Proportioning of a Concrete Mix (or Mix Design)

Mix design is the process of selecting suitable ingredients of concrete & determining their relative
quantities with the objective of producing as economically as possible concrete having certain
properties such as workability, strength & durability.

Job specifications can sometimes predetermine max w/c, minimum cement content, minimum air
content, slump, strength, type of cement, admixtures or maximum aggregate size. When there is
lack of experience, ACI 211 and TS 802 recommendations can be used for mix design of concrete.
Following step-by-step procedure was prepared from these recommendations:

Step 1: Choice of slump:

Step 2: Choice of maximum size of aggregate:

 1/5 of the narrowest dimension of the mold

 1/3 of the depth of the slab
 ¾ of the clear spacing between reinforcement
 Dmax < 40mm

1
Step 3: Estimation of mixing water and air content:

Mild exposure -- This exposure includes indoor or outdoor services where concrete will not be subjected to freezing or to de-icing agents. Air
entrainment is desired for beneficial effects other than durability, such as to improve workability, or in low cement factor concrete to improve
strength.
Moderate exposure -- Service in a climate where some freezing is expected but where the concrete will not be continually exposed to moisture
for long periods before freezing. Slabs that are not in direct contact with wet soil, slabs that will not receive direct application of de-icing salts,
exterior beams, columns and walls can be given as examples.
Severe exposure -- Concrete that is exposed to high saturation prior to freezing or de-icing agents. Pavements, bridge decks, curbs, sidewalks, and
canal linings constitute some examples.

Note : Reduce the water content if plasticizers (or water reducing admixtures) are used.

2
Step 4: Selection of water/cement ratio (or “water/cementitious materials” ratio)

Table 14.8 Relation between compressive strength and w/c ratio

28 day mean compr. water/cement ratio (by weight)
strength of 15*30 Non air entrained concrete Air entrained concrete
cm cylinders
45 0.37 -
40 0.42 -
35 0.47 0.39
30 0.54 0.45
25 0.61 0.52
20 0.69 0.60
15 0.79 0.70

IMPORTANT NOTE 1: Table 14.8 gives strengths for cylindrical specimens. Moreover, they are
mean strengths not characteristic strengths. Use the Table below to determine the desired mean
strengths from characteristic strengths.

IMPORTANT NOTE 2: Check the minimum cement content, maximum w/c, minimum concrete class,
minimum air content limitations given in TS EN 206-1 (see the Tables below). Change them if necessary.

3
 Çizelge F.1 : Beton karışımı ve özellikleri için önerilen sınır değerler

Etki sınıfları
Korozyon Klorürün sebep olduğu korozyon
veya zararlı Karbonatlaşma nedeniyle korozyon
Deniz suyu haricinde Donma/çözülme etkisi Zararlı kimyasal ortam
etki tehlikesi Deniz suyu
klorür
yok

X0 XC1 XC2 X3 XC4 XS1 XS2 XS3 XD1 XD2 XD3 XF1 XF2 XF3 XF4 XA1 XA2 XA3

En büyük 0,4
su/çimento - 5
oranı 0,65 0,60 0,55 0,50 0,50 0,45 0,45 0,55 0,55 0,45 0,55 0,55 0,50 0,45 0,55 0,50

En küçük C30/3 C30/3 C35/4 C35/4 C30/3 C30/3 C30/3 C25/3 C30/3 C30/3 C30/3 C30/3 C35/4
C12/25 C20/25 C25/30 C30/37 C35/45
dayanım sınıfı 7 7 5 5 7 7 7 0 7 7 7 7 5
En az çimento
içeriği(kg/m3 - 260 280 280 300 300 320 340 300 300 320 300 300 320 340 300 320 360

En az hava -
içeriği (%) - - - - - - - - - - - 4,0 a 4,0 a 4,0 a - - -

Pr EN 12620 : 2000'e uygun

Sülfatlara dayanıklı
Diğer şartlar donma/çözülme dayanıklılığına
çimento
sahip agrega

a
Hava sürüklenmemiş betonda,beton performansı,ilgili etki sınıfı için donma/çözülme etkisine dayanıklılığı kanıtlanmış betonla kıyas için uygun deney metoduna göre
belirlenmelidir .

b
XA2 ve XA3 etki sınıfında baskın etkinin
SO 2
4 ’den kaynaklanması halinde sülfatlara dayanıklı çimento kullanılması zorunludur.Sülfatlara dayanıklılık bakımından
çimentonun sınıflandırılması halinde orta ve yüksek dayanıklı olarak sınıflandırılan çimento X A2 etki sınıfında (uygulanabiliyorsa X A1 etki sınıfında)ve yüksek dayanıklı çimento ise XA3 etki
sınıfında kullanılmalıdır.

