ARALIN 3

TUNGKULING PANGWIKA

Ayon kay JAMES DEE VALENTINE, Ang wika ang pinaka pagkain ng ating utak..
Ang wika ay isang penomenong pumapaloob at umiiral sa loob ng lipunan at may angking
kakayahang makaimpluwesya, magdikta, magturo, tumulong ,kumontrol,manakot,pumatay,
magpaligaya at lumikha ng isang realidad sa kanyang ispesipikong kakayahan. Ang wika ay
humuhubog ng ating pandaigdigang pananaw. Kung titingnan ang wika bilang isang ideolohiya,
maaaring magkaroon ng iba’t ibang pakahulugan,pagtingin,pag-unawa at karanasan dahil may
kanya-kanyang posisyon at papel ang indibidwal sa lipunang kanyang ginagalawan at
kinabibilangan.
Ang Wika ang ugat ng pakikipagtalastasan,ito ang kabuuan ng kaisipan ng lipunang lumikha
nito. Ang wika ay salamin ng kanyang katauhan.Ito ang behikulo ng paghahatid ng kanyang ideya o
palagay sa tulong nang mga salita na maaaring Pasalita O Pasulat.
Malaki ang tungkuling ginagampanan ng wika sa buhay ng tao. Ayon kay ARCHIBALD
A.HILL, sa kanyang papel na What is Language? Ang wika ang pangunahin at pinakaelaboreyt na
anyo ng simbolikong gawaing pantao..Napakahalagang Gawain ng tao ang kakayahang gumamit ng
wika. Ang wika ay gamit sa pakikipag-ugnayan sa kanyang kapwa.Ito ang instrumenting nag-uugnay
sa kakilala,kaibigan at kasamahan.
Sa aklat ni PAZ BELBEZ et.al (2003) ay tinukoy ang ilang tungkuling pangwika. Gaya ng
mga sumusunod:
1. Gampanan ang mga obligasyong sosyal.
2. Kakayahang makipagpalitan ng kabatiran.
3. Makaimpluwesya ng kapwa.
4. Tumugaon sa pang araw-araw na pangangailangan
5. Tungkuling pangkatauhan.
Batay sa chart na ginawa ni GORDON WELLS ipinakita ang tungkulin ng wika sa tao.
imik! Sabi.
Tungkulin ng Komunikasyon Gawi ng Pagsasalita
A. Pagkontrol sa kilos o gawi ng iba Pakikipagusap, paguutos,
pagmumungkahi, Pagpupungyagi,
pagtanggi, pagbibigay – bahala

Pakikiusap:
Pwedeng tumahimik ka
Pag-uutos:
Hoy!, tumahimik ka nga!
Pagmumungkahi:
 Baka gusto mong tumahimik
Pagbibigay – bahala:
Kapag hindi ka tumahimik, isasama kita
sa 5% na dapat kong ibagsak sa klaseng
ito
Pagtanggi:
Ayoko nang tumahimik
Pagpupunyagi:
Tumahimik ka na sabi !
Pakikiramay, pagpuri, pagsang-ayon,
paglibak, paninisi, pagsalungat

Pakikiramay:
Nakikiramay po ako
Pagpuri:
Ang husay mo ‘the
Pagsang-ayon sa pahayag:
Tama ka!
Pagsalungat:
B. Pagbabahagi ng damdamin

Hindi totoo yan wala na talaga syang

Balak pag-aralin tayo.

PAGLIBAK:
Kala mo ang galin-galing nya,wala
namang sinabi.

PANINISI:
Kung hindi mo inaway si Tita,di sana
may nagpapa-aral pa sa atin ngayon.
C. Pagbibigay o Pagkuha ng
impormasyon
D. Pagpapanatili sa Pakikipagkapwa
at pagkakaroon ng interaksyon sa
 kapwa.
E. Pangangarap / paglikha

ARALIN 4
PAGPAPLANONG PANGWIKA
“ Walang bansa ang nagiging Malaya at maunlad na hindi gumagamit ng sariling wika.”
PRES. MANUEL LUIS QUEZON.

