Sa malayong pook malapit sa

Alamat bulubunduking bahagi ng San Sinukop isang

halimaw ang siyang pinaniniwalan ng mga tao
na naninirahan sa maliit at lumang kubo
malapit sa batis ng Devas at ang pangalan
ng nito’y Hiraya. Tinawag ng mga tao si Hiraya
na isang halimaw dahil sa pangit nitong mukha
at sa sobrang laylay ng mga balat nito’y

Ginintuang nagslibing alimu’y kaniyang kasuotan bukod

pa rito natatakot sa kaniya ang mga tao dahil
sa kung sino ang makakikita sa kaniyang
isinumpang mukha ay magiging taong bato.

Luha Ngunit ang hindi alam ng mga tao ay paninira

lamang ito ng matandang mangkukulam dahil
sa sobrang inggit nito sa taglay na
kagandahaan ni Hiraya. Dahil sa pangit na
tingin ng mga tao kay Hiraya hindi nalaman ng
mga ito na siya pala ang prisesa at diwata ng
Devas na siyang
Sa sobrang pagkalungkot ni Hiraya sa mga pangyayaring nagbibigay
ididulot sa kaniyabuhay dito.
ng matandang
mangkukulam sa tuwing ang hintuturo ng orasang ginto ay papatak sa oras na alas 9:30 ng
gabi nagpupunta ang prisesa sa batis ng Devas. Pinakakalma ang kalooban habang iniuupo
ang sarili sa paborito nitong upuang bato na siyang nagsilbi niyang kanlungan. Bawat
pagtangis ng mga ginituang luha nito’y siyang pagsalo ng batis at siyang lalong nagbibigay
buhay at sigla rito dahil sa pagiging bukal at malinis nitong kalooban. Naging pampawi ng
prinsesa ang ganitong gawi kung kayat patuloy sa buhay ang batis ng Devas. Sa hindi
kalayuang lugar nakatayo ang kaharian ng Lireo na pinamumunuan ni Haring Akil at
anak nitong si Prinsipe Ibaro. Si prinsipeng Ibaro ay ang nag-iisang anak nina Haring Akil
at Reyna Mineya. Ngunit sa pagsilang ng Reyna Mineya sa buhay ng sanggol na si Ibaro ay
siya namang kapalit ng buhay nito kung kayat lumaki ang prinsipe ng walang ina. Sa
sobrang sakit magmula nang malaman nito ng Prinsipe ibinuhos nito ang atensyon sa
paglalakbay at pangangaso sa gubat na nagsilbing aliw at pamawi sa lungkot na nadarama
nito. Isang araw sa, sa kabila ng takot na bumabalot sa gubat ng Devas ay nagpasya ang
prinsipe na mamasyal dito upang subukin ang tapang at kalooban nito bilang pagiging
susunod na hari ng Lireo. Kasama nang dalawang alangad nito agad na tinungo ni Ibaro
ang gubat ng Devas. Sa paglalakbay nito sa loob ng gubat agad na nabighani ang kalooban
ng prinsipe dahil sa gandang taglay ng inang gubat ng Devas. Sa sobrang pagkaaliw ni
Ibaro sa ganda ng gubat hindi namalayan ng mga ito na itinutungo na pala sila ng
mapanlinlang na ganda ng gubat sa pugad ng mga pashniya (multo ng gubat). Sa hindi
kalayuang paglalakbay ng tatlo ay napadpad ang mga ito sa pugad ng mga pashniya, Isang
malakas at nakatitindig balahibong ugong ang gumising sa kamalayan ng tatlo isang
malakas na hangin na may kasamang mga dahon ang siyang sumalubong sa tatlo dahilan
ng pagkawatak-watak ng mga ito. Si prisipe Ibaro ay napadpad sa isa sa mga pashniya,
agad nito inilabas ang sandatang ginto at akmang susugod sa pashniya ngunit aakbang pa
lamang ito’y naunahan na siya. Sa hindi namalayang pagkakataon ni Ibaro namulat ito sa
isang batis na manamis-namis at kaylamig ng tubig ngunit sa sobrang pagkabugbog ng
katawan nito’y agad ding binawi ng kaniyang mga mata ang liwanag na kaniyang nakikita
at iniwan ng tubig ang katawang laylay sa isang tipak ng batong nagsilbi nitong higaan.
Pagkalipas ng kambal na oras isang tinig ng umiiyak na babae na kung diringding
mabuti’y puto ng lungkot at pighati ang bawat nitong hikbi. Agad binuksan ng prinsipe
ang kaniyang mga mata upang tignan at makahingi ng tulong sa babae ngunit pagmulat pa
lamang ng kaniyang mga matang hindi pa tuluyang gumising ng kaniyang kamalayan ay
pagkabighani ang agad sumagi sa puso ng binata sapagkat isang babaeng nakasuot ng
puting-puting tila at may ginituang buhok na siyang nakaragdag sa gandang taglay nito
ang bumungad sa kaniyang tanawin ngunit hindi ito nagtagal sapagkat agad ibinalik ng
realidad ang kaisipan nito dahil humakbang palayo ang babae at iyon si Hiraya. Sa takot
ni Hiraya na saktan siya ng lalaking nakakita sa kaniya ay agad nitong nilisan ang batis at
ikinubli ang sarili sa lungga ng mga pashniya sa paninigurong hindi siya masusundan nito.
Dahil sa kurot nang salitang pagibig ni Ibaro kay Hiraya ay agad nitong nilisan ang
batis at naglakbay upang hanapin sa gubat babaeng sa unang pagkakatao’y bumihag sa
