CHƢƠNG III.

PHÉP TÍNH VI PHÂN CỦA HÀM MỘT BIẾN

I. Giới hạn

g  xlim

f(x) f(x)  g khi x  +  hoaëc - 

p1  xlim f(x) = p2  xlim

x*0
f(x) limf(x)
x x*
 p1  p 2  p
x*0

Giôùi haïn traùi Giôùi haïn phaûi Giôùi haïn

lim f(x)  lim f(x)  f(x*) f(x) lieân tuïc taïi x*[a, b]
x x*  0 x  x*  0

f(x) lieân tuïc treân [a, b], neáu f(x) lieân tuïc taïi x [a, b]

1
 Tính chất của giới hạn
Giả sử: L  limf(x),M  limg(x)
x x 0 x x 0

Thì: i) lim f (x)  g(x)  L  M

x x 0

ii) lim  kf (x)  kL

x x 0

iii) lim f (x)g(x)  LM

x x 0

f x L
iv) lim  (điều kiện M  )
x x0 g  x  M
v) lim f  x   L (nếu f(x)  x  I \x0)
x x 0

vi. Nếu hàm số f , g , h xác định trên I (hoặc xác định trên
I \{x 0 } ) và f(x)  g(x)  h(x), x  I \ x 0  và
lim f (x)  lim h(x)  L thì lim g(x)  L
x x0 x x0 x x0

2
 Một số giôùi haïn thƣờng gặp:  an
khi n  m
n 1
b
a n x  a n 1x  ...  a1x  a 0
n
 n
a) lim (giả sử a n bm  0 ) =  0 khi m  n
x  b x m  a x m 1  ...  b x  b 
m m 1 1 0 khi n  m , a n b m  0

x    khi n  m , a n b m  0
1
 1
b) lim 1  x   e , lim 1    e
x
x 0 x  
 x
x
c) lim 0 (nếu a  1 )
x  a x

 (a  1)
d) lim a x  
x 
0 (0  a  1)
0 (a  1)
lim a x  
x 
 (0  a  1)
ex  1
e) lim 1
x 0 x

3
 Một số giôùi haïn thƣờng gặp:

sin x 1  cos x 1
h) lim 1 ; lim 
x 0 x x 0 x2 2
tgx
i) lim 1
x 0 x

 
j) lim arctgx  ; lim arctgx  
x   2 x   2
lim arccotgx  0 ; lim arccotgx  
x   x  

4
 Baøi toaùn 1 : Tìm giôùi haïn
Phƣơng pháp giải :
1. Gaëp baøi toaùn tìm giôùi haïn , ñieàu tröôùc tieân , caàn xeùt
xem ñaïi löôïng caàn tìm coù thuoäc daïng voâ ñònh hay
khoâng. Caùc daïng voâ ñònh laø:
0; ; 0. ; ; 1 ; 00; 0 .
0
Neáu khoâng thuoäc daïng voâ ñònh thì khoâng caàn bieán
ñoåi gì caû, chæ vieäc aùp duïng caùc ñònh lyù veà pheùp tính
giôùi haïn ñeå tính tröïc tieáp.
2. Tröôøng hôïp ñaïi löôïng caàn tìm giôùi haïn thuoäc moät
trong caùc daïng voâ ñònh treân , ta duøng moät soá phöông
phaùp bieán ñoåi ñeå khöû daïng voâ ñònh.
5
Baøi 1.1: Tìm caùc giôùi haïn :
2 x2
1) lim x 2 2) lim x 3) x lim x 1
x 2 x2 1 x 22 x 2x 1
Giaûi: Caùc caâu 1,2,3 khoâng thuoäc daïng voâ ñònh naøo
neân ta coù:
2 2 4 2
1) lim x 2
x 2 x2 1 4 1
x2
2) lim x 3) x lim x 1 coù daïng 1 .
x 2 2 x 2x 1 2
Theo tính chaát cuûa haøm soá muõ ñaõ bieát thì haømax cô
soá döông nhoû hôn 1 tieán veà 0 khi x tieán veà , neân:
x2
lim x 1 0
x 2x 1

