayıflık,
...
çürüklük:; 1,.
-
r Cı. [yaş.
- ".
ylOatma; elbise kıvnmıl katı; aralık. yarık ~ 4:,..
hlıktanJ zaafiyeı, elden ayaklan düşme; . yüz
... ın . kau, yuz
- .
.. k at...; uuw.ı ı.i'" .ın
. -- -
.
, - . - • -. . •
'.N ..
... .. _.- _.
..:. ';' ""'bozulmuş,çürümüş; zayıflamış, üç katı, üç kat ... .uI........P1 Jı.......;.,ı kat kat it;
'" .~_
lakali kalmamış; zayıf, kırılgan, dayanaksız, ~1.A..,;.,1 J\A.,;.,\ ~.r &1 Ila bu meblağ onun
- .'"
, .;. 506
~--".'" • ••••
maaşım kat kat aşıyordu.»; w.L,ı:.. ıJlA.,j,\ ~L<.; tazyil<, sıloşunn. ry..ı;..;karşıu);
Jr-\.A.o
,
~.~.
.
bkz do
~ kin besleyen, hıncı olan; garezkar;
11.11, ._ >.,
..... ".;" ç.JIA.P kin f f;
,
ı,..p bkz. ~J; ~ kalabalık, topluluk [insan);
. ~ i ." a (' ~
•
i
•
;') (hikıı)'qi) birbirine kaımak! :ir '9 ç. J\i,p sahil, kıyı; kumsal;
kanştınnak; ....Ai " fakirlik, yoksulluk;
• • • • • • •
•~ i:to ç. ~\A..ı:t\ demeı, deste, kanşık1lk, t ç. (" ; ·okuıb.g.; ~
. t'
'i.r-, .; '"
J
'
'. "
.
• • •
rent ~~\ ~L..A...P\ karmakarışık rüyalar; p (saçı) önnek; (bşi) önnek, doku-
. .. ...
.ılı' J.ı:- ~ Jlj; bşi daha da köıüleştinnek,
j (p)
• •
sıkışmak,
• •
tazyik altında kalmak, preslenmek;
.hi '" basınç; vurgu; baskı, zor; voltaj,
"
)Ii-;o ç.
..P f;
ç.)'p kalan, yular;
•• •• • • •
., ..
gerilim ELK. ~ ı.Ş';-1.hi....i::ıJ\ atmosfer basıncı; iJ
, . .
~J.I'.hi....P ve ı.Ş~.ıJ'.hi ;,1 tansiyon, kan önne, örgü
_,; .... ç.;u...,;., örgü; örgülü kuyrnk;
,.
...
mek; (bşden ya da ı:r den) sapmak; yanıl-
..
emekleri boşa
..J...P yana;
~ sevgi, muhabbet; ..... ondan
gitmek;
w .......
.. -
J'X-.Pyoldan/ haktan aynımal sapma; r"'il J [bu] işte onun pannağı var.»;
." '.
hata, yanılgı ~ IJlj"Jl J':A..P renk körlüğü; ~ güçlü, dayanıklı, sağlam; bilgili,
.. .
AJ':A..Pyanılgı; sapkınıık, dalalet;
..
41plç. j,ll.PI yarulg.;
derin, tectiibeli;
Ji:.lf;
' . -
gen ~ e:l...P olu.klu demir levha;
,- -,
JL,;:.ç. JI"""':;' yolunu kaybetmiş; aylak, ~ V .. .de) bilgili, derin; V .. .de)
başıboş gezen; hatalı, yanlış;
..
uzman, mütehassıs;
~f;
yanıltan, yanıltıcı, aldatıcı;
..
mek; (bşi) eklemek, ilave elmek; (bşi) topla-
tarafında olmak; tL-u ~SG.) güçlU! sağ Jl ...e) ilave etmek, katmak, dahil etmek,
i~ gürbüzi dayanıklıl metin olmak; ~ a eklemek; (farklı şeylen) kendi yapısında
(tl-"J eğ;ı</ bükül</ Iovnk olmak; e::L- (bş.J toplamak; dudaklannı büzmek ['u' sesi çıka
eğmek, bükmek, kıvınnak; ~ V .. .ile) nrken aldığı şekil gibi!; [kader] (b-i belaya
,,
kuvvetleri bir araya getirmek;~l bir araya ~ LL~. )~) zayıflamak, incelmek; çok
gelmek, toplanmak, (Jl .. .e) eklenrnek, ilave zayıflarnak, bir deri bir kemik kalmak; küçÜı-
•
olmak, katılmak; (JI .. .i/e) ilişkili olmak; mek, büzülmek. fire vennek; . .~ (bşı) in-
(Jl kuruma, kuruluşa) girmek, dahilolmak, zaYlflatmak;~\ = ~:: ;.,; (/Jşi, J
katılmak; (Jl bşi) içennek, kapsamak;
..
celtmek,
.
•
~ toplama, ilave; toplanma, bir araya mak, (J ... e karşı) [bir hissi, duyguyu] besle-
, . ., .
gelme, birleşme; girme, kaulma; kayıt olma; rnek; ~ .,......:Jl JJ .r-P\ birine karşı kin beslemek.
i •
damme. 'u' sesini temsil eden '_ 'işareti biri-ne hıncı olmak;~ incelrnek. zayıfla-
:i Q , ç '1"..lı-.,;, ekleme"
ilave' zam artış' )~
..
~ zayıflama,
ft; ft;
incelme; uı.yll1lk;
~ )"
,
•
·c·
- ,
sıkı, iyice kapalı, büzülmüş [ağız}; vicdan sahibi. insanı; )_,' ';,ıı r vicdanı
,
G;
;; Q . . . . . aksesuar tekno.; temiz. gönlü rahat; ).Q ;.ıll,ıjlj vicdansız,
• •
....L:ı- Q ;.,1 [ediı.] yavaş yavaş eriyip/ sönüp git- insafsız;
mek, gözden kaybolmak; azalmak; JL.ı...;:.... ç. ;::"w..... yanş alanı; arena; faali-
•• •
J~i
. .,
....L:ı- Q
.
....
ft; giderek hissedilmez olma;
olan; sönümlü [dalga, titreşim FIZ.]; cümlenin anlamını bozmadan öğelerden biri-
,. .,
~ u (~) ve~ ("":-' .. .i/e) yağlamak, nin atılması [belagatl:
sıvamak• .......I....P ince. zayıf; çok zayıf. cılız, bir deri
u, i ( \
.. .
~L...P) ve. 1 (b-i. bşi, '-!
Q ;., Q ;.,. • ;., bir kemik;
...i/e) yağlamak. s~yamak; ~ gizli. saklı. sır niteliğinde; kişi za-
~~ bandaj, sargı [yara için]; sanna [ya- miri DILB.;
m vb.i]; [kadın] dost hayatı yaşayan; ~ a (lJı.-,;,) (bşe) veya ("":-' bşe) garanti ver-
.
