Senior High School

Filipino sa Piling Larang

(Akademik)
Modyul 1:
Kahulugan, Kalikasan at Uri
ng Pagsulat ng Sulating
Akademik
 Kahulugan ng Pagsulat

Bago ipagpatuloy ang paksa, may nakahandang maikling pagsusulit na

kaugnay sa paksang tatalakayin na makikita sa iba at pangalawang pahina.

Basahin at unawain ang nilalaman ng bawat pahayag. Titik lamang ang

isulat at ilagay ito bago ang bilang. Isulat ang iyong sagot sa sagutang papel.

Simulan

PANIMULANG PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang titik ng wastong sagot sa bawat pangungusap. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.

A 1. Anong uri ng pagsulat ang may layuning pataasin ang antas at kalidad
ng kaalaman ng mga mag-aaral sa paaralan?
A. Akademikong Pagsulat B. Malikhaing Pagsulat
C. Diyornalistik Pagsulat D. Teknikal na Pagsulat
A 2. Ang pinakamahalagang bahagi ng isang akademikong sulatin.
A. Katawan B.
C. Panimula Titulo
D.Wak
as
D 3. Anong bahagi ng pagsulat ang makapag-iiwan ng makabuluhang
pag- iisip at repleksiyon sa mambabasa?
A. Katawan B. Titulo
C. Panimula D. Wakas
B 4. Alin sa sumusunod na sanaysay ang may kinalaman sa karanasan ng
manunulat na kung saan ang damdamin o emosyon ng manunulat
ang pinakamahalagang bahagi ng binasa?
A. Lakbay-sanaysay B. Replektibong-sanaysay
C. Nakalarawang-sanaysay D. Tanguhang-sanaysay
A 5. Sa pagsulat ng bahaging ito, matatagpuan ang wastong paglalahad
ng mga detalye at kaisipang nais ipahayag sa akda.
A. Katawan B. Titulo
C. Panimula D. Wakas
D 6. Ito ay artikulasyon ng mga ideya, konsepto, paniniwala,
at nararamdaman sa paraang nakalimbag.
A. Pakikinig B. Pagbabasa
C. Pagsasalita D. Pagsusulat
A 7. Anong anyo ng pagsulat ang nagbibigay- linaw sa mga pangyayari,
sanhi at bunga, at pagbibigay ng mga halimbawa?
A. Paglalahad
C. Pagsasalaysay
 C 8. Anyo ng pagsulat na nakapokus sa pagkakasunod-sunod ng daloy ng
mga pangyayaring aktwal na naganap.
A. Paglalahad B. Paglalarawan
C. Pagsasalaysay D. Pangangatwiran
D 9. Anyo ng pagsulat na nagpapahayag ng katwiran o opinyon o
argumentong pumapanig o sumasalungat sa isang isyung nakahain sa
manunulat.
A. Paglalahad B. Paglalarawan
C. Pagsasalaysay D. Pangangatwiran
A 10. Alin sa mga sumusunod na anyo ng pagsulat ang nagsasaad ng
obserbasyon, uri, kondisyon, palagay, damdamin ng isang
manunulat hinggil sa isang bagay, tao, lugar, o pangyayari?
A. Paglalahad B. Paglalarawan
C. Pagsasalaysay D. Pangangatwiran

Gawain 1

Panuto. Bilang pagpapatuloy, palawakin ang ating kaalaman hinggil sa ating paksa
sa pamamagitan ng pagtukoy sa larawan at mababasang kahulugan nito.

Tukuyin ang mga imaheng

nakapaloob sa kahon. Isulat ang
sagot sa nakalaang kahon sa ibaba.
Gawin ito sa sagutang papel.

https://heavy.com/4-pics-1-word-cheats/2014/04/write-blog-diary-magazine/

Gawain 2 Malayang Ipahayag!