6
1)

1) Giaûi:

Giaûi:

3 3x 2 2x x 2 x2 x 2 x
1) lim x 0
lim lim x 2
x 2 x2 x 6 0
x 2 x 2 x 3 x 2x 3 5

2) lim 1 x sin x 1 lim 1 x sinx 1

x 0 x2 x 0 x 2( 1 x sinx 1)
lim x sinx 1
lim sin x 1
x 0 x 2( 1 x sinx 1) 2 x 0 x 2 7
 lim e
sinx 1 lim e
sinx 1. lim sinx
3)
x 0 x x 0 sinx x 0 x
1

4) lim sin2x lim sin2x /2x .2 2

x 0 ln 1 x x 0 ln 1 x / x

Bài tâ ̣p :Giải trên lớp

Trang 108- 112 : Bài số 1, 2/b, 3/a,b,6/a,b,d,e,7/h,8/f

8
 II. TÍNH LIEÂN TUÏC CUÛA HAØM SOÁ

1. Ñònh nghóa:
+ Haøm soá f ñöôïc goïi laø lieân tuïc taïi xo nếu :
xo  Miền xác định + x limx f x f (xo)
o
+ Haøm soá f ñöôïc goïi laø lieân tuïc treân khoaûng (a,b) khi
f lieân tuïc taïi moïi x (a,b)
+ Haøm soá f ñöôïc goïi laø lieân tuïc phải taïi xo nếu :
-xo  Miền xác định
- f xo lim f (x ) f xo )
x xo
Haøm soá f ñöôïc goïi laø lieân tuïc traùi taïi xo nếu :
-xo  Miền xác định
- f xo x lim xo f (x ) f xo
9
2. Ñònh lyù :
Ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå haøm f lieân tuïc taïi xo laø:
f xo f xo f xo
3. Caùc tính chaát cuûa haøm lieân tuïc:
TC1: Neáu haøm f vaø g lieân tuïc taïi xo thì caùc haøm:
f g; f .g; gf (g x 0) cuõng lieân tuïc taïi xo.
0
TC2: Caùc haøm soá sô caáp lieân tuïc treân mieàn xaùc ñònh
cuûa noù.
TC3: Cho haøm f lieân tuïc treân ñoaïn [a,b],ta coù:
+ Haøm f ñaït giaù trò lôùn nhaát vaø nhoû nhaát treân [a,b].
+ Haøm f nhaän moïi giaù trò trung gian giöõa GTLN –
GTNN.
+ Ñaëc bieät, neáu f (a).f (b) < 0 thì tìm ñöôïc giaù trò c (a <
c < b) sao cho f (c) = 0 hay phöông trình f (x ) = 0 coù
nghieäm thuoäc (a,b). 10
 Bài toán 2: Xét sự liên tục của hàm số
Baøi 2.2. Xeùt söï lieân tuïc của hàm tại x0=0
esinx 1 khi x 0
y f (x ) x
0 khi x 0
Giải: :+ f(0)=0
e sinx 1
+ lim f x f (0)
x 0 xlim x 1
Vậy hàm không liên tục tạihàm
Vậy x=0
không liên tục tại x=0

Baøi 2.3. Tìm m để hàmï lieân tuïc treân mieàn xaùc ñònh

11
Giải : + Miền xác định của hàm là R
+ Neáu x 0 f(x) laø haøm sô caáp neân lieân tuïc.
+Nếu x=0, f muốn liên tục tại x=0 thì
sinx
lim f x xlim e x 1 1 f (0)
x 0
Vậy f liên tục trên miền xác định khi m=1

