• LOKUS DALAM 2 DIMENSI

8
NOTA RINGKAS

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 1

8.1 LOKUS [BUKU TEKS M/S 200-203]

[SP] 8.1.1 Mengenal lokus dalam situasi kehidupan sebenar.

1. Padankan setiap yang berikut. Seterusnya, lengkapkan ayat yang diberikan. [TP1]

SITUASI KEDUDUKAN / LOKUS TITIK M

Bilah-bilah kipas angin sedang

berpusing

Sebuah kereta sedang dipandu turun

cerun bukit

Kulit pisang dibuang dari atas pokok

Berjalan menuju ke pokok renek

Dua orang budak bermain jongkang-

jongket

a) Lokus ialah satu surihan atau lintasan oleh satu set ________________________ dalam
satu satah atau ruang tiga dimensi yang memenuhi ___________________ tertentu.

b) Bentuk lokus dua dimensi boleh dilihat dalam bentuk ____________________,

_______________________ dan _________________________.

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 2

2. Nyata dan lakarkan Lokus bagi titik N pada setiap rajah berikut. [TP 2]

a) Seorang budak yang sedang menaiki eskalator ke b) Kuda pusing yang sedang bergerak.
tingkat atas.

3. Lakarkan lokus tiga dimensi apabila bentuk dua dimensi berikut diputarkan 360°
mengelilingi tiang PQ. [TP 3]

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 3

8.2 LOKUS DALAM DUA DIMENSI [BUKU TEKS M/S 204-217]

[SP] 8.2.1 Memerihal lokus bagi titik dan seterusnya membina lokus tersebut.

1. Lukis dan nyatakan Lokus berikut. [TP 2]

(a) Lokus bagi titik yang berjarak 3 cm dari satu titik tetap, A.

Lokus :________________________________________
 A

(b) Lokus bagi titik yang berjarak sama dari dua titik, B dan C.

Lokus : ________________________________________ B C

(c) Lokus bagi titik yang berjarak 4 cm dari satu garis lurus, E
EF.

Lokus :________________________________________

F
(d) Lokus bagi titik yang berjarak sama dari dua garis selari, KL K L
dan MN.

Lokus : ________________________________________

M N

(e) Lokus bagi titik yang berjarak sama dari dua garis P
bersilang, PQ dan RS. S

Lokus :_________________________________________

R Q

2. Lengkapkan ayat berikut. [TP 2]

(a) Lokus bagi titik yang berjarak tetap dari satu titik tetap ialah _______________ dengan
keadaan titik tetap itu ialah ______________ dan jarak tetap itu ialah ______________.

(b) Lokus bagi titik yang berjarak sama dari dua garis lurus bersilang ialah _______________
antara dua garis lurus itu.

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 4

[SP] 8.2.1 Membina lokus bagi titik yang (i) berjarak tetap dari satu titik tetap;
(ii) berjarak sama dari dua titik tetap. (iii) berjarak tetap dari satu garis lurus.

3. Dengan menggunakan jangka lukis dan pembaris sahaja, bina lokus bagi titik X dalam
setiap rajah yang berikut. [TP 3]

(a) X berjarak 2.5 cm dari titik V (b) X bergerak dalam segi empat tepat
BTSV dengan keadaan XB=BV

B T

 V

V S

(c) X berjarak sama dari titik J dan titik K (d) X bergerak dalam segi empat selari PQRS
dengan keadaan RX = QX
 J
R S

 K P Q

4. Dengan menggunakan jangka lukis dan pembaris sahaja, bina lokus bagi titik V dalam
setiap rajah yang berikut. [TP 3]

(a) V berjarak 2 cm dari garis lurus JM (b) V berjarak sama dari garis lurus JK dan
RM.

J R

J M

M K

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 5

[SP] 8.2.1 Memerihal lokus bagi titik yang (iv) berjarak sama dari dua garis lurus yang
selari; (v) berjarak sama dari dua garis lurus yang bersilang.