Panuto: Sagutin nang makabuluhan ang gawain na naayon sa paksang
tinatalakay. Isulat ang iyong sagot sa isang malinis na papel.

igay ng limang karaniwang mga babasahin/aplikasyon na ginagamit ng Pagsulat na pamamaraan sa panahon

Hal. Diyaryo
 Lakbayin

Ano nga ba pagsulat?

Ang pagsulat ay artikulasyon ng mga ideya, konsepto, paniniwala at

nararamdaman na ipinahahayag sa paraang pasulat, limbag at elektroniko (sa
kompyuter).

Binubuo ang pagsulat sa dalawang yugto. Una na rito ang yugtong

pangkognitibo, ibig sabihin, nasa isip lahat natin ang ating mga isusulat.
Nagkakaroon ng artikulasyon ang mga ideya, paniniwala at iba pa sa dahilang
masusing dumaraan ito sa isipan ng tao na pag-isipan, naisapuso o naunawaan
bago naisulat. Ang ikalawang yugto ay ang mismong proseso ng pagsulat.
Nagkakaroon ng hulma at tiyak na hugis ang mga ideya at konseptong nasa isipan
ng tao habang unti-unting naisusulat ito sa papel. Nagkakaroon ng kaganapan ang
yugtong pangkognitibo sa pagsulat na mismo. Magkakambal ang dalawang yugtong
ito sa dahilang sabay na ginagamit ito sa pagsulat. Hindi makapagsulat ang isang
estudyante ng isang sulating pananaliksik kung hindi muna niya pinag-iisipan
nang mabuti ang ideya at gagawin. Hindi niya marerebisa ang naisulat kung hindi
niya tuluy-tuloy na pinag-iisipan ang nabubuong hugis at hulma ng naisulat na
papel. Samakatuwid, mula simula hanggang wakas magkasama ang dalawa,
halimbawa, sa pagsulat ng sanaysay at iba pang akademikong papel.

Ang pagsulat ay isang anyo ng komunikasyon kung saan ang kaalaman o

mga ideya ng tao ay isinasalin sa pamamagitan ng mga titik at simbolo. Ito ay
nagbibigay- daan para maihayag ng mga tao ang kanilang mga saloobin sa
pamamagitan ng tekstuwal na pamamaraan.

Ang pagsulat ay isang mental at pisikal na aktibidad na isinasakatuparan

para sa iba’t-ibang layunin. Ito ay mental na aktibidad sapagkat pinapairal dito
ang kakayahan na ng isang tao na mailabas ang kanyang mga ideya sa
pamamagitan ng pagsasatitik sa mga ito. Ito naman ay maituturing na pisikal na
aktibidad sapagkat ginagamitan ito ng paggalaw ng kamay.

Marami ang nagagawa ng isang tao sa larangan ng pagsulat dahil dito ay

naipahahayag nila ang kanilang naiisip gayundin ang kanilang emosyon. Sa
ganitong paraan nakabubuo sila ng panibagong panitikan na siyang gagamitin sa
pagbabasa at pag-aaral ng mga mamamayan sa lipunan.

Halimbawa ng mga panitikan na ginagamitan ng pasulat na pamamaraan sa

makabago at makalumang larangan.

Karaniwang Babasahin Moderno Babasahin

Libro Facebook
Diyaryo (Timeline)
Pocketbo Instagram
ok Twitter
 Iba pang kahulugan ng pagsulat ayon sa mga dalubhasa:

● Ayon kay Sauco, et al., (1998), ito ay ang paglilipat ng mga nabuong salita sa
mga bagay o kasangkapan tulad ng papel. Ito ay naglalayong mailahad ang
kaisipan ng mga tao.

● Ayon naman kay Badayos (1999), ang pagsusulat ay isang sistema ng

interpersonal na komunikasyon na gumagamit ng mga simbolo. Maaring ito ay
maukit o masulat sa makinis na bagay tulad ng papel, tela, maging sa malapad
at makapal na tipak ng bato.

