ATIF TEKNİKLERİ

Atıf teknikleri, bilimsel çalışma yaparken uyulması gereken kurallar niteliğindedir.

Tezin yazımında -istisnaî durumlar dışında- kaynaklardan aynen alıntı yapmaktan kaçınmak gereklidir. Konuya
ilişkin eserlerin tümünü okuduktan sonra, görüşleri gruplandırarak siz özetlemeli; orada belirtilen esasları kendi
cümlelerinizle yazmalısınız.

1) Bir görüş izah edilirken “Bu konuda bir görüş...” denilir ve “görüş” kelimesinden sonra dipnot numarası
verilerek aşağıya “Bu görüşte olarak bkz.” veya benzer bir bağlantı/ giriş ibaresinden sonra o görüşte olan
yazarların eserlerine atıf yapılır.

2) İlk atıf açık atıf olmalıdır: Yazar ad-soyadı, Kitap veya Makalenin Tam Adı, Yayın bilgileri sırasıyla verilir (yazar
soyadı koyu punto veya büyük harfle yazılmalıdır).

Örnek-1: KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip, Miras Hukuku, 3. Bası, Filiz Kitapevi, s. 700.

İlk atıf yapılırken yazar soyadı, yazar adı şeklinde atıf yapılabileceği gibi tercihe göre yazar adı ve soyadı şeklinde
de atıf yapılabilir.

Örnek-2: Necip KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Miras Hukuku, 3. Bası, Filiz Kitapevi, s. 700.

Aynı esere ikinci kez ve sonrasında yapılan atıflarda ise sadece yazar soyadı ve sahife numarasının verilmesi
yeterlidir.

Örnek-3 : KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, 396.

3) Ancak, bir yazarın birden fazla eserinden yararlanıyorsanız, o takdirde eser adı için bir kısaltma kullanmalı ve
bunu kaynakçada da göstermelisiniz. İkinci ve sonraki atıfları ise bu kısaltma ile yapmalısınız.

Örnek-4 :

GÜMÜŞ, Mustafa Alper : “Yeni” 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Sözleşmesi (TBK m.
299-356), 04.07.2012 Tarihli ve 6353 Sayılı Kanun’a Göre Güncellenmiş 2.
Bası, İstanbul 2012 (kısaca Kira Sözleşmesi)

GÜMÜŞ, Mustafa Alper : Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Cilt I, İstanbul 2012 (kısaca Özel Hükümler)

Atıf yaparken de aynı kısaltmaları kullanmak gereklidir.

Örnek-4 : GÜMÜŞ, Özel Hükümler, C. I, s. 183.

4) Eğer yayınlanmamış bir YL, Doktora veya Doçentlik tezinden ya da bir Rapordan yararlanıyorsanız, bunun
yayınlanmadığını belirtir; nereden temin ettiğinizi de gösterirsiniz.

Örnek-5: Murat Işık, Sözleşme Özgürlüğü İlkesi, İstanbul 2002, s. 95 (Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, GSÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Kütüphanesi, Etiket no: YLT 39)

1
5) Elde edemediğiniz veya bilmediğiniz bir yabancı dilde yazılmış olduğu için okuyamadığınız ama konuyla
doğrudan ilgili ve önemli bir kaynak varsa buna “dolaylı atıf” yapabilirsiniz. Bu atıf ise yukarıdaki tekniğe uygun
olarak, ilki tam ve açık, ikinci ve sonrakiler ise kısa atıf olmalıdır. Ancak her ikisinde de, o kaynağı zikreden
yazarın eserine de parantez içinde atıf yapmak zorundasınız; böylece o kaynağa ulaşamadığınız/okuyamadığınız
ama oradaki görüşleri başkasından naklettiğiniz anlaşılır ve nakleden kişi o eseri yanlış anlamış/değerlendirmiş
olsa bile bundan siz sorumlu olmazsınız. Meselâ, bir noktada Permann’ın bir görüşü var ve ona mutlaka
değinmek zorundasınız ama almanca bilmiyorsunuz. Bu görüşe ise Gümüş’de rastladınız. O zaman atfı şöyle
yapmak durumundasınız:

Örnek-6: Bkz. bu görüşte Richard PERMANN, Mietrecht, Mit einschlägigen bundesrechtlichen

und kantonalen Vorschriften, Zurich 2007, Art. 267, p .1 (GÜMÜŞ, s. 321’den naklen)

[ Eğer burada Gümüş’ü de ilk kez kullanacaksanız, parantez içinde onu zikrederken de tam ve açık atıf
vermelisiniz].

Örnek-7: Bkz. bu görüşte Richard PERMANN, Mietrecht, Mit einschlägigen bundesrechtlichen

und kantonalen Vorschriften, Zurich 2007, Art. 267, p .1 (Mustafa Alper GÜMÜŞ,
Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Cilt I, İstanbul 2012, s. 321’den naklen)

6) Çalışmada, mevcut görüşleri ortaya koyduktan sonra, mutlaka kendi görüşünüzü de belirtmeli ve sorunu
kendi bakış açınıza göre çözüme bağlamalısınız. Sadece görüşleri aktarıp, sorunu ortada çözümsüz biçimde
bırakamazsınız. Ama kendi görüşünüz, çoğu zaman mevcut görüşlerden birine katılmak tarzında olabilir.
Kendinizi mutlaka bir görüş yaratmak ve keşifte bulunmak zorunda hissetmemelisiniz; sizi zorlama çözümlere ve
hataya sevk edecek bu tür yaklaşımlardan kaçınınız. Görüşlerinizi mutlaka pozitif hukuk normlarına veya hukuk
tekniklerine (kanun boşluğu doldurma, yorum, kıyas, öncelik gibi) dayanmalı ve sağlam gerekçelere oturmalıdır.