5. Dengan merujuk kepada rajah di bawah, nyatakan lokus berikut. [TP 2]

Deskripsi Lokus
CONTOH:
KL
Lokus bagi titik yang berjarak 4 unit dari garis IJ.
(a) Lokus bagi titik yang berjarak sama dari garis AD dan garis BC.
(b) Lokus bagi titik yang berjarak sama dari bucu B dan bucu D.
(c) Lokus bagi titik yang berjarak sama dari garis AC dan BD

6. Huraikan lokus bagi titik P dalam setiap rajah yang berikut. [TP 3]

CONTOH (a)

Lokus P sentiasa berjarak 2 cm dari garis

AD.

(b) (c)

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 6

[SP] 8.2.2 Menentukan lokus yang memenuhi dua atau lebih syarat.

7. Kenal pasti lokus berikut dengan pembinaan. [TP 4]

(a) Rajah di bawah menunjukkan sebuah (b) Rajah di bawah menunjukkan sebuah
segi empat tepat PQRS yang dilukis pentagon ABCDE yang dilukis pada
pada grid segi empat sama bersisi grid segi empat sama bersisi satu unit.
satu unit. M dan N ialah titik-titik M dan N ialah titik-titik yang bergerak
yang bergerak dalam segi empat dalam pentagon itu. Bina lokus M
tepat itu. Bina lokus M supaya supaya jaraknya sentiasa 2 unit dari
jaraknya dari bucu R adalah sentiasa garis ED dan lokus N supaya jaraknya
4 unit dan lokus N supaya jaraknya sama dari bucu A dan bucu C.
sentiasa 3 unit dari sisi PQ. Seterusnya, tandakan titik persilangan
Seterusnya, tandakan titik lokus M dan lokus N dengan simbol
persilangan lokus M dan lokus N ⊗.
dengan simbol ⊗.

P Q B

A
C

S R
E D

(c) Rajah di sebelah menunjukkan sebuah heksagon sekata PQRSTU. Bina lokus L
supaya jaraknya sentiasa 2 cm dari bucu S, lokus M supaya jaraknya sama dari sisi
PQ dan sisi TS dan lokus N supaya jaraknya sama dari bucu R dan bucu T.
Seterusnya, tandakan titik persilangan lokus L, lokus M dan lokus N dengan simbol
⊗.

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 7

[SP] 8.2.3 Menyelesaikan masalah yang melibatkan lokus.

8. Selesaikan masalah berikut yang melibatkan lokus. [TP 5]

(a) Wibie sedang menyediakan sebuah kraf (b)
tangan yang berbentuk heksagon sekata,
ABCDEF, seperti yang ditunjukkan dalam
rajah berikut. Dia hendak melekatkan
seutas reben merah merentasi kraf tangan
itu supaya berjarak sama dari sisi-sisi DE
dan EF. Kemudian, manik-manik kecil akan
dilekatkan pada kraf tangan itu supaya
jaraknya dari bucu E sentiasa sama
dengan ED. Pada titik persilangan di
antara reben merah dan manik-manik
kecil, Sheila akan menggunakan manik-
manik besar untuk membentuk satu
bunga. Tentukan kedudukan bunga
tersebut.
Rajah di bawah menunjukkan pelan
sebuah kolam berbentuk bulatan. O
ialah pusat kolam dan PQ ialah
jambatan. Air pancut akan dibina
supaya jaraknya sentiasa 1.5 m dari
pusat kolam dan 1 m dari jambatan.
Tandakan kedudukan air pancut itu
dengan simbol ⊗.
[Skala: 1 cm = 1 m]

(c) Rajah di bawah menunjukkan pelan sebuah taman berbentuk segi empat tepat, ABCD,
dengan panjang 10 m dan lebar 6 m. Sebatang jalan batu kelikir akan dibina supaya
berjarak sama dari AB dan DC. Pokok-pokok renek akan ditanam dengan keadaan
sekurang-kurangnya 4 m dari bucu A dan melebihi 2 m dari jalan batu kelikir. Gunakan
skala 1 cm mewakili 2 m, lukis lokus yang berkenaan. Seterusnya, lorekkan kawasan yang
boleh ditanami pokok-pokok renek. 6m
A B

