Biên soạn: Đội Ngũ Giáo Viên Trung Tâm Bồi Dưỡng Văn Hóa Trí Anh – Hotline:

05.6868.0666

TRÍ ANH EDUCATION

CS1: Huỳnh Thúc Kháng – CS2: Thụy Khuê
CHUYÊN ĐỀ LUYỆN THI
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUỐC GIA
Môn: Toán
TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN PHẦN 1
DẠNG 1: TÍCH PHÂN ĐỔI BIẾN CƠ BẢN:

Khái niệm vi phân (dx): Khi chúng ta viết đạo hàm  x 2   2 x thì ta có một cách viết khác là
d  x 2   2 xdx gọi là đạo hàm của x 2 theo biến x là 2xdx . Tương tự ta có d  t 2   2tdt . Và u dx  du .

Công thức vi phân cần biết:

sin xdx  d cos x
d  x n 1 
1 1
x n dx  dx  d ln x
n 1 x cos xdx  d sin x
1
dx  d x e x dx  d  e x  1
2 x dx  d tan x
cos 2 x
1
dx  d cot x
sin 2 x
Ví dụ: Tính các tích phân sau:

2 2 e2
1 cos x
A B
1
a)
1 x  x  1
4
dx b)
 sin x  sin x  1
dx c)  x ln x  ln x  1 dx
e
6

LỜI GIẢI
a) Quan sát thấy có x 4 , ta suy luận rằng để có được ẩn phụ t  x4 thì ta phải có d  x 4   4 x 3 dx .
2 2
x3
d  x4  .
1 1
Do vậy ta nhân cả tử và mẫu số với x ta được: A   4 4 dx   4 4
3

1 x  x  1
4 1 x  x  1
x  1  t  1
Tới đây ta đặt t  x4 và chú ý rằng ta phải đổi cận:  .
 x  2  t  16
1 1 1 
2 16 16
d  x4   
1 1 1 1
Do vậy ta có: A   4 4 dt      dt . Tới đây ta tính nốt!
4 1 x  x  1 4 1 t  t  1 4 1  t t 1 
b) Nếu cho cos x vào dx ta sẽ có cos xdx  d sin x . Do đó ta đặt ẩn phụ t  cos x và nhớ đổi cận:
 

1 1 
2 2 1 1
cos x 1 1
 sin x  sin x  1  sin x  sin x  1 d  sin x   1 t  t  1 dt  1  t  t  1  dt
dx 
6 6 2 2

1 1
c) Nếu cho vào dx ta sẽ có dx  d ln x . Do đó ta đặt ẩn phụ t  ln x và nhớ đổi cận:
x x
e2 e2
1 1 
2 2
1 1 1
 dx   d  ln x    dt      dt
e
x ln x  ln x  1 e
ln x  ln x  1 1 
t t  1 1
t t 1 
2
x3
Câu 1: Biết rằng 1 x2  1 dx  a  b ln 2  c ln 5 với a, b, c  . Tính P  a  b  c ?

Sen vẫn nở trong ao tù, nước độc. Người chuyên cần ắt hẳn sẽ thành nhân Trang 1/7
Biên soạn: Đội Ngũ Giáo Viên Trung Tâm Bồi Dưỡng Văn Hóa Trí Anh – Hotline: 05.6868.0666

3 5 1 1
A. P  B. P  C. P  D. P  
2 2 2 2

2
cos x
Câu 2: (THPT Hà Huy Tập – Hà Tĩnh) Cho 
 sin x  1
dx  a ln 2  b ln 3. Biết a, b là các số
6
nguyên. Tính giá trị của ab.
A. ab  2. B. ab  2. C. ab  4. D. ab  3.
e
ln x
Câu 3: (THPT An Nhơn 2 – Bình Định) Tích phân I   dx có kết quả dạng
1
x(ln x  2)2
I  a ln 3  b ln 2  c với a, b  . Khẳng định nào sau đây đúng ?
A. 2a  b  1. B. a2  b2  4. C. a  b  1. D. ab  2.
ln 2
1
Câu 4: Biết rằng e
0
x
1
dx  a ln 2  b ln 3 với a, b là các số nguyên. Tính P  2a  b ?

A. P  1 B. P  3 C. P  2 D. P  0

3
sin 2 x
Câu 5: Biết rằng 0 cos6 x dx  a  b 3 với a, b  . Tính P  a  5b ?

