Panimulang Linggwistika

Pangasinan State University

Kampus ng Bayambang
Bayambang, Pangasinan
Taong Panuruan 2018 - 2019

Fil102:
PANIMULANG
LINGGWISTIKA
KAHULUGAN AT KASAYSAYAN NG
LINGGWISTIKA
LINGGWISTIKA, LINGGWISTA, AT ANG GURO
NG WIKA
ANG LINGGWISTIKA SA PAGLINANG NG
WIKANG FILIPINO

Inihanda nina:

Aquino, Estefanie C.
Bulatao, Carmela S.
Cayabyab, Julie A.
Cayabyab, Mary Ann V.
De Guzman, Mytha Erica S.
Dela Cruz, Mary Grace M.
Martin, Rosalinda M.
Parinas, Aljohn S.

Bachelor of Secondary Education Major in Communication Arts -

Filipino

GNG. MARIA THERESA E. MACALTAO

Instruktor
 Panimulang Linggwistika

 KAHULUGAN AT KASAYSAYAN NG
LINGGWISTIKA
 LINGGWISTIKA, LINGGWISTA, AT ANG
GURO NG WIKA
 ANG LINGGWISTIKA SA PAGLINANG NG

WIKANG FILIPINO
Mga Layunin
 Natatalakay ang kasaysayan ng linggwistika
 Nakikilala ang mga linggwista sa iba’t ibang panahon
 Natutukoy ang kahalagahan ng linggwistika sa pagtuturo ng wika.
 Nailalarawan ang isang linggwista at guro ng wika
 Napahahalagahan ang pag-aaral ng linggwistika sa paglinang ng
wikang Filipino

Talakayan

KAHULUGAN NG LINGGWISTIKA
LINGGWISTIKA
 Sa simpleng pagpapakahulugan, ito ang maagham na paraan ng pag-
aaral ng wika.
 Ang linggwistikang tinutukoy ay ang APPLIED LINGUISTICS – uri ng
linggwistikang maaaring pakinabangan ng mga guro ng wika. (Hemfill,
1962)
 Ito ay naiiba sa pagiging polyglot o anawnser.
LINGGWISTA
 Ang tawag sa isang taong nagsasagawa ng maagham na paraan ng
pag-aaral ng wika.
 Ang linggwista ay hindi laging maraming alam na wika
 Maaaring matawag na linggwista ang isang tao kahit isa, dalawa, o
tatlong wika lamang ang kanyang alam.
 Nasusuri nito ang wika kahit hindi siya marunong magsalita nito sa
pamamagitan lamang ng mga impormante.

KAIBAHAN NG LINGGWISTA SA POLYGLOT AT ANAWNSER

POLYGLOT
 Isang taong maalam o nakapagsasalita ng iba't ibang wika,ngunit hindi
ito nangangahulugang siya’y isa nang linggwistika.
ANAWNSER
 Mahusay magsalita o gumamit ng wika ngunit hindi nangangahulugang
siya ay isa nang linggwista.

Maagham ang linggwistika dahil dumadan ito sa hindi kukulangin sa

LIMANG PROSESO:
 Panimulang Linggwistika

1. PROSESO NG PAGMAMASID
 Ang pagtitipon ng obhektibo at walang kinikilingang mga datos at ng
mga obserbasyong hindi nakukulayan ng emosyon ay pinaka unang
hakbang na karaniwang isinasagawa ng isang lingguwistika.
 Ang pinakasaligan ng lahat ng maagham na pagsusuri
 Sa wika ang pagmamasid ay maaring tungkol sa katangian ng wika
mismo.
Halimbawa: mga tunog – pantig – salita – pangungusap at ang
pagbabagu-bago ng tunog o mga tunog dahil sa impluwensya ng
kaligiran
 Puwede rin sa nagging epekto ng wika sa tao.
Halimbawa: mga gawi at paniniwala, pagbibigay-kahulugan sa mga
bagay-bagay at pangyayari sa paligid na nasasalamin sa wika.

2. PROSESO NG PAGTATANONG
 Ang paglalahad ng suliranin o ng tanong ay maaaring
kasabay,kasunod o una sa proseso ng pagmamasid.
 May mga katanungang iniiwasang ibigay at talakayin ng mga
lingguwistika sapagkat ang mga datos na kailangan ay hindi nila
matatamo sa kasalukuyan sa abot ng kanilang kaalaman at
kakayahan.
 Ang tinatangka lamang itanong ay ang masasagot ng linggwista sa
maagham na paraan.
 Gumagamit ng mga katawagan o mga terminolohiyang may tiyak at
malinaw na kahulugan upang siya ay maunawaan ng mga taong iniisip
niyang makikinabang sa resulta ng kanyang pag-aaral.

3. PROSESO NG PAGKLASIPIKA
 Laging tinatangka ng isang lingguwistika na maisaayos ang bunga ng
kayang pananaliksik o pagsusuri sa isang sistematikong paraan.

4. PROSESO NG PAGLALAHAT
 Ang pagtitipon o pagkolekta ng mga datos at ang pagklasipika sa mga
ito ay kailangang humantong sa paglalahat,pagbubuo ng mga
hipotesis, ng mga teorya at prinspyo ng mga tuntunin o batas.
 Dapat humantong sa pagbuo ng nasabing abstraksyon ayon sa
nagging resulta o kinalabasan ng obserbasyon at pagsusring
isinasagawa sa mga mga datos.

5. PROSESO NG PAGBERIPIKA AT PAGREBISA

 Ang anumang paglalahat, hipotesis, teorya at prinsipyo, mga tuntunin o
batas na nabuo ng isang lingguwista ay kailangang patuloy na
mapailalim sa pagsubok upang mamodipika o marebisa kung
kailangan.
 Maituturing na isang maagham na gawi ng linggwista ang magbago ng
paniniwala kung kailangan kaysapatuloy na ipaglaban ang kanyang
paglalahat.
 Alam ng linggwista na maaaring magbago o mamodipika ang isang
paglalahat dahil sa mga bagong datos na naparagdag sa dating
 Panimulang Linggwistika

kalipunan ng mga datos. Halimbawa na lamang ay ang pagbabago

ng wika sa iba’t ibang panahon.

KASAYSAYAN NG LINGGWISTIKA
Kasaysayan ng Linggwistika sa Daigidig
 Masasabing nagsimula ang maagham na pag-aaral sa wika mula ng
magtanung-tanong ang tao ng ganito:
 Bakit hindi magkakatulag ang mga wikang sinasalita ng tao?
 Papaano nalikha ang unang salita?
 Ano ang relasyon ng katawagan at ng bagay na tinutukoy
nito?
 Bakit ganito o gayon ang tawag sa ganito o ganiyong
bagay? … atbp.
MGA TEOLOGO
 Sa kanila nagbuhat ang unang sagot sa mga katanungan sa itaas.
 Sinasabi nilang nilikha ng Diyos ang wika.
 Sinasabing ang pagkakaroon ng iba’t ibang wika sa daigdig ay parusa
ng Diyos sa pagmamalabis ng tao (gaya ng natalakay sa kabanata I.)

 Subalit ang mga palaaral nang unang panahon, tulad ni Plato at

Socrates, ay hindi nasiyahan sa mga ganong paliwanag ng simbahan.
 Nagsimula silang maglimi tungkol sa wika.
 Sa kanilang mga sinulat ay mababakas ang kanilang halos walang
katapusang pagtatau-talo tungkol sa pinagmulan at kakanyahan ng wika.

MGA MAMBABALARILANG HINDU

 Sila ang kauna-unahang pangkat na kinilala sa larangan ng
linggwistika.
 Nang panahong iyon, naniniwala ang mga tao na wika ng Diyos ang
ginamit sa matatandang banal na himno ng Ebreo kung saan ito ay
hindi puwedeng baguhin dahil sa paniniwalang ito’y panlalapastangan
sa gawa ng Diyos.
 Subalit nagpunyagi ang mga palaaral na Hindu, sinuri nila ang
matandang wikang ginamit sa nasabing mga himno-sa palatunugan,
palabuuan, palaugnayan, sa layuning makatulong sa
pagpapaliwanag ng diwa ng halos di maunawaang himno.
 Ang mga pagsusuring isinagawa ng mga mambabaliralang Hindu ay
nagging simula ng mhga pag-aaral sa ibang wika sa Europa.
 Mapapatunayan ito sa mga terminolohiyang teknikal na ginamit ng mga
unang mambabaliralang Hindu hanggang sa kasalukuyan ay ginagamit
pa ng mga makabagong mambabalirala at linggwista.