~,~ [yarayı] sarma; mek, kefilolmak (J b-e, hşi) temin etmek.
509
" ,
garanti etmek; (bş;, rf e karşı) sigortala- ~ JO i'l4 garantili, garantide; sigortalı (nes-
.. -
mak; 1 J.~ 4
.-.;.ı -~- bşden son derece
o ••
ne]; (ç. ~\
,
'1
,
4) içerik, muhteva, kapsam
',-,.'- , , • 'o,
emin olmak; ~ Chş; rf ...e karşi} sigor- [mektup vb.nin]; 1 JJ"'"yı iJJe ;,. taahhütlü
" 0-
talamak, tazmin etmek; (bşi, başka bşin) [mektup vb.l; iJ J o b 4 ıJ!.~ senetli borç,
. ,- -
içine sokmak} almak; ~ (bşı) kapsamak, karşılığı olan;
" ,
içennek, ihtiva etmek. yapısında bulundur- ~ içerilen, kapsam dahilinde olan;
, "
mak; ıYI . . . j (bşde) sonımluluğu/mesuliyeti .:ro\..i:.:.. karşılıklı, karşılıklı ilişkiye daya-
paylaşmak; dayanışma içinde olmak; nan; dayanışma, birlik içinde olan;
._ o, , o" ._
0-"') (Ybş;)
~ iç, dahil; ... ~ {meb. mud. kuL.]
..
... in içinde, ... in arasında; L:...:ı:t [zarf] hepsi
~ (,- "")a ve
vennemek,
~(,- "',)
i. e _ ;,
söylen-
rJ
,
@
.,
ii •
(~ b-e, "':'" bşi) [yeteri kadar] vermemek,
\"S'I '" içerilen. kapsamı dahilinde olan; nomik davranan; fakir, ihtiyaç sahibi;
" 0,_"
gizli; zımni, söylenmeden anlaşılan; .:.,.l:....;, u (~, ~1.:..P) [şartlar, ahval] sıkıntılıl
wL.....,;" garanti, emniyet, sorumluluk; si- sıkışık olmak; bitkin/ zayıf düşmek;
o, °,
gorta; ır~ wı.....,;, toplu güvenlik; iJÜI ~ fakirlik, darlık, sıkıntı; ~ ~
,,0, '. ",
.:.~
--,
ç. ~I..:.O...P (Y ...den) sorumlu, mesul; .:.,1.
, .c.
ı!.L~ zorluklar, sıkıntılar;
.;roW:ı sorumlu, mesul; garanti eden, ver- ~ zayıf düşmüş, yıpranmış, eskimiş;
-'+"; Iü·,
• •
~~i baskı, zulüm; ,,~ ışık veren, parlayan, aydınlatan;
,-. ,
Iab iZ. zalim, baskıcı, tiran, despoı; ~\..;ı.7 ':J:''' harfinin adı;
••
~
" zirve, tepe noktası;
ç. )~ l{ıyoP))ı;P u Uyj') (b-e, bşe) zarar! hasar! ziyan
U+P =*-.rl..P benzer olmak; (b-e. bıe) benze- vermek; çok acıkmak, açlıktan ölmek;
•
rnek, uymak, andıtmak; (bş; ~ veya ~ )~ acıdan, ağrıdan kavranmak; (acıdanı
mak. (y ... ile. vasıtası ile) aydınlanmayı/ çevresinde) toplanmak, bir araya gelmek;
bilgiteorneyi [münevverliliJ istemek. bil- Jw" zayıf, arık, cılız;
--,-
gilerunek; (t"=""'\))ı;P a (~) (...e) hasarı zarar vermek;
• • • • • •
, .
• ~ ç.• 1..,......,' ışık; panltı, IŞıltl; ~ •..,......,
' ,, -
J~ zarar, hasar, ziyan; yanlış, hata, kaba-
.- , ..
~L güneş ışı~ı, ışını;....,..ııı • yj' ayışı~ı;
-
~\f ~~ lşJJdak, projektör;)l+:J1 ~ yj' gün
'
hat;
ışığı; ... ~~ ı..J&- [mud. kuL] ... e göre; ...in yan paylaşım, bölüşüm;
••
ışı~ında; 't7"ı) tW> i (e-". t L".l» ~ ...için) kayıp/
511 -
• jı ~ ""
. ..
örn. [ırsatı. imkanı) elden kaçırmak; 1 t \..,j;:ı\
~ hakkını kaybetmek; ır.U\ :- Aı;'~. 01\
. '. ~.
mak; ....h,,~~i b-i misafir olarak davet etmek;
....ö• ." ç. J
-. ..,'
~ , J~L ,lJ~ misafır;
[sadece II. şahsa hitabenl aU alan Üsküdan ziyaretçi;
geçti, geçti Bor'un pazan sür eşeği Niğde'ye. j,J~ aA:ırlama, misafir etme; konukse-
• I.
benim misafirimsin;
." . ..
kaçırtmak; ci yı t.l-P\ vakit kaybetmek, J~ konuksever, misafirperver; [mi·
vakti boşa geçirmek: safirperver] ev sahibi;
,
t.y kayıp; mahvolma, teler olma, yok uL:..ı ekleme, ilave; katma, dahil etme;
o. o- i..·
olma 1 ~.ıi1 tI..,.:P vakit lcaybı; .ıl,.... i, atama, tayin; Vi .. .e) izafe etme, vasıflarna;
, ..
ne büyük kayıp!; isim tamlaması, izafet lericibi DILB. Uı..,;,,~
t.~ müsrif, israr eden. yayıp saçan; ~l JI Yakit sınırlaması koyma ISLHUK.;
•
t- ,ci israr etme, boşa harcama, ihmal; ... Ji ~ı..,;,,'jl'-! ...ile ilgili olarak; ...e nazaran,
•• • •
..",I R; R; ~.ıi1""'1 vakit kaybı; ...e bakınca; .. .in yanında, ...e ilaveten; ...e
tl'" ç, c7" .- kayıp. lcaybolan; faki'.
" .c7" gelince, hususunda; ~~ JI ~G.'jl,-! bunun
garip, zavallı; yarunda, ilaveten, bir de;
4., i=.
