Professional Documents
Culture Documents
R@RHM - H/JCRJ/HM CZR/KRK@C (R - C) R@RHM - H/JCRJ/HM CZR/KRK@C (R - C)
R@RHM - H/JCRJ/HM CZR/KRK@C (R - C) R@RHM - H/JCRJ/HM CZR/KRK@C (R - C)
R@RHM - H/JCRJ/HM CZR/KRK@C (R - C) R@RHM - H/JCRJ/HM CZR/KRK@C (R - C)
Ruihs Nhfhmhd
BK UZUZC @MJD 1
FJM@N_@F KW 1
GHFZMRHU GH\NHUK
<?<8
FHRH _JCIHCRH\
_uak syufur fkth phcahtfhc hths fjdhbkrht Hmmhd UYR. Hths ljrfht rhdnht bhc dkbhyhd-Cyh
sjdkcih pjnluhthc nhfhmhd kck bhpht tjrsjmjshkfhc sjlhihknhch njstkcyh. Uhmhwht bhc shmhn
sjn`ihh tjthp tjreurhd fjphbh \hsumummhd
sjn`i \hsumummhd Nudhnnhb
Nudhnnhb UHY., fjphbh
fjphbh shdhlht-shdhlhtc
shdhlht-shdhlhtcyh
yh bhc
fjphbh unhtcyh dkciih hfdkr zhnhc.
_jrthnh-thnh tjrknh fhskd pjcumks uehpfhc fjphbh b`sjc bhc tjnhc-tjnhc yhci tjmhd
njnlhctu bhc njnljrkfhc pjcijthduhc fjphbh fhnk sjdkciih nhfhmhd kck bhpht tjrsjmjshkfhc
bjcihc aubum ”R`thm _hrjctjrhm Cutrktk`c(R_C)„
Nhfhmhd kck nhskd ahud bhrk fjsjnpurchhc, bhc akfh hbh fjshmhdhc bhmhn dhm ksk bhc
pjcyusuchcyh, pjcumks ljrdhrhp shrhc bhc frktkffhc yhci lhkf bhrk phrh pjnlheh bjnk
Rkn _jcumks
BHGRH\ KUK
H. _jcbhdumuhc
_jcbhdumuhc .............
....................
..............
..............
.............
.............
..............
.............
...................
...........................
.............. 2
L. Ruauhc......
Ruauhc.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
.............
.............
..............
..............
...........
.... :
E. \unushc
\unushc Nhshmhd
Nhshmhd ..............
....................
.............
..............
..............
.............
.............
............................
........................
... :
LHL KK RKCAHZHC
RKCAHZHC _ZURHFH
_ZURHFH .................................................................. .. 7
......................................................... ...........
H. R`thm _hrjctjrhm
_hrjctjrhm Cutrktk`c
Cutrktk`c (R_C).......
(R_C)..............
..............
.............
.......................
.............................
............ 7
L. Ajcks Cutrksk
Cutrksk _hrjctj
_hrjctjrhm
rhm R`thm.....
R`thm............
..............
..............
.............
.............
.................
.........................7
...............7
E. Dhm yhci pjrmu bkpjrdhtkfh
bkpjrdhtkfhc
c sjmhnh
sjmhnh pjnljr
pjnljrkhc....
khc..........
................
..........................4
................4
B. Ajcks-ajck
Ajcks-ajckss Cutrksk
Cutrksk _hrjctjrhm..
_hrjctjrhm........
.............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
................4
..........4
J. Ruauhc
Ruauhc _jnljrkh
_jnljrkhc
c Cutrksk
Cutrksk _hrjctjrhm..
_hrjctjrhm.........
..............
..............
.............
..........................
.....................88
.88
G. Kcbkfhsk
Kcbkfhsk Cutrksk
Cutrksk _hrjctj
_hrjctjrhm..
rhm.........
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..................88
...........88
I. F`csjp
F`csjp yhci
yhci _jrmu
_jrmu Bkshnhfhc
Bkshnhfhc Njcijchk
Njcijchk Cutrks
Cutrkskk _hrjctjr
_hrjctjrhm.............8<
hm.............8<
D. E`ct`d Ujbkhhc......
Ujbkhhc.............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
............................
..............................8<
.........8<
K. Ahmur Cutrksk
Cutrksk _hrjctjrhm..
_hrjctjrhm.........
..............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
...................
............... 82
H. Fjsknpumh
Fjsknpumhc.......
c..............
..............
.............
.............
..............
..............
.............
.............
..............
.............
.............
..............
....... 84
LHL K
_JCBHDZMZHC
H. Mhth
Mhthrr Ljm
Ljmhf
hfhc
hci
i
Bufucihc cutrksk njruphfhc suhtu lhikhc yhci tkbhf lksh bkpkshdfhc bhrk nhchajnjc
d`mkstkf tjruthnh uctuf phskjc yhci shfkt frktks `mjd fhrjch tkcbhfhc ljbhd hthu c`c ljbhd.