● Batay kay Rivers (1975), ang pagsulat ay isang proseso na mahirap unawain
(complex). Ang prosesong ito ay nag-uumpisa sa pagkuha ng kasanayan,
Naunawaan mo bang maigi ang aralin? Batid kong oo, ngunit kung hindi,
maaari mo ulit itong balikan upang iyo pang mas maunawaan. Kung oo, halika
na’t isagawa mo pa ang kasunod na gawain upang mas mapayaman mo pa ang
iyong kaalaman.

Galugarin
Narito ang mga karagdagang gawain na kailangang sagutan upang lubos
na maunawaan at maintindihan ang nilalaman ng paksa.

Pagsusuri. Basahin at unawain ang istilo ng pagsulat ng manunulat ayon sa

kanyang akda

Dahil sa sitwasyon ni Lola, naisip ko po na mag-ipon ng pera para

mapagawa Bayanihan
namin 'yung para kay Lola
bahay niya. Minerva sa gitna
Naging positibo ng Pandemya
naman ang tugon ng tao at
andang katangian ng mga Pilipino katulad ng pagtutulungan o ang madalas tawagin nilang Bayanihan. Ito ang
nakaipon kami ng halos P20,000 na ipinambili namin ng gamit katulad ng
gonia, residente ng Barangay Concepcion Sur sa nabanggit na bayan.
plywood,
tizen sa kanilang kahoy,
barangay. yero, atito
Nakahiga pintura," kuwento
sa kanyang ni Ruel.
masikip na 'papag' sa loob ng bahay na gawa sa pinagtagp
Nitong Araw ng mga Manggagawa, pormal
kanyang mga kapatid na nagdadala sa kanya ng pagkain at nag-iigib nang ibinigay
ng tubig ngsaKOBIDolls20
para kanyang munting tahan
ang simple ngunit magandang bahay ni Lola Minerva.
"Hindi talaga namin inaasahan ang lahat sir, pero 'yun nga po naging
maganda po ang resulta ng ginawa po namin," kuwento pa ni Ruel.
Masaya namang tinanggap ni Lola Minerva ang bago niyang bahay,
gayundin ang dagdag grocery at gamit na binili ng grupo nina Ruel katulad ng
vitamins, electric fan, at iba pa.
"Salamat po talaga sa mga tumulong sa akin, mahimbing na ang tulog ko at
halos tanghali na akong nagigising dahil hindi ko na problema ang bahay, lalo na
ngayong nagsisimula nang umulan. Hindi ko na kailangan magkumot ng plastic at
mamroblema sa tumutulo kong bubong," pahayag ni Lola Minerva.
Maliban sa bagong bahay at bagong mga gamit, libre na ring papatingnan sa
ospital ang kalagayan ni Lola matapos may sumagot sa kanyang gastusin.
Paalala ni Ruel sa mga katulad niya na gusto pang tumulong sa iba, "ang
pagiging bukas palad natin sa mga mahihirap at nangangailangan ay halos
pagbibigay na rin natin ng isang milyong pagkakataon sa kanila na mabago ang
kanilang buhay. Ang bawat magandang kuwento na ating nasasaksihan sa mundo
ay bunga ng mga desisyon natin na magmahal, kumalinga at tumulong sa iba.

-https://zh-cn.facebook,comhttps://hi-in.facebook.com

Gawain 3: Handa ka na ba?

Panuto. Sagutin nang may husay ang mga tanong na may kinalaman sa akdang
binasa. Sa pagsagot sa aktibidad ay pasulat ngunit maihahalintulad sa
pakikipanyam (interview) na pamamaran dahil sa mga tanong na
naihanda?

1. Ano ang tema ng akdang binasa, iugnay ito sa iyong sarili ayon sa
pangkaasalan mong gawi?

2. Bakit kailangan kailangan tumulong sa ibang tao bagaman parehas

lang tayong humaharap sa Pandemiya?

