Professional Documents
Culture Documents
Ders 2 Tıbbi Veritabanları
Ders 2 Tıbbi Veritabanları
3
Kütüphanecilikte Veritabanları
Makale, kitap, dergi gibi pek çok farklı türde
kaynaklara erişimi mümkün kılar…
Günümüzde bilgiye erişimin en kolay yoludur.
4
Kütüphanecilikte Veritabanları
Çok büyük miktarda bilgiye çevrimiçi (online) olarak
erişimi sağlar.
5
Üniversiteler ya da Kurumlar
Veritabanlarına Nasıl Erişirler?
Veritabanlarının Bilgiyi Sunması…
Bu bilgi kaynaklarının
Bu yayınlar bir bilgi kullanım ve dağıtım
araştırmacı/bilimadamı hakkını firmalar ya da
yayın üretir kaynağında yayımlanır
kurumlar alırlar.
Kurumlar ya da
Kurumlar bu firmalar bu bilgileri
araştırmacı/bilimadamı/ veritabanlarını satın veritabanlarına
öğrenci bu veritabanlarını alır ya da abone depolar ve kurumlara
kullanarak bilgiye ulaşır. olurlar. sağlarlar. 6
Avantajları
Milyonlarca bilgi kaynağını
• herhangi bir yerden,
7
Dezavantajları
• Kurumun aboneliği olmayan kaynaklara erişim sorunu
8
Veritabanı Türleri
• Bibliyografik veritabanları
• Bibliyografik-atıf veritabanları
• Tam metin (full text) dergi veritabanları
• Tam metin (full text) kitap veritabanları
• İstatistiksel veritabanları
• Açık erişim veritabanları
9
Bibliyografik Veritabanları
• Yayınlara ait bibliyografik bilgilere (yazar adı, eser adı,
yayın yılı, abstrakt vs.) ulaşmayı olanaklı hale getirirler.
• Nasıl kullanılabilir?
• Örnekler;
• LISA (Library and Information Science Abstract)
• …
10
Bibliyografik Veritabanları-LISA
11
http://csaweb108v.csa.com/ids70/quick_search.php?SID=bgmppc6m43ts0hsjtp061hg835
Bibliyografik Veritabanları-LISA
• Kütüphane profesyonelleri ve bilgi uzmanları için
tasarlanmış bir veritabanı
• İçeriğinde 68 ülkeden 20 farklı dilde 440
kütüphanecilik dergisi yer alıyor.
• 1969’dan günümüze bilgileri içerir.
12
Bibliyografik Veritabanları-Ulrich’s
13
http://www.ulrichsweb.com/ulrichsweb/
Bibliyografik Atıf Veritabanları
• Yayınlara ait bibliyografik bilgilere (yazar adı, eser adı, yayın yılı, abstrakt vs.)
ulaşmayı olanaklı hale getirmenin yanında yazarların atıf yaptıkları ve atıf
yapılan yayınları verirler. Grafiksel gösterimler yapmaya yardımcı olurlar.
• Nasıl kullanılabilir?
• Literatür taraması yapanlar
• Araştırmacılar
• Devlet kurumları
• Üniversiteler
• Örnekler;
• Web of Science
• Scopus
14
Bibliyografik Atıf Veritabanları
Web of Science
15
Web of Science
• Dünya çapında otorite 11000’den fazla dergi ve bu
dergilerin içinde yer alan makalelere ait bibliyografik
bilgileri içerir.
Detaylı bilgi;
http://thomsonreuters.com/products_services/science
/science_products/a-z/web_of_science
16
Tam metin Dergi Veritabanları
• Dergilere ve dergilerde yayımlanmış tam metin
makalelere erişim imkanı sağlar.
• Örnekler;
• ScienceDirect
• SpringerLink
• Wiley-Blackwell
• …
17
Tam metin Dergi Veritabanları
ScienceDirect
18
Tam Metin Dergi Veritabanları
SpringerLink
19
Tam Metin Dergi Veritabanları
Wiley-Blackwell
20
Tam Metin Kitap Veritabanları
• Kitaplara tam metin erişim imkanı sağlar.
• Örnekler;
• Ebrary
• Springer E-Books
• …
21
Tam Metin Kitap Veritabanları
Ebrary
22
Tam Metin Kitap Veritabanları
Elsevier E-Books
23
İstatistiksel Veritabanları
• Otorite kurumlar tarafından üretilmiş istatistiki
bilgileri sağlayan veritabanlarıdır.
• Örnekler;
• SourceOECD
• World Bank
• IMF
• …
24
İstatistiksel Veritabanları - SourceOECD
25
Açık Erişim Veritabanları
• Açık Erişim:
Açık Erişim araştırma literatürü teknik raporlar, tezler ve
çalışma raporları yanında hakemli dergi makalelerinin,
konferans bildirilerinin ücretsiz, çevrimiçi
kopyalarından meydana gelir. Çoğu durumda bunların
kullanımında okuyucular için lisans sınırlaması yoktur.
Bu nedenle araştırma, öğretim ve diğer amaçlar için
ücretsiz kullanılabilirler .
