Limang Panukatan o Dimensyon sa Pagbasa II.
Interpretasyon (Interpretation)
“Ang pagbabasa ay psycholinguistic game dahil ang
isang mambasa ay binubuong muli ng kaisipan o
mensahe hango sa kanyang tekstong binasa.”
- Goodman
Ang pagbabasa ng mga aklat, magasin,
pahayagan at iba’t ibang akdang pampanitikan ay
may layuning hindi lamang malinang ang kakayahan
ng mga mag-aaral sa pagbasa kundi magkaroon sila
ng mga kaalamang kaugnay ng pagmamahal ng
Diyos, bayan, kapwa tao at kalikasan, mga
kagandahang asal,mga aral at mga karanasang
maiuugnay sa katotohanan ng buhay. May limang
panukatan o dimension sa pagbasa na makatutulong
sa paglinang ng mga nabanggit na layunin.
I. Pag-unawang Literal
1. Pagkuha ng pangunahin, literal at tuwirang
kahulugan ng salita, o pagkuha nito ayon
sa pagkakagamit sa pangungusap.
2. Pagkuha ng mga ideya at impormasyong
maliwanag na sinabi ng babasahin
3. Pagsasalin ng kaisipan ng may akda sa
sariling pagkakaunawa ng bumabasa.
4. Pagkilala (recognizing) - mga informasyon o
ideyang malinaw na isinasaad ng binasa.
a) Detalye o nilalaman ng kwento
(pangalan ng mga tauhan,panahon,pook)
b) Pangunahing Kaisipan ng talata
(malaking bahagi ng kwento)
c) Paghahambing (Comparison)
pakakapareho o pagkakaiba (mga
tauhan,panahon,pook)
d) Sanhi at Bunga (Cause and Effect)
dahilan ng:(mga tiyak
pangyayari, kilos sa loob ng
seleksyon)
e) Mga katangian ng Tauhan
(Character Traits)
malinaw sa mga pangungusap
ang makakatulong
paglalarawan sa katauhan
ng isang tao.
5. Paggunita (Recalling)-Makagawa sa sariling
pangungusap at maipaliwanag na mabuti
ang mga sinasabi sa loob ng kwento.
6. Pagbubuo ng Kaisipan (Reorganization)
a) Pagbubukud-bukod ayon
kategorya (Classifying)
1) tao
2) bagay
3) pook
4) pangyayari
b) Pagbabalangkas (Outlining)
1) Pagsasaayos ng akda ayon
sa balangkas ng:
2) Tuwirang pagpapahayag
3) Pagpapakahulugan sa mga
pahayag sa loob ng akda
c) Paglalagom (Summarizing)
1) Pagbubuod ng akda sa
pamamagitan ng tuwirang
pagpapahayag
pagpapakahulugan
mga pahayag sa loob ng
akda.
d) Pagsasama-sama (Synthesizing)
1) Pagsasama-sama ng mga
informasyon o ideyang
nangaling sa ibat’t ibang
pananaliksik.
1. Pagbasa sa pagitan ng mga pangungusap
kung kwento at mga taludtod kung tula.
2. Pagkuha ng malalalim na kahulugan, bukod
sa mga nakuha ng literal na kahulugan.
3. Pagbibigay ng inaasahang kahulugan ng
mga salita na hindi tuwirang sinasabi sa
aklat.
4. Paglalahad ng tunay na kaisipan ng may
akda kasama pati ang mga
implikasyon at karagdagang
kahulugan nito.
5. Pagkilala sa tunay na hangarin at layunin ng
may akda.
6. Mabigyan ng kahulugan ang kaisipan ng
may akda.
7. Makilala at mabigyan ng kahulugan ang
mga pamamaraan sa pagsulat at
paggamit ng mga tayutay.
8. Pagbibigay ng kabuuan ng kwento na hindi
malinaw na ipinapahayag ng may
akda.
9. Pagsasaayos sa panibagong balangkas ng
kaisipan ng may akda, pinalalawak
ang kaisipang ito at isinasama sa mga
ideyang nakuha ng bumabasa sa
pagbasa.
10. Pagbibigay ng opinion at pala-palagay
ayon sa mga kaisipan at informasyong
malinaw na isinasaad ng akda.
11. Pag-aanalisa at pagsasama-sama upang
magkaroon ng panibagong pananaw
o mataas na pamantayan ng pag-
unawa upang bayaan ang bumabasa
ng na makapag-isip sa nais na
ipakahulugan sa mahahalagang
kaisipan ng may akda.
12. Paghinuha (Inferring)
a) Pagpapatunay o pagtatanggol sa
detalye
sa b) Pagbibigay ng haka-haka sa
karagdagang bagay na
maaaring naisama ng may akda
na nakakatulong upang ito’y
makapagturo, maging kawili-wili
at makatawag pansin.
13. Pagkakasunud-sunod (Sequence)
sa a) Pagbibigay ng palagay kung anong
mga kilos o pangyayari ang
maaaring maganap sa pagitan
ng dalawang malinaw na
ipinahayag na mga kilos o mga
pangyayari.
b) Pagbibigay ng haka-haka sa kung
anu-ano ang maaaring susunod
na mangyari kung ang akda ay
natapos nang hindi inaasahan,
ngunit ito’y pinabayaang
mangyari.