 Sa wikang GRIYEGO at LATIN, unang nagkaanyo ang wika sa tunay na

kahulugan nito, sapagkat ang dalawang wikang ito ang dalawang
magkasunod na wikang unang nalinang at lumaganap ng puspusan sa
Europa ng panahong iyon.
 Panimulang Linggwistika

 Mapapansin kung saan unang nalinang ang sibilisasyon ay doon din

unang nagkaanyo ang kauna-unahang maagham na pagsusuri sa wika.
 Laging nababanggit ang ngalan ni ARISTOTLE, kasama na ang
PANGKAT NG MGA STOICS - tinuturing na siyang nagsipanguna sa
larangan ng agham-wika.

KALAGITNAANG SIGLO (MIDDLE AGES)

 Hindi gaanong umunlad ang agham-wika sapagkat ang napagtuunang-
pansin ng mga palaaral noon ay kung papaanong napanatili ang Latin
bilang wika ng simbahan.
PANAHON NG PAGBABAGONG ISIP (RENAISSANCE)
 Dahil sa mabilis na pag-unlad ng sibilisasyon at paglaganap ng
karunungan sa iba’t ibang panig ng daigdig mula sa Gresya at Roma,
ay naging masusi at puspusan ang pagsusuring panlinggwistika sa
mga wikang Griyego at Latin dahil sa napakarami at iba’t ibang
karunungan sa dalawang wikang ito lamang matatagpuan.
 Ang pag-aaral sa mga wikang Griyego at Latin ay nakaimpluwensya sa
iba’t ibang wika sa Europa.
Wikang Ebreo
 Orihinal na wikang kinasusulatan ng Matandang Tipan.
 Paniniwalang siyang wikang ‘salita sa paraiso’ kaya’t inakalang lahat
ng wika’y dito nag-ugat, pati na ang Griyego at Latin na siyang unang
mga wikang kinasalinan ng nasabing Bibliya.

IKA-19 NA SIGLO
 Nagkaroon ng malaganap na pag-unlad ang agham-wika.
 Nagkaroon ng mga pananaliksik sa pinagmulan ng mga wika na
humahantong sa pagpapangkat-pangkat ng mga ito ayon sa
pinagmulang angkan.
 Ang pagsusuri sa wika ay hindi lamang palarawan (descriptive) kundi
sumagot pa rin sa bakit ng mga bagay-bagay tungkol sa wika.
 Lumitaw ang iba’t ibang disiplina sa linggwistika.
 Sa panahong ito nakilala ang tungkung-kalan sa linggwistika:
a. Franz Bopp (Sanskrit)
b. Jacob Grimm (Aleman)
c. Rasmus Rask (Icelandic)
Ang mga linggwistang ito’y sinundan ng marami pang iba tulad nina:
 Rappf
 Breadsdorff
 Schiecher
 Curtios
 Madvig
 Muller.
 Whitney
 Tinangka nila ihambing ang mga wikang tulad ng Sanskrito, Griyego,
Latin, Italyano, Espanyol, Pranses, atbp. sa wikang Ebreo na itinuturing
ngang pinakasimula ng lahat ng wika sa daigdig ng mga panahong
iyon.
 Panimulang Linggwistika

 Ang mga pananaliksik sa larangan ng linggwistika sa teknikal na

kahulugan nito, ay alam nitong karakarakang nauunawaan ng mga hindi
linggwista.
Friedrich Muller at William Dwight Whitney (1860-75)
 Sinikap nilang maging payak ang pagtalakay sa mga prinsipyo at
simulain at agham na ito upang mapakinabangan ng mga paaralan.
 Sa paglakad ng panahon, iba’t ibang modelo o paraan ng paglalarawan sa
wika ang lumaganap sa daigdig.
 Lumitaw ang itinuturing na makabagong pamamaraan ngunit masasabing
nananatiling hindi nagagalaw ang makalumang pamamaraan.
Halimbawa: Hanggang sa ngayon ay wala pang kinikilala na maaaring higit
na mabuti sa pamamaraan ni Panini sa paglalarawan mg gramatika ng
Sanskrito.
 Gayundin sa gramatika ng Ebreo na nalinang noong Kagitnaang Siglo at
sa gramatika ng Klasikang Arabiko at Intsik.

Linggwistikang Historikal (Historical Linguistics)

 Itinuturing na kauna-unahang disiplina sa linggwistika na naglalayong
mapatotoo na ang mga wika sa daigdig ay mula sa iba’t ibang angkan.
 Ang ganitong simulain ay pinatunayan sa pamamagitan ng pag-alam
sa mga salitang magkakaugat (cognates) sa mga wika.
 Sa payak na pakahulugan, ang mga wikang katatagpuan ng sapat na
dami ng mga salitang magkakaugat, bukod sa malaking pagkakahawig
sa palatunugan, palabuuan, at palaugnayan ay pinapangkat sa isang
angkan.

Linggwistikang Historikal (Historical Linguistics)

Ferdinand Blumentritt
 Isa sa nagpasimula sa pag-aaral sa angkang Malayo-Polinesyo na
pinagmulan ng iba’t ibang wika sa Pilipinas.
 Sinasabing siya ang nakaimpluwensya kay Rizal upang magtangka
ring magsagawa ng ilang pag-aaral sa mga wika sa Pilipinas, tulad ng
Tagalog.
Sumunod kay Blumentritt ng iba pang linggwistang tulad nina:
 Otto Dempwolf, Otto Scheerer, Frank Blake, C. Douglas Chretien,
Carlos Conant, Harold Conklin, Isidore Dyen, Richard Howard
McKaughan, at Cecilio Lopez ng Pilipinas. (cf. Gonzalez, et. al., 1973)

Linggwistikang Istruktural (Structural Linguistics)

 Nagbibigay diin sa pagsusuri sa distribusyon ng mga ponema at
morpema sa isang salita o pangungusap.
 Iba’t ibang mahahalagang pag-aaral ang isinagawa sa mga diyalekto
sa Asya, Australya at sa Amerika sa ilalim ng disiplinang ito.
 Ngunit sa pagsusuri sa balangkas ng mga pangungusap sa iba’t ibang
wika ay nangangailangan ang mga dalubwika ng mga simbolong
pamponetika at pamponemika upang kumatawan sa iba’t ibang tunog.
 Taong 1870 lumitaw ang IPA (International Phonetic Alphabet) na
gumagamit ng hindi kukulanging 400 simbolo.
 Panimulang Linggwistika

 Ang gayong dami ng simbolo ay naging suliranin hindi lamang sa mga

dalubwika kundi gayundin sa bumabasa ng bunga ng kanilang
pananaliksik.
 Nagsimulang umisip ang mga dalubwika kung papaano nila
magagawang payak ang kanilang isinasagawang paglalarawan sa mga
wikang kanilang sinusuri.
PONEMA
 Sa pamamagitan ng ponema ay naging payak ang paglalarawan sa
palatanungan ng isang wika sapagkat kakaunting simbolo na lamang
ang ginagamit.
 Sa I.P.A. ay binibigyan ng katumbas na simbolo pati mga alopono ng
isang ponema kaya’t lubhang napakarami ang ginagamit na mga
simbolo.
 Ang ponema ay itinuturing na panukalang-bato ng linggwistikang-
istruktural.
 Gumagamit din ang mga instrukturalista ng katawagang morpema
(morpheme) sa pagsusuri sa palabuuan ng mga salita ng isang wika.
PONEMA
 Pinakamaliit na yunit ng tunog
MORPEMA
 Pinakamaliit na yunit ng isang salita na nagtataglay ng kahulugan
ALOPONO
 Pangkat ng mga tunog na itinuturing na halos magkatulad sa isang
wika.

 Ang linggwistikang istruktural ay anging popular noong 1925 hanggang

1955.
 Namukod-tangi sa panahong ito ang pangalang Leonard Bloomfield ng
Amerika.
 Subalit sa paglakad ng panahon ay napansin ng mga dalubwika na hindi
sapat na ilarawan lamang ang mga balangkas ng mga pangungusap.
 Inisip din nilang kailangan ding alamin kung ‘bakit’ at kung ‘paano’
nagsasalita ang tao.
 Ang mga pantas (philosophers), mga sikologo (psychologist), antropologo
(antropologist) at maging mga inhenyero (engineers) ay nangangailangan
ng isang wikang inilalarawan sa pamamagitan ng isang maagham na
pamamaraan upang kanilang higit na maipahayag ang kanilang
karunungan sa isang mabisa, tiyak at teknikal na paraan.
LOGICAL SYNTAX
 Pinabuti at pinayaman ni Zellig Harris na hindi nagtagal at nakilala sa
tawag na ‘transformational’ o ‘generative grammar’.