3. Paano ka makatutulong sa ibang tao gaya ng tauhan mula sa akdang iyong

binasa?

Palalimin

Gawain 4. Para mapalawig at masubukan ang iyong kaalaman hinggil sa paksa,

bumuo ng sulatin na naayon sa nangyayari sa lipunan. Maaaring buoin
sa anomang uri ng akdang pampanitikan. Gawin ito sa iyong papel.

Pamantayan sa pagwawasto at pagbibigay marka sa Output

Kabuoan: 40 Puntos

Aralin Uri ng Pagsulat

1.2

Simulan

Binabati kita mahal na mag-aaral. Napagtagumpayan mo ang mga

aralin at gawain sa nakaraang bahagi ng learning material na ito. Ngayon, tayo’y
magpapatuloy sa ating aralin. Handa ka na ba? Sige magsimula ka na sa paunang
gawain.

Sagutin nang may husay ang gawain sa ibaba. Ibigay ang pagkakaiba at
pagkakatulad ng Moderno at Laon na pamamaraan gamit ang gabay na larawan at
Venn Diagram.

https://www.kissclipart.com/ink-feather-clipart-paper-quill-ink https://www.pinterest.ph/pin/753016000174174422/

Venn Diagram

Laon na Pagsulat Modernong

Pagsulat
Pagkakatulad

Pagkakaiba Pagkakaiba
 Lakbayin

Sa bahaging ito matutunghayan ang mga impormasyon at aral na magpapayabong sa

ating kaalaman hinggil sa pagsulat. Basahin nang may pang- unawa ang bawat teksto at
pahayag

Pagpapakahulugan sa Pagsulat
Pormal. Ito ay mga sulating may malinaw na daloy at ugnayan ng pangunahing paksa
at detalyadong pagtalakay ng balangkas ng paksa. May sinusunod na proseso ang
pagsulat at laging ginagamit dito ang ikatlong panauhan sa pagsulat ng teksto.

Di-Pormal. Ito ay mga sulatin na malaya ang pagtalakay sa paksa, magaan ang
pananalita, masaya at may pagkapersonal na parang nakikipag-usap lamang sa mga
mambabasa.

Kumbinasyon. Malayo na rin ang narating ng malikhain at akademikong pagsulat sa

bansa lalo na sa hanay ng mga kabataang manunulat na nagsasagawa ng
eksperimento ng estilo, nilalaman at pormat ng pagsulat. May mga iskolarling papel
na gumagamit ng tala o istilo ng pagsulat ng journal, liham at iba pang personal na
sulatin kaya posibleng magkaroon ng kumbinasyon ng pormal at di-pormal na uri ng
pagsulat.

Iba’t Ibang Uri ng Pagsulat

1. Akademik. Itinuturing na isang intelektuwal na pagsulat dahil sa layunin nitong

pataasin ang antas at kalidad ng kaalaman ng mga estudyante sa paaralan.

Halimbawa: Mga kritikal na sanaysay, lab report, eksperimento,

konseptong papel, term paper o pamanahong papel, thesis o
disertasyon.

2. Teknikal. Isang espesyalisadong uri ng pagsulat na tumutugon sa mga kognitib at

sikolohikal na pangangailangan ng mga mambabasa at manunulat. Nagsasaad ito
ng mga impormasyong maaaring makatulong sa pagbibigay- solusyon sa isang
komplikadong suliranin

Halimbawa: Saklaw nito ang pagsulat ng feasibility study at ng mga

korespondensyang pampangangalakal. Gumagamit ng mga teknikal
na terminolohiya sa isang partikular na paksa tulad ng science at
technology. Nakatuon sa isang tiyak na audience o pangkat ng mga
mambabasa.

3. Journalistic. Pampamamahayag ang uring ito ng pagsulat na kadalasang

ginagawa ng mga mamamahayag o journalist.
 Halimbawa: Ang pagsulat ng balita, editoryal, kolum, lathalain at iba pang akdang
mababasa sa mga pahayagan at magazin.