A. P  11 B. P  12 C. P  13 D. P  14

ln  x 2  . Biết F 1  F  1  0 . Tính giá trị

1
Câu 6: Gọi F  x  là một nguyên hàm của hàm số y 
x
của F  e   F  e  ?
e2  1
A. 2 . B. . C. 0 . D. 2 .
2
DẠNG 2: TÍCH PHÂN CĂN THỨC:
2
Ví dụ: Tính tích phân:  x x  1dx ?
1

Lôøi giaûi tham khaûo

2 1 1
Đặt x  1  t  x  t 2  1  dx  2tdt . Khi đó:  x x  1dx    t 2  1 t  2tdt     2t 4  2t 2  dt .
1 0 0

x  3 1
6
Câu 7: Biết rằng 
1
x2
dx  a  ln b trong đó a, b  . Tính giá trị của biểu thức P  a2  b2 ?

A. P  20 B. P  17 C. P  26 D. P  25
2
Câu 8: Biết rằng   x  1
0
x  2dx  a  b 2 với a, b  . Tính P  a  2b ?

A. P  8 B. P  6 C. P  4 D. P  2
e
ln x
Câu 9: Biết rằng x
1 ln x  1
dx  a  b 2 với a, b  . Tính P  a  b ?

A. P  8 B. P  6 C. P  4 D. P  2

Sen vẫn nở trong ao tù, nước độc. Người chuyên cần ắt hẳn sẽ thành nhân Trang 2/7
Biên soạn: Đội Ngũ Giáo Viên Trung Tâm Bồi Dưỡng Văn Hóa Trí Anh – Hotline: 05.6868.0666
1
Câu 10: Biết rằng  x3 x 2  1dx  a  b 2 với a, b  . Tính P  a  b ?
0

A. P  0 B. P  1 C. P  1 D. P  2
DẠNG 3: TÍCH PHÂN HÀM ẨN LOẠI 2:

1 4
sin x
Ví dụ: Biết rằng:  xf  x  dx  2 . Tính  cos 3
f  tan x  dx ?
0 0
x
Lôøi giaûi tham khaûo
  
4 4 4 1
sin x 1
Ta có:  f  tan x  dx  0 tan xf  tan x  dx  0 tan xf  tan x  d tan x  0 tf t  dt  2 .
0
cos3 x cos 2 x

1 2
1
Câu 11: Biết rằng  xf  x  dx  , tính  sin 2 xf  sin x  dx .
1 4 
2 6

1 3 1 3
A. T   B. T   C. T   D. T  
4 8 2 4
e 1
1 1
Câu 12: Biết rằng  ln 2 x. f  ln x  dx  , tính  x f  x  dx .
2

1
x 2 0

A. T  1
Câu 13: (Nguyễn Trãi – Hải Dương) Cho
3 1
B. T   C. T   D. T  2 
2 2
4 1
 f ( x)dx  2. Tính tích phân I   f (4 x)dx.
0 0

1
A. I  8. B. I   C. I  4. D. I  2.
2
1 7 3
Câu 14: Cho f  x  liên tục trên và có 
0
f  x  dx  a , 
0
f  x  dx  b . Biết rằng  f  2 x  5  dx  5 .
1

Tính giá trị của a  b  ?

A. 12. B. 4 . C. 5. D. 10.
DẠNG 4: TÍCH PHÂN HÀM ẨN LOẠI 3:
Ví dụ: Biết rằng f   x   x  1 f  x  và f  0   1 . Tính f  3 biết rằng f  x  luôn dương.

Lôøi giaûi tham khaûo

f  x f  x 2
Ta có:  x 1   dx   x  1dx  ln f  x    x  1 x  1  C .
f  x f  x 3
14
2 2 14
Thay x  0 ta được: 0   C  C   vậy ln f  3   f  3  e 3 .
3 3 3
Câu 15: Cho hàm số y  f  x  xác định trên  0;   đồng thời f '  x   1  2 x  f  x  . Biết rằng
f  x   0 với mọi x   0;   và f  0   e . Tính giá trị của ln f  2  ?
A. ln f  2   7 B. ln f  2   5 C. ln f  2   3 D. ln f  2   1

Câu 16: Biết rằng f 2  x  f   x   3x 2  1 và f  0   3 . Tính f 1 .

Sen vẫn nở trong ao tù, nước độc. Người chuyên cần ắt hẳn sẽ thành nhân Trang 3/7
Biên soạn: Đội Ngũ Giáo Viên Trung Tâm Bồi Dưỡng Văn Hóa Trí Anh – Hotline: 05.6868.0666

A. f 1  33 B. f 1  3 11 C. f 1  3 33 D. f 1  11

Câu 17: Biết rằng f   x   x  f  x   1 và f  0   3 . Tính f 1 biết rằng hàm số f  x  xác định
trên khoảng  0;   .
40 7 49 8
A. f 1  B. f 1  C. f 1  D. f 1  
9 3 9 9

Câu 18: Cho hà m só f  x  có đạ o hà m liên tụ c trên khoả ng  0;   thỏa mãn 2 f  x   xf   x   x 2 ,
5
x   0;   và f 1  . Tính f  2   ?
4
5 1
A. f  2   B. f  2   C. f  2   2 D. f  2   3
4 4

Câu 19: (Chuyên Lê Hồng Phong Nam Định) Cho hàm số y  f  x  liên tục trên  0;    thỏa
1
mãn 2 xf   x   f  x   3x 2 x . Biết f 1  . Tính f  4  .
2
A. 24 . B. 14 . C. 4 . D. 16 .

