Để hiểu rõ về quan điểm của tríêt học Mac-Lênin về vật chất thì chúng ta

phải tìm hiểuvề những quan điểm về vật chất trước Mac

- Thời kỳ cổ đại thì các nhà triết học đã đồng nhất vật chất với dạng vật chất
cụ thể, nhưTalet đã cho rằng vật chất là nước… Quan điểm này chỉ mang
tính chất trực quan, cảmtính. Nó chỉ có tác dụng chống lại CNDT và tôn giáo

- Thời kỳ cận đại thế kỷ XVII-XVIII: thời kỳ này thì các nhà triết học đã đồng
nhất vậtchất với thiọc tính của vật chất, như Niutơn đã cho rằng khối lượng
là vật chất… Quanđiểm này mang tính chất siêu hình, máy móc.

Định nghĩa vật chất của Lênin

1. Hoàn cảnh ra đời ?

- Để bảo vệ thành quả khoa học tự nhiên

- Bảo vệ quan niệm chủ nghĩa duy vật biện chứng

- Phê phán các quan niệm duy tâm tôn giáo

2. Định nghĩa: Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách
quan, được đem lại cho con người trong cảm giác, được cảm giác của chúng
ta chụp lại, chép lại, phản ánh và tồn tại không phụ thuộc vào cảm giác.

– Thứ nhất: Vật chất là phạm trù triết học

Thông thường chúng ta nhắc đến và hình dung về vật chất như một vật
dụng, một tài sản của con người… Tuy nhiên, vật chất trong định nghĩa vật
chất của Lênin là kết quả của sự khái quát hóa, trừu tượng hóa những thuộc
tính, những mối liên hệ vốn có của các sự vật, hiện tượng nên nó phản ánh
cái chung, vô hạn, vô tận, không sinh ra, không mất đi; do đó không thể
đồng nhất vật chất với một hay một số dạng biểu hiện cụ thể của vật chất.

– Thứ hai: Vật chất dùng để chỉ thực tại khách quan

Vật chất tồn tại khách quan trong hiện thực, nằm bên ngoài ý thức và không
phụ thuộc vào ý thức của con người. “Tồn tại khách quan” là thuộc tính cơ
bản của vật chất, là tiêu chuẩn để phân biệt cái gì là vật chất, cái gì không
phải là vật chất. Con người có nhận thức được hay không nhận thức được
vật chất thì vật chất vẫn tồn tại.

– Thứ ba: Vật chất được đem lại cho con người trong cảm giác, được cảm
giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh, và tồn tại không lệ thuộc vào
cảm giác

Có thể hiểu rằng vật chất là cái có thể gây nên cảm giác ở con người khi nó
trực tiếp hay gián tiếp tác động đến giác quan của con người; ý thức của con
người là sự phản ánh đối với vật chất, còn vật chất là cái được ý thức phản
ánh.

Tóm lại, định nghĩa vật chất của Lênin có những ý nghĩa sau:
Bằng việc chỉ ra thuộc tính cơ bản nhất, phổ biến nhất là thuộc tính tồn tại
khách quan, đã giúp chúng ta phân biệt được sự khác nhau căn bản giữa
phạm trù vật chất với tư cách là phạm trù triết học, khoa học chuyên ngành,
từ đó khắc phục được hạn chế trong các quan niệm của các nhà triết học
trước đó, cung cấp căn cứ khoa học để xác định những gì thuộc và không
thuộc về vật chất.

Với định nghĩa vật chất, Lê-nin đã giải quyết triệt để vấn đề cơ bản của triết
học đó là vật chất là cái có trước, ý thức là cái có sau, vật chất quyết định ý
thức. Đó là con người có thể nhận thức được thế giới khách quan thông qua
sự chép lại, chụp lại, phản ánh của con người đối với thực tại khách quan.
Định nghĩa vật chất của Lê-nin đã tạo cơ sở nền tảng, tiền đề để xây dựng
quan niệm duy vật về xã hội.