ISBN 83-88695-21-5

WYMAGANIA TECHNICZNE COBRTI INSTAL ·•·.

ZESZYT 12

�
.-... ,,.,-
- ,-..
WARUNKI TECHNICZNE
WYKONANIA I ODBIORU
INSTALACJI KANALIZACYJNYCH

Autorzv:
inż. Stefan Płuciennik
mgr inż. Jerzy \Vilbik

Warszawa, wrzesień 2006 r.

 Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji kanalizacyjnych 3
Przedmowa
Oddajemy do rąk czytelników kolejny zeszyt Warunków Technicznych Wykonania i Odbioru robót
budowlano montażowych w zakresie instalacji, dotyczący instalacji kanalizacyjnych.
Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru robót budowlano-montażowych, których podstawą są prace
badawczo-rozwojowe finansowane przez Ministerstwo właściwe dla spraw budownictwa wydawane są
przez nasz Ośrodek w ramach własnej serii wydawniczej pod nazwą Wymagania Techniczne COBRTI
INSTAL Intencją współwydawców serii wydawniczej tj. Centralnego Ośrodka Badawczo -Rozwojowe­
go Techniki Instalacyjnej INSTAL i Ośrodka Informacji „Technika instalacyjna w budownictwie", jest
stworzenie biblioteki dokumentów wypełniających pole nieuregulowane przepisami prawnymi i normami
technicznymi, a nadążających za szybko postępującymi zmianami w systemach budowy instalacji.
Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru robót budowlano-montażowych (WTWiO) nie są przepi­
sami techniczno-budowlanymi w rozumieniu ustawy Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U.
Nr 156/06 poz. 1118). Przepisy techniczno-budowlane wydają odpowiedni ministrowie stosownie do
swojej właściwości w formie rozporządzeń i stanowią one część obowiązującego prawa.
Ustawodawca zaliczył do nich
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie;
Warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.
Ustawodawca nie zaliczył WDViO robót budowlano montażowych do grupy przepisów wykonaw­
czych prawa budowlanego.
Zasady normalizacji przyjęte przez organy Unii Europejskiej przewidują. że zakres merytoryczny
odpowiadający temu co zawierają WT\ViO będzie stanowił część norm europejskich. Prace w tym
zakresie postępują jednak powoli a dopóki odpowiednie dokumenty nie zyskają rangi zatwierdzonych
norm europejskich, ich wdrożenie w Polsce zgodnie z regularni normalizacji nie może być rozpoczęte.
W tej sytuacji Centralny Ośrodek Badawczo - Rozwojowy Techniki Instalacyjnej INSTAL dokonał
nowelizacji wydanych w roku l 9SS Warunków Technicznych Wykon:i.nia i Odbioru robót budowlano
- montażowych Tom II. Instabcje s;:mit:i.�� i przemysłowe. Wobec znacznego rozwoju systemów
instalacyjnych, stosowan;1ch w nich urz:tdzeń·i w;1robów, zmi:i.nie ulega form:i wydJ.ni:i. Poszczegól­
nym rodzajom robót inst:ibcyjnych (sieci bnJ.Ezacyjne, inmbcje wodociągowe, inst:ilacje ogrzew­
cze itd.) poświęcone są odrębne zeszyty wydaw:i.ne sukcesywnie.
Ust:l.\va Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. 0r 19/04 poz. l 77 z późniejszymi z:nia­
nami) wprowadza przepis, że w odniesieniu do robót budowlanych przedmiot zamówieni:c określa
dokument;:icja projektow;i orJ.z specyfikacjJ. techniczna \vykonani:i. i odbioru robót. T:i.k więc WD\'iO
są niezbędne przy określaniu przedmiotu zamówieni:i. w umow:ich o roboty budowlane z:iwieranych
przez inwestora z wykon:iwc;:imi. Jakkolwiek publikcwJ.ne w r::im;:ich niniejszej serii \VDViO robót
instalacyjnych, mają \vyłącznie ch;:irakter paranorm:i.tywny (są substytutem norm technicznych). to ich
powołanie przy sporządzaniu spe-:yfikacji technicznej nadaje im moc wiążącą w odniesieniu do stron
,_
urnowy o wykonanie robót budowlanych.
Zrnieni;:ijący się szybko stan techniki w dziedzinie instalacji. stały napływ nowych rozwiązań kon­
strukcyjnych i materiałowych wyrobów i urządzeń, powodują. że wszelkie dokumenty normatywne
muszą być stale przeglądane i aktualizowane. Mamy świadomość, że oddawane do rąk czytelników
kolejne zeszyty WTWiO, mogą nie zawsze dawać odpowiedź na wszystkie pytania pojawiające się
w trakcie wykonywania robót instalacyjnych i odbioru z,ealizowanych instalacji.
Będziemy wdzięczni Czytelnikom, użytkownikom WTWiO za zgłaszanie na adres Wydawnictwa,
wszelkich pytań, uwag i wątpliwości odnośnie treści przekazywanych w tych zeszytach. Posłuży to do
doskonalenia kolejnych wydań WTWiO i będzie sprzyjało większej jeszcze użyteczności tych wy­
dawnictw w praktyce wykonawstwa instalacji.

COBRTI INSTAL

,,__..
H'ydanie: 09.2006
4 Wymagania technicz.ne COBRTI INSTAL

Spis treści
1 Wstęp .............................................................................................................................. 5
1.1 Zakres stosowania .......................................................................................................... 5
1.2 Zakres i zawartość projektu instalacji kanalizacyjnej .................................................... 5
2 Powołane oraz związane przepisy i normy .................................................................... 5
3 Definicje ......................................................................................................................... 9
4 Rozwiązania system6w instalacji kanalizacyjnych grawitacyjnych ............................ 12
5 Projekt wykonawczy .................................................................................................... 13
6 Wymagania dotyczące wyrobów stosowanych w instalacjach kanalizacyjnych ......... 14
7 Wykonanie instalacji kanalizacyjnej ............................., .............................................. 15
7.1 Wymagania ogólne ....................................................................................................... 15
7.2 Materiały z których mogą być wykonane przewody instalacji kanalizacyjnej ............ 16
7.3 Prowadzenie przewodów instalacji kanalizacyjnej ...................................................... 17
7.4 Montaż przyborów sanitarnych .................................................................................... l 8
7.5 Instalacja kanalizacyjna grawitacyjna .......................................................................... 19
7.5.1 Wentylowanie pionów .................................................................................................. 19
7.5.2 Wentylowanie podejść kanalizacyjnych....................................................................... 20
7.5.3 Zabezpieczenia przed przepływem zwrotnym ............................................................. 20
7.5.4 Zabezpieczenia przed niedopuszczalnym zanieczyszczeniem ścieków ....................... 21
7.5.5 Wpusty podłogowe i piwniczne, wpusty liniowe, wpusty balkonowe i podwórzowe ........ 21
7.5.6 Instalacja kanalizacyjna wód opadowych i roztopowych ............................................ 21
. .
-I. 6 I nsta l acp k·ana 1·1zacyJna podc1srnernowa
·' · · --
...................................................................... '"/1
7.6.1 Zasada funkcjonov,;ania ................................................................................................ 22
7.6.2 Prze\\'ody podciśnieniowe ............................................................................................ 22
7.6.3 Stacja podciśnieniow:.i ..................: ............................................................................... 22
S Obmiar powykonawczy robót ...................................................................................... 23
9 Sprawdzenie przygotowani:.i do bacla11 odbiorczych instalacji kanalizacyjnej ............. 23
IO Projekt powykonawczy ................................................................................................ 23
11 Odbiór robót ................................................................................................................. 24
11.1 Odbiór międzyoperacyjny robót poprzedzających wykonanie instalacji kan:i.lizacyjnej ..... 24
11.2 Odbiór techniczny - częściowy instalacji kan:i.lizacyjnej ................... .................. ...... 24
11.3 Odbiór techniczny - końco,,·y instalacji k:J.nalizacyjnej ............................................... 25
12

o
B:1dani:1 przy odbiorze inst;ibcji kamlizacyjnych ....................................................... 25
12.1 Zakres b:1dań odbiorczych ............................................................................................ 25
12.2 Badania odbiorcze szczelności ..................... : ............................................................... 25
12.2.1 Wymagania ogólne ....................................................................................................... 25
12.2.2 Badanie szczelności instalacji kanalizacji grawitacyjnej ............................................. 26
12.2.3 Badanie szczelności instalacji kanalizacji podciśnieniowej ......................................... 26
12.3 Badania odbiorcze zabezpieczeń przed przepływem zwrotnym .................................. 26
12.4 Badania odbiorcze natężenia hałasu ............................................................................. 26
12.5 Badania odbiorcze innych elementów instalacji kanalizacyjnych ............................... 26
12.6 Protokóły badań odbiorczych ........................................................ : .............................. 26

Załączniki
Załącznik 1. Protokół badania odbiorczego
Załącznik 2. Protokół odbioru międzyoperacyjnego
Załącznik 3. Protokół odbioru technicznego częściowego
Załącznik 4. Protokół odbioru technicznego końcowego

Wydanie: 09.2006
F/arunki techniczne wykonania i odbioru instalacji kanali::,ac)jnyclz s
1 \-Vstęp
1.1 Zakres stosowania
Postanowienia zawarte w niniejszych warunkach technicznych wykonania i odbioru
(WTWiO) powinny być stosowane do instalacji kanalizacyjnych w budynkach mieszkalnych,
zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej.
W \VTWiO instalacji kanalizacyjnej opisano wymagania techniczne dotyczące wykonania
i odbioru instalacji, a także wymagania dla stosowanych �vyrobów. Jeżeli instalacja kanaliza­
cyjna ma być odbierana według WTWiO instalacji kanalizacyjnych, to projekt tej instalacji
powinien być z tymi warunkami zgodny w zakresie wymagań ocenianych przy odbiorze.
1.2 Zakres i zawartość projektu instalacji kanalizacyjnej
W art. 34 ustawy - Prawo budowlane [ 1] zostały określone wymagania jakie powinien speł­
niać projekt budowlany, który należy załączyć do wniosku o pozwolenie na budowę. Zawar­
tość projektu budowlanego, który po\vinien być dostosowany do specyfiki i charakteru obiek­
tu oraz rodzaju robót budowlanych 1, określa rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakre­
su i formy projektu budowlanego [8].
Każdy projekt budowbny, którego re:1lizacja wymag:1 pozwoleni:1 n:1 budowę. a z:ikres ro­
dzajów robót budov.;J;:rnych St\v,.irn zagrożenie bezpiecze11stw:.1 i zdrowi..i ludzi, powinien po­
siad;:ić informację dotyczącą bezpieczei'1stwa i ochrony zdrowi;.1 oraz pbn bezpieczeńsl\\;.1
i ochrony zdro\via, opr;.icowane przez projektanta. Szczegółowy z;.ikres i formę ww. planu
i informacji, a także z;.ikres rodzajów robót budowbnych stwarz..1jących zagrożenie bapie­
czeóstwa i zdrowia ludzi. określ;1. rozporządzenie w spr;.1wie bezpieczeństw..1 i ochrony zdro-.
1.via oraz planu bezpiecze11St\VJ i ochrony zdrowia [19].
Zawartość projektu wykon..1wczego. będącego częścią dokumentacji projektowej. us:..1b roz­
porządzenie [9] 2, dotyczące między innymi szczegóio\vego zakresu i formy dokurnent..1cJi
projektowej.
Zgodnie z rozporządzeniem [9], projekt \.Vykon..iwczy pO\\·inien uzupełni;ić i uszczcgóbwi�1ć
projekt budowlany \V z:.i.kresie i stopniu dokładności niezbędnym do sporządzeni..i przedmi;1ru
robót. kosztorysu inwestorskiego. przygotow:.111i;1 oferty prza \\ykonawc� i rcalizx_ii roból
budowlanych. Projelt \vykonawczy pO\\inien z..1wierać rysunki ,v sbli U'-\Zględ11i;1p_ceJ spe­
cyfikę z:imawianych robót i vstosowanych skal rysunków \.v projekcie budowl:rn:. m \\TJZ
z \.vyjaśnieniami opisowymi. Wymagania dotyczące formy projektu ,,ykon2wczego przyjmu­
je się odpowiednio jak db projektu budowlanego.
2 Powołane oraz z,viązane przepisy i normy
(sran nktualny na cl-:.ie11 1.09.2006 r.)
[ 1] Ustawa z dni:i 7 lipca l994 r. - Prawo budowlane (Dz. U Nr1Só/06 poz. 118)
[2] Ustawa z dnia 16 kwietni..i 2004 r. o wyrobach budo \vlanych (Dz.U. i\r 92/04 poz. 88 l)
[3] Ustawa z dni::i. 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odpro­
wadzaniu ścieków (Dz.U. Nr72/0l poz. 747, Nr 115/01 poz. 1229, :r.;r113/02 poz. 984.
Nr96/04 poz. 959, Nr173/04 poz. 1808, Nr85/05 poz. 729, Nr130/05 poz. 1087)
[4] Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówie11 pub)icznych (Dz.U. Nr19/04
poz. 177, Nr 96/04 poz. 959 , Nr116/04 poz. 1207, Nr145/04 poz. 1537, Nr 273/04
poz. 2703, Nr 163/05 poz. 1362 , Nr 184/05 poz. 1539, Nr 79/06 poz. 551, Nr 106/06
poz. 719))