Giải bài tập trên lớp: Trang 159, bài số 5/b

12
 III. Ñaïo haøm
1. Caùc ñònh nghóa cô baûn
Δy f(x0 Δx) f(x 0 ) dy
lim lim f '(x 0 ) tgα
Δx Δx 0 Δx dx
Δx 0
x x0

y f(x)
f(x0 +x)
f(x0) y dy
x

0 x0 x0 +x x

YÙ nghóa: y  f’(x0). x = dy dy Ñaïo haøm; dy, dx : Vi phaân

dx
f(x) khaû vi treân [a, b] f(x) khaû vi treân [a, b] y = f’(x) haøm ñaïo haøm

13
 Bài toán 3:Tính đạo hàm của hàm số
Bài toán 3.1:Dùng định nghĩa tính đạo hàm của hàm số

VD 3.1: Cho haøm soá:

x 2
e 1 khi x 0
f (x ) x
m khi x 0
a)Tìm m ñeå haøm f lieân tuïc taïi x=0.
b) Vôùi m vöøa tìm ñöôïc ,tính ñaïo haøm taïi x=0

14
2. Đaïo haøm cuûa caùc haøm sơ cấp cô baûn(Trang 123)

1. xm mxm 1 x 1 1
. x 1
2 x x2
2. ax ax lna . ex ex 3. loga x 1 .
x lna
lnx 1
x
4. sinx cosx 5. cosx sin x 6. tgx 1
cos2 x
7. cotgx 1 8. arcsin x 1 9.
sin2 x 1 x2
arccosx 1
1 x2
10. arctgx 1 11. arccotgx 1
1 x2 1 x2

15
3. Caùc quy taéc laáy ñaïo haøm :
Giaû söû c laø haèng soá, u u(x ), v v(x ) laø caùc haøm coù
ñaïo haøm.
1. (u v) u v 2.(u.v) u v v u.
(c.u) c.u
3. u
v
uv vu , c
v
cv
v2 v2
4. Neáu y f (u) , u u(x ) trong ñoù caùc haøm f vaø u(x )
coù ñaïo haøm thì yx yu.ux .

16
 Baøi toaùn 3.2:
Tính ñaïo haøm cuûa haøm soá
Gaëp bieåu thöùc luõy thöøa daïng u(x)v(x) (caû cô soá laãn luõy thöøa
muõ ñeàu laø haøm soá ñoái vôùi x), phaûi nhôù aùp duïng quy taéc
ñaïo haøm bieåu thöùc luõy thöøa muõ:
 laáy log caû hai veá theo cô soá e.
 Ñaïo haøm hai veá theo x, vôùi chuù yù ñaïo haøm veá traùi:
yx
lny x = y
Töø keát quaû ñaïo haøm 2 veá, giaûi ra y’.

17
2.
Bài 3.2: Duøng caùc coâng thöùc vaø quy taéc tính ñaïo haøm, tìm
ñaïo haøm cuûa caùc haøm soá sau ñaây:
1. y = x2ex 2. y arcsinx x 3. y = (arccos3x + 2x 2 4
)
4. y = ln(arcsin5x), 5. ylogcosx sinx
6.y co sx x 7.y xx 1

Giaûi: 1.. y’ = (x2)’ex + x2(ex)’ = 2xex + x2ex = xex(2 + x)

x 1 arcsinx
x arcsinx x .arcsinx 1 x2
2/ y
x2 x2
x 1 x 2 arcsin x
x2 1 x2
3. Ñaët u = 3 + 2x2. Khi ñoù y = u4. Theo quy taéc laáy ñaïo haøm
cuûa haøm hôïp ta coù:
18
4. Moái lieân heä giöõa ñaïo haøm vaø lieân tuïc:

Định lý : Neáu f coù ñaïo haøm taïi ñieåm xo thì f lieân tuïc taïi xo
(ñaûo laïi khoâng ñuùng).
Baøi 4.1 2x 1 cosx neáu x 0
Cho haøm soá y f x x
m neáu x 0
a) Xaùc ñònh m ñeå f Coù ñaïo haøm taïi x 0.
b) Tìm f (0)(Nếu có).

19
20
5. Ñaïo haøm caáp cao:
a)Ñònh nghóa + Ñaïo haøm caáp hai cuûa haøm y = f (x) laø ñaïo haøm
cuûa ñaïo haøm caáp moät. Kyù hieäu: y , hay f (x )
+ Toång quaùt: Ñaïo haøm caáp n laø ñaïo haøm cuûa ñaïo haøm
caáp (n - 1)

n n 1
f x f x

b)Coâng thöùc cô baûn:

21
Baøi 5.1:
1. y x 5 2x 4 3x 3 x 2 1 x 6 , tìm y , y , y ,...
2
2. y 2x 2 x Tìm y , y , y ,...
3. y x 1 x 2 . Tìm y .
4. y x 2e x . Tìm y 20 0 .

