ĐỀ CƯƠNG GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG

GIỮA KÌ I
Câu 1: Hãy nêu tóm tắt quá trình đánh giặc cứu nước của nhân
dân ta ( tùy theo thời gian )
1.Những cuộc chiến tranh giữ nước đầu tiên
a) Cuộc kháng chiến chống quân Tần ( TK III TCN – năm 214-208)
- Nhân dân Âu Việt và Lạc Việt sống trong địa bàn Văn Lang do vua
Hùng và Thục Phán lãnh đạo
- Sang xâm lược nước ta là quân Tần với 50 vạn quân do tướng Đồ
Thư chỉ huy
- Sau khoảng 5-6 năm kiên trì anh dung chiến đấu -> thắng lợi
b) Cuộc kháng chiến chống quân Triệu Đà vào TK II TCN (184-179)
- Nhân dân Âu Lạc do An Dương Vương chỉ huy đã xây thành Cổ
Loa và chế tạo nỏ Liên Châu để đánh giặc
- Do ADV chủ quan mất cảnh giác mắc mưu giặc, từ đây đất nước ta
rơi vào thảm họa 1000 năm bị phương Bắc đô hộ
2.Cuộc đấu tranh giành độc lập ( TK I – TK X )
a) Từ TK I – TK X: nước ta liên tục bị các triều đại phương Bắc đô hộ:
nhà Triệu, nhà Hán, nhà Lương, nhà Tùy, nhà Đường…
- Đây là thời kì mất mát, nguy hiểm, ảnh hưởng đến sự sống còn của
dân tộc, chính trong thời kì này nhân dân ta đã thể hiện đầy đủ tinh
thần bất khuất, kiên trì, bền bỉ đánh giặc ngoại xâm
b) Các cuộc đấu tranh tiêu biểu:
- Cuộc khởi nghĩa của HBT vào mùa xuân năm 40 lật đổ nền thống trị
của nhà Đường Hán và giữ vững nền độc lập trong vòng 3 năm
- Cuộc khởi nghĩa của Triệu Thị Trinh năm 248 chống lại nhà Ngô
- Cuộc khởi nghĩa của Lí BÍ mùa xuân năm 542 lật đổ chính quyền đô
hộ của nhà Lương. Vào đầu 544, Lí Bí lên ngôi vua, lấy tên nước là
Vạn Xuân
- Các cuộc kn chống quân xâm lược nhà Tùy:
+ 678: Lý Tự Tiên, Đinh Kiến
+722: Mai Thúc Loan
+766-791: Phùng Hưng
- Cuộc kn chống nhà Đường của Khúc Thừa Dụ vào năm 905
- Hai cuộc chiến tranh chống quân Nam Hán của Dương Đình Nghệ
(931) và Ngô Quyền (938) với chiến thắng Bạch Đằng thì dân ta đã
giành đc độc lập tự do
3. Các cuộc đấu tranh giữ nước từ TK X đến TK XIX
a) Nước Đại Việt thời Lý-Trần ơ kinh đô Thăng Long:
- Nước ta là một nước thịnh vương ở châu Á, là thời kì văn minh Lý-
Trần ( văn minh Đại Việt)
b) Các cuộc đấu tranh tiêu biểu
- Cuộc kháng chiến chống quân Tống
+ Lần 1: năm 981 do Lê Hoàng lãnh đạo
+ Lần 2: năm 1075-1077 dưới triều Lý
- Các cuộc kháng chiến chống quân Nguyên-Mông do nhà Trần lãnh
đạo:
+ Lần 1: 1258
+ Lần 2:1285
+ Lần 3:1287-1288
- Cuộc kháng chiến chống quân Minh ( đầu TK XV)
+ Lần 1: (1406-1407) do Hồ Quý Ly lãnh đạo nhưng cuộc kn này k
thành công
- Cuộc kn chống quân Xiêm-Hán Thanh ( cuối TK XVIII )
+ Kháng chiến chống quân Xiêm (1784-1785) với chiến thắng Rạch
Cầu-Xoài Mút
+ Kháng chiến chống quân Hán Thanh (1788-1789)
c/ Nét đặc sắc về nghệ thuật quân sự ( từ TK X – TK XIX )
- Chủ động đánh trước, phá vỡ kế hoạch của địch (Lý Nhân Tông)