Linggwistikang Sikolohikal (Psycho-linguistics)

 Sinasabing bunga o resulta ng gramatika heneratibo upang lalong
matugunan ang pangangailangan sa larangan ng sikolohiya.
 Si Harris ang kinikilalang ‘transitional figure’ mula sa istruktural tungo
sa linggwistikang heneratibo.

Anthropological Linguistics
 Panimulang Linggwistika

 Pinangungunahan nina Boas, Sapir, Whorf, Malinowski, Kroeber, at

Trager.
TAGMEMIC MODEL
 Ito ay modelo ni Kenneth Pike na nagbibigay-diin sa pagkakaugnayan
ng anyo (form) at ng gamit (function)
 Ang isang anyo at gamit sa disiplinang tagmemiko ay itinuturing na isang
yunit na may sariling lugar sa ibang wika.
 Ang isang yunit ay may may iba’t ibang antas: antas ng ponema,
morpema, salita, parirala, sugnay, pangungusap, at talakay
PHRASE – STRUCTURE TRANSFORMATIONAL GENERATIVE MODEL
 Masasabing nag-ugat sa ‘logical syntax’.
 Dito’y namukod-tangi ang pangalan ni Noam Chomsky.
 May pagkakahawig sa linggwistikang sikolohika- ang pagtarok sa
‘sinasabi’ at ‘di sinasabi’ ng nagsasalita sa kanyang sariling wika.
GENERATIVE - SEMANTICS
 Nagbibigay-diin sa meaning o kahulugan.
 Dito’y nakilala ang pangalang George Lakoff, Charles Fillmore,
James McCawley, Wallace Chafe, atb.

 Sa Pilipinas, masasabing ang pinakapalasak na modelo ay istruktural pa

rin.
 Bukambibig na din ang modelong transformational-generative ni Chomsky
at ng kanyang mga kasamang tulad nina Jacobs at Rosenbaum ngunit
waring ang modelong ito’y hindi makapasok sa larangan ng pagtuturo ng
wika sa mga paaralan.
 Ang modelong generative-semantics ay nagsisimula nang pumalit sa
modelong transformational-generative, gayundin ang modelong Case for
Case ni Fillmore.
 Panahon lamang ang makapagsasabi kung aling modelo ang sa dakong
huli ang totohanang papalit sa modelong istruktural.

Linggwistikang Matematikal (Mathematical Linguistics)

 Ang pinakahuli at ang ipinalalagay na siyang magiging
pinakamalaganap at gamitin sa mga darating na araw.
 Tinatawag din itong ‘computational linguistics’.
 Hindi man ito gaanong nalilinang sa ngayon, halos natitiyak na ito’y
magiging palasak sa malapit na hinaharap dahil sa pagdatal ng
computer sa lahat halos ng larangan ng pag-unlad.

Kasaysayan ng Linggwistika sa Pilipinas

Ang kasaysayan ng linggwistika sa Pilipinas ay nahahati sa tatlong
panahon: Panahon ng Kastila, Amerikano, at Kalayaan.

Panahon ng Kastila
 Ang pag-aaral sa mga wika sa Pilipinas, ayon kay Scheerer (1918) ay
isinagawa ng mga misyonerong Kastila na karamihan ay mga paring
Heswita at Dominikano sa layuning mapabilis ang pagpapalaganap
ng kristiyanismo sa dakong ito ng daigdig .
 Panimulang Linggwistika

 Napatunayan ng mga misyonerong Kastila na higit na madali ang sila

ang mag-aral sa mga katutubong wika kaysa ang mga Indios ang
turuan ng wikang Kastila.
 Ganito ang nagging karanasan ng mga misyoneryo sa Timog at
Hilagang Amerika.
 Nang dumating sa Cebu noong Pebrero 13, 1965 ang anim na paring
Augustinian,kasama ni Adelantado Miguel Lopez de Legazpi,ay gayon
nga ang kanilang isinasagawa sa pagpapalaganap ng relihiyong
Katoliko Romano.
 Ang mga pag-aaral sa wika na isinasagawa ng mga prayle, ay mga
pag-aaral na hindi maituturing na sopistikado dahil hindi pa gaanong
nalilinang ng mga panahong iyon ang linggwistika at ang mga prayle
ay wala pang pormal na pag-aaral sa agham-wika.
 Ang pag-aaral ng mga prayle ay maituturing bilang napakahalagang
panimulang pag-aaral sa ating katutubong wika.

 Sa larangan ng wikang TAGALOG na nagging saligan ng wikang

pambansa ay masasabing bahagi na ng kasaysayan ang sumusunod na
mga isinagawang pag-aaral ng mga prayle at ilang nakapag-aral na
Pilipino:

NAUUKOL SA GRAMATIKA:
1. ' Arte y Vocabulario de la Lengua Tagala'
> ni Pari Juan de Quiñones.
> nilimbag noong 1581
2.'Arte y Reglas de la Lengua Tagala'
> ni Pari Francisco Blancas, O. P
> nilimbag ni Tomas Pinpin noong 1610
3.'Arte de la Lengua Tagala'
> ni Pari Gaspar de San Agustin
> nalathala noong 1703
 muling nilimbag noong 1787
4.' Nueva Gramatica Tagalog'
> ni Pari Juan Coria(1872)
5.'Ensayo de Gramatica Hispano- Tagala'(1878)
> ni Pari Torobio Minguella
6.Pari Juan de Plasencia
>sumulat ng isang gramatika sa Tagalog, isang diksyunaryo sa Tagalog at
isang katesismo sa Tagalog na pinagtibay ng Ecclesiastical Junta noong 1582

NAUUKOL SA TALASALITAAN:
1.'Vade-Mecum o Manual de la Conversacion Familiar Espanyol-
Tagalog,Seguido de un Curioso Vocabulario de Modismos Manileños'
> ni T.M
2.'Vocabulario de la Lengua Tagala'
> ni Pari de San Buenaventura
3..'Vocabulario de la Lengua Tagala'
> nina Pari Juan de Noceda at Pari de San Lucar(1754)
4.'Nuevo Diccionario Manual Español-Tagala'
> ni Rosalio Serrano
 Panimulang Linggwistika

5.'Diccionario de Terminos Communes Tagalo-Castellano

> ni Pari Juan Coria(1869)
6.'Diccionario Hispano-Tagalog
> ni Pedro Serrano Laktaw(1889)

IBA PANG PAG-AARAL:

1.'Memorial de la Vida Christiana en Lengua Tagala'
>ni Pari Blancas de San Jose (1605)
2.'Compendio del Arte de la Lengua Tagala'
>ni Gaspar de San Agustin
3.'Arte de la Lengua Tagala y Manual Tagalog '
> ni Sebastian de Totanes(1745)
4.'Sobre la Nueva Ortografia de la Lengua Tagala'
>Ni Dr.Jose Rizal(1869)
Bakit napadali ang pag-aaral sa mgw ikang katutubo noong panahon ng
kastila?

APAT NA ORDEN SA KAPULUAN (noong 1954 sa utos ni Haring Felipe II

 KABISAYAAN – binubuo ng Augustinian (kung saan ibinigay din ang
Ilocos at Pampanga) at Jesuitas.
 MGA INTSIK, at LALAWIGAN NG PANGASINAN AT CAGAYAN –
Dominican
 KABIKULAN – pinangasiwa sa Franciscan.

 Napakaraming naisagawang pag-aaral sa Tagalog sa panahong ito.

Ayon kay Phelan, nalimbag ang: Tagalog na Aklat – 24 at Bisayang Aklat - 5

Panahon ng Amerikano
 Ang pagsakop ng Amerikano sa Pilipinas ang nagging sanhi ng
panibagong pagtingin sa pag-aaral sa mga wikang laganap sa
kapuluan.
 Ang pangunahing layunin ng mga Amerikano ay maihasik sa
sambayanang Pilipino ang ideolohiyang demokratiko.
 Naging suliranin ng mga prayleng Kastila at sundalong Amerikano ang
kawalan ng isang wikang magiging daluyan ng komunikasyon upang
maisakatuparan ang kani-kanilang layunin.
 Inaral din ng mga Amerikano ang mga pangunahing wika ng kapuluan.
 Dahil magiging madali ang pagtuturo ng Ingles sa mga Pilipino kung
mauunawaan ng mga guro ang pagkakatulad at pagkakaiba ng Ingles
sa iba’t ibang wika sa kapuluan.