roboty budowlane - budowa, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie

lub rozbiórce obiektu budowlanego [I].
2
wydane na p odstawie art. 31 ust. 4 ustawy - Prawo zamówień publicznych [4]

H'yclanie: 09.2006
6 Wyrnagania Techniczne COBRTI INSTAL

[5] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75/02 'J.
poz. 690, Nr 33/02 poz. 270, Nr 109/04 poz. 1156)
[6] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia
1999 r. w sprawie warunków technicznych. użytkowania budynków mieszkalnych
(Dz.U. Nr 74/99 poz. 836)
[7] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia
2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowla­
nych i terenów (Dz.U. Nr 80/06 poz. 563)
[8] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego
zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. Nr 120/03 poz. 1133)
[9] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegóło­
wego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania
i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego
(Dz.U. Nr 202/04 poz. 2072, Nr 75/05 poz. 664)
[10] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 października 2004 r. w sprawie euro-
pejskich aprobat technicznych oraz polskich jednostek organizacyjnych upoważnionych -"\
do ich \vydawania (Dz. U. Nr 237/04 poz. 2375) ._;
[11] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat
technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz.U.
1\r 249/04 poz. 2497)
[12] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów
deklarowania zgodności wyrobów budO\\·]anych oraz sposobu znakowania ich znakiem
budowlanym (Dz.U. Nr 198/04 poz. J041)
[13] Rozporządzenie \Iinistra Infrastruktury z dnia 14 maja 2004 r. w sprawie kontroli wy­
robów budowlanych \\'prO\\·adzonych do obrotu (Dz.U. Nr 130/04 poz. 1386)
[14] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie systemów
oceny zgodności, wymagań, jakie powinny spełniać notyfikowane jednostki uczestni­
czące w ocenie zgodności, oraz sposobu oznaczania wyrobów budowlanych oznakowa­
niem CE (Dz.U. Nr 195/04 poz. 2011)
[15] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 lipca 2002 r. w sprawie sposobu reali­
zacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzani::i.
ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz.U. Nr 129/02 poz. 1108, Nr 163/03
poz. 1585)
[16] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.
:J
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U Nr 169/03
poz. 1650)
[17] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeń­
stwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U Nr 47/03
poz. 401)
[18] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie
rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby
(Dz.U. Nr 62/96 poz. 288)
[19] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 �- w sprawie informacji
dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia (Dz.U Nr 120/03 poz. 1126)

W ydanie: 09.2006
 Warunki techniczne ivykonania i odbioru instalacji kanalizacyjnych
PN-EN 295-1:1999
�
·tP
PN-EN 295-1: 1999/A3:2002 Rury i kształtki kamionkowe i ich połączenia w sieci drena­
PN-EN 295-4:2000
PN-EN 295-4:2000/AC:2002 Rury i kształtki kamionkowe i ich połączenia w sieci drena­
PN-EN 295-6:2001
PN-EN 295-7:2001
PN-EN 607:2005
'--0.
·· .
\:;;.,r
PN-EN 853-2:2005
PN-EN 877:2004
PN-E:\ 1329-1:2001
PN-EN 1451-1:2001
P:\-E:\: 1453-1 :2002
.____
·,._
PN-EN 1453-1 :2002/Ap 1 :2003 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych
PN-EN 1519-1 :2002
PN-EN 12050-1 :2002
7
Rury i kształtki kamionkowe i ich połączenia w sieci drena-
żowej i kanalizacyjnej. Wymagania
żowej i kanalizacyjnej. Wymagania
Rury i kształtki kamionkowe i ich połączenia w sieci drena­
żowej i kanalizacyjnej. Wymagania dotyczące specjalnych
kształtek, łączników i elementów zamiennych
żowej i kanalizacyjnej. Wymagania dotyczące specjalnych
kształtek, łączników i elementów zamiennych
Rury i kształtki kamionkowe i ich połączenia w sieci drena­
żowej i kanalizacyjnej. Wymagania dotyczące studzienek ka­
mionkowych
Rury i kształtki kamionkowe i ich połączenia w sieci drena­
żowej i kanalizacyjnej. Wymagania dotyczące kamionko­
wych rur i złączy przeznaczonych do przeciskania
Rynny dachowe i elementy wyposażenia z PYC-U. Definicje,
wymagania i badania
Instalacje oddzielaczy cieczy lekkich (np. olej, benzyna).
Część 2: Dobór wielkości nominalnych. instalowanie, użyt­
kowanie i eksploatacja
Rury i kształtki z żeliwa, złącza i elementy wyposażenia in­
stalacji odprowadzania wód z budynków. \Vymagania, meto­
dy b:.1d:.111 i z:.1pewnienie jakości
Systemy p1:z.e\\·odowe z tworzyw sztucznych do odprow:.1dz:rni�1
nieczystości i ścieków (o niskiej i wysokiej temper:.1turze) \\·e­
wnątrz konstrukcji budowli. Niezmiękczony poii(chlorek \\ inylu'i
(PVC-li). Część I: Wym:1gani:1 dotyczące rnr, kszt:.1ltek i systemu
Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych do odprow:1dz:1-
nia nieczystości i ścieków (o niskiej i wysokiej temperaturze)
wewnątrz konstrukcji budowli. Polipropylen (PP). Cześć I:
Wym:.1gani:1 dotyczące rur, kszt:.1łtek i systemu
Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych
o ści:.1nbch strukturalnych do odprowadz:1nia nieczystości
i ścieków (o niskiej i wysokiej temperaturze) wewnątrz kon­
strukcji budowli. Nieplastyfikowany poli(chlorek winylu)
(PYC-U). Część l: Wym:1gania dotyczące rur i systemu
o ściankach strukturalnych do odprowadzania nieczystości
i ścieków (o niskiej i wysokiej temperaturze) wewnątrz kon­
strukcji budowli. Nieplastyfikowany poli(chlorek winylu)
(PVC-U). Część 1: Wymagania dotyczące rur i systemu
Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do od­
prowadzania nieczystości i ścieków (o niskiej i wysokiej
temperaturze) wewnątrz konstrukcji budowli. Polietylen
(PE). Część 1: Wymagania dotyczące rur, kształtek i systemu
Przepompownie ścieków w budynkach i ich otoczeniu. Za­
sady budowy i badania. Część 1: Przepompownie ścieków
zawierających fekalia
Wydonie: 09.2006
8 Wymagania techniczne COBRTI INSTAL

PN-EN 12050-2:2002 Przepompownie ścieków w budynkach i ich otoczeniu. Za­

sady budowy i badania. Część 2: Przepompownie ścieków
bez fekaliów
PN-EN 12050-3:2002 Przepompownie ścieków w budynkach i ich otoczeniu. Za­
sady budowy i badania. Część 3: Przepompownie ścieków
zawierających fekalia do ograniczonego zakresu zastosowa­
nia
PN-EN 12050-4:2002 Przepompownie ścieków w budynkach i ich otoczeniu. Za­
sady budowy i badania. Część 4: Zawory zwrotne do prze­
pompowni ścieków bez fekaliów i z fekaliami
PN-EN 12056-1:2002 Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynków.
Część I: Postanowienia ogólne i wymagania
PN-EN 12056-2:2002 Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynków.
Część 2: Kanalizacja sanitarna. Projektowanie układu i obli­
czenia
P;(-E>," 12056-3:2002 Systemy kanał izacji grawitzicyjnej we1,vnątrz budynków.
Część 3: Przewody deszczowe . Projektowanie układu i obli­
czenia
P:\-E\" 12056-4:2002 Systemy kanJ.lizacji grawitacyjnej we\rnątrz budynków.
Część 4: Pompownie ścieków. Projektowanie układu i obli­
czenia .. , ..
P'.\-E:\ 12056-5:2002 Svstenw kanalizacji grawitacyjnej \\ewnątrz budynkÓ\\.
Część 5: ;\lontaż i badania. instrukcje działania. użytkowania
i eksplo;itacji
P>,"-E'.\ 12109:200� \Ve\\nętrz11e systemy kanalizacji podciśnieniowej
P'.\-E'.\ 12200- i :2002 Systemy przewodów ruro\,ych z t\\·orzyw sztucznych
do \\·ody deszCZO\\·ej do ze\\ nętrzncgo zastosow;inia ponJ.d
ziemią. N'ieplastyfikowany poli(chlorek winylu) (PVC-l" ).
Część 1: Wymagania dotyczące rur. kształtek i systemu
Pi\-E:\ 12380:2004 Zav,;ory napO\\ietrzające do systemów kanalizacyjnych.
Wymagania. metody badań i ocena zgodności
P'.\-E'.\ 1356:.1--1:2004 Urządzenia przeciwzalewowe \\.budynkach.Część 1: \Vyma­
gama
P:\-92/B-01707
P:\-87 /B-02151.0 I
InstJ.lacje bnalizacyjne. \Vymagania w projektO\\aniu
Akustyka budow!J.na. Ochrona przed habsem pomieszcze11 J
w budynkach. Wymagania ogólne i środki techniczne ochro­
ny przed hałasem
PN-87 /B-02151.02 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń
w budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku
w pomieszczeniach
PN-B-02151-3: 1999 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń
w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budyn­
kach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych.
Wymagania
PN-81/B-10700.00 Instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne. Wyma­
gania i badania przy odbiorze. Wspólne wymagania i badania
PN-81/B-10700.0 l Instalacje wewnętrzne wodociągowe i kanalizacyjne. Wyma­
gania i badania przy odbiorze. Instalacje kanalizacyjne

V/ydcmie: 09.2006
 Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji kanak:acyjnych 9

