Professional Documents
Culture Documents
Las Q1 Filipino5
Las Q1 Filipino5
1
TALAAN NG NILALAMAN
Bilang ng Sanayang
Nilalaman/ Linggo Pahina
Papel
Pangalan ng aklat
1
Talaan ng Nilalaman
2
Unang Linggo Sanayang Papel Blg.
3
1
Ikalawang Linggo Sanayang Papel Blg.
11
2
Ikatlong Linggo Sanayang Papel Blg.
18
3
Ikaapat na Linggo Sanayang Papel Blg.
26
4
Ikalimang Linggo Sanayang Papel Blg.
35
5
Ikaanim na Linggo Sanayang Papel Blg.
42
6
Ikapitong Linggo Sanayang Papel Blg.
48
7
Susi sa
Pagawawasto 54
Bumuo ng Sanayang 59
Aklat
2
TXTBK + QUALAS SANAYANG PAPEL Blg.1
Textbook based instruction paired SA FILIPINO 5
with MELC-Based Quality Assured
Learner’s Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 1
Pagsasanay 1
Panuto: Basahing mabuti ang maikling kwento sa ibaba at sagutin ang mga sumusunod na tanong.
Mahirap lamang ang pamilya ni Boyet. Ang ama niyang si Mang Delfin ay isang magsasaka subalit
walang sariling lupa. Inuupahan lamang nito ang tinatamnan ng palay. Ang ina naman niyang si Aling
Pacing ay simpleng maybahay lamang. Sampung taon na si Boyet. Siya ang panganay sa kanilang apat
na magkakapatid. Sa pasukan ay nasa ika-apat na baitang na siya ng mababang paaralan.
Kapag ganitong bakasyon ay sinasamantala ni Boyet ang pagkakataon. Gumagawa siya ng
alkansiyang kawayan. Panahon ng pamumunga ng bungangkahoy sa kanilang bakuran, dahil maluwang
ang kanilang bakuran ay maraming punong namumunga. Pinipitas nila ng kanyang inay ang ay mga
bunga at itinitinda iyon sa palengke.
Mabili ang kanilang mga tindang prutas. Kapag nakaubos sila ng paninda ay agad siyang
binibigyan ng pera ng kanyang inay.
“Salamat po, inay. Mayroon na naman akong panghulog sa aking alkansiya.” masayang sabi ni
Boyet.
“Hayaan mo anak, bago siguro maubos ang mga bunga ng ating mga puno ay mapupuno na ang
alkansiya mo,” sabi ng kanyang inay.
Napuno nga ang alkansiya ni Boyet. Masipag kasi siyang mag-ipon.
Nang malapit na ang pasukan ay nagkaroon ng malakas na bagyo at nasira ang mga tanim na
palay ng tatay ni Boyet. Kakaunti lang ang kanilang inani. Nagkautang ang kanyang itay. Nag-alala
naman ang inay ni Boyet. Malapit na ang pasukan at nawala ang inaasahan nilang panggagalingan ng
pera.
“Baka hindi ka makapag-aral ngayong taong ito, anak,” malungkot na sabi ng kanyang inay.
“Nasira ang mga pananim natin dahil sa bagyo at may utang pa tayo.”
“Makakapagaral po ako, inay. Puno na po ang alkansiya ko. Ito ang gagamitin ko sa aking pag-
aaral,” nakangiting sabi ni Boyet.
Nakapag-aral si Boyet ng pasukang iyon. Salamat at naisipan niyang mag-impok para sa darating
na pangangailangan.
3
2. Ano ang bagay ni ginawa ni Boyet ng sumapit ang bakasyon?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Pagsasanay 2
Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangyayari at ipaliwanag ang dapat mong gawin sa mga
suumusunod na sitwasyon. Ibase ito sa sarili mong karanasan.
1. Nakapulot si Nestor ng pitaka habang siya’y papauwi galing sa paaralan. Binuksan niya ito at
nakitang may lamang pera at pangalan ng may-ari.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
2. Sumama si Pedro sa kanyang mga kaibigan sa bukid upang kumuha ng panggatong. Hindi siya
nag paalam sa kanyang mga magulang. Ginabi silang umuwi at pagdating niya sa bahay ay nag
aantay ang kanyang ina.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
3. Nakita mong may matandang tatawid sa kalsada na maraming dala nagkataong tatawid ka rin
sa parehong kalsada.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
4. Niyaya si Ana ng kanyang mga kaibigan upang maligo sa sapa. Sumama siya kahit alam niyang
ayaw ng kanyang mga magulang na maligo siya roon.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
5. Nakita ni Jenson ang kanyang kaklase na kinupitan ang pitaka ng kanyang katabi.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
5 4 3 2 1
NILALAMAN
• Sumasagot sa tanong na Ano, Sino, Kailan, Bakit, at Paano
4
PANGATUWIRAN
• Gumagamit ng magagalang na pananalita at wastong wika
PAG-UULAT (Pagsasalita)
• Sapat na lakas at linaw ng boses
• Maayos na tindig at kilos sa harap ng kamera
• Nagtataglay ng wasto at walang pinapanigan
5- Pinakamahusay 2- Mapaghuhusay pa
4- Mahusay 1- Nangangailangan pa ng mga pantulong na
3- Katanggap-tanggap pagsasanay
Kasanayan Bilang: 2 Masagot ang mga Tanong sa Binasa o Napakinggang Kwento Araw: 2
KONSEPTO:
✓ Tandaan na sa pagbabasa ng isang kwento ay dapat alamin natin kung ano ang pamagat o
buong pinag-uusapan sa kwento. Isaisip lagi na dapat unawaing mabuti ang binabasa upang
masagot ng tama ang mga katanungan tulad ng Ano? Sino? Kailan? Saan? At Paano?
Pagsasanay
Panuto: Basahin ang teksto mula sa maikling pelikula na pinamagatang “Ang Tipaklong at ang
Paruparo” at gawin ang pagsasanay sa ibaba.
5
“Paano?” ang tanong ni Paruparo.” “Sa ilalim ka ng mga bulaklak magtago,” ang mungkahi ni Tipaklong.
“At ikaw naman, paano ka?” ang tanong ni Paruparo. “Habang nakakapit ako at nagtatago sa sanga ng
puno ay babantayan ko ang bulaklak na pagtataguan mo para hindi malaglag,” ang sagot ni Tipaklong.
At sabay na kumapit sa bulaklak ang magkaibigang si Paruparo at si Tipaklong.
Maari ding panoorin sa pamamagitan ng link sa ibaba upang higit na maunawaan ang maikling pelikula.
https://www.youtube.com/watch?v=bniixcfwxC8
✓ Palaging isaisip na ang pagbabasa ng tekstong pang impormasyon ay nakakatulong sa atin upang
magkaroon tayo ng sapat na impormasyon tungkol sa mga nagaganap sa loob at labas ng ating
bansa. Unawaing mabuti ang lahat ng impormasyong ating natatanggap para laging sakto at tama
an ating malaman.
✓ Ang tekstong pang impormasyon ay maikli at maliwanag na paglalahad. Sinisimulan sa
pinakamahalagang impormasyon tungo sa di gaanong mahalagang detalye.
Pagsasanay 1
Basahin ang isang tekstong pang impormasyon sa ibaba at alamin bakit ipinatitigil ang labis na
pagmimina sa isang lugar. Pagkatapos ay sagutin ang mga tanong.
Pagmimina sa Bundok Diwalwal Ipinatitigil
Ipinatitigil ng Department of Environment and Natural Resources (DENR) sa pamumuno ni
Kalihim Henerson Alvarez ang pagmimina at lahat ng operasyon sa pagproseso ng mineral sa Bundok
Diwalwal, sa Monkayo, Compostela Valley noong Linggo Agosto 11, 2016 upang sugpuin ang patuloy
na paglala ng polusyon at karahasang nagaganap sa naturang lugar.
Magkasabay na ipinahayag nina AFP Chief, Hen. Roy Climatu at PNP Chief, Director
Hermogenes Ebdane, ang pagpapadala ng pwersang pulisya at millitary upang kontrolin ang magulong
kondisyon sa Bundok Diwalwal sa loob ng dalawa hanggang tatlong linggo.