 Nagsimula ang pagsusuri sa mga pangunahing wika sa kapuluan lalo

na sa Tagalog.
ILAN SA MGA ISINAGAWANG PAG-AARAL
1. “ Handbook and Grammar in Tagalog” ni MacKinlay (1905)
2. “Grammar of Ilocano” ni Henry Swift (1909)
3. “Primer and Vocabulary of Magindanao” ni R.S. Porter (1903)
ILANG PAGSASALING-WIKANG ISINAGAWA (Constantino, 1972)
1. Salin ni C.C. Smith (1906) sa Ingles ng isang aklat sa gramatika ng
wikang Magindanao na isinulat sa Kastila.
 Panimulang Linggwistika

2. Salin ni O.T. Mason sa Ingles ng isang pananaliksik na isinulat sa

wikang Aleman noong 1899 tungkol sa mga tribu at wikang sinasalita.
 Hindi lubhang lumawig ang pagsusuring-wika na isinasagawa ng mga
dalubwikang sundalong Amerikano dahil napalitan ng pamahalaang
militar ang pamahalaang sibil nila noong 1901.
 Pumalit ang mga propesor sa Estados Unidos at Unibersidad ng
Pilipinas na itinatag noong 1908.

Ayon kay Constantino, sa mga pangunahing linggwista noong panahong ito

ay nagsipanguna sina:
 CECILIO LOPEZ (Pilipino)
 OTO SCHEERER at H. COSTENOBLE (mga Aleman)
 MORICE VANOBERBERGH (Behilkano)
 CARLOS EVERETT CONANT, FRANK BLAKE, at LEONARD
BLOOMFIELD (mga Amerikano)
 Sina Conant, Costenoble, at Scheerer ang kinilala sa disiplinang
HISTORIKAL

MGA AMBAG NI CONANT

 Si Carlos Everett Conant ay may unang artikulo sa linggwistika na
tungkol sa kawalan ng mga tunog na f at v sa mga wika sa Pilipinas na
karaniwan sa mga wikang Malay.
 Nakatagpo siya ng kataliwasan nito nang madiskubreng may tunog ng
f at v ang mga wikang Ibanag (at mga diyalekto nitong Gaddang,
Yogad, at Itawis), mga wika ng mga Igorot sa Bontoc at Benguet,
Tiruray, Bilaan, at Tagakaolo.
 Maraming nagawang pag-aaral si Conant tungkol sa mga wika sa
Pilipinas, ngunit ang pinakakilala ay ang “The RGH Law in Philippine
Languages” (1910) at “The Pepet Law in Philippine Languages” (1912)
na tumatalakay sa nagaganap na pagbabago sa mga tunog ng iba’t
ibang wika sa kapuluan.
ANG RGH LAW NI CONANT
Wikang Malayo-Polinesyo/Austronesian
 Pangalawang pinakamalaking angkan sa daigdig.
 Ito ay lumaganap sa mga kapuluan sa Pasipiko at sa gawing kanluran
ng Madagascar.
 Kabilang sa angkang ito ang mga sumusunod:
1. Malay – lumaganap sa Sumatra, Malaya, Borneo, at iba pang
karatig pook.
2. Indonesyo – wikang opisyal ng Indonesia na nakabatay sa wikang
Malay
3. Javanese – sa Java
4. Balinese – sa Bali
5. Dayak – sa Borneo
6. Makassar - Celebes

WIKANG INDONESYO
 Dito umano nagmula ang mga wika sa Pilipinas (malaban sa
Chavacano, lumaganap sa Cavite, Zamboanga, at Ermita , buhat sa
wikang Espanyol).
 Panimulang Linggwistika

 Ang mga wikang ito ay binubuo ng hindi kukulangin sa 80 (hindi

kabilang ang mga diyalekto) kung saan TAGALOG, BISAYA, at
ILOKO ang pinakakilala.
WIKANG MALAYO-POLINESYO
 Dito nagbuhat ang mga wikang lumaganap sa silangang Pasipiko na
 Ito ay nahahati sa MICRONESIAN, POLYNESIAN, at MELANESIAN
kung saan ang ilang halimbawa sa mga pangkat ay Hawaiian,
Tahitian, Samoan, Maori, at Fijian.

 Sa kasalukuyan, ang angkan ng Malyo-Polinesyo ay binubuo na ng

maraming angkan ng wika.
 Ito ay nagdulot ng pagkakaiba-iba sa palatunugan, palabuuan, at
palaugnayan.
 Ang ganitong pagbabago ay unang napansin at pinag-aralan ng isang
Ulandes na nagngangalang H.N. van der Tuuk na sinunandan nina
Brandes, Kern, Adriani, Brandstetter, Conant, Dempwolff, at Dyen.
• Sa inang wikang Malayo-Polinesyo ay may tunog na *R (lahat ng tunog
na may tandang asteriko ay tatawaging proto – orihinal na tunog sa
pinakainang wikang Malayo-Polinesyo).
• Ang Proto-Malayo-Polinesyong *R (RMP *R) ay maaaring manatiling
r sa ibang wika naman ay nagging g, h, o kaya ay y.
• Dito hinango ang nagging kilalang “RGH Law” ni Conant.
Halimbawa:
Ang vein, ‘nerve o sinew’ sa Malay ay urat, sa Tagalog ay ugat , sa
Dayak ay uhat, at sa Lampong ay oya. Minsan ay wala nang *R. tulad sa uat
ng Javanese. Mula ito lahat sa iisang orihinal na salitang Malayo-Polinesyo.

 Ayon kay Conant (na nanatili mula noong 1903 hanggang 1936 sa
Pilipinas) bilang tagapagsaling-wika ng pamahalaan, karamihan sa mga
wika sa Pilipinas ay may tunog na g sa RGH na katinig, na ang ibig
sabihin ay nagiging g sa karamihan ng wika sa Pilipinas ang PMP *R,
bagamat ang ilan ay nagiging r,l, o kaya’y y.
 Pinangkat ni Conant ang mga wika sa Pilipinas ayon sa kinauuwian ng
RGH sa katinig.
Sa pagsusuri niya:
 Tagalog, Bicol, Cebuano, Hiligaynon, Waray, Kinaray-a,
Romblomanon, Ibanag, Magindanao, Tausug, Sulu, at Bagobo –
ay may wikang g
 Ilokano at Tirurai – ay wikang r
 Pangasinan, Kankanai, Ibaloi, Bontoc, at Calamian – ay wikang l
 Pampango, Ivatan, at Sambal – ay wikang y

 Batay sa kanyang pag-aaral, nagbigay ng kongklusyon si Conant na ang

tunog na g na taglay ngayon ng mga wika sa Pilipinas ay mahahati sa
tatlong klase ayon sa pinagmulan:
1. Orihinal na g
2. g sa RGH
3. g sa RLD

 Pinangkat niya ang mga wika ayon sa kinauwian ng patinig na pepet.

 Panimulang Linggwistika

Lumabas sa kanyang pagsusuri na:

 TAGALOG – wikang i
 ILOCANO at PANGASINAN – wikang ∂
 KAPAMPANGAN – wikang a
 BISAYA at BICOL - u
Halimbawa:
 TAGALOG – atip
 ILOCANO at PANGASINAN – at∂p
 KAPAMPANGAN – atap
 BISAYA at BICOL - atup

 Sina Frank Blake at Leonard Bloomfield (mga Amerikano) ay

nangibabaw sa mga palarawan (descriptive) na pag-aaral sa kabila ng
katotohanang ni hindi aila nagkaroon ng pagkakataong magtungo rito sa
Pilipinas kahit minsan. Kasama rin si Cecilio Lopez (Pilipino) .
 Noong 1900 sinimulan sa Unibersidad ng John Hopkins ang pagsusuri at
pag-aaral sa iba’t ibang wika sa Pilipinas. Ito ay tumagal ng halos 50 taon.
 Noong aralang-taong 1901 – 1902 ay sinimulan niya ang pagtuturo ng
Tagalog sa isang klase na may 8 mag-aaral sinundan naman ng Cebuano.