10 m

C D

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 8

 PRAKTIS PT3

BAHAGIAN A

1. Pada satu garis lurus JK dengan panjang 7 3. Antara berikut, yang manakah
cm, terdapat satu titik T yang sentiasa menerangkan lokus bagi titik K pada roda
berjarak sama dari titik J dan titik K. basikal di bawah?
Berapakah jarak, dalam cm, di antara titik
T dan titik J?
A 3.5 cm
B 4.5 cm
C 7 cm
D 4 cm

2. Titik J bergerak dengan keadaan A Jarak sama dari dua garis lurus yang
jaraknya adalah sentiasa sama dari P bersilang.
dan Q. B Jarak sama dari dua garis lurus yang
selari.
Antara berikut, yang manakah C Jarak tetap dari satu garis lurus.
menunjukkan lokus bagi pernyataan di D Jarak tetap dari satu titik tetap.
atas?
A 4. Rajah di bawah menunjukkan sebuah segi
tiga JKL yang dilukis pada suatu bulatan
berpusat O. KOM ialah satu garis lurus. X
ialah satu titik yang bergerak pada jarak
yang sama dari J dan L manakala Y ialah
satu titik yang bergerak pada jarak tetap
B
dari O.

Nyatakan titik persilangan X dan Y.

A J dan L
D B K dan L
C L dan M
D K dan M

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 9

BAHAGIAN B

1. Lukis Lokus bagi setiap yang berikut.

(a) Pergerakan hujung jarum saat sebuah (b) Buah kelapa yang jatuh dari pokok.
jam dinding.

(c) Bilah kipas yang tengah berputar. (d) Kereta yang sedang bergerak di sebuah
jalan raya yang lurus dan rata.

2. Lengkapkan ayat berikut dengan perkataan yang sesuai.

(a) Lokus bagi suatu titik yang berjarak sama dari dua garis lurus yang bersilang ialah

______________________________.

(b) Lokus bagi suatu titik yang berjarak tetap dari satu titik ialah ________________.

(c) Lokus bagi suatu titik yang berjarak sama dari dua titik tetap ialah ____________

______________________________.

(d) Lokus bagi suatu titik yang berjarak tetap dari satu garis lurus ialah ___________

_____________________

Garis Selari Pembahagi dua sama sudut

Pembahagi dua sama serenjang Bulatan

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 10

BAHAGIAN C

1. Rajah di ruang jawapan menunjukkan sebuah pentagon sekata STUVW. X dan Y ialah
dua titik yang bergerak dalam pentagon tersebut. Pada rajah itu,

(a) Lukis lokus X dengan keadaan jaraknya adalah sama dari ST dan TU.

(b) Lukis lokus Y dengan keadaan jaraknya dari bucu U adalah sentiasa sama dengan
TU.

(c) Tandakan titik persilangan bagi lokus X dan lokus Y dengan simbol ⊗.

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 11

 • GARIS LURUS
9
NOTA RINGKAS

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 12

9.1 GARIS LURUS [BUKU TEKS M/S 226-246]

[SP] 9.1.1 Membuat perkaitan antara persamaan y = mx + c, dengan kecerunan dan

pintasan-y, dan seterusnya membuat generalisasi tentang persamaan garis
lurus.

1. Lengkapkan Peta Minda di bawah. [TP 2]

• Persamaan • Persamaan • Persamaan • Persamaan

• 2 3 • 4 5 2 2
• 3
7 • 7 5

Kecerunan Kecerunan Kecerunan Kecerunan

2. Nyatakan nilai k dan nilai h bagi setiap graf garis lurus yang diberi. [TP 1]

CONTOH (a) (b)

h =__________ h =__________
k = __________ k = __________

[SP] 9.1.2 Menyiasat dan mentafsir persamaan garis lurus dalam bentuk lain sepeti
dan serta menukarkan kepada bentuk dan sebaliknya.