4. Referensyal. Naglalayong magrekomenda ng iba pang sanggunian o source hinggil

sa isang paksa. Madalas, binubuod ng isang manunulat ang ideya ng ibang
manunulat at tinutukoy ang pinaghanguan niyon na maaaring sa paraang
parentetikal, footnotes o endnotes.

Halimbawa: Makikita sa mga teksbuk, pamanahong papel, thesis o disertasyon.

Maihahanay din dito ang paggawa ng bibliyografi, indeks at
notecards.

5. Profesyonal. Ito ay nakatuon sa isang tiyak na profesyon. Saklaw nito ang

sumusunod:
1. police report -pulis
2. investigative report – imbestigador
3. legal forms, briefs at pleadings – abogado
4. patient’s journal – doktor at nurse

6. Malikhain. Masining na uri ng pagsulat sa larangan ng panitikan o literatura. Ang

pokus ay ang imahinasyon ng manunulat. Layunin nitong paganahin ang
imahinasyon ng manunulat at pukawin ang damdamin ng mga mambabasa.

Halimbawa: tula, nobela, maikling katha, dula at sanaysay

Naunawaan mo bang maigi ang aralin? Batid kong oo, ngunit kung hindi, maaari
mo ulit itong balikan upang iyo pang mas maunawaan. Kung oo, halika na’t isagawa
mo pa ang kasunod na gawain upang mas mapayaman mo pa ang iyong kaalaman.

Galugarin

Narito ang karagdagang gawain na kailangang sagutan upang lubos na maunawaan at

maintindihan ang nilalaman ng paksa.

Panuto. Tukuyin ang mga sulating akda ayon sa uri ng pagsulat. Isulat ang sagot sa
nakalaang kahon. Gawin ito sa sagutang papel.
Mga Sulatin Uri ng Pagsulat
1. Lesson Plan
2. Editoryal Journalistic
3. Konseptong Papel Akademik
4. Marketing Plan
5. Pamanahong Papel
 6. Tula
7. Terminal Report
8. Feasibility Study
9. Sanaysay
10. Bibliographi
11. Spoken Poetry
12. Balita
13. Watpad
14. Blog
15. Nearpod

Palalimin

Ang susunod na parte ng aralin na iyong matutunghayan ay naglalayong

mahasa at mahubog ang iyong kaalaman hinggil sa paksang binasa .

Panuto. Pumili ng limang sulatin ayon sa sinagutan sa galugarin. Sagutan nang

makabuluhan at may diwang sagot ang gawain bilang pagpapalalim sa
paksa at pagpapaunlad sa kasanayang pagsulat. Gawin ito sa sagutang
papel.

Mga Sulatin Uri ng Pagpapaliwan

Pagsulat ag
Halimbawa:
Lesson Plan Propesyunal Nakatuon ito ayon sa kanyang propesyon.
Sa nilalaman at nakasulat sa kanyang
banghay aralin o lesson plan ay mga plano
at hakbang sa kanyang pagtuturo.
Gayundin ang mga impormasyon at mga
aral na pangkaisipan, pangkaasalan, at
pangkasanayan na
maaaring maisa-isip, maisapuso at
maiugnay ng mga mag-aaral sa pang-araw-
araw.
1.
2.
3.
4.
5.
 Sukatin