22
 IV . VI PHAÂN CUÛA HAØM SOÁ
1. Ñònh nghóa:
+ Haøm y = f(x) xaùc ñònh treân khoaûng (a,b) ñöôïc goïi laø khaû
vi taïi ñieåm xo  (a,b), neáu soá gia f (xo) cuûa noù töông öùng
vôùi soá gia cuûa ñoái soá x, coù theå ñöôïc bieåu dieãn döôùi daïng
:
f (xo) = A.x + .x
trong ñoù A laø moät soá khoâng phuï thuoäc x, coøn  laø moät
haøm cuûa ñoái soá x vaø laø voâ cuøng beù khi x  0.

+ Công thức tính vi phân: dy(xo) = f ’(xo).dx

23
 IV . PHAÂN CUÛA HAØM SOÁ
2. Caùc tính chaát cô baûn cuûa vi phaân:
1. dC =0 (C: hằ ng số )
2. d(C.u) = C.du
3. d(u  v) = du  dv
4. d(u.v) = udv + vdu
 u  vdu-udv
5. d     v  0
v v2
6. df (u) = f   u  du
Nếu số gia của đối số x có trị tuyết đối bé, thì
y  dx và f (x 0  x)  f (x 0 )  f (x 0 ).x
Như vậy, vi phân của hàm có thể sử dụng để tính gần đúng.
2.Vi phaân caáp cao :
+ Vi phaân caáp hai cuûa y f (x ) laø vi phaân cuûa vi phaân caáp
moät d 2y d dy
+ Toång quaùt: d ny d d n-1y
Neáu x laø bieán ñoäc laäp thì d2x d 3x ... 0.
Do ñoù ta coù:
n
dn f f (n) dx f (n)dx n 24
Baøi 4.1 Tìm vi phaân cuûa caùc haøm soá sau:
1. y = arctgx 2. s = et 3
3. y = ln x x2 a 4. y earc sinx
Giaûi:
1. Ta coù: dy = (arctgx)’dx = dx
1 x2

2. ds = et 3 dt et 3.3t 2dt
1 x
3. dy x 2 a dx dx
x x2 a x2 a

25
 n
f xo f xo n
fx f xo x xo ... x xo Rn(x ) (1)
1! n!
n 1
Rn x f c x x n 1
n 1! o
V. ÖÙNG DUÏNG CUÛA ÑAÏO HAØM
1. Caùc ñònh lyù veà giaù trò trung bình:

Ñònh lyù Taylor:

trong ñoù c naèm giöõa x vaø xo :

 Coâng thöùc Maclaurine:
Trong coâng thöùc (1) cho xo 0 , ta ñöôïc
n n 1
f 0 f 0 n f c n 1
f x f 0 x ... x x
1! n! n 1!

26
Khai trieån Maclaurine vaøi haøm thöôøng duøng:

1. ex 1 x x 2 ... x n R vôùi R xn 1 e x
1! 2! n! n n n 1!
2. sinx x x 3 x 5 x 7 ... k 2k-1
1 x R
3! 5! 7! 2k 1 ! 2k 1
vôùi R2k 1
sin x k
2k !
x 2k

2 x4 x6 k 1 x 2k
3. cosx 1 x ... 1 R
2! 4! 6! 2k ! 2k
cos x 2k 1
vôùi R2k
2k 1 !
2 x 2k 1

4. ln 1 x x
x2
2
x3
3
x4
4
... 1
n 1 xn
n
Rn x

vôùi
n
1 xn 1
Rn x n 1
n 1 1 x

27
V. ÖÙNG DUÏNG CUÛA ÑAÏO HAØM

2. Tính giôùi haïn daïng voâ ñònh theo quy taéc L’Hospital
+Quy taéc L’Hospital: Giaû söû caùc haøm f vaø g khaû vi
trong laân caän naøo ñoù cuûa ñieåm xo vaø coù theå tröø xo .
Neáu lim f x
x xo x limxo g x 0
hay lim f x
x xo x limxo g x
0
töùc laø taïi ñieåm x xo thöông soá coù daïng hay
0
thì

lim f x lim f x
x xo g x x xo g x
vôùi ñieàu kieän toàn taïi giôùi haïn cuûa tyû soá caùc ñaïo haøm.