- Lấy chỗ mạnh của ta đánh vào chỗ yếu của địch ( vị tướng nhà Trần
chống quân Nguyên-Mông )
- Lấy yếu chống mạnh, lấy địch nhiều, dung quân mai phục (Lê Lợi,
Nguyễn Trãi chống quân Minh)
- Rút lui chiến lược, bảo toàn lực lượng tạo thế và lực, phản công
nhanh, đánh vào quyết định ( Quang Trung chống Xiêm và Hán
Thanh)
4.Cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, lật đổ chế độ thực dân nửa
phong kiến ( TKXIX – 1945)
- Giữa TK XIX vận mệnh dân tộc ta đứng trc một thử thách hiểm
nghèo
- Tháng 9/1858: Thực dân Pháp tiến công xâm lược nước ta. Triều
đình nhà Nguyền kháng cự yếu ớt -> thỏa hiệp -> đầu hàng
- Năm 1884: Pháp chiếm đc cả nước ta, nhân dân ta anh dung đứng
lên chống Pháp
- Năm 1930: Đảng Cộng sản VN ra đời do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc
sáng lập. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cách mạng VN đã trải qua các
cao trào và giành đc thằng lợi lớn
+ Phong trào Xô Viết-Nghệ Tĩnh 1930-1931
+ Phong trào dân chủ đòi cơm áo, tự do và hòa bình 1936-1939
+ Phong trào phản đế và phát động tổng kn, đỉnh cao là Cách mạng
T8 thành công (10/8/1945), lập ra nước VN dân chủ Cộng hòa là nhà
nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở ĐNA
5.Cuộc kháng chiến chống Pháp ( 1945-1954)
- Ngày 23/9/1945 Pháp quay trở lại xâm lược nước ta lần 2
- Ngày 19/12/1946 chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi toàn quốc
kháng chiến: “chúng ta thà hi sinh tất cả chứ nhất ddingj không chịu
mất nước, nhất định không thành nô lệ”
- Quân và dân ta liên tiếp mở các cuộc tiến công vào quân Pháp:
+ Chiến dịch Việt Bắc Thu-Đông (1947)
+ Chiến dịch Biên giới(1950)
+ Chiến dịch Tây Bắc(1952)
+ Chiến dịch Đông-Xuân(1953-1954)
+ Đỉnh cảo là chiến dịch ĐBP(1954) buộc Pháp phải kí vào hiệp định
Giơ-ne-vơ rút quân về nước, miền Bắc nước ta đc giải phóng
6. Cuộc kháng chiến chống Mỹ (1954-1975)
- Đế quốc Mỹ phá hoại hiệp định Giơ-ne-vơ, thay Pháp xâm lược
nước ta. Chúng dựng lên chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm, biến
nước ta thành thuộc địa kiểu mới, lập căn cứ quân sự hòng chia cắt
nước ta lâu dài
- Nhân dân ta đã anh dung chống Mĩ:
+ Phong trào Đồng Khởi, thành lập mặt trận dân tộc giải phóng miền
nam(1959-1960)
+ Đánh bại chiến lược chiến tranh Đặc biệt của đế quốc Mỹ ở miền
nam
+ Đập tan chiến lược chíến tranh Cục bộ (1965-1968)
+ Đánh bại chiến lược Vn hóa chiến tranh(19681973)
- Chiến thắng mùa xuân năm 1946, đỉnh cao là chiến dịch HCM giải
phóng miền Nam thống nhất đất nước, cả nước đi lên chủ nghĩa xã
hội
7.Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc sau năm 1975
- Vừa sau cuộc chiến tranh cứu nước lâu dài và gian khổ’ nhân dân ta
muốn có hòa bình để khắc phục hậu quả chiến tranh,xây dựng đất
