УНИВЕРЗИТЕТ АМЕРИКАН КОЛЕЏ СКОПЈЕ

Факултет за деловна економија и организациони науки

ПЛАН
за предметот

“ОСНОВИ НА БАНКАРСТВОТО“

Семестар: Есен 2016 година

Број на курсот: FINC 3.453
Наставни часови: Од __________ ~asot;
Наставни денови: _______
Времетраење на курсот: 52 часа предавања + 8 часа испит
Вкупно оптоварување на студентот: 200 часа
Кредити: 8 EKTS.
Предзнаења: Макроекономија
Предавална: ---

Предавач: Д-р Томе Неновски

e-mail: nenovski@uacs.edu.mk
Приемно време на предавачот: --------------------------------------------- vo kancelarija na II sprat.

1. Задолжителна литература

а) D-r Томе Неновски; д-р Евица Делова Јолевска: “Пари и банкарство“, УАКС, 2012
година (ja ima vo bibliotekata na UAKS);

2. Дополнителна литература

a) Nenovski Tome: ”Formirawe ceni na proizvodite i na uslugite na korporativnite banki”, “NAM

pres” – Skopje, 2005 (ja ima vo bibliotekata na UAKS);
b) Trpeski Qube: “Pari i bankarstvo”, Economy Press, Skopje, 2003 (ja ima vo bibliotekata na
UAKS);;
v) Rose S. Peter: “Commercial Bank Management", Mc Graw-Hill Irwin, Њујорк, 2003 (ja ima
vo bibliotekata na UAKS);;
 г) Koch W. Timothy, S. Scott MacDonald: “Bank Management”, Thomson South-Western, САД,
2003.
д) Pan~e Jovanovski, Tome Nenovski: “Kreditna politika”, Evropski Univerzitet Skopje, 2006;
ѓ) Tome Nenovski: “Pari~en poredok i banki” (1995), "Ra|awe na denarot“ (2002), "Ekonomsko
ogledalo“ (2002), “Tranziciski tunel” (2006), “Ekonomsko razvedruvawe” (2008), “Makroekonomija”
(2010), “Македонија и светската економска криза“ (2010) и “Шокови, остварувања и перспективи
на македонската економија“ (2012) (сите ги има во библиотеката на УАКС);.
е) Milutin ]irovi}: “Bankarstvo”, Bridge Company, Belgrad, 2001 godina;
ж) Razni knigi vo bibliotekata na fakultetot.

3. Korisni internetski stranici:

- Narodna Banka na Republika Makedonija: www.nbrm.gov.mk

- Ministerstvo za finansii: www.finance.gov.mk
- Dr`aven zavod za statistika: www.stat.gov.mk
- Банка за меѓународни порамнувања: www.bis.com
- Европска Централна банка: www.ecb.int
- Меѓународен монетарен фонд:www.imf.org
- Меѓународна банка за обнова и развој: wwwr.worldbank.org/ibrd

4. Sodr`ina na предметот:

Предметот ги презентира основните елементи, аспекти и принципи на банкарската

индустрија. Се нагласува важноста на банкарскиот систем како основен столб на
економијата на секоја земја. Ќе биде претставена вообичаената структура на банкарскиот
систем како и основните цели, задачи и принципи во секојдневното работење на банките.
Централно место во предметот е посветено на банкарските ризици и на можната заштита
од нивно појавување и развивање, како основен услов за остварување на основните цели
на секоја банка во светот: максимализирање на добивката и зголемување на вредноста на
банката. За остварување на таквите цели банките треба да користат објективни методи за
формирање цени на нивните производи и да користат соодветни методи за одобрување
кредити преку оценување на финансиската состојба на нивните клиенти. Со оглед на тоа
што банките се најрегулирани институции, посебно внимание во овој предмет ќе биде
посветено на банкарската супервизија и регулатива во смисла на почитување на т.н.
Базелски супервизорски стандарди како основа за акција на супервизорските тела и за
заштита на сигурноста на банките. Содржината на предметот ќе биде заокружена со
презентирање на структурата и начинот на работење на банкарскиот систем во Република
Македонија.