'2h 3 Definicje
/EJ 3.1 Pojęcia ogólne
3.1.1 Ścieki
Wprowadzane do wód lub do ziemi wody zużyte - w szczególności na cele bytowe, wody
opadowe i roztopowe, a także inne wody zanieczyszczone wymienione w art. 2 pkt. 8 usta­
wy [3]. Ścieki odprowadzane z instalacji kanalizacyjnej do urządzeń kanalizacyjnych, powin­
ny spełniać wymagania określone w rozporządzeniu [15].
3.1.2 Ścieki bytowe
Ścieki z budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej,
powstające w wyniku ludzkiego metabolizmu lub funkcjonowania gospodarstw domowych
oraz ścieki o zbliżonym składzie pochodzące z tych budynków.
3.1.3 \Vody opadowe lub roztopowe
·wody powstające w wyniku opadów atmosferycznych, ujęte w otwarte lub zamknięte sys­
temy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwalej nawierzchni.
3.1.4 Ścieki czarne
Ścieki zawierające feblia i mocz.
3.1.5 Ścieki szare
Ścieki nie z::l\vierające feblii i moczu.
3.1.6 System kanalizacyjny
System zawierający urządzenia kan;:ilizacyjne i inne elementy służące do odbier::inia i grawi­
tJ.cyjnego lub podciśnieniowego usuwania ścieków. Częścią składową systemu kanalizacji
grawitacyjnej może być przepornpo,vnia �ciekÓ\\.
3.1.7 System ogólnospł..1,\ny
System Ltnalizacyjny oJpro\\adzający jednym prze\,odem ścieki oraz '>,ody opado\,e 1 roz­
topowe.
3.1.8 System rozdzielczy
System kanalizacyjny odprowadzający oddzielnymi przewodami ścieki oraz oddzielnymi
prze,vodami wody opadowe i roztopO\\e.
3.1.9 Instalacja kanalizacyjna
Instalację kana! izacyjną stanowi układ połączonych prZc\\ odów \\Taz z urządzeniami sanitar­
nymi i wpustami, umożliwiający odprow;:idzenie ścieków do przyłącza kana!iz;:icyjnego.
przydomowej oczyszczalni ścieków lub zbiornib bezodpływowego.
3.1.10 Przyłącze kanalizacyjne (przykanalik)
Odcinek przewodu łączącego instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług'
z siecią k::rnalizacyjną, za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej
braku do granicy nieruchomości gruntowej [3].

3
każdy, kto korzysta z usług wodociągowo-kanalizacyjnych z zakresu zbiorowego zaopatrze­
nia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na podstawie pisemnej umowy z przedsię­
biorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym [3]

Wvdanie: 09.2006
10 Wymagania techniczne COBRTI INSTAL

3.2 Elementy układu przewodów /\

j
3.2.1 Podejście kanalizacyjne
Przewód łączący przybór lub urządzenie sanitarne z przewodem spustowym lub przewodem
odpływowym.
3.2.2 Przewód spustowy. (pion)
Przewód pionowy odprowadzający:
ścieki z przyborów i urządzeń sanitarnych do przewodu odpływowego,
wody opadowe i roztopowe z rynien oraz wpustów dachowych balkonowych,
do przewodu odpływowego lub bezpośrednio na powierzchnię terenu4.
3.2.3 Odsadzka
Część przewodu spustowego odchylona od kierunku pionowego.
3.2.4 Przewód odpływo\vy (poziom)
Przewód odprowadzający ścieki, ułożony ze spadkiem w obrębie budynku lub poza budyn­
kiem w ziemi, do którego podłączone są przewody spustowe oraz przybory i urządzenia sa­
nitarne z najniższej kondygnacji, albo prze\\·ody spustO\\·e \vód opadowych i roztopowych.
3.2.5 Re,Yizja
., i
Element szczelnie zamykany, umożliwiający dostęp do wnętrza przewodu spustowego.
umieszczany nad przewodem odpływowym. a także nad odsadzkami.
3.2.6 Czyszczak
Element umożli\\'iający dostęp do wnętrza przewodu odplyv.:o\\'ego. W przypadku prze\\'O­
dów prowadzonych w ziemi pod posadzką - lokaliZO \\any w studzience. Czyszczak pov,:inien
być rozmieszczany na prostych odcink:.ich:
co 15m db prz�wodów o średnicy od D:"i 100 do D'.\' 150.
co 25 m dla przewodów o średnicy od D\'. 200 do D'.\' 300.
a także przed zmianą kierunku lub uskokiem (kaskada).
3.2.7 Rynna
Przewód otwarty zbierający wody opadowe i roztopowe z dachów i odprowadzający je do
przewodu spustowego.
3.3 Elementy umożliwiające ,rentylo\\anie systemu kanalizacyjnego
3.3.1 Przewód wentylujący
Przewód doprowadzający powietrze do instalacji, zapobiegający powstawaniu podciśnienia
w systemie kanalizacyjnym.
3.3.2 Odgałęzienie wentylujące
Przewód wentylujący włączony do podejścia kanalizacyjnego.
3.3.3 Rura wywiewna
Przedłużenie pionu kanalizacyjnego ponad najwyżej położonym podejściem kanalizacyjnym,
stanowiące zakończenie pionu i mające połączenie z atmosferą.
3.3.4 Pion wentylujący
Główny przewód wentylujący podłączony do pionu kanalizacyjnego, zapobiegający powsta­
waniu w nim podciśnienia.

4
przewód spustowy wód opadowych i roztopowych, w PN-EN 12056-3 nazwano rurą spu­
stową

W.vdanie: 09.2006
 Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji kanalizacyjnych 11

"@.�.
'
. ,. 3.3.5 Zawór napowietrzający
Zawór kanalizacyjny instalowany pionowo na przewodzie wentylującym, umożliwiający do­
pływ powietrza d o instalacji kanalizacyjnej, jednocześnie zapobiegający wydostawaniu się
gazów i zanieczyszczonego powietrza z instalacji.
3.4 Urządzenia
3.4.1 Przybory sanitarn�
Zamocowane na stałe w budynku wanny, brodziki, umywalki, miski ustępowe, bidety, pisuary, zlewy,.
zlewozmywaki, z d oprowadzaną wodą i odprowadzanymi ściekami.
3.4.2 Urządzenia sanitarne
Urządzenia do mycia i prania, zamocowane w budynku na stałe, z doprowadzaną wodą
i odprowadzanymi ściekami, np. pralki, zmywarki. Także inne urządzenia stosowane
w obiektach użyteczności publicznej w celu obsługi masowej np. w pralniach, szpitalach, ba­
senach itp.
3.4.3 Syfon kanalizacyjny
Element urządzenia sanitarnego lub element składowy przewodu kanalizacyjnego wypełniony
wodą (minimalna wysokość słupa vvody 50 mm), st:rnowiący zamknięcie zabezpieczające
przed przedostawaniem się gazów kanalizacyjnych do pomieszczeń.
3.4.4 ·wpust podłogowy, ,vpust piwniczny
Urządzenie zbierające wody z posadzki przez kratkę \vlotową do korpusu, z króćcem odpiy­
\Vowym połączonym z przewodem odpływowym. Może być wyposażony w syfon. klapę
zwrotną lub bez tych elementów.
3A.5 Wpust liniowy
Crządzenie zbier;.ijące \vody z posadzki przez kratkę wlotową do korpusu. w formie szczel­
nego korytk;1 odpływowego. z króćcem odpływowym połączonym z przewodem odply\\O­
\\'ym. Może być ,vypos;.iżony \\ syfon. klapę zwrotną lub bez tych elem,.:ntów.
3.4.6 Wpust dacho,,')', wpust balkono,r_y
Crządzenie zbier;.ijące wody opadowe i roztopowe z dachów. b;ilkonó", tarasÓ\\. także nac­
rni:tr wody z podlewania d achó1.v zielonych i odprowadzające te woJy do instaLlcji bn,tliz,lcji
deszczowej. \Vpusty te powinny mieć element zapobiegający przedost::11.vaniu się zaniecz;�z­
cze11 do instabcji or;iz mogą być wyposażone w podgrzewanie zapobiegające tworzeniu się
korka lodowego podczas opadów śniegu i jego zalegania.
3.4.7 Urządzenie przeciwzale,Yo,Ye
Urządzenia służące do zabezpieczenia przed przepływem zwrotnym z sieci kanalizacyjnej np.
zawory zwrotne ( z zamknięciem mechanicznym, automatycznym i ręcznym), klapy zwrotne
3.5 Elementy instalacji kanalizacji podciśnieniowej
3.5.1 Przewody
Przewody instalacji kanaiizacji podciśnieniowej to system rur i kształtek, który powinien
działać bez zatykania - nie jest zalecane stosowanie trójników i kolan o kącie 90° , zalecane są
łuki o dużych promieniach. Minimalne ciśnienie ustalone dla rur· przewodów z tworzyw
sztucznych wynosi 6 barów (0,6 MPa), ale mogą być ustalone także inne wartości. Jeżeli ru­
rociąg ma owalność początkową, postępujące odkształcenie, lub jeżeli istnieje prawdopodo­
bie11stwo wystąpienia napręże11 długookresowych spowodowanych wysoką temperaturą oto­
czenia lub ścieków, powinny być ustalone wyższe wartości ciśnienia.
3.5.2. Toaleta podciśnieniowa
Toaleta zawierająca część opróżniającą i urządzenie płuczące.

Wwiwzie. 09.2006
12 Wymagania teclmicz.ne COBRTI INSTAL

i'\
3.5.3 Zawór opróżniający
Zawór, który automatycznie umożliwia odprowadzenie ścieków do przewodu kanalizacji
podciśnieniowej uruchamiany przez sterownik. Powinien być tak zaprojektowany, by zapo­
biegać przepływowi zwrotnemu przy wszystkich wielkościach podciśnienia w systemie lub
podczas wystąpienia fali powrotnej, z jednoczesnym zabezpieczeniem przed przedostawa-
niem się do pomieszczeń przykrego zapachu przez wentylację urządzeń opróżniających np.
przez zastosowanie zaworu napowietrzającego.
3.5.4 Sterownik
Urządzenie uruchamiane przez czujnik poziomu, które otwiera i zamyka zawór opróżniający.
3.5.5 Stacja podciśnieniowa
Obiekt wyposażony w wytwornicę podciśnienia, zbiornik podciśnieniowy i urządzenia steru­
jące, pompy tłoczne
4 Rozwiązania systemów instalacji kanalizacyjnych grawitacyjnych
4.1 Typy systemów instalacji kanalizacyjnej wg Pl\-EN 12056
I - system pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi. przy stopniu na­
pełnienia 0,5 (50S:-c).
II - system pojedynczego pionu z podejściami częściowo 1,vypełnionymi o mniejszej śred­
nicy, przy stopniu napełnienia 0.7 (709c).
III- system pojedynczego pionu z podejściami całkowicie \vypełnionymi. przy stopniu na-
pełnienia I ,O ( I OOS:),
IV - system oddzielnych pionó\\' odpro,\ adz:ijących osobno ścieki czarne i szare.
-L2 Roz,,iązania zabezpieczające przed poąstawaniem podciśnienia ,, prze,,odach
instalacji kanalizacji grawitacyjne/
4.2.1 System instalacji kanalizacji gra,,·itacyjnej z wentylacją głó,rną
Roz\\'iązanie. w którym przewody wemylujące z usytuo\\'anymi na dachu rurami v;y\, iew­
nymi. stanowiącymi przedłużenie części odpływowej pionu od n:ijwyżej położonego prze­
wodu odpływowego, zapobiegają po,vstaw:rniu \\' przewodach instabcji podciśnienia.
4.2.2 System instalacji kanalizacji grawitacyjnej z ,rentylacją obejścio,rą
Roz\\'iąz:rnie, w którym ciśnienie w instalacji regulują oddzielne przewody wentylujące, za­
pobiegając powstawaniu w prze\\·odach instalacji podciśnienia
4.3 Rozwiązania instalacji kanalizacji deszczowej grawitacyjnej wewnątrz budynku (;;)
(do odprowadzania wód opado,rych i roztopowych) wg P1'i-EN 12056-3
4.3.1 System częściowo wypełniony (niesyfonowy - wg PN-EN 12056-3)
4.3.1.1 System wpustów i przewodów spustowych, zaprojektowany dla obliczonych warto­
ści spływu wody opadowej i roztopowej z dachu, o średnicach przewodów spustowych speł­
niających wymagania przepustowości wg tablicy 8 normy PN-EN 12056-3.
4.3.1.2 W przypadku przewodów spustowych o wysokości przekraczającej I O m - należy je
traktować jako przewody pracujące pod ciśnieniem.
4.3.2 System całkowicie wypełniony - samozasysający (syfonowy - wg PN-EN 12056-3)
4.3.2.1 System zainstalowanych pod dachem przewodów zbierających wody opadowe
i roztopowe, wpustów (wlotów) i przewodów spustowych odprowadzających te wody do
przewodu instalacji grawitacyjnej. System ten pracuje grawitacyjnie przy małych opadach,

