Professional Documents
Culture Documents
Ix. Διάβρωση Των Μετάλλων
Ix. Διάβρωση Των Μετάλλων
Ix. Διάβρωση Των Μετάλλων
Χημική Τεχνολογία
Ενότητα 9: Διάβρωση των Μετάλλων
Ευάγγελος Φουντουκίδης
Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε.
Άδειες Χρήσης
• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες
χρήσης Creative Commons.
• Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται
σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης
αναφέρεται ρητώς.
2
Χρηματοδότηση
• Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια
του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.
• Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ανώτατο
Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα» έχει
χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού
υλικού.
• Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού
Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και
συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό
Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
3
Σκοποί Ενότητας
4
Περιεχόμενα Ενότητας
• Η Έννοια της Διάβρωσης
• Στη Βάση Κάθε Τύπου Διάβρωσης Υπάρχει μία Αντίδραση
Οξείδωσης του Μετάλλου που Διαβρώνεται…
• Δυναμικά Αναγωγής
• Ηλεκτροχημική Σειρά των Στοιχείων ή Σειρά Δραστικότητας
• Ηλεκτροχημικό Στοιχείο
• Διάβρωση των Μετάλλων
• Οι Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Διάβρωση
• Αντιδιαβρωτική Προστασία
• Αρχή της Μεθόδου
5
Η Έννοια της Διάβρωσης
• Με τον όρο διάβρωση ενός μετάλλου εννοούμε το σύνολο
των πολύπλοκων χημικών φαινομένων, που λαμβάνουν χώρα
σ' αυτό, υπό την επίδραση του άμεσου περιβάλλοντός του,
και που οδηγούν στην αλλοίωση αυτού, με αποτέλεσμα τη
χειροτέρευση των φυσικών και χημικών ιδιοτήτων του.
Ζn + ½Ο2 → ΖnΟ
• Αργότερα στην έννοια της οξείδωσης δόθηκε ευρύτερος
ορισμός και σήμερα οξείδωση ονομάζουμε την αποβολή
ηλεκτρόνιων.
Cu → Cu2+ + 2e
• Η παραπάνω αντίδραση είναι αμφίδρομη. Υπό ορισμένες
συνθήκες μπορεί να συμβεί και η αντίστροφη δράση που
ονομάζεται αναγωγή (πρόσληψη ηλεκτρονίων):
Cu 2+ + 2e → Cu
Δυναμικά Αναγωγής - 1
Είναι γνωστό ότι τα μέταλλα είναι ηλεκτροθετικά στοιχεία.
Έχουν δηλαδή την αυθόρμητη τάση να αποβάλλουν ηλεκτρόνια.
Για παράδειγμα εάν βυθίσουμε ένα έλασμα Ζn σε ένα διάλυμα
ιόντων Ζn2+ π.χ. διάλυμα ZnSO4 τότε άτομα Ζn από το μεταλλικό
έλασμα έχουν την τάση να μετατραπούν σε ιόντα Ζn2+ και να
περάσουν στο διάλυμα αφήνοντας τα ηλεκτρόνια τους πάνω
στο έλασμα. Το φαινόμενο συνεχίζεται μέχρι να αποκατασταθεί
η χημική ισορροπία:
Ζn → Ζn2+ + 2e
Παθητικοποιητές
Οι παθητικοποιητές είναι ανόργανες ή οργανικές ουσίες, που
προκαλούν, με διάφορες αντιδράσεις, παθητικοποίηση της
επιφάνειας του μετάλλου, που πρόκειται να προστατευθεί. Για
παράδειγμα η προστασία των σωληνώσεων χάλυβα για την
κυκλοφορία του νερού ψύξης στις χημικές εγκαταστάσεις
γίνεται με την προσθήκη στο νερό μικρής ποσότητας
χρωμιούχου νατρίου (0,003% κ.β.), το οποίο προκαλεί την
εσωτερική παθητικοποίηση των σωληνώσεων.
Αντιδιαβρωτική Προστασία - 5
Θυσιαζόμενα ηλεκτρόδια
Άλλος τρόπος ηλεκτρολυτικής προστασίας των μεταλλικών
κατασκευών είναι η σύνδεση της κατασκευής με κάποιο
δραστικότερο μέταλλο. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένα
γαλβανικό στοιχείο, στο οποίο διαβρώνεται το δραστικότερο
(θυσιαζόμενο) μέταλλο στη θέση του υπό προστασία μετάλλου.
Παραδείγματα εφαρμογής της μεθόδου είναι η προστασία
πλοίων με μεταλλικές πλάκες Mg που προσκολλώνται στο
σκαρί, ή η προστασία κυκλώματος ηλιακού θερμοσίφωνα με
ηλεκτρόδια Mg.
Αντιδιαβρωτική Προστασία - 6
Καθοδική προστασία
Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται για μεγάλες υπόγειες ή
υποθαλάσσιες κατασκευές σιδήρου ή μερικές φορές μολύβδου
και αλουμινίου. Σε έδαφος πλούσιο σε υγρασία και σε άλατα,
στο οποίο συχνά εμφανίζονται περιπλανώμενα ρεύματα, η
διάβρωση είναι πολύ έντονη, με αποτέλεσμα την εμφάνιση
μεγάλων ζημιών σε σχετικά μικρά χρονικά διαστήματα. Σ’ αυτή
τη περίπτωση η καθοδική προστασία, καίτοι είναι αρκετά
δαπανηρή, είναι ο συνηθέστερος τρόπος αντιδιαβρωτικής
προστασίας.
Αντιδιαβρωτική Προστασία - 7
Μη μεταλλικές επικαλύψεις
Το μέταλλο, που πρόκειται να προστατευθεί από τη διάβρωση,
επικαλύπτεται με μη μεταλλικά υλικά (π.χ. βερνίκια, σμάλτα,
γυαλιά, πλαστικά κ.λ.π.), τα οποία είναι ανθεκτικά στο
διαβρωτικό περιβάλλον.
Η Ταχύτητα της Διάβρωσης - 1
Η ταχύτητα της διάβρωσης θα δίνεται από την ακόλουθη γενική
σχέση:
r(t) = dy / dt
Όπου:
r= Η ταχύτητα της διάβρωσης του μεταλλικού αντικειμένου
dy = Η μεταβολή της μάζας ή του πάχους του διαβρωμένου
τμήματος του μεταλλικού αντικειμένου
dt = Το χρονικό διάστημα εντός του οποίου επήλθε η μεταβολή dy
43