kaniya. Hindi nagtanggal at nakauwi si Ibaro sa kaniyang ama, sa sobrang galak nito’y
agad nitong isinalaysay ang tungkol sa babaeng may ginintuang buhok na bumihag sa
kaniyang puso ngunit agad sumalungat ang haring Akil sa pasya ng kaniyang anak na
ipahanap nito sa mga tao dahil noon pa lamang ay alam na ng hari ang tungkol sa halimaw
na babaeng nakatira sa gubat ng Devas at kumbinsido itong ito ang tinutukoy ni Ibaro. Sa
pagnanais na makita muli ng prinsipe ang misteryosong babae ay nagpasya muli itong
tumungo sa gubat bagaman tutol dito ang kaniyang ama ngunit ang pagnanais na
makitang muli ang minsang masasabi niyang minahal niya ay naging sapat upang
ipagpatuloy ang plano nito.
Lumipas ang ilang araw, buwan maging taon ng kaniyang paghahanap ay tila ba
naging mailap ang prinsesa na magpakitang muli sapagkat bigo ang prisipe na mahanap
ito. Dumating ang araw na dahil sa pagpupursigi nito sa paghahanap ay nagkaroon ito
nagsakit. At dahil sa lumalalang karamdaman ng prinsipe hindi na nito naipagpaltuloy ang
paghahanap. Ngunit ang hindi alam ng prinsipe na sa tuwing papasok ito sa gubat ng
Devas ay may mga matang nagmamansid sa kaniya at iyon ay si Hiraya na unti-unti na
ring nahuhulog ang loob sa prinsipe. Naging hugutan ng saya at pagasa ni Hiraya ang
pagpupurisigi na iyon ng prinsipe kung kayat nang tumigil ito sa pagpunta sa gubat agad
ikinalungkot ng husto ito ng prinsesa na nagbunga ng mawalan niya ng dahilan upang
magpunta sa batis upang muli ay bigyang buhay ito sa pamamahitan ng mga ginintuang
luha nito. Dahil buong akala ng prinsesa na muli siyang binago ng mga taong labas. Sa
pagtahang iyon sa pagsalok ng batis sa mga luhang ginto ng prinsesa ay ang unti-unti
nitong pagkamatay, habang lumilipas ang araw ay patuloy ito sa pag-babago ng kulay
mula sa malakrsital nitong tubig ay nagiging kulay putik na ito dahilan upang
mangamatay ang mga isa at iba pang buhay sa loob ng batis na siyang kinabubuhay ng
mga tao ng San Sinukob.
 Sa paglibas ng buwan dahil sa alimu’y pagtatampo ng batis sa mga tao ng San
Sinukob natutuhan na ng mga ito ang pangangaso. Isang araw sa hindi sinasadyang
pagkakataon narinig ni Hiraya ang usapan ng mga taong naglalakbay sa pangangaso
patungkol sa lumulubhang karadamdaman ng prinsipe ng Lireo. Isang pangyayaring nag-
udyok sa prinsesa upang lumabas ng gubat at magtungo sa kaharian ng Lireo sa pagnanais
na muling makita ang lalaking unang minahal niya. Hindi naging madali para sa prinsesa
ang paglalakbay patungo sa landas ng kaniyang nararamdaman sapagkat sa bawat nitong
hakbang masasakit na puna at takot ang sumasalubong sa kaniya dahil sa mga taong iba
pagkakakilala sa kaniya. Binalot niya ang katawan ng itim tila na siyang naging sandata
nito sa panghuhusga ng bawat madaraaan niya. Hindi nagtagal sa paglalakbay ang prisesa
ng Devas at narating nito ang kaharian ng Lireo sa pagkakatong bago pa man nito
marating ang kaharian ay agad na itong malaman ng hari dahil sa mabilis ng paglakbay
ng balita. Ngunit hindi pinigilan ng hari ang patungo ng prinsesa sa kaniyang kaharian
sapagkat alam nito na ito ang makapagpapasaya sa kaniyang anak na may malubha ng
karamdaman. Agad tinungo ni Hiraya ang kinaroroon ng kaniyang iniibig. Sa
komportable at malaking kama naroroon ang hinang-hina nang si Ibaro ngunit napawi
ang sakit nitong nararamdaman dahil muli nasilayan nito ang babaeng mahal niya sa loob
ng mahabang panahon. Doon at doon unti-unting tinanggal ni Hiraya ang tilang itim na
nagsilbing paraan ng pagkukubli sa kung sino talaga siya. Sa pagkakataon ding iyon
namangha ang mag tao gayundin ang haring Akil dahil sa kagandahang taglay ni Hiraya
na sinabayan ng indayog ng mga ginto itong buhok na siyang lalong nagbigay ganda at
liwanag sa kaniya. Sa pagkakataon ding iyon muling lumuha ng mga ginintuang luha ang
prisesa at diwata ng Devas ngunit sa pagkakataong iyon dulot na nito’y labis na kasiyahan
kung kayat muli nagbalik sa buhay ang batis ng Devas. Doon nalaman ng mga tao sa
kahairan gayuindin ng mga mamamayan ng San Sinukob na ang babaeng kanilang
kinatatakutan, hinushagan at pinagtawanan ay ang babaeng sa kanila ay nagbibigay
buhay at hanabuhay. Dahil sa pangyayaring iyon napagtanto ng bawat isa sa kanila na
dapat maging bukas ang pang-unawa at hindi panghuhusga ang nangunguna at iyon ang
naging hudyat upang maging maayos ang lahat.