6
Ayon kina Climatu at Ebdane ang magkasamang pwersa na itatalaga sa Bundok diwalwal ay
regular na papalitan upang maiwasan ang pagiging malapit ng mga awtoridad at ng mga opereytor ng
minahan.
Kapag natiyak na ang siguridad ng lugar at matigil na ang pagmimina, magtatayo ang mga
inhenyero ng DENR ng mga dam kung saan patatakbuhin ang mga dumi dulot ng operasyon ng
pagmimina. Kaugnay nito, lilinisin din ang ilog Naboc at itatayo ang People’s Small Scale Mining
Protection Fund.
Tanong:
1. Ano ang pangunahing problema na kinahaharap ng mga Taga Compostela Valley lalo na sa
Bundok Diwalwal?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Pagsasanay 2
Basahin ang nasa baba at subukang sagutin ang mga katanungan pagkatapos.
Implementasyon ng K to 12 Sinimulan na
Pinasimulan na nitong Taong Panuruan 2011-2012 ang implementasyon ng 2011 K to 12 Curriculum na
inilunsad ng Kagawaran ng edukasyon (DepEd) sa pamumuno ni kalihim Bro. Armin A. Luistro.
Tampok ng K to 12 na sumasaklaw sa antas Elementarya at Sekundarya ang asignaturang MAKABAYAN.
Ito ang pinagsama-samang mga asignaturang Araling Panlipunan, MAPEH, EPP sa ilalim ng asignaaturang
tinatawag na MAKABAYAN.
Bago sinimulan ang pagpapatuoad ng K to 12 ay naglunsad ng malawakang pagsasanay o seminar-
workshop ang DepEd para sa mga public school teachers na nilahukan din ng mga guro sa mga pribadong
paaralan sa nagkainteres sa pagpapatupad ng naturang kurikulum.
7
Layunin: Naipapahayag ang sariling opinion o reaksiyon sa isang napakinggang balita. Isyu o usapan
✓ Ang bawat tao ang may kalaayang ibigay ang sarili niyang opinyon. Ito man ay pabor o hindi
pabor, sang-ayon o di sang-ayon. Ang bawat pangyayari o isyu ay pwedeng mahalaga o di
mahalaga sa ating buhay.
✓ Ang pagpapahayag ng opinyon ay isang pananaw ng isang tao o pangkat na maaring totoo pero
pwedeng pasubalian ng iba. Ito rin ay isang paniniwala na mas malakas sa impresyon, mas
mahina sa positibong kaalaman na batay sa obserbasyon at eksperimento.
✓ Samantala, ang pagbibigay reaksiyon ay isang mabuting kasanayan dahil naipapahayag natin
ang sariling saloobin, opinyon o pananaw hinggil sa mga kaisipang inilahad.
Mahalagang bahagi ng ating pakikipag-uganayan sa ating kapuwa ang pagbibigay ng reaksiyon
o palagay sa mga bagay o paksang pinag-uusapan. Maaaring ang pagbibigay ng reaksiyon ay
pagpapahayag ng pagsang-ayon o pagtutol sa mga nabasa at narinig. Sikapin lamang na maging
magalang sa pakikipag-usap upang maiwasan ang makasakit ng damdamin ng kapwa.
Iba-iba ang maaaring paraan ng pagbibigay-reaksiyon sa ating mga nabasa o napakinggan.
Maaaring gawin natin ang ilan sa sumusunod:
1. Ipahayag ang pagsang-ayon o pagsalungat.
2. Magbigay ng puna o mungkahi.
3. Ibigay ang kahalagahan ng nabasa o narinig.
Pagsasanay 1
Panuto: Sumulat o ipahayag ang iyong sariling opinyon batay sa mga sumusunod na isyu:
1. Nakamamatay na COVID19
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
8
3. Pagtaas ng kaso ng COVID19
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
4. Global warming
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Pagsasanay 2
Panuto: Basahin nang mabuti. Sumulat ng isang talatang reaksiyon. Para sa guro, gamitin ang rubrik
sa pagtatama ng sagot.
Likas na matulungin ang mga Pilipino. Kahit sa kabila ng pandemya ng COVID-19, hindi parin
nalilimutan ng ilang nating mga kababayan ang mamahagi ng tulong lalong lalo na sa mga kapos-palad.
Pinatunayan ito ng isang barangay sa Pilipinas na nagpamalas ng kakaibang pag-uugali at
pagtutulungan. Lahat ng kanilang natatanggap na tulong maging pera man o pagkain, iniipon nila ito at
ipinamamahagi ng pantay.
Sabi pa ng ginang, “Hindi ko naman maaatim na ako lang ang kakain. Alam kong lahat kami ay
nagugutom kaya dapat lahat kami ay makatanggap.”
“Magaan sa loob kapag mayroon kang natutulungan kaya sa panahaong ito, kinakailangan natin
ang ibayong pagtutulungan,” sambit ni naman ni manong.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
9
TXTBK + QUALAS SANAYANG PAPEL Blg.2
Textbook based instruction paired SA FILIPINO 5
with MELC-Based Quality Assured
Learner’s Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 2
MELC: 4. Nagagamit nang wasto ang mga pangngalan at panghalip sa pagtalakay tungkol sa sarili,sa
mga tao,hayop, lugar, bagay at pangyayari sa paligid; sa usapan; at sa paglalahad tungkol sa sariling
karanasan
Aralin:
Sanggunian: Pahina:
May dalawang uri ng Pangngalan. Ito ay ang Pangangalang Pantangi at Pangngalang Pambalana
Ang Pangngalang Pantangi ay tunay o tiyak na ngalan ng tao, bagay, hayop o pangyayari. Isinusulat
ito sa malaking titik.
Pagsasanay 1
Panuto: Isulat sa patlang kung ang tinutukoy ng may salungguhit ay Pangngalang Pantangi o
Pangngalang Pambalana.
_______________1. Tungkol kay Gat Jose Rizal ang itinuro ng aming guro kanina.
_______________2. Ako ay nga-aaral sa Mababang Paaralan ng Talahiban.
_______________3. Si nanay ay pumunta sa palengke upang bumili ng isda.
_______________4. Nakita ko sila sa parke kahapon habang kumain ng tinapay.
_______________5. Marapat lamang na bigyang pugay natin ang mga nars at doktor na nakikipaglaban
upang sugpuin ang COVID19.
_______________6. Si Bb. Marian Dela Cruz ang aming guro sa asignaturang Filipino.
_______________7. Ang aming alagang aso ay mataba at mabait.
_______________8. Masipag mag-aral ang panganay na anak ni Aling Marta.
_______________9. Kami ay magbabakasyon sa Boracay sa darating ng Abril.
_______________10. Ang kanyang damit ay maganda.
10
Pagsasanay 2
Panuto: Basahin at unawain ng mabuti ang kwento. Sagutin ang pagsasanay sa ibaba.
Noong si Pang. Manuel Luis Quezon pa ang pangulo ng Pilipinas, may lumapit na lalaki sa kaniya
sa kaniyang opisina. Ako po si Agapito Flores. May inimbento po akong ilaw na de-kuryente na hindi
katulad ng karaniwang bombilya. Nagbibigay po ito ng magandang liwanag” ang paliwanag ni Agapito.
Mainam nga sana ang bombilyang iyan, ngunit nag-aalala ako na baka walang magkagusto riyan,” ang
sagot ni Pang. Quezon. “Ganito po ang paggamit nito,” ang paliwanag ni Agapito. At ipinakita ni Agapito
ang paggamit ng bombilya. Hindi ko malaman ang gagawin sa imbensiyon mo. Kailangan pang doon sa
Amerika magaling ang pahintulot ng mga Amerikano para magamit iyan, ang paliwanag ni Pang.