;;'. ;=. :
. ci--.,
kayıp; yok olma, harap olma;
,
jJ 4'. ;". vakit kaybı;
JGı {s.] ilave, ek niteli~ine, ek; fazla·
dan, ekstra(dan); yan, asli olmayan, aksesuar
" ,
, . '
10;:- ·c· müsrif, israf eden; niteliğinde; izafi, bağıL, göreceli FELS~
( ....ö_ .,,) ~G. i @.i(,fl) misafir olmak, kalmak; ~G.ı izafiyet, rölativile, görecilik FEı.s~
. l . . (b·j) aAırlamak, misafir etmek; JL.P\ "
...; _ j : : . evsahibi;
, " , ,
= \OJ. ~; (b.şi, JI ... e) eklemek, ilave etmek, ;; e. ie. evsahibesi; hostes;
,
katmak; (bşi, ~i ... e) kaup karıştırmak;
şelendirmek;
.. ("":" b-den,
~ .-
bşden) bıkmak, gın, tasalanan; J.i--l1 ı..~ dar görüşlü, dar
. .- .
kafalı; JUa.:JI ~ yetersiz, sayılı, belli oran·
usanmak; c.i')~1 ~
ona zorl ağır gelmeye başladı; "! e-J' ;, ~ sıkınu, zor şartlar; can sıkıntısı;
• n •• - - -
.}.....H'll; ... y Ls.)~ ı,jl.P ... i yapamamak, J- .,,\ daha dar;
• • •
... in haklundan gelernemek, becerernernek; ı,.,~ ç. JtW:ı.- dar boğaz, geçit; kanyon;
•
dayanamamak. tahammül edememek. canına daralma;
• •
...
tak demek, iyice bıkmakl usanmak;
l&.)~ ~
.... - -
o).l.P J\..,;, canı
Jl..-,;,
sılulmak, kızınak;
J .. "ai
baskı, tazyik;
daraltma; sınırlama. sınır
• •
JW-i 13.. ni boğarak öldürme;
koyma;
.. -- .
'll;
yetiremeyecek durumda olmak; için çok ginlik, sıkıştırma, rahalsızhk verme; sılonu,
fakir olmak; J. '" (bşı) daraltmak. küçültmek zor durum: kızgınlık, kızma;
sınırlamak; (J.&- b-e) baskı yapmak, rahat .iZ\..,p ç. Jil."....., zorluk, sıkıntı; kritik du-
.. _.
vermemek ~ b-i) sıkıştırmak, tedirgin et-
kısıtlamak
-
1 4-ıi.i
.- J.&- -J.,- ;, kendine sınırla- sıkıntı;
,
malar koymak; ...i.:!L.P (b·i) kızdırmak, canını .....i.:!L..i:....o can sıkıcı, rahal<;ız eden, sıkıntı
sıkmak; (b-i) sıkıştırmak, rahat vermemek, veren; bela, illaIlah dedirten [ki~i];
,
tedirgin etmek; [(b-e) zorluk} problem çıkar . .~. 'w:.::..a kızgın, canı sıkkın, bozulmuş; iyi
mak; .j!W:;--daralmak; canı sıkılmak, bozul- sıkıştırılmış;
mak; (ı,;rt ... e) kızmak: L(~) rL.,;, i (b-e) hasarı zararı ziyan vermek;
J_ ;, darlık; sıkılık; sınırlılık, sınırlama; (b-t!) haksızca davranmak. adil davranma-
~Lb ".kı" harfinin adı; mek; ~ (.. .i) tedavi etmek; :.,. \ ; tedavi
kale",
". .
~ "L.~I -,..lo diş hekimliği; ..MI ..,.ıoıı
, '
" .'
~u, ç. ıJ"1Ji, tava; MIS. testi; veteriner hekimlik; ~~i ~i adli tıp;
..
" '
J='1.bo başı önüne eğik; ile tedavi eden; ı:.ıl..:...ı~l '. _ ):ı diş doktoru;
,,- . .
• ,-, ,"- j- ,
\l:ı1.6 : di)' u,U:.. başı önüne eğik; ~~ ~ adli tabip HUK.; ı..ıP'r~' i . } '
, '
J\1, ç. ..:.ıl_, ı:.ıLi...J, tak MİM.; (ç. ..:.ıl_) katman, A.:!.l1!--\ cildiyeci. dermatolog;
,
4,;..~ ahçıhk (mesleği. sanatı]; lenınek; <J de) tesirI iz bırakmak; (~ ...1)
~ç. t~ mutfak; ayak üstü yemek yapısındal mizacında bulundurmak, taşımak;
nesı;
(.}s:- bşin ii.zerin~) damga basmak! vurmale; if"lJ:. baskı ile ilgili, matbaacılık ile ilgili;
(bşi.}s:- üzerine) baskılarnak, (bşin.}s:- üze- . ~ ç. ti~ tabiat, doğa; tabiat, yapı,
rine) baskı yapmak; (para) basmak; (bşin) mizaç; kişilik, karakter; normal durum, nor-
• • . - .
baskısını yapmak, basımını yapmak; ~ mallik hali; fizik bilimi; 1 JIJ..l ~ tabii
(.}s:- için) [edi!.) yeteneğil istidadı bulunmak, olarak, normal olarak; ;;~_}:J1 ~~ fizik bilgi-
(.}s:- ... e) yatkın olmak; (~ ... ~) meylil ni; doğa bilimci; ~L (~) $o1~J L. Ü' i~
~ ~ .wı :';:,J doğaüstü;
temayülü bulunmak [~) kanında olmak];
, ...-
~U:.ı ~ bşe damgasınıl mührünü vurmak,
.. .
metafizik felsefe;
--
,"~"JI ~l:k eşyarun tabiau;
b-i elkilemek, ... t kendi kişiliğini yansıtınakl ~ tabii, natürel, doğal; doğuştan ge·
•
tt' b-nin yapısında!karekte-
• •
•
vermek; ~ len; normal, alışılmış, tabii; fiziksel; doğa
• •
rindel mizacında bulunmak! var olmak:; (hay- bilimci; fizik bilgini; natüralist; ~ ~1,ı:.
515
fizik bilgini; doğa bilimci; ..:.ı~ı fizik bili- hale getirmek; (b-e, bşe) uymak, uY5"n gel-
GEO.;
iki şekiı) üst üste koymak, çakıştırmak
(bŞI) kat kat yapmak; (atı) nallaınak,
- .
[hava, toplum vb.]; kat (bina]; sıruf, kategori;
(ayağına] nal çakmak; (bşi, Js- ...e) uygula- ~~, ; i ~ki, orta sınıfı tabaka; Y'f.
~u..ıı, sınıf çatışması; vP}ıl ~\ 'jj ) , ~
mak, tatbik etmek; yaygınlaşınak, yayıtmak;
;';U'JI ünü! şöhreti dört bir yana yayıldı; ",\lo ç. ı.i<1). büyük tutla; [b;nada] ka~
~
-'~I~ ..
_.
i1.n-:\i.. ,ô,
d.
. ;'" (-- ..",... .", .. .ii. , ""'~
•
\;1 ",ıl.J
•
zemin kat;
•
. ..1) karşılaşurmak; (bşi) uydurmak. uygun J~ıi. ç. ""I). büyük tutla;
516
~ ... '-
... Jl.:k [mud. kuL] uygun olan. uyan, ~ ...",!U:ı, 4i ~ ç. ul- ekmek fınm;
uyum içinde olan; birbirine zıt iki kelimeyi 3 ıJ~ç . ..:Jl tekerlek;
birlikte kuııanma (belagaı ilminde]; ~ç.