_hbh lhcyhf fhsus fjhbhhc phskjc njnluruf hthu lksh njckciihm yhci lufhc bksjlhlfhc
`mjd pjcyhfkt uthnh chnuc sjlhihk f`npmkfhsk sjfucbjr bhrk nhmcutrksk. Dhm kck pjctkci
lhik phrh fmkcksk uctuf njnhdhnk pjrulhdhc njthl`mksnj tulud yhci tjrahbk phbh pr`sjs
tjrsjlut. Dhm pjctkci mhkc yhci tkbhf lksh bkmuphfhc hbhmhd lhihknhch njcbufuci phskjc
bjcihc cutrksk yhci lhkf. Cutrksk jctjrhm njruphfhc pkmkdhc pjrthnh uctuf phskjc, chnuc
akfh hbh f`ctrhkcbkfhsk, dhrus sjmhmu bkpjrtknlhcifhc uctuf njciiuchfhc cutrksk
c utrksk phrjctjrhm
(Uuryh L, <??7).
Cutrksk sjpjrtk dhmcyh `fskijc bhc ehkrhc sjchctkhsh bklutudfhc `mjd tulud. _jcbjrkth
yhci tkbhf bhpht nhfhc hthu tkbhf l`mjd nhfhc dhrus tjthp njcbhpht nhsufhc cutrksk
njmhmuk ehrh jctjrhm (pkph chs`ihstrkf) hthu ehrh phrjctjrhm (kctrhvjch). Cutrksk phrjctjrhm
tkbhf njciihctkfhc gucisk hmhnkhd usus, fhrjch ktu dhcyh njruphfhc ahmhc pkcths sjnjcthrh
shnphk usus ljrgucisk c`rnhm fjnlhmk (\hnmk, <??;).
Rjfckf cutrksk phrjctjrhm njnhci tkbhf nubhd bhc pjcud mkfu-mkfu nhshmhd lk`fknkh
bhc gksk`m`ik.
gksk`m`ik. Auih dhrih rjmhtkvj nhdhm tjthpk
tjthpk akfh bkiuchfhc bjcihc ljchr phbh pjcbjrkth
yhci tjpht, phbh hfdkrcyh hfhc bhpht bkdjnht mjlkd lhcyhf lkhyh yhci sjnjstkcyh fjmuhr
uctuf hctklk`tkf bhc whftu tkciihm bkrunhd shfkt. E`ct`d fjshmhdhc yhci nhskd lhcyhf
bktjnufhc
bktjnufhc bkrunhd shfkt yhktu pjnljrkhc
pjnljrkhc pr`tjkc
pr`tjkc thcph fhm`rk fhrl`dkbrht
fhrl`dkbrht yhci eufup bhc
pjnljrkhc ehkrhc njmhmuk vjch pjrkgjr bknhch `sn`mhrkths ehkrhc tjrsjlut mjlkd bhrk ;?? n
@sn`m yhci sjdhruscyh njmhmuk vjch sjctrhm. Akfh frksks fhthl`mksnj fjekm sjbhci tulud
njnpucyhk eufup ehbhcihc tkbhf tknlum nhshmhd hphpuc. _jcbjrkth bjwhsh nubhd sjdht
bjcihc sthtus ikzk yhci lhkf, bhpht njcahmhck pjnljbhdhc, puhsh :-9 dhrk sjtjmhd `pjrhsk
sjnlud bhc pumhci bjcihc sjmhnht dhcyh bjcihc fjruikhc pjcuruchc ljrht lhbhc. Rjthpk
phbh fjcyhthhccyh mjlkd lhcyhf pjcbjrkth yhci f`cbksk hwhmcyh subhd ajmjf (ljrht lhbhc
furhci, fhbhr hmlunkc = 5,: ir/bm), uctuf pjcbjrkth kck puhsh puhsh phseh ljbhd/phseh
trhu
trhunh
nh :-9
:-9 dhrk
dhrk dhcyh
dhcyh njcbh
njcbhph
phtt kcgu
kcguss jm
jmjft
jftr`
r`mk
mktt su
subh
bhd
d eufup
eufup uc
uctu
tuf
f njce
njcejt
jtus
usfh
fhc
c
dkp`hm
dkp`hmlun
lunkcj
kcjnkh
nkh,, dhnlht
dhnlhthc
hc pjcyjnl
pjcyjnludh
udhcc mufh,
mufh, pjc
pjcuru
uruchc
chc bhyh
bhyh thdhc
thdhc tulud
tulud sjdkci
sjdkciih
ih
kcgjfs
kcgjfskk nubhd
nubhd njcyjlh
njcyjlhr.
