Chương 1. Hiện Tượng Bề Mặt-SV

05-03-2021
CHƯƠNG 1
HIỆN TƯỢNG
BỀ MẶT
Đánh giá học phần Hóa lý Dược
 Chuyên cần:
 Kiểm tra giữa kỳ: 30/40 câu trắc nghiệm
 Kiểm tra cuối kỳ: 30/40 câu trắc nghiệm + 10

câu tự luận.
Hóa Lý Dược-HIU 1
05-03-2021
Tài liệu tham khảo
[1] Đỗ Minh Quang, Hóa lý dược, NXB Y học HN.

[2] Phạm Ngọc Bùng, Hoá lý dược, NXB Y học HN.
[3] David Attwood, Alexander T. Florence, Physical
Pharmacy, Pharmaceutical Press London.
[4] Alfred Martin, Physical Pharmacy, B. I. Waverly. Pvt Ltd.
05-03-2021
Mục tiêu
05-03-2021
05-03-2021
10
05-03-2021
11
Sức căng bề mặt (Surface tention)

Quan sát hình vẽ
Tổng lực
Công khác 0
co
Năng lượng
bề mặt
Tổng lực
bằng 0
Lực làm co bề mặt gọi là sức căng bề mặt

12
05-03-2021
13
14
05-03-2021
15
Thứ nguyên của sức căng bề mặt

SCBM là lực tác dụng lên 1 đơn vị chiều dài
SI: N.m-1 (Newton/m) CGS: dyn.cm-1

SCBM là công làm tăng diện tích bề mặt 1 m2
SI: J.m-2 (Jun/m2) CGS: erg (ergon).cm-2
16
05-03-2021
Các yếu tố ảnh hưởng đến SCBM
17
F1 F1
F3 F3 F3 = F1 - F2
F2
F2
18
05-03-2021
19
SCBM của một số hợp chất
20
05-03-2021
21
Tóm lại: Khoa học bề mặt đã nghiên cứu

và chứng minh
22
05-03-2021
HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT

SỨC CĂNG BỀ MẶT
ASHBH - MAO DẪN - NGƯNG TỤ MAO

QUẢN
HIỆN TƯỢNG THẤM ƯỚT VÀ KHÔNG

THẤM ƯỚT
CHẤT HOẠT ĐỘNG BỀ MẶT (CHĐBM)
23
P2  1 1
ln  k   
P1  r2 r1 
24
05-03-2021
+Nếu r1  và r2>0 thì p2/p1>1

 p2>p1
+Nếu r1  và r2<0 thì p2/p1<1

 p2<p1
25
26
05-03-2021
27
Hiện tượng thấm ướt bề mặt
Là sự phân bố bề mặt giữa 3 pha R-L-K sao cho

năng lượng toàn phần bề mặt là nhỏ nhất
Giọt hình cầu Giọt dày Bao phủ toàn bộ
28
05-03-2021
Công thức tính toán

Xét hiện tượng thấm ướt một giọt nước trên bề mặt rắn, xuất
hiện ba pha với ba cân bằng:
L-K
R-K 
L-K.cos R-L
29
Lúc cân bằng:
R-K = R-L + L-Kcos

Trong đó:
R-K: sức căng bề mặt giữa pha RẮN-KHÍ
R-L: sức căng bề mặt giữa pha RẮN-LỎNG
L-K: sức căng bề mặt giữa pha LỎNG-KHÍ
 : góc thấm ướt
30
05-03-2021

Độ thấm ướt xác định bằng góc thấm ướt  hoặc cos:
 R K   R L
Cos 
 L K
Khi  = 0 tức là cos = 1  thấm ướt hoàn toàn;
Khi  = 180o tức là cos = -1  Hoàn toàn không thấm ướt;
Cos càng lớn càng thấm ướt;
Cos  > 0  bề mặt ưa lỏng;
Cos  < 0  bề mặt kị lỏng
31
HT thấm ướt
HT không
thấm ướt
32
05-03-2021
Tác nhân thấm ướt là chất có khả