5. Цели на учењето:

- Да ги запознае студентите со основните аспекти, елементи и принципи на банкарството и

со неговото значење во економијата;
- Да ги презентира главните цели на банките, нивните производи и услуги, ризиците на
коишто се изложени банките и начините за оценување на нивната успешност;
- Да ги запознае студентите со институционалната структура на банкарскиот систем,
улогата на банките во финансискиот систем на земјата и за потребата и начинот за
контрола на работењето на банките;
- Да ги запознае студентите со најважните елементи на македонскиот банкарски систем;
- Да ги мотивира студентите да ги разберат основните елементи и принципи на
банкарството, преку презентирање на теоретските и практичните аспекти на овој предмет.

6. O~ekuvani rezultati od u~eweto:

- Studentite da gi razberat i zapomnat osnovnite poimi и елементи на банкарството;

- Studentite da gi razbiraat i kriti~ki da gi analiziraat problematikata i osnovnite principi na
bankarsкото работење;
- Studentite da znaat koi se su{testvenite elementi i karakteristiki na структурата на
банкарството, основните цели, производи и ризици во работењето на банките, начинот на заштита
на банките од појава и развивање на тие ризици, како и начините на кои банките ги формираат
цените на своите производи;
- Студентите да имаат доволно ниво на теоретска, но и определено ниво на практична
претстава за начинот на кој се утврдува финансиската состојба на клиентите на банките како
основа за (не)одобрување кредити;
- Студентите да знаат како да ја оценуваат успешноста во работењето на банките;
- Студентите да го знаат начинот на којшто се регулира работењето на банките кои, по
дефиниција, се најризични финансиски институции;
- Студентите да имаат претстава за поставеноста и начинот на функционирање на банките
во Република Македонија.

7. Nastavna programa

Nedela Tema

1 I Настанување на парите и на банките

2 II Структура на банкарскиот систем
3 III Основни цели на банкарското работење
4 IV Банкарски производи
5 V Иновации во банкарската индустрија
6 VI Принципи во банкарското работење
7 Ispit na polovina semestar
8 VII Ризици во банкарското работење
9 VIII Формирање цени на банкарските производи и услуги
10 IX Процес на одобрување кредити
11 X Процес на одобрување кредити 2 (Финансиска анализа)
12 XI Оценување на банкарското бработење
13 XII Супервизија (регулирање) на банките
14 XIII Банкарскиот систем на Република Македонија
15 Finalen ispit
 8. Zaedni~ki stru~ni komponenti:

1) Funkcionalna oblast

a) Menaxment - 3 ~asa
b) Delovni finansii - 3 ~asa

2) Delovno okru`uvawe

a) Pravno okru`uvawe na biznisot - 3 ~asa

b) Ekonomija - 34 ~asa
v) Globalen biznis - 3 ~asa

3) Integrativna oblast

a) Delovna politika - 2 ~asа

b) Prakti~na rabota - 4 ~asa

Vkupno ~asovi: 52

9. Начин на предавање:

- Prezentirawe na osnovnite koncepti na oddelni problemi na bankarstvoto;

- Prezentirawe na dopolnitelni informacii za oddelnite problemi na bankarstvoto;
- Prezentirawe na prakti~ni aspekti (razrabotka na prakti~ni primeri) na oddelni pra{awa i
problemi na bankarstvoto;
- Istra`uvawe i analiza na vistinski primeri i slu~ai.

10. Методи на предавање:

- Prezentirawe na osnovnite sodr`inski elementi preku sistemot Power Point

(koristewe na video-proektor);
- Koristewe na tabla/hartija;
- Razdeluvawe (по потреба) bele{ki na predava~ot za osnovnite nastavni elementi;
- Vodewe sopstveni bele{ki od strana na studentite (незадолжително).