r. Ujdkcii
Ujdkciihh lhcyhf
lhcyhf bkhcth
bkhcthrh
rh pjcbjrk
pjcbjrkth
th phseh
phseh ljbhd
ljbhd mhphrh
mhphrht`n
t`nkk
fhrjch pjrg`rhsk kmjun (typdus hlb`nkchmks), kcvhikchsk, v`mvumus, hthu djrckh kcfhrsjrhth
fj
fjnu
nubk
bkhc
hc njci
njcihm
hmhnk
hnk fj
fjl`e
l`e`r
`rhc
hc ah
ahdk
dkth
thc
c us
usus
us yh
yhci
ci njcy
njcyjl
jlhlf
hlfhc
hc pj
pjrk
rkt`
t`ck
cktk
tkss ht
hthu
hu
jctjr`gkstumh fj fumkt. Bjcihc lhctuhc cutrksk yhci lhkf pjcyumkt-pjcyumkt ghthm kck bhpht
LHL KK
RKCAHZHC _ZURHFH
H. R`thm _hrjctjrhm Cutrktk`c (R_C)
nhfr`cutrkjc bhc nkfr`cutrkjc yhci bkljrkfhc mhcisuci thcph njmhmuk shmurhc pjcejrchhc,
njmhkcfhc
njmhkcfhc sjehrh kctrhvjch ([umkhch, <??;). Cutrksk phrjctjrhm
phrjctjrhm t`thm lkhshcyh ljrkskfhc
ljrkskfhc
fhrl`dkbrht, pr`tjkc, mjnhf, hshn hnkc`, jmjftr`mkt, vkthnkc bhc nkcjrhm yhci bkljrkfhc
fjtkfh phskjc tkbhf njcjrknh hsuphc cutrksk bhmhn ljctuf mhkc (Lhku bhc Uphkc, <?8;) uctuf
njnjcu
njnjcudk
dk fjlutud
fjlutudhc
hc cutrk
cutrksk
sk phskjc
phskjc yhci tkbhf
tkbhf nhnpu
nhnpu njcif`
njcif`csu
csunsk
nsk hthu
hthu njcyjr
njcyjrhp
hp
nhfhchc sjehrh hbjfuht njmhmuk shmurhc pjcejrchhccyh (ihstr`kctjstkchm) sjmhnh nkcknhm :
dkciih 9 dhrk. _jnljrkhc cutrksk phrjctjrhm t`thm bkkcbkfhskfhc tjrdhbhp fjm`np`f phskjc
yhci tkbhf nhnpu, tkbhf l`mjd, hthu tkbhf nhu nhfhc sjdkciih tkbhf nhnpu njnjcudk
fjlutudhc cutrkskcyh sjehrh pjr`rhm bhc uctuf njcucahci gucisk `rihc pjrtunludhc lhyk
bknhsh bjphc (Djcbhrt` jt hm., <?876 Zcijr bhc D`mzirhlj, <?84).
Ujbkhhc cutrksk phrjctjrhm lkhshcyh bkljrkfhc uctuf phskjc bjcihc f`cbksk shmurhc
ejrch
ejrch yhci
yhci tkbhf
tkbhf bhpht
bhpht ljrguc
ljrgucisk
isk bjcihc
bjcihc lhkf
lhkf hfklht
hfklht ljrlhih
ljrlhihkk f`cbksk
f`cbksk fmkcks
fmkcks sjpjrt
sjpjrtkk
nhmg`rnhsk kctjstkchm, ljbhd shmurhc ejrch, jctjr`f`mjtks cjftr`tkfhc, bkstrjss pjrchghshc,
phskjc bjcihc DKW/HKBU (@BDH), phskjc fhcfjr, sjrth uctuf njcucahci tunlud fjnlhci
lhyk bhc njciurhcik ihciiuhc pjrtunludhc bhc fjrushfhc pjrnhcjc `thf phbh lhyk
prjnhtur (Ykbkhsh jt hm., <?87).
L. Aj
Ajcks
cks Cutrk
Cutrksk
sk _hrj
_hrjct
ctjrh
jrhmm R`th
R`thmm
Ajcks cutrksk phrjctjrhm t`thm tjrbkrk hths buh yhktu cutrksk phrjctjrhm t`thm pjrkgjrhm bhc
cutrksk phrjctjrhm t`thm sjctrhm
8. Cutrksk
Cutrksk _hrjctjrh
_hrjctjrhmm R`thm _jrkgjrhm
_jrkgjrhm
Cutrksk phrjctjrhm t`thm pjrkgjrhm hbhmhd cutrksk phrjctjrhm t`thm yhci bkljrkfhc
njmhmuk hfsjs pjrkgjr. Cutrksk phrjctjrhm t`thm pjrkgjr bkiuchfhc uctuf njnljr cutrksk
fjphbh phskjc bhmhn whftu yhci skcifht (9-8? dhrk). Hphlkmh cutrksk phrjctjrhm t`thm
bklutudfhc bhmhn ahcifh whftu yhci mjlkd phcahci nhfh mhruthc mjnhf bkthnlhdfhc.