3. Diberikan persamaan garis lurus dalam bentuk , nyatakan kecerunan dan

pintasan-y. [TP 2]

Persamaan Garis Lurus Kecerunan Pintasan - y

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 13

4. Tukarkan persamaan garis lurus kepada bentuk yang dinyatakan. [TP 3]

BENTUK PERSAMAAN GARIS LURUS

5. Lengkapkan jadual di bawah dengan nilai yang diperoleh apabila titik-titik A, B, C dan D
digantikan ke dalam sebelah kiri dan sebelah kanan persamaan garis lurus y = 2x + 1.
[TP 2]

A (0,1) C (5,5)
y 2x + 1 y 2x + 1

B (1,3) D (4,1)
y 2x + 1 y 2x + 1

Sekiranya nilai-nilai koordinat X dan Y bagi suatu titik diganti

kedalam persamaan garis lurus, dan nilai sebelah kiri sama
dengan nilai sebelah kanan, maka titik tersebut terletak pada
garis lurus tersebut dan sebaliknya. Titik –titik pada garis lurus atau
titik-titik yang dilalui oleh garis lurus akan memenuhi persamaan
garis lurus.

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 14

[SP] 9.1.3 Menyiasat dan membuat inferens tentang hubungan antara titik pada garis lurus
dengan persamaan garis lurus tersebut.

6. Tentukan sama ada titik P terletak pada garis lurus dengan persamaan seperti di bawah
atau tidak. [TP 3]

CONTOH

P(2,5) ; 3

Sebelah KIRI : Sebelah KANAN :

5 3 3(2)

5=5 [Titik P terletak pada garis lurus]

(a) P (-0.5,9); (b) P ( ); (c) P (8, 6) ;

7. Selesaikan setiap yang berikut. [TP 4]

(a) Garis lurus y =5x+1 (b) Garis lurus y = kx+7 (c) Garis lurus y=-2x+k
3
melalui titik (4, k). Cari melalui titik (1,3). melalui titik (1, 2).
nilai k. Cari nilai k. Cari nilai k.

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 15

[SP] 9.1.4 Menyiasat dan membuat inferens tentang kecerunan garis selari.

8. (a) Nyatakan nilai kecerunan setiap garis lurus dalam rajah. [TP 2]

Persamaan Garis
Lurus

Kecerunan

(b) Sekiranya kecerunan kedua-dua garis lurus adalah sama, maka garis-garis lurus
tersebut adalah _______________________________.

9. Tentukan sama ada kedua-dua garis lurus PQ dan RS adalah selari atau tidak. [TP 3]

CONTOH (a)

(b)

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 16

10. Tentukan sama ada pasangan Garis Lurus selari atau tidak selari. [TP 3]

(a) 5 2 8 (b) 3 24 3 2
3 4 2

11. Rajah di bawah menunjukkan sebuah segi empat selari OABC. Diberi bahawa garis lurus
OA adalah selari dengan CB dan garis lurus AB adalah selari dengan OC. Diberi O ialah
asalan, hitungkan nilai h dan nilai k. [TP 4]

12. Tuliskan persamaan garis lurus berikut. [TP 3]

(a) (b)

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 17

[SP] 9.1.5 Menentukan persamaan satu garis lurus.

13. Tuliskan persamaan garis lurus yang melalui suatu titik dan mempunyai pintasan-y
seperti berikut. [TP 3]

CONTOH
Gantikan titik (x,y) dan pintasan-y ,C,
ke dalam persamaan y=mx+C untuk (-2, -3) ; pintasan-y = -5
mencari nilai kecerunan, m. Kemudian,
gantikan nilia C dan m ke dalam
persamaan y=mx+C. -3 = m (-2) + (-5)

m = -1 [persamaan ]

(a) (1, -8) ; Pintasan-y = (b) (-7, -2) ; Pintasan-y = 3

3

14. Tulis persamaan garis lurus yang melalui dua titik seperti berikut.

CONTOH (a) ( 6 7) ( 4 9) (b) (8 3) (6 6)