A ng wika ay may kakayahang tumugon sa hamon nang nagbabagong panahon. Taglay nito
ang katangiang dinamiko.Nagbabago ito batay sa kahingian ng moderni- sasyon sa usapin ng
pagpapaunlad ng wika,ortograpiya o paggamit.
Batay sa konstitusyon ng Pilipinas 1987, mahalagang probisyon ang pag-unlad o
debelopment ng wikang Pambansa. Ang kahalagahan ng paglinang at tungkulin nito ay nakasalalay
sa komisyon ng wikang Pambansa (KWF) na maisakatuparan ang layunin nito.Nilikha ang komisyon
ng wikang filipino sa bisa ng sek.14 ng Rebublik Act No.7104 na nagsasaad ng mga sumusunod:
A. Magbalangkas ng mga patakaran,mga plano at mga programa upang matiyak ang higit
pang pagpapaunlad,pagpapayaman,pagpapalaganap at preserbasyon ng filipino at iba pang
wika sa Pilipinas.
B. Magsagawa o makipagkontrata ukol sa pananaliksik at iba pang pag-aaral upang isulong
ebulosyon,pagpapa-unlad,pagpapayaman at istandarddisasyon ng filipino at iba pang wika
sa pilipinas.
Sa pagkakabuo ng KWF, nagkaroon ng sandigan ang pagsasagawa ng pagpapla- nong pangwika
tungo sa binabanggit sa kautusang pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili ng wikang
filipino at iba pang mga wika.
Ayon sa isang lingwistika ,pagpaplanong pangwika ang tawag sa pormal at organisadong
paghahanap atpaghahanay ng iba’t ibang kalutasan sa mga namamayaning suliraning pangwika.
Tinatanggap ito bilang akademikong disiplina na ang pa- ngunahing layunin ay ang paghahanap ng
mga solusyon na daraan sa iba’t ibang proseso. Nitong mga nakaraang panahon, nasaksihan natin
kung paano ang pag- paplanong pangwika ay naging isang interes na pampulitika,lalo na ang mga
bansa na dumanas ng pagkakolonya ng ibang mas makapangyarihang bansa.
Mahihinuhang kailangan ang malapit na pakikipag-ugnayan ng KWF sa iba’t—ibang sector ng
lipunan, particular sa mga maituturing na makapangyarihan.Kabi—lang sa kumokontrol na
pangwikang domeyn ay pamahalaan ,lehilatura, hudisyal, kalakalan, komersyo, industriya,agham at
teknolohiya,mga propesyon, midya at edukasyon sa lahat ng antas (Sibayan sa brigham at
Castillo,1999)
Ayon kay ALMARIO(2008) Punong komisyoner (2013) ng KWF, mas mabuting magsimula sa itaas
,pababa. Ang mga aksyon ay nararapat na magmula kolehiyo o unibersidad.At inilahad nya rin na
may suliranin sa nabanggit na domeyn.Ang mga ito ay ang pagtang- gap at pagpapatanggap. Hindi
nagtitiwala ang karamihan at hindi sila naniniwalang kai- ilangan ang filipino sa kapakanan ng
larangan ng lalong mataas na Edukasyon (HEI)
Sinabi NI SIBAYAN SA BRIGMAN AT CASTILLO(1999) na upang magtagumpay ang hak- bang sa
programang pagpapaunlad ng filipino bilang bahagi ng pagpaplanong pangwik-magmumula ang
pagkilos sa mga iskolar sa pamamagitan ng pagsusulat sa filipino at sa mga institusyon sa kolehiyo
na hinihikayat lalo ang paggamit ng wikang filipino.
Kaugnay nito kung ang wika ay ginagamit lamang sa loob ng silid-aralan at hindi—aktibong
sinusuportahan at pinahahalagahan ng mga nasa paligid nito,Ang pag-unlad ng wika at motibasyon
sa pag-unlad ng wika ay bababa.Patunay ito na ang usa- pin ng institusyunal ng pagpaplanong
pangwika sa mga HEI ay hindi lamang nakatuon bilang midyum ng pagtuturo,kaagapay nito ang
malawakang paggamit at pagsuporta sa loob ng institusyon.
Inilahad in EASTMAN(1982) sa aklat ni Arrogante et.al. kaugnay sa paraan ng pgpili ng wika,may
sampung kategorya kung saan maaaring makapamili ng isang wika na sasailalim sa
istandardisasyon.
1. INDINGENOUS LANGUAGE-wikang sinasalita ng mga sinaunang tao na nakapani—rahan
sa isang lugar.
2. LINGUA FRANCA –Wikang gamitin ng mga taong may magkaibang unang wika na may
tiyak na layunin sa paggamit.
3. MOTHER TONGUE—Wikang naakwayr mula sa pagkbata.
4. NATIONAL LANGUAGE—Wikang ginagamit sa politika,sosyal at kultural na pagka—
kakilanlan.
5. OFFICIAL LANGUAGE –Wikang ginagamit sa transaksyong pampamahalaan.
6. PIDGIN—Nabuo sa pamamagitan ng paghalu-halo ng wika.wikang kadalasang ginagamit ng
mga taong may magkaibang pinagmulang wika.
7. REGIONAL LANGUAGE—Komong wika na ginagamit ng mga taong may magka- ibang
wikang pinagmulan na naninirahan sa isang particular na lugar.
8. SECOND LANGUAGE –Wikang natutunan bilang karagdagan sa unang wika.
 9. VERNACULAR LANGUAGE –Wika ng isang sosyal na grupo na nadomina ng ibang wika.
10. WORLD LANGUAGE—Wikang ginagamit sa malawak na saklaw ng mundo.