5
podciśnienie może spowodować wysysanie wody z syfonów stanowiących zamknięcie za-
bezpieczające przed przedostawaniem się gazów kanalizacyjnych do pomieszczeń. (ij}
Wvclanie: 09.2006
 Warunki techniczne ,vykonania i odbioru instalacji kanali:ac)jnych 13

przy dużych opadach i wypełnieniu przewodów pojawia się efekt samozasysania (syfonowy),
w przewodach występuje podciśnienie i nadciśnienie
4.3.2.2 Rury i połączenia powinny wytrzymywać maksymalne podciśnienia i nadciśnienia, jakie
mogą wystąpić w warunkach przyjętych do obliczeń. Najniższe ciśnienie obliczeniowe powinno
być tak dobrane, aby zapobiegać możliwym uszkodzeniom rur (załamywaniem się rur).
4.3.2.3 Efekt samozasysania (syfonowy- wg PN-EN 12056-3) powinien rozpoczynać się na
tyle szybko, by nie został przekroczony obliczeniowy poziom wody na dachu lub w rynnie.
4.3.2.4 Przy rozwiązaniu należy wziąć pod uwagę wytrzymałość i konstrukcję dachu. Po­
ziom roboczy wylotów lub przelewów nie powinien powodować spiętrzenia przekraczającego
obliczeniowe obciążenie dachu lub powstawania przecieków.
4.3.3 Przewody odpływowe instalacji kanalizacji deszczowej
Wody opadowe i roztopowe z dachu, tarasów itp., od przewodów spustowych instalacji kana­
lizacji deszczowej obydwu w/w systemów, odprowadzane są do studzienki m zewnątrz bu­
dynku przewodami odpływowymi instalacji kanalizacji deszczowej. Średnice przewodów
odpływowych nie mogą być mniejsze niż średnice przewodów spustovv ych, i nie mniejsze
niż DN 100. .•
'---'() 5 Projekt wykonawczy
Projekt wykonawczy powinien zawierać:
I) opis techniczny uwzględniający:
charakterystykę projektowanego obiektu.
ogólny opis istniejących warunków dla odprowadzenia ścieków z obiektu,
obliczenia ilości odprowadzanych ściekóvv \vraz z ich charakterystyką.
opis instalacji kanalizacyjnej. ustalając odpowiednią technologię i materiały do jej
\vykon:.i.nia,
sposób zabezpieczenia przed hab�em ze strony instaLlcji.
zapevvnienie odpo\\iedniej \\·entybcji instalacji z \\ ykonywo.niem oblicze11 spr:l\\ -
dzających przy doborze Z�l\\Orów n:ipowietrzających wg P�-E:-,; 12056-2.
zabezpieczenie syfonów urz:1_dzeń kanalizacyjnych na najniższych kondygr1�1cjach
budynków wysokich - przy \\ysokości pionu \\iększej od 10 m. na odcinku ostat­
nich 2 metrów przed włączeniem pionu do przewodu odpływowego nie należy włą­
czać podejść bezpośrednio do pionu lecz wykonać specj;,ilne obejście. włączać te
podejści:1 do poziomu, lub stosować dodatkowy przewód wemyL\cyjny z:;odnie
z normą PN-9'.YB-01707,
zabezpieczenie przed możli\vością zalania przez urządzenia poiożone w piwnicach
w przypadku istnienia sieci zewnętrznej ogólnospławnej jako odbiornika ścieków.
ustalenie ewentualnego zabezpieczenia przed wprowadzeniem do instalacji ścieków
zanieczyszczonych przez zastosowanie odpowiednich osadników lub separatorów,
2) dobór średnic przewodów i obliczenia obciążenia przepustowości najbardziej obciążonych
pionów i głównych przewodów odpływowych,
3) plan sytuacyjny z usytuowaniem przykanalików i uwidocznieniem sieci kanalizacyjnej
odbierającej ścieki,
4) rysunki instalacji kanalizacyjnej:
rzuty powtarzalnych kondygnacji i nietypowych kondygnacji,
profile instalacji kanalizacyjnej zawierające główny przewód odpływowy wraz z jego
zakończeniem w budynku (pionem lub innym elementem), boczne przewody odpły­
wowe z poszczególnymi pionami, z uwidocznieniem wszystkich urządzeń, z których
odprowadzane są ścieki, także pojedynczych lub grup urządzeń odprowadzanych bez­
pośrednio do przewodów odpływowych.

Wydanie: 09.2006
14 Wymagania technic;,11e COBRTI INSTAL

5) rysunki lub opis rozwiązań zapewniających:

łatwy i trwały montaż przewodów i przyborów,
/\.
minimalizację odkształceń przewodów,
wentylację pionów i podejść,
zabezpieczenia przeciwzalewowe,
zamknięcia przeciwpożarowe pionów kanalizacyjnych,
podczyszczanie ścieków zanieczyszczonych,
odprowadzenie ścieków z urządzeń położonych niżej niż przewód odpływowy,
bezpieczne odprowadzenie wód opadowych i roztopowych.
6) specyfikację techniczną wykonania i odbioru robót [9] dla której WTWiO mogą stanowić
dokument wyjściowy, zawierający wymagania techniczne.
6 vVymagania dotyczące wyrobów stosowanych w instalacjach kanaliza-·
cyjnych
Przy wykonywaniu instalacji kanalizacyjnych. tak jak przy wykony\.vaniu wszystkich robót
budowlanych, należy zgodnie z ustawą - Prawo budowlane [ l] i ustawą o v,:yrobach budowla­
nych [2], stosować \\·yroby budowbne wpro\\':J.dzone do obrotu. ·'""l
Wyrób budowlany może być wprow:idzony do obrotu. jeżeli nadaje się do stosowania przy wy­
kony,vaniu robót budowlanych, w zakresie odpowiadającym jego właściwościom użytkowym
i przeznaczeniu. to jest ma właściwości użytkO\\·e umożliwiające prawidłowo zaprojektowanym
i wykonanym obiektom budowlanym. w których ma być zastosowany w sposób trwały. spełnie­
nie wymagai1 podstawO\vych.
Wyrób budo\vlany nadaje się do stoSO\\ ania przy wykonywaniu robót budo\\'lanych jeżeli jest:
1 l oznakowany CE. co oznacza. że d.okon:rno oceny jego zgodności z następującymi
dokumentami odniesieni:i: normą zharmonizowaną lub europejską aprobatą techniczną bądź
krajo,,·ą specyfikacją techniczną pa11st\\ a członko\\'skiego L:nii Europejskiej lub Europej­
skiego Obszaru Gospodarczego. uznaną przez Komisję Europejską za zgodną z \,ymaga­
niami podstaWO\\·ymi, albo
2) umieszczony w określonym przez Komisję Europejską wykazie \vyrobów mających nie­
wielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczeóstwa, dla których producent wydal deklarację
zgodności z uzn;.i.nymi regułami sztuki budO\\ lanej, ::tlbo
3) oznako,vany znakiem budO\\·bnyni 6 . co oznacza. że jeżeli producent. mający siedzibę na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonał oceny wyrobu przy z;.i.stoso\.vaniu odpO\\ ied­
niego systemu oceny zgodności z dokumentem odniesienia tzn. Polską i:\ormą wyrobu albo ()
aprobatą techniczną' i wydał, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację V
zgodności8 potwierdzającą, że wyrób spełnia wymagania odpowiedniej krajowej specyfika­
cji technicznej. W przypadku dokonania oceny zgodności przez stronę trzecią, może po­
nadto uzyskać certyfikat zgodności z dokumentem odniesienia .
. Do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych nadaje się także wyrób budowlany, do­
puszczony do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym, wykonany według indy­
widualnej dokumentacji technicznej, sporządzonej przez projektanta obiektu albo przez produ-

6
z zastrzeżeniem, że minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej
i mieszkaniowej, może określić, w drodze rozporządzenia, wykaz dokumentów odniesienia,
których zakres przedmiotowy obejmuje wyroby budowlane, podlegające obowiązkowi ozna­
kowania CE.
7
ocena zgodności obejmuje właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, odpowiednio do
jego przeznaczenia, mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podsta­
wowych
.ren
8
deklaracja zgodności powinna spełniać wymagania rozporządzenia [ 12) �· ..
Wwianie: 09.2006
 T.,,Vanm.ki techniczne wyko11ania i odbioru instafocji ka11aliz.ac:,j11ych 15

