Feja është sistem jete me të cilin besimtarët rregullojnë
raportet me Krijuesin por edhe me krijesat. Nisur nga këto
detyra, feja ka një ndarje në tre fusha kryesore: fe (iman-
besim), ligje (Islam-rregulla) dhe moral (ihsan-
sjellje/njerzillek/kulture).
Secila nga këto fusha ka rëndësinë dhe rolin e vet në jetën e
besimtarit dhe formimin e tij. Në këtë hutbe, në fokus do të
jetë morali dhe rëndësia e tij në formimin e lidhjeve tona me
njerëzit përreth. Pra, do ta trajtojmë fushën e tretë të fesë.
Më qartë, përgjatë kësaj hutbeje, do të mundohemi të gjejmë
përgjigje për dy pyetje kryesore:
1) Përse morali?, dhe
2) Cila është rëndësia e tij në raportet tona me njëri tjetrin?
Përse morali?
Morali nuk është vetëm shtylla e tretë e fesë por edhe
hapësira ku dy fushat e mëparshme (imani dhe islami)
testojnë efektin e tyre në edukimin tonë. Morali dhe
mirësjellja është rezultati i rolit të besimit dhe adhurimit në
jetën tonë. Por jo vetëm kaq.
1) Morali është rruga ose drejtimi i Islamit, është misioni
me të cilin është shfaqur. Pejgamberi Muhammed
‫ ﷺ‬ka thënë:
«Unë jam dërguar për të përsosur moralet e mira!»[1]
2) Morali është imazhi më i theksuar i kumtuesit të kësaj
feje, Pejgamberit Muhammed ‫ﷺ‬. Për tipare është
lëvduar edhe nga Allahu i madhëruar. Në Kur’an qëndron:
“Dhe, me të vërtetë, ti je me virtyte të mëdha!” [Kalem: 4]
3) Morali është imazhi ynë më i përkthyer dhe vepra që na
ofron tek Allahu i madhëruar, dhe tek i Dërguari i Tij
M.a.s. «Besimtarët me besimin më të përsosur janë ata me
moralin më të mirë.»;[3] «...dhe më së afërmi meje në Ditën
e Llogarisë do të jetë ai që nga ju ka moralin më të mirë.» [4]
Pra, për neve myslimanëve, morali është fe dhe feja është
moral, Por:
Cila është rëndësia e moralit në raport me njëri tjetrin?
Nëse moralin e vëmë në funksion të përmirësimit të raporteve
tona dhe ndihmes me njëri tjetrin, ai di të bëjë mrekulli. Ai
është i magjishëm dhe efekti i tij është mahnitës. Më
konkretisht, morali arrin atje ku nuk mund të arrijë asgjë tjetër
dhe bën atë që asgjë tjetër nuk mund ta bëjë. Më qartë:
Morali na bashkon me njëri tjetrin. Imam Gazaliu duke folur
për moralin e mirë tregon se fryt i tij është afrimi i njerëzve
ndërmjet vete…Kjo gjë në shikim të parë mund të duket e
thjeshtë por nga perspektiva fetare shihet si gjëja më e
rëndësishme. Në Kur’an, Allahu na tregon se vëllazëria fetare
me të cilën na ka begatuar është e atillë që nuk mund të
arrihet nën asnjë moto dhe nën asnjë slogan, sikur që nuk
mund ta arrijë asnjë kauzë, qoftë edhe me buxhet të tërë
dynjasë. Thotë Allahu:
“Dhe, Ai, i bashkoi zemrat e tyre. Sikur ti të
shpenzoje tërë atë pasuri që gjendet në Tokë, nuk do
të mund t’i bashkoje zemrat e tyre, por Perëndia i
bashkoi ato, – Ai, me të vërtetë është i Plotëfuqishëm
dhe i Gjithëdijshëm.” [Enfalë: 63]
Sikur tna nepen sdi sa pasuri e shume gjana tjera, smunet kush
me na bashku sikur ndjenja dhe dhembshuria per njeni tjetrin.
Pikërisht këtij qëllimi i shërben morali i mirë, dhe këtu
qëndron, përveç tjerash, sekreti pse feja na ka urdhëruar me
mirësjellje ndaj njerëzve.[5]
Shtrohet pytja ,a mund ta gjejmë Zotin në Shqipëri!?
Ky termet ishte msim vetdisim per ne per me kujtu tmadhin
Allah. Andaj ka ardh koha qe ne te soliderizohemi me njeri
tjetrin ti afrohemi njeri tjetri.
Përmes hadithit që transmeton Muslimi, i Dërguari a.s. na ka
informuar se Ditën e Kiametit Zoti do ta pyesë robin e Vet:
Robi im, jam sëmurë e nuk më ke vizituar.
Robi do t'i thotë : Si të të vizitoja, Ti je Krijuesi i gjithë botëve?!
Zoti do t'ia kthejë: A nuk ke dëgjuar se u sëmur filan robi Im, a
nuk e ke ditur se, sikur ta vizitoje, do të më gjeje Mua te ai.
Por fillimisht duhet ta gjem Zotin ne zemer, duke ju ndihmu,
nese se gjejm ne zemer sdo ta gjejm askund, pastaj ta takojme
Zotin duke u takuar me nevojtaret.
Fryma e besimit na meson që të jemi pranë njerëzve në rast
nevoje. Në suren Maide thuhet: "Ndihmojeni njeri-tjetrin në
punë të mira dhe në të ruajturin nga të këqijat...", Ndërsa
Profeti i mëshirës në një Hadith thotë: "Më i miri për ju është
ai që është më i dobishmi për njerëzit".
U bëjmë thirrje të gjithë qytetarëve të mbështesin njëri-
tjetrin, të ndihmojmë të moshuarit, fëmijët dhe këdo që ka
nevojë.
Është koha të sensibilizohemi dhe ti zgjasim dorën e
ndihmesës të afërmve, fqinjëve dhe miqve bashkëkombas të
lënduar.
Në këto momente të vështira, i lutemi Zotit që ti mëshirojë
viktimat e këtij tërmeti, tu japë durim të afërmve të tyre dhe
urojmë shërim sa më të shpejtë për të gjithë të lënduarit!
Në fund po e mbyllim me këtë lutje të Hafiz Ali Korçës: "Zot, të na
rrojë Atdheu e Kombësia, aqë sa të na rrojë Gjithësia!"
Te gjithe atyre qe ndihmuan, ndihmojne e do te ndihmojne ne
cfardo lloj forme, Zoti ju dhashte shendet atyre dhe familjeve tyre,
begati, ska dyshim se allahu shumfishon te mirat. Zoti ju pranofte