.
ur... tabanca;
... ~."ı, [mud.ku!.] ~; ~u,ç. ",,:-,I}t Al.f.BKZ.;
J_.hiuyarlama, uygun hale gelirme. uy- ~U:ıç. ~I."ı. tava;
• •
• •
gerçe~e uygun, gerçek, doğru; un haline getirmek; (bş;) yok etmek, harap
o
ı"..~ıam, eksiksiz; etmek, kırmak; (yıllar] (b·ı) yıpratmak. ko-
o ••
....~slkıştınımlş; (~jJ~ altın) kapla- calmak; ~\,l;j birbirine zıt gitmek;
. J' ..• ••
ma; zindan, yeraltı hücresi 1 ~i ıJ)rl .rJ' un;
; <J" J' ,.ı, ,.harfleri; .,.",ı, ~.
". ,
o.
ı Jl.:-kıüıÜn; ~ [na't i un gibi,toz ... ;
.. ,
j,J. u (J,io) davul çalmak; j,J. =J,io (J ;(in) ~ susam çekirdeğinin unundan ya-
çı~ınkanlık yapmak, (J .. .in) propagandasını pılan bir tür şekerleme MIS.;
uç, yan; kumaş yolu. çizgi; monogram. ismin y J>, neşeli. şen, canlı;
ba!i harflerinden oluşan şekil); y)tl daha zevklil neşeiii mutlu; daha
i»
i·
a
• • • J
(,», 'J») (~ b-nin) başm. gelmek, iyi müzik yapan, müzisyen; daha ahenkli,
gelip çalmak. bulmak; [düşünce, fikir) (Js- kulağa daha hoş gelen;
,
veya J b-nin) aklına gelmek ,
•• •
~
•
•••• •
,>
ı-' ••
1~ı.- ,,,,:,,')>~ sevinç, neşe, haz, zevk;
"
ne oldu ona böyle birden; ö.?J ~ ijJ b·nin "":,,..,.ı:ı.. zevkli, eğlendirici, hoşça vakit
,i\.}.ı..,-.I. I),; ~
.. .
Wclm. [biri fikir gelmek; geçirten; ahenkli, kulağa hoş gelen, kulağı
~ ~ .-
' .
.f.l:! J~ kayda değerı önemli bir değişiklik
olmadı; '..-b' (b-i) övmek; metheımek;
okşayan;
- ,
milzisyen;
~p (kadın] şarkıcı;
şarkıcı;
• ii
..
belli olmayan;
_,
..,...l-<I» Tr.blus!.m LÜ'.;
bi') reddetmek, kabul etmemek,
kovmak; (elbiseyi J&- b-e) giydinnek; (~
tanımamak,
.- . --
y ;AJI..,-ı,ı» Trablusgr.p LI•.; b-nin, ...in üzerine) geçinnek; (bii Js:. b-e)
,-
~ > a ('-:-'):-) [sevinç. neşe vb.den} çoşmak, sunmak, arzetmek; (bii, besreyi ~ b-e)
içi içine sığmamak; ~> (b-i) sevindinnek, öğretmek; (bıi, J b-e) bırakmak, devretmek;
coşturmak.; şarkı söylemek, terennüm etmek, çocuk dilşünnek, düşük yapmak; (bıi ~ den)
- - -.. . ..
mınıdanmak; Y)ol (b-ı) fi; tl; (.. .için) şarkı ç.kannak, azaltmak;' , • ;ı",.ıı J "-->»
4.-\.ıJI bşi ihaleye açmak! sunmak; ~ C..J'
:' i .. '"
söylemek, müzik çalmak;
~ >ç. ,-:-,'>1 -, -
neşe, sevinç; eğlence; hoş
."tl.,;....,. b-e bir soru yöneltmek; -41-. . . ---
C..J'
1 •
, - -
vakit geçirme, eğlenme (müzik vb. ile]; mü- ~i j"L.J" J&- bir konuyu! meseleyi tar-
518
.,
tışmaya açmak! sunmak; ~(kadına)düşük
yapurmak; L...-I»I ,~
. .. .. - -.-
rj> bşi savurup!
...
Cl';'~ reddetme, kabul etmeme;
mak, savrolmak; kabul edilmemek; kendini vb. ilel avlamak.; .... c" ~ o;,»> b-i işten
•• •
savunıp [örn rı';"il ~ yere] atmak; atılmak, çıkarmak, mevkisinden atmak, aıletmek;
; . ... .
düşmek; r),~(bşı) savunipI fırlatıp atmak; ;,.;, = .)..".ıı, ; .))L..b (b-e, bşe) saldırmak,
•
c..ı-i' kabul etmeme, reddetme; düşük saldında bulunmak; (hayvana, ava) seldi!·
yapma, çocuk düşürme; çıkarma, azaltına, meden yaklaşmak; (b-nin, bşin) izine! peşine
indimıe [yine MAT.]; ,
.r-:Jl- CJ'.- alüvyonlu, düşmek; .)}l (hayvanları) toplamak, bir
Iığlı tabakaı (ortu MIS.: araya getirmek; peşpeşe! kesintisiz olmak;
,
t>düşük. [cenin ile ilgili); (nehir] sürekli akmak;
., -, ... [girişim, teşebbüs] iyi
~ >ç. c.> [Arap kadınlannın giydiği] gitmek, ilerlemek; .)",h--ıl (bşi, konuşmayı)
bir çeşit başörtüsü; başörtü; sürdürmek, devam ettirmek; {konuşmadal
- . .-
tj> ç. ~.> [işe yaıamaz diye. geri (rJ' .. .den, JI ...e) geçmek, atlamak.; konu!
alınmamak üzere] atılan, atılmış; yüzü yere mevzu dışına Çıkmak. [konuşma esnasında)
o • • • _• o "
yatmış, uzanmış; reddedilmiş, kabul edilme- ~ ... "I ~} Ji ~L iJ' ,,,.ı.,....ı daha sonra
. . •• • •
mii,1 .)1;il1 rJ» yaıalak; ... hakkında konuşmaya başladı, ... konusuna
~j. ;tama: tayin, vazife ~~\.ı j\ de~ndi;
•
parça başı iş MIS.; .).ıl' kovma, çıkarma, kabul etmeme,
. ,. ..
, ..
ı..-ı» ç. rJ)l» yatak, iilte; puf;
.