centa wyrobu po uzgodnieniu z projektantem obiektu, dla którego producent wydał oświadcze­
nie, że zape wniono zgodność wyrobu budowlanego z tą dokumentacją oraz przepisami doty­
czącymi wyrobu.
Wyrób budowlany wprowadzony do obrotu powinien:
mieć trwałe znakowanie9 ,
być stosowany zgodnie z odpowiednimi instrukcjami 10 w języku polskim,
być stosowany zgodnie' z zakresem i technicznymi warunkami stosowania, sprecyzowanymi
w normie lub aprobacie technicznej,
mieć świadectwo oceny higienicznej i zdrowotnej wydane przez właściwą instytucję 11 •
W przypadku uzasadnionych wątpliwości co do zgodności wyrobu budowlanego z wymaga­
niami określonymi w ustawie o wyrobach budowlanych [2], właściwymi do kontroli w tym
zakresie są Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego lub wojewódzki inspektor nadzoru bu­
dowlanego.
Zgodnie z a rt. 46 ustawy Prawo budowlane [l], kierownik budowy, a jeżeli jego ustanowienie
nie jest wymagane - inwestor, jest obowiązany przez okres wykonywania robót budowlanych
przechowywać dokumenty stanowiące podstawę ich wykonywania a także oświadczenia do­
tyczące wyrobów budowlanych jednostkovvo zastosow:rnych w obiekcie budowlanym, oraz
udostępniać te dokumenty przedstawicielom uprawnionych organów.
7 \Vykonanie instalacji kanalizacyjnej
7.1 ·wymagania ogólne
7.1.1 Instalacja kanalizacyjna powinna. zgodnie z art. 5 ust. l ustawy Prawo budowlane [ l ].
zapev,mić obiektowi budowlanemu, w którym ją wykonano, możliwość spełnienia wymagań
podstaYrnv,:ych dotyczących \\ szczególności: bapieczeństwa konstrukcji. bezpieczei1stwa
pożarowego, bc2piecze11St\va użytkO\ ania. odpo\\'iednich warunków higienicznych
i zdrowotnych oraz ochrony środowiska. a w\..:że ochrony przed hałasem i drg::.ini;imi.
7.1.2 Instalacja bnc1lizacyjn;i po\\inna spełniać we \\bściwym zak;-esie wym�1gani;i prze­
pisu techniczno-buJo\vl�111cgo vv yd:111ego w drodze rozporządzenic1 \V sprawie warunków
technicznych jakim powinny odpO\\·iad�1ć budynki i ich usytuO\\·anie [5]. zgodnie z ar,. 7
ust. 2 ustawy - Prawo budowlane [ l ].
7.1.3 \V instc1lacji bnc1lizacyjnej wykonywanej w budynku nowym możli1.\e jest odstęp�l\\O
\V spełnieniu \vymagań wymienionych w 7.1.2. po uz:;skaniu go w trybie przewidzi�rnym
\V art. S tej ustc1wy - Prawo budowlane [ l ].
7.1.4 W instalacji kanalizacyjnej wykonywanej w budynku istniejącym lub \\ jego cz�ś-:i.
\..· w przypadku ich nadbudO\vy. przebudowy i zmianie użytkowania. zgodnie z§ 2 ust. 2 rozpo­
rządzenia w sprawie warunków technicznych jakim po1.vinny odpowiadać budynki i ich usy­
tuowanie [5], możliwe jest odstępstwo w spełnieniu wymaga11 wymienionych w 7.1.2. sto­
sownie do wskaza11 ekspertyzy technicznej właści\.vej jednostki badawczo-rozwojowej albo
rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych
z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym
wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.
7.1.5 Instalacja kano.lizacyjna powinna być wykonana zgodnie z projektem wykonawczym,
i zasadami wiedzy technicznej w sposób umożliwiający zapewnienie jej prawidłowego użyt­
kowania w zakresie odprowadzenia ścieków, zgodnego z przeznaczeniem obiektu i założe­
nio.mi projektu budowlanego (przy wzięciu pod uwagę przewidywanego okresu użytkowania),

9
zakres i rodzaj znakowania, zależy od wyrobu
10
w zależności od rodzaju wyrobu, instrukcjami: montażu, obsługi, eksploatacji
11
jeżeli takie świadectwo jest wymagane

Wwlonie: 09.2006
18 w_vmagania teclznic:.ne COBRTI INSTAL

7.3.13 Złącza przewodów powinny być wykonane zgodnie z instrukcją producentów. Stoso­ :'\
I·
wane, przykładowe techniki wykonania złączy: J

PVC-U - kielichami z uszczelkami lub klejonymi, a także za pomocą złączek szybko­

zatrzaskowych,
PE i PP - zgrzewaniem doczołowym i kielichowym,
żeliwo - łącznikami żeliwnymi z uszczelkami lub kielichami z uszczelkami,
kamionka - kielichami z uszczelkami.
7.3.14 Przewodów kanalizacyjnych nie należy prowadzić nad przewodami instalacji zimnej
i ciepłej wody, instalacji ogrzewczej, instalacji gazowej oraz przewodami instalacji elektrycz­
nej.
7.3.15 Minimalna odległość przewodu kanalizacyjnego z PVC-U; PE i PP, od prowadzonych
równolegle przewodów instalacji wodociągowej wody zimnej i wody ciepłej oraz przewodów
instalacji ogrzewczej, powinna wynosić O, 1 m. Jeżeli na przewodach wymagane jest wykona­
nie izolacji cieplnej, wymiar ten dotyczy odległości od płaszcza osłonowego tej izolacji.
7.3.16 Przewody z PVC-U: PE i PP układane w bruzdach powinny mieć zapewnioną wokół
siebie wolną przestrze11 i zabezpieczenie przed tarciem o ścianę bruzdy np. przez owinięcie
tekturą falistą,. Nie dopuszcza się bapośredniego zamurowania przewodów w bruzdach.
r'\
7.3.17 Zakrycie bruzd powinno nastąpić po dokonaniu odbioru częściowego inst::ilacji kanali­
zacyJneJ.
7.3.18 Piony wykonane z PVC-C: PE i PP w budynkach wysokich. wysokościo\\'ych
i użyteczności publicznej, powinny mieć zainsw.lowane mufy przeciwpożarowe uniemożli­
wiające rozprzestrzenianie się ognia i dymu. \,lufy te powinny być monto\.vane w miejscach
przejść pionów przez stropy.
7.3.19 Piony powinny być ,, yposażone w re,,·izje:
na najniższej kondygnacji,
nad odsadzb.mi (stoso\\·anymi co pięć kondygnacji).
7.3.20 Przcwod\ odplywo\ve (poziomy) pow111ny b,·ć \\')posażone w cz, szcz;.iki
w odległościach nie,, iększych niż:
15 m dla średnic od D)i 100 do D)i 150.
25 m dla średnic od D\' 200 do D0i :300.
7.3.21 Odgałęzienia przewodów odpływowych powinny być ,, ykonane za pomocą trójników
o kącie rozwarcia nie większym niż ...15 °. Dopuszcza się stosow:rnie trójników o kącie 68 � dla
wpustów piwnicznych. pod,,órzo,,ych oraz bn::ilizacji deszczowej. :\'ie n:.1leży stOSO\\:.lĆ na

,J
tych przev,:odach czwórników.
7.3.22 Przejścia przewodów· przez ściany lub stropy wymagają zastosowania tulei ochron­
nych wypełnionych materiałem uszczelniającym plastycznym o tej samej odporności ognio­
wej co przegroda.
7.3.23 Średnica wewnętrzna tulei ochronnej powinna być większa o około 5 cm od D>l/OD
przewodu.
7.3.24 Przejścia przez stropy przewodów z PVC-U, PE i PP wymagają zastosowania tulei
ochronnej wystającej około 3 cm powyżej podłogi.
7.�.25 W tulei ochronnej nie powinno znajdować się złącze przewodu.
7.4 Montaż przyborów sanitarnych
7.4.1 Przybory sanitarne mogą być mocowane bezpośrednio do przegrody budowlanej lub
prefabrykowanej ścianki instalacyjnej.
7.4.2 Przybory sanitarne powinny być przymocowane do ścian i posadzek w sposób zapew­
niający właściwe użytkowanie i łatwy demontaż. Konstrukcje wsporcze urządzeń sanitarnych
obciążone siłą statyczną równą 500 N, przyłożoną w środku przedniej krawędzi obrzeża przy­
boru w czasie 3 godzin, nie powinny się odkształcić w sposób widoczny.

Wvdanie: 09.2006
Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji kanalizaC)jnyclz 19
7.4.3 Obmurowanie lub zabetonowanie przy posadzce obrzeży miski klozetowej lub bidetu
jest niedopuszczalne.
7.4.4 Miski ustępowe i pisuary powinny być wyposażone w urządzenia spłukujące.
7.4.5 Wysokość ustawienia przyborów sanitarnych od podłogi do górnej krawędzi przyboru
powinna b yć następująca:
umywalka , 0,75 - 0,80 m,
umywalka w przedszkolu 0,60 m,
zlew 0,50 - 0,60 m,
zlewozmywak do pracy stojącej . 0,85 - 0,90 m,
zlewozmywak do pracy siedzącej 0,75 m,
pisuar dla dorosłych 0,65 m,
miska ustępowa wisząca 0,40 m.
7.4.6 Przybory sanitarne powinny być zabezpieczone syfonem kanalizacyjnym przed dosta­
niem się zanieczyszczonego powietrza do pomieszczeń. Minim:ilna głębokość zamknięcia
wodnego syfonu kanalizacyjnego powinna wynosić 50 mm.
7.4.7 Średnice podejść do pojedynczych przyborów s:initarnych należy przyjmowJ.ć:
umywalka DN 30 - 40 (DN 50 - jeżeli na podejściu występują więcej niż dwie
zmiany kierunku),
zlew DN 40 (DN 50 - jeżeli n:i podejściu występują więcej niż dwie
zmiJ.ny kierunku).
zlewozmywak DN 50,
wanna DN 50.
p1suJ.r DN '+0.
miska ustępowa DN l 00.
bidet O:\ 40.
7.4.S Średnice podejść zbicro\vych cło przyborów sanit;1rnych nakży przyjmO\\aĆ:
pisuary do 6 sztuk D:\ 50.
umyw;.ilki do 5 sztuk D:\ 50.
7A.9 Średnice innych podejść zbiorowych do przyborów sanitarnych. niż W\\ .. są zależne
od ilości przyborÓ\\, długości podejścia. różnicy ,vysokości między przyborem a\\ łączeniem
do pionu i powinn:' być zgodne z projektem wykona\1.czym. Projekt \\ykona\\-CZY powinien
określać, które z podejść po,, inny być wentylowane.
7.4.10 Miski ustępowe łączone z pionem podejściem nie wentylowanym po\vinny być mon­
towane nie dalej niż l metr od pionu.
7.4.11 Minimalne średnice pionów dla ścieków sz:irych powinny wynosić DN 70, dlJ. ście­
ków cz:.irnych DN 100.
7.4.12 Zlewozmywaki w kuchniach zbiorowego żywienia powinny być wyposażone w indy­
widualne separ:itory, z:iopatrzone w urządzenia do łatwego czyszczenia.
7.4.13 Urządzenia kanalizacyjne przejmujące ścieki zanieczvszczone osadami lub błotem
powinny mieć osadniki lub studzienki osJ.dowe.
7.5 Instalacja kanalizacyjna grawitacyjna
7.5.1 \Ventylow·anie pionów
7.5.1.1 W instalacji z wentylacją głów·ną, piony kanalizacyjne dla ścieków szarych powinny
mieć średnicę od DN 70 do DN l 50, a dla ścieków czarnych od DN I 00 do DN 150. Średnice
pionów są uzależnione od przyjętego obciążenia hydraulicznego ściekami. Wentylowanie pionów
może odbywać się przez rury wywiewne lub zawory napowietrzające. Przy zastosowaniu zawo­
rów napowietrzających, przez rurę wywiewną powinien być wentylowany ostatni pion włączony
do poziomu, a także co najmniej co piąty z pozostałych pionów włączonych do tego poziomu.

