Phương pháp giải toán cực trị Tư duy toán học 4.

0 – Luyện thi Đại học 2022

▪ Bài toán: Cho hàm số y = f ( x ) đạt cực trị tại các điểm x1 , x2 , ...., xn . Hãy xác định số điểm cực
trị của hàm số y = f ( u ) với u là một hàm hợp theo x .

 u = x1 
 
Công thức nhanh: SDCT  f ( u ) = SDCT u + SNBL  u = x2 
 u = x 
 n

Chúng ta sẽ đi xét sự biến thiên của hàm hợp u để có bảng biến thiên của u (hoặc đồ thị của u ),
sau đó đếm số điểm cực trị của u và kẻ các đường thẳng cực trị vào bảng biến thiên của u . Từ đó
xác định được số điểm cực trị của f ( u ) .
Lưu ý: Đường thẳng cực đại cắt u ( x ) tại các nghiệm bội lẻ là các điểm cực đại của f ( u ) .
Đường thẳng cực tiểu cắt u ( x ) tại các nghiệm bội lẻ là các điểm cực tiểu của f ( u ) .
▪ Bài tập minh họa:
Ví dụ 1: Cho hàm số y = f ( x ) có bảng biến thiên như hình vẽ dưới đây.

Xác định số điểm cực trị của các hàm số sau?

a) f ( x2 + 4x ) b) f ( x 3 − 3x + 1) c) f ( x 4 − 4 x 2 )
Lời giải
a) Số điểm cực trị của hàm số f ( x + 4 x )
2

Hàm số y = f ( x ) đạt cực trị tại các điểm x = −1 và x = 0 .

Ta có: u = x 2 + 4 x  u = 2 x + 4 = 0  x = −2 .
Bảng biến thiên của hàm số u ( x ) :

 u = −1
Từ bảng biến thiên suy ra: SDCT  f ( u ) = SDCT u + SNBL    = 1 + 4 = 5. .
 u = 0 

Biên soạn: Phan Nhật Linh | 1

Luyện thi Đại học 2022 Tư duy toán học 4.0 – Luyện thi Đại học 2022
b) Số điểm cực trị của hàm số f ( x − 3x + 1)
3

Ta có: u = x3 − 3x + 1  u = 3x 2 − 3 = 0  x = 1.
Bảng biến thiên của hàm số u ( x )

x –∞ -1 1 +∞
u' + 0 – 0 +
3 +∞
u y=0
–∞ -1
y = −1

 u = −1
Từ bảng biến thiên suy ra: SDCT  f ( u ) = SDCT u + SNBL   = 2+4=6.
 u = 0 
c) Số điểm cực trị của hàm số f ( x 4 − 4 x 2 )

x = 0
Ta có: u = x 4 − 4 x 2  u = 4 x3 − 8 x = 0  4 x ( x 2 − 2 ) = 0   .
x =  2
Bảng biến thiên hàm số u ( x ) :

x –∞ 0 +∞
u' – 0 + 0 – 0 +
+∞ 0 +∞
u
-4 -4
 u = −1
Từ bảng biến thiên suy ra: SDCT  f ( u ) = SDCT u + SNBL    = 3+ 6 = 9 .
 u = 0 

2 | Facebook tác giả: Phan Nhật Linh