Câu 20: Cho hàm số f  x  có đạo hàm liên tục trên thỏa mãn f  x   2 f   x   e x , x  và
1
f  0  . Tính f 1 .
3
e e 2e
A. f 1  B. f 1  e C. f 1  D. f 1 
3 2 3

Câu 21: Biết rằng  f   x    f  x  f   x   6 x  2 với f  0   f   0   1 . Tính f 2 1  ?

2

A. f 2 1  5 B. f 2 1  3 C. f 2 1  7 D. f 2 1  9

Câu 22: (Đề thi thử Sở Nghệ An 2021) Cho hàm số y  f  x  có đạo hàm liên tục trên  0;   và
2 f 2  x  1 8  8
thỏa mãn các điều kiện f 1  3 và    3  f  x   4  f '  x  , x  0 . Tính
x x 
2
x x
4

 f  x .
2

A. 6  2ln 2. B. 6  4ln 2. C. 6  2ln 2. D. 8  4ln 2.

BÀI TẬP VỀ NHÀ

1  ln a
1
x3
Câu 1: Biết rằng 0 1  x2 dx  b trong đó a, b  . Tính giá trị của biểu thức P  ab ?
A. P  2 B. P  4 C. P  6 D. P  8
ln x  1
e 2
a a
Câu 2: Biết rằng 
1
x
dx  trong đó a, b 
b
đồng thời
b
là phân số tối giản. Tính giá trị

của biểu thức P  a2  b2 ?

A. P  17 B. P  32 C. P  25 D. P  26

Sen vẫn nở trong ao tù, nước độc. Người chuyên cần ắt hẳn sẽ thành nhân Trang 4/7
Biên soạn: Đội Ngũ Giáo Viên Trung Tâm Bồi Dưỡng Văn Hóa Trí Anh – Hotline: 05.6868.0666

2
Câu 3: Biết rằng  esin x cos xdx  ea  b trong đó a, b  . Tính giá trị của biểu thức P  a2  b2 ?
0

A. P  1 B. P  3 C. P  2 D. P  1

4
ln a
Câu 4: Biết rằng  tan xdx  trong đó a, b  . Tính giá trị của biểu thức P  a2  b2 ?
0
b
A. P  17 B. P  5 C. P  9 D. P  8
a a 1
1
Câu 5: (THPT An Lão – Bình Định) Giả sử x
0
1  x 2 dx 
b
với a, b là số nguyên dương.

Tính giá trị của biểu thức T  a b  b a  2024.

2 2

A. T  2016. B. T  2017. C. T  2018. D. T  2019.

a
Câu 6: (THPT Công Nghiệp – Hòa Bình) Cho hai số nguyên dương a, b và có phân số tối
b
e ln x 1  3ln x a
giản thỏa mãn 1 x
dx   Tính P  a  b.
b
A. P  –19. B. P  –18. D. P  –21.
C. P  –2.
5 1
Câu 7: (THPT Chuyên Đại Học Khoa Học Tự Nhiên – Huế)  dx  a  b ln 3  c ln 5
1
1  3x  1
với a, b, c là các số nguyên. Tìm a  b  c.
4 5 7 8
A. a  b  c   B. a  b  c   C. a  b  c   D. a  b  c  
3 3 3 3
Câu 8: (THPT Chuyên Trần Phú – Hải Phòng) Với các số nguyên a, b, c thỏa mãn
64
dx

1 x x3
 a ln 2  b ln 3  c. Hãy tính T  a3  b3  c3  abc.

A. T  933. B. T  934. C. T  935. D. T  936.

3 8
Câu 9: (Phan Đình Phùng – Hà Tĩnh) Biết 
1
f (3x  1)dx  20. Hãy tính tích phân I   f ( x)dx.
2

A. I  20. B. I  40. C. I  10. D. I  60.

9
f ( x)
Câu 10: (Sở GD & ĐT Bắc Giang) Cho hàm số f ( x) liên tục trên thỏa mãn 
1 x
dx  4 và

2 3

 f (sin x).cos x.dx  2. Tính tích phân I   f ( x)dx.