Quezon. Hindi nawalan ng pag-asa si Agapito. Nagpatuloy pa rin siya sa pagpapaliwanag. Isang
panauhin sa Malacaňang ang nakarinig sa paliwanag ni Agapito tungkol sa kaniyang imbensiyong
bombilya. Isa pala itong tauhan ng pamahalaang Prances. Ipadadala kita sa Paris, upang bigyan ng
patent ang inembeto mong bombilyang tubo. Ang sabi ng Pranses. Makikita ang kasiyahan sa mukha ni
Agapito. Ano ba ang patent? Ang tanong niya sa Pranses? Katibayan ito ng pagmamay-aring
pagkakatuklas ang isang bagay. Kailangan ito upang walang makagaya ng ginawa ng imbentor, ang
patuloy na paliwanag ng Pranses. Tuwang-tuwang nagpasalamat si Agapitos a sinabi ng Prances. Hindi
nagtagal, binili ng General Electric Company ng Amerika ang patent ng naimbentong bombilya ni agapito
Flores.
Pangngalan
Kasarian ng Pangngalan
Pangngalan ang tawag sa ngalan ng tao, hayop, bagay, pook o lugar at pangyayari.
Pagsasanay 1
A. Isulat sa patlang kung Pambabae, Panlalaki, Di-tiyak o Walang Kasarian ang sumusunod
na pangngalan.
B. Kilalanin kung basal, tahas o lansak ang pangngalan sa bawat bilang. Isulat ang tamang
sagot.
_________________1. pakwan _________________6. Komisyon
_________________2. kaginhawaan _________________7. Damdamin
_________________3. sekta _________________8. Publiko
_________________4. kawali _________________9. Pangarap
_________________5. tiwala ________________10. malunggay
KAILANAN NG PANGNGALAN
Pagsasanay 1
A. Panuto: Suriin ang mga pangngalang may salungguhit at tukuyin ang kailanan nito.
12
_________________1. Ang mga mag-aaral na tinuturuan niya masisigasig mag-aral.
_________________2. Ang kambal na anak ng kapatid ay maliliit pa.
_________________3. Inaalagaan nito ang kanilang mga magulang.
_________________4. May magandang samahan at pagsusunuran ang sambayanan.
_________________5. Labis itong ikinatuwa ng hari at reyna.
1. Magkakambal-
_________________________________________________________________________
2. Sangkatauhan-
_________________________________________________________________________
3. Kaibigan-
_________________________________________________________________________
4. Kakilala-
_________________________________________________________________________
5. Lipunan-
_________________________________________________________________________
2. Panghalip Panao- ito ay ginagamit para sa tao lamang. Kabilang sa mga panghalip panao ay:
ako, ko, amin, kami, kayo, atin, siya, niya, kanila, kita, kata, mo, kaniya, at iba pa.
3. Panghalip Panaklaw- ay mga slitang nagsasaad ng pagsakop. Kabilang sa mga salitang ito ang
pawing, lahat, madla, sinuman, alinman, at anuman.
Pagsasanay 1
Panuto: Piliin ang angkop na panghalip sa loob nga kahon.
❖ niyan
❖ Lahat
❖ Madla
❖ Siya
❖ Sino-sino
1. Dapat na makiisa ang buong ______________ upang makamit ang layunin para sa
ikauunlad ng bansa natin.
2. Ang _____________ ay nagulat sa pagdating ng pinakahuling panauhin.
3. Bibili ako ng camote cue. Bumili ako _____________.
4. _______________ ang mga kasali sa dula-dulaan?
5. Si Jenson ay matalinong bata. ___________ ay palaging nangunguna sa klase.
13
Pagsasanay 2
Panuto: Tukuyin kung anong uri ng panghalip ang isinasaad sa bawat pangungusap kung ito ba ay
Panghalip Pananong, Panghalip Panao, Panghalip Panaklaw o Panghalip Pamatlig.
___________________1. Sino-sino ang mga tauhan sa kwentong iyong nabasa?
___________________2. Si Ana at ako ay matalik na magkaibigan. Noong bakasyon ay pumunta kami
sa sa Palawan upang magbakasyon.
___________________3. Ang uniporme ay ilalagay mo sa hanger. Iyan ang ilalagay mo sa cabinet.
___________________4. Dapat na sundin natin ang lahat ng batas lalo na’t makabubuti ito sa atin.
___________________5. Maglalaro kami sa basketball court. Dito kami magpapalipas ng oras.
14
TXTBK + QUALAS SANAYANG PAPEL Blg.3
Textbook based instruction paired SA FILIPINO 5
with MELC-Based Quality Assured
Learner’s Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 3
✓ Isaisip natin na ang tula ay isang uri ng panitikan na nagpapahayag ng damdamin ng tao.
✓ Ito ay binubuo ng saknong at taludtod.
✓ May mga tula na may sukat at tugma.
✓ Mayroon ding mga tula na malaya ang taludturan.
Pagsasanay 1
Panuto: Basahing mabuti ang tula at sagutin ang mg tanong pagkatapos.
Sa Aking mga Kababata
ni: Dr. Jose Rizal
15
Ang salita nati’y huwad din sa iba
Na may alpabeto at sariling letra,
Na kaya nawala’y dinatnan ng sigwa
Ang lumbay sa lawa noong dakong una.
Tanong:
Pagsasanay 2
_________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
16
Layunin: Pagsulat ng talatang nagsasalaysay
Pagsasanay 1
A. Panuto: Basahin ang kwento sa ibaba at sagutin ang mga katanungan pagkatapos.
Wikang Pambansa
Ang dating Pang. Quezon ang unang nagmalasakit na magkaroon ng wikang pambansa na mag-
uugnay sa buong kapuluuan. Siya ang pangulo ng Pamahalaang Komonwelt nang ipatupad ng kaniyang
administrasyon ang probisyon ng Saligang Batas tungkol sa wikang pambansa. Ayon sa kaniya, sa
tulong ng wikang pambansa, ang bawat mamamayang Pilipino ay magkakaisa.
Mahigit sa walumpung wika ang umiiral sa Pilipinas. Ang sampung pangunahing wika ay Tagalog,
Cebuano, Ilokano, Waray, Hiligaynon, Bicol Kapampangan, Pangasinan, Tausog at Ibanag. Iba-iba pa
tin ang wika sa iba’t-ibang dako. Sa mga lalawigang bulubundukin, halimbawa, may sari-saring wika ang
mga Bontok, Igorot, at Ifugao. Gayundin sa Mindanao at iba pang pook. May Muslim na nagsasalita ng
Maranaw, Tausog, Magindanaw , at iba pa.
Batay sa mga pag-aaral ng komisyon sa Wikang Filipino at iba pang mga lingguwista, mas angkop
na tawaging Filipino an gating wikang pambansa. Ang alpabetong Filipino ay may dalawampu’t walong
titik. Marami tayong mga salitang gingagamit na nagtataglay ng mga titik na nasa alpabetong Filipino
kaya karapat-dapat lamang na Filipino ang ating maging wikang pambansa.
Tanong:
1. Sinong Pangulo ang nagpatupad ng probisyon ng Saligang Batas tungkol sa wikang pambansa?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
✓ Palaging isaisip na ang talambuhay o biography ay isang anyo ng panitikan kung saan
nagsasaad ito ng kasaysayan ng buhay ng isang tao batay sa mga tunay na tala, pangyayari, o
impormasyon.
✓ Ang pagsulat ng isang talambuhay ay may dalawang paraan: maaari itong tungkol sa ibang tao o
kaya sa manunulat mismo.
✓ Mayroon ding tinatawag na talambuhay na karaniwan at talamabuhay na di-karaniwan.
✓ Talambuhay na Karaniwan- Ito ay naglalahad ng buhay ng isang tao mula pagsilang hanggang
sa kanyang pagkamatay. Dito makikita ang detalye tulad ng mga sumusunod:
a. kanyang mga pamilya
b. kapanganakan
c. pag-aaral
d. karangalang natamo
e. mga naging tungkulin at nagawa
✓ Talambuhay na Di-Karaniwan- Hindi gaanong binibigyan ng pansin dito ang mga mahahalagang
detalye tungkol sa buhay ng tao maliban kung ito ay may kaugnayan sa simula ng paksa. Sa halip
ay binibigyang diin dito ang mga:
a. layunin
b. prinsipyo
c. paninindigan ng isang tao
Pagsasanay
Panuto: Pumili ng isang bayani o tao na iyong hinangaan at isulat ang kanyang talambuhay.