11. O~ekuvawa од студентите за успешно предавање

- Redovno prisustvo na studentite na ~asovi;

- Koristewe na prezentaciite na predava~ot;
- Interaktivno u~estvo na studentite vo diskusii za vreme na ~asovite;
- Podgotovka i sproveduvawe na sopstvena doma{na programa za u~ewe od strana na studentite;
- Kriti~ko razmisluvawe sprema prezentiranata problematika za vreme na ~asovite;
- Pro{iruvawe na svoite soznanija на студентите vo bankarstvoto so seriozen
pristap kon ostanatite nau~ni disciplini (makroekonomija, monetarna politika,
javni finansii, istorija, statistika, politika, pravo, etika...);
- Socijalno i akademsko odnesuvawe na studentite;
 - Po~ituvawe na pravilata i na procedurite na fakultetot.

12. Struktura na ispitot

Ocenuvaweto se sostoi od slednite delovi:

а) IСПИТ

- Ispit na polovina semestar

- Kone~en ispit

Dvata dela od ispitot }e vklu~at odgovori i/ili analiza na primeri i pra{awa za odredeni aspekti na
predmetnata problematika;

b) IZRABOTKA NA PROEKT (seminarska rabota): Studentite treba da prezentiraat vo

pi{ana forma svoe viduvawe za nekoj problem {to e povrzan so predmetnata problematika, odnosno da
obrabotat tema {to }e ja izberat sami ili vo dogovor so predava~ot . Izborot na temata treba da bide napraven i
dostaven do nastavnikot najdocna do krajot na четвртата nastavna sedmica. Proektot treba da bide sostaven
spored upatstvoto na УАКС (види: www.uacs) i napatstvijata na nastavnikot {to se dadeni vo nasokite za
predmetot. Pri izrabotkata na proektot mora da bide iskoristen najmalku eden primaren ili sekundaren bibliografski
izvor (statija, studija na slu~aj itn.) od bazata EBSKO i da se pojavi na listata na citirani dela. Консултации со
наставникот во врска со изработката на проектот се можни до крајот на 11-та наставна седмица.
Proektot treba da bide predaden до наставникот vo elektronska forma najdocna do krajot na 13-ta nastavna
sedmica. Студентите се должни УСНО da go prezentira proektot vo traewe od 5-10 minuti vo termin {to ќe go
opredeli nastavnikot.

NAPOMENA:
Pred da se pristapi kon nejzino ocenuvawe, sekoja seminarska rabota }e bide stavena na veb portalot
plagijati.mon.gov.mk zaradi proverka na plagijarizam (prepi{uvawe). Seminarska rabota za koja }e se konstatira
deka e plagijat nema da se ocenuva, a protiv studentot }e bide povedena soodvetna postapka soglasno pravilata na
UAKS.

v) PRAKTI^NA ZADA^A: Od studentite se o~ekuva da argumentiraat odredena

zada~a {to }e im ja dodeli predava~ot;

g) PRISUSTVO NA ^ASOVI: Otsustvoto od ~asovi mo`e da ima negativno vlijanie vrz

kone~nata ocenka.

d) AKTIVNOST na studentot za vreme na nastavata.

Oddelnite delovi na ocenuvaweto u~estvuvaat so slednite vrednosti pri formiraweto na kone~nata

ocenka:

- Ispit na polovina semestar 30%

- Kone~en ispit 35%
- Proekt 15%
- Prisustvo na ~asovi 10%
- Aktivnost na ~asovite 10%

13. Na~in na odreduvawe na ocenkata:

 Ocenka Procent Rezultat

A 96-100 Odli~en
A- 90-95 Оdli~en
B+ 87-89 Mnogu dobar
B 83-86 Dobar
B- 80-82 Dobar
C+ 77-79 Dobar
C 73-76 Zadovolitelen
C- 70-72 Zadovolitelen
D+ 67-69 Nezadovolitelen
D 63-66 Nezadovolitelen
D- 60-62 Nezadovolitelen
F 0-59 Lo{

Напомена: Ако студентот неоправдано отсуствува од полагање на полусеместрален или

финален дел од испитот, НЕМА право да полага поправен испит од конкретниот предмет.

Vi posakuvam uspe{no patuvawe po nepreglednite sferi na bankarstvoto!

Prof. d-r Tome Nenovski