GE10-1 Masining na Pagpapahayag

Marion John L. Uy Gng. Salvacion Espedido, Ph.D.

BSBA – Financial Management II SLMCS – HED

Modyul 3: Ang Paggamit ng Tamang Salita at Kahulugan

Talinghaga, at Alusyon

ENGAGE:

Mahalaga ba ang wastong paggamit ng mga salita para sa epektibong pagpapahayag?

Magtala ng rason para sa iyong sagot.

Pagpapakita na may Paggamit ng mga salitang Pagpapahiwatig ng mga Piling mga salita ay may
paggalang sa madaling maintindihan sa tiyak o direktang punto maliwanag na impresyon
ipinapahayag na mga iyong mga tagapakinig at ng mga salita na may na maaaring magbigay
salita. may tumpak na kaalaman. ibig sabihin o may kasiyahan o kalungkutan
kahulugan. sa iyong mga
tagapakinig.
EXPLAIN: Ano ang dalawang bagay na dapat isaalang-alang upang higit na maging mas
epektibo ang pagpapahayag? Ipaliwanag ang kahalagahan nito.
1. Kawastuhang Pambalarila isang agham sa paggamit ng mga salita at ang
pagkakaugnay-ugnay na may kinalaman na nagdudulot sa kawastuhan ng mga tungkulin
(function) sa loob ng pangungusap.
2. Kawastuhang Panretorika ito ay isang mahalagang karunungan ng pagpapahayag na
tumutukoy sa maayos na pagpili ng wastong salita o pagbibigay linaw, bisa sa sining ng
kagandahan at kaaya-ayang pagsasalita at pagsusulat ng nakikinig o nagbabasa.

May kaugnayan sa pag-aaral ng uri ng mga salita, tamang gamit ng mga salitaat pahayag
upang makabuo ng malinaw na kaisipang pang-gramatika. Nababawasan ang kalinawan
at pagiging kaakit-akit ng isang pahayag kung hindi wasto ang tungkulin at ugnayan ng
 mga salita.

Dapat mong isaalang-alang ang uri ng mga mambabasa at tagapakinig. Ipaliwanag nang
mas komprehensibo ang pahayag na ito?
Ang pagkilala at pagtukoy sa iyong awdiyens bilang mga mambabasa ay isang
napakahalagang salik na nararapat mong isaalang-alang sa pagbuo ng anumang uri ng sulatin sa
iyong paraan ng paghahanda. Ang kinakailangan mong mabigyang-pansin ay kung nasaan sila at
hindi sa kung saan mo nais ang mga ito. Mas mahalaga ang mga tao tungkol sa isang isyu o
problema kapag may kaugnayan ito sa isang paraan na kasama sa kanilang mga halaga,
alalahanin, paniniwala at pangangatwiran. Ang mga halaga ng tao ay nagmula sa personal na
karanasan, kasaysayan, saloobin, pangangailangan, at paniniwala o pangangatwiran. Ang
paghubog ng sariling diskarte sa paligid ng mga halaga ng mga tao at pagpapakita kung paano ito
konektado sa mga bagay na pinapahalagahan nila na makatutulong upang makuha ang kanilang
atensyon at suporta. Kung ang iyong tagapakinig ay isang indibidwal o maliit na grupo na kilala
mo o kaya kasosyo o kasamahan o ang mga kontak sa komunidad, maaari mong masagot ang
ilan sa mga tanong tungkol sa kanilang mga pangunahing alalahanin at ang mga halaga batay sa
iyong personal na kaalaman at mga pangunahing online sa paghahanap. Kung ang taong bayan
ay isang mas malaki o hindi gaanong pamilyar na grupo, kung gayon mahahanap mo ang umiiral
na pananaliksik sa mga katangian tulad ng kasarian, edad, antas ng edukasyon, paniniwala,
pangangatwiran atbp.

ELABORATE: Mula sa paksang tinalakay, gaano nga ba kahalaga ang paggamit ng mga
matatalinghagang pahayag sa pakikipagtalastasan sa kapwa?
Napakahalaga ng pagpapahayag ng ideya gamit ang mga matatalinghagang pahayag o
salita sa iyong kapwa. May napakaraming dahilan sa pakikipagtalastasan natin sa ating kapwa,
ay nagbabahagi tayo ng kaalaman sa mga bagay-bagay, nahuhubog nito ang intelektuwal ng
isang tao, at mas mahuhubog ito kung gagamit tayo ng matatalinghagang salita o pahayag sa
ating kapwa upang magamit niya ang kanyang isip. Hindi lamang mahalaga na maunawaan
kundi mas mahalaga na di mo direktang sasabihin ang mga ideya mo sa kaniya. Sa usaping
pampanitikan napakahalaga ang mga pagpapahayag ng ideya sa matalinghagang istilo sapagkat
mas binibigyan nito ng kahusayan ang isang akda kaya’t ito ay masasabing isang sining.

SUBUKIN PA NATIN:
A. Basahin ang mga sumusunod na pangungusap at piliin ang titik na kumakatawan sa
kahulugan ng mga salita o pariralang nakasulat nang pahiling (Multiple Choices: 1-10)

B. Isulat sa patlang ang uri ng tayutay sa mga sumusunod na kaisipan. (Uri ng Tayutay:1-5)

EVALUATE: “Isang Alamat” ni Cresencio G. Clemente. Mga Tanong?

1. Ano ang isinasaysay ng tulang ito?

Ang isinasaysay ng tulang ito ay tungkol sa masamang nangyari sa buwan habang ito ay
nasa lawa na kung saan hindi inaasahan ang biglang pagkawala nito. Sa aking sariling
interpretasyon sa alamat na ito ay isang babae na ginahasa habang naliligo ay karumal
dumal ang kanyang sinapit.
2. Ano ang kasingkahulugan ng mga sumusunod na salita. Gamitin sa sariling
pangungusap ang mga ito.
a. sa siwang ng ulap – sa pagitan ng mga ulap
Pangungusap: Ang mga ibon ay lumilipad sa siwang ng ulap.
b. ang lawa pala’y nakatanghod – nakatingin na tila may hinihintay na mangyayari
Pangungusap: Ang batang pulubi ay nakatanghod habang ako’y kumakain.
3. Magbigay ng tatlong talinghaga o tayutay na ginamit sa tulang ito. Matapos ay
ibigay ang kahulugan ng bawat talinghaga o tayutay.
1. Na may tangka palang sa lawa malugmoy – pagpapasasa
2. At nang magtanong lawa ay di na makali – aburido/kawalan ng pananatili sa
tinatayuan o pinag-iisipan
3. Ang buwan umilip; kagyat na naglaho – tuluyan/diretsahan