2

MTB-MLE
Una nga Markahan- Modyul
5:Pagklase-klase san Pulong
Ngaran
 MTB-MLE – Ikalawang Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 5: Pag-uuri ng
Salitang Ngalan Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman,
kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda
ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing
ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na
ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga
ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit
maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-
akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Cristina T. Fangon
Editor: Elena V. Almario, Cita C. Merla, Marie Ann C. Ligsay PhD
Tagasuri: Marcela S. Sanchez, Racy V. Troy, Arnold A. Montemayor
Tagaguhit: Jeanette H. Payson
Tagalapat: Cristina T. Fangon
Tagapamahala: Nicolas T. Capulong PhD, CESO V
Librada M. Rubio PhD
Ma. Editha R. Caparas EdD
Nestor P. Nuesca EdD

Merlinda T. Tablan EdD

Ellen C. Macaraeg EdD
Elena V. Almario

Inilimbag sa Republika ng Pilipinas ng ___________________________

Kagawaran ng Edukasyon - Rehiyon III

Office Address: Matalino St., Government Center, Maimpis, City of San Fernando
Telefax: (045) 598-8580 to 89
E-mail Address: region3@deped.gov.ph
 2

MTB-MLE
Una nga Markahan – Modyul
5: Pagklase-klase san Pulong
Ngaran
Una nga Pamulong
Para sa mga magturutdo:
Malipayon n a pagkarawat sa asignatura nga MTB-MLE 2 san
Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa pag-aradman
Pagklase klase san Pulong Ngaran!
Ini nga modyul inburuligan, gindesinyo, nilinang ngan sinuri san
mga edukador gikan sa pampubliko ngan pampribadong institusyon
para gabayan ka, an maestra nga paradpagdaloy para mabuligan nga
makuha san eskwela an pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K
to12 habang kanira pinanagumpayan an pankalugaringon, panlipunan
ngan pang-ekonomikong hamon san pag-eskwela .
Ini nga pag-aradman ginlalauman nga makakaugnay an mga
eskwela san mapatnubay ngan Malaya na pagka-intindi sa mga
buruhaton nga tukma sa kanira kakayahan, laksi ngan oras.
Naglalayon liwat sini na mabuligan an mga eskwela para makab-ot an
nakasanayang pan-21 na siglo mintras insasaalang-alang an kanira
panginahanglan ngan kamutangan.
Bilang dugang sa material sa pang-una nga teksto, makikita ini
niyo nga kahon san pinaklawas sa mudyol:

Mga Pahirumdom para sa mga Magturutdo

Ini may sulod nga pahinumdom nga pulong o

estratihiya nga maggamit na ideya sa mga eskwela

Bilang magturutdo ginlalauman nga hahatagan mo sin pan-

una nga pag-aradman an mga eskwela kon paano an paggamit
sini nga modyul. Kinakailangan liwat subaybayan ngan ilista
an mga pag-asenso nira mentras ginbubuhat nira an
kalugaringon nga pag-aradma. Pwera pa sini ginlalauman liwat
nga nga gikan saiyo kinahanglan pa gud aghaton nga gabayn
an mga eskwela mantra ginbubuhat an mga buruhaton nga adi
sa sulod sa modyul.Para sa mga eskwela:

Para sa eskwela:
Malipayon na pagkarawat sa MTB-MLE 2
ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa
Pagklase-klase san Pulong Ngaran!
Ini nga modyul ginhimo bilang baton sa imo panginahanglanon.
Tuyo sini nga mabuligan ka sa imo pag-aram bisan war aka sa iyo

iii
sulod-pag aradman.Hingyap liwat sini nga matagan ka sin mga
mahinungdanon nga oportunidad san paghibaro.
Ini nga modyul in may mga bahin o parte ngan
panigaman nga kinahanglan mo masabutan.
Pag-admi Sini nga parte, maaadman mo an
kinahanglan mo mahibaruan sini nga
modyul.

Sarihi Sini nga test,makikita naton kun

nano na an imo nahibaruan san
leksyon sini nga modyul. Kun
nakuha mo an ngatanan nga tama nga
baton(100%) puydi mo laktawan ini
nga bahin san modyul.