Dhm kck ljrtuauhc uctuf njnljrkfhc jcjriy mjlkd bhc njcejihd fjfurhcihc hshn mjnhf
jsjcskhm (D`mnhc, 8;496 Ahued, jt hm, <??;).
Wjchh pjrkgj
Wjc pjrkgjrr bhpht
bhpht njcjrk
njcjrknh
nh mhruth
mhruthc
c kca
kcajfs
jfskk > ;?? n@sn/M
n@sn/M bhc sjsuhk
sjsuhk uctuf
uctuf
bkljrkfhc jnumsk mjnhf kctrhvjch yhci ks`t`cks bhc mhruthc bjfstr`sh dkp`fhm`rk (e`ct`d,
bjfstr`sh 8?%) (Kshhes, jt hm., 8;99). Wjch hfsjs pjrkgjr yhci sjrkci bkiuchfhc hbhmhd
vjch njthehrphm, b`rshm vjc`us hred,
hred, vjch sjghmkf bhc vjch lhskmkf (Uehmjs, <??:).
Ihnlhr <. Wjch hfsjs pjrkgjr phbh pjrnufhhc mjcihc (Uehmjs, <??:)
<. Cutrksk
Cutrksk _hrjct
_hrjctjrhm
jrhm R`thm Ujctrhm
Ujctrhm
_jnljrkhc njmhmuk vjch sjctrhm ljrskght mjlkd pjrnhcjc bhrkphbh pjnljrkhc sjehrh
pjrkgjr. Wjch sjctrhm bhpht njcjrknh mhruthc bjcihc `sn`mhrkths tkciik bhc v`munj
mhruthc yhci mjlkd lhcyhf bhpht bkljrkfhc phbh shtu whftu. _jnljrkhc sjctrhm
njciiuchfhc suhtu tkpj tulj fhtjtjr yhci bkphshci phbh vjch bklhwhd tumhci sjmhcifh
(vjch auiumhrks hthu vjch sulfmhvkhc) sjtjmhd bk`pjrhsk.
b k`pjrhsk. Hphlkmh ahrun suctkf ljrhbh
bkbhmhn tulud, bk lhwhd fumkt,
f umkt, sjmhmu tjrbhpht rjskf` kcgjfsk yhci njnhsufk bhrhd bhc
njcyjlhlfhc sjptksjnkh. Kcgjfsk kck ljrskght shciht sjrkus. Akfh kcgjfsk tjrahbk, sjmhci
kcgus yhci bkphshci dhrus bkfjmuhrfhc bhc cutrksk phskjc bkdjctkfhc (D`mnhc, 8;496
_hycj-Ahnjs bhc Fdhwhah, 8;;5).
E. Dhm [hci
[hci Dhrus
Dhrus Bkpjrdht
Bkpjrdhtkfhc
kfhc Ujmhnh
Ujmhnh _jnlj
_jnljrkh
rkhc
c
_jnljrkhc cutrksk phrjctjrhm ununcyh bknumhk phbh dhrk fj KKK phseh-ljbhd/trhunh.
Akfh fjhbhhc njnlutudfhc f`rjfsk cutrksk ejpht, nhfh pjnljrkhc phmkci ejpht <2 ahn
phseh-trhunh/ljbhd. Akfh fjhbhhc rhiu bhpht bkmhfufhc pjnjrkfshhc fhbhr iumh. Akfh fhbhr
iumh bhrhd = <?? ni/bm phbh pjcbjrkth c`c bkhljtke, cutrksk phrjctjrhm bhpht bknumhk.
Cutrksk phrjctjrhm tkbhf bkljrkfhc phbh fjhbhhc sjlhihk ljrkfut 1
- <2 ahn
ahn phse
phseh-
h-lj
ljbh
bhd/
d/tr
trhu
hunh
nh
- Ihihm chphs
- Ud`ef
- Bjnhn tkciik
- Lr
Lrhk
hkc
c bjht
bjhtd
d (hm
(hmhs
hs hc e`
e`st
st-l
-ljcj
jcjgk
gkt)
t)
B. Aj
Ajcks
cks-Aj
-Ajcks
cks Cutr
Cutrksk
ksk _hr
_hrjct
jctjr
jrhm
hm
8. Mjnhf
Mkpkb bkljrkfhc sjlhihk mhruthc ks`t`cks yhci bhpht bkljrkfhc njmhmuk vjch pjrkgjr
. Mkpkb
Mkpkb bkljrkfhc uctuf njcejihd
njcejihd bhc njci`rjfsk
njci`rjfsk bjgkskjcsk
bjgkskjcsk hshn mjnhf.
mjnhf. Ujlhikhc
ljshr ljrhshm bhrk nkcyhf fhehci fjbjmhk, yhci f`np`cjc uthnhcyh hbhmhd mkc`mjke,
`mjke, phmnktke, mkc`mjcke,bhc stjhrke hekbs.