4
Çizelge 1 : Etki sınıfları

Sınıf Etki sınıflarının meydana gelebileceği yerlere ait

gösterimi Çevrenin tanımı bilgi mahiyetinde örnekler

1 Korozyon veya zararlı etki tehlikesi yok

Donatı veya gömülü metal bulunmayan

beton : Donma / çözülme etkisi, aşınma
veya kimyasal etki haricindeki bütün etkiler Çok düşük rutubetli havaya sahip
X0 Donatı veya gömülü metal içeren beton : binaların iç kısımlarındaki beton
Çok kuru

2 Karbonatlaşmanın sebep olduğu korozyon

Donatı veya diğer gömülü metal ihtiva eden betonun hava ve nem etkisine maruz kalması halinde etki,
aşağıda verilen şekilde sınıflandırılır.

Not : Burada bahse konu olan nem şartları, donatı veya diğer gömülü metali saran beton örtü tabakası
içerisindeki şartlardır. Ancak çoğu durumda beton örtü tabakası şartlarının betonun içerisinde bulunduğu
çevre şartlarını yansıttığı kabul edilir. Bu durumda çevre şartlarının sınıflandırılması yeterli olabilir. Beton ve
içerisinde bulunduğu çevre ( ortam ) arasında bariyer tabaka varsa bu şartlar geçerli olmayabilir.
Çok düşük rutubetli havaya sahip
binaların iç kısımlarındaki beton.
Kuru veya sürekli ıslak
XC 1
Sürekli şekilde su içerisindeki beton.
Su ile uzun süreli temas eden beton yüzeyler
Islak, arasıra kuru
XC 2
Çoğu temeller

Orta derecede veya yüksek rutubetli havaya

sahip binaların iç kısımlarındaki betonlar
Orta derecede nemli
XC 3
Yağmurdan korunmuş, açıkta bulunan
betonlar

XC 2 etki sınıfı dışındaki, su temasına

Döngülü ıslak ve kuru
XC 4 maruz beton yüzeyler

3 Deniz suyu haricindeki klorürlerin sebep olduğu korozyon

Donatı veya diğer gömülü metal ihtiva eden betonun, buz çözücü tuzları da ihtiva eden, deniz suyu
haricindeki kaynaklardan gelen klorürleri ihtiva etmesi halinde etki, aşağıda verilen şekilde sınıflandırılır.

5
 Not : Nem şartları hakkında bilgi, bu çizelgenin 2. bölümünde verilmiştir.

Hava ile taşınan klorürlere maruz beton

Orta derecede nemli
XD 1 yüzeyleri
Yüzme havuzları

XD 2 Islak, arasıra kuru Klorürleri içeren endüstriyel sulara maruz

betonlar

Klorürleri ihtiva eden serpintilere maruz köprü

kısımları
XD 3 Döngülü ıslak ve kuru

Kaldırımlar

Araba park yeri döşemeleri

4 Deniz suyundan kaynaklanan klorürlerin sebep olduğu korozyon

Donatı veya diğer gömülü metal ihtiva eden betonun deniz suyunda bulunan klorürlere veya deniz
suyundan kaynaklanan tuz taşıyan hava ile temas etmesi halinde etki, aşağıda verilen şekilde
sınıflandırılır.
Hava ile taşınan tuzlara maruz, fakat deniz suyu Sahilde veya sahile yakın yerde bulunan
ile doğrudan temas etmeyen

XS 1 Yapılar

XS 2 Sürekli olarak su içerisinde Deniz yapılarının bölümleri

XS 3 Gelgit, dalga ve serpinti bölgeleri Deniz yapılarının bölümleri

Sınıf Etki sınıflarının meydana gelebileceği yerlere

Çevrenin tanımı
gösterimi ait bilgi mahiyetinde örnekler

5 Buz çözücü maddenin de bulunduğu veya bulunmadığı donma/çözülme etkisi

Betonun, etkili donma/çözülme döngülerine, ıslak durumda maruz kalması halinde etki, aşağıda verilen
şekilde sınıflandırılır.

6
 Yağmura ve donmaya maruz düşey beton yüzeyler
Buz çözücü madde içermeyen suyla orta
XF 1 derecede doygun

Buz çözücü madde içeren suyla orta Donma ve hava ile taşınan buz çözücü madde
XF 2 derecede doygun etkisine maruz yol yapılarının düşey beton
yüzeyleri

Buz çözücü madde içermeyen suyla Yağmur ve donmaya maruz yatay beton
XF 3 yüksek derecede doygun yüzeyler.