PANGWAKAS NA PAGTATAYA

Panuto: Basahin at unawain ang sumusunod na pahayag. Isulat ang inyong sagot
sa sagutang papel.
C 1. Ang anyo ng komunikasyon kung saan ang kaalaman o mga ideya ng
tao ay isinasalin sa pamamagitan ng mga titik at simbolo.
A. Pagbasa B. Pagbilang
C. Pagsulat D. Pagkukuwento
D 2. Ito ay artikulasyon ng mga ideya, konsepto, paniniwala, at
nararamdaman sa paraang nakalimbag
A. Pagbabasa B. Pakikinig
C. Pagsasalita D. Pagsusulat
D 3. Ang mananaliksik na nag-aaral na ang pagsulat ay isang proseso
na mahirap unawain (complex).
A. Badayos 1999 B. Bernales 2000
C. Rivers 1975 D. Sauco 1998
A 4. Ang uri ng pagsulat na may layuning pataasin ang antas at kalidad
ng kaalaman ng mga mag-aaral sa paaralan.
A. Akademikong Pagsulat B.Diyornalistik Pagsulat
C. Malikhaing Pagsulat D. Teknikal na Pagsulat
5. Ang pagsulat ay maukit o masulat sa makinis na bagay tulad ng papel,
tela, maging sa malapad at makapal na tipak ng bato ayon kay?
A. Badayos 1999 B. Bernales 2000
C. Rivers 1975 D. Sauco 1998
Panuto : Isulat ang TAMA kung wasto ang ipinahahayag ng mga
pangungusap; kung hindi naman, isulat ang MALI.

TAMA 6. Matapat ang isang mananaliksik na nagsusulat ng

impormasyon sa notecard hinggil sa mga impormasyon na
kaniyang nakuha sa mga aklat.
TAMA 7. Sistematiko ang isang mananaliksik na nagbabanggit hinggil
sa limitasyon ng kaniyang ginagawang pag- aaral.
MALI 8. Maparaan ang isang mananaliksik na hindi gumagamit ng mga
datos na kuwestiyonable.
MALI 9. Ginagamit ang akademikong pagsulat sa pagbabalita ng mga
pangyayari hinggil sa mga paboritong artista sa telebisyon.
TAMA 10. Mahalaga ang naidudulot ng akademikong pagsulat, partikular
sa pag- uulat ng mga pananaliksik na ginawa ng iba’t ibang
mga iskolar hinggil sa iba’t ibang mga disiplina.

Panuto : Sagutin nang may kabuluhan ang tanong. (5pts.)

1. Kung makakausap mo ang isang taong mahal mo sa buhay na

namatay na, ano ang sasabihin mo?

RUBRIKS SA
PAGWAWASTO
Krayteria Napakahusay Mahusay Mahina
Estraktura -Malinaw ang -Malinaw ang -Malabo ang
5 introduksyon, introduksyon. introduksiyon.
katawan at
Katuwir konklusyon. -Hindi gaanong -Hindi binigay
an malinaw ang ang tesis ng
5 tesis
-May tesis na ng pangungusap. pangungusap.
Ebidensiya pangungusap
na
5 introduksyon. -May mangilan- -Walang tiyak
ngilang na kaisahan
ebidensiya ang mga
Gamit ng -Malinaw na ngunit may kaugnay na
wika
5 naipahahayag kaunti kaisipan.
ang katwiran. ng
kalabu
an
Kabuoan
20 -Kompleto at
pinag-isipang
masusi.

-Inedit, walang
mali.
ahan ko na buong pusong mong naintindihan ang kahulugan ng pagsulat at mga uri nito. Ihanda na muli
 SAGUTANG PAPEL SA FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK)

PANGALAN: ________________________________ BAITANG AT SEKSYON: __________

PAUNANG PAGTATAYA
1. 6.
2. 7.
3. 8.
4. 9.
5. 10.

GALUGARIN
1. 6. 11.
2. 7. 12.
3. 8. 13.
4. 9. 14.
5. 10. 15.

SUKATIN
1. 6.
2. 7.
3. 8.
4. 9.
5. 10.

SUKATIN
PALALIMIN
Gawain 4. Para mapalawig at masubukan ang iyong kaalaman hinggil sa paksa,
bumuo ng sulatin na naaayon sa nagnyayari sa lipunan. Maaaring buoin sa
anomang uri ng akdang pampanitikan.