28
Baøi toaùn 5: Aùp duïng quy taéc L’Hospital

Baøi 5.1: Tính caùc giôùi haïn sau:

ex e x x 2 1 ln x
1. lim 2. lim
x 0 ln 1 x x 1 ex e
3. lim x sin x
x 0 x3

Giaûi: Ñaây laø daïng voâ ñònh 0 neân ta coù: 1.

0
x x x x
lim e e = lim e e 2
x 0 ln 1 x x 0 1/ 1 x
2 2x 1
2. lim x x1 lnx lim x x e3
x 1 e e x 1 e
3. lim x sinx lim 1 cosx lim sinx 1
x 0 x3 x 0 3x 2 x 0 6x 6

29
*Baøi 5.2: Cho haøm soá
e2x 2x 1 neáu x 0
y f x x
m neáu x 0
a) Xaùc ñònh m ñeå f coù ñaïo taïi x 0.
b) Tìm f (0) (nếu có)

30
Baøi 5.3: Tính caùc giôùi haïn sau:
n xe x /2
1. lim xx 2. lim .
x e x x ex

31
Baøi 5.4: Tìm giôùi haïn:

1. lim x 2 lnx 2. lim x1 1

x 0 x 0 ex 1

32
  0,3 0, 4 0,3 
Câu 17: Trong mô hình I-O , cho ma trận hệ số đầu vào A   0,3 0,1 0, 2 
 
0, 2 0, 2 0, 2 

Baøi 5.5: Tìm caùc giôùi haïn sau

x 2cosx
1. lim sin x 2. lim tgx
x 0 x
2 , cho ma trận hệ số
Câu 17: Trong mô hình I-O
vào x
đầu cos lnx
3. lim 2x 4. lim 1 x
x x 0
2
1/x2
5. lim cos2x
x 0

33
3.3 Khaûo saùt ñöôøng cong vaø cöïc trò cuûa haøm soá
y = f(x), y’ = f’(x)

Bài toán 6.Ứng dụng đạo hàm xét tính đơn điệu

y f(x) y

f(x1) f(x1)
f(x2) f(x2) f(x)

0 x1 x2 x 0 x1 x2 x

f’(x) > 0  f(x) ñoàng bieán (taêng)  x1 < x2  f(x1) < f(x2)

34
 6.1 Tính ñôn ñieäu y = f(x), y’ = f’(x)

f’(x) < 0  f(x) nghòch bieán (giaûm)

 x1 < x2  f(x1) > f(x2)

y f(x) y
f(x1) f(x1) f(x)
f(x2) f(x2)

0 x1 x2 x 0 x1 x2 x

35
 6.2 Tính loài, loõm y = f(x), y’ = f’(x), y’’ = f’’(x)

f’’(x) > 0 : f(x) loài

f’’(x) < 0 : f(x) loõm
(loài veà phía döôùi) (loài veà phía treân)

36
 6.3 CÖÏC TRÒ
3.4.1 Cöïc trò ñòa phöông, cöïc trò toaøn cuïc, ñieåm uoán
f(x2)
f(x0)
f(x4) f(x4)

f(x1)
f(x3)°
0 = a= x3 x0 x4 x1 x2= b x 0 x4 x

x0 : cöïc ñaïi ñòa phöông, [c, d] [a, b] : f(x0)  f(x) x[c, d]
· x1 : cöïc tieåu ñòa phöông, [c, d] [a, b] : f(x1)  f(x) x[c, d]
· x2 : cöïc ñaïi (toaøn cuïc) , f(x2)  f(x) x[a, b]
· x3 : cöïc tieåu (toaøn cuïc) , f(x3)  f(x) x[a, b]
x4 : Ñieån uoán loõm/ loài hoaëc loài / loõm 37
 6.3 CÖÏC TRÒ
4.4.2 Ñieàu kieän cöïc trò, ñieåm uoán vôùi y’, y’’

