MADE BY LOUISE ZAIDE 10-11 ST RICHARDIS
Araling Panlipunan Reviewer
TSAPTER 8
Edukasyon
- Socializing Institution-
nagpapatimo sa
pakikipagkapwa at
nagbubuklod sa mamamayan
upang maging bahagi ng
isang modernong lipunan
- Panlipunang Institusyon-
naarmasan ang mga
indibidwal ng mga
kinakailangang prinsipyo at
pagpapahalaga sa
pagpapanatili ng isang
makatarungan at makataong
lipunan
- Panlipunang Tungkulin-
pagluluwal ng susunod na
henerasyon ng binago at
mas maunlad na lipunan
Acronyms
- ACT –Alliance of Concerned
Teachers
- TIMSS – Trends in
International Mathematics
and Science Study
Mababang Tantos ng Enrolment at
Cohort Survival
- Tantos ng partisipasyon =
tantos ng enrolment
- FLEMMS – Functional
Literacy, Education, and
Mass Media Survey
- Out-of-School Children (6-
14)
- Out-of-School Youth (15-24)
Mababang Badyet sa Edukasyon
- UNESCO – United Nations
Educational, Scientific,
and Cultural Organization
- 6% ng GDP ang dapat
ginagastos para sa
edukasyon
- 2.8% lamang ang ginagastos
ng Pilipinas
GASTPE at EVS
- GASTPE – Government
Assistance for Students and
Teachers in Private
Education
- Programa ng DepEd kung saan
binibigyan ng subsidyo sa
tuition ang mga mag-aaral
ng pribadong eskwelahan
- EVS – Educational Voucher
System
- Para sa mga studyanteng
grade 11 at 12 galing sa
mga pampublikong paaralan
upang makapasok sa mga
pribadong paaralan
Kondisyon sa pook-rural
- Sistemang Multi-level –
isang guro ay hahawak ng
dalawang antas sa iisang
klase
Edukasyon ng mga Lumad
- CLANS – Center for Lumad
Advocacy and Services
1
 MADE BY LOUISE ZAIDE 10-11 ST RICHARDIS
- MisFi – Mindanao Interfaith
Services Foundation Inc.
- Mga NGO na tumulong
magpatayo ng 146 na
paaralan para sa mga Lumad,
katulad ng:
- Alcadev – Alternative
Learning Center for
Agriculture and Livelihood
Development
- TRIFPSS – Tribal Filipino
Program in Surigao Sur
- STTITCLC – Salugpungan Ta
‘Tanu Igkanugon Community
Learning Center
- Ipinasara ng DepEd ang mga
paaralang Lumad dahil
nilalabanan ng mga Lumad
ang pagkamkam sa kanilang
mga komunidad ng kompanya
- SOS (Save our Schools)
Network – binuo upang
ipaglaban ang karapatan ng
mga Lumad sa edukasyon
PPP bilang alternatibo sa
pagpapataas ng subsidy ng estado
para sa edukasyon
- PPP- Public-Private
Partnership
- Pumapasok ang gobyerno sa
mga kontrata sa pribadong
sector katulad ng
pagpapatayo ng mga silid-
aralan
- Panganib ng pagkakaroon ng
PPP sa edukasyon
o Pagkakaroon ng karapatan
ng pribadong sektor sa
capital ng gobyerno
o Garantiya sa tubo
o Insentibo sa buwis
o Regulatory risk
guarantees
- Tiyak ang tubo ng pribadong
sector, maisagawa man ang
proyekto o hindi
- Maningil ang pribadong
sector ng:
o Bayarin
o Tolls
o Renta
Reporma sa Tertiary Education
- RPHER- Roadmap to Public
Higher Education Reform
- HEI- Higher Education
Institutions
- CHED- Commission on Higher
Education
- SUCs- State Universities
and Colleges
Epekto ng Education Act of 1982
- Sa ilalim ni Pangulong
Benigno Aquino III, halos
dumoble ang matrikula at
ibang bayarin sa mga
paaralan at ang kita ng mga
pangungunahing unibersidad
- Ayon sa SEC (Securities and
Exchange Commission),
tuloy-tuloy ang paglago ng
tubo ng ilang pribadong
HEIs sa bansa katulad ng
Lyceum, UE, at FEU
- Nagtaasan rin ang kita ng
mga non-stock na
unibersidad katulad ng DLSU
at UST
2
 MADE BY LOUISE ZAIDE 10-11 ST RICHARDIS
- Alinsunod sa RPHER nag-
aatas sa HEIs na magpalitaw