~ J';" tez, inceleme, araştırma SUR.;
reddetme, sürerek çıkarma, tardetme; [av
vb.nin} peşine düşme, kovalarna; arı oğulu;
. •• ••- _.0.. ._
e.,ı6 ç. Qu... bir şeyin auldığı! bırakıl· (ç. 'J») posta pakedi; 1 J I'» ııı.... .;.,.,
dığı yer; mahaı, mekan, bölge; [toplantı salo- \ • G- bir sorunu! meseleyi! konuyu bütün
nunda] yer; yönleriyle incelemek, iyice incelemek;
519
sağır ebnek;
MIS.;
• ••
0.:11> kruvazör;
. ,. ',
J>}o ç. ,h}o hayvan sürüsü SUR.;
---. .
:ıl} peşine düşme, kavalarna MIS.;
LO'> ç. j~ ,ij)" tıp, model, cins, çeşit, söylemek; (b-eyyeni bir şey) vermek. getir-
.,
nevi, sınıf; tan, usul, stil; mimari tarz; nakış, mek;ıJ):ı aşın gitmek! olmak; radikal 01-
işleme; ~ ı'=~, i.~,H ;;- eski usfil; modası mak.;
520
.
...J j; göz; bakış;
.- -,-
J ~ )1.:11 L. gözünün açıp kapayıncaya kadar;
. . -- ... _. , .,
ucu ile bile bakmamak; e.ıJ
•• •• •
» ~ gizli U.;k ç. J.;b yenilik, nadir olanı pek
olarak, gizlice; J)=.ıl ıl~J~ göz açıp kapa- rastlanmayan şey: seçilmiş şey! parça: şahe
ymcaya kadar, hemen, kaş ile göz arasında; ser; latife. nükte, ilgi çekici olay;
J;, ç.
- '-
J1.rb' uç. sınır, en uç nokta, ı.Ü.;k (cinjs.; tekjs. iJ dgm BOT. Tamarix;
limit, hudut; yan, taraf; bölge, kesim; ;".;). ~.J' ilgi çeken, garip, acayip; yeni, daha
· -. ıJ" bir az. bir miktar para; [anlaşmada, önce görülmemiş, bilinmeyen;
tartışma] taraf; ... J» (meb. mud. kuL] ~ ....b ç. ~1..,.6 nadir olan şey: pek bilin-
... tarafında, .. .ilc de; ç J()=.l [kol, bacak meyen şey; ç ";;1..,.6 ilgi çekici! garip şeyler;
., ...
)ltoIIJ;' akşam ve sabah, A,i\> yenilik, daha önceden görülmemiş!
vb. gibiJ uzuvlar;
-- . ..
akşamlan ve sabahları tt.J ~ J;- 1~L5 bilinmemiş olma, orijinallik, acayiplik [ge-
- ,. .
~ çift taraflı oynuyorlardı»; «O~l J u\..S
"
nellikle olumlu çağnşım ilc];
• •• • . '
uQ~ ~; i..r1' J& birbirine taban ıahana zıt OJ P şal, omuz atkısı;
•
durumda! görüşıeydiler»; u~\ JI;,1 organ- J):J aşınıık, aşırı gitme;
'. .' .. J ~'ı.b yeni ortaya çıkan, peyda olan;
-.
lar, vücut azalan; ~L...",,~l ıJl):ol parmak
.' '.
uçlan; ~l,p~1 :->1»1 ~ pannak "çlannda,
.. .' -,
...J):;:;.- (s. ve is.] aşın, aşın giden, uç;
rafında, ... de, ., .ile; ......J), ~ tarafından; gu, hisJ (y b-nin) içini kaplamak, (y b-e)
:..(..1, ~ı.J) ~ bir uçdan bir uca, hir gelmek; [olaylar] (b-i,bşı) gelip bulmak, çal-
- -- . - -
taraftan bir tarafa; ~i
.. . _.
ıarikat~ Ji...~ "il' ~> kullanım talimatı; y ... ile) aşılamak, aşı yapmak; (bşi, y .. .ile)
J;lb ç. 131> [kapı vb.i] döven, çalan; tılmış bezelye köftesi MiS. [ji')lj SUR.I;
geceleyin gelen ziyaretci, misafir, ..,..P kakma; (tuzak, kapan vb. için) yem;
..
.ı.!,..." ç. Ji"b felaket, afel;
522
"
..
........ ç.
..
,...-ı, leziz. leuelli;
y.r>-' ~i"--! ı........l> (ölme ;htima1; yüksek V ... hakkındakı) kötü sözler, ha~
• • •• •• J
~u,..
.. ...
()(Iası; yiyecek; , '..
. ., .
~ Wjevi; ~,..uı L~l ~ seıe servis
"ll ~ veya ~ uYJV vebalı;
)liık 2000 kg.lık bir ağırlık birim LR. [Basra da
~ hakkında) kötü konuşmak; ~ v-i galip gelmek, baskın gelmek, ağır basmak,
hükme, yargıya) karşı çıkmak, yanlış bulmak baskın Çıkmak;
• •
(ı) bş,) delil ile çürutmek. aksini ispat etmek;
mak , .ı,ı ı-; Vi ) ~J' i),l,; I.il>I gece ö..f.kzıplama. sıçrama; tez canlılık, aeele-
._ • i
gündüz demeden
züne katıp çalışmak; \,Akj,=~
..
çalışmak, geeesini
- . ,
gündü- cilik; yükseliş. ilerleme; başanh adım; ö,;Ak
bir sıçrayışta;
• • ,
~~yangın söndürme cihazı; kül tablası ulpfakir kişi. yoksul lcişi;
2 ..
MIS.; pkuslcun, eyer kayışı KNŞ';
••
.;ik (~) kaçmak M'"
• • • •
iWz...ç. "1ıI.\k. yangın söndüıiicü; J~!
• • •• o"
..Jl.k11 itfaiye[ciler]; iL.,. ıı i~ kültab- LS .;ba (~) [muzari öncesi kullanım) bıi
lası·, yapmaya ba§lamak:; yapıvennek, edivennek;
., . ••
s.l...Q1"I[yangın, ateş] söndürme; ~ j~ J-ik~ ~ b-e) kendini zorla kabul ettir-
. •
" .
• ..
J:!~i .. \Akl yangın söndürme cihazı; J~) rnek; ~ b·den, b·nin smmdan ya da ,J&-
• •
•• • • ••• •
(yine MEC. kalp, cömertlik/e); (y bşi) taşı JAkf-na't) bebek...• çocukl ...• çocuklara
A,jlA> çocukluk. bebeklik; başlangıç, ilk ~ ~,..lı, [aun) kayış takımlanm bağlamak;
" -" ,,-
anlar, ilk evreler, ,...ı. ç. rp .L r'!' . 1""1 tak,m; seri;
anlar, zamanlar,
.. ,
IJ\.:....."i1 protez, takma di~;
.ı/.P
"
[na't] çocuk.. .i, çocuklara, bebek-
.- . - -,
,..;\1, =,...ı.; mürettebat ~ il"",~1 ,.;\1, proteı.
lere ait; çocukça; takma diş;
• •
~
•
-
'lk u (j:.) [gök]
rnek. çiselemek;' U,
(bşler) ya~dınnak, serpişlir-
"
u meydana Çıkmak.
raziller TIP.. ely.; ı.:.ı~1 ~ parazit bilimi; zuhur etmek. görünmek, belirmek; cıjs- b/e,
• ••
ub.o [s.J asalak; (is.) parazit, asalak. tü- örn. />tlli bir bölgeye) hakim konumu olmak:
"
reyli; parazit BIY.; (oda. pencereC~i (~ ... e) açılmak. gör·
.. ."