14. Paghahambing (Comparison)
Mahulaan o mabigyan ng sariling
palagay o masabi ang pagkakaiba ng:
o a) mga tauhan
sa b) panahon
c) mga pook
15. Pagkakaugnay ng sanhi at bunga
a) Paghahaka sa mga motivo ng mga
tauhan at kanilang mga kinikilos ayon
sa takbo ng panahon at pook
b) Pagbibigay ng palagay kung bakit
isinasama ng may-akda sa kanyang
panulat ang:
1. mga kaisipan
2. mga gayong pananalita
 3. katauhan ng tauhan b) Ang ikinikilos ba niya ay mabuti o
16. Katangian ng Tauhan masama?
Pagbibigay ng haka-haka
tungkol sa likas na ugali ng mga IV . Aplikasyon sa Binasa /Paglalapat
tauhan batay sa malinaw na 1. Pagsanib ng mga kaisipang nabasa at ng
palatandaangipinahahayag ng mga karanasan upang magdulot ng
akda. bagong pananaw at pagkaunawa
a) Pagkuha sa maaring kalabasan ng 2. Malaman ang kahalagahan ng nilalaman
kwento ng binabasa sa karanasan ng
b) Pagbasa sa unang bahagi ng akda bumabasa.
at ibase sa pagbasang ito ang 3. Maragdagan ang pansariling pang-unawa
palagay sa maaaring kahinatnan sa sarili.
ng akda. 4. Pagpapahalaga sa ibang tao, pag-unawa
c) Pagbibigay kahulugang akda. sa daigdig na kanyang tinanahanan
at ang mga bagay sa mundo na
III. Mapanuring Pagbasa (Critical Reading) nagpapakilos sa tao upang siya’y
1. Pagbibigay halaga sa katumpakan ng mag-isip, makadama at umasal ng
pagbabasa kanyang ikinikilos.
2. Tiyakin ang kaugnayan nito sa isang 5. Pag-uugnay ng nilalaman sa personal na
particular sa suliranin karanasan.
3. Pagbibigay ng sariling pasya tungkol sa: Naranasan mo rin ba ang katulad ng
a) katangian nangyari sa tauhan sa loob ng
b) kabuluhan kwento? Ano ang ginawa mo?
c) katumpakan 6. Aplikasyon ng mga kaisipan sa binasa sa
d) pagkanakatotohanan kasalukuyang isyu at mga problema.
4. Pagbibigay ng sariling reaksyon tungkol sa Kung ikaw ang tauhan, ano ang iyong
mga kaisipang natutuhan o sa akdang gagawin?
nabasa
a) naibigan o di naibigan sa pananaw V.Pagpapahalaga (Appreciation)
ang akda 1. Paglikha ng sariling kaisipang ayon sa mga
b) sang-ayon o di sang-ayon sa sa kasanayan at kawilihan sa binasang
kababasang akda seleksyon.
c) makikita ng mga kaisipang 2. Pagdama sa kagandahan ng ipinahiiwatig
nakagugulo ng damdamin o ng nilalaman ng kwento.
kaya’ynakapagpapalubag-loob 3. Madama ang mga damdamin o kaisipang
5. Paghatol at pagbibigay-pansin sa likha ng guniguni o mga damdamin
katangian ng material na ginamit ayon sa: ng mga tauhan sa kanilang
a) katumpakan pakikipagtunggali, papupunyagi at
b) pagiging kasiya-siya paghihirap.
c) kung ito’y kinalulugdan 4. Maipahayag ang mga
d) kalimitan ng pangyayari damdamin(kasiyahan, kagalakan,
6. Pagpapasaya kung ito’y maaring tunay na kalungkutan, pagkabigo, pagdakila
pangyayari o fantasya lamang batay sa o kabaliktaran nito) ayon sa
karanasan ng bumabasa. pamamaraan ng may akda sa
7. Pagpapasya kung ito’y katotohanan o kanyang:
opinion lamang, analisahin o tantyahin: a. mabisang pagpapahayag
a) ang pagsulat ay ibinase ayon sa b. pamamaraan ng
kaalaman ng paksa ng mga pagbibigay ng mga
bumabasa katangian ng mga tauhan
b) ang intension ng may akda 5. Pagdama sa nilalaman ng seleksyon.
Mga tanong ng maaaring sundan: Masabi ang mga damdaming
1) Binibigyan ban g sapat na napapaloob sa seleksyon ayon sa:
pagpapatotoo ang a. interes
kanyang katapusan? b. kagalakan
2) Nagtatangka ba ang may c. pagkainip
akda na ibaling ang d. pagkatakot
inyong pag-iisip? e. pagkayamot
8. Pagpasya sa kaangkupan f. pagkagalit
Bininigyang pasya ang g. pagkasuklam
kasapatan nito alinsunod sa h. kalungkutan
iba’t ibang bahagi ng akda. i. iba pa
Sa anong bahagi ng kwento
inilalarawang mabuti ang
tunay na katangian ng
pangunahing tauhan
9. Pagpapasya sa pagpapahalagang moral
Pasyahan ang kinalulugdan at
kinasisiyahang ugali ng mga
tauhan batay sa alituntunig
moralidad o sistema ng
pagpapahalaga.
Tanong na maaaring sundan:
a) Tama ba o mali ang tauhan sa
kanyang ginawa?