RHİZOME (KÖKSAP) OLARAK ALTERNATİF MEDYA

Örgütsel teori bu düşünceye yabancı değildir; geleneksel organizasyon şemaları , bir

şirketin başında ( kök ) birisinin bulunduğu ve açıkça tanımlanmış hiyerarşi düzeylerini ayıran
dallara ayrılan yolların bulunduğu ağaçlara benzer . Açık temsillerin ötesinde, bu yapıyı
bilinçaltında fikirleri ve deneyimleri kategorize etmek veya değerlendirmek için de kullanışır. Gilles
Deleuze'ün “ağaç biçimli düşünme ” dediği bu “ağaç biçimli” düşünme biçimidir ve göstergebilimci
Felix Guattari'nin “ A Thousand Plateaus ” adlı incelemesinde bunun eksiklikleri konusunda
uyarıda bulunur . Bu düşünce tarzını yalnızca dünyamızın nasıl çalıştığını ve kendimizi nasıl
organize ettiğimizi temsil etmek için kullanmakta ısrar etmenin, günlük sorunlara yaklaşım
şeklimizi sınırlamaya ve insan potansiyelinin nasıl eyleme dönüştürülebileceğine dair yanlış
anlamalara yol açabileceğini savunuyorlar. Yalnızca ağaçsı düşünceye güvenmek, bir grup veya
toplumu, yeni fikirleri ve nihayetinde yeniliği teşvik eden bir ortam yaratmak yerine, aynılık ve
homojenliğe, “durağan bir ağaç”a doğru çabalamaya yönlendirebilir. Ağaçların aksine, rizomların
merkezi bir gövdeden oluşan iyi tanımlanmış bir şekli yoktur; bunun yerine, görünüşte gelişigüzel
bir şekilde çılgınca farklılaşan konfigürasyonlara dönüşüyor. Büyüme tek bir hedefi veya yol
gösterici ilkeyi takip etmez, ancak herhangi bir yerden gelebilir, bu da tüm yapıyı başarısızlığa
karşı daha dirençli hale getirecektir, çünkü kesilecek merkezi bir “gövdesi” olmayacaktır.
Deleuze'ün köksap teorisinin nasıl uygulanacağını nasıl hayal ettiğinin ayrıntılı bir dökümüdür:
organizasyonu ayrı birimlere bölmek yerine, rolleri ne olursa olsun katılımcılar arasındaki iletişim
her yerde olacaktır, bu yüzden bireyler arasındaki bağlantılar, fikirler ve işbirlikleri her yerden
filizlenebilir. Grubun davranışının, yönünü dikte eden tek bir birey veya gruptan değil, birden fazla
insandan ve birden fazla çabadan geldiği anlaşılacaktır. Sonuç olarak, büyüme mutlaka tek bir
hedefi veya yol gösterici ilkeyi takip etmeyecek, ancak herhangi bir yerden gelebilir ve bu,
kesilecek merkezi bir “gövde” olmayacağı için tüm yapıyı başarısızlığa karşı daha dirençli hale
getirecektir. Bir köksapın başı veya sonu yoktur; her zaman ortada, şeyler arasında, birliktelik,
intermezzo. Ağaç soydur, ancak köksap ittifaktır, benzersiz bir ittifaktır.

İnternet, rizomatik bilginin dünyanın en göze batan gerçekleşmelerinden biri olarak nasıl
görülebileceğini görmeye başlayabiliriz. İnternet aslında yapısı gereği rizomatiktir: Görünüşte
sonsuz sayıda başka düğümle bağlantılara ve sürgünlere sahip birçok farklı düğüm içerir.
Düğümler, web sayfaları veya hiper metnin bağlantıları olarak düşünülebilir. Köksapta ve
internette merkezi bir yapı yoktur, ancak birçoğu aşağıdan yukarıya, her bireyin bir sese sahip
olmasına izin veren bir taban sisteminden üretilen sonsuz sayıda birbirine kenetlenen düğüm
vardır. Bilgi doygun hale gelir, ancak bunu yaparken demokratik, hatta doğası gereği anarşist
olur.

Bu nedenle, bu bireysel sunuculardan biri yok edilirse veya belirli bir web sayfası kapatılırsa,
yerini alacak çok daha fazlası olacaktır: 'Ne zaman segmenter çizgiler bir uçuş çizgisine patlasa
köksapta bir kırılma olur, ancak uçuş rizomun bir parçasıdır. Bu çizgiler her zaman birbirine
bağlanır.' (ATP, 9)

İnternet, dünya genelinde birden fazla farklı mekansal konumda bulunan ve hepsi sürekli olarak
birbirine bağlanan ve sürekli olarak birbirleri arasında yeni bağlantılar oluşturan farklı düğümler ve
sunucular topluluğu tarafından çalıştırılır, ancak bunlardan biri merkezi düğüm değildir. Örneğin,
bir kontrol sisteminin herhangi bir nedenle wordpress veya reddit'i kapatmaya karar verdiğini
hayal edin, bu platformların her kullanıcısı başka bir benzer platform oluşturacak (veya öncekini
yeniden oluşturacak) ve köksap bağlantıları oluşturmaya devam edecektir. Topluluklar yok
edilmeyecek, sadece yerlerinden edilecekler. Yukarıdaki zencefil parçalarını düşünün, zencefil
kökünü çıkarın ve iki parçayı tekrar yere koyun, siz farkına bile varmadan çok sayıda farklı
sürgün, tekrar birbirine dolanana kadar mümkün olan her açıdan fırlamış olacaktır.

SİVİL TOPLUMLA BAĞLANTILI OLAN MEDYA

Sivil toplum kuruluşları (STK'lar) devletin gücünü dengelemeye, otoriterliğe karşı çıkmaya ve
devletin kazanılmış çıkarlar tarafından kontrol edilmemesini sağlamaya yardımcı olabilir. Medya,
yolsuzluğu ifşa ederek bir bekçi köpeği olarak hareket edebilir ve kamuoyunu ilgilendiren ve
ilgilendiren doğru, dengeli ve zamanında bilgi sağlayarak iyi yönetişim ve hesap verebilirliğin
teşvik edilmesine yardımcı olabilir. Topluluk medyası, devlet ve pazardan bağımsız oldukça
alternatif medyanın sivil toplumun bir parçası olarak tanımlanmasını desteklemekte ve böylelikle
alternatif medya, demokrasinin yaşayabilirliği için önemli bir toplumsal segment olarak
konumlandırılmaktadır. Alternatif medyayı sivil toplumun bir parçası olarak gören yaklaşım “bu
medyanın ticari medya ve devlet medyası arasında bir üçüncü alan olacağı” (Servaes, 1999: 260)
düşüncesinden hareket etmektedir. Alternatif medya, bu konumuyla demokratik iletişim
kanallarını işler tutarak yurttaşların gündelik yaşama dair birçok alanda aktif rol almasına ve
makro katılıma imkân vermekte, sivil toplum da ticari medya ve devlet medyasının iletişimi
sınırlayıcı politikaları karşısında özgün gündemler etrafında yapılanmaktadır. Alternatif medyanın
STK’lara gösterdiği duyarlılık oldukça yüksektir ancak anaakım medya sivil topluma bu kadar
duyarlı değildir. alternatif medya kişilik ve özlük hakları konusunda daha duyarlı bir tavır
sergilemektedir.

Anaakımda ise medya, popüler kültür dolayısıyla yer verdiği haberleri magazinel bir hale
getirmekte ya da medya patronları sayesinde belli konulara, belli haberlere yer vermek
durumunda bırakılmaktadır.