Para sa guro, gamitin ang rubrik sa pagtatama ng sagot.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
18
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
19
Layunin: Naibibigay ang paksa sa napakinggang kuwento/usapan
✓ Upang maibigay ang paksa ng binasa o pinag-usapan, kinakailangan unawain ito ng mabuti.
Nararapat na alamin ang bawat nilalaman ng bawat pangungusap.
✓ Ang tatala ay naglalaman ng paksa, paksang pangungusap at mga detalye.
✓ Ang paksa ay nagsasaad kung tungkol saan ang pinag-uusapan.
✓ Sa tulong ng paksang pangungusap, malalaman natin kung ano ang paksa.
✓ Ang ibang pangungusap ay naglalaman ng mga detalye ng paksang pangungusap.
✓ Samantala, ang paksang pangungusap ay maaaring nasa unahan, gitna o hulihan ng talata.
Pagsasanay
Panuto: Basahin ang mga talata. Ibigay ang angkop na paksa.
1. ___________________________________________________________________
Nang ipatapon si Jose Rizal ng mga Espanyol sa Dapitan. Ipinangako niya sa gobernador-heneral na
hindi siya tatakas. Isang araw, hinikayat siya ni Pio Valenzuela na tumakas ngunit tumanggi si Jose
Rizal at sinabing nakapagbitiw na siya ng pangako sa isang pinunong Espanyol na kailanma’y di siya
tatakas.
2. ___________________________________________________________________
Ang karaniwang sipon ay malaki ang epekto sa katawan. Nagsisimula ito sa baradong paghinga at
pangangati ng lalamunan. Sa bandang huli, maaari rin itong bumaba sa baga at puso.
3. ___________________________________________________________________
Ang pambansang awit ay dulot ng malaking hangarin ng mga Pilipino na makalaya. Ito ay nilikha ni
Julian Felipe at nilapatan ng titik ni Jose Palma.
4. ___________________________________________________________________
May mga halaman kami sa likod-bahay. Maraming bunga ang tanim naming upo roon. May kamatis,
kalabasa, sitaw at patani rin kaming tanim.
5. ___________________________________________________________________
Si Marcelo H.del Pilar ay tinaguriang Dakilang Propagandista. Isa siyang abogado na kilala sa
pagsulat ng mga artikulo laban sa pang-aabuso ng mga paring Espanyol. Ipinagpatuloy niya ang mga
gawaing ito sa España kung saan naging patnugot at tagapaglathala siya ng La Solidaridad. Sa
kakulangan ng pera at pangungulila sa pamilya, nagkasakit siya at namatay sa España.
20
TXTBK + QUALAS SANAYANG PAPEL Blg.4
Textbook based instruction paired SA FILIPINO 5
with MELC-Based Quality Assured
Learner’s Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 4
MELC: 7. Naisasalaysay muli ang napakinggang teksto gamit ang sariling salita
8. Naisasalaysay muli ang napakinggang teksto sa tulong ng mga pangungusap
Aralin:
Sanggunian: Pahina:
Ang pagsalaysay ng kwentong napakinggan ay isang kakayahan na dapat linangin ng tulad mong
mag-aaral. Napakalaki ang gampanin ng sariling wika sa ating pang-araw-araw na pamumuhay. Sa
gawaing ito masusuri mo kung gaano ang iyong kaalaman sa paggamit ng sariling wika at kung
papaano mo ito mapahalagahan.
Pagsasanay 1
Panuto: Makinig sa tekstong babasahin ng magulang o miyembro ng iyong pamilya at isalaysay muli
ang mga pangyayari sa napakinggang teksto.
Para sa mga guro, gamitin ang rubrik sa pagbibigay iskor sa mga bata.
Noon ay may dalawang gamugamo. Isang munting gamugamo at isang malaking gamugamo.
Kagaya ng lahat ng gamugamo., naakit sila sa liwanag, kaya madalas silang lumalapit sa
pinakaliwanag na ilaw na kanilang makita.
“Kay ganda ng apoy ng kandila,” sabi ni Munting Gamugamo.
“Mag-ingat ka, Munting Gamugamo,” paalala ni Malaking Gamugamo. “Maganda ang apoy ng
kandila, subalit ito rin ay mapanlinlang. Kung mapadikit ka sa apoy, baka matupok ang pakpak mo at
hindi ka makalipad.”
“Hindi po ako natatakot,” sagot ng gamugamo. Hindi niya alintana ang bahala ng malaking
gamugamo. Lalo pa siyang lumapit sa apoy ng kandila upang doon maglaro.“Kay sarap ng
pakiramdam kapag naglalaro ako malapit sa apoy ng kandila! Kay liwanag at kay init!”
Ngunit, bigla silang napadikit sa ningas ng kandila, at nalaglag siya sa mesa.
“Sinabi ko na sa iyo. Munting Gamugamo,” malungkot na sabi ni Malaking Gamugamo, “Ngayon
ay hindi ka na makalilipad muli.”
21
Isalaysay muli ang napakinggang teksto gamit ang saraling salita. Isulat ang sagot sa ibaba.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
5 4 3 2 1
NILALAMAN
• Pagsunod sa uri at anyong hinihingi
• Lawak at lalim ng pagtatalakay
BALARILA
• Wastong gamit ng wika
ANYO
• Maayos na pagtatalakay sa paksa
5- Pinakamahusay 2- Mapaghuhusay pa
4- Mahusay 1- Nangangailangan pa ng mga pantulong na
3- Katanggap-tanggap pagsasanay
22
Layunin: Nakapagsasalaysay muli ng napakinggang teksto.
Makatutulong ang pag-unawa sa napakinggang teksto kung natatandaan mo ang mga detalye ng
teksto. Ito ang mga salitang nagbibigay-kahulugan sa bawat pangungusap. Alamin natin kung
natatandaan mo ang mga detalye sa tekstong napakinggan.
Pagsasanay
Panuto: Pakinggan ang babasahing teksto ni nanay o kung sinong miyembro ng pamilya at isalaysay
ang mga mahahalagang pangyayari gamit ang sariling salita.
Para sa guro, gamitin ang rubrik sa pagbibigay iskor sa mga sagot ng bawat bata.
Pagkakaisa sa Bayanihan
Sa mga nagdaang panahon, kilala ang mga Pilipino sa pagiging matulungin. Kahit sinong kapwa-
tao ang nangangailngan, siguradong nariyan ang mga Pilipino handing dumamay. Mula sa isang
batang nadapa sa kalye, asahang may isang ale na magtatayo sa kaniya, mula sa isang pulubing
nanghihingi ng limos, tiyak na may magbibigay sa kaniya: mula sa isang pamilyang nasunugan,
asahang may magbibigay sa kanila ng mga lumang damit, at mula sa komunidad na biktima ng bagyo
at baha, asahang may magbibigay ng donasyon sa kanila.
Sa mga Pilipino, isang simbolo ng pagtutulungan ang gawaing bayanihan. Bayanihan ang tawag
sa pagkakaisang nagpapagaan ng anumang uri ng gawain sa pamamagitan ng pagtutulungan at
pagdadamayan. Maraming gawain ang maituturing na bayanihan. Isa na rito ang pagbubuhat ng isang
buong bahay. Makikitang tulong-tulong ang lahat hanggang sa mailipat ito sa ibang lugar. Mula sa
sama-samang lakas ng bawat isa at bukal sa pusong pagtulong sa kapwa, kitang-kita kung paano
kumikilos ang mga Pilipino bilang isang bansa.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
23
RUBRIK SA PAGSULAT NG TALATANG NAGSASALAYSAY
5 4 3 2 1
NILALAMAN
• Pagsunod sa uri at anyong hinihingi
• Lawak at lalim ng pagtatalakay
BALARILA
• Wastong gamit ng wika
ANYO
• Maayos na pagtatalakay sa paksa
5- Pinakamahusay 2- Mapaghuhusay pa
4- Mahusay 1- Nangangailangan pa ng mga pantulong na
3- Katanggap-tanggap pagsasanay
Ang pakikinig ay isang mahalagang kasanayan na dapat linangin sa mga bata lalo na sa mga
nakikinig. Ang pakikinig ng mabuti ay nakatutulong upang mas lalo nating maintindihan ang nais ipabatid
ng isang teksto.
