Obserwacja to metoda prowadzenia badań, w której badacz nie wpływa na

obserwowany organizm czy proces, a jedynie określa stan faktyczny.

Doświadczenie to metoda prowadzenia badań, w której badacz celowo w

kontrolowanych warunkach zmienia jeden z czynników wpływających na
przedmiot.

Problem badawczy- określenie celu badania.

Rodzaje prób w doświadczeniu biologicznym

Próba badawcza Próba kontrolna
Próba, w której przedmiot badań jest Próba, w której przedmiot badań nie
poddany działaniu czynnika jest poddany działaniu czynnika
wymienionego w problemie wymienionego w problemie
badawczym badawczym. Służy do określenia, czy
badany w doświadczeniu czynnik
wpływa na wyniki uzyskane w próbie
badawczej

Etap badania Czynności wykonywane na danym

Obserwacja
Sformułowanie problemu badawczego Określenie celu badania. Problem
Postawienie hipotezy
Weryfikacja hipotezy
etapie
Zaobserwowanie przez badacza
nieznanego organizmu czy
niewytłumaczalnego procesu
badawczy przyjmuje postać zadania
pytającego, na które badacz chce
znaleźć odpowiedź, lub równoważnik
zdania
Udzielenie przewidywanej,
niekoniecznie prawdziwej odpowiedzi
na pytanie sformułowane w
problemie badawczym. Hipoteza ma
formę zdania oznajmującego
twierdzącego lub przeczącego
Sprawdzanie prawdziwości hipotezy
za pomocą obserwacji lub
doświadczenia. Etap ten obejmuje:
- określenie sposobu, w jaki badacz
będzie sprawdzał hipotezę

Sformułowanie wniosku
- przeprowadzenie badań
- zebranie wyników i ich opis
- analizę wyników
Określenie, czy hipoteza została
potwierdzona, czy odrzucona

Zmienna niezależna to czynnik, którego wartość w doświadczeniu jest zmienna

przez badacza

Zmienna zależna to czynnik, którego wartość zmienia się pod wpływem

zmiennej niezależnej

Cechy mikroskopów:

Powiększenie- stosunek rozmiaru obrazu obiektu do jego rzeczywistej wielkości

Zdolność rozdzielcza- zdolność mikroskopu do uwidaczniania szczegółów. Jest

to najmniejsza odległość między dwoma punktami, przy której są one widoczne
jako oddzielne punkty.

Cecha Mikroskop Skaningowy Transmisyjny

optyczny mikroskop mikroskop
elektronowy elektronowy
Maksymalne Ok. 1000 razy Ok. 100 000 razy Ok. 1000000 razy
powiększenie
obrazu
Zdolność 0,2μ 5nm(nanometry) 0,2nm( nanometry)
rozdzielcza (mikrometry)
Możliwość TAK NIE NIE
obserwacji
żywych
obiektów
Rodzaje Preparaty trwałe Preparaty pokryte Preparaty
preparatów i cienką warstwą utrwalone za
nietrwałe(świeże) metalu np. złota pomocą
odpowiednich
środków
chemicznych
Obraz dwuwymiarowy trójwymiarowy dwuwymiarowy
Soczewki szklane elektromagnetyczn elektromagnetyczne
 e
Podstawowe jednostki stosowane mikroskopii:

- mikrometr (μm) 1μm = 10-6m

- nanometr (nm) 1 nm = 10-9m

Budowa mikroskopu:

 Elementy układu mechanicznego mikroskopu:

- Tubus ( utrzymuje we właściwym położeniu soczewki mikroskopu)
- Rewolwer ( umożliwia zmianę obiektywu, a tym samym wielkości
powiększenia)
- Śruba makrometryczna (podnosi lub opuszcza stolik względem
obiektywu. Służy do ustawienia ostrości obrazu)
- Śruba mikrometryczna (podnosi lub opuszcza stolik względem
obiektywu. Służy do ustawienia ostrości
 Elementy układu optycznego mikroskopu:
- Okular (zawiera soczewkę, dzięki której uzyskuje się powiększenie
obrazu, oraz umożliwia obserwację)
- Obiektyw (zawiera soczewkę, dzięki której uzyskuje się powiększenie
obrazu
- Kondensor (skupia wiązkę światła
- Źródło światła (zapewnia oświetlenie preparatu)

Etapy przygotowania obserwacji mikroskopowej:

1. Wyczyść części optyczne mikroskopu.
2. Ustaw obiektyw o najmniejszym powiększeniu.
3. Włącz źródło światła.
4. Umieść preparat na stoliku.
5. Za pomocą śruby makrometrycznej zbliż obiektyw do preparatu.
6. Za pomocą śruby mikrometrycznej ustaw ostrość obrazu.
7. Aby obejrzeć preparat pod większym powiększeniem, zmień
obiektyw, a następnie ustaw ostrość obrazu za pomocą śruby
mikrometrycznej.
8. Udokumentuj obserwację – wykonaj rysunek lub zrób zdjęcie.
9. Po zakończeniu obserwacji ustaw ponownie nad stolikiem
obiektyw o najmniejszym powiększeniu, wyłącz źródło światła i
usuń preparat ze stolika.