Fjtkfh njciiuchfhc sjbkhhc cutrksk ajcks kck Ahcihc njchnlhd sjsuhtu fj bhmhn
mhruthc jnumsk mjnhf. Mhmu pjrkfsh l`t`m tjrdhbhp jnumsk yhci tjrpkshd njcahbk mhpkshc
mhpkshc hthu ljrlukd, akfh bktjnufhc, ahcihc bkiuchfhc, bhc fjnlhmkfhc fj ghrnhsk,
ahcihc njciiuchfhc KW gkmtjr fhrjch phrtkfjm bk jnumsk mjnhf tjrmhmu ljshr uctuf
nhnp
nhnpu
u njmj
njmjwh
whtk
tk gkmt
gkmtjr
jr.. Rj
Rjth
thpk
pk gkmt
gkmtjr
jr 8.<
8.< νn ht
hthu
hu mj
mjlk
lkd
d lj
ljsh
shrr bk
bkiuc
iuchf
hfhc
hc uctuf
uctuf
njnucifkcfhc jnumsk mjnhf mjwht njmhmuk gkmtjr.
Iuchfhc mulhci hcikc fhrjch mhruthc kck tjrsjbkh bhmhn fjnhshc l`t`m fheh.
Ljrkfh
Ljrkfhc
c R_C kck phbh hwhmcy
hwhmcyhh 8 nm/njc
nm/njckt,
kt,n`ck
n`ckt`r
t`r vkthm
vkthm skic
skic sjtkhp
sjtkhp 8? njckt
njckt bhc
hshn hnkc` dhrus bkmkcbucik fhm`rk yhci eufup, hihr hshn hnkc` yhci bkljrkfhc kck
tkbhf bklhfhr njcahbk jcjrik ( imuf`cj`ijcjsks). Ahcihc njnljrkfhc hshn hnkc` akfh
fjlutudhc fhm`rk ljmun bkpjcudk.
Bkpjrmufhc pjrmkcbucihc 8:? fehm ( fhrl`dkbrht ) uctuf sjtkhp irhn cktr`ijc ht
hthu
hu
<: fehm uctuf tkhp irhn hshn hnkc` . Fhm`rk bhrk hshn hnkc` ktu sjcbkrk tkbhf kfut
bhmhn pjrdktucihc fjlutudhc fhm`rk. Uhtu irhn C ( cktr`ijc ) sjthrh 7,<: irhn hshn
hnkc` hthu pr`tjkc akfh bkljrkfhc pr`tjkc 8 irhn/ fi > :? irhn / dhrk n
nhfh
hfh bkpjrmufhc
fhrl`dkbrht ( :?17,<: ) x 8:? fehm > 8<?? fehm hthu 5?? irhn.
Ujmjckun 7? nei
K`bkbj 9: nei
([hcuhr,<?8:).
sultrht mhkc. Fhm`rk nutmhf bkeufupk mjlkd bumu. Bkpjrmufhc bjfsr`sj 7 irhn /fi.dhrk
(5??
(5?? ir) uctuf fjlutu
fjlutudhc
dhc jcjrik
jcjrik lhshm
lhshm <: fehm/f
fehm/fi.
i. Hsh
Hshn
n hnkc`
hnkc` bklutu
bklutudfh
dfhc
c uctuf
uctuf
rjijcjrhsk sjm, skctjsks jcskn bhc vksjrhm pr`tjkc. Rjthpk pjnljrkhc hshn hnkc` dhrus
bkmkcb
bkmkcbucik
ucik fhm`
fhm`rk,
rk, hihr
hihr hshn
hshn hnkc`
hnkc` tjr
tjrsjl
sjlut
ut tkbhf
tkbhf bklhfh
bklhfhrr njcahb
njcahbkk jcjrik
jcjrik
(imuf`cj`ijcjsks) Rkhp irhn Cktr`ijc dhrus bkmkcbucik 8:? fehm ljruph fhrl`dkbrht.
Uhtu irhn Cktr`ijc sjthrh 7,<: irhn pr`tjtkc. _r`tjkc :? ir njnjrmufhc ( :? 1 7,<: ) x
8:? f ehm > 8<?? fehm hthu 5?? irhn fhrl`dkbrht. Fhm`rk bhrk hshn hnkc` ktu sjcbkrk
tkbhf kfut bhmhn pjrdktucihc fjlutudhc fhm`rk. Ahcihc njnljrkfhc hshn hnkc` akfh
fjlutudhc fhm`rk ljmun bkpjcudk.
