Tôi là giám mã của Đôn Ki-hô-tê, Xan-chô-pan-xa.

Ngoại hình của tôi không

được đẹp, hay bị nói là béo, lùn. Mặc dù tính tôi có chút ích kỉ, hèn nhát nhưng chí
ít ra tôi tỉnh táo hơn người chủ Đôn Ki-hô-tê của tôi.
Chủ của tôi là một lão quý tộc nghèo say mê truyện hiệp sĩ, muốn trở thành hiệp
sĩ giang hồ. Lão có dáng người cao lênh khênh, gầy gò, mặc những đồ binh giáp
han gỉ mà lão đã tìm lục được, phong cho con ngựa còm là chiến mã Rô-xi-nan-tê.
Cùng đi với tôi làm hiệp sĩ lang thang, trừ lũ gian tà, cứu người lương thiện. Một
lần, trong lúc đi dạo, chợt hai thầy trò phát hiện có ba bốn chục chiếc cối xay gió
giữa đồng. Tôi thì không lấy làm lạ nhưng Đôn Ki-hô-tê vừa nhìn đã dùng một
giọng đầy khí thế nói với tôi:
- Vận may rủi khiến cho sự nghiệp của chúng ta tốt đẹp quá sự mong muốn, có đến
ba bốn chục tên khổng lồ ghê gớm, ta quyết giao chiến giết hết bọn chúng; và với
chiến lợi phẩm thu được, chúng ta sẽ bắt đầu giàu có!
Tôi hiểu ra và hết lời giải thích, Đôn Ki-hô-tê vẫn khăng khăng không chấp nhận
sự thật. Đầu óc lão đã bị ám ảnh bởi những truyện hiệp sĩ trong tủ sách, vậy mới
nhìn những chiếc cối xay gió hiền lành thành bọn khổng lồ hung ác. Mục đích của
Đôn Ki-hô-tê quả là rất cao cả và tốt đẹp, thế nhưng chỉ tiếc cái đầu hoang tưởng
đã khiến lão trở nên hão huyền. Khi nghe tôi giải thích, lão cao giọng phê phán:
"Xem ra anh chẳng thành thạo gì về những chuyện phiêu lưu, đấy chính là những
tên khổng lồ, và nếu anh sợ thì hãy lánh ra xa mà cầu kinh trong lúc ta đương đầu
với chúng."
Nói rồi, Đôn Ki-hô-tê thúc con ngựa Rô-xi-nan-tê xông lên, mặc cho tôi đang hét
bảo rằng đó là những cối xay chứ không phải bọn khổng lồ. Người chủ của tôi
dường như đã mù quáng và chỉ đinh ninh rằng trước mặt là bọn quái cần phải tiêu
diệt. Khi tới gần, lão vẫn không nhận ra, còn thét lớn: "Chớ có chạy trốn, lũ hèn
mạt nhát gan kia, bởi duy nhất chỉ có một hiệp sĩ tấn công bọn mi đây." Vừa lúc
đó, một làn nhó nhẹ nổi lên, các cánh quạt lớn của cối xay gió cũng bắt đầu chuyển
động, Đôn Ki-hô-tê liền nói: "Dù cho bọn ngươi có vung nhiều cánh tay hơn cả gã
khổng lồ Bri-a-rê-ô, các ngươi cũng phải đền tội." Nói xong, lão nhiệt thành tâm
niệm cầu mong nàng Đuyn-xi-nê-a của mình cứu giúp trong lúc nguy nan này.
Khiên che kín thân, tay lăm lăm ngọn giáo, lão thúc ngựa phi thẳng tới cối xay gió
gần nhất trước mặt, đâm mũi giáo vào cánh quạt. Kết quả lão và ngựa vãn ra xa,
cánh quạt quay tít làm ngọn gião gãy tan tành.
Thấy tình cảnh đấy, tôi thúc lừa chạy đến cứu, khi tới nơi thì thấy chủ nằm không
động đậy, hẳn cú ngã trời giáng ấy phải đau lắm. Tôi nói:
- Giúp tôi với lạy Chúa! Tôi chẳng bảo ngài rằng phải cẩn thận đấy ư, rằng đó chỉ
là những chiếc cối xay gió, ai mà chẳng biết trừ kẻ nào đầu óc cũng quay cuồng
như cối xay!" Trong tình cảnh dở khóc dở cười này mà Đôn Ki-hô-tê vẫn tự lừa
dối mình bằng những lời hoang tưởng bịa đặt:
- Thôi im đi, anh bạn Xan-chô, chuyện chinh chiến thường biến hóa khôn lường
chứ không như các chuyện khác, bởi lẽ, ta cho rằng, và đúng là như thế, chính lão
pháp sư Phơ-re-xtôn trước đây đã đánh cắp thư phòng và sách vở của ta, bây giờ
lại biến những tên khổng lồ kia thành cối xay gió để tước đi của ta niềm vinh
quang đánh bại chúng, vì lão thâm thù ta lắm cơ, nhưng rồi các pháp thuật xấu xa
của lão cũng sẽ không thể nào đối chọi được với thanh kiếm lợi hại của ta.
Đến nước này thì tôi chỉ còn biết lắc đầu, cầu Chúa phù hộ cho người chủ của
tôi, tôi nâng Đôn Ki-hô-tê dậy, đỡ lão ngồi lại trên lưng con Rô-xi-nan-tê đã toạc
nửa vai. Tuy trọng thương nhưng lão chẳng hề rên rỉ, ngược lại còn quyết tâm trả
thù: "Ta không kêu đau là vì các hiệp sĩ giang hồ có bi thương thế nào cũng không
được rên rỉ, dù xổ cả gan ruột ra ngoài". Tinh thần chịu đựng và kiên cường của
Đôn Ki-hô-tê quả thật rất đáng khen.
Tôi kể cho các bạn câu chuyện này vì muốn khuyên mọi người đừng như chủ của
tôi mà mù quáng, không phân biệt được ảo lộn. Cứ sống trong thế giới ảo rồi sẽ
nhận phải hậu quả khó lường.