Kuwento ng Katutubong Kulay

Gunitain
Ni: Rexchelle Mira
(Kuwento ni Madelyn “Neneng” Mira)

Si Madelyn Mira ay ipinanganak noong June 21,1971 sa Lanuza,

Surigao del Sur, siya ay aking ina. Inse o neneng ang palayaw niya, pang
anim siya walong magkakapatid. Anak siya nina Monico Mira at Maria
Repeso. Mula pagkabata ay marami na akong kuwentong naririnig mula sa
kanya. Sabik na sabik akong marinig palagi ang kanyang mga kuwento at
karanasan niya noong bata pa siya

Sariwang sariwa pa sa aking alaala ang mga kuwento ni Inay noong

kabataan niya. Pinakapaborito ko sa lahat ay yung kuwento niya noong
nag-aaral pa siya sa Castillo, San Miguel. Sa edad na siyam ay masasabi
kong, napakatapang niya para sa isang bata ang mag-isa lang na
bumabagtas sa gubat, nasa unang baitang pa lamang siya noon, para
lamang makapag-aral ay binabagtas niya ang pagkalayo layong daan
upang makarating sa paaralan ng Elementarya ng Castillo, may mga
panahon habang binabagtas niya ang daanan na iyon, ay marami siyang
di makakalimutang mga karanasan, makikita niya ang mga naglalakihang
punong kahoy na binabahayan ng iba’t ibang uri ng unggoy ang iba’y
binabato siya nito kapang dumadaan siya, ang iba naman tatangkain
siyang habulin. Napakasukal ng kanyang dinadaanan halos matabunan
siya ng mga halamang damo, may mga ahas pa na bigla bigla nalang
susulpot sa kanyang daraanan, kung minsan pa nga ay nakakarinig pa raw
siya ng iyak ng sanggol subalit hindi niya alintana ang mga iyon ang
mahalaga sa kanya ay ang makapag-aral. Baon niya ang kamoteng kahoy
na nakabalot sa dahon ng saging na magsisilbing pananghalian niya sa
klase, mababakas ko sa kanyang mga mata habang nagkukuwento, ang
kagustuhan niyang mag-aral sa kabila ng hirap na pinagdaanan.

Noong nalipat sila ng matitirhan sa bayan ng Matho kung saan sila

lumaking magkakapatid. Simple at payak ang kanilang pamumuhay,
madaling araw pa lamang ay pumapalaot na sila kasama ang buong
pamilya sa pangunguha ng isda sa pamamagitan ng baling, iyon ang
ikinabubuhay ng kanilang pamilya. Noong nasa Elementarya pa lamang
siya ay nakaranas siya na maglako ng isda, ipinapatong niya ang
palanggana na may isda sa kanyang ulo habang naglalako, para may
pambili sila ng lapis at papel. Bata pa lamang ay naiintindihan niya na ang
hirap kumita ng pera, kaya nagsikap siyang makatulong sa kanyang nanay
dahil alam niya ang hirap ng buhay nila. Tumutulong din silang
magkakapatid sa pagsasaka tuwing bakasyon. Nangunguha sila ng pato
dela Mar sa bukid, baboy ihalas at Ulang sa sapa kapag walang klase.
Sariwang sariwa ang hangin na nalalanghap nila, malinis ang tubig sa batis
kung saan sila naglalaro at naliligo.