5. Rkbhf
Rkbhf njmh
njmhfufh
fufhc
c pjrhw
pjrhwhth
hthc
c hsjpt
hsjptke
ke
_jcyumkt
_jcyum kt tr`nlpmjlk
tr`nlpmjlktks
tks fhrjch krkthsk vjch sjrkci
sjrkci bkkfutk
bkkfutk rhbhci/
rhbhci/ kcgjfsk.
kcgjfsk. _rjvhmjcsk
_rjvhmjcsk
kcgjfsk ljrfkshr hcthrh <-5? % Funhc sjrkci bktjnufhc hbhmhd gm`rh fumkt yhci tjrlhwh
nhsuf phbh pjcyumkt hthu ihctk pjcutup mufh kcgusj ([hcuhr, <?8:).
D. E@CR@D UJBKHHC
8. Cutrksk _hrjctjrhm R`thm
h. Emkcknkx C;I8:J
- Mhruthc
Mhruthc stjrkm,
stjrkm, c`c
c`c pkr`ijckf
pkr`ijckf uctuf
uctuf kcgus
kcgus kctrhvjch.
kctrhvjch. Bkfjnhs
Bkfjnhs bhmhn
bhmhn shtu
shtu fhct`ci
fhct`ci
bjcihc buh lhikhc1 shtu ljrksk mhruthc hshn hnkc` bjcihc jmjftr`mkt, lhikhc yhci
mhkc ljrksk imuf`sh
imuf`sh bjcihc fhmskun. Rjrsjbkh bhmhn ufurhc 8 mktjr
- E`np`sktk`c1
C ktr`ijc (i) 2.7 Hshn Hnkc` (i) <4 Imuf`sh 9: (i) 9: R`thm fhm`rk (ffhm) 28?
Fhm`rk imuf`sh (ffhm) 5?? Chtrkun (nn`m) 5: Fhmkun (nn`m) 5? Nhicjskun
(nn`m) <.: Fhmskun (nn`m) <.5 Hsjtht (nn`m) :? Fm`rkbh (nn`m) 2? G`sght
bhmhn D_@2― (nn`m) 8: pD 7 @sn`mhrkths (n@sn/m) 42:
l. Nkc`guskc _hjb
- mhruth
mhruthc
c hshn hnkc` :% ljlhs fhrl`dk
fhrl`dkbrh
brht,
t, njcihcbu
njcihcbuci
ci jmjftr`m
jmjftr`mkt
kt bhc vkthnkc,
vkthnkc,
tjruthnh uctuf hchf-hchf bhc lhyk. Lhikhc bhrk mhruthc cutrksk phrjctjrhm phbh
prjnhtur bhc lhyk. Njnljrk pr`tjkc pjnlhciuc, jmjftr`mkt, vkthnkc bhc hkr phbh
fhsus bk nhch pjnljrkhc pjr`rhm tkbhf eufup hthu tkbhf njnucifkcfhc, fhsus bk
nhch
nhch fjlut
fjlutudh
udhc
c pr`t
pr`tjk
jkc
c njck
njckcif
cifht
ht,, bj
bjgk
gksk
skjc
jcsk
sk pr
pr`t
`tjk
jkc
c hthu
hthu fh
fhth
thl`m
l`mks
ksnj
nj
pr`tjkc. F`np`sksk1 Rkhp 8??? nm njcihcbuci1
M-Ks`mjuskc <.:88 i
M-Mjuskc <.9;? i
M-Mkskc <.?;< i
M-Njtk`ckc ?.;97 i
M-Gjckmhmhckc 8.485 i
M-Rrj`ckc 8.925 i
M-Rrkpt`ghc ?.::4 i
M-Whmkc <.?;< i
M-Hrikckc 5.249 i
M-Dkstkbkc ?.7;4 i
M-Hmhckc ;.<:2 i
M-Hsphrtke hekb 2.?2: i
C-Hejtym-M-eystjkcj ?.87? i
M-Imuthnke hekb ;.:?? i
Imkskc 5.42: i
M-_r`mkc 2.84: i
C-Hejtym-M-tyr`skcj ?.522 i
Cke`tkchnkbj ?.?7? i
_krkb`fskc dkbr`fm`rkbh ?.?2? i
\kl`gmhvkc-:‼-pd`spdhtj ?.??<: i
s`bkun shmt
Fhmkun dkbr`fskbh 8.2?5 i
Chtrkun dkbr`fskbh 8.<?? i
Fhmskun fm`rkbh ?.95: i
Nhicjskun hsjtht
kih pjrthnh. _hbh tktkf kckmhd tjnpht yhci phmkci hnhc uctuf njcihfsjs
vjch sulfmhvkh. Mhcbnhrf tjnpht kcsjrsk vjch sulfmhvkh hbhmhd phbh bhjrhd
kcsjrsk nusfumus sfhmjcus hctjrk`r phbh tuljr`skths kih pjrthnh, yhci tjrmjthf
bkp`stjrk`r fmhvkfumh.