Pagsasanay
Panuto: Pakinggan ang babasahing teksto ng inyong mga magulang at sagutin ang mga pantulong na tanong
upang maisalaysay ang mga pangyayari sa teksto. Sumulat ng isang talata na naglalaman ng iyong sagot.
Makinig at Mag-ingat
Kamakailan lamang ay hinagupit ng kalamidad ang isang lugar sa Visayas at Mindano. May mga sinalanta
ng bagyo, malalakas na ulan, lindol, at mga pagguho ng lupa. Maraming nagbuwis ng buhay sa mga nasabing
kalamidad. Ikinalulungkot ng buong bayan ang pagkasawi ng maraming buhay. Kung sila sana ay naging
masunurin at nakinig sa mga paalala ng pamahalaan kaugnay ng paparating na daluyong ng tubig, marahil sila
at ang iba pa ay nakaligtas.
Kaya nga sadyang mahalaga ang maging handa at making sa mga paalala upang tayo ay makaiwas sa
anumang sakuna. Lagi nating tatandaan na ako, ikaw, tayo ang buhay natin ay mahalaga. Ang pakikiisa sa
kaligtasan at kabutihan ng lahat ay makakamit kung tayo ay laging handa.
1. Ano-anong mga kalamidad ang sumalanta sa lugar ng Visayas at Mindanao?
2. Ano ang naging dahilan kung bakit marami ang nasawi?
3. Sa anong mga lugar ang maraming sinalanta ng kalamidad?
4. Ano ang kahalagahan ng pagiging handa at nakikinig sa paalala?
5. Ano ang ating makakamit kung lagi tayong handa?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
24
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
5 4 3 2 1
NILALAMAN
• Pagsunod sa uri at anyong hinihingi
• Lawak at lalim ng pagtatalakay
BALARILA
• Wastong gamit ng wika
ANYO
• Maayos na pagtatalakay sa paksa
5- Pinakamahusay 2- Mapaghuhusay pa
4- Mahusay 1- Nangangailangan pa ng mga pantulong na
3- Katanggap-tanggap pagsasanay
KONSEPTO:
Pagsasanay 1
Panuto: Makinig sa babasahing sanaysay ng inyong mga magulang. Sipiin ang mahahalagang
pangyayari at isalaysay ito. Gamiting gabay ang mga pangugusap sa ibaba para magawa ang
pagsasanay.
Kahapon Lang
1. Ayon sa napakinggang sanaysay, ano ang pinakamagandang karanasan niya ang nabanggit sa
sanaysay?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
25
2. Ano ang paglalarawan niya sa Boracay?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
5 4 3 2 1
NILALAMAN
• Pagsunod sa uri at anyong hinihingi
• Lawak at lalim ng pagtatalakay
BALARILA
• Wastong gamit ng wika
ANYO
• Maayos na pagtatalakay sa paksa
5- Pinakamahusay 2- Mapaghuhusay pa
4- Mahusay 1- Nangangailangan pa ng mga pantulong na
3- Katanggap-tanggap pagsasanay
26
TXTBK + QUALAS SANAYANG PAPEL Blg.5
Textbook based instruction paired SA FILIPINO 5
with MELC-Based Quality Assured
Learner’s Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 5
MELC: 9. Naibibigay ang kahulugan ng salitang pamilyar at di-pamilyar na mga salita sa pamamagitan
ng tono o damdamin, paglalarawan, kayarian ng mga salitang iisa ang baybay ngunit magkaiba ang
diin at tambalang salita
Aralin: Salitang Magkasingkahulugan
Sanggunian: Pahina:
Paano mo maiintindihan ng lubusan ang mga salitang pamilya at di-pamilyar na mga salita?
Halimbawa:
mapalad-maswerte
maganda-marikit
mayaman-sagana
Pagsasanay 1
Piliin ang kahulugan ng salitang may salungguhit. Bilugan ang titik ng tamang sagot.
Pagsasanay 2:
Panuto: Piliin sa loob ng bawat pangungusap ang kasingkahulugan ng salitang may salungguhit. Isulat
ito sa iyong sagutang papel.
_________________________1. Hinagupit nang malakas na bagyo ang Pilipinas. Tinamaan ang ilang
lugar sa Luzon.
_________________________2. Sinalanta ng kalamidad ang Gitnang Luzon. Napinsala ang mga
tanim dito.
_________________________3. Maituturing na isang trahedya ang madalas na pagkakaroon ng
bagyo sa ating bansa. Mababawasan din sana ang kapahamakang dulot sa sakunang ito kung
nagiging maingat din ang mga tao.
_________________________4. Ang pagkasawi ng ilang mamamayan ay nagdulot nang labis na
pagdadalamhati. Ang pagkamatay ay kumitil ng maraming buhay.
27
_________________________5. Ang daluyong ng bagyo ay hindi namalayan. Ang malakas at ang
mabilis nitong pagdating ay kumitil ng maraming buhay.
Ang kasalungat na salita ay nangangahulugang naiiba o kabaligtaran ang kahulugan ng salita. Ito ay
isang paraan ng pagpapaunlad ng talasalitaan.
Halimbawa:
Murang edad-pagtanda lumaki-maliit
Iginugul-pag-aaksaya lagging sambit-walang imik
Maginhawa-hirap
Pagsasanay 1
Panuto: Piliin sa loob ng bawat pangungusap ang kasingkahulugan ng salitang may salungguhit. Isulat
ito sa iyong sagutang papel.
_________________________1. Hinagupit nang malakas na bagyo ang Pilipinas. Tinamaan ang ilang
lugar sa Luzon.
_________________________2. Sinalanta ng kalamidad ang Gitnang Luzon. Napinsala ang mga
tanim dito.
_________________________3. Maituturing na isang trahedya ang madalas na pagkakaroon ng
bagyo sa ating bansa. Mababawasan din sana ang kapahamakang dulot sa sakunang ito kung
nagiging maingat din ang mga tao.
_________________________4. Ang pagkasawi ng ilang mamamayan ay nagdulot nang labis na
pagdadalamhati. Ang pagkamatay ay kumitil ng maraming buhay.
_________________________5. Ang daluyong ng bagyo ay hindi namalayan. Ang malakas at ang
mabilis nitong pagdating ay kumitil ng maraming buhay.
Pagsasanay 2:
Ibigay ang kasalungat na kahulugan ng salitang may salungguhit. Ayusin ang mga letrang nasa kahon
upang mabuo ang sagot. Isulat ang nabuong salita sa iyong sagutang papel.
1. Huwag na nating dagdagan pa ang sakit na nararamdaman ng ibang tao.
bwsaaan
2. Laging mahinahon si Tanya kaya naaayos niya ang mga problema.
gltai
gnapmgasa
4. Ipinagmamalaki ko ang aking mga magulang dahil sila ay masisipag at mabubuting tao.
hihikiniaya
5. Noon, nagagalit siya kapag may maliliit na kasalanan ang kaniyang mga kaibigan.
uttunawa
28
Layunin: Naibibigay ang kahulugan ng Salitang Pamilyar at Di-Pamilyar sa pamamagitan ng
kahulugan at kasalungat.
Magkasingkahulugan ang mga salita kapag pareho ang kahulugan o ibig sabihin.
Magkasalungat naman ang mga salita kapag kabaliktaran ang sinasaad na kahulugan o ibig sabihin.
Magkasingkahulugan Magkasalungat
maayos marumi
malinis malinis
makalat
Kaaya-aya
Pagsasanay 1
Basahin nang mabuti ang bawat bilang. Tukuyin kung magkasingkahulugan o magkasalungat ang
mga sinalungguhitang salita. Isulat sa sagutang papel ang tamang sagot.
1. Mabilis tumakbo ang kaibigan kong si Lito at kayang-kaya niyang sabayan ang matuling
sasakyan.