~ ) l",ü, u~, p) (su yüzeyinde] yüzmek; rnek, nazır olmak; (ı:f" bi') gözetlernek, giz-
J y.6 :
izıeri. kalınular;
,. - -
J..,.u:ı.. r~ öcü alınmamış kan;
-- _. -
"ılı. bkz. 'u'!' ; .....,u, u (~, ~) (b-i. bşi) aramak; (bir
jk u cj,) tak diye ses çıkarmak; patlamak; yerin) yolunu tutmak; (bşı) rica etmek. iste-
çatırdamak, takırdamak; rnek; (bşi ı;r .. .den) elde etmeyi! ele geçinne-
..,..Ak =>..,1k papazlık hizmetine başlamak HRI.; yi istemek; (J' b-den, bi) talebinde
.. bulun-
,
~ ayin yapmak; mak; (bşi,ı;r b-den; Jl b-den IJI .. .Ii/mas/ııı.
"
..,..Ak hava durumu; iklim; (ç. ~~) yapmnsım) istemek, dilernek; (Jl b-e) yal-
ayin; dini adet, gelenek; papazlık mevki HRI.; varmak (ıJ' .. e. bşı) ısmarlamak; (b-nin. bşin)
•
~ ayinle ilgili; peşinde olmak; (bşi) incelemek;~\k (b-
Jk.'k çatlatnak, yanlmak, pat diye ses çıkar4 den, bşi veya y bşı) yeniden istemek. geri
mak; (parmaklarını) kıılatmak; istemek; (b-den. bşi veya y bşı) talep etmek:
" çatlama, yanıma; patırtı, taklrtl; ~ (bii) ihtiyaç görmek, istemek;.. Ikil
-
4!.h.:b
(ç. J:1w,,) hafif müzik şarkı; KNŞ. çıngırdak; =
. ,
....,ıı,.
• •
525
. ,
~ arama; (ç. ~L) istek. talep; rica, ..:.ı~l\..-. ihtiyaçlar, gereksinimler;
istimam, niyaz; sipariş: talep Tic~ etüt, ince- e1k u (c..'jJ,) kötü! kötü niyetli! şerH.. olmak;
leme;
-- - . . ..
A.).b ~ emrinde, hizmetinde; .ı.:.ı:. ~ (cin. is.; tek.is. i] Ç. C..rU' bir çe~it
•• •
~, ve '. WL r..S:J ihtiyaç halinde, akasya ağacı BOT. Acacia gummifera; muz
bi, başvuruda bulunanlar. adaylar; ~u, çıkmak, doğmak; (rJ&- ... n üzerine) birden
• • •• .-- ---
.y.&. til' b-e, bşi getir-
Col)}'
öğrenci;
[kız içinI talip; ~i ~LJ, talebe, çıkıp gelmek; ... y
rnek;
.
a,utU:.
.
CtJLL') ve ~a tınnanmak,
~11 [na'tl öğrenciler ile ilgili, öğren (bşin) üsıüne çıkmak; (otobüse, trene, ara-
cilere ait, öğrenci ... si; baya) binrnek; tlU:ı(bşl) dikkatle okumak.
--J...J k.,. [ilanlardal aranıyor, alınacaktır; muta1aa etmek; (bşi) incelemek; QJşi) gözden
• •
borç [para]; bilinmeyen M....T.; (ç. ~Lk..) geçinnek; (b-nin, bşe) vakıf olmasını sağla
•••
istek, dilek, arzu; ..:.ı'-!jk.- [çoğ.1 borçlar top- mak, iç yüzünü anlatmak (b-e, ybŞl) açıkla
lamı, pasif; ~U:u (çoğ.J talepler; mak, iyice anlatmak; (güneş) (bşin) üzerine
•
~\.6 talepte bulunan, talep eden; vurmak; ~i [dişI yarıp çıkmak, [bitki]
• •
~1.6{y ... den) sorumlu, mesul; sürgün vennek, bitmek; (b-i, rJ&- ... ile) bilgi-
526
lendirmek, (b-i J& .. i) duyurmak (JJ-~ ~ leri için]; görünme, meydana çıkma, zuhur
ya da J&- hakkında) malumat! bilgi vermek, etme; tırmanma. üstüne çıkma [dağa vb.e];
(b-i,~ .. hakkında) bilgilendirmek, haberdar ..."u, ç. tl:,u, en ön safi "ra; tl:,u, [çoğ]
etmek; (b-e,~ bşi) gösıennek, işaret etmek; haberciler, müjdeciler, emareler, alametler,
(b-e, ~ bşin) iç yüzünü anlatmak, (b-nin, belirtiler; mder; , i.,ıl.ıı J önde, başta;
~ bş~) vakıf olmasını sağlamak; ~ (J' ~ ç. c!u.: doğuş, doğma zamanı [gök
... ı) beklemek, kollamak, gözlemek; (Ji cisimleri için]; yükselme noklası; başlangıç
için) çabalamak, gayret etmek (Ji b-e) bak. yeri! noktası; tan vakti; başlangıç; giriş; mu-
mak, dikkaı etmek; (y veya J . e) dikkatlice kaddime; başlangıç, ilk. beyitler; peşrev MZK.;
çıkannak, keşfetmek; ~\ (bşi) görmeye/ mat; dikkat etme, farkında olma; bilgisi malu-
t~ . gayretli, çabalayan, emelleri bu. tl\!, ç. c!ıj. doğan. yükselen [öz\. gök
o. . _. ,.
lunan; ~")1 J ~lcll t-;.1 canlı, kıpır kıpır, cisimleri]; talih; ~ ~ly, iyi şans, kısrnet;
. ,.~ ,. , o. -
enerjik; ...,"..-...dı JI t~ meraklı, merakl, ~ııı, ~ kısmetime, şansıma. Allah'lan;
taze;
.-
~lbJl.....
~~ şanssız, kısmetsiz, talihsiz. baht-
tft dağma, yükselme, (özl. gök cisim. Sız; ~u, ~L.ı şansı kötü gitmek;
527
_._~-.-_.-
...
t:'\6ldikkatlel okuyan. okuyucu;
-
Vi
kabızlığını giderdi.•; ... J'- .....lJ)1 JlI>I
0,-
Ji (.e.,.JL....) <..,-6,1 JlI>I
"' __ "
bşı)
~ meraklı, müıecessis, hevesli;
.. - -- .
