ADI SOYADI : M.

ALİ GÜNGÖR
BÖLÜM : MAKİNA 1.ÖĞRETİM
NO : B082602007

DERS : ÜRETİM PLANLAMA

ÖĞRETMEN : UĞUR SOY

KONU : ÜRETİM YÖNTEMİ

İÇİNDEKİLER SAYFA

1. ÜRETİM YÖNTEMLERİ.................................................................................1
2. ÜRETİM SİSTEMLERİ....................................................................................2
2.1 Yönetim Açısından Üretim Sistemleri..................................................................2
2.2 Üretim Sistemlerinin Sınıflandırılması.................................................................2
3. ÜRETİM YÖNTEMLERİNE GÖRE SINIFLANDIRMA.............................3
3.1 Birincil ( Primer) Üretim.......................................................................................3
3.2 Analitik Üretim......................................................................................................3
3.3 Sentetik Üretim......................................................................................................3
3.4 Fabrikasyon Üretim...............................................................................................3
3.5 Montaj Üretimi.......................................................................................................3
4. ÜRETİM MİKTARINA VEYA AKIŞINA GÖRE SINIFLANDIRMA.........3
4.1 Siparişe Göre Üretim..............................................................................................4
Kaynak:http://enm.blogcu.com/uretim-uretim-yonetimi-ve-uretim-sistemleri-
3/3452321
5. ÜRETİM YÖNTEMLERİNE GÖRE SINIFLANDIRMA.............................5
5.1 Birincil (Primer) Üretim.........................................................................................5
5.2 Analitik Üretim.......................................................................................................5
5.3 Sentetik Üretim.......................................................................................................5
5.4 Fabrikasyon Üretim.................................................................................................5
5.5 Montaj Üretim.........................................................................................................5
6. ÜRETİM MİKTARINA VEYA AKIŞINA GÖRE SINIFLANDIRMA..........5
Kaynak : www.muraterdal.com/UserFiles/File/uretim/sistemler.doc
7. ÜRETİM YÖNTEMLERİ....................................................................................6
Kaynak : Özgür Ansiklopedi

8. ÜRETİM YÖNTEMLERİ....................................................................................6
Kaynak: Prof. Dr. Bülent Kobu - Üretim Yönetimi, 13. Baskı - Beta Yayınevi
1.ÜRETİM YÖNTEMLERİ

Özellikle 1970’li yıllardan bu yana imalat endüstrisinde ve üretim yönetimi sistemlerinde

büyük gelişmeler olmaktadır. Bu gelişmelerin ana kaynağı Japon endüstrisinin bu yıllarda
gerçekleştirdiği büyük gelişim ve batı endüstrisinin özellikle Amerika Birleşik
Devletlerinin bu gelişim karşısında aldığı tavır ve arayışlardır.

Klasik üretim faktörlerinin yerini çok hızlı bir şekilde çoğalma potansiyeline sahip
“bilimsel bilgi” almakla kalmıyor, “kıt kaynak” kavramı da anlamını yitiriyor. Bilgi
çoğaldıkça, çoğalma ivmesi de artıyor. Bu çoğalım doğadaki kaynakların, çok daha büyük
bir zenginliğe sahip olacak bir şekilde yeniden yorumlanmasına olanak sağlıyor. Örneğin
Sanayi Devriminin beton yapımında ya da cam sektöründe tükettiği kum, bugün
bilgisayarlarda “çip” olarak kullanılıyor.

Bilgi birikiminin hızlı değişimi ve onun çok makul bir zaman diliminde üretim sürecine
aktarılması nedeniyle, devasa fabrikaların yerini esnek üretim sistemine dayalı küçük
birimler alıyor. Sanayi, bilgi sayesinde kol gücüne duyduğu ihtiyacı azaltırken fiziki üretim
kapasitesini artırıyor, kalitesini yükseltiyor ve maliyetini düşürüyor. Durumun güçlüğü
sadece üretimde yeni sistemlerin uygulanmasıyla giderilemiyor. Eskinin yerine konacak
olan değişiklik bir “eğitim yaklaşımını” da zorunlu kılıyor. İnsan beynini örnek alan
bilgisayara dayalı yeni üretim biçimi sadece “kavramları” öğrenmeyi değil, “kavramları
yorumlamayı gerektiriyor.