năng làm giảm lực căng bề mặt
của dung dịch xuống dưới lực
căng bề mặt của chất rắn.
33
Ứng dụng của hiện tượng thấm ướt
Điều chế, bảo vệ hệ keo, nhũ

tương thuốc
Tuyển nổi quặng
Kỹ nghệ nhuộm màu
34
05-03-2021
35
36
05-03-2021
Chất tan làm tăng chút ít SCBM của dung

dịch hoặc không làm thay đổi SCBM của
dung dịch  chất không hoạt động bề mặt.
37
Chất tan là chất hoạt động bề mặt
dd < dm
38
05-03-2021
39
Phân loại nhũ tương: theo pha

phân tán và môi trường phân tán
Nhũ tương dầu trong nước:
D/N
Nhũ tương nước trong dầu:

N/D
40
05-03-2021
Phương pháp nhận biết nhũ tương

Phương pháp pha loãng
Phương pháp dùng kính hiển vi
Phương pháp đo độ dẫn
41
d
G
dC
42
05-03-2021
Sự hình thành Micell
Trong DD các CHĐBM khi nồng độ tăng

lên tới mức bão hòa trong DD cũng như
trên bề mặt, nếu tiếp tục hòa tan thêm các
phân tử chất này sẽ tập hợp lại thành các
tiểu phân  micell.
43
44
05-03-2021
45
46
05-03-2021
47
48
05-03-2021
Chỉ số cân bằng thân dầu thân

nước - HLB
HLB = Tổng chỉ số nhóm thân nước –
Tổng chỉ số nhóm thân dầu + 7.
HLB hỗn hợp chứa a gam chất HĐBM A

và b gam chất HĐBM B.
a.HLBA  b.HLBB
HLBhh 
ab
49
50
05-03-2021
51
gặp hiện tượng nổi bọt. Sử dụng chất HĐBM có HLB 2-3,
52
05-03-2021
53
54
05-03-2021
Cơ chế nhũ hóa của chất

HĐBM
4. Chất HĐBM có tác dụng nhũ hóa tạo nhũ tương
kiểu nước trong dầu (tiểu phân phân tán là nước,
môi trường phân tán là dầu) có HLB từ 3-6 thể hiện
tính thân với dầu hơn. Ngược lại, chất HĐBM có
HLB từ 8-16 thân nước hơn sẽ tạo nhũ tương dầu
trong nước.
55
Bài tập
Tính HLB của hỗn hợp gồm 4 g Tween 80
(HLB 15) và 6 g Span 80 (HLB 4,3).
Tính HLB của hỗn hợp gồm 40% Span 60

(HLB 4,7) và 60% Tween 60 (HLB 14,9)
56
05-03-2021
57
58
05-03-2021
có chứa kim loại nặng (Fe2+, Cu2+,…)
59
Ca2+
Mg2+
60
05-03-2021
61
62
05-03-2021
63
+Span ((CHOH)3(CH2O)2COOC17H35): là ester của sorbitan

và acid béo  có tác dụng nhũ hóa nhũ dịch N/D.
+Tween: là eter của span và polioxyetylen  có tác dụng

nhũ hóa nhũ dịch D/N.
64
05-03-2021
65
66
05-03-2021
67
Là các túi hình cầu, cấu thành từ các phospholipid và steroid (như cholesteryl)
68
05-03-2021
Hoạt tính
sinh học
Đưa thuốc
đến mục
tiêu
69
Onivyde (dạng
liposome chứa
irinotecan) được
FDA chấp thuận
10/2015
trong điều trị phối
hợp với 5-
flourouracil và
leucovorin để điều
trị cho bệnh nhân
ung thư tuyến tụy di
căn có tiến triển
70
05-03-2021
Vyxeos (dạng liposome

chứa Daunorubicin và Arikayce (dạng
Cytarabin) được FDA liposome chứa
chấp nhận năm 8/2017 amikacin, dùng đường
trong điều trị bệnh bạch xông hít) được FDA
cầu myeloid thể cấp tính chấp thuận 9/2018
trong điều trị bệnh
phổi do vi
khuẩn Mycobacterium
avium Complex (MAC)
71
Phân ph ối dư ợc chất
Mang DNA đến tế bào
72
05-03-2021
73
74
05-03-2021
75
Comparison between
liposomes and niosomes
76
05-03-2021
TỔNG KẾT
Khái niệm: hệ phân tán, hệ phân tán đồng
thể, hệ phân tán dị thể.
Các định nghĩa về sức căng bề mặt, giải
thích các hiện tượng liên quan đến SCBM.
Các yếu tố ảnh hưởng đến SCBM.
SCBM của dung dịch chất tan: chất không
HĐBM và chất HĐBM.
Hiện tượng thấm ướt, không thấm ướt, tác
nhân thấm ướt. Giải thích và nêu ứng dụng
của hiện tượng thấm ướt.
77
TỔNG KẾT
Hoạt tính bề mặt (độ HĐBM), quy tắc
Traube, Micell (các đặc điểm, Ứng dụng)
Tính chất chất HĐBM, cơ chế nhũ hóa
(D/N, N/D), HLB.
Phân loại chất HĐBM: anion, cation, lưỡng
tính, không phân li thành ion (Ester của
rượu đa chức và acid béo, Span, Tween)
Thang Griffin.
Liposome và Niosome: Khái niệm, đặc
điểm, tính chất, ứng dụng.
78

Chương 1. Hiện Tượng Bề Mặt-SV

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chương 1. Hiện Tượng Bề Mặt-SV

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

05-03-2021

Đánh giá học phần Hóa lý Dược

 Kiểm tra giữa kỳ: 30/40 câu trắc nghiệm

 Kiểm tra cuối kỳ: 30/40 câu trắc nghiệm + 10

Tài liệu tham khảo

[1] Đỗ Minh Quang, Hóa lý dược, NXB Y học HN.

Sức căng bề mặt (Surface tention)

Lực làm co bề mặt gọi là sức căng bề mặt

Thứ nguyên của sức căng bề mặt

SI: N.m-1 (Newton/m) CGS: dyn.cm-1

SI: J.m-2 (Jun/m2) CGS: erg (ergon).cm-2

Các yếu tố ảnh hưởng đến SCBM

SCBM của một số hợp chất

Tóm lại: Khoa học bề mặt đã nghiên cứu

HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT

ASHBH - MAO DẪN - NGƯNG TỤ MAO

HIỆN TƯỢNG THẤM ƯỚT VÀ KHÔNG

CHẤT HOẠT ĐỘNG BỀ MẶT (CHĐBM)

+Nếu r1  và r2>0 thì p2/p1>1

+Nếu r1  và r2<0 thì p2/p1<1

Hiện tượng thấm ướt bề mặt

Là sự phân bố bề mặt giữa 3 pha R-L-K sao cho

Giọt hình cầu Giọt dày Bao phủ toàn bộ

Hiện tượng thấm ướt bề mặt

Công thức tính toán

Hiện tượng thấm ướt bề mặt

Công thức tính toán

Lúc cân bằng:

R-K = R-L + L-Kcos

Hiện tượng thấm ướt bề mặt

Công thức tính toán

Tác nhân thấm ướt là chất có khả

Ứng dụng của hiện tượng thấm ướt

Điều chế, bảo vệ hệ keo, nhũ

Chất tan làm tăng chút ít SCBM của dung

Chất tan là chất hoạt động bề mặt

dd < dm

Phân loại nhũ tương: theo pha

Nhũ tương nước trong dầu:

Phương pháp nhận biết nhũ tương

Phương pháp dùng kính hiển vi

Phương pháp đo độ dẫn

Sự hình thành Micell

Trong DD các CHĐBM khi nồng độ tăng

Chỉ số cân bằng thân dầu thân

HLB hỗn hợp chứa a gam chất HĐBM A

Cơ chế nhũ hóa của chất

Tính HLB của hỗn hợp gồm 40% Span 60

có chứa kim loại nặng (Fe2+, Cu2+,…)

+Span ((CHOH)3(CH2O)2COOC17H35): là ester của sorbitan

+Tween: là eter của span và polioxyetylen  có tác dụng

Vyxeos (dạng liposome

Mang DNA đến tế bào

You might also like