ng sariling pondo, nagtaas
rin ang matrikula ng
pampublikong kolehiyo at
unibersidad
- DBM – Department of Budget
and Management
- Education Act of 1982-
binago ang oryentasyon ng
sistema ng edukasyon mula
sa pagiging obligasyon ng
estado at mahalagang
sangkap ng pambansang
kaunlaran patungo sa
pagiging nakabatay-sa-tubo
at tagapaglikha ng mga
gradweyt para sa murang
lakas-paggawa na kailangan
ng local at pandaigdigang
negosyo
- AKA ang komersyalisasyon ng
edukason
- LTHEDP- Long-Term Higher
Education Development Plan
- Ipinatupad ni Pang. Fidel
V. Ramos na naglalayong
itaas ang cost efficiency
at global competitiveness
- HEMA- Higher Education
Modernization Act
- Para sa pagpapalitaw ng
sariling pondo ng SUCs sa
pamamagitan ng
pakikipagkontrata sa
pribadong sketor
Ang Programang K-12
- Ginawang mandatory ng
administrasyong Aquino
- Upang magkaroon ng sapat na
panahon ang mga estudyante
na mapahusay ang pag-unawa
sa mga konsepto at
kasanayan tungo sa pag-
unlad ng kanilang
panghabambuhay at ipaghanda
sila sa edukasyong
pangkolehiyo at pagkakaroon
ng trabaho
- Salary Standardization Law-
nagpalako ng agwat sa
sweldo ng porpesyunal na
nasa mababang salary levels
at ng mga may matataas na
posisyon
- Ipinatupad bilang bahagi ng
komitment sa EFA (Education
for All Agenda) at kautusan
ng World Bank sa MDGs
- Nakadisenyo upang tugunan
ang pangangailangan ng
pandaigdigang pamilihan
para sa murang lakas
paggawa
- Tugon sa panganagailangang
“pahusayin ang kakayahahang
makipagkumpitensya ng mga
gradweyt ng bansa” ayon sa
DepEd
- Diktang-ekonomiya ito ng
mga dayuhang institusyon na
nagpapautang gaya ng World
Bank
- Nagbabawas ng oras sa pag-
aaral ng Araling Panlipunan
at mas binibigyang-diin ang
Math, Science, at English
3
 MADE BY LOUISE ZAIDE 10-11 ST RICHARDIS
Dayuhang pagpopondo at interes
ng negosyo sa edukasyon
- Mula 1965, nagpatupad ang
World Bank ng 11 proyektong
pang-edukasyon sa Pilipinas
na pinondohan ng utang na
nakatuon sa elementarya at
edukasyong post-secondary
- PRODED- Program for
Decentralized Education
- Nagtuon sa pagpapahusay ng
kurikulum sa elementarya
upang lakasan ang diin sa
siyensiya, teknolohiya,
matematika, pagbabasa at
pagsusulat sa loob ng isang
dekada
- IBRD- International Bank
for Reconstruction and
Development
- SEDP- Secondary Education
Development Program
- Pinondo ng IBRD na may
layuning ipatupad ang
kurikulum na “nakatuon-sa-
estudyante at nakabatay-sa-
komunidad”
- ADB- Asian Development Bank
- Prayoridad pautang sa
batayang edukasyon sa
pamamagitan ng SEDP at ang
kausunod na ang
- SESIP – Secondary Education
Sector Development and
Improvement Project
- Pinondohan rin ng JBIC
(Japan Bank for
International Cooperation)
- PROBE- Project in Basic
Education
- Pinondohan ng AusAID
(Australian Agency for
International Development)
na nakatuon sa pagpapahusay
ng kalidad ng pagtuturo at
pag-aaral sa siyensiya,
matematika, at Ingles
- PESS- Philippine Education
Sector Study
- Pinondohan ng World Bank at
ADB upang bigyang-pansin
ang kakapusan ng
pagpapaunlad ng kasanayan
para sa kakayahan maging
kompetensiya
- RBEC- Restructured Basic
Education Curriculum
- PBED- Philippine Business
for Education
- Lokal na grupo ng negosyong
nais impulwensiyahan ang
mga programa sa edukasyon
Konsepto ng Dekalidad na
Edukasyon
- Matinong sistema ng
edukasyon ay dapat
sumasalamin sa mga hangarin
ng pambansang kaunlaran
- Makabayang edukasyon ay