Günümüzde teknolojideki hızlı gelişmeye bağlı olarak bilgisayarların yaygın bir şekilde
kullanılmasıyla birlikte üretimde en iyi sonucu sağlayan matematiksel modellerin daha
fazla kullanılabilmesi mümkün olabilmiştir. Bunun sonucunda; üretim planlama ve
kontrolü, üretim hattının dengelenmesi, işyeri düzenlemesi gibi konularda geliştirilen
bilgisayar programları aracılığıyla geniş boyutlu uygulama yapabilme durumu ortaya
çıkmıştır. Yöneylem araştırmasında kullanılan modellerin bilgisayar aracılığıyla
uygulamalı sonuçlar verebilmesine bağlı olarak, başta matematiksel programlama ve
simülasyon olmak üzere, öteki karar verme problemlerinde önemli aşamalar
kaydedilmiştir. Bütün bu gelişmeler sonucunda, üretim yönetimiyle ilgili konularda
karşılaşılan problemlerin çözümünde büyük kolaylıklar sağlanabilmiştir.
Üretim yönetimi alanında meydana gelen başlıca yeni gelişmeler; aşağıda sıralanan Çağdaş
Malzeme Yönetimi fonksiyonu sistemlerini ortaya çıkarak bütün gelişmiş ülkelerde yaygın
bir şekilde kullanılmasını sağlamıştır. Çağdaş Malzeme Yönetimi fonksiyonu sistemlerinin
çalışma felsefesi her çeşit üretimde beklemeleri en aza indirerek, üretimin su gibi akmasını
sağlamak, bu akış içinde gerekli olan her çeşit malzemenin ise, istenen miktarda ve tam
gerektiği anda sisteme girmesini sağlamaktır. Bu yeni sistemleri şu şekilde sıralayabiliriz :

· Bilgisayar Destekli Üretim Sistemleri,

· Esnek İmalat Sistemleri ( FMS ),
· Malzeme İhtiyaç Planlaması ( MRP ),
· İmalat Kaynakları Planlaması ( MRP II ),
· Tam Zamanında Üretim ( JIT ) 1[1]

2. ÜRETİM SİSTEMLERİ

2.1. YÖNETİM AÇISINDAN ÜRETİM SİSTEMLERİ

Üretim sistemlerinin sınıflandırılmasında çoğunlukla fiziksel sistemlerden söz edilir. Fakat
herhangi bir tanım ve sınıflandırmanın kapsamına istendiğinde hizmet üreten sistemleri de
katmanın çok kolay olduğu her zaman görülecektir. Fiziksel üretimin yapıldığı belirli ve
sabit bir alan içinde yer alan bina ve tesislere fabrika denir. Hâlbuki hizmet için belirli bir
yerde üretilme zorunluluğu yoktur. Üretimin mal veya hizmet oluşu, mamulün cinsi,
fabrikanın durumu ve endüstri dalının özellikleri ile üretim yönetiminde görev alan
elemanların bu konulardaki bilgileri arasında güçlü bir bağlantı bulunmadığı
varsayılabilir.2[2]

2.2. ÜRETİM SİSTEMLERİNİN SINIFLANDIRILMASI

Geniş kapsamlı, karmaşık ve özellikle ekonomik-sosyal faaliyetlerle ilgili konularda
yapılan sınıflandırmaların amacı tanıtma ve bilgi vermeden öteye gidemez. Zira bu tür
faaliyetlerin değişik kriterlere göre yapılan sınıflandırmalarında, bir elemanın birkaç sınıfta
birden yer alması doğaldır. Üretim tiplerinin sınıflandırılmasında da aynı durumla
karşılaşılır. Bu gibi konularda sınıflar esas alınarak gene kurallar çıkarma veya yöntemler
geliştirme olanağı pek yoktur. Sınıflar arasında kesin çizgiler belirlemek ve bilimsel ayırım

1
2
yapmak mümkün değildir. Bununla beraber ortak özellikleri topluca görme ve tanıma
bakımından çeşitli kriterlere göre yapılan sınıflandırmaları bilmekte önemlidir.