Baliki Hamubo ini nga buruhaton o balik-

aral para mabuligan ka nga
mahidugtong an mga nauna o
natapos na mga leksyon sa kanan
leksyon.
Diskubriha Sa parte sini na bag-o nga pag-
aradman ipapakila sa iyo sa damo
nga pamaagi pareho sa istorya, kanta,
tula, pauna nga suliranin buruhata o
sitwasyon

Susiha Sini nga parte, hahatagan ka sin

halipot nga pagtalakay sa pag-
aradman. Katuyuanan sini na
mabuligan ka nga masabtan an mga

iv
 bag-o nga kosepto ngan mga
kasanayan.

Pauswaga Kaapi sini didi nga bahin an mga

buruhaton nga giniyahan
ginlugaringan paghimoa para
mapabaskog an imo pagsabot ngan
kinaadman parte sa leksyon.Puydi
nga modyul.mo itama o ig-korek an
imo baton sa praktis nga test gamit
an taramdan san tama nga mga baton
nga aada sa urhi sini

Huna-hunaa Makikita didi an mga pangutana o

bubutangan mo baton an mga
blangko sa mga pamulong o talata
para ma proseso.

Himoa May sulod ini na mga buruhaton nga

makakabulig para mabalhin an mga bag-
o nga kaaraman o kasanayan sa tinuod
nga sitwasyon o realidad san kinabuhi.

Himoa Ini an buruhaton nga an katuyuanan nga

masukol an antas san naadman sa
pagkab-ot san naadman nga kompetensi

Kadugangan nga Sa parte sini may ighahatag sa iyo nga

Buruhaton bag-o nga buruhaton para pauswagon an

v
 iyo kaalaman ngan kasanayan sa naarman
nga leksyon.
Sa kaurhian sini nga modyul, makikita mo liwat an:

Taramdan san Tama Ini an listahan sa ngatanan gin

nga Baton kukuhaan san paghimo ngan
paglinang sini nga modyul.

Mga importante nga pahinumdom san paggamit sini nga

modyul:
1. Gamiton ini nga may paghirot. Ayaw pagsurati sin bisan nano
nga marka o surat sa mga parti san modyul. Mag-gamit sin iba
nga papel para sa pogbaton san mga anseran.
2. Diri malimtan nga batonon an purbaran antis magbalhin sa iba
pa nga buruihaton na adi sa sulod san modyul.
3. Basaha sin maupay an mga pamaagi antis buhaton an kada
pagsasanay.
4. Obserbahan an katangkod nga integridad sa paghimo san mga
gawain ngan sa pag wawasto san mga baton.
5. Tapuson an presente ngan ginbubuhat antes magkadto sa iba nga
pagsasanay.
6. Pakibalik sa maestra kun tapos na batonon an mga pagsasanay.

Kon nakukurian ka magbatun san mga buruhaton ayaw pag-

vi
alang pag pangutana sa mga maestra. Pwede ka liwat mangaro bulig
kan nanay o tatay ngan sa imo magurang nga bugto mgan mga
kaurupod sa balay. Pensara gud pirme nga deri ka nag-inura.
Naglalaon kami nga pinaagi sini nga modyul nakakaranas ka
maupay ngan makukuha mo an halarom nga pagsabot san kompetinsi:
Kaya mo ini!!

vii
 Pag-admi

Pagkatapos san pag-aradman, Ginlalauman nga

makasiplikar nimo an mga pulong ngaran basi sa iba- iba nga
kategorya-tawo, butang, hayop ngan lugar.
MT2GA-Ib-3.1.1

Sarihi/Testingi
Pamaagi: Isurat an T kun an pipiho ngaran san tawo, B kun
bautang, H kun hayop, L kun lugar ngan P kun panhinabo.