7) Karar atıflarında ise kararı veren merci, karar tarihi, esas ve karar sayısı ile kararı bulduğunuz (kararın
yayınlandığı) yer her defasında tam olarak verilmelidir.

Örnek -6: Yarg. 13. HD, 15.12.2001, E. 2000/368, K. 2001/2356 (İBD, 2002, s. 3, sh. 96 vd.)

Yargıtay’ı YG olarak kısaltmanız da mümkündür.

Kararı Gümüş’de görmüşseniz ve o da YKD’ne atıf yapıyorsa, Gümüş’den dolaylı atıf yapamazsınız; o dergiyi
bulacak, kararı görecek ve o dergiye atıf yapacaksınız. Ama o karar yayınlanmamış, Gümüş onu özel yoldan elde
etmiş ve kitabındaki referansta “(yayınlanmamıştır)” ibaresi varsa, ancak o zaman kararın tanımlamasını
yaptıktan sonra “(GÜMÜŞ, 389)” tarzında referans verebilirsiniz. Kararı internetten bulmuşsanız, ona da
referans verebilirsiniz. Ama tanımlama tam yapılmalı, meselâ, internet adresi ve erişim tarihi tam olarak
verilmelidir. Okuyucu veya jüri üyesi atfınızı kontrol etmek istediğinde ona kolayca ulaşabilmelidir.

8) Metin içinde veya dipnotlarda kanun maddelerini zikrederken “MK m. 236” şeklinde atıf yapılmalıdır. Eğer
hüküm, bir maddenin fıkrasında veya bendinde yer alıyorsa, bu da belirtilmelidir: “BK m. 108/f.I, b.3” gibi.

Eğer kanun maddesinden düz ifadede bahsedecekseniz, kısaltma kullanmayınız: “MK.nun bu konudaki
yaklaşımı...” ifadesi doğru değildir; açık olarak yazmalısınız: “Medenî Kanun’un bu konudaki yaklaşımı...” gibi.
Kanunun adı açık olarak yazıldığında mutlaka ilk harfler büyük olmalıdır.

2
9) Dipnotlar sadece kaynak veya karar atıfları için değildir; metinde değinmeniz halinde konu bütünlüğünü
bozacak yan konulara veya üzerinde durmayacağınız yan noktalara dipnotlarda yer verebilirsiniz. Dipnotların
zenginliği bir çalışmanın zenginliği ve kalitesi bakımından önemlidir.

10) Aynı soyadı taşıyan birden fazla yazar olması halinde aynı soyadı taşıyan ikinci yazara ilk kez atıfta
bulunulurken kaynak bilgileri “Yazarın Adı Soyadı, Eserin Adı, Yayınevi, Basım Yeri ve Yılı ve Sayfa Numarası”
yazılır.Bu esere ikinci kez atıf yapıldığında “ Yazarın Adının İlk Harfi, Soyadı ve Sayfa Numarası belirtilmelidir.

Örnek -7: ÖZTÜRK, s.45; S. ÖZTÜRK, s. 57.

11) Birden fazla yazarlı eserlere atıf yaparken, birinci yazarın adı ve soyadından sonra “/” işareti konur ve diğer
yazar veya yazarların adı soyadı yazılır.Yazar ad ve soyadları yazıldıktan sonra kitabın adı, yayınevi, basım yeri ve
yılı, sayfa numarası yazılır.

Örnek -8: SEROZAN, Rona / ENGİN, Baki İlkay, Miras Hukuku, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 4. Baskı, Seçkin
Yayıncılık, Ankara 2014, s. 95-96.

İkinci ve daha sonraki atıflarda ise sadece iki yazarın soyadına ve sayfa numarasına yer verilir.

Örnek -9: SEROZAN/ENGİN, s. 98.

12) Yazar bir kurum ise yazarın soyadı yerine kurumun adı yazılır.

Örnek -10: Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği, AB Adalet ve İçişleri Politikası Özgürlük, Güvenlik ve Adalet
Alanı, Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği Yayınları, Ankara 2000, s. 3

13) Derleme (editörlü) yayınlarda yer alan bir makaleye ya da bir tebliğe atıf yapılırken derleyen anlamında
“Der.” ya da editör anlamında “Ed.” ifadesi kullanılır.

Örnek -11: Yazar adı, makale adı, İlaç Hukuku, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi I. Sağlık Hukuku
Sempozyumu (Mayıs 2009), Ed. Murat Şen / Ahmet Başözen, İstanbul 2009, s. 115-122.

Çeviri kitaplara atıf yapılırken çevirenin de “Çev.” şeklinde kısaltmayla gösterilmesi gereklidir.

14) Süreli yayınlara atıf yaparken muhakkak hangi dergide yayınlandığı açık bir şekilde gösterilmelidir.

Örnek -9: RÜZGARESEN, Cumhur / ERDEM, Murat, Terekenin İflâs Hükümlerine Göre Tasfiye Sebepleri, EÜHFD,
C. XV, S. 1-2 (2011), s. 238.