Ayon kay Constantino, sa pagitan ng 1902 at 1950 ay nakasulat si Blake ng

hindi kukulangin sa 27 artikulo tungkol sa iba’t ibang wika sa Pilipinas. Ilang
halimabawa ay ang mga sumusunod:
1. Pagkakatulad at pagkakaiba ng mga wikang Bisaya.
2. Pagkakatulad at pagkakaiba ng mga wikang Tagalog at Bisaya.
3. Mga salitang hiram ng Tagalog sa Sanskrito
4. Pag-aaral na isinagawa sa Unibersidad ng John Hopkins tungkol sa
iba’t ibang wika sa Pilipinas.
5. Tungkulin ng pamahalaan ng Estados Unidos sa paglinang ng agham
wika sa Pilipinas
6. Pagsusuring basa sa pagsusuring isinagawa ni Bloomfield tungkol sa
Tagalog
7. Pagtitipon ng mga pagsusuring isinagawa sa wika ng Pilipinas
8. Aklat tungkol sa gramatika ng Tagalog
9. Monograp tungkol sa Sistema ng mga diin sa Tagalog

MGA AMBAG NI BLAKE

TATLONG PANGKAT NG WIKA SA PILIPINAS
(ayon kay Blake)
A. PANGKAT TIMOG – Ilocano at Pangasinan
B. PANGKAT SENTRAL – Tagalog at Bicol
C. PANGKAT HILAGA – Magindanao at Maranao
 Ang Kapampangan ay nasa pagitan ng A at B

 Ang pinakamahalagang ambag ni Blake sa linggwistika ay ang kanyang

aklat tungkol sa gramatika ng Tagalog (1925) kung saan malinaw na
nakita ang impluwensya ng mga mambabalarilang Kastila tulad ni Totanes
(1865).
 Panimulang Linggwistika

 Sa pagsusuri niya sa Tagalog at iba pang wika sa Pilipinas ay labis niyang

napag-ukulan ng pansin ang tatlong magkakaugnay na mga yunit sa
gramatika:
 VERB
 VOICE
 CASE
 Sinabi niyang ang lahat ng salita sa Tagalog, anumang uri ay maaaring
maging pandiwa. “The verbal power of Tagalog and generally speaking of
other Philippine languages, and indeed of Malayo-Polynesian languages
in general has to speak run wild’.
 Hindi sumang-ayon dito si Constantino dahil aniya hindi lahat ng salita sa
Tagalog ay maaaring kabitan ng makadiwang panlapi.
 Ngunit naniniwala siya na ang kakayahan sa berbalisasyon ng Tagalog at
ng iba pang wika sa Pilipinas ay malinaw na isang natatanging
kakanyahan ng mga wika sa Pilipinas.

MGA AMBAG NI BLOOMFIELD

 Ang pagsusuri ni Bloomfield sa gramatika ng Tagalog ang higit na
kilala hanggang sa kasalukuyan.
 Naniniwala sina Lopez at Constantino na hindi pa nahihigitan ang mga
pagsusuring isinagawa ni Bloomfield sa Tagalog.
 Ang aklat ni Bloomfield na LANGUAGE noong 1933 ay
kinapapalooban ng mga pag-aaral sa gramatikang Tagalog at ang
kaalinsabay sa paglaganap ng linggwistikang Bloomfieldian
pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
Ang pagsusuri sa gramatikang Tagalog ni Bloomfield ay lumikha ng
rebolusyon sa pagsusuri ng mga wika sa Pilipinas sa 2 kadahilanan:
1. Sapilitang paggamit ng mga impormante sa pagtitipon ng mga datos
2. Paggamit ng mga bagong katawagang panggramatika na kapalit ng
katawagang tradisyunal upang bigyang-diin ang pagkakaiba sa ibang
wika.

 Ang pag-aaral ni Bloomfield ay naiiba sa kay Blake hindi sa lawak

kundi sa paraan ng pagkakaayos ng mga yunit panggramatika,
gayundin ang kaisipang ginamit.
 Ang pagsusuri ni Bloomfield sa gramatikang Tagalog ay masasabing
higit na maagham.
TATLONG BAHAGI NG PAGSUSURI NI BLOOMFIELD GRAMATIKANG
TAGALOG
I. Kinapapalooban ng mga salitang Tagalog na nasusulat sa
transkripsyong pamponemika, kasunod ang katumbas sa Ingles.
II. Kinapapalooban ng kanyang pagsusuri sa Tagalog na hinati niya sa
Phonetics, Syntax, at Morphology.
III. Talaan ng mga pormasyon at glossary.

 Ang pagtalakay ni Bloomfield sa sintaksis ng Tagalog ay may ‘phonetic

bias’ gaya ng binibintang sa kanya ng kanyang mga kritiko kung kaya’t ‘di
masusi ang kanyang pag-aaral.
APAT NA BAHAGI NG PAGTALAKAY
a. Sentence and Word
 Panimulang Linggwistika

b. Subject and Predicate

c. Attribute
d. Serial Relation
 Sa morpolohiya naman ng Tagalog ay binigyang diin ang paggamit ng
mga panlaping active at passive na nagbunga ng mga salitang gerund na
tinawag niyang ‘abstracts of action’ o mga nominal na tinawag niyang
special static words

MGA AMBAG NI LOPEZ

 Si Lopez ang kinikilalang kauna-unahang linggwistang Pilipino.
 Pinarangalan siya bilang Ama ng Linggwistikang Pilipino
 Lumabas ang isang festschrift na may pamagat na Parangal kay lopez
na handog ng Linguistic Society of the Philippines bilang pagkilala sa
kanya sa larangan ng linggwistika.
 Nagsimula si Lopez bilang isang mag-aaral ni Scheerer sa Unibersidad
ng Pilipinas. Mula roon ipinadala siya sa Unibersidad ng Hamburg
kung saan niya natapos ang kanyang titulo sa pagkadoktorado sa
linggwistika noong 1928.
 Ang disertasyon ay tungkol sa paghahambing na pagsusuri ng Tagalog
at Ilocano, sa pamamatnubay ni Dempwolff.
 Ang mga unang pananaliksik ni Lopez ay masasabing
naimpluwensyahan ng mga sinulat ni Blake.
 Ang ilan sa mga ito ay tumatalakay sa mga kakanyahan ng mga wika
sa Pilipinas, tulad ng paglalapi sa Tagalog at ang mga salitang hiram
ng Tagalog sa Kastila.
 Marami rin siyang sinulat at ipinalathalang artikulo sa paghahambing at
pagsusuri ng mga wika sa Pilipinas.
 Ang manwal na nauukol sa gramatika ng wikang pambansa (1941)
ang pinakamahalagang ambag niya sa linggwistikang Pilipino kung
saan ito ay tumatalakay nang maagham sa gramatika ng Tagalog na
angkop gamitin ng mga guro sa pagtuturo ng wikang pambansa.
 Hinati ni Lopez sa 4 na bahagi ang kanyang Manwal: isa sa ponetika,
dalawa sa morpolohiya, at isa sa sintaksis.
Sa mga sinulat ni Lopez na nalathala bago matapos ang Ikalawang
Digmaang Pandaigdig ay mababanggit ang mga sumusunod:
1. Pagsusuring sikolohikal sa morpolohiyang tagalog
2. Pahambing na pagsusuri sa mga leksikograpya ng Tagalog at ng
Malay (1939)
3. Artikulong nasusulat sa wikang Aleman tungkol sa pagkakaugnayan ng
Tagalog at Malay (1930)
4. Artikulong tumatalakay sa kakanyahan ng mga wika sa Pilipinas (1931)
Ilan pa sa kanyang mga isinulat ay ang mga sumusunod:
 Origins of the Philippine Languages (1967)
 Contribution to Comparative Philippine Syntax (1965)
 Some New Morphemes in Philippine Languages (1970)
 The Spanish Overlay in tagalog (1965)
 Paghahambing sa mga Wika sa Pilipinas (1972)
 A Comparative Philippine World List

PANAHON NG KALAYAAN
 Panimulang Linggwistika

 Nagsimula ang panahong ito pagkatapos ng ikalawang Digmaang

Pandaigdig at makamit ng Pilipinas ang kalayaan noong 1946.
 Sa panahong ito ay masasabing dumami na nang dumami ang mga
pagsusuri sa wika sa Pilipinas (cf. Constantino 1972).
TATLONG MAHAHALAGANG PANGYAYARING NAKAIMPLUWENSIYA
SA PAG-UNLAD NG AGHAM WIKA
a. Pagtatatag sa Pilipinas ng Summer Institute of Linguistics noong 1953
• Maraming linggwistang misyonero na kasapi ng nasabing
organisasyon ang nagtungo sa Pilipinas upang suriin ang iba’t
ibang wika at wikain sa kapuluan.
• Ginamit nila ang kanilang natutuhan sa higit na maunlad na
paaralan ng linggwistika sa Estados Unidos.
b. Paggamit ng makalinggwistikang pamamaraan sa pagtuturo ng Ingles sa
mga Pilipino na lumikha ng malaganap na pagnanais upang suriin ang mga
wika sa kapuluan.
• Ang ganitong interes ay humahantong sa pagtatatag noong 1957
ng ‘Philippine Center of Language Study’ sa ilalim ng
pangangasiwa ng Departamento ng Edukasyon ng Pilipinas at
Unibersidad ng California sa Los Angeles.
c. Gradwal na pagdami ng mga linggwistikang Pilipino, lalo na pagkaraan ng
1960
• Masasabing hanggang noong matapos ang 1950 ay iisa ang
Pilipinong maituturing na linggwistika sa tunay na kahulugan nito.
Ngunit pagkaraan ng ilang taon, dahil sa patuloy na nagiging
impluwensya ng Amerika sa Pilipinas ay naragdagan na nang
naragdagan ang mga linggwistika sa kapuluan.