26
Açık Erişim Veritabanları
• Bu kaynaklara erişmek için kurumunuzun aboneliğinin bulunması
gerekmez. Ücretsiz bir şekilde erişilebilen bilgi kaynaklarının depolandığı
veritabanlarıdır.
• Örnekler;
• DOAJ
• E-LIS
• …
27
Açık Erişim Veritabanları - DOAJ
28
Açık Erişim Veritabanları – E-LIS
29
Veritabanları
Veritabanları sunulma şekilleri göz önüne alınarak iki
grupta toplanabilir.
1. Yayıncı firmalar
2. Servis sağlayıcılar
30
• Yayıncı firmalar;
• Elsevier, SpringerLink ve Wiley-Blackwell gibi
31
Veritabanları
Bahse konu tüm veritabanları temel tarama mantığı
(Google gibi) ile çalışmakta olup, aranılan bilgilere
kolaylıkla ulaşılmasını sağlamaktadırlar.
32
Tıbbi Veritabanları
Dynamed
http://search.ebscohost.com/login.aspx?authtype=
ip,uid&profile=dynamed
33
Tıbbi Veritabanları
Dynamed
Kanıta dayalı “klinik referans sistemidir”
3.000’e yakın klinik başlık hakkında en güncel bilgileri
verir
Basit ancak güçlü menüleri, hastalıklar hakkında en
güvenilir bilgiye en kısa sürede erişimi sağlar
DynaMed içerisindeki bilgiler “her gün” gözden geçirilir
500’den fazla tıp dergisi doğrudan ve dolaylı olarak
izlenir
34
Tıbbi Veritabanları
Dynamed
Her bir dergi, kapak kapak incelenir ve her bir makale,
bilimsel geçerlilik açısından değerlendirilir
Bu sistematik literatür takibi sayesinde, DynaMed’in
içeriğini kanıta dayalı bilgiler oluşturur.
35
Tıbbi Veritabanları
Dynamed’in İçeriği
DynaMed 3000’e yakın hastalık hakkında organize
edilmiş özetler sunar
Konu özetleri aşağıdaki özelliklere dayanır:
Sık ve nadir rastlanan hastalıklar ve koşullar
Semptomlar
Klinik açıdan önemli diğer konular
(örneğin, emzirme, kardiyak stres testi)
Halkın özellikle ilgisini çeken konular
(örneğin, Batı Nil virüsü, antraks, SARS, kuş gribi)
Gelişmekte olan araştırmalara dayanan yeni bilgi kapsamı
(örneğin, metabolik sendrom ve D-dimer testi dahil)
36
Tıbbi Veritabanları
MEDLINE with Full Text
http://search.ebscohost.com/login.aspx?authtype=
ip,uid&profile=ehost&def
37
Tıbbi Veritabanları
PubMed-MEDLINE
Medline with Full Text, National Library of Medicine
tarafından üretilen PubMed/Medline veri tabanının
tam metin versiyonudur. Veri tabanında hem standart
Medline veri tabanındaki bilgiler hem de 1.200 tıp
dergisi (PubMed-Medline dergi koleksiyonunun %
20’si ) tam metin olarak kullanıma sunulmaktadır.
38
Tıbbi Veritabanları
MEDLINE with Full Text
Tıp ve sağlık sektörü çalışanlarının temel danışma
kaynağıdır
70 ülkeden 4.800’ün üzerinde dergiyi içerir
14 milyondan fazla kayda erişim mümkündür
Ek olarak 1.400.000’den fazla makaleyi tam metin olarak
kullanıma sunar
Veri tabanında yer alan yüzlerce dergi, herhangi bir
yayıncı e-dergi paketinde yer almaz
Veritabanındaki bazı dergiler 1965’li yıllardan günümüze
arşivleriyle birlikte kullanıma sunulur
39
Tıbbi Veritabanları
PUBMED
40
Tıbbi Veritabanları
PUBMED
MEDLINE tarafından bedava bir arayüz olarak
sağlanan PubMed bilimsel dergilerin 1950'lere kadar
uzanan 16 milyonun üzerinde biyomedikal makalesini
içerir ve Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi
(U.S. National Library of Medicine® - NLM) 'nin bir
servisidir. Geniş bir arama olanağı da sunan PubMed,
makale özetlerinin yanı sıra tam metinlere bağlantılar
ve diğer bağlantılı kaynaklara da erişim imkanı verir.
41
Tıbbi Veritabanları
PUBMED
Ücretsiz olması nedeni ile PubMed tartışmasız
dünyanın en çok kullanılan veritabanıdır.
Pubmed, biyomedikal literatür için MEDLINE’dan 20
milyondan fazla atıf bilgisi ile yaşam bilimleri dergileri
ve çevrimiçi kitapları içerir.
42
Tıbbi Veritabanları
PUBMED
PubMed aşağıdaki tıp konularını içerir;
• Hemşirelik
• Dişçilik
• Veterinerlik
• Sağlık Sistemi
• Klinik bilimleri …
PubMed ayrıca ilişkili web sayfaları ile NCBI (National Center
for Biotechnology Information)’un diğer moleküler biyoloji
kaynaklarına erişim sağlayıcı linkler sunar.
43