2. Mahirap makahanap ng tunay na kaibigan ngunit magiging madali at masaya ang buhay kapag
nakatagpo ka kahit isa.
3. Paborito naming magkakaibigan ang kulay berde kaya naman namangha kami nang masilayan
naming ang luntiang kapaligiran.
4. Magaling na pinuno si Liza ng aming grupo kaya naman ay maagang natapos ng aming pangkat
ang gawain.
5. Nasaksihan ng lahat nang nalugmok ang Tacloban City subalit mabilis itong nakabangon dahil
marami ang nagsipagtulong.
Pagsasanay 2
Panuto: Punan ang talahanayan sa ibaba. Ibigay ang kahulugan at kasalungat ng salitang pamilyar at
di-pamilyar sa bawat bilang.
Salita Kahulugan Kasalungat
1. wasto
2. nawaldas
3. matapat
4. ibinubulsa
5. mapagmatyag
29
Layunin: Naibibigay ang Kahulugan ng Salitang Pamilyar at Di-Pamilyar sa pamamagitan ng tono o
damdamin.
Ang pagbibigay ng kahulugan sa isang salita o teksto ay maaaring ipakita gamit ang tono at
damdamin.
Tono – tumutukoy sa saloobin ng may-akda sa ukol sa salita o paksang kanyang isinulat. Ang tono
ay maaaring masaya, malungkot, mapagbiro, mapanudyo, o seryoso.
Damdamin – tumutukoy sa saloobing nalilikha ng mambabasa sa salita o teksto. Ito ay maaaring
tuwa, lungkot, galit, pagkainis, takot, paghanga, pag-ibig, pagkagulat, pagtataka, pag-asa, kawalang
pag-asa, katapangan, pangamba, at iba pang emosyon o damdamin.
Halimbawa:
Pamilyar;
Ang salitang maskara ayon sa awitin ay hindi literal na maskara na sinusuot sa mukha.
Nangangahulugan itong "pagtago ng damdamin o ekspresyon ng mukha."
Pagsasanay 1
Panuto: Piliin at bilugan ang titik na may tamang kahulugan ng salitang pamilyar o salitang di-
pamilyar gamit ang tono o damdamin.
3. Ano ang ibig ipakahulugan ng salitang “ampang” sa pahayag na “masayang pinanoodng mag-
asawa ang pag-ampang ng kanilang anak”?
a. maging masaya
b. matatakot sa subrang katapangan
c. panimulang paglalakad ng isang bata
4. Piliin ang tamang saloobin o damdamin sa tekstong “ikaw ang ilaw ng tahanan”.
a. nagbibigay problema sa pamilya
b. nagbibigay liwanag sa tahanan o pamilya
c. nagbibigay ng pagkain sa pamilya
30
5. Ano ang wastong kahulugan ng “isang kahig, isang tuka”?
a. ubod ng yaman
b. ubod ng saya
c. ubod ng hirap
Pagsasanay 2
Piliin at isulat ang titik na may tamang kahulugan ng salitang pamilya o salitang di-pamilyar gamit ang
tono o damdamin.
1. Sa awit ng Asin na “At Tayo’y Dahon”, ano ang kahulugan ng salitang dahon?
a. luntian na parte ng halaman
b. tao na may pagkakaiba-iba
c. hayop sa kagubatan
2. Ano ang kahulugan ng rosas sa pahayag na “labi na tila rosas”
a. mapupulang labi
b. may bulaklak ang kanyang labi
c. natinik ang labi
3. Ano ang iyong magiging saloobin o damdamin sa salitang bagsik?
a. maging masaya
b. matatakot sa sobrang katapangan
c. nabigla sa nasaksihan
4. Piliin ang tamang saloobin o damdamin sa tekstong “paghagulgol ng langit”
a. malungkot na umiiyak
b. maingay na panahon
c. pagkabahala sa malakas na ulan
5. Ano ang wastong kahulugan ng “hanggang tenga na ngiti”?
a. ubod na kasiyahan ang nararamdaman
b. napunit ang mga labi
c. malaki ang tenga
31
TXTBK + QUALAS SANAYANG PAPEL Blg.6
Textbook based instruction paired SA FILIPINO 5
with MELC-Based Quality Assured
Learner’s Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 6
MELC: 10. Naibibigay ang kahulugan ng salitang pamilyar at di-pamilyar ayon sa , kayarian ng mga
salitang iisa ang baybay ngunit magkaiba ang diin at tambalang salita, paglalarawan
Aralin:
Sanggunian: Pahina:
KONSEPTO:
Paano makikilala ang kahulugan ng salitang pamilyar at di-pamilyar na mga salita batay sa
paglalarawan?
Maraming pamamaraan ang pagbibigay ng mga kahulugan ng salita. Isa sa mga ito ang gamit ng
salita sa pangungusap. Ipahihiwatig ang pagkakagamit sa pangungusap ng kahulugan ng salita.
Maaari ring ang isang salita sa pangungusap ang magbigay-pahiwatig.
Pagsasanay 1
Panuto: Ibigay ang kahulugan ng salitang pamilyar at di-pamilyar na ginamit sa pangungusap sa bawat
bilang. Hanapin ang sagot sa kahon. Isulat ito sa patlang.
____________________1. Sina Katkat, Bekbek, at Yeye ang tunay kong mga katoto. Kaming apat ay
hindi napaghihiwa-hiwalay basta-basta.
____________________2. Sa may punong akasya ang lagi naming tipanan kapag kami ay magkikita-
kita.
____________________3. Kami ay hindi nakakalimot na magdala ng kandila sa tuwing kami ay
magkikita-kita para itulos sa lugar na aming tagpuan bilang tanda ng aming pagkakaibigan.
____________________4. Nasaan kaya si Nanay? Huwag naman pong itulot na iwanan niya kaming
magkakapatid.
____________________5. Dinaluhong ko ng yakap si Nanay nang Makita ko siyang muli.
32
Basahin ang nakasalungguhit na salita at ibigay ang kahulugan nito base sa paglalarawan
1. Masangsang ang amoy ng kanilang kwarto. Nagkalat kasi ang mga basura na tatlong araw ng
hindi nililinis
a. Mabaho c. masarap
b. Mabango d. mahalimuyak
2. Masalimuot ang nangyari sa kanyang buhay. Kung kani-kaninong lalaki kasi siya sumasama.
Hindi siya muna nag-iisip kung ano ang kaniyang kahihinatnan.
a. simple c. komplikado
b. Maganda d. masaya
3. Maalab ang kanyang pagmamahal sa bayan. Na kahit siya ay lumpo, sinikap pa rin niyang
makipaglaban sa mga dayuhang nais sumakop sa atin.
a. malaki c. walang init
b. mainit d. makasaysayan
4. Wala sa wisyo nang kausapin ng mga pulis. Katatapos lang ng away ng kanilang mga magulang
at dinala ng mga tanod ang kanyang ama kasama ang mga magnanakaw. Samantala, isinugod
naman ang kanyang ina sa ospital dahil hindi sinasadyang nabaril ito ng mga magnanakaw.
5.
KONSEPTO:
May mga salita sa wikang Filipino na iisa ang baybay subalit magkaiba ang diin sa
pagbigkas at sa kahulugan nito. Ang diin ay ang bigat sa isang pantig ng salita kapag binibigkas
ito. Ito ay nagpapabago sa bigkas ng salita. Kapag nabago ang bigkas nagbabago rin ang
kahulugan nito. Maging maingat sa paggamit ng ganitong mga salita upang maiiwasan ang
pagkakamali.
33
Gayunman, may mga salitang pareho ang baybay ngunit maaaring pareho o di kaya’y
magkaiba ang bigkas at magkaiba rin ang kahulugan. Makukuha ang kahulugan nito ayon sa
gamit.
Pagsasanay 1
Panuto: May mga nakatalang salita sa ibaba at kahulugan nito. Gamitin ang salita sa pangungusap.