0 0

A. I  2. B. I  6. C. I  4. D. I  10.
Câu 11: (THPT Trung Giã – Hà Nội) Cho hàm số f ( x) có đạo hàm liên tục trên khoảng 1; 2 thỏa
f ( x)
2 2
mãn  f ( x)dx  10 và  dx  ln 2. Biết rằng f ( x)  0, x  1; 2 . Tính f (2).
1 1
f ( x)
A. f (2)  10. B. f (2)  20. C. f (2)  10. D. f (2)  20.

Sen vẫn nở trong ao tù, nước độc. Người chuyên cần ắt hẳn sẽ thành nhân Trang 5/7
Biên soạn: Đội Ngũ Giáo Viên Trung Tâm Bồi Dưỡng Văn Hóa Trí Anh – Hotline: 05.6868.0666
2
Câu 12: (THPT Đức Thọ – Hà Tĩnh) Cho tích phân  f ( x)dx  a. Hãy tính tích phân
1
1
I   x. f ( x 2  1)dx theo a.
0

a a
A. I  2a. 
B. I  4a. D. I   C. I 
2 4
Câu 13: (THPT Chuyên Đại học Vinh) Cho hàm số y  f ( x) liên tục trên và thỏa mãn
e
f (ln x)

1
x
dx  e. Mệnh đề nào sau đây đúng ?

1 1 e e
A.  f ( x)dx  1.
0
B.  f ( x)dx  e.
0
C.  f ( x)dx  1.
0
D.  f ( x)dx  e.
0

Câu 14: (Sở GD & ĐT Hà Nội) Cho f ( x) là hàm số chẵn, có đạo hàm trên đoạn  6; 6 . Biết rằng
2 3 6


1
f ( x)dx  8 và 
1
f (2 x)dx  3. Tính I   f ( x)dx.
1

A. I  11. B. I  5. C. I  2. D. I  14.
Câu 15: (THPT Quảng Xương I – Thanh Hóa) Cho hàm số f ( x) xác định trên đoạn  1; 2 . thỏa
mãn f (0)  1 và f 2 ( x). f ( x)  1  2 x  3x2 . Hãy tìm giá trị nhỏ nhất và giá trị lớn nhất của
hàm số f ( x) trên đoạn  1; 2 .

A. min f ( x)  3 2, max f ( x)  3 40. B. min f ( x)  3 2, max f ( x)  3 40.

 1;2.  1;2.  1;2.  1;2.

C. min f ( x)  3 2, max f ( x)  3 43. D. min f ( x)  3 2, max f ( x)  3 43.

 1;2.  1;2.  1;2.  1;2.

Câu 16: (Chuyên Lê Quý Đôn – Quảng Trị – 2019). Cho hàm số f  x  nhận giá trị dương và

thỏa mãn f  0   1 và  f   x    e x .  f  x   , x  . Tính f  3 .

3 2

A. f  3  1 . B. f  3  e3 . C. f  3  e 2 . D. f  3  e .

Câu 17: Cho hàm số y  f  x  có đạo hàm liên tục trên đoạn 1; 4 , đồng biến trên đoạn 1; 4 và
3
x  2 x. f  x    f   x   , x  1; 4 . Biết rằng f 1 
2
thoả mãn đẳng thức , tính
2
4
I   f  x  dx .
1

1186 1174 1222 1201

A. I  . B. I  . C. I  . D. I  .
45 45 45 45

Câu 18: (Sở Kon Tum) Cho hàm số f  x  có đạo hàm trên khoảng  0;   và thỏa mãn
5
2 x 2  f  x   2 xf '  x  . Cho biết f 1  , giá trị của f  4  bằng
3
38 187
A. 1 B. C. 53 D.
3 2

Sen vẫn nở trong ao tù, nước độc. Người chuyên cần ắt hẳn sẽ thành nhân Trang 6/7
Biên soạn: Đội Ngũ Giáo Viên Trung Tâm Bồi Dưỡng Văn Hóa Trí Anh – Hotline: 05.6868.0666

Câu 19: Cho hàm số f  x có đạo hàm xác định trên  0;   và thỏa mãn:
1
x  f '  x   x    x  1 f  x  ; f 1  e  1 . Biết rằng
a
 f  x  dx  b ; trong đó a, b là những số
0

nguyên dương và phân số a / b tối giản. Khi đó giá trị của  a  b  tương ứng bằng:
A. 4 B. 6 C. 5 D. 7

Câu 20: Cho hàm số y  f  x  có đạo hàm liên tục trên 1; 2 đồng thời thỏa mãn điều kiện
1
f 1   và xf   x    2 x  1 f 2  x   f  x  . Tính f  2   ?
3
2 1 2 1
A. f  2    B. f  2    C. f  2    D. f  2   
7 3 5 4

Sen vẫn nở trong ao tù, nước độc. Người chuyên cần ắt hẳn sẽ thành nhân Trang 7/7