Professional Documents
Culture Documents
Vakuminfüzyon
Vakuminfüzyon
net/publication/279981900
CITATIONS READS
2 6,657
1 author:
Ismail Durgun
ID ARGE Eğitim ve Danışmanlık
115 PUBLICATIONS 748 CITATIONS
SEE PROFILE
Some of the authors of this publication are also working on these related projects:
All content following this page was uploaded by Ismail Durgun on 11 July 2015.
ÖZET
Otomotiv sektöründe gerek emisyon değerlerinin aşağıya çekilmesi ve gerekse de yakıt tüketimindeki rekabet nedeni ile
ağırlık azaltma çalışmaları gün geçtikçe artmaktadır. Mevcut üretimde kullanılan sac malzemelerde bunu sağlamak için
çalışmalar yürütüldüğü gibi alüminyum, magnezyum ve kompozitler gibi farklı malzemelerin kullanılması da
araştırılmaktadır. Özellikle az sayıda üretilen otomobiller için kompozit malzemelerin kullanılması tercih edilmektedir.
Kompozit malzemelerde birim fiyat ve parça üretim süresi uzun olmak ile birlikte, kalıpların maliyetleri ve üretim
süreleri daha kısa olmaktadır. Bu nedenle kısa sürede ilk parçayı elde etmek mümkün olmaktadır. Bunun ile birlikte
otomotiv sektöründe çok farklı kompozit parça imalat yöntemleri kullanılmaktadır. Parçadan beklentiler üretim
yönteminin belirlenmesinde rol oynamaktadır. Kullanılan bu yöntemlerden biriside vakum infüzyon yöntemidir. Bu
çalışmada örnek bir otomobil motor kaputunun vakum infüzyon yöntemi ile imalatı gerçekleştirilmiştir. İç ve dış
parçaları ayrı ayrı üretilmiş ve daha sonra metal parlar da ilave edilerek motor kaputu komplesi oluşturulmuştur.
Komple hale getirilen parçanın optik tarama ile ölçümü yapılarak geometrik doğruluk analizi gerçekleştirilmiştir.
ABSTRACT
In the automotive sector should be reduced emission levels and fuel consumption as well as why the competition is
increasing day by day with the weight reduction efforts. Available in sheet materials used in manufacturing to provide
it as being made of aluminum, magnesium and composites are being explored , such as the use of different materials.
Especially for a small number of cars manufactured in composite materials are preferably used. Composite material
parts, the unit price expensive and production period to be longer, with costs and production times of the dies is less. In
a short time so it is possible to obtain the first part. In the automotive industry it is very different methodologies are
used for manufacturing composite components. Part of the production method for determining the expected role. This
method is used in one of the vacuum infusion method. In this study samples of the engine hood of a car has been
manufactured by the method of vacuum infusion. Inner and outer parts manufactured separately and then shines on the
metal is formed by adding the engine hood assembly. Complete with optical scanning of the piece, rendered analysis
was performed by measuring the geometric accuracy.
1.GİRİŞ
İki veya daha fazla malzemenin makroskopik düzeyde malzemedir. Bilim ve teknolojinin büyük bir hızla
birleştirilmesi ile elde edilen yeni malzeme, kompozit ilerlediği günümüzde her geçen gün yeni ve üstün
malzeme olarak adlandırılır ve meydana geldiği özelliklere sahip malzeme ihtiyacı ortaya çıkmaktadır.
malzemelerden farklı özelliklere sahip yeni tür bir Fiber takviyeli polimerik kompozitler ise özellikle
Genel
ikinci dünya savaşından sonra yaygın İstenilen kullanım seviyesine ulaşılamasa da ağırlıklarının
mühendislik malzemesi olarak birçok uygulamada yeni hem homologasyon hem de rekabet nedeni ile azaltılması
ve çekici malzemeler olarak ortaya çıkmıştır. Günümüzde ihtiyacı kompozit malzemelerin otomotiv sektöründe
bu yapıdaki kompozitlerin hava araçları, uzay araçları, kullanılmasının önünü açan başlıca etken olmuştur.
uydular, savunma, ev aletleri ve iş ekipmanları, sportif Aracın bazı parçaları bu amacı gerçekleştirmek için
araçlar, alt yapı sistemleri, kimyasal işlem donanımları, kompozit malzemelerden üretilmişlerdir. Örneğin %60
yapı sektörü, gıda sektörü, korozyon dayanımlı ürünler, ağırlık azaltması sağlayan ön çarpışma barı BMW M3
elektrik ve elektronik aletler, gemiler, denizaltılar, insan aracında kullanılmıştır (Şekil 1).
sağlığı açısından çok önemli olan tıbbi protezler ve
otomotiv gibi çok çeşitli alanlarda kullanımı oldukça
artmıştır [1,2].
Genel
Kompozit malzemelerde birim fiyat ve parça üretim 2. VAKUM İNFÜZYON YÖNTEMİ
süresi uzun olmak ile birlikte, kalıpların maliyetleri ve
üretim süreleri sac parça kalıplarına göre daha kısa Vakum infüzyon yöntemi 1980’li yıllardan beri başta
olmaktadır. Bu nedenle kısa sürede ilk parçayı elde etmek A.B.D. olmak üzere tüm dünyada, farklı sanayi dallarında
mümkün olmaktadır. Bu özelliği dolayısı ile konsept ve uygulanmakta olan bir kompozit imalat yöntemidir.
prototip araç üretiminde kullanılmaktadır (Şekil 3). Vakumlanmış ortam içerisinde reçinenin ilerlemesi
prensibiyle çalışan bu yöntemde, imalat hazırlıkları
tamamlanmış ürünün el değmeden üretimi
amaçlanmaktadır [12]. Çoğu zaman karmaşık yapılara
sahip kompozit elemanların üretimi için kullanılan bu
yenilikçi metotta, malzemelere emdirilen reçinenin uygun
viskoziteli olması önemlidir. Dar aralık ölçülerinin ve
uzun akış yollarının söz konusu olduğu yerlerde reçinenin
mümkün olduğu kadar kısa sürede güçlendirme
elyaflarına emdirilmesi gerekmektedir.
