Professional Documents
Culture Documents
Aralin 7 VII - Diskurso
Aralin 7 VII - Diskurso
Aralin 7 VII - Diskurso
DISKURSO
Good company and good discourse are the very sinews of virtue.
-Isaac Walton
1
naisulat at sakaling may hindi wasto na naisulat, mayroong magagamit na ebidensya
ang mambabasa laban sa kanya dahil mayroong tekstong nakalimbag.
Ito ang dahilan kung bakit mahalaga ang komunikatib at lingguwistik
kompitens ng bawat partisipant sa isang diskurso. Hindi lamang mga salita ang
nagpapahatid ng mensahe. Bukod sa salita, pinagtutuunan din ng pansin ang ibang
salik. Kung harapan at pasalita ang diskurso, mahalaga ang wastong asal tuwing
nakikipag-usap. Mahirap ng mabansagang bastos! Sa pasulat naman na diskurso ay
kailangang maingat sa mga salita at baka makasuhan ng libelo.
Ang pakikipagtalastasan ay bahagi na ng buhay ng bawat isa. Tila hindi
maaaring matapos ang isang araw nang hindi tayo nakikipag-usap sa ating kapwa.
Ito ang dahilan kung bakit nararapat nating higit na pag-aralan ang diskurso nang
gayon ay maging matagumpay ang ating bawat pakikipag-usap sa kapwa, pasulat
man o pasalita.
Paglinang ng Ideya
a. Paksa. Ayon kina Bernales, et al. (2006), ang imbensyon ay isa sa limang
pangunahing kategorya ng retorika. Ang imbensyon ay salitang Latin na
nangangahulugang to find. Ang imbensyon ay nakatuon sa kung ano ang sasabihin.
Sa simpleng salita, maaari rin itong tukuyin bilang paksa. Sa bawat
pakikipagtalastasan, nagsisimula ang lahat sa isang paksa. Anon ga naman ang
dahilan ng pakikipag-usap kung wala namang pag-uusapan!
Ang daloy ng diskurso ay nagsisimula sa isang paksang siyang iikutin ng
talakayan. Mahalagang makapamili ng isang paksang magiging kawili-wili sa bawat
kasapi ng diskurso. Hindi dapat iisa lamang ang siyang namumuno sa buong
talakayan. Ang paksa ay dapat na naaangkop sa sitwasyon, sa mga kasapi ng
talakayan; napapanahon at nararapat ay interesante sa bawat kasapi.
Sa pagpili ng paksa, pinahahalagahan natin na dapat ito ay may saysay
upang tayo ay pakinggan o di kaya ay upang basahin ