VEZIVNO TKIVO

U građi vezivnog tkiva (textus connectivus) učestvuju tri osnovne strukturne komponente koje su
nejednako zastupljene kod pojedinih vrsta vezivnih tkiva. To su:
1. vezivne ćelije
2. vezivna vlakna
3. osnovna supstanca.
Osnovna supstanca može biti tečna (krv), viskozna (hrskavica) ili mineralizirana (koštano tkivo).
Za razliku od drugih vrsta tkiva koja se pretežno sastoje od ćelija, glavni sastojak vezivnog tkiva
je ekstracelularni matriks (međućelijska supstanca) kojeg čine:
1. proteinska vlakna
2. amorfna osnovna supstanca
3. tkivna tekućina.
Ćelije vezivnog tkiva su uložene u međućelijsku supstancu, a tu spadaju fibroblasti, fibrociti,
mastociti, histiociti, plazmociti, adipociti i nediferencirane mezenhimske ćelije. Vezivna vlakna
su:
1. kolagena
2. elastična
3. retikularna.
Amorfna osnovna supstanca je složena mješavina glikozaminoglikana, glikoproteina i
proteoglikana. Ona povezuje ćelije sa vlaknima vezivnog tkiva, bezbojna je, prozirna i
homogena.
Struktura i uloga vezivnog tkiva zavisi od zastupljenosti vlakana, osnovne supstance i ćelija, te je
na osnovu toga izvršena i podjela vezivnog tkiva na:
1. embrionalno tkivo (mezenhim i sluzavo tkivo)
2. adultno tkivo
3. potporno vezivno tkivo
4. vezivno tkivo sa posebnim svojstvima.
Adultna vezivna tkiva sa opštim svojstvima su restresito i gusto (čvrsto) vezivno tkivo. Gusto
vezivno tkivo se dijeli na formirano i neformirano. U formiranom vezivnom tkivu, snopovi
kolagenih vlakana su poslagani pravilno (tetive, aponeuroze). Ako su kolagena vlakna poslagana
u snopove koji nemaju pravilan raspored, onda govorimo o neformiranom gustom vezivnom
tkivu (vezivni dio kože, periost, perikard, fibrozne čahure).
U potporno vezivno tkivo spadaju hrskavično i koštano tkivo. U vezivno tkivo sa posebnim
svojstvima spadaju:
1. retikularno
2. masno (unilokularno i multilokularno)
3. pigmentno
4. krv
5. hematopoezno tkivo.

RASTRESITO VEZIVNO TKIVO

Rastresito vezivno tkivo ili areolarno tkivo (textus connectivus areolaris) je veoma
rasprostranjeno u organizmu gdje često čini stromu organa. Kao najčešći tip vezivnog tkiva,
ispunjava prostore između mišićnih vlakana i snopova, gradi podlogu epitelnim tkivima te
obavija limfne i krvne žile. Nalazi se u papilarnom sloju vezivnog dijela kože, u potkožnom
tkivu te u seroznim ovojnicama peritonealne i pleuralne šupljine.
Rastresito vezivno tkivo sadrži sve glavne sastojke vezivnog tkiva u užem smislu. U ovom tkivu
nema predominantne komponente. Rastresito vezivno tkivo na preparatu izgleda rijetko i
raščešljano. To je blijedocrveno obojena, rahla i nepravilna vlaknasta tvorba. Sadrži rahlo
raspoređena pojedinačna vezivna vlakna ili tanje snopove vlakana neodređenog smijera.
Vezivna vlakna su crveno obojena hemalaunom i eozinom i nije ih moguće međusobno
razlikovati. Između njih je slabije vidljiva amorfna osnovna supstanca koja sadrži više tkivne
tekućine pa je i preparat svijetliji. Voda je u pripremanju preparata odstranjena iz tkiva, pa
područja koja je „in vivo“ zauzimala voda u preparatu ostaju prazna (neobojena).
U ovom tkivu obično ima znatno više ćelija nego u gustom vezivnom tkivu. Čine ga stalne ćelije
(fibroblasti, fibrociti, mastociti, histiociti i adipociti) i povremeno prisutne ćelije (limfociti,
plazmociti, monociti te neutrofilni, eozinofilni i bazofilni granulociti).
Najlakše se prepoznaju fibrociti. Oni su uočljivi po duguljastim, spljoštenim i plavo obojenim
jezgrama među snopovima crvenih vezivnih vlakana. Povremeno prisutne ćelije u vezivo
dospijevaju iz krvi a učestvuju u imunim procesima, odbrani organizma i imflamatornim
procesima. Preparat treba promatrati na sluznici jejenuma.
 RETIKULARNO TKIVO