Sa panahon na naghahanap ng identidad ang bawat institusyong akademiko ay may magagawa

ang wikang Pambansa. Sa kabilang dako,ang mga HEI ay may magagawa para sa wikang
Pambansa.
Ang usaping pagpaplanong na higit ang pagkiling sa filipino ay matagal ng paksa ng debate sa
akademikong larangan. Sa pangunguna ng KWF katulong ng ibang sector at institusyong pang
edukasyon , naipapatupad ang ang mga patakarang pangwika.Ito ay mula sa polisiyang bilinggwal
1974 at 1987 hanggang sa Mother Tongue Based Mul- tiliggwal Language Education ng 2009.
Pinatutunayan nito ang aktibong pagtupad sa mga hakbang ng pagpaplanong pangwika.
Sa ganap na pagpaplanong pangwika,kailangang humarap ang wikang Pambansa sa laban ng
Ingles sa pakikiayon ng wikang filipino sa mga wikang bernakular at tunggalian sa paglinang nito.
Mapanghamon ang ingles lalo’t idinidkit dto ang taguring internasyunal na wika at wika ng
globalisasyon. Sa kabilang panig,sa pahayag ni Miclat sa Constantino 2005),hindi naman nababatay
sa kaalaman sa ingles globalisasyon. Binanggit niya ang mga kaunlaran ng mga bansang hindi
gumagamit ng ingles tulad ng South Korea, Japan ,Israel, Malaysia, Vietnam, India, China at
Thailand. Kasama rin Germany, France, Chechoslovakia at marami pang ibang bansa sa Europa.
Inilahad ng kartilya ng wikang filipino bilang wika ng edukasyon/ Primer on the filipino language as
language of education (2004) ng pambansang komite sa wika at salin na pambansang komisyon para
sa kultura at sining.(NCCA) ang paliwanag ng iskolar sa wika at globalisasyon.Sa kasalukuyan
sabay-sabay na pinauunlad ang pandaigdigan na wika,rehiyunal na wika o wika na nagsisilbing
Lingua Franca ng magkakalapit na bansa .Hindi lamang sa ingles nakatuon.
Kaya,lilitaw naman ang hamon kung kakayanin naman ng wikang filipino na magtungo at
makinabang sa globalisasyon(Miclat sa Contantino,2005). Tinugunan ito ni Almario sa Zapra(2008)
ng estratehiyang gamitin ay ang wikang pambansa sa lahat ng sector ng kapangyarihan sa lipunan
sa ika-21 ng siglo. Maisagawa sa pamamagitan ng tinawag niyang simulating
purista.Nangngahulugan itong hindi lamang isang paraan ang gamitin kundi maluwag iba’t ibang
paraan ng pagpapaunlad ng wika.Tulad ng pagsasalin at ebalwasyon.
Inilarawan ni SALAZAR (2000) na may sistemang closed circuit ang pangkat ng taong nag-uusap
lamang sa sarili at sa isa’t isa.Sa ganitong kalagayan, ang lipunan at kultura ng bansa ay may pantay
pantay na pananaw kung gumagammit ng mga kon- septo at ugali na alam ng lahat ang
kahulugan.Nangyayari lamang ito kung taglay ang iisang koda o wika.
Bilang tugon sa hamong ito,nagmungkahi si Guillermo (http/kyotore view,cseas.kyoto-u.ac.jp/ issue
2 // article_247.html) ng repormulasyon ng konseptong bumubuo sa pagpaplanong pangwika. Sinabi
nyang dapat na magsilbing pangunahing batayan ng nagkakaisang diskurso ang paggamit ng
pambansang wika bilang midyum ng komunikasyon sa pilipinas. Kailangan ding mapaunlad ang
komunikasyon at pagsasa lin upang maging produktibo ang interaksyon sa pagitan ng filipino at
ingles.