Bilim İnsanları ve Ön-Türklerin Anadolu'daki Varlığı

“Damgaların oluşması M.Ö. 10 bin ile M.Ö. 5 bin yılları arasında yani 5000 yıllık bir dönemde
devam ediyor. Damgalar, zaman içinde önce soyutlaşıyor, sonra da ses değerleri yani harflere
dönüşmeye başlıyor. Kültür kodları öyle birşeydir ki Altay dağlarında 10 bin yıl önce oluşmaya
başlayan damgalar bugün Anadolu'da karşımıza çıkıyor.”

Servet Somuncuoğlu

Prof. Dr. Afif Erzen'in Urartular (TTK 1984) kitabından M.Ö. 13.000'li yıllarda Anadolu'nun Orta
Asya ile ilişkide olduğunu anlamaktayız. Prof. Dr. Afif Erzen, Van Bölgesi Tarih ve Arkeoloji
Araştırmaları Merkezi'ni kuran bilim insanıdır. Prof. Dr. Kılıç Ökten, Muvaffak Uyanık, Oktay Belli
ve bazı yabancı araştımacıların da katılımıyla Doğu Anadolu Bölgesi'nde 30 yıl süren bir bilimsel
çalışma gerçekleştirmişlerdir. Araştırma bulgularına göre, Doğu Anadolu Tarihi'nin, ORTA
ASYA'DAN GELEN GÖÇLERLE 13 BİNLERDE BAŞLADIĞINI, Doğu Anadolu yüksek
yaylasında sayısı 40 BİN kadar olan kaya resimleriyle, Orta Asya kişisi kültürünün eşlik ya da
benzerlik halinde ilişki içinde olunduğu ortaya konulmuştur. Bu kültürün MEZOPOTAMYA'YA
İNDİĞİ VE ETKİLEDİĞİ de ortaya çıkmıştır (Haluk Tarcan).

Prof. Dr. Firudin Ağasıoğlu, Urmu teorisi adını verdiği çalışmasında Proto-Türk dilinin
Mezopotamya'nın kuzeyinde Güneydoğu ve Doğu Anadolu'yu da içine alan bölgede geliştiğini
belirtmektedir. M.Ö. 10000'li yıllarda Anadolu topraklarında Proto-Türk varlığından bahseden
Ağasıoğlu, çalışması dahilinde bir haritada Proto-Türk boylarının yaşam alanını da göstermiştir.
Ağasıoğlu, Türklerin ilk yurdunun Orta Asya ve Altaylar değil Anadolu olduğunu söylemektedir. Bu
tür bir görüş Van 100. Yıl Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Veli Sevin de katılmaktadır ve
Hakkari'de keşfettikleri balbalların M.Ö.1200'lü yıllarda Anadolu'da Türk varlığını kanıtladığını öne
sürmektedir. Sevin'e göre Ön-Türkler Anadolu'dan Orta Asya'ya göç etmiştir. Yine Türkolog Prof.
Dr. Yusif Behluloğlu Yusifov “Çivi Yazılı Kaynaklarda Eski Türklerin İzleri” adlı makalesinde
(1994), Mezopotamya çivi yazılı kaynaklarında yer alan Türkçe sözcükler ve yerleşim yeri
isimlerinden yola çıkarak, Proto-Türklerin ilk vatanının Ön Asya (Anadolu) olduğunu ve Ön-
Türklerin Anadolu'da M.Ö. 8-6 binlerde yaşıyor olduklarını, hatta Ön-Türklerin bu bölgeden Orta
Asya'ya yayıldıklarını belirtmektedir. Prof. Dr. A. Erzen, Doğu Anadolu Bölgesi'nin hiçbir bölge ile
mukayese edilemeyecek şekilde çok sık ve kesintisiz bir iskan geçirdiğini, bu coğrafyada M.Ö. 4
binli yıllarda çok kuvvetli bir kültürün olduğundan söz etmiştir. Bu medeniyetin isminin, halkının
konuştuğu dil Ural-Altay olması nedeniyle Erken Hurri Kültürü olması gerektiğinin yerli ve yabancı
bilim adamlarınca kabul edildiğini belirtmiştir. Manchester Üniversitesi'nden Charles Burney,
“Hurrians and Proto-Indo Europeans” adlı makalesinde Hurrilerin tarihini M.Ö. 3600/3500 olarak
vermiştir. Hurri kültürü daha sonra Urartu Krallığı'nın kurulmasına zemin hazırlayacaktır. Prof. Dr.
A. Erzen'e göre Urartu dili de Ural-Altay dilleri ile benzerlik göstermektedir. Ayrıca, Urartular ve
Hurrilerin tanrı ve tanrıçaları da aynı menşeiden gelmektedir. Prof. Dr. Ekrem Memiş, “Eskiçağ'da
Türkler” adlı kitabında Sümerlerin, Hurrilerin, Urartuların, İskitlerin ve Etrüsklerin en eski Türk
kavimleri arasında bulunduğunu belirtmiştir. Memiş ayrıca, bu kavimlerden kalan yazılı belgeler
üzerinde yapılan filolojik tetkikler sonucu adı geçen kavimlerin dillerinin Türkçe ile akraba
olduğununun kanıtlandığını belirtmiştir. Osman Nedim Tuna, “Sümer ve Türk Dillerinin Tarihi
İlgisi İle Türk Dili'nin Yaşı Meselesi” adlı kitabında Türklerin en az M.Ö. 3500'lerde Türkiye'nin
Doğu bölgesinde bulunduğunu söylemektedir. Yine aynı kitapta Tuna, Türk dilinin bundan 5500 yıl
önce müstakil ve iki kollu bir dil olarak varlığının ispatlandığını belirtmiştir. Ayrıca Tuna, bugün
yaşayan diller arasında en eski yazılı belgelere sahip olan dilin Türk dili olduğunu savunmuştur.
Kaynaklar:

Özgür Barış Etli, "Dünyanın ve Ön-Türklerin İlk Tapınağı: Göbeklitepe" kitabı

Özgür Barış Etli, "Gobeklitepe: A Proto-Turkish Temple?" sunumu