nakatuon sa
industriyalisasyon at
paglaban sa soberanya at
pagsusulong ng pag-asa sa
sarili
- Siyentipikong edukasyon ay
para sa pagpapalaya ng
mamamayan sa dayuhang
dominasyon at
tinataguyodang
4
 MADE BY LOUISE ZAIDE 10-11 ST RICHARDIS
siyentipikong lohika at
kritikal na pag-iisip
- Makamasang edukasyon ay
tumutugon sa interes ng
pag-unlad at iniwawaksi
nito ang komersyalisasyon
ng edukasyon at sa halip ay
itinaguyod ang edukasyon
bilang serbisyong
panlipunan at tungkulin
Transpormatibong Edukasyon
- Istorikong proseso, istilo
o pamamaraan ng edukasyon
na nakatuon sa paglilikha
at paghuhubog ng mamamayan
para sa pagbabago ng
lipunan
- Upang lumikha ng gradweyt
na handing baguhin ang
lipunan at responsable at
produktibong miyembro ng
lipunan
- Yugto:
- Kamalayang Panlipunan-
nagiging mulat sa kalagayan
ng lipunan
- Konsensyang Panlipunan-
ginagabayan upang makita
ang makatarungan at hindi
- Panlipunang Komitment-
kumikilos ng malaya para sa
panlipunang pagbabago
- Panlipunang Pagkilos-
ginagamit ang edukasyon
para sa pagpapabuti ng
komunidad
TSAPTER 9
- Social Contract Theory-
panananaw na ang moral at
political na obligasyon ng
mga tao ay nakabatay sa
isang kontrata o kasunduan
sa pagitan nila upang
hubugin ang lipunang
kanilang ginagalawan
Pakikisangkot ng Mamamayan tungo
sa pagbawi ng demokrasya
- Pakikisangkot-sibiko (civic
engagement) - nangyayari sa
tuwing ang komunidad ay
tuwiran o di-tuwirang
lumalahok sa mga usaping-
publiko katulad ng halalan
- Organisasyong kumikilos
para sa malaya at patas na
eleksyon:
- NAMFREL- National Citizens’
Movement for Free Elections
(“election watchdog”)
- PPCRV- Parish Pastoral
Council for Responsible
Voting
- AES (Automated Election
System) Watch – koalisyon
ng mga eskperto sa IT at
NGO
- Lahat ay gumana sa
pagboboluntaryo ng mga
indibidwal (pakikisangkot
ng mamamayan)
Proyektong Tubig sa Magdalena
- Mahal ang sinisingil para
sa tubig kaya binuo ang
5
 MADE BY LOUISE ZAIDE 10-11 ST RICHARDIS
People’s Watch for Potable
Water
Pagmimina ng Coal sa Semirara
Island
- Caluya, Antique
(nagpoprodyus ng seaweed)
- SMC – Semirara Mining
Corporation
- Unong Pit – Pinian Pit –
Himalian
- Nasisira ang biodiversity
kaya binuo ang Annual
Caluya Seaweed Farmers’
Conference at binalangkas
ang Caluya Declaration
- ISACA- Isalba ang Caluya
- IFSA- Imba Fishers and
Seaweed Planters
Association
- SAPOFFA- Sabang-Poocan
Fisher and Farmers
Association
Kilusang Panlipunan
- Serye ng sustenidong
pagkilos sa pagitan ng may
hawak na kapangyarihan at
ng mga taong kumakatawan ng
partikular na nasasakupan
- Binubuo ng mga
organisasyong
pangkomunidad, civil
society group, unyon ng mga
manggagawa at estudyante,
at organisasyong masa
Sosyalisasyong Politikal bilang
Mahalagang Aspekto ng Pagbubuo
ng Nasyon
- Ang pananahimik at
paninikluhod bilang
mamamayan ay may kaugnayan
sa penomenon ng
panglipunang konserbatismo,
- Tumutukoy sa gurpo ng
ideolohiya na nakasentro
sa pagpapanatili ng mga
tradisyunal na paniniwala
at pag-uugali
- Halimbawa ang ugaling
talunan (defeatist
attitudes)
- Sosyalisasyong Politikal-
konsepto na tumutukoy sa
proseso ng pag-uunlad kung
saan ang mga tao sa lahat
ng edad ay nagkakamit ng
political na kamalayan,
gawi, at pag-uugali
- Ang paniniwalang panlipunan
ay binubuo sa:
o Pagkabata/Relasyon
ng magulang at
kanilang anak
o Eskwelahan/Sistema
ng Edukasyon
o Masmidya
o Pakikisangkot sa
mga mamamayan