Buz çözücü maddelere maruz yol ve köprü

kaplamaları
Buz çözücü madde içeren su
Buz çözücü tuz ihtiva eden su serpintisine
XF 4 veya deniz suyu ile yüksek derecede doğrudan ve donma etkisine maruz beton
doygun
yüzeyler

Deniz yapılarının dalga etkisi altındaki donmaya

maruz bölgeleri.
6 Kimyasal etkiler
Betonun, Çizelge 2'de verilen tabii zeminler ve yer altı sularından kaynaklanan zararlı kimyasal etkilere
maruz kalması durumunda etki, aşağıda verilen şekilde sınıflandırılır. Deniz suyu, coğrafik bölgeye göre
sınıflandırılır, bu nedenle betonun kullanılacağı yerde geçerli sınıflandırma uygulanır.

Not : Aşağıda verilenlerin bulunması halinde, geçerli etki sınıfının tayini için özel çalışma yapılmasına
gerek duyulabilir:

Çizelge 2'de verilenler dışındaki sınır değerler,

Diğer zararlı kimyasal maddeler,
Kimyasal maddelerle kirlenmiş zemin veya su,

Çizelge 2'de verilen kimyasallarla birlikte yüksek hızda akan su bulunması.

XA 1 Çizelge 2'ye göre az zararlı kimyasal ortam

XA 2 Çizelge 2'ye göre orta zararlı kimyasal ortam

XA 3 Çizelge 2'ye göre çok zararlı kimyasal ortam

7
Çizelge 2:Doğal zeminler ve yer altı sularından kaynaklanan kimyasal etkiler için etki sınıflarının sınır değerleri

Zararlı kimyasal ortamların aşağıda verilen sınıflaması, doğal zemin ve yer altı suyunun 5C ilâ 25C
arasında sıcaklığa sahip olması ve su akış hızının durguna yakın derecede yavaş olması esas alınarak
yapılmıştır.
Kimyasal özelliğe ait en baskın herhangi tek değer, sınıfı belirler.

İki veya daha fazla zararlı kimyasal özelliğin aynı sınıfı belirtmesi durumunda çevre, bir sonraki daha

yüksek sınıfa dahil olarak alınmalıdır. Ancak bu özel durum için yapılan çalışmanın bir üst sınıf
seçmenin gerekli olmadığını göstermesi durumunda bu işlem uygulanmaz.

Kimyasal özellik Referans deney metodu XA 1 XA 2 XA 3

Yeraltı suyu
 200 ve  600 ve  3000 ve
SO 2−
4 mg/L EN 196-2
 600  3000  6000

pH  5,5 ve  4,5 ve
ISO 4316  6,5 ve  5,5
 4,5  4,0

CO 2 mg/l  40 ve  100 den

pr EN 13577 : 1999  15 ve  40 doygun hale
( zararlı etkiye  100 gelinceye kadar
sahip )
ISO 7150-1 veya  30 ve  60 ve
NH +4 mg/L  15 ve  30
ISO 7150-2  60  100
 300 ve  1000 ve  3000 den
2+
Mg mg/L
ISO 7980
 1000  3000
doygun hale
gelinceye kadar

Zemin
 2000 ve  3000c ve  12000 ve
SO 2−
4 mg/kg a
EN 196-2 b

( toplam )  3000c)  12000  24000

Asidite mg/kg DIN 4030-2  12000 Uygulamada dikkate alınmaz

Baumann Gully
a -5
Geçirgenliği (permeabilitesi) 10 ' den daha düşük olan kil zeminler bir aşağı sınıfa geçirilebilirler.
2−
b
Deney metodunda, SO 4 'ün hidroklorik asitle açığa çıkarılması ( ekstraksiyon ) metodu tarif edilmiştir;
Alternatif olarak, betonun kullanılacağı yerde yapılıyorsa, su ile açığa çıkarma metodu da kullanılabilir.
c
Islanma kuruma döngüleri veya kapiler emme nedeniyle, betonda sülfat iyonu birikimi tehlikesi olan
yerlerde 3000 mg/kg olan sınır 2000 mg/kg'a indirilir.

8
Step 5: Calculation of cement content

w/c and water content are known. Calculate the cement content.

Step 6: Estimation of aggregate content

Substract the volume of others from 1 m3. Note: Vol. = Mass / (Sp.Gr. * Density of water)
Volume of Agg1+Agg2+Agg2 is known.
Ratio Agg1/Agg2 and Agg1/Agg3 is known from the grading requirements.
Solve the equations simultaneously for the weight of each aggregate.

Step 7: Adjustment for aggregate moisture

Consider field conditions for the moisture content.

Step 8: Trial batch

 increase or decrease the water content by 4 kg for each 1 cm difference in slump.

 Increase or decrease the water content by 2.5 kg for each 1% difference in the air content.

9
10
11