Wydanie: 09.2006
20 1Vy111ogmzio teclznic::.ne COBRTI INSTl1.L

7.5.1.2 Zawór napowietrzający powinien zapewniać dopływ powietrza, co najmniej równy

ośmiokrotnej ilości odprowadzanych ścieków.
7.5.1.3 W systemie z wentylacją obejściową, obejścia wentylujące powinny mieć średnicę:
DN 70 dla pionów DN 70 i DN 100,
DN 100 dla pionów o DN powyżej 100.
7.5.2. Wentylowanie podejść kanalizacyjnych
7.5.2.1 Podejścia kanalizacyjne określonego systemu instalacji wymagają wentylowania
w zależności od ich długości, ilości łuków, różnicy wysokości między przyborem a włącze­
niem do pionu oraz spadkiem podejścia. Wymagania w tym zakresie określa PN-EN 12056-2
oraz PN-92/B-O 1707.
7.5.2.2 Zawór napowietrzający powinien zapewniać dopływ powietrza, co najmniej:
równy ilości odprowadzanych ścieków dla systemu I i IV,
dwukrotnej ilości odprowadzanych ścieków dla systemu II i III.
7.5.3 Zabezpieczenia przed przepływem zwrotnym
7.5.3.1 W przypadk:lch, kiedy przybory sanitarne lub 1.,vpusty podłogowe są położone poni­
żej maksymalnego poziomu ścieków w sieci bnalizacyjnej ogólnospławnej należy zastoso­
wać urządzenie przeci\\·zalewowe lub przepompov,.:nie ścieków. Natomiast, gdy przybory
sanitarne znajdują się poniżej sieci kanalizacyjnej należy zastosować przepompownie ście­
ków. Dla terenów płaskich można przyjąć. że maksymalny poziom ścieków w sieci b.naliza­
cyjnej ogólnospbwnej jest rÓ\rny poziomowi terenu przy budynku.
7.5.3.2 Rodzaj urządzenia przeciwzalewo\\ ego powinien zostać określony w projekcie wy­
kona\\'CZym.
7.5.3.3 Urządzenia przeci\\'za]e\\·owe J1a przewodach odpł)\\O\\ ych pO\\ inny zape\\ rnac
zamkniecia:
automatyczne ( typ I wg P:\'-E:\ 12056-2 l.
automatyczne i z mech;inizmem ;_i\\ aryjnym uruchami:rnym ręcznie lub mechanicznie
(typ l, 2, 3,-+ i 5 \\·g P�-E'.'\ 12056-2).
Dla ścieków czarnych zaleca się stoSO\\ ;inie urządzeń przeciwzalewowych typu 2 lub 3 okre­
ślonych w PN-EN 12056-2.
7.5.3.4 W budynkach o szczególnym znaczeniu przepompownie ścieków zapewniają stały
odpływ ścieków, dlatego powinny być tam zastosow::rne.

o
7.5.3.5 Szerokość dojść do urządze11 w przepompowni ścieków powinny wynosić mini­
mum 0,6 m.
7.5.3.6 Przepompownia ścieków powinna być odpowiednio oświetlona i wentylowana.
Wszystkie podłączenia do przepompowni powinny zapewniać tłumienie hałasu.
7.5.3.7 Podłączenia elektryczne, jeśli nie są wodoodporne powinny być montowane v.· po­
mieszczeniach usytuowanych powyżej maksymalnego poziomu ścieków.
7.5.3.8 Średnica przewodu tłocznego przepompowni z urządzeniem rozdrabniającym po­
winna być nie mniejsza niż DN 32. Dla przepompowni bez urządzeń rozdrabniających mini­
malna średnica przewodu tłocznego nie powinna być mniejsza niż DN 80.
7.5.3.9 Przewód tłoczny przepompowni ścieków powinien być zamontowany jako lewar
powyżej maksymalnego poziomu ścieków.
7.5.3.10 Na przewodach tłocznych powinny być zamontowane zawory zwrotne zabezpiecza­
jące przed przepływem zwrotnym w momencie zatrzymania pompy.
7.5.3.11 Zbiorniki retencyjne gromadzące ścieki czarne, powinny być zamknięte, wodosz­
czelne .i wentylowane. Zbiorniki retencyjne gromadzące ścieki szare, powinny być przykryte,
wodoszczelne i wentylowane.

Wvdanie: 09.2006
 Warunki techniczne wykon ania i ac/biont instalacji kan a li-:. acyjnych 21

7 .5.4 Zabezpieczenia przed niedopuszczalnym zanieczyszczeniem ścieków

7.5.4.1 Na odpływie ścieków z kuchni zbiorowego żywienia należy stosować łapacze skrobi.
Łapacze tłuszczu należy sytuować w studzience poza budynkiem.
7.5.4.2 Na odpływie ścieków po myciu samochodów należy stosować łapacze cieczy lekkich
oraz osadniki piasku.
7.5.5 Wpusty podłogowe i piwniczne, wpusty liniowe, wpusty balkonowe i podwórzowe
'vV pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych ogólnodostępnych, kuchniach zbiorowego ży-·
wienia, w pralniach i innych, gdzie niezbędne jest zmywanie podłóg lub zrzut wody, należy
stosować wpusty podłogowe lub piwniczne z syfonami. Dla ścieków zanieczyszczonych pia­
skiem należy stosować wpusty podłogowe lub piwniczne z osadnikami. Ścieki odprowadzane
przez korytka wpustów liniowych z posadzek garaży lub parkingów należy kierować do sepa-
.
ratom oleju i benzyny w celu podczyszczenia.
Wpusty balkonowe i podwórzowe służą do odprowadzania wód opadowych i roztopowych
z balkonów i powierzchni utwardzonej na zewnątrz budynku do instabcji kanalizacji deszczowej.
Wody z wpustów balkonowych odwadni:.1jących niewielkie powierzchnie (przepływ wody
opadowej nie przekracnjący 1,0 lis) mogą być wpro \vadzane przez syfon, do instalacji kana­
lizacji grawitacyjnej odprowadzającej ścieki bytowe.
7.5.6 Instalacja kanalizacyjna wód opadowych i roztopowych
7.5.6.1 \Vody opadowe i roztopowe z budynków· niskich i średnio wysokich należy odpro­
wadzać rynnami i przewodami spustowymi prowadzonymi na zewnątrz budynku.
7.5.6.2 Wody opadowe i roztopowe z budynków wysokich i wysokościowych należy od­
pro1.,vadzać wpustami 1.,vód opadowych poprzez przewody spustowe ciśnieniO\'ve prow::idzone
wewnątrz budynku.
7.5.6.3 Średnica przewodu spusto,,ego·. prowadzonego wewnątrz budynku. jest z�leżn'1
od powierzchni odwadnianej i po\\inna być jedn;lkO\\ J. na całej długości.
7.5.6.4 Przewod;1 spustowe p1·0\\ adzonc ,1. e,\nątrz budynku n�tleży montO'-\ JĆ ,v p\:m1e�z­
czeni:.1ch niemieszkalnvch.
7.5.6.5 Spadek rynien deszCZO\\)Ch pO\\inien \\ynosić 0.5 S.-.
7.5.6.6 Przewody spustowe blaszane do wysokości d\vóch metrów po1., yżej poziomu terenu
powinny być zastąpione prze \'vOdami z żeliwa lub PVOFj.
7.5.6.7 Przev,:ody spustowe powinny być powyżej poziomu terenu wypos:.1żone \\ czysz­
cz:.1ki z rusztem lub czyszczaki z osadnikiem.
..�. 7.5.6.8 Mocowanie rynien i przewodó,\ spustowych należy wykony\\aĆ z:.1 pomocą uchwy­
tÓ\V i obejm zgodnie z instrukcją producenta.
7.5.6.9 Łączenie rynien i przewodów spustowych, w zależności od z:.1stosowanego mate­
riału, należy wykonywać zgodnie z instrukcją producenta.
7.5.6.10 \Vody opadowe i roztopowe z terenu, zjazdów do garaży itp. należy odprowadzać
przez wpusty podwórzowe lub liniowe.
7.5.6.11 Przewody odprowadzające wody opadowe i roztopowe przez wnętrze budynku do
sieci kanalizacji ogólnospławnej należy łączyć poza budynkiem, przez studzienkę z przewo­
dem odpływowym lub bezpośrednio z siecią kanalizacyjną.
7.5.6.12 'vVody opadowe i roztopowe z powierzchni dachów mogą być również odprowa­
dzane przez wpusty deszczowe specjalnej konstrukcji, do właściwie zwymiarowanych prze­
wodów spustowych, działających grawitacyjnie przy małych opadach i samozasysająco przy
opadach większych. Tego rodzaju instalacj:.1 wymaga wyposażenia w przelewy bezpieczeń­
stwa dla nadmiaru wody.
7.5.6.13 Odwodnienie dachów zasypanych tłuczniem powinno odbywać się przez wpusty
deszczowe zabezpieczone koszem, połączone do przewodów odpływowych.

Wwianie: 09.2006
 22 W.vmagania techniczne COBRTI INSTAL

7.5.6.14 Odwodnienie dachów z nasadzoną roślinnością powinno odbywać się przez wpusty . .'''\.,.
dachowe zamontowane powyżej powierzchni dachowej, uwzględniając retencję wody ko­
niecznej do właściwego nawodnienia roślinności.
7.5.6.15 Przy odprowadzaniu wód opadowych i roztopowych z powierzchni dachowej niż­
szego budynku należy uwzględnić ilość wód opadowych, które mogą spływać ze ściany przy­
ległego wyższego budynku.
7.6 Instalacja kanalizacyjna podciśnieniowa
7.6.1 Zasada funkcjonowania
System kanalizacji podciśnieniowej jest systemem działającym pod ciśnieniem niższym niż atmosfe­
ryczne, w którym ścieki wpływają do instalacji przez zawory opróżniające, większość powietrza nie­
zbędnego do transportu ścieków wprowadzana jest przez zawory opróżniające, zawory opróżniające
działają normalnie przy ciśnieniu różnym od atmosferycznego.
System jest oparty na zasadach transportu przerywanego i natychmiastowego dostępu do pod­
ciśnienia. Kiedy zawór opróżniający jest otwarty, różnica pomiędzy ciśnieniem atmosferycz­
nym a ciśnieniem w przewodzie głóvvnym powoduje przemieszczanie objętości wody wraz z
wielokrotną ilością powietrza przez rurociąg podłączeniowy do rurociągu głównego. Podczas
tego przepływu powstają duże lokalne różnice ciśnienia, które powodują zwiększenie prędko­
ści przepłyv,.·u \Vody \\ najbliższym otoczeniu. Podczas gdy ciśnienie wyróv.:nuje się a pov.:ie­
trze przepły\\;a przez system, następuje cykliczne przyspieszenie przepływu kilkunastu od­
.... dzielnych porcji wody. które były grom:1dzone w najniższych punktach sieci. Przepływ wody
z:1chodzi w obu kierunkach, ale ko11cowy kierunek przepływu wody zależy od spadku prze­
wodu.
Po kilku pO\\tarzających się przemieszczeniach porcji ściekó\Y, powietrze tr:1ci większość
S\\·ojej energii kinetycznej i nie może pO\\�odow..ić d:1lszego pompo\\'ania. Db systemÓ\\ we­
\\ nątrz budynków długość trJ.nsportov.J. ścieków jest Z\\·ykle w zasięgu działJ.nia bżdej czę­
ści opróżniającej. DlJ. systemÓ\\' o \\iększcj długości zawory opróżniające po\,inny wspó!pra­
co\,·ać ze sobą w celu zapewnienia niezbędnego pompowJ.nia. Aby system kJ.nalizacji podci­
śnieniowej dzia!J.ł sprawnie, niezbędne jest cykliczne wyt\\"J.rzanie dużych przyspiesze11 prze­
pływu i osiąganie prędkości samooczyszczania bez użycia nadmiernych ilości energii.
7.6.2 Przewody podciśnienio,ve
7.6.2.1 Przewody podciśnieniowe powinny spełniać \,ymag..1n1e szczelności na ciśnierne
robocze minimum 6 bar (0,6 MPa).
7.6.2.2 Przewody pov,.:inny być trwale mocowane: .·J
''\
w miejscach zmiany kierunku,
przy odgałęzieniach,
w odstępach zapewniających odpowiednie podparcie, maksymalnie co 2 m.
7.6.2.3 Zmiany kierunków przewodów powinny być realizowane łukami.
7.6.2.4 Przewody powinny mieć średnicę większą od średnicy wylotu części opróżniającej.
7.6.2.5 Przejścia przez przegrody budowlane powinny odbywać się z uwzględnieniem zasad
podanych w punktach od 7.3.22 do 7.3.25 i producenta przewodów.
7.6.2.6 Przewody z misek ustępowych podciśnieniowych oraz z automatycznych urządzeń
opróżniających powinny być wyposażone w zawory odcinające umożliwiające ich wyłącze­
nie.
7.6.3 Stacja podciśnieniowa
7.6.3.1 Stacja podciśnieniowa powinna być wentylowana oraz zabezpieczona przed przekro­
czeniem dozwolonego poziomu hałasu.
7.6.3.2 Zbiornik podciśnieniowy powinien być zamknięty i wodoszczelny.
7.6.3.3 Przewód ze zbiornika podciśnieniowego doprowadzający ścieki do pompy powinien
być umieszczony w spodzie zbiornika i być uzbrojony w zawór zwrotny.