AJ-\J"" ~ {tutukluluktan] kurtannak, serbest
• • • •
olmak ..:,..w, u ve
. .
boşanmak; e..a.ıJ, doğum sancısı çekmek;
ı.:..J.U,u@-J')U,)[kadın] bırakmak, hürriyetini bağışlamak; 4J
..
ı:ıl.:"JI ...e kanşmamak, müdahale etmemek;
J1..1"
'''''_'' .,''' .
. ..lk(b-i.
. bı;) serbest bırakmak, hürriyetleri •-_ ..ı JlI>I saka! bıralcrnak; ...,; ~W JlI>I
.. - '.,.
vermek; (b·i, bşi) teekeımek. bırakmak; ~ lj-j,b\ birinin arkasından! biri hakkında
J __ ••
(~Jj karısını) boşarnakı (karısından) bo· ileri geri konuşmak, birinin gıyabında atıp
• • • ••••••
şanmak: [hakim] (~ kadım) boşamak. tutmak, söz söylemek; ... y j1 e~ 'ı II J1b'
kocasından ayırmak; 1\" 'ei ~ [kadın
. ..
topluluğu! kalabalığı Jaşkırtmak/
. s· •• • • •••
provoke et·
kocasından) boşanmak, aynIrnak; ıP
."
;; Ij, rnek; \,>~ ~ ı.rA:JI Jl1'1 canının istediği!
, .. ".
~ (kadın] ondan boşandı [hukuken]; JIkI
(silahı, Js- ... e doğru) atqlemek. ~ ...e) · .. (~)J b-e ... de sınırlama koymamak,
" .....
ateş açmak; (sesim) engellemernek, (ses) b·i ... de serbest brakmak; ~ ~~, J.11:t1
-- ..
çıkarmak; (kahkaha) koparmak; (~Jj ka· .)~L ülkede canlannn istediğini yaptılar.;
...ile isimlendirmek, bşt' .. .ismini verrnek; mak. fırlatılmak; [ateşli silah] ateşlenmek;
, ,.,
... J.&- ~ işinde geçerlidir, ... e hamle- patlamak; [ses, çığlık vb.] kopmak, birden
.... , ....
diHr, ı~ak olunur [edilir]: J-s- J,-J-I J-Il>I Çıkmak; (ıJf ...den) aynımak; (tren, araç) yola
y )\iJ1lamamen serbest bırakmak. sınınama Çıkmak. harekete geçmek; devam elmek;
." -,'-
koymamak, getirmernek; .ı~ "" 4,r JlI>I
,
uzağa gitmek. terk etmek; (saatler. yıllar]
....
528
geçip gitmek; [yüz, çehre] parlamak; [dil] ,- --,
cılığı/ düzgünlüğü/açıklığı; ~."ll a')U:. yüz-
(y ile) telaffuz etmek; [muz. fıilden önce]
deki parlaklık [sevinç belinisi};
- -, ,
... yapmaya koyulmak, başlamak; ~ ~~
,., ll)k boşanmış kadın;
i.? ~ acele etmeye başladı; \.t. r
.. "
~! ça- ,' .. --
-
bucak uzaklaşmak, fırlayıp gitmek; JU:ı.i~
-, - . .ll ~ ç. ~~ aygır, damızlık al;
, ·
", _.,., J'}.kl serbest! hür bırakma; gevşeırne;
~.J yüzü parladı, neşelenrli; d:.ı Jl.b.:..ı~, gönderme, sevketme; (~ ... e) uygulama;
ishal olmak; .. ,
genelleştirme, umuma şamil etme; U')U,~
~
o-
şanma; .>' ., • ~
- --
boşanma! üç talak ile boşanma; ır-) J')U,
. ile yönetilen devletler; c.1,;..Jı Jl6 serbest
[brakılınış], özgür, hür;
dönü]ebilir, kesinleşmemiş boşanma: '":"'~ • •
.:, i , ' . i'
Jlh:..mutlu, neşeli [yüz];
. .
J:>lkJı boşanma belgesi; "')\..I:ı.J~ 4 ~
• •
.. ,
~okıava;
karısını boşarouk üzerine yemin etmek; ,,' -
.., L:-J.b ç. ..:.ıL tulumba KNŞ~
- 'L ç.
....,~ s.\ ii lk serbest , hür; azat11 köle; " ,.
.. ' (pvc ~Jb i <J1:'Hbşi. y .. .ile) sıvamak,
.'-L.W::ı,jl Mckkc şehri teslim oluncaya kadar
sürüp kapatmak (bş;, y .. .i) sürmek; (bşi,
müslüman olmayan Melekelıler; ,.. -- -
y .. .ile) kaplamak; ~:u~ "ır ~ bşi
:J"jJ:, rahatlık; serbest! ik, serbestiyet; nc- - .. -- ...
--- -.
şelilik; ~ ı;,WI.ll';).k dilini konuşmanın akı-
ahın kaplamak; ,,4~4 ".,r Jk bşi elekı-
- - , .. --
mUz yöntemi ile kaplamak; "~4 ,,~ ~
529
olma; güven, itimat;
bşi minelernek, mine kaplamak; ~\: «ıJ
- ,,, - .- '
•• •
Jl:..\.I~,, ~., ~.~.
, ,
~L ~~ ~ )"- ~ o bu oyuna gelmez. , ,. ,
~ alçak, basık (arazi]; sakin, sükunet-
buna kanmaz~>;
. te, rahat. huzurlu, güvende; emin, kesin; gü-
~~ kaplama [maden, şeker, çikolata vb];
- ,-
[boya, sıva] kaı; makyaj; '4~4 ,~L gal-
- . .,."
venç; gönlü
.- yatmış. kanmış. mutmain;
..
•
~ hayız, adet; hayız kanı. adet kanı;
~ J ':Ab güzellik, zerafet, Şıklık;
..
wlJbJ' İtalyanlar;
, -,
~LJ,:. domates;
C-J:.- ç. ~t6 tamah; tamah edilen şey;
.
hm; amaç. hedef, gaye;
~L...b [çin.is.; tek.is. ~ i domates;
-, - . ~1.6 hırslı. tamahkar; özlemini çeken,
.:.ı'-k ve ı;,aU:ı (b-ı~ bşı) sakinleştimıek, teskin
....1 u , j
. ,
meraklı;
..,-ku. j
.- ,,
(~, ~.......,ı,) silinrnek, kazınmak, .:rJ:.o~ ~(b-i, bşı) sakinleştinnek, teskin
silinip yok olmak:; [göz, bakışı canlılığını!
.
eunek, yauşıınnak; bkz. .:ıou,; .:ıou"alçalc/
-
_ o-
Js- bşı) silmek:, kazımak. silerek: yok: ebnek; .:.ıl..ksükunel, sakinlik, huzur, gönül Ia-
ıjW:..J"kaba,kötü [konuşma, telaffuz]; etmek (böcek] vızlamak, VIZ vlz etmek; [ku-
. ,.. ,.