- Uuprhfmhvkfumh
Mhcbnhrf phbh fhcumhsk vjchsu lfmhvkh ahmur suprhfmhvkfumh sjruph
bjcihc ahmur kcgrhfmhvkfumh, fjeuhmk tjnpht kcsjrskcyh phbh subut hcthrh sksk
mhtjrhm nusfumus stjrfmjkb`nhst`kbjus bjcihc fmhvkfumh (Uuryh L, <??7)
b. _jrkpj
_jrkpjdjrh
djrhmmy
mmy Kcsjrtj
Kcsjrtjb
b Ejctrhm
Ejctrhm Ehtdjtjr
Ehtdjtjr (_KEE)
(_KEE)
_KEE hbhmhd fhcumhsk vjch sjctrhm njmhmuk vjch pjrkgjr, lkhshcyh bk bhjrhd g`sh
fulktk yhfck phbh vjch sjghmkfh hthu vjch lhskmkfh, njciiuchfhc fhtjtjr bkhnjtjr
fjekm, chnuc gmjfskljm bhc eufup phcahci (dkciih ;? en). Zctuf njcejihd
f`npmkfhsk pjrmu bkpjrdhtkfhc vksklkmkths bhc ufurhc vjch-vjch bk mjcihc, fjhbhhc
fmkcks, n`lkmkths bhc fjcyhnhchc phskjc, pjnhfhkhc ahcifh mhnh tkbhf kbjhm uctuf
njt`bj kck. _KEE tkbhf e`e`f lhik phskjc yhci dhrus bubuf bk fursk r`bh hthu
njnhfhk t`cifht sjlhl bhpht njcknlumfhc ijsjfhc hcthrh fhtjtjr bjcihc tuckfh
kctknh sjdkciih tknlum pdmjlktks.
<. _jrkpdjrhm
_jrkpdjrhm _hrjctj
_hrjctjrhm
rhm Cutrktk
Cutrktk`c
`c (__C)
h. Kcbkfhsk __C
- Uupmjn
Uupmjnjctjcthsk
hsk tjrdhbh
tjrdhbhp p cutrks
cutrkskk jctjrh
jctjrhmm yhci
yhci tk
tkbhf
bhf hbjfuht
hbjfuht
- _jnjcu
_jnjcudhc dhc f jlutud
jlutudhchc lhshm
lhshm phbh pjcbjrkth
pjcbjrkth ckc-bj
ckc-bjpmj
pmjsk
sk bhc bhpht
bhpht
njct`mjrhcsk 5 mktjr ehkrhc pjrdhrk
- _jcbjr
_jcbjrkth
kth bjcihc
bjcihc hfsj
hfsjss vjch
vjch sjctr
sjctrhm
hm bkf`
bkf`ctr
ctrhkc
hkcbkfh
bkfhskf
skfhc
hc (Uur
(Uuryh
yh L, <??
<??7)
7)
l. F`ctrhkcbkfhsk __C
- _jcbjr
_jcbjrkth
kth dkpj
dkpjrfh
rfhth
th l`mksn
l`mksnjj sj pjrtk
pjrtk mufh
mufh lhfhr
lhfhr bhc
bhc trhun
trhunhh ljrht
ljrht
- _jcbjrkth
_jcbjrkth bjcihc fjlutudhc
fjlutudhc ehkrhc
ehkrhc sulsthcskhm
sulsthcskhm tjrtjctu,
tjrtjctu, nkshmcyh
nkshmcyh phbh phskjc
gkstumh jctjr`futhcjus bjcihc `utput tkciik
- _jcbjr
_jcbjrkth
kth yhci tjmhd
tjmhd njnhfhk
njnhfhk hfsjshfsjs vjch sjctrhm
sjctrhm uctuf tuauhc
tuauhc mhk
mhkc
c
bknhch cutrksk phr jctjrhm bhpht njciiuchfhc
njciiuchfhc fhtjtjr yhci tjmhd hbh
- Hfsj
Hfsjss vjch
vjch pj pjrk
rkgj
gjrr tkbh
tkbhff bhpht
bhpht bkmh
bkmhfu
fufhc
fhc
- _hskjc
_hskjc yhci
yhci njnl
njnlutuutudfh
dfhcc cutrks
cutrkskk phr jctjrh
jctjrhmm ahcifh
ahcifh mhnh
mhnh (38
(38 lumhc)
lumhc) (Uuryh
(Uuryh L,
<??7)
e. Fjuc
Fjuctu
tuci
cihc
hc __C
__C
- Rjrdkc
Rjrdkcbhr
bhr bhrk
bhrk f`n pmkfhs
pmkfhskk fhcumhs
fhcumhskk vjch sjctrh
sjctrhmm
- _j
_jrh
rhwh
whththc
c fhtjt
fhtjtjr
jr yhci
yhci mj
mjlk
lkd
d nubh
nubhd d
- Njciurhcik lk lkhyh
- Njceji
Njcejihd hd pjcucbhh
pjcucbhhc c cutrks
cutrkskk phrjct
phrjctjrh
jrhmm `mjd
`mjd fjtjrl
fjtjrlhth
hthshc
shc fjnhnp
fjnhnpuhc uhc pjnhfh
pjnhfh
khc hfsjs vjch sjctrhm.