1. barangay konsehal

2. kanding

3. ulonan

4. bunyag

5. librarya

1
 Aralin
Pagklase-klase san Pulong
1 Ngaran
Tanan na nakikit-an mo sa imo palibot mayda ngaran, pareho
san lapis, papel, maestra, sangkay, ido,tamsi, eskwelahan ngan iba pa.
Kun sugad, an tanan may ngaran.
Aram mo ba an ngaran may iba- iba nga klase?
Mao ini an atun diskubrihon.

Baliki

Pamaagi: Tukuyin ang salitang ngalan sa sumusunod na pangungusap.

Isurat an iyo baton sa anseranan nga papel.

1. Atab magmata si Ana.

2. Nagtotbras siya ngipon.

3. Natapo niya an iya misay.

4. Sa kusina siya nagkadto.

5. Gingakos niya an iya nanay.

 Diskubri
ha
Kada pag-abot san bulan san Abril damo sa aton an nag-uuli sa
kanra kanra probinsiya para magbakasyon. An iba man liwat sa
bungto napakadto. Diin man kita magpakadto sa adlaw san aton
bakasyon usa la an karuyag naton, an makaupod an mga hinigugma
naton sa kinabuhi
Basahon naton an istorya.

Madaliay na Pagbakasyon

Kada bakasyon napakadto an pamilya nira Mang Pol ngan

Aling Minda sa Mariveles. Didto sira nagpipirme sa sulod sa usa ka
domingo. Napakadto sira sa hulo. Malipayon sira panguha ngan
pagkaun sin mangga, sinigwelas ngan kasoy. Mayda mga manok ngan
baboy na ataman an ira Tiyo Arman. May mga ataman liwat mga ido
na nagsisilbing bantay.
 Pag-abot san patron nagpapasyada sira sa plasa para makakita
san mga kirit-un.
Malipayon an bakasyon san pamilya bisan kadali la.

Susih
a
Pamaagi: Pilia sa sulod san panaklong an eksakto nga baton
ngan isurat sa anseranan na papel.

1. Diin nagbakasyon an pamilya?

(Manila Marinduque Mariveles)

2. An baton sa usa nga numero, ngaran san .

(tawo butang lugar)

3. An kasoy ngan mangga ngaran san .

(tawo butang lugar)

4. An Aling Minda, Mang Pol ngan Tiyo Arman ngaran san mga
.
(tawo butang hayop)

5. An bakasyon ngan patron ngaran san mga .

(tawo panhinabo lugar)
 Aram mo ba tanan nga iyo gin-iisip nga lugar, panhinabo,
butang, tawo ngan nakit-an nga mga hayop mga klase san ngaran?
Ini an sulod san aton leksyon.

Halimbawa:
Ngaran san tawo:
Mang Pol silingan
Aling Minda amigo/sangkay
Ngrlan san hayop:
ido manok
baboy kanding
Ngaran san butang:
mangga kasoy
sinigwelas sugnaan
Ngaran san lugar:
Mariveles plasa
hulo parke
Ngaran san panhinabo:
patron kaadlawan
kasal bunyag

Mga pahidumdum sa magturutdo

Giyahan ng mga eskwela sa pagsagot sa mga

Pinatnubayang Pagsasanay.
 Pauswaga

Giniyahan nga Buruhaton 1

Pamaagi: Aramon an klase san ngaran sa kada numero. Isurat

sa iyo papel kun ini tawo, butang, hayop, lugar o panhinabo.
1. hulo

2. karabaw

3. gunting

4. Pasko

5. maestra/magturutdo

Giniyahang Ebalwasyon 1

Pamaagi: Aramon an klase san ngaran kada pades nga pulong.

Isurat sa iyo papel an A kun tawo, B kun hayop, C kun butang, D kun
lugar ngan E kun panhinabo.

1. simbahan eskwelahan

2. kanding kabayo

3. papel lapis

4.kaadlawan kasal

5. lola tata

Giniyahang Buruhaton/Hirimuon 2
 Pamaagi: Basaha an pamulong sa kada numero. Pilia an
letra san tama na baton sa mga pangutana.