•Ñieàu kieän caàn y' f '(x0 ) 0

Ñieàu kieän ñuû  f’(x) ñoåi daáu taïi x0 :
-/+:  x0 cöïc tieåu
+/-:  x0 cöïc ñaïi
 f(x) coù ñaïo haøm caáp 2 y’’ = f’’(x)
f’’(x0) > 0  x0 cöïc tieåu
f’’(x0) < 0  x0 cöïc ñaïi

Ñieåm uoán f’(x0) = f’’(x0) = 0 vaø

f’’(x0) ñoåi daáu + / - hoaëc - / +

38
 Điều kiện cực trị tổng quát

Giả thiết:f(x) xác định trên [a, b] và khả vi n lần, x0  [a, b] với

f '(x 0 )  f ''(x 0 )   f (n 1) (x 0 )  0; f (n) (x 0 )  0

n chẵn  f(x) có điểm cực trị tương đối tại x0:

• Cực tiểu, nếu f (n) (x 0 )  0
• Cực đại,f nếu
(x )  .0
(n)
0
f (n) (x 0 )  0

 n lẻ  f(x) có điểm uốn tại x0

• f(x) chuyển từ lõm qua lồi, nếu
• f(x) chuyển từ lồi qua lõm, nếu f (n) (x 0 )  0

39
 ÁP DỤNG TRONG PHÂN TÍCH KINH TẾ
6.1 Giaù trò caän bieân (giaù trò bieân teá)

f(x0) = f(x0 + 1) – f(x0)  f’(x0)

 f’(x0) cho bieát gaàn ñuùng möùc thay ñoåi cuûa f(x)
(taêng leân hoaëc giaûm ñi) khi x0 taêng leân moät ñôn vò
 Tính gaàn ñuùng caøng chính xaùc, nếâu x0 caøng lôùn so
vôùi ñôn vò

Quan heä giöõa ñaïi löôïng caän bieân vaø ñàaïi löôïng trung bình
 C’(x) < AC(x) : Chi phí trung bình giaûm
 C’(x) = AC(x) : Chi phí trung bình nhoû nhaát
 C’(x) > AC(x) : Chi phí trung bình taêng
40
 AÙP DUÏNG
6.2 Heä soá co giaõn (heä soá ñaøn hoài) f /x = x0

x0
 f / x x  f '(x 0 ).
0
f(x 0 )
f /x = x0 =  cho bieát möùc ñoä phaûn öùng cuûa ñaïi löôïng y = f(x) ñoái
vôùi söï thay ñoåi cuûa ñaïi löôïng x keå töø giaù trò x0.
Cuï theå : Neáu x thay ñoåi 1% thì y = f(x) seõ thay ñoåi %.
Caùc loaïi heä soá co giaõn
 1  y = f(x) khoâng co giaõn hoaëc co giaõn ít theo x keå töø x = x0.
·  1  y = f(x) co giaõn hoaëc co giaõn maïnh theo x keå töø x = x0
· = 0
 y = f(x) hoaøn toaøn khoâng co giaõn hoaëc ñoäc laäp vôùi x keå töø x = x0
·  1 y = f(x) tæ leä vôùi x (nghòch bieán hoaëc ñoàng bieán)
   hoaëc raát lôùn  y = f(x) hoaøn toaøn co giaõn theo x ; y phaûn öùng
maïnh ñoái vôùi moät söï thay ñoåi cuûa x