3.ÜRETİM YÖNTEMLERİNE GÖRE SINIFLANDIRMA

Üretimin oluşmasında uygulanana genel yöntemlere göre şöyle bir sınıflandırma
yapılmaktadır.
3.1. BİRİNCİL ( PRİMER) ÜRETİM
Doğada mevcut ham maddelerin işlenmek veya kullanılmak üzere çıkarılması söz
konusudur. Üretilen maddeler, yeryüzünde üretilen tüm mamullerin esasını
oluşturduğundan bunlara temel hammaddeler adı verilir. Demir, bakır ve diğer madenler
ile kömür ve petrol üretimi, orman işletmeciliği, balıkçılık ve benzerleri prim er üretim
sınıfına girer.
3.2. ANALİTİK ÜRETİM
Temel hammaddelerin bazıları daha sonra ayırıcı işlemlerle parçalanıp işlenerek çeşitli
mamullere dönüştürülür. Şeker pancarından şeker, ham petrolden benzin, fuel-oil, makine
yağı vs., boksitten alüminyum, sütten yağ üretimi vs. analitik üretim sınıfına girer. Analitik
üretimde ısıl işlem, elektrokimyasal reaksiyon ve damıtma gibi değişik teknikler uygulanır.
3.3. SENTETİK ÜRETİM
Doğadan elde edilen temel hammaddelerin bazıları da birleştirici ilmelerle yeni mamullere
dönüştürülür. Sentetik kauçuk, alaşımlı çelik, plastik, cam vb. mamuller sentetik üretim
grubuna girerler.

3.4. FABRİKASYON ÜRETİM

Temel veya diğer hammaddelerden şekil verme yolu ile yeni mamuller elde edilmesidir.
İmalat kelimesi ile belirlemek istediğimiz faaliyetler aslında fabrikasyondan ibarettir.
Döküm, tornalama, pres kesme vb. yöntemlerle mal üreten sistemler bu gruba girerler.

3.5. MONTAJ ÜRETİMİ

Çeşitli hammadde, yarı mamul ve parçalar sistematik biçimde bir araya getirilerek
karmaşık bir mamul elde üretilir. Otomobil, televizyon, traktör, buzdolabı montaj yoluyla
üretilen mamullerdir. Montaj üretiminde önemli olan nokta; miktar ve özellik bakımından
büyük sayılara ulaşan elemanların en ekonomik biçimde bir araya getirilmesidir.3[4]

4.ÜRETİM MİKTARINA VEYA AKIŞINA GÖRE SINIFLANDIRMA

Üretilen mamulün miktarı ile üretim faaliyetlerinin fabrika içindeki akışı arasında yakın bir
ilişki vardır. Aynı cinsten bir mamulün az veya çok sayıda üretilmesi; kullanılan
makinelerin tiplerini, imalat yöntemlerini, standartları, insan gücünden yararlanma
biçimini, fabrikanın yerleşme düzenini, üretim planlama ve kontrol yöntemlerini etkiler.
Bütün bunlar hammaddenin mamul hale gelinceye kadar izlediği yolu, yani akışı da
belirler.4[5]

