Хемијата е природна наука која ги изучува составот, својствата и грдбата на супстанците.

Информација е податок што го разбираме и можеме да го користиме и да извлекуваме заклучоци

за дејствата.

Закони
Закон за вкупната маса-Вкупната маса на сите супстанции што стапуваат во реакција е еднаква
на вкупанта маса на супстанциите што настанува при таа реакција.

Закон за постојан масен однос-Елементите секогаш се соединуваат во постојани масени односи

кога образуваат определено соединеније.

Составот на соединенија е секогаш постојан.

Закон за повеќе кратните масени односи-Кога два елемента се соединуваат и градат две или
повеќе соединенија, тогаш различните маси на едниот елемент што се соединуваат со една иста
маса од другиот елемент стојат меѓу себе во однос на мали цели броеви.

Авогадров закон-Исти волумен на сите гасови при иста температура и притисок , зафаќаат ист
број молекули.

Ист број молекули на секоја гасовита супстанца при иста температура и притисок зафаќа ист
волумен.

Закон за волуменските односи-Волуменоте на гасовите супстанции што учествуваат во хемиска

реакција меќу себе се однесуваат како мали цели броеви.

Чисти супстанци и смеми

Супстанција е било која форма на материјата од која е изградена живата и неживата природа а
што има маса и зазема простор.

Физички својства ги забележуваме со нашите сетила или со инструменти

Хемиски својства се определуваат врз основа на заземното дејство со другите супстанци или врз
промена на надворешни услови.

Физички промени се промените при кои не се менува хемискиот состав на супстанцијата и не

настанува нова супстанца.

Хемиски промени се промените при кои од една или повеќе супстанци настануваат нови
супстанци.

Прости супстанци е супстанца што не може да се разложи на попрости супстанци.

Сложени супстанци или соединенија се чисти супстанци чии молекули се изградени од атоми на
различни хемиски елементи.

Хемиски елементи се одделните видови атоми.

Смеса е мешавина што содржи повеќе од една чиста супстанца.

Хомогени смеси се смеси во кои одделните состојки не може да се видат со голо око, со лупа или
со мокроскоп.

Хетерогени смеси се смеси во кои одделните состојки меже да се видат со голо око или со лупа.

Хемиски знаци се куси, меѓународно договорени ознаки за хемиските елементи.

Хемиски формули се меѓународно договорени ознаки што покажуваат групација знаци што ги
прикажуваат името и составот на супстанците.

1/12 од масата на атомот на јаглерод-12 се вика унифицирана атомска маса.

Релативна атомска маса е бројот што покажува колку пати просечната маса на атомите на некој
елемент е поголема од унифицираната атомска маса.

Релативна молекулска маса е бројот што покажува колку пати масата на молекулот или
формулната единка е поголема од унифицирана атомска маса.

Валентност е број што покажува со колку атоми се сврзува еден атом на тој елемент или колку
атоми може да заземе еден атом на тој елемент.

Структурни формули се формули која ја прикажува структурата на молекулите во соединението.

Хемиски равенки
Хемиска равенка е кус начин на опишување на хемиската реакција со помош на хемиските занци
и со формули.

Реактанти се супстанците што стапуваат во реакција.

Продукти се супстанците што се добиваат во реакцијата.

Експерименти се набљудувања во строго контролирани услови.

Мерење е постапка со која на определен нашин се врши споредување на две истородни физички
величинисо која се утврдува нивниот однос.

Величини и единичи
Физички величини се мерливите својства на физичките системи и состојбите.

Единица на физичка величина е точно определената големина на таа величина поради што
претставува мера за нејзиното квантитивно претставување.

Систем на единици е множеството од определен број слободно определени основни единице и

врз основа на изведените единици од нив.

Меѓународниот систем (SI) се базира на седумте основни физички величина и соодветни

единици што им припаѓаат.

Величински равенки се равенства во кои се јавуваат физичките величини, нивните единици и

бројните вреднодти.
 Количество супстанца
Количество супстанца е поврзано со бројноста на единката од кои е образувана супстанцата.

Единки во хемијата се атоми, молекули, јони, групи атоми, формулни единки. Тие мора секогаш
да се посочат кога се зорува за количество супстанца.

Мол е количество супстанца што содржи толку единки колку што има атоми во 0,012kg(12kg)
јаглерод со маса 12.

Авогадрова константа е бездимензионална величина и е еднаква со авогадровиот број (6,022 x

1023) но има единица mol.

Моларна маса
Моларната маса е изведена физичка величина од односот на масата и количеството супстанца.

Моларен волумен
Моларен волумен е волуменот што го зафаќа еден мол единка на фасовита супстанца.

n количество супстанца mol

m маса g
M моларна маса g/mol
V волумен dm3/cm3
Vm константа на удален гас (с.у.) dm3/mol 22,4 dm3/mol

N број на атоми, јони, молекули X

Na авогадрова константа mol 6,022 1023