Genel
özellikle derin kalıplarda elyaf yüzeyine tam
olarak basması gerektiğinden derinlik hesaba
katılarak kesilmelidir. Kesildikten sonra
infüzyon macunu ile kalıp etrafına sızdırmaz
şekilde yapıştırılır.
• Vakum infüzyon düzeneğine vakum göstergesi
bağlanır ve vakum pompası açılır. Vakum
torbasında kaçak olup olmadığı vakum
göstergesi ve kaçak detektörü ile kontrol edilir.
• Reçine geçişini sağlayacak portlar düzenek
üzerine bağlanır.
• Gerekli reçine miktarı hazırlanır, bu miktar
hazırlanırken hortum içinde kalacak reçine de
hesap edilmelidir. Reçineye gerekli katkı
Şekil 6. Etrafından vakumlanıp reçinenin ortadan maddeleri eklenir ve karıştırılır.
verildiği vakum infüzyon sistemi (Tip 1) [13] • Hortumlar portlara takılarak reçine akışına
başlanır. Kalıbın her noktası reçine ile ıslanana
kadar işleme devam edilir. En son kalıbın köşe
noktaları ıslanır. Tüm noktalar ıslandıktan sonra
tüm reçine besleme hatları klemp ile kapatılır.
• Parça, vakum altında tamamen sertleşene kadar
tutulur. Sızdırmaz bant ayrılarak, önce torba
kalıptan sökülür ve reçine akış hatları temizlenir.
Daha sonra parça kalıptan çıkarılır.
Şekil 8. Motor kaput komplesinin detay parçaları Şekil 10. Üretilen motor kaput komplesi
Genel
4. SONUÇLAR Toplamda bu çalışmada olduğu gibi bir adet parça
isteniyorsa kompozit parça sac parçaya göre %94,5 daha
Üretilen motor kaputu iç ve dış saclarının ATOS marka ucuza elde edilebilmiştir. Maliyet açısından
3D tarama cihazı le ölçümleri yapılmıştır (Şekil 11 ve karşılaştırıldığında 124 adete kadar kompozit parça daha
Şekil 12). Ölçüm sonuçlarına bakıldığında motor kaputu avantajlı olmaktadır (Şekil 13). 124 adetten fazla bir
iç ve dış saclarındaki sapma değerleri parçaların proje üretim gerektiğinde ise sac parçadan üretmek daha
doğrulama faaliyetlerinde kullanılabilecek durumda avantajlı olacaktır.
oldukları görülmüştür.
Genel
4. Balıkoğlu, F., Arslan, N., 2013, “Denizel Sandviç
Kompozitlerin Üretim Parametresşerinin
Mekanik Özelliklerine Etkilerinin Araştırılması”,
II.Ulusal Ege Kompozit Malzemeler Sempozyumu,
İzmir, s.501-517
5. Poliya Poliester, 2012, Reçine İnfüzyon
Uygulaması
6. Mangino, E., 2004, “The Research Requirements
of The Transport Sectors to Facilitate An
Increased Usage of Composite Materials”, Centro
Ricerche Fiat
7. Cramer, D.R., Taggart, D.F., Hypercar, Inc., 2002,
“Design and Manufacture of an Affordable
Advanced Composite Automotive Body
Structure”, Proceeding of The 19th Internationel
Battery, Hybrid and Fuel Cell Electric Vehicle
Symposium & Exhibition, EVS-19
8. Sapuan, S.M., Ham K.W., Ng K.M., Woo C.K.,
Ariffin M.K.A., Baharudin B.T.H.T., Faieza A.A.,
Supeni E.E. and Jalil N.A.A., 2009, “Design of
Composite Racing Car Body For Student Based
Competition”, Seientific Research and Essay
Vol.4(11), pp.1151-1162
9. Grujicic, M., Arakere, G., Sellappan, V., Ziegert,
J.C., Koçer, F.Y., Schmueser, D., 2008, “Multi-
Disciplinary Design Optimization of A
Composite Car Door For Structural
Performance, NVH, Srashworthiness, Durability
and Manufacturability”, Multidicipline Modeling
in Mat. and Str. 4, XX-XX
10. Ning, H., Pillay, S., K.Vaidya, U., 2009, “Design
and Development of Termoplastic Composite
Roof Door For Mass Transit Bus”, Journale of
Materials and Design 30, pp. 983-991
11. Deuflou, J.R., De Moor, J., Verpoest, I., Dewulf,
W., 2009, “Enverionmental Impact Analysis of
Composite Use in Car Manufacturing”, CIRP
Annals, Manufacturing Technology 58, pp. 9-12
12. Genç, Ç., Arıcı. A.A., 2008, “Yat İmalatında
Kullanılan CTP Malzeme ve İmalat Yöntemleri
Bölüm III: Infüzyon Yöntemi”, Gemi ve Deniz
Teknolojisi Dergisi, Sayı: 178, s.16-21
13. Genç, Ç., 2006, “Cam Elyaf Takviyeli Plastiklerin
Üretim Yöntemlerinin Deneysel Karşılaştırması”,
Yüksek Lisans, Kocaeli Üniversitesi
Genel