Masaya ang buhay nilang magkakapatid sabi ni Inay, sila yung

matatawag mong kontento na sa simpleng buhay, wala mang magagarang
damit, bahay at mga laruan, puno naman sila sa pagmamahal at pag-
aaruga. Ang libangan nila ay maghabulan sa dalampasigan, bitbit ang
niyog at kamote na tanging meryenda nila matapos maglaro, naalala pa
niya may aso silang ang pangalan ay Browny, napaka espesyal ng aso na
iyon para sa kanilang magkakapatid, sabi pa nga ni Inay napakatalino ng
asong iyon, araw-araw nilang nakakasama sa pag-akyat sa bukirin. Parang
tao daw mag-isip ang asong si Browny, isang beses pa nga nang dumating
sila galing paaralan, walang silang ulam ng mga panahong iyon, kaya
inutusan ng nakakatandang kapatid ni Inay ang aso na maghanap ng
uulamin nila, umalis ang aso pagbalik nito ay may kagat kagat itoin na
malaking ibon. Doon nila napagtanto na nakakaintindi pala asong si
Browny mula noon ay mas napamahal sa kanila yung aso, hindi dahil
naghahanap ito ng pagkain para sa kanila kundi mabait, masunurin, at
matapat na aso si Browny. Umiyak pa nga raw siya ng mamatay ito dahil
sa sobrang katandaan na, hindi niya malilimutan ang asong iyon.

Nagsimulang magbago ang mga buhay nilang magkakapatid noong

nag-aaral na sila sa Sekundarya, mahirap man sila ay nakapag aral sila sa
isang praybeyt skol sa Saint Louis Catholic school sa bayan ng Tigao, ito’y
bunga ng pagsisikap nilang makakuha ng iskolarship sa nasabing
paaralan. Masaya ang kanilang pamumuhay kahit simple lang, nakakapag-
aral sila subalit ng kalauna’y huminto si Inay sa pag-aaral dahil hindi na
kaya ng kanilang mga magulang ang pag-aralin silang lahat. Kaya
namasukan ang Inay upang makatulong sa pang araw-araw na
pangangailangan ng kanilang pamilya. Nagkasakit din ng mga panahong
iyon ang kaniyang nakakatandang kapatid at kailangan ng malaking pera
para sa panggagamot, naibenta ang kanilang lupang sakahan at dahil doon
nagsumikap si Inay na magdoble kayod para makatulong

Hindi na muling nakapag aral si Inay, huminto na rin sa pag-aaral ang

iba pa niyang mga kapatid, dalawa nalang sa kanila ang nagpatuloy sa
pag-aaral, nagkaniya-kaniya silang sikap para makatulong sa kanilang
magulang. Masayang masaya siya ng makatapos ang dalawa niyang
bunsong kapatid sa Sekundarya, sabi pa nga niya mabuti naman at may
nakapagtapos sa kanila ng Sekundarya may maipagmamalaki na siyang
mga kapatid. Sinusuportahan niya parin ito habang nag-aaral sa kolehiyo.
Minsan nalang kung makauwi ang Inay noon habang nagadadalaga siya,
kung saan saan siya namasukan. Hanggang sa nag-asawa siya sa edad
na dalawampu’t pito, nagka-anak at ako ang naging bunga, tatlo kaming
naging anak niya at ako ang panganay. Nakapagtapos ang dalawa niyang
kapatid ang isa ay naging guro sa Sekundarya at ang isa naman ay
Seaman. Masaya si Inay sa kabila ng hirap na pinagdaanan niya dahil
nagtagumpay naman sa buhay ang kanyang mga kapatid.

Naisip ko tuloy, siguro kung hindi huminto ang Inay sa pag-aaral at

nakapagtapos, ano kaya ang propesyon niya? Subalit naisip ko rin na hindi
man si Inay nakapagtapos o naging matagumpay sa buhay, masasabi ko
naman na puno ng masasayang alaala ang kanyang kabataan na hindi
naranasan ng mga kabataan ngayon. Noon pambatang laro, magazine, at
komiks ang tanging libangan ng mga kabataan, masayang naghahabulan
ng walang problema sa buhay, hindi katulad sa mga kabataan ngayon,
lulong sa mga gadget at online games, halos hindi naarawan, palaging
nakakulong sa kwarto, babad sa facebook, tiktok at iba pa. Kaya naman
masasabi ko talaga na mas maswerte ang kabataan noon kaysa ngayon.