 Ang mga linggwistang Pilipino ay nahati sa dalawang pangkat:

 MGA NAGSIPAGTAPOS SA MGA UNIBERSIDAD NG ESTADOS
UNIDOS AT CANADA
Halimbawa: Constantino at Casambre ng UP, Sibayan at Otanes ng PNC,
Gonzales ng De La Salle, Llamzon at Pascasio ng Ateneo, Natividad ng DEC
atbp.
 MGA NAGSIPAGTAPOS SA PILIPINAS
Halimbawa: Sa Ateneo-PNC Consortium for a Ph.D. in Linguistics ay may
walong nakatapos – sina Maria Lourdes Bautista, Elvira Vergara, Gloria
Chan-Yap, Rosa Soberano, Sis. Maria Isabelita Riego de Dios, Casilda
Luzares, Teresota Rafael, at Emma S. Castillo.

 Sa kasalukuyan, ang pag-aaral sa mga wika sa Pilipinas ay masasabing

isinasagawa ng iba’t ibang pangkat ng mga linggwista.
MGA PANGKAT NG LINGGWISTANG NAGSAGAWA NG PAG-AARAL
NG MGA WIKA SA PILIPINAS
 Summer Institute of Linguistics (sangay ng Pilipinas)
Ang pinakamalaki at pinakamalaganap sa lahat ng pangkat
 Pangkat na matatagpuan sa Departamento ng mga Wikang
Oryental at Linggwistika sa Unibersidad ng Pilipinas (1923)
Ang pangkat na pinakamatanda sa lahat ng pangkat. Inihambing nila
ang mga ponolohiya, morpolohiya, at sintaksis ng mga wika sa kapuluan. Ang
 Panimulang Linggwistika

mga manuskrito at tapes ay iniingatan ng Archives of the Philippine

Languages and Dialects.
 Pangkat sa Language Language Study Center (LSC) ng
Dalubhasaang Normal ng Pilipinas, Ateneo de Manila, De La Salle,
Unibersidad ng San Carlos, at sa Interchruch Language School.
Ang LSC ng PNU ay nagsasagawa ng mga pagsusuring-wika sa
makalinggwistikang pamamaraan upang iangkop sa pagtuturo ng wika. Taon-
taon ay nagpapadala ang University of California Los Angeles ng mga
linggwista upang makatulong sa LSC. (sina Dr. Tommy Ray Anderson, Dr.
Richard Tucker, Dr. Henry Feenstra, at Dr. Robert Gardner). Ang aklatan ng
LSC ay isa sa mga pinakamayaman sa aklat panlinggwistika sa buong
kapuluan.
 New Tribes Mission
Binubuo ng isa o mga dalawang linggwista.

 Ang mga pananaliksik-wika sa iba’t ibang wika sa Pilipinas ay isinagawa

rin ng mga linggwista at mga mag-aaral sa mga Unibersidad sa Amerika:
• Unibersidad ng Yale
• Unibersidad ng Michigan
• Unibersidad ng California sa Los Angeles
• Unibersidad ng Hawaii

TATLONG URI NG PAG-AARAL SA WIKA NG PILIPINAS

1. Pag-aaral na nauukol sa pagkaklasipika ng mga wika sa Pilipinas.
2. Mga pagsusuring historikal
3. Mga pagsusuring palarawan
Sa pagsusuring historikal…….
Ang maituturing na pinakakilala rito ay si Dyen mula s Unibersidad ng
Yale (na nakapagpalathala ng isang monograp at maraming artikulo tungkol
sa rekonstruksyon ng ilang ponema at salita sa Proto-Austronesian na
tinawag niyang Proto Malayo-Polynesian.
Sa pagsusuring palarawan…….
Dito napakiling ang mga linggwista pagkaraan ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig. Karamihan sa mga pag-aaral na isinagawa ay nakalundo sa
ponolohiya ng isang wika patungo sa gramatika at sintaksis.

TATLONG MODELO NG PAGLALARAWAN NG WIKA

1. Modelo ni Bloomfield sa Tagalog at Ilocano
2. Tagmemic Model na nilinang ni Kenneth Spike – karaniwang ginagamit
sa SIL
3. Transformational-generative model ni Chomsky – pinaniniwalaan sa
UCLA at UP

 TAGALOG ang higit na napagtutuunan ng mga linggwista na ‘di

nakapagtataka dahil ito ang batayan ng wikang pambansa.
 May isinulat si Constantino noong 1965 tungkol sa mga padron ng
pangungusap sa dalawampu’t anim na wika sa Pilipinas, kasama ang
walong pangunahin.
 Inilahad dito ang “immediate constituent” (IC) analysis na sinundan ng
“transformational generative analysis” ng mga wika sa Pilipinas.
 Panimulang Linggwistika

 Pinangkat niya ang mga pangungusap na predikatibo (predicative

sentences) ayon sa balangkas ng kanilang mga IC sa tatlong uri: definite,
indefinite, at situational na lahat ay pinangungunahan ng ‘particle’ o
‘marker’.
 Kinilala ni Constantino ang mga unang IC ng mga pangungusap na tiyak
at ‘di tiyak at ang pangalawang IC ng mga pangungusap na sitwasyonal
bilang mga SIMUNO NG MGA PANGUNGUSAP.
 Ang mga pangalawang IC ng mga tiyak at ‘di tiyak na mga pangungusap
at unang IC ng pangungusap na sitwasyonal bilang mga PANAG-URI.

PAGSUSURI SA PONOLOHIYANG TAGALOG

a. Pagsusuri ni Remedios Cayari
• Hindi kinilala ni Cayari na magkaibang ponema ang /e/ at /i/,
gayundin ang /o/ at /u/ sa Tagalog.
• Ang mga tunog /e/ at /o/ ay hiram lamang natin sa Kastila.
b. Pag-aaral nina Robert Stockwell at Teodoro Llamzon
• Kinilala ang pagkakaiba ng mga ponemang /e/ at /i/, gayundin ng
/o/ at /u/ sa Tagalog, gayundin ang mga klaster at mga padron ng
intonasyon ng Tagalog.

c.Pagsusuri ni Andrew Gonzales (Acoustic Correlates of Accent,

Rhythm and Intonation in Tagalog)
• Sinuri niya ang diin, ritmo, at intonasyon ng Tagalog sa
pamamagitan ng mga makabagong instrumenting pangwika tulad
ng Linc-8 Computer, Trans-Pitchmeter, Kay Sonagraph, at Pitch
Extractor.
• Lumitaw sa pag-aaral niya na ang tono, lakas, at haba ay nagiging
resulta lamang ng diin o ‘stress’ at hindi ng haba o ‘length’.

 Sa mga isinagawang pag-aaral sa gramatika ng Tagalog ay mababanggit

ang ‘Restatement of Tagalog Grammar’ ni Elmer Wolfenden.
 Sina Paul Schachter at Fe Otanes sa ilalim ng Philippine Center for
Language Study ay may sinulat na ‘Tagalog Reference Grammar’
 Sa Unibersidad ng Pilipinas ay mababanggit ang apat na tesis na
tumatalakay sa iba’t ibang aspekto ng gramatika ng Tagalog:
 Silverio (1962) – pandiwa at pangungusap na passive
 Gonzales (1962) – pandiwa at pangungusap na active
 Cayari (1963) – nagklasipika ng pandiwang pamanahon
 Paz (1967) – morpolohiya at sintaksis ng mga pangngalan at
pang-uri sa Tagalog.