1. Maupay magdrowing si Jowen. hain an ngaran san tawo?

a. Jowen b. maupay c. magdrowing

2. Ginhatagan ako si nanay sin bag-on na uyagan. Hain an

ngaran san butang?

a. ako b. ginhatagan c. uyagan

3. Nakalilipay an patron sa bungto san Balanga. Hain an ngaran

na panhinabo?

a. nakalilipay b. patron c. Balanga

4. Malipayon ako sa mga ataman nga tamsi ni Tiya Bering.

hain an ngaran san hayop?

a. tamsi b. Ante Bering c. nalipay

5. Maupay an hangin sa piliw san baybay. Hain an ngaran

san lugar?

a. piliwsan baybay b. lami/maupay c. hangin

Giniyahang Ebalwasyon 2

Pamaagi: Isurat an ngaran san ladawan para mabug-os an

pamulong. Arama kun nano nga klase ngaran.
1. nagpalit si Clarence sin .

2. Kaupay san na
patapo ni Tatay.

3. Ginbisita ko sira Lolo ngan Lola sadtu nga

.

4. Ginlanat ako san kahapon.

5. Malipayon ako adto ako sa

.
 Malayang Pagsasanay 1
Pamaagi: Butangi sin tsek () an pulong ngaran san tawo ngan
ekis () liwat an ngaran san hayop.

1. salampati -

2. unggoy -

3. amigo -

4. kanding -

5. tindero -

Malayang Pagtatasa 1

Pamaagi: Igdrowing an  kun ngaran san butang,  kun lugar

ngan  kun panhinabo.

1. kandila -

2. hospital -

3. kaadlawan -

4. bola -

5. plato -
Malayang Pagsasanay 2

Pamaagi: Basaha an pamulong sa kada numero. Talimuni an

eksakto nga baton.

1. Sira ate, kuya ngan nanay naglakaw. An mga pulong na may

badis ngaran san .

a. tawo b. butang c. lugar

2. Hain an ngaran san lugar?

a. misay b. tiil c. eskwelahan

3. An manok, baboy ngan tigre ngaran san .

a. tawo b. butang c. hayop

4. An kutsara, baso ngan plato ngalan san .

a. tawo b. butang c. hayop

5. hain sini an ngaran san panhinabo?

a. bunyag b. kuya c. simbahan

Malayang Pagtatasa 2

Pamaagi: Isurat sa tsart an ngaran san mga pulong subay san

klase sini.
 Tawo Butang Hayop Lugar Panhinabo

padi lapis sakristan

patron halas bunyag
agila lawa kasal
simbahan klinika madre
parke bag papel

Huna-
hunaa
An pangngalan o pulong ngaran natutunga sa lima nga
kategorya o klase. Ini an ngaran san:
 tawo

 butang

 hayop

 lugar o pook

 panhinabo
 Himoa
Pamaagi: Isurat an ngaran san mga masunod na ladawan.

1.
2. 3.

4. 5.
 Ebalwas
yon

Pamaagi: Arami an ngaran sa kada numero. Isurat an T kun

ngaran san tao, B kun butang, H, kun hayop, L kun lugar at P kun
panhinabo.

1. prinsipal

2. Adlaw san paghigugma

3. aninipot

4. Abucay, Bataan

5. pantahar

Kadugangan na hirimuon
Panuto: Pagsurat sin tulo nga halimbawa ngaran sa kada klase sini.

Ta Butang Hayop Lugar Panhinabo

wo
Taramdan san Tama
nga baton
Sanggunian
Urbien-Salvatus, G., Arit-Soner, B., Casao-Santos, N. and Pesigan-Tiñana,
R., 2013. Mother Tongue-Based Multilingual Education Kagamitan
ng Mag-aaral Tagalog. Pilipinas: MGO Enterprises.

Urbien-Salvatus, G., Arit-Soner, B., Casao-Santos, N. and Pesigan-Tiñana,

R., 2013. Mother Tongue-Based Multilingual Education Patnubay ng
Guro sa Tagalog. Pilipinas: MGO Enterprises.

15
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600 Telefax: (632) 8634-1072; 8634-

1054; 8631-4985
Email Address: *

16