4.1.SİPARİŞE GÖRE ÜRETİM

Tüketicinin veya müşteri firmanın zaman, miktar ve kalite bakımından özel olarak
belirlediği bir mamulün üretilmesidir. Miktar genellikle, bir veya birkaç denilebilecek
ölçüde azdır. Gemi, büyük buhar kazanı, özel elektronik cihazlar, proses makineleri ,büyük
takım tezgahları, prototip makineler vs.nin üretimi bu gruba girer. Sipariş üretiminde
makine ve insan gücü kapasitesinden yararlanma oranı düşüktür. Siparişlerin yığılması ,
yani aşırı yüklenme yüzünden kuyrukta bekleme süresinin uzama olasılığı da yüksektir.
Dolayısıyla daha önceden saptanıp tekrar yararlanma olanağı bulunan bilgilerin iyi
korunmasının sağlayacağı yararlar açıktır.5[6]
Müşterinin tasarım, miktar, zaman ve kalite bakımından özel olarak belirlediği bir
mamulün üretilmesinde kullanılır. Her siparişe göre ayrı bir işlem sırası ve sayısı belirlenir.
Çok farklı özelliklerde çeşitli ürünlerin üretimi mümkündür. Gemi, büyük buhar kazanları,
özel elektronik cihazlar, proses makineleri, prototip makinelerin üretimi örnek olarak
verilebilir.6[7]

Kaynak : http://enm.blogcu.com/uretim-uretim-yonetimi-ve-uretim-sistemleri-3/3452321

ÜRETİM YÖNTEMLERİNE GÖRE SINIFLANDIRMA

3
4
5
6
( a ) Birincil (Primer) Üretim: Doğada mevcut hammaddelerin işlenmek veya
kullanılmak üzere çıkarılmasıdır. Demir, bakır ve diğer madenler ile kömür ve petrol
üretimi vs. bu üretim sınıfına girer.

( b ) Analitik Üretim : Temel hammaddelerin bazıları daha sonra ayırıcı işlemlerle

parçalanıp işlenerek çeşitli mamullere dönüştürülür. Şeker pancarından şeker, ham
petrolden benzin, fuel-oil boksitten alüminyum vs. analitik üretim sınıfına girer.

( c ) Sentetik Üretim: Doğadan elde edilen Temel hammaddelerin bazıları da

Birleştirici işlemlerle yeni mamullere dönüştürülür. Sentetik kauçuk, alaşımlı çelik, plastik,
cam vb. mamuller sentetik üretim grubuna girerler.

( d ) Fabrikasyon Üretim:Temel veya diğer hammaddelerin şekil verme yolu ile yeni
mamuller edilmesidir. Döküm,tornalama,pres kesme vb. yöntemlerle şekil vererek mal
üreten sistemler bu gruba girerler.

( e ) Montaj Üretim: Çeşitli hammadde, yarı mamul ve parçaları sistematik biçimde bir
araya getirerek karmaşık bir mamul üretmektir. Otomobil, televizyon, traktör, buzdolabı
montaj yolu ile üretilen mamullerdir.

2- Üretim Miktarına veya Akışına Göre Sınıflandırma :

( a ) Siparişe Göre Üretim
( b ) Parti Üretimi
( c ) Sürekli Üretim

Kaynak : www.muraterdal.com/UserFiles/File/uretim/sistemler.doc

ÜRETİM YÖNTEMLERİ

Üretim yöntemleri şu şekilde listelenebilir;

 1. Döküm
1. Tek kullanımlık kalıba döküm
1. Kum kalıba döküm
1. Kuru kum kalıba döküm
2. Yaş kum kalıba döküm
2. Hassas döküm
3. Kabuk kalıba döküm
4. Seramik kalıba döküm
5. Alçı kalıba döküm
6. Dolu kalıba döküm
2. Çok kullanımlık kalıba döküm
1. Sürekli döküm
2. Santrifüj döküm
3. Basınçlı döküm
4. Metal(kokil) kalıba döküm
2. Plastik şekil verme
1. Dövme
2. Haddeleme
3. Ekstrüzyon
4. Tel çekme
3. Birleştirme teknikleri
1. Kaynak
2. Lehim
4. Talaşlı imalat
1. Tornalama
2. Frezeleme
3. Delik açma

4..Taşlama

5. Toz metalürjisi
6. Hızlı prototipleme

Kaynak : Özgür Ansiklopedi

Üretim Yöntemleri

1- Primer üretim (birincil üretim)

2- Analitik üretim
3- Sentetik üretim
4- Fabrikasyon üretim
5- Montaj üretim

Kaynak: Prof. Dr. Bülent Kobu - Üretim Yönetimi, 13. Baskı - Beta Yayınevi