41
 6.3 Kiểm định các qui luật của lý thuyết kinh tế
Doanh thu cận biên của nhà sản xuất độc quyền luôn nhỏ hơn giá
bán : R’(x) < p(x)
Doanh thu cận biên của nhà sản xuất trên thị trường cạnh tranh
hoàn hảo (phi độc quyền) luôn bằng giá thị trường: R’(x) = p
Ở mức sản lượng với chi phí trung bình tối thiểu thì chi phí biên
bằng chi phí trung bình C’(x) = AC(x).
 C’(x) < AC(x) : Chi phí trung bình giảm
 C’(x) > AC(x) : Chi phí trung bình tăng
Ở trạng thái đạt chi phí trung bình nhỏ nhất hệ số co giãn của tổng
phí theo sản lượng là bằng = 1
Nhà sản xuất đạt lợi nhuận cực đại ở mức sản lượng mà doanh thu
biên bằng chi phí biên: R’(x) = C’(x)
Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, nhà sản xuất đạt lợi nhuận
tối đa ở mức sản lượng mà chi phí biên bằng giá bán sản phẩm
trên thị trường p = C(x)
42
 VÍ DUÏ

 Haøm cung : y = S(p) = ap + b, S’(p) = a > 0 ; p ñôn giaù

P p
p1
p
p1 p2
p2 p S

0 b S2 S1 S 0 b S2 S1 S
S

a) Haøm cung co giaõn maïnh b) Haøm cung co giaõn ít

43
 3.6 VÍ DUÏ

 Haøm cung : y = S(p) = ap + b, S’(p) = a > 0 ; p ñôn giaù

p p
p1 p1

p2
p2
0 b S2 S1 S 0 S1 = S2 S

c) Haøm cung tæ leä d) Haøm cung hoaøn toaøn

khoâng co giaõn

44
 3.6 VÍ DUÏ

 Haøm Caàu : y = D(p) = cp + d, D’(p) = c < 0 ; p ñôn giaù

p p

p1
p1 p
p2 p p2
D
0 D1 D D2 dD 0 D1D2 d D

a) Haøm caàu co giaõn maïnh b) Haøm caàu co giaõn ít

45
 VÍ DUÏ

 Haøm Caàu : y = D(p) = cp + d, D’(p) = c < 0 ; p ñôn giaù

p p

p1 p1
p2
p2

0 D1 D2 dD 0 D1= D2 D

c) Haøm caàu tæ leä d) Haøm caàu hoaøn toaøn khoâng co giaõn

46
 3.6 VÍ DUÏ

Quan heä giöõa ñaïi löôïng caän bieân vaø ñàaïi löôïng trung bình

C(x)  3x3  12x2  20x  10

C(x)
AC(x) 
20 AC C MC (x) = x
10
 3x 2  12x  20 
10 x

MC(x)  C'(x)  9x2  24x  20

0 1,33 2,31 x
 MC = C’(x) < AC(x) : Chi phí trung bình giaûm
 MC = C’(x) = AC(x) : Chi phí trung bình nhoû nhaát
 MC = C’(x) > AC(x) : Chi phí trung bình taêng
47
 Bài toán: Cho p(x)  19  0.1x, 0  x  190
C(x)  0,05x 2  x  300
Tìm giá trị sản lượng x để doanh nghiệp:
• hòa vốn (điểm hòa vốn);
• sản xuất có lời;
• đạt lợi nhuận cao nhất.
Bài giải: R(x)  x  p(x)  19x  0,1x 2 ;  (x)  0,15x 2  18x  300
900 C(x)
800
R(x)

(x)
300

0 20 60 85 100 x
Lợi nhuận cực đại
Điểm hòa vốn 48
 ỨNG DỤNG TRONG KINH TẾ
Đề thi K44
Câu 14: Xét hàm cầu theo đơn giá QD (P ) 300 P với p là
đơn giá.Ký hiệu D (P ) là hệ số co giản của cầu theo giá. Gọi
Q0 là là lượng cầu khi D (P ) 1 . Chọn kết quả đúng
A.Q0=20, B. Q0=15, C. Q0=5 , D. Q0=10

Đề thi K46
x
Câu 06: Cho x 0,y . Hệ số co giản của y đối với x
x 70
tại x=70 là
A.-1/3, B. 1/3, C. 1/7 , D. 3/4

49
50