Retikularno tkivo (textus connectivus reticularis) je vezivno tkivo sa posebnim karakteristikama.

Grade ga retikularna vlakna sa specijalizovanim fibroblastima koji se zovu retiklarne ćelije.
Međusobno povezane retikularne ćelije čine celularni retikulum (citoretikulum), a retikularna
vlakna formiraju fleksibilnu mrežu (fibrozni retikulum) u kojoj su smještene specifične
(parenhimske) ćelije jednog organa, osnovna supstanca, slobodne ćelije i tkivna tekućina.
Najbrojnija populacija ćelija su retikularne ćelije vretenaste ili zvjezdolike forme sa brojnim
produžecima kojima se povezuju između sebe i kojima obavijaju retikularna vlakna. Citoplazma
im je oskudna a jezgra okrugla. Tako nastaje mrežasti sistem vlakana obloženih ćelijama.
Osim retikularnih ćelija, duž vlakana su, na pojedinim mjestima, raspoređene i ćelije
mononuklearnog fagocitnog sistema. Retikularno tkivo je jako rašireno i čini stromu u
limfatičnim organima, koštanoj srži, jetri, bubrezima i endokrinim žlijezdama.
Neposredno ispod vezivne kapsule, koja omotava izvana limfni čvor, smješten je marginalni
sinus. Ovo tkivo je naseljeno ćelijama limfatične loze.

MASNO TKIVO

Masno tkivo (textus adiposus) je vezivno tkivo sa posebnim svojstvima u kojem dominiraju
masne ćelije (adipociti). Masne ćelije se mogu naći u vezivnom tkivu pojedinačno ili u malim
grupama, ali većina masnih ćelija je udružena u velike nakupine.
Masno tkivo je glavni depo energije u organizmu, ima ulogu u toplotnoj izolaciji (potkožno
masno tkivo), a na mjestima izloženim pritisku, masno tkivo ima mehaničko - potpornu ulogu.
Obavija pojedine unutrašnje organe, ispunjava prostore između njih i pomaže u održavanju
njihovog položaja.
Razlikujemo dva tipa masnog tkiva:
1. bijelo (unilokularno)
2. smeđe (multilokularno).
 BIJELO MASNO TKIVO

Bijelo masno tkivo (textus adiposus albus) se sastoji od krupnih ćelija (adipocita) različite
veličine, u zavisnosti od količine deponovane masti. Pojedinačne masne ćelije ovog tkiva su
okrugle ali su u sastavu masnog tkiva gusto zbijene i poligonalne (višeugaone).
Pojedinačne masne ćelije sadrže u citoplazmi jednu veliku kapljicu masti (trigliceridi) koje nisu
obavijene membranom. Velika centralna masna kapljica potiskuje jezgru uz ćelijski rub. Oko
kapljice je tanak prsten citoplazme sa jezgrom u obliku nepravilnog prstena. Masna ćelija izgleda
kao prsten pečatnjak koji okružuje vakuolu, preostalu nakon otapanja.
Tokom rutinske histološke obrade preparata, masna kapljica se otapa tako da se na preparatu
zapaža vakuola (prazan prostor) u kojoj je bila masna kapljica. Jezgra se ne vidi u svakoj ćeliji.
Zbog znatne veličine masne ćelije, presjek ne pogađa uvijek jezgru.
Rahlim vezivom (koje ne sadrži živce, krvne i limfne žile) nakupine adipocita su nepotpuno
odvojene u režnjiće (lobuli). Režnjići masnog tkiva na preparatu izgledaju poput mreže sa
praznim oknima. Masno tkivo je bogato vaskularizirano.