1. a. kaya – magagawa
b. kaya – ekspresyong nag-uugnay sa dahilan at bunga
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
2. a. paso – lalagyan ng halaman
b. paso – daan o landas
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
3. a. sala – bahagi ng bahay na tinatanggapan ng panauhin o pinag-uumpuka ng mag-anak kung
nagkakatuwaan
b. sala – kasalanan
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
4. a. tayo – ako, ikaw, siya
b. tayo – tindig
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
5. a. baga – uling na may apoy pa
b. baga – lamang-loob na kailangan sa paghinga
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
Pagsasanay 2:
Ibigay ang kahulugan ng may salungguhit na salita ayon sa diin at gamit nito sa pangungusap
2. Maayos ang tubo ng mga baboy natin ngayon kompara sa unang buwan. Mas mabibigat sila
ngayon
a. Isang uri ng puno na matamis at ginagawang asukal
b. Pag-angat o paglaki
c. Kita mula sa negosyo
3.
34
35
RUBRIK SA PAG-UULAT NG BALITA
5 4 3 2 1
NILALAMAN
• Sumasagot sa tanong na Ano, Sino, Kailan, Bakit, at Paano
PANGATUWIRAN
• Gumagamit ng magagalang na pananalita at wastong wika
PAG-UULAT (Pagsasalita)
• Sapat na lakas at linaw ng boses
• Maayos na tindig at kilos sa harap ng kamera
• Nagtataglay ng wasto at walang pinapanigan
5- Pinakamahusay 2- Mapaghuhusay pa
4- Mahusay 1- Nangangailangan pa ng mga pantulong na
3- Katanggap-tanggap pagsasanay
36
TXTBK + QUALAS SANAYANG PAPEL Blg.7
Textbook based instruction paired SA FILIPINO 5
with MELC-Based Quality Assured
Learner’s Activity Sheet (LAS) Kwarter 1 Linggo 7
✓ Isaisip na ang graph ay naglalarawan ng mga nakalap na datos o impormasyon kaya nagiging
madali ang pagbibigay ng interpretasyon sa mga nakalap na impormasyon dahil sa anyong
palarawan.
✓ Tandaan na ang Bar Grap ay ginagamit sa paghahambing o pagpapakita ng kalakaran ng
sukat. Nagpapakita ito ng kaugnayan ng mga ideya o paghahambing ng magkaugnay na mga
ideya. Nagpapakita ito ng mahahalagang tala o impormasyon.
Pagsasanay 1
Panuto: Tingnan ang grap sa ibaba at subukang sagutin ang mga katanungan pagkatapos.
Tanong:
1. Aling purok ang may pinakamaraming proyektong nagawa?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
2. Aling mga purok ang may magkatulad na proyektong nagawa?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
37
3. Aling purok ang may 60% porsyentong nagawa?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
4. Aling purok ang malapit nang pumantay sa unang may pinakamaraming proyektong
nagawa?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
5. Aling purok ang may 100% na proyektong nagawa?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Pagsasanay 2
38
Layunin: Pagbibigay kahulugan sa Pie Graph
✓ Isaisip natin na ang Pie Grap ay gumagamit ng bilog na hugis na pinaghati-hati sa iba’t-ibang
bahagi upang kumatawan sa kabuuan.
✓ Ang bawat hati nito ay kumakatawan sa bawat bahagdan ng mga datos.
Pagsasanay 1
Panuto: Tingnan ang grap at sagutin ang mga tanong pagkatapos.
Sagutin:
39
__________________________________________________________________
5. Ilang bahagdan ang inilaan ni Jose para sa pagtulong sa mga gawaing bahay?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Pagsasanay 2
40
Layunin: Pagbibigay kahulugan sa talahanayan
✓ Isaisip na ang Talahanayan ay isang paraan ng pagpapakita ng impormasyon o datos, ang mga
paksa ay hinahanay para sa mabilis na pag intindi at pagbasa.
Pagsasanay 1
Panuto: Pag-aralan ang datos sa ibaba at sagutin ang mga tanong pagkatpos.
Talaan ng Grado ni Pedro sa Apat na Asignatura sa loob ng Apat na Markahan
Asignatura Unang Ikalawang Ikatlong Ikaapat na Huling
Markahan Markahan Markahan Markahan Marka
Filipino 90 91 91 92 91
English 89 90 90 91 90
Science 90 89 91 91 90
Mathematics 88 89 88 88 88
Gen. Ave. 90
Tanong:
1. Tungkol saan ang talaan na iyong nakita?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
2. Ilang markahan mayroon ang talahanayan?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
3. Ano ang nakuhang marka ni Pedro sa apat na asignatura?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
4. Sa anong asignatura nakakuha ng mataas na marka si Pedro?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
5. Sa anong asignatura nakakuha ng mababang marka si Pedro?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
✓ Tandaan na ang mapa ay naglalarawan ng lokasyon, hugis at distansya. Ang mapa ay nagtuturo
sa mga palatandaan ng lokasyon ng isang lugar. Ito ay nakatutulong sa pagbibigay direksyon.
✓ Ang pagbibigay ng direksyon ay isang uri ng pagpapaliwanag. Tulad ng pagpapaliwanag ng
paggawa ng isang bagay, nangangailangan ito ng katiyakan, kapayakan at kaliwanagan.
Kailangan din ang maliwanag na pagkakasunod-sunod ng mga hakbang na kailangang sundin.
41
Pagsasanay 1
Pag-aralan ang mapa. Tukuyin ang lokasyon ng mahahalagang lugar o estruktura na makikita sa mapa.
Isulat kung ito ay Hilaga, Timog, Kanluran, Silangan, Hilangang Silangan o Timog Kanluran.
1. Paaralan- __________________________
2. Karagatan-_________________________
3. Himpilan ng Pulis- ___________________
4. Ospital-_____________________________
5. Simbahan- _________________________
42
43
SUSI SA PAGWAWASTO
KASANAYAN BILANG 1.
1. 2,052 ang bagong kaso ng COVID-19
2. Davao City ang may pinakamataas na kaso ng COVID-19 sa araw na iyon.
3. Napanuod ko ito sa 24 Oras
4. Sa kabuuan umabot na sa 489,736 ang kaso ng COVID-19.
5. 10 ang naidagdag sa mga guamling at 11 naman ang naidagdag sa mga namatay.
KASANAYAN BILANG 2.
Katangian ng Tauhan
Tipaklong- matapat, maparaan, matapang
Paruparo- matapat at may kahinaan ng loob
Tagpuan
-nagsasayawan ang mga puno, halaman at bulaklak
-lubhnag mapanganib dahil malakas ang hangin at ulan
-may bagyo
KASANAYAN BILANG 3.
Mga Posibleng Sagot:
1. Ano: pasukan ngayong taon 2. Saan: Purok 3 Bañadero, Ozamiz City
Sino: mga mag-aaral Ano:bilang ng tao na positive
Kailan: August 24, 2020 sa COVID-19
Paano: Online o Modular Ilan: wala
Kalian: Enero 20,2021June 23, 2020
KASANAYAN BILANG 4.
Pagsasanay 1. Pagsasanay 2.
1.mabaho 1. magaling
2.mabagal 2. malusog
3. masama 3. matapang
4.mahina 4. matataas
5. mayaman 5.malinamnam
UNANG LINGGO
SUSI SA PAGWAWASTO: Unang Linggo
44
SUSI SA PAGWAWASTO
KASANAYAN BILANG 1.
6. 2,052 ang bagong kaso ng COVID-19
7. Davao City ang may pinakamataas na kaso ng COVID-19 sa araw na iyon.
8. Napanuod ko ito sa 24 Oras
9. Sa kabuuan umabot na sa 489,736 ang kaso ng COVID-19.
10. 10 ang naidagdag sa mga guamling at 11 naman ang naidagdag sa mga namatay.
KASANAYAN BILANG 2.
Katangian ng Tauhan
Tipaklong- matapat, maparaan, matapang
Paruparo- matapat at may kahinaan ng loob
Tagpuan
-nagsasayawan ang mga puno, halaman at bulaklak
-lubhnag mapanganib dahil malakas ang hangin at ulan
-may bagyo
KASANAYAN BILANG 3.