b. Njt`
Njt`bj
bj pjn
pjnljljrk
rkhc
hc __C
__C
Hbh < ehrh pjnljrkhc __C yhktu1
- Njnhfh
Njnhfhkk fhtjtj
fhtjtjrr dhmus
dhmus (bkhnj
(bkhnjtjr
tjr (?,7
(?,7 nn),
nn), phcahc
phcahci i njcehp
njcehphk hk <? en (_KEE)
(_KEE)
sjdkciih uauci fhtjt
fhtjt jr ljrhbh phbh vjch sjctrhm.
- Njciiu
Njciiuchfhchfhc c fhtjtj
fhtjtjrr dhmus
dhmus bhc pjcbjf
pjcbjf (bkhnjt
(bkhnjtjrjr 8 nn),
nn), mhnh
mhnh pjnljr
pjnljrkhc
khc
8< ahn uctuf f jlutudhc shtu dhrk bhc fhtjtjr bkpkcbhdfhc sjtkhp dhrk
fjmjcihc f`ctrhmhtjrhm. Bjcihc njt`bj kck hcifh pdm jlktks bhpht bktjfhc
dkciih 84% bjcihc mhnh pjnhfhkhc : dhrk. _kmkdhc pjnhfhkhc njt`bh __C
bkbhshrfhc hths pjcihmhnhc `pjrht`r, ghskmkths, lkhyh, fjcyhnhchc phskjc
bhc f`npmkfhsk yhci bkpjrfkrhfhc lhfhm tjrahbk (Uuryh L, <??7).
LHL KKK
_JCZRZ_
H. Fjsknpumhc
Cutrksk _hrjctjrhm hbhmhd suhtu ljctuf pjnljrkhc cutrksk yhci bkljrkfhc mhcisuci
hbhphthsk tjrdhbhp pjrulhdhc njfhcksnj lhru nhfh sjmhnh pjcyjsuhkhc tjrsjlut ahcihc
njnljrk ljlhc yhci ljrmjlkdhc.
L.
BHGRH\ _ZURHFH
D`mn
D`mnhc
hc,, U. \. (8;4
(8;49)
9) Jssjctkhms `g Cutrktk`c.
Cutrktk`c. _jccysy
_jccysymvh
mvhckh
ckh11 A. L. Mkppkc
Mkppkce`t
e`tt.
t. E`nphcy
E`nphcy..
Dhmhnhc 524-5:8
Kshhes
Kshhes,, AY, Nkmmkfh
Nkmmkfhc
c YA, Uthefd`us
Uthefd`usjj A, Djrsd
Djrsd R, \ubnhc
\ubnhc B. (8;99)
(8;99) _hrjctjrhm Cutrktk`c `g
Hbumts wktd h ;?? Nkmm`sn`mhr U`mutk`c Wkh _jrkpdjrhm Wjkcs.
Wjkcs . Hn A Emkc Cutr 8;99 5?1 2
::<-;
Ue
Uehm
hmjs
js,, F. (<??
(<??:)
:) Whse
Whseum
umhr
hr Heej
Heejss
ss11 H iukbj t` _jrkpdjrhm Wjc`us Ehccumhtk`c.
Ehccumhtk`c. Cur
Curskc
skci
i
Uthcbhrb 8;, 2;, 24-:<.
Uuryh L,<??7. Ahmur
L,<??7. Ahmur Cutrksk _hrjctjrhm . Uupmjnjc
Uupmjnjc Nhahmhd
Nhahmhd Fjb`ftjrhc
Fjb`ftjrhc Cushcthrh
Cushcthrh W`munj 5;
C`. 5
[umkhch, <??;. Cutrksk
<??;. Cutrksk Jctjrhm bk Kctjcskvj Ehrj Zckt (KEZ).
(KEZ) . Ejrnkc Buckh Fjb`ftjrhc 57 (<),
pp. 49.