~a (eJ:t) ("":" veya J .. .in) özlemini çekmek, lak] çınlamak; ?= Ji';
çok istemek, arzulamak; ("':-' bşi. ~ ... d~n) .:.~zil sesi, çınlama; vızı1u [böcek];
.. -
~ç. tL-.1=ol istek, arzu, özlem; hırs.
elmek,abarbnak;övünrnek;
".. . . .
~ç. yl:,1,,1 çadır ipi; veter, kiriş; .L...:.
.., - . .... -
tamah; istenilen
,
şey;
:("w,aşın istek:, arzu; hırs, tamah; ...de yaygın! adet olmak, yaygınlaşmak;
FÇ. e,:-Uı.. istek, arzu; umut, beklenti; ",":-,L:k\ mübalağa etme, abartma; sözü
istenilen şey; ~l.b.. [ço~.J hırslar, umutlar, uzatma, uzun uzun anlatma;
.>. ..
hayaller; )",o.:-:kç. ftl:J, tambur; sulama işinde, suyu yük-
-
~ak1lnı başından alma, cezbelm~; seltmek için kuUanılan bir alet, silindir TEKN.;
t l...h.. istek dolu, hevesli; çok hırslı, haris, '"
tamahkar;
- . '"?J?tambur çalan;
-
II ",~ç. ..:.ıL daylumbaz;
53!
-
;PJ>
- - -- . .
.. Ç. J"w, [bakır! "'ncere;
~~ ~~ evrim teorisi;
. -
lendirmek; ~,:,hJ\ ~ ~j, başına pek 2)U, (...:)I1ıI) ve i~l..1 halka; tekerlek; ıekerlek
çok şeyler geldi; (u,ı (b-i, hşı) ıskartaya çemberi; gerger, lef.;
L..a 4 yaya kaldınmı; uymak, tabi olmak, boyun eğmek, iıaaı. etmek
)_~ ç. ..;.ıl. gelişme, ilerleme; evrim; veya J veya ~bşi) gönüllü olarak yapmak,
..,:-+ -
[çağ.] ..;.ı\)~ gelişmeler, ilerlemeler; ~ü gönüllü olmak; gönüllü olarak askere kayda!·
~. , . • 0, , , __
[ücretsiz}
kopardk yapmak; t \bl (J b-~, b/e) tabi ol·
mak, uymak, itaat eunek, boyun eğmek. nza 4&.\b:.....1 beceri, malumat, kapasite, kadir
t.-....k itaat. boyun cğme; gönüllülük, ~ c,. ~ J- Büyük Cami mezunu L11JN.l;
• o
tP gönüllü; ücretsiz eğitimci;
içinden gelme; [müz. ve müe.J boyun eğen,
.
ıtaat eden, oza gösteren, kabuııenen; Ls. .ık
..- • •
amel ISL.HUK.; f ~ıb.ıı ,. :~ koca evi; ~I ...in çevresinde) dolaşmak., koşmak, n; (,j&-
~ıb.ı, j başüstüne! hemen!; ...
insanlar arasmda) dolaşmak, gezinmek;
.. , , ,
~u.) ı......
... emredersiniz!
fi, (Jy ya day bşi) çevrelemek, kuşatmak;
4.c.lkl itaat, boyun eğme; çabnak; (nehir, ınnak] taşm~ yüzrnek, yü-
t):; gönüllülük, içten gelerek yapma; zeyde yüzrnek; ..... ,& <J .. .de, çevresinde)
(J .. .dalmda) gönünü hizmet "SK.; gönüllü dolanmak, tavar etmek, dolaşmak, gezin-
534
rnek; (y ...d~. çevresinde) 'll; (b-; veya y ~u, grup. fırka ile ilgili;
,
b-i) gezdinnek, dolaşunnak; (y bıı) döndür-
.
ii};U, grupçuluk, hizipçilik;
J p
.,-
uJ- hac rehberi, delil;
mek, dolaştırmak; Kabe'yi tavaf etmek;
Jl.."k tur, tur atma; [seyahat olarak] tur, (b-i, bşi. Y ile) çevinnek. çevrelemek. sar-
gezi; [Kabe'yi] tavaf; mak, kuşatmak. ihata etmek, çembere almak;
., .,' '$'
...JI}-t seyyar, gezici; turalayan, lur atan, , ""i)", ";.ıl' b-j kucaklamak. bağnna has-
i " .U".
dönen; (ç. i.) tatar, ulak. kırsal bölge poStasi mak, kollanna almak; ... Y w. J.ıl' birine.
Mıs; 1 jj(,l:aıı ~ n; tatar istasyonlan; bir şey sunmak, ihsan etmek JU,I = JlJı,
~ı:,k ç. ..:.ıL devriye telmesi MIS.; (Js:- bşi veya bŞI) yapabilmek; [usulü, yön-
. ,
~Ü~ sel. su baskını, tufan; temi. metodu] iyi uygulamak. hakkJru ver-
• o, •
JLk...,.
atma; tur,
geıme,
... Jı
...... . .. '"
turalama, dalaşına. tur
u....ıı
.... -
(u! -;ı)..ıı
rnek; ç If.'" ~ ~
yanamadı. katlanarnadt;
, .'.
tahammül edemedi. da-
Jlb.:!
.,
"i '"~ katla-
gerisi ... ile sonlanmakı tamamlanmak•... de rulmaz, tahammül edilmez bir şey;
• • • • • •
son bulmak; JU:ı.J\ WL;. işini meselenin Jy,güç. kudret. kadir olma. potansiyel.
sonu; kapasite; sabır, tahammül, katlanma, dayan-
-. -
Jl..,ı:.; dalaşına, tur atma, gezgin hayat; ma; (ç. ..lI.ıl'~ kolye; yaka[hk]; çember. hal-
" o , • • • • •• •
ı,..Aju, seyyar, gezici. dolaşan, göçmen. ka; 1 i~ J lı' can simidi; «iJ~' ~.rı
tur atan, dönen, tavaf eden; Kabe'yi tavaf
.-
AlY, ı:r üzüntü ona kendini kaybettirdi.,,;
, . ... "' •
eden' ~LJı, ~ ı"JlJı, aniden bir problem vb. ~y, [na't] yaka gibi, halka şeklinde;
. ~ . . .
çıkmak, başa gelmek; ı:r ~LJı, '-! JlJı, çember...• halka ... ;
- --
~W, ).ı.ill kaderin sillesini yedi; Ju, ç. ~t. uli:J, kemer. ark; (ç. ~t)
.... I!.ıı Taif şehri; kat, tabaka, katman;
~u, ç. ~,), kısım, bölüm; bir miktar; jiju,