Mga Posibleng Sagot:
1. Ano: pasukan ngayong taon 2. Saan: Purok 3 Bañadero, Ozamiz City
Sino: mga mag-aaral Ano:bilang ng tao na positive
Kailan: August 24, 2020 sa COVID-19
Paano: Online o Modular Ilan: wala
Kalian: Enero 20,2021June 23, 2020
KASANAYAN BILANG 4.
Pagsasanay 1. Pagsasanay 2.
1.mabaho 1. magaling
2.mabagal 2. malusog
3. masama 3. matapang
4.mahina 4. matataas
5. mayaman 5.malinamnam
SUSI SA PAGWAWASTO: Ikalawang Linggo
45
SUSI SA PAGWAWASTO
KASANAYAN BILANG 1.
11. 2,052 ang bagong kaso ng COVID-19
12. Davao City ang may pinakamataas na kaso ng COVID-19 sa araw na iyon.
13. Napanuod ko ito sa 24 Oras
14. Sa kabuuan umabot na sa 489,736 ang kaso ng COVID-19.
15. 10 ang naidagdag sa mga guamling at 11 naman ang naidagdag sa mga namatay.
KASANAYAN BILANG 2.
Katangian ng Tauhan
Tipaklong- matapat, maparaan, matapang
Paruparo- matapat at may kahinaan ng loob
Tagpuan
-nagsasayawan ang mga puno, halaman at bulaklak
-lubhnag mapanganib dahil malakas ang hangin at ulan
-may bagyo
KASANAYAN BILANG 3.
Mga Posibleng Sagot:
1. Ano: pasukan ngayong taon 2. Saan: Purok 3 Bañadero, Ozamiz City
Sino: mga mag-aaral Ano:bilang ng tao na positive
Kailan: August 24, 2020 sa COVID-19
Paano: Online o Modular Ilan: wala
Kalian: Enero 20,2021June 23, 2020
KASANAYAN BILANG 4.
Pagsasanay 1. Pagsasanay 2.
1.mabaho 1. magaling
2.mabagal 2. malusog
3. masama 3. matapang
4.mahina 4. matataas
5. mayaman 5.malinamnam
SUSI SA PAGWAWASTO: Ikatlong Linggo
46
SUSI SA PAGWAWASTO
KASANAYAN BILANG 1.
Gamitin ang rubrik sa pagbibigay iskor.
KASANAYAN BILANG 2.
Gamitin ang rubrik sa pagbibigay iskor.
KASANAYAN BILANG 3.
Gamitin ang rubrik sa pagbibigay iskor.
KASANAYAN BILANG 4.
Gamitin ang rubrik sa pagbibigay iskor.
SUSI SA PAGWAWASTO: Ikaapat na Linggo
47
SUSI SA PAGWAWASTO
KASANAYAN BILANG 1.
1. b
2. c
3. a
4. a
5. d
KASANAYAN BILANG 2.
1. saya-lungkot
2. magkasama-magkakalayo
3. problema-solusyon
4. sinasaway-pinababayaan
5. nakaligtaan-naalala
KASANAYAN BILANG 3.
1. magkasingkahulugan
2. magkasalungat
3. magkasingkahulugan
4. magkasingkahulugan
5. magkasalungat020
KASANAYAN BILANG 4.
1. b
2. a
3. b
4. b
5. a
SUSI SA PAGWAWASTO: Ikalimang Linggo
48
SUSI SA PAGWAWASTO
KASANAYAN BILANG 1.
1. A.
2. B
3. C
4. B
5. C
Salita Kahulugan kaasalungat
1. Wasto Tama Mali
2. Nawaldas Nagastos Tinago
3. Matapat Mapagkatiwalaan Hindi mapagkatiwalaan
4. Ibinubulsa Inangkin Ibinigay
5. mapagmatyag Mapagmasid Walang pakialam/manhid
KASANAYAN BILANG 2.
1. Kaibigan
2. Pook na pinagkasunduang magtagpo
3. Itirik
4. Kaloob/pakaloob
5. Biglaang pagsugod
KASANAYAN BILANG 3.
A. B
1. Tinamaaan 1. bawasan
2. Napinsala 2. galit
3. Sakuna 3. magaspang
4. Kaloob/pakaloob 4. ikinakahiya
5. Biglang pagsugod 5. natutuwa3, 2020
KASANAYAN BILANG 4.
1. A. Masipag mag-aral si Mike, kaya niyang sagutan ang mga tanong sa kanyang takdang aralin.
B. Naligo si Zyann sa ulan kahapon kaya siya nagkaroon ng sipon.
2. a. Sobrang ganda ng paso na nabili nu Junly.
b. Habang tumatagal maraming pagbabago ang naganap sa paso patungong bundok.
3. a. Nag-uusap sa sala ang mag-anak ng kami ay dumating.
b. Ang aming kapitbahay ay nakulong kahit na siya ay walang sala.
4. a. maraming basura ang nagkalat sa plaza, tayo ang inatasang maglinis doon.
b. makikita sa kanyang tayo na siya ay anak mayaman.
5. a. Si adam ay naglalaro ng baga sa kusina kaya siya ay napaso.
b. Sinabi ng doctor na may problema daw ang kanyang baga.
SUSI SA PAGWAWASTO: Ikaanim na Linggo
49
SUSI SA PAGWAWASTO
KASANAYAN BILANG 1.
16. 2,052 ang bagong kaso ng COVID-19
17. Davao City ang may pinakamataas na kaso ng COVID-19 sa araw na iyon.
18. Napanuod ko ito sa 24 Oras
19. Sa kabuuan umabot na sa 489,736 ang kaso ng COVID-19.
20. 10 ang naidagdag sa mga guamling at 11 naman ang naidagdag sa mga namatay.
KASANAYAN BILANG 2.
Katangian ng Tauhan
Tipaklong- matapat, maparaan, matapang
Paruparo- matapat at may kahinaan ng loob
Tagpuan
-nagsasayawan ang mga puno, halaman at bulaklak
-lubhnag mapanganib dahil malakas ang hangin at ulan
-may bagyo
KASANAYAN BILANG 3.
Mga Posibleng Sagot:
1. Ano: pasukan ngayong taon 2. Saan: Purok 3 Bañadero, Ozamiz City
Sino: mga mag-aaral Ano:bilang ng tao na positive
Kailan: August 24, 2020 sa COVID-19
Paano: Online o Modular Ilan: wala
Kalian: Enero 20,2021June 23, 2020
KASANAYAN BILANG 4.
Pagsasanay 1. Pagsasanay 2.
1.mabaho 1. magaling
2.mabagal 2. malusog
3. masama 3. matapang
4.mahina 4. matataas
5. mayaman 5.malinamnam
SUSI SA PAGWAWASTO: Ikapitong Linggo
Development Team of the Learning Activity Sheet
FILIPINO 4
Management Team
Thelma Cabadasan-Quitalig, PhD, CESO V Schools Division Superintendent
Sherlita A. Palma, EdD., CESO VI Asst. Schools Division Superintendent
Renato S. Cagomoc, EdD,DM CID Chief
Noel E. Sagayap Learning Resources Manager
Lourdes L. Matan Subject Area EPS
Writers:
Melanie P. Enriquez Master Teacher III Calb. City SPED Center
Yasmin Kaye Pellejera Teacher III Cabacungan ES
Jovet Ferguson Teacher III Tarabucan CES
Amelita L. Ignacio Teacher III Cagbayang Elem. school
Rod Ryan Catalan Teacher III Guin-on Elem. School
Cecilia B. Nardo Teacher III Longsob Elem. School
Billy Joe Castante Teacher III Malayog ES
Rosa C. Paz Master teacher 1 Malajog IS
Madelaine D. Yurag Teacher III Pagbalican ES
Reviewers:
Teresa S. Simon PSDS Tinambacan II District
Lourdes L. Matan EPS CID
Noemi S. Castante OIC-PSDS Oquendo 3 District
Maria Teresa Macabidang P2 Cabatuan Elem. School
Melanie P. Enriquez Master Teacher III Calbayog City SPED Center
Chinky F. Baculanta Master Teacher 1 Calbayog City NHS
Rosalita G. Data Principal 1 Roxas Cluster
50