Kasaysayan
ng
Panahon ng
Katutubo
May sarili ng sining at panitikan
ang mga sinaunang Pilipino
bago pa man dumating ang
mga Espanyol.
Karaniwang pasalin-dila o oral
ang panitikan sa panahong ito.
Ang karaniwang paksain ay
tumatalakay sa paraan ng
pamumuhay ng mga ninuno.
Matatagpuan sa mga banga,
palayok at kawayang bumbong
ang kanilang mga sulat at
ginagamit nila ang mga
matutulis na bagay bilang
panulat.
Panahon ng
Kastila
Mga Impluwensiya sa Panitikan
ng Pilipinas:
Nahalinan ng Alpabetong
Romano ang Alibata.
Nailimbag ang Doctrina
Cristiana.
Naging bahagi ng wikang Filipino
ang maraming salita sa Kastila.
Nadala ang ilang akdang
pampanitikan ng Europa at
tradisyong Europeo na naging
bahagi ng ating panitikan gaya
ng awit, korido, moro-moro at
iba pa.
Nasinop at nasalin ang
makalumang panitikan sa
Tagalog sa ibang wikain.
Nailathala ang iba’t ibang aklat
pambalarila sa wikang Filipino
tulad ng Tagalog, Ilokano at
Bisaya.
Nagkaroon ng makarelihiyong
himig ang mga akda.
Panahon ng
Propaganda (1872-
1861)
Ang panitikan sa panahong ito
ay karaniwang...
Humuhubog sa sariling
pagkakakilanlan ng mga
Pilipino.
Nakasulat sa wikang Espanyol
(sapagkat nais nilang magbago
ang mga Kastila; hindi pa nila
nais na maging malaya ang
Pilipinas).
Lantarang humihingi ng
pagbabago sa sistema ng
pamamalakad.
Ang diwang makarelihiyon ay
napalitan ng diwang
makabayan.
Namayani ang diwang
liberalismo.
 Panahon ng
Himagsikan (1896-
1900)
Nanatiling bulag at bingi ang
pamahalaan at simbahan sa
karaingan ng mga
propagandista; nagpatuloy
ang kanilang pang-aapi at
pangsasamantala at mas
naging mahigpit ang kanilang
pamamahala.
Sa panahong ito, pinagsanib
ang panitik at tabak bilang
sandata sa pakikipaglaban.
Naging laban ng panitikan
ang hayagang pagtuligsa sa
samahan ng simbahan at
paghikayat sa mga Pilipino na
makiisa at lumaban para
matamo ang minimithing
kalayaan.
Panahon ng
Amerikano (1900-
1941)
Maalab ang diwang
makabayan na hindi na
magawang igupo ng mga
Amerikano.
Pinasok ng mga manunulat
na Pilipino ang iba’t ibang
larangan ng panitikan tulad
ng tula, kwento, dula,
sanaysay, nobela atbp.
Pag-ibig sa bayan at
pagnanais ng kalayaan ang
tema na mga isinusulat.
Namayani sa panahong ito
ang mga akda sa wikang
Kastila, Tagalog at wikang
Ingles.
Pinatigil ang mga dulang may
temang makabayan.
Sa panahong ito, nailathala
ang babasahing Liwayway.
Pinauso rin ang balagtasan na
katumbas ng debate.
Nagkaroon/Nagsimula ang
pelikula sa Pilipinas.
Panahon ng Hapon
(1942-1945)
Natigil ang panitikan sa Ingles
kasabay ng pagpatigil ng
lahat ng pahayagan.
Gintong Panahon para sa
mga manunulat sa wikang
Tagalog.
Ipinagbawal din ng mga
Hapon ang paggamit ng
wikang Ingles.
Ang paksa ay natutungkol sa
buhay lalawigan.
Napasara ang mga sinehan at
ginawa na lamang tanghalan.
Nagkaroon ng krisis ng papel
kaya hindi masyadong
marami ang akdang naisulat.
Panahon ng Bagong
Kalayaan (1945-
1972)
Sumigla muli ang panitik sa
Pilipinas.
Naging paksain ang
kabayanihan ng mga gerilya,
kalupitan ng mga Hapon,
kahirapan ng pamumuhay noon
atbp.
Nabuksang muli ang mga
palimbagang naipasara dahil sa
giyera.
Naitatag ang Palanca Memorial
Awards in Filipino and English
Literature noong 1950.
Nagkaroon din ng Republic
Cultural Award, Gawad ni
Balagtas at Taunang Gawad ng
Surian ng Wikang Pambansa.
Sumigla rin ang pagkakaroon ng
pahayagan sa mga paaralang
pangkolehiyo.
Nagbukas din ang palimbagan
ng lingguhang babasahin:
Liwayway, Bulaklak, Tagumpay,
Ilang-ilang atbp.
Batas Militar (1972-
1986)
Taong 1972 nang idineklara
ang Batas Militar sa Pilipinas
sa pamumuno ni Pangulong
Ferdinand Marcos.
Paksa ang paghingi ng
pagbabago sa pamahalaan at
lipunan.
Pagsisimula ng programang
Bagong Lipunan noong
Setyembre 21, 1972.
Pinahinto ang mga
pampahayagan at maging
samahang pampaaralan.
Pagpapatatag ng “Ministri ng
Kabatirang Pangmadla”
(sumubaybay sa mga
pahayagan, aklat at mga iba
pang babasahing
panlipunan).
Kasalukuyang
Panahon
Isa pang makulay na kabanata
ng panitikang Pilipino.
Namumulat ang mamamayang
Pilipino sa kahalagahan ng
pambansang wika.
Marami na ang sumusubok na
sumulat gamit ang kanilang
sariling vernakyular.
Mas mayaman ang
pinagkukunan ng paksang
isusulat.
Malaki ang impluwensiya ng
teknolohiya at agham.
Malayo na rin ang naaabot ng
media.
Kahit sa mga telebisyon
nagbabago na rin ang wikang
ginagamit.
Hindi lamang pampanitikan ang
uri ng salitang ginagamit ngunit
mapapansin na may mga akda
na gumagamit na rin ng balbal,
kolokyal at lalawiganin.