 Si Pineda, Direktor ng Surian ng Wikang Pambansa ay sumulat ng isang

aklat na pinamagatang ‘An Introduction to Tagalog Transformational
Syntax’.
 Unang Bahagi – Tuntunin sa pagbuo ng mga pangungusap sa
Tagalog
 Ikalawang Pangungusap – Transpormasyon at pagbibigay-
halimbawa kung paano nagagamit ang mga ito sa mga pangungusap
 Hindi kukulangin sa lima ang pahambing na pagsusuri sa Tagalog at
Ingles:
 Panimulang Linggwistika

 Pagsusuri sa Tagalog nina Stockwell at Castello

 Pagsusuri sa balangkas ng Tagalog na ginamitan ng ‘tagmemic model’
ni Guanco, 1963)
 Mga disertasyon nina Emy Pascasio at Fe Otanes.

CEBUANO
 Anderson – nagsagawa noong 1965 ng paghahambing sa pagsusuri
ng Cebuano at Ingles na ginamitan ng ‘Transformational Model’ ni
Chomsky.
 John Wolff (1966 – 1967) – magkasunod na nag palathala ng 2
bolyum ng mga aralin sa Cebuano. Ang gramarika ng Cebuano ay
ayon sa modelo ni Bloomfield.
ILOCANO
 H.MacKaughan at J. Forster (1952) – nagsagawa ng unang
deskripsyon ng gramatikang Ilokano pagkatapos ng Ikalawang
Digmaang Pandaigdiv na inilahad sa kanilang ‘Intensive Course’.
 Ito ay inihanda upang magsilbing patnubay o modelo sa paghahanda
ng katulad na mga gramatika sa ibang wika sa Pilipinas sa darating na
mga taon.
 Ito ay batay sa ‘Outline Ilocano Syntax’ ni Bloomfield.
 Isa naming Transformational-Generative Grammar ng Ilocano ang
isnulat ni Constantino (1959) para sa kanyang disertasyon sa Ph. D.
kung saan ang modelong ginamit ay ang kay Chomsky sa ‘Syntactic
Structures’.
 B. Sibayan – nagsagawa ng pahambing na pagsusuri sa mga
ponemang segmental ng Ilocano at ng Ingles noong 1961 sa kanyang
disertasyon sa Ph. D.
KAPAMPANGAN
 Castrillo (1955) – ang kanyang tesis sa M.A. sa UP ay tumalakay sa
balangkas ng mga pangungusap sa Kapampangan.
 Clardy (1958) – gumawa ng disertasyon sa Ph.D. na sumusuri sa mga
ponema ng Kapampangan, ang kanilang mga alopono at distribusyon.
 Tabasondra (1962) – gumawa ng artikulong sumusuri sa ponema ng
Kapampangan at inihambing sa mga ponema ng Ingles.
 Perez (1964) – nagmula siya sa PNC at nagsulat ng tesis sa M.A. na
may pamagat na ‘Pampango ang Pilipino Cognates: Sound and
Spelling Relationship’
HILIGAYNON
 Juntado (1961) at Ruiz (1963) – sumuri at naghambing ng balangkas
ng Hiligaynon sa Ingles sa kani-kanilang disertasyon sa Ph. D.
WARAY
 J. at I Wolff (1967) – sumuri sa Waray sa pamamagitan ng kanilang
aklat na “Beginning Waray-waray” kung saan batay ito sa modelo ni
Bloomfield.
PANGASINAN
 Schachter (1959) – sumuri at naghambing ng Pangasinan sa Ingles sa
kanyang disertasyon para sa Ph. D. kung saan ito ay nagging batay sa
modelong transpormasyonal ni Chomsky sa kanyang ‘Static Structure’
 Binansagan niya ang kanyang gawa ng ‘From Pangasinan to English’.
 Panimulang Linggwistika

 Hinati niya ang kanyang pag-aaral sa dalawang antas: Ponolohiya at

Gramatika.
 Spelling Relationship’

 Nitong huling araw, gaya ng nasabi sa umpisa, ay masasabing may

kasiglahan ang kilusan ng linggwistika sa Pilipinas.
TATLONG URI NG PAG-AARAL SA WIKA NG PILIPINAS
a. Linguistic Society of the Philippines
b. Pambansang Samahan sa Linggwistikang Pilipino
c. Philippine Association for Language Teaching
 Sila ay patuloy na nagdaraos ng mga seminar pangwika at pagpapalathala
ng kani-kanilang journal na nagiging daluyan ng mga pag-aaral at
pananaliksik na isinasagawa sa larangan ng wika.
 Ang pagkakaroon ng Consortium for a Ph, D. in Linguistics ng ADM
at PNC ay isa pa rin sa mga salik na nakapagpasigla sa kilusang
panlinggwistika.
Mga Nakapagtapos sa Consortium Ph. D. In Linguistics at ang kanilang
mga paksa
 Bautista, Ma. Lourdes S. “The Filipino Bilingual’s Competence” A Model
based on Analysis of Tagalog-English Code Switching”
 Inilarawan dito ang paglilipat-lipat ng mga nagsasalita sa Ingles at
Tagalog. Nagbigay siya ng mga tuntuning tinatawag na “phrase
structure and transformational rules” batay sa modelong 1965 ni
Chomsky. Lumabas na ang Code Switching ay nagaganap sa iba’t
ibang antas ng wika – salita, parirala, sugnay at pangungusap.
 Chan-Yap, Gloria. “Hokien Chinese Loanwords in Tagalog” 1975
 Nagsuri ng mga salita sa Tagalog at inalam niya ang mga salitang
mula sa Hokkien Chinese. Inilarawan niya ang nagaganap na
pagbabago sa tunog at sa kahulugan ng mga salita sa Tagalog na
hiram sa Hokkien Chinese.
 Soberano, Rosa P. “The Dialect of Marinduque” 1976
 Inalam niya ang pagkakatulad at pagkakaiba ng Tagalog-Mrinduque at
Tagalog- Maynila.
 Luzares, Casilda. “The Morphology of Selected Cebuano Verbs: A Case
Analysis” 1975
 Ginamit niya ang modelong 1968 at 1970 ni Fillmore ngunit pinasukan
niya ng pagbabago ang mga ito. Lumabas sa pag-aaral niya na ang
morpolohiya hindi hiwalay sa sintaksis at semantika.
 Vergara, Elvira C. “Subcategorization and Selectional Restrictions of
English Words” 1975
 Sumuri sa mga pandiwang iisahing salita na nakasama sa General
Service List ni West (1965). Ginamit niya ang Case Grammar Matrix ni
Cook sa kategorisasyon ng mga pandiwa. Ang mga pandiwang
iisahang salita ay mapapangkat ayon sa basic, experimental,
benefactive, at locative: at mapapangkat pa sa 16 na uri ng
subkategorisasyon ayon sa kaligiran ng kaukulan o ‘case’.
 Rafael Teresita C. “Negativization in the Bisayan Languages: A Case
Study of the Evolution of Subsystem” 1976
 Panimulang Linggwistika

 Pinagtuunan ng pansin ang 6 na uri ng pananggi: NEG (Event)s’, NEG

(State)s’, NEG NEG (Know)s’, NEG (Desiderative)s’, NEG (Exixtantial),
at Prohibitives.
 Castillo, Emma S.. “A Test of Communication Competence in Pilipino for
Prospective Elementary School Teachers” 1978
 Naghanda ng instrument na susubok sa kakayahan ng
pakikipagtalastasan sa Pilipino ng isang magiging guro sa
elementarya, batay sa hinuha na ang isang mahusay sa wika ay may
kakayahang magsabi ng at umunawa sa mga pananatiling angkop sa
kontekstong sosyokultural.
 Riego de Dios, Maria Isabelita. “Chavacano Dictionary” 1977
(Wala pa sa aklatan ang kanyang tesis)

LINGGWISTIKA, LINGGWISTA, AT GURO NG WIKA

 Ang linggwistika, bilang isang disiplina, ay napag-uukulan ngayon ng higit
na pagpapahalaga sa mga paaralan.
 Mga walong taon pa lamang ang nakakaraan nang magkasunod na
isinilang ang dalawang samahan, ang Linguistic Society of the Philippines
at ang Pambansang Samahan sa Linggwistikang Pilipino, Ink.
 Ang pinakauna at kinikilalang ‘Ama ng Linggwistikang Pilipino’ ay si Dr.
Cecilio Lopez. Siya ang kauna-unahang Pilipinong nagturo ng mga kurso
sa linggwistika sa nasabing unibersidad.