nước nhg các thế lực thù địch,chống phá VN lại gây cuộc xâm lược
quy mô lớn tại biên giới phía Bắc
Câu 2: Nếu truyền thống đánh giặc cứu nước của dân tộc VN ( 1
trong 6 truyền thống )
1.Truyền thống dựng nước đi đôi với giữ nước
- Dựng nước đi dôi với giữ nước là quy luật tồn tại và phát triển của
dân tộc ta. Từ cuối TK III TCN đến nay, dân tộc ta đã tiến hành gần
20 cuộc bảo vệ tổ quốc, cùng hàng trăm cuộc khởi nghĩa trg thgia
nước ta có chiến tranh
- Đẩy lùi quân xâm lược đập tan bọn tay sai, giữ vững nền độc lập
bởi:
+ Thời kì nào chúng ta cũng cảnh giác, cbi mọi mặt để phòng giặc
ngay từ thời bình
+ Khi ctranh xảy ra, thực hiện vừa chiến đấu vừa sx
+ Giặc đến, cả nước đánh giặc, thắng giặc, cả nước chăm lo xây dựng
nước, chuẩn bị đối phó với mưu đồ giặc
+ Mn dân đều xác định nhiệm vụ đánh giặc giữ nước là thường
xuyên, cấp thiết, gắn với nvu xây dung đất nước, đất nước giàu mạnh
là có ý nghĩa quyết định, ngăn chặn đẩy lùi nguy cơ có chiến tranh
2.TT lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít địch nhiều
- Bởi vì trg các cuộc chiến tranh, so sánh về lực lượng giữa ta và địch
thì quá chênh lệch :
+ Cuộc kháng chiến chống Tống: ta có 10 vạn địch 30 vạn
+ Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông: ta có 20-30 vạn địch
có 50-60 vạn
+ cuộc kháng chiến chống quân Mãn Thanh: ta có 10 vạn địch 29 vạn
+ Cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ địch đều lớn hơn ta nhiều lần,
lấy chất lượng cao thắng số lượng đông, phát huy sức mạnh đoàn kết
đánh giặc
3.TT cả nước chung sức đánh giặc, tiến hành chiến tranh toàn dân,
toàn diện
- Để chiến thắng giặc ngoại xâm có lực lượng, vật chất lớn hơn ta
nhiều lần, dân tộc ta đã tạo tạo một khối đại đoàn kết dân tộc, tạo nên
sức mạnh lớn
+ Thời Trần: 3 lần đánh thắng quân Nguyên Mông: “ bấy giờ vua tôi
đồng long, anh em hòa thuận, cả nước góp sức chiến đấu nên giặc mới
bó tay”
+ Nghĩa quân Lam Sơn thắng giặc Minh vì tướng sĩ quyết tâm một
long phụ tử, hòa máu song chén rượu ngọt ngào
+ Chúng ta thắng thực dân Pháp và Mỹ bởi quân dân nhất trí, mỗi
người dân là một chiến sĩ, mỗi làng xóm là 1 pháo đài, cả nước là 1
chiến trường giết giặc
4. Thắng giặc bằng trí thông minh sáng tạo, bằng nt quân sự
- Dân tộc ta chiến đấu và chiến thắng giặc ngoại xâm k chỉ bằng tinh
thần dung cảm mà còn bằng trí thông minh, sáng tạo, bằng nghệ thuật
quân sự độc đáo thể hiện trong tài thao lược thông qua các cuộc đấu
tranh, biết phát huy cái ta có để tạo sức mạnh lớn hơn địch
+ Lấy nhỏ thắng lớn, lấy ít đánh nhiều
+ Lấy chất lượng cao thắng số lượng đông
+ Biết phát huy uy lực của
Câu 3: Trách nhiệm với truyền thống dân tộc ( căn cứ vào 6 truyền
thống ) <đặt vấn đề+kết luận> viết đoạn văn