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 18

15. Tentukan persamaan garis lurus yang melalui titik P dan selari dengan garis lurus yang
diberi. [TP 4]

CONTOH (a) ( )

16. Tentukan persamaan garis lurus berikut. [TP 4]

(a) (b)

(c) Diberi garis lurus V adalah selari dengan (d) Suatu garis lurus M melalui titik-titik
garis lurus lurus U yang melalui titik (0, 8) (0,8) dan (4,6). Suatu garis lurus N
dan persamaan garis lurus V ialah melaui titik (0,1) dan selari dengan
3x + y =2 tulis persamaan garis lurus A. garis lurus M. Tulis persamaan garis
lurus N.

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 19

 (e) Rajah menunjukkan satu garis lurus AB. Diberi bahawa persamaan garis lurus AB
2
ialah 3 dan O ialah asalan. Tentukan persamaan garis lurus yang selari dengan
3
AB dan melalui titik :-
[i] P (2, 1) [ii] Q (3,7) [iii] asalan

[SP] 9.1.6 Menentukan titik persilangan bagi dua garis lurus.

17. Tentukan titik persilangan dua garis lurus berikut dengan menggunakan kaedah
penggantian dan kaedah penghapusan. [TP 4]

CONTOH { Penggantian } (a)

(b)

CONTOH { Penghapusan } (c) (d)

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 20

[SP] 9.1.7 Menyelesaikan masalah melibatkan garis lurus.

18. Selesaikan masalah berikut yang melibatkan garis lurus. [TP 5]

(a) Sebatang buluh AB disandarkan pada dinding yang

diwakili oleh paksi-y, lantai di wakili paksi-x dan 0 ialah
asalan. Persamaan AB ialah 5 7 35 .
2
Hitungkan luas kawasan A0B, dalam unit , yang
dicangkumi oleh dinding, buluh dan lantai.

(b) Di sebuah pekan yang dilakar pada satah

Cartes, sebuah kolam air pancut terletak di
bulatan antara persimpangan jalan A dan
jalan B dengan persamaan garis-garis lurus
jalan A dan jalan B masing-masing ialah
3 dan 2 3 .
Tentukan koordinat titik pada kolam air
pancut tersebut.

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 21

 PRAKTIS PT3

BAHAGIAN A

1. Antara pasangan titik berikut yang 3. Nyatakan titik persilangan antara garis
manakah terletak pada garis lurus lurus 3 7 dan garis lurus
2 6? 5.

A (1, 7) dan (0, 6) A (3, 8)

B (2, 1) dan (1, 4) B (8, 3)
C (-3, 0) dan (0, 3) C (-2, 3)
D (0, -6) dan (3, 0) D (3, -2)

2. Tentukan kecerunan bagi persamaan 4. Garis lurus J dan K adalah selari. Jika
garis lurus 4 6. persamaan bagi garis lurus J ialah
A -4 2 7, apakah persamaan yang
mungkin bagi garis lurus K?
B-
4 A 2 2 6
C4 B 3
D 16 C 2 2
D 4 2 6

BAHAGIAN B

1. Hitungkan kecerunan bagi setiap persamaan garis lurus yang berikut.

Persamaan Garis Lurus Kecerunan

2. Lengkapkan petak kosong di bawah.

(a) (b)

= =

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 22

BAHAGIAN C

1. Graf di bawah menunjukkan kapasiti bateri telefon bimbit dicas (%), mengikut masa
dalam minit.

(a) Cari tahap kapasiti bateri itu apabila mula di cas.

(b) Tentukan persamaan garis lurus yang dihasilkan

dalam graf tersebut dalam bentuk .

2. Cari persamaan suatu garis lurus yang melalui A (2, 5) dan selari dengan garis lurus
.

#StaySafe #StayAtHome_V

M4TH T3 2020 |E.S_ SMK Bugaya II 23