KAHALAGAHAN NG LINGGWISTIKA SA GURO NG WIKA

 Ang isang linggwista ay karaniwang natutulad sa nabanggit na doktor.
Nagpakadalubhasa siya sa larangan ng wika. Maagham ang kanyang
paraan ng pag-aaral at pagsusuri ng wika. Mayaman siya sa mga teorya
at mga karanasan subalit siya’y pinagkukunutan ng noo ng nakararami,
pati na mismo mga guro sa wika na siya sanang dapat makakaunawa sa
kanya, lalo na sa mga pook na nakapangyayari pa rin ang ‘tapal-hilot’ na
paraan ng pagtuturo ng wika.
 Totoo nga na kahit wala ang linggwistika ay natututo rin ang bata, tulad na
rin naman ng kahit wala ang doctor ay karaniwang nagpapagaling din ang
albularyo.
 Ano nga ba ang nagagawa ng linggwistika na hindi nagagawa ng isang
karaniwang guro? Marahil hindi dapat pagtimbangin ang linggwistika at
ang guro, sapagkat katulad ng doktor at albularyo, kung higit mang
maagham ang nalalaman ng doctor hindi ito nangngahulugang papalitan
na niya ang albularyo.
 Hindi dapat lumaki ang ulo ng linggwista sapagkat may mga pagkakataon
na mapapatunayan na may matututuhan din siya sa mga karaniwag guro
na hindi maituturing na linggwistika.
 Ang totoo ay waring hindi lubhang angkop ang analohiya ng doktor at ng
linggwistika, lalo na ang albularyo at ng guro. Ngunit ang pinag-uusapan
ay ang maagham na pagsusuri sa maysakit. Kung ang pag-uuspan ay ay
ang iba’t-ibang paraan ng pagtuturo sa wika, ang linggwistika naman ang
siyang magiging albularyo at ang guro ang siyang magiging doktor. Dito
 Panimulang Linggwistika

lumilinaw ang magandang pag-uugnayan ng linggwistika at ng guro, ang

hiwalay ngunit magkaugnay na gawain ng bawat isa.
Mga hanguang aklat na pinagkukunan ng mga gurong manunulat upang
sumulat ng mga aklat na magagamit sa paaralan:
 Balarila ng wikang pambansa (Lope K. Santos)
 A Manual of the Philippine National Language (Cecilio Lopez)
 Tagalog Text (Leonard Boomfield)
 Tagalog Grammar (Frank Blake)
 Tagalog Reference Grammar (Schachter at Otanes0
 Iba pa

BALARILA
 Sa mga nakaraang taon mas pinahalagahan at binigyang diin ang
panitikan kaya nga’t pagkaraan ng ilang taon ay bigla na lamang
tayong namulat na lubha pala nating napabayaan ang balarila ng wika.
Nanangan tayo sa akalang ang wikang pambansa ay mapapaunlad
lamang sa panitikan. Ito rin ang dahilan kung bakit nahihirapan tayo sa
paksang teknikal, tulad ng agham, matematika, medisina, batas,
inhinyerya at iba pa.

 Isang malinaw na patibay na sadyang napabayaan ang panig ng balarila

ay ito: Sinulat ni Lope K. Santos ng Wikang Pambansa noong 1941.
Umasa siya sang-ayon sa kaniyang anak na si Paraluman Santos-
Aspillera, na mapapasukan ng pagbabago ng pagbabago ang kaniyang
balarila pagkalipas ng 10 taon. Ngunit hanggang ngayon na mahigit 36 na
taon na ang nakalipas ay hindi pa
 Ingles ang wikang panturo, sa ingles nasusulat ang mga aklat na
ginagamit sapagkat lahat halos ay sinulat ng mga Amerikano, ang pinag-
uusapan at sinusuring wika ay Ingles. Kaya’t ang mga mag-aaral
pagkatapos ng kurso ay masidhi ang pagsampalataya nila sa wikang
Ingles at pangarap nilang magtrabaho Abroad.

 Tanggapin natin ang katotohanang kulang na kulang tayo ngayon ng mga

gurong Pilipino na may sapat na kaalaman sa linggwistika sa praktikal na
kahulugan nito upang makatulong sa paghahanda ng mga aklat
pambalarila at ng iba pang tunay na kagamitan.
 “ Ilang taon pa bago namatay ang aing ama, paulit-ulit niyang sinabi sa
akin: ‘Ang Balarilang iyan ay hindi gawang-Diyos. Pagkaraan ng mga
sampung taon ng pagtuturo, makikita na ninyo ang dapat baguhin at
palitan sa aklat na iyan. Kayong mga guro ang makakakita ng kakulangan
nito” – Paraluman Aspillera, the Manila times.

ANG LINGGWISTIKA SA PAGLINANG NG WIKANG

FILIPINO
Ilang mga halimbawa kung paano nag-aambag ang linggwistika
1. Sa pagpaplano at paggawa ng mga patakarang pangwika.
 Kailangan nating alamin kung ano ang pinakasuliranin natin sa wika:
 Paano mapapangalagaan ang mga wika ng pook na kinatatamnan ng
tunay na kulturang Pilipino
 Panimulang Linggwistika

 Paano mapapaunlad ang wikang Filipino bilang isa sa mga tatak at

kasangkapan natin sa pag-uugnayan bilang isang malayang lahi?
 Paanong mapapanitili ang Ingles bilang wikang tulay natin sa pagdukal
ng karunungan at pakikipag-ugnayang pandaigdig.
 Malaki ang maitutulong ng mga pangunahing linggwista ng bansa sa
pagpaplano kung paano gagamitin ang wika. Isa sa mga bunga nito ay
Dept. Order No. 25 seried of 1974 sa pagpapairal ng
BILINGGWALISMO (kasanayan sa dalawang magkaibang wika) sa
ating sistema ng edukasyon.
2. Sa paghahanda ng kagamitang panturo.
 Pagkatapos ipatupad ang patakarang edukasyong bilinggwal, lumitaw
ang gabundok na suliranin:
 Kakulangan ng mga kagamitang panturo sa mga asignaturang ituturo
sa Filipino.
 Kaya naman isinilang ang EDPITAF (Educational Development
Projects Implementing Task Force) ng Kagawaran ng Edukasyon
at Kultura upang siyang maghanda ng mga kailangang aklat at iba
pang kagamitang panturo.
APAT NA DIBISYON NG PAGHAHANDA NG MATERYALES
a. Araling Panlipunan – inihanda ng Kagawaran ng Edukasyon at
Kultura.
b. Edukasyong Panggawain – inihanda ng Philippine College of Arts
and Trades
c. Agham at Matematika – inihanda ng Science Education Center,
Unibersidad ng Pilipinas.
d. Wika (Filipino at Ingles) – inihanda ng Languages Study Center ng
Dalubhasaang Normal ng Pilipinas.
 Ang mga director ng EDPITAF ay sina Dr. Bonifacio D. Sibayan at Dr.
F.T. Otanes, kapwa mga kilalang linggwista.
 Makikita rito ang papel na ginagampanan ng linggwistika sa pagpapaunlad
ng Filipino sa pamamagitan ng paghahanda ng mga kagamitang panturo.
3. Ang pagkakaroon ng guro ng kaalaman at malawak na pananaw sa
kalikasan ng wika.
 Kapag malawak ang pananaw ng isang guro sa wika, kung ang lahat
ng salik ay patas, magiging higit siyang mabuting guro.
 Nagkakaroon ng ‘depth’ o lalim ang pagtuturo ng guro kapag may
malalim siyang pagkaunawa sa kalikasan at kakanyahan ng wika.
 Ang kaalaman sa linggwistika ay nakatutulong sa isang guro sa :
 Sa pagtukoy sa mga layunin ng pagkatuto
 Sa pag-alam sa paraan ng pagtuturo
 Sa pagtaya sa kaangkupan ng isang pagbabago sa pagtuturo
ng wika
 Sa pag-aayos ng mga dapat ituro sa wika.
 Dahil sa kawalan ng linggwistika ay pikit-mata niyang tinatanggap ang
anumang pagbabagong dala o uwi sa Pilipinas ng mga iskolar at
edukador sa ibang bansa.
 Sa mayamang kaalaman ng guro sa wika, mapagtatanto niya na ang
isang teknik sa pagtuturo ng wika sa ibang bansa ay nagging
matagumpay, ang nasabing teknik ay magiging angkop ding gamitin sa
pagtuturo ng Filipino
 Panimulang Linggwistika

 Ang isang gurong may nalalaman sa linggwistika ay higit na magiging

matagumpay sa kanyang gawain kaysa isnag gurong mga teknik
lamang ang alam.

Sanggunian:
Santiago, Alfonso O. (2004). Panimulang Linggwistika. Quezon City,
Philippines. Rex Printing Company, Inc.