Wydanie: 09.2006
 Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji kana/izacyjn_vch 23

8 Obmiar powykonawczy robót

Po zakończeniu robót instalacyjnych należy dokonać obmiaru powykonawczego instalacji
kanalizacyjnej. Obmiar ten powinien być wykonany w jednostkach i zgodnie z zasadami
przyjętymi w kosztorysowaniu, zgodnie z załącznikiem Nr 1 do rozporządzenia [8]
w tym np.: długość przewodu należy mierzyć wzdłuż jego osi, a długość zwężki (redukcji)
należy wliczyć do długości przewodu o większej średnicy.
9 Sprawdzenie przygotowania do badań odbiorczych instalacji kanaliza-
. cyjnej
Sprawdzenie przygotowania do odbioru instalacji kanalizacyjnej polega na sprawdzeniu
w dzienniku budowy potwierdzenia przez wykonawców zakończenia wszystkich robót przy
wykonywaniu instalacji kanalizacyjnej.
10 Projekt powykonawczy
Zakres i zawartość projektu powykonawczego instalacji kanalizacyjnej określają niniejsze
WTWiO. W szczególności dokumentacja ta powinna zawierać:
1) opis techniczny wykonanej instalacji,
I...._,� 2) plan sytuacyjny w sk::ili wystarczającej dla zobrazowania położenia obiektu z wykonaną
�
instalacją,
3) projekt techniczny powykonawczy instalacji kanalizacyjnej, to znaczy projekt, którego
realizację potwierdzili kierownik robót instalacyjnych i inspektor nadzoru, odpowiedzialni
za prawidłowość wykonania instalacji, na którym naniesiono dokonane \V trakcie montażu
zmiany i uzupełnienia instalacji (rysunki powykonawcze instalacji, jak rzuty powtarzal­
nych i nietypowych kondygnacji. rozwinięcia, konieczne schematy. rysunki umożliwia­
jące lokalizację obudowanych i zasłoniętych przewodó\',.: i urządze11. itp.).
4) rozwiązanie instalacji bnalizacyjneJ spełniające wymo.gania przeciwpożarowe zo.wo.rte
w rozporządzeniu [7].
)) instrukcję obsługi instabcji \\TJ.Z z dokumentJ.cjJ.mi techniczno-ruchowymi.
6) dokumenty potwierdzające gwJ.rJ.ncję producent:i lub dystrybutora.
7) obmiar pO\vykonawczy robót.

Wydanie: 09.2006
24 H1vmagcmia technic:ne COBRTI INSTAL

11 Odbiór robót
11.1 Odbiór międzyoperacyjny robót poprzedzających wykonanie instalacji kanaliza­
cyjnej
11.1.1 Odbiory międzyoperacyjne są elementem kontroli jakości wykonania robót poprzedza­
jących.
11.1.2 Odbiory międzyoperacyjne należy dokonywać szczególnie, jeżeli dalsze roboty będą
wykonywane przez innych pracowników tego samego lub innego wykonawcy.
11.1.3 Odbiory międzyoperacyjne należy przeprowadzać, w szczególności, w stosunku do
następujących rodzajów robót i w następującym zakresie: · ,,..
a) wykonanie przejść dla przewodów przez ściany i stropy - umiejscowienie i wymiary
otworu,
b) wykonanie bruzd w ścianach - wymiary bruzdy; czystość bruzdy; w przypadku od­
cinka pionowego instalacji - zgodność kierunku bruzdy z pionem; w przypadku od­
cinka poziomego instalacji - zgodność kierunku bruzdy z projektowanym spadkiem,
c) wykonanie k:rnałÓ\\ \V budynku db podpodłogowego prowadzenia przewodów części
wewnętrznej instalacji kanalizacyjnej - wymiary wewnętrzne, wykonanie dna i ścian, '""'·
d) wykonanie studzienek rewizyjnych - wymiary we\\'nętrzne. wykon:rnie dna i ścian. .)

osadzenie stopni włazowych i drabinek.

11.1.4 Po dokomniu odbioru międzyoperacyjnego należy sporządzić protokół stwierdzający
jakość wykonania robót oraz potwierdz:ijący ich przydatność do pretwidło\\'ego użytkowania
..instalacji. W protokóle należy jednoznacznie identyfiko,,ać miejsca i zakres robót objętych
odbiorem.
11.1.5 \V przypetdku neg;tty,\ nej oceny jłkości "·ykonani::i. robót albo ich przydatności do
pm\\ idłowego użytko,\·ania instaLlcji. w protokóle należy określić zetkres i termin wykonania
prac n;:ipra\\'czych lub uzupełniających. Po \\ ykonaniu tych prac należy ponownie dokonetć
odbioru międzyoperacyjnego.
11.2 Odbiór techniczny - częściowy instalacji kanalizacyjnej
11.2.1 Odbiór techniczny - częściowy powinien być przepro\\'adzany dla tych elementów lub
części instalacji kanalizacyjnej, do których zanib dostęp w wyniku postępu robót. Dotyczy
on na przykład: przewodów ułożonych i zaizolowanych w zamurowanych bruzdach lub zet­
mykanych kanałach nieprzełazo\\'ych. prze\\ odó,\ układanych w rur:ich płaszczowych w \\'etr­
St\\'ach budowlanych podłogi, uszczelnieó przejść w przepustach przez przegrody budowbne.
których sprawdzenie będzie niemożliwe lub utrudnione w fazie odbioru koócowego.
11.2.2 Odbiór częściowy przeprowetdza się w trybie przewidzietnym dla odbioru ko11cowego
jednak bez oceny prawidłowości pracy instalacji.
11.2.3 W ramach odbioru częściowego należy:
a) sprawdzić czy odbierany element instalacji lub jej część jest wykonana zgodnie z pro­
jektem wykonawczym oraz ewentualnymi zapisami w dzienniku budowy dotyczącymi
zmian w tym projekcie,
b) sprawdzić zgodność wykonania odbieranej części instalacji z wymaganiami określo­
nymi w odpowiednich punktach WTWiO, a w przypadku odstępstw, sprawdzić uza­
sadnienie konieczności odstępstwa wprowadzone do dziennika budowy,
c) przeprowadzić niezbędne badetnia odbiorcze.
11.2.4 Po dokonaniu odbioru częściowego należy sporządzić protokół potwierdzający prawi­
dłowe wykonanie robót, zgodność wykonania instalacji z projektem technicznym
i pozytywny wynik niezbędnych badań odbiorczych. W protokóle należy jednoznacznie zi­
dentyfikować miejsce zainstalowania elementów lub lokalizację odcinków instalacji, które
były objęte odbiorem częściowym. Do protokółu należy załączyć protokóły niezbędnych ba­
dań odbiorczych.

'\V-1·da11ie: 09.2006
 V/anmki techniczne wykonania i odbioru instalacji kanali::,ac)jnych 25
11.2.5 W przypadku negatywnego wyniku odbiom częściowego, w protokóle należy określić
zakres i termin wykonania prac naprawczych lub uzupełniających. Po wykonaniu tych prac
należy ponownie dokonać odbioru częściowego.
11.3 Odbiór techniczny - końcowy instalacji kanalizacyjnej
11.3.1 Instalacja kanalizacyjna powinna być przedstawiona do odbiom technicznego - koń­
cowego po spełnieniu �astępujących warunków:
a) zakończono wszystkie roboty montażowe przy instalacji,
b) dokonano badań przy odbiorze, z których wszystkie zakończyły się wynikiem pozy­
tywnym.
11.3.2 Przy odbiorze końcowym instalacji należy przedstawić następujące dokumenty:
a) projekt techniczny powykonawczy instalacji (z naniesionymi ewentualnymi zmianami
i uzupełnieniami dokonanymi w czasie budowy),
b) dziennik budowy,
c) obmiary powykonawcze,
d) protokóły odbiorów międzyoperacyjnych,
e) protokóły odbiorów· technicznych - częściowych,
f) protokóły wykonanych badań odbiorczych,
g) gwarancje wbudowanych wyrobó\v.
h) instrukcję obsługi instalacji.
11.3.3 W ramach odbioru końcowego należy:
a) sprawdzić czy instalacja jest wykon�rna zgodnie z projektem technicznym powy-ko­
navvczym,
b) sprawdzić zgodność wykonania odbieranej instalacji z wymagani:imi określonymi
\V odpov-.:iednich punktach \VTWiO. a w przypadku odstępstw. spr:rndzić w dzienniku
budowy uzasadnienie konieczności wprowadzenia odstępst\\:J..
c) sprawdzić protokóły odbiorów międzyoperacyjnych.
d'i sprawdzić protokóły odbiorów technicznych - częściowych.
e) sprawdzić protokóły zawierające wyniki badań odbiorczych.
f) uruchomić instalację. spra\\ dzić osiąg:rnie zakl::ldanych paumetró\v.
11.3.4 Odbiór techniczny· - ko11CO\\ y ko11cz;1 się protokolarnym przejęciem instalacji kanali­
zacyjnej do użytkowania lub protokolarnym stwierdzeniem braku przygoto\:.�rnia inst�:Llcji c1..1
użytkowania. wraz z podaniem przyczyn takiego stwierdzeniJ..
11.3.5 Protokół odbioru technicznego - ko11cowego nie powinien ZJ.wierać postano\1.ie111.1.a­
runkowych. W przypadku zakoóczenia odbioru protokoiarny·m st,vierdzc:niem braku przy­
gotow;:inia instalacji do użytkowania. po usunięciu przyczyn takiego stwierdzenia należy
przc:pro\\.:adzić pono1..1 ny odbiór instalacji.
12 Badania przy odbiorze instalacji kanalizacyjnych
12.1 Zakres badań odbiorczych
Zakres badań odbiorczych należy dostosować do rodzaju i wielkości instalacji kanalizacyjnej.
Szczegółowy zakres badań odbiorczych powinien zostać ustalony w umowie pomiędzy inwe­
storem i wykonawcą z tym, że powinny one objąć co najmniej badania odbiorcze szczelności,
zabezpiecze11 przed przepływem zwrotnym oraz poziomu hałasu.
12.2 Badania odbiorcze szczelności
12.2.1 'Wymagania ogólne
12.2.1.1 Badania szczelności należy przeprowadzić przed zakryciem przewodów. W ramach
odbiorów częściowych należy przeprowadzać badania szczelności, jeśli wymaga tego tech­
nologia budowy.
(�

Wydcmie: 09.2006
26 Wymagania teclznicz.ne COBRT! !NSTAL

12.2.1.2 Badania szczelności powinny być wykonane wodą.

12.2.2 Badanie szczelności instalacji kanalizacji grawitacyjnej
12.2.2.1 Szczelność podejść i pionów odprowadzających ścieki bytowe bada się obserwując
swobodny przepływ wody odprowadzanej z losowo wybranych przyborów sanitarnych.
12.2.2.2 Przewody odpływowe należy napełnić wodą do poziomu powyżej kolana łączącego
te przewody z pionem i poddać obserwacji.
12.2.2.3 Badane przewody i ich połączenia nie powinny wykazywać przecieków.
12.2.2.4 Przewody spustowe kanalizacji deszczowej prowadzone wewnątrz budynku, należy
napełnić wodą do poziomu dachu i poddać obserwacji. Przewody i ich połączenia nie po­
winny wykazywać przecieku.
12.2.3 Badanie szczelności instalacji kanalizacji podciśnieniowej
12.2.3.1 Szczelność przewodów podciśnieniowych powinna zapewrnac w czasie
(30 ± 2) minut utrzymanie podciśnienia występującego podczas normalnego działania instala­
cji. Próbę uznaje się za udaną, jeśli \V tym czasie podciśnienie nie zmniejszy się więcej
niż 1oc;c,
12.2.3.2 Szczelność systemu z zaworo.mi opróżniającymi łącznie ze stacją podciśnieniową
powinna zo.pewnić utrzymo.nie podciśnienia występującego podczas normo.lnego działani:.1
instalacji \V czasie ( 120 ± 2) minut. Próbę uznaje się za udaną. jeśli w tym cz:isie podciśnienie
nie zmniejszy się więcej niż 20 S7c.
12.3 Badania odbiorcze zabezpieczeń przed przepły,rem z,uotnyrn
12.3.1 Badania odbiorcze urządze11 przeci\\'Z::lle\\ O\\ ych obejmują spra\\·dzenie:
a) zgodności doboru urządzenia przeci,,·zalewowego z projektem,
b) poprawności montażu.
12.3.2 Badania odbiorcze przepompo\\'ni ściekó,,· obejmują spr:.1,,dzenie:
a) szczelności i dzio.bni:.i. przeprow:.1dzonego przy użyciu ,,ody db co najr,,niej d,,óch
cyklów \\ lączeó.
b) ośv,,ietlenia i ,,·entylacji,
c) poziomu h:.1bsu,
d) podłącze11 elektrycznych, jeśli nie są wodoodporne pO\\·inny być montowane w po-
mieszczeniach usytuow:.1nych powyżej poziomu zale\\ania.
12.4 Badania odbiorcze natężenia hałasu
Badanie natężenia hałasu ,vywo!anego przez instalację polega na sprawdzeniu czy poziom
hałasu nie przekracza ,vartości dopuszczalnych dla badanego pomieszczenia. -..J

12.5 Badania odbiorcze innych elementów instalacji kanalizacyjnych

Zakres bada11 odbiorczych innych elementów instalacji, takich jak np. łapacze tłuszczu, łapa­
cze cieczy lekkich itp. należy przeprowadzać w oparciu o dokumentację techniczno-ruchową
zawartą w projekcie wykonawczym instalacji kanalizacyjnej.
12.6 Protokóły badań odbiorczych
Z przeprowadzonych badań odbiorczych należy sporządzić protokóły. Jeżeli wynik badania
był negatywny należy określić termin ponownego badania.

Wydanie: 09.2006
 Wymagania techniczne COBRTI INSTAL. WTWiO instalacji kanaliz.ac-:,jnych

Załąc::.nik 1

................................................. , dnia .................... r.

PROTOKÓŁ BADANIA ODBIORCZEGO INSTALACJI KANALIZACYJNEJ

1. Przedmiot badania
Instalacja kanalizacyjna ........................................................................................... realizow'ana
w ..............................................·......................................................................................................
...............................................................................................ul. ...................................................
/ nazwa miejscowości)
zaprojektowana przez ...................................................................................................................
Badaniem objęto ..........................................................................................................................

(opis jedno:n<1cnie iden/\fikując_v :akres i11sra!ac}i vbjęrv bad<111ielllj

-·? . a d K om1s.11
Skł
L
.p
I -
I Imię i naz\visko I Instytucja I Stanowisko
I i
I C wag1.1·, I
1. I Inwestor I I I I .I
2. Wykon::iwc:i. J I I I I
.
3. N:i.dzór I I.
i
I I
I
I
4. L!żvtkownik !
5. Projekt:rnt

3. Opis badania:

�-- 4. Wykonawca załączył do protokó-łu następujące dokumenty:

5. Komisja stwierdza, że badanie:

°
5.1. zostało przeprowadzone z wynikiem {pozytywnym} {negatywnym}*;
-?
:,._. ponieważ wynik badania był negatywny, instalacja powinna zostać przedstawiona
do badania ,v terminie do dnia ....................................................:
N a odwrotnej stronie niniejszego protokółu { nie zostały zamieszczone}' { zostały
zamieszczone}* i podpisane inne ustalenia Komisji dotyczące przeprowadzonego badania.
6. Podpisy członków Komisji
Inwestor Wykonawca Nadzór Użytkownik Projektant
1. 2. .) . 4. 5.

\y' · niepotrzebne skreślić

Wwianie: 09.2006
 Wymagania teclznicz.ne COBRTI INSTA.L. WHViO instalacji kanalżzacyjnyclz

�·
Załącznik 2 . ·:,.

................................................. , dnia .................... r.

PROTOKÓŁ ODBIORU MIĘDZYOPERACYJNEGO 1NSTALACJ1 KA.i�ALIZACYJNEJ

1. Identyfikacja instalacji
Instalacja kanalizacyjna ........................................................................................... realizowana
w .............................................................................ul. ................................................................
(na:ll'a miejscoll'ofri)
zaprojektowana przez ..................................................................................................................

Projekt zweryfikowany przez .....................................................................................................

2. Przedmiot i zakres odbioru międzyoperacyjnego

....................................................................................................................................................... ·

3. Skład Komis.ii
I i . ·'I

I l.p. i Imie i naz,,isko lnstytucj:i St:inm, i�ko L,,ag1·

I. i In,,·t:stvr
1
\\' ykon:i \•:cJ
3. I :\ :iczó�
""·
,1
i
I
l'żytkO\\nik
5. I Projd:t:rnl
·· db osób r,clniac,·ch sJmodzdnc funL:ic w bud0\rnic1wić. numer ur.rJ\\·nicń budc" 1:in·,ch

4. · \Vykona,rca załączy! do protokółu naŚtępujące dokumenty:

5. Komisja stwierdza, że roboty poprzedzające wykonanie instalacji i będące

przedmiotem odbioru międzyoperacyjnego:
5.1. zostały zrealizowane {zgodnie}* {nie zgodnie}* z przedstawioną dokumentacją i w
sposób {umożliwiający}* {nie umożliwiający}* prawidłowe wykonanie instalacji;
5.2. ponieważ wynik odbioru międzyoperacyjnego jest negaty,rny, roboty powinny zostać
przedstawione do ponownego odbioru w terminie do dnia ...............................................*
Na odwrotnej stronie niniejszego protokółu { nie zostały zamieszczone}" { zostały
zamieszczone}* i podpisane inne ustalenia Komisji.
6. Podpisy członków Komisji
Inwestor Wykonawca Nadzór Użytkownik Projektant
1. 2. J. 4. 5.

· niepotrzebne skreślić
 Wymagania techniczne COBRTI INSTAL. WTIViO instalacji kanalizacyjnych

.�.-
. ;,.b
.
Zalqc::.nik 3

................................................., dnia .................... r.

PROTOKÓŁ ODBIORU TECHNICZNEGO - CZĘŚCIOWEGO

INSTALACJI KANALIZACYJNEJ
1. Przedmiot odbioru
Instalacja kanalizacyjna ............................................................................._.............. realizowana·
w .............................................................................ul. ................................................................
( nazwa miejscowości)
zaprojektowana przez ..................................................................................................................

Projekt zweryfikowany przez .....................................................................................................

2. Zakres odbioru częścioweg o:

-�

3. Skład Komis.ii
L.p. I I Imię i n:.izwisko Instytucj:.i
\ I. \ [n\,esrnr j
'I \\iykon:1wc:1
, :\:1<..11.ór

....\Vykon:.:mca przedst::mir następujące dokumenty:

a) umO\vę .................................................................................................................... ..
b) pozwolenie na budo1.vę i dziennik budo,vy.
c) protokóły odbiorów międzyoperacyjnych,
....j
d)
e)
5. Komisja stwierdza: że część instalacji będąca przedmiotem odbioru została zrealizowana
{zgodnie}* {nie zgodnie}" z umową: przedstawioną dokumentacją oraz warunkami
technicznymi wykonania i odbioru, wobec tego {może}' {nie może}* zostać odebrana.
6. {Ustala się: że odebrana część instalacji będzie konserwowana przez( ....................... .
7.
Na odwrotnej stronie niniejszego protokółu (nie zostały z:.imieszczonc}" (zostały zamiesz­
czone}* i podpisane pozosto.łe usto.lenia, a także uwagi Komisji, w tym dotyczące terminu
i zgodności wykonania z umową, stwierdzonych wad i terminu ich usunięcia itp.
8. Podpisy członków Komisji
Inwestor Wykonawca Nadzór Użytkownik Projektant
1. 2. 3. 4. 5.

• niepotrzebne skreślić

W_vclanie: 09.2006
 Wymagania techniczne COBRTI INSTAL. W7Wi0 instalacji kanalizacyjnych

Załącznik 4 -"',

................................................. ,dnia .................... r.

PROTOKÓŁ ODBIORU TECHNICZNEGO - KOŃCOWEGO
INSTALACJI KANALIZACYJNEJ
1. Przedmiot odbioru
Instalacja kanalizacyjna .......: ................................................................................... realizowana
v.· .............................................................................ul. ................................................................
(na::,rn miejsco,rnści)
zaprojektowana przez ..................................................................................................................

Projekt zweryfikowany przez

2. Skład Komisji
I L.p. I!
i \ Imię i nazwisko lnstyrncja Stanowisko
·

Lwag1·li.
-

I I
1

I. Inwestor
2. \ Wykonawca I
I 3. j 1\adzór J

i -L I L'żytkownik I
I 5. \ Projektant I
I : d!J osób pdniacvch sJmodzdnc funk::c: w budcrn·nictwic. numer unrJwni�:1 budowbn,-ch
3. \Yykona,,ca przedsta\rił następujące .dokumenty:
a! umowę ...................................................................................................................................
b) pozwolenie n2 budowę i dziennik budo,,·y.
c.l .................................................................................................................................................
d)
4. \Vykonawca załączył do protokółu następujące dokumenty:
a) protokóły odbiorów technicznych - częściowych insro.bcji.
b l dokumenty dotyczące podsrawov,-ych danych eksploatacyjnych.
CJ dokument ację techniczną powykonawczą,
d) protokół potwierdz:ijący kompletność wykonanych prac, .�.� .....\
. j
.

'-../·· .
e) .................................................................................................................................................

f)
5. Komisja stwierdza, że instalacja została zrealizowana {zgodnie}* {nie zgodnie}* z umową,
przedstawioną dokumentacją oraz warunkami technicznymi wykonania i odbioru.
Instalacja {może( {nie może}* być odebrana i użytkowana.
6. {Ustala się, że po odbiorze instalacja zostaje przyjęta do eksploatacji przez}* ......................
7. · · · · · · · · · · · · · · ·· · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·· · · · ·· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ················· · · · · · · · · · · · · · · ············· · ·· ·· · · · · · · · · · · · · · · · · · · ···· ········
Na odwrotnej stronie niniejszego protokóh1 { nie zostały zamieszczone}' { zostały zamieszczo­
ne}* i podpisane pozostałe ustalenia, a tak.że uwagi Komisji, w tym dotyczące terminu i zgodno­
ści wykonania z umową, stwierdzonych wad i terminu ich usunięcia itp.
8. Podpisy członków Komisji
Inwestor Wykonawca Nadzór Użytkownik Projektant
1. 2. .) . 4 5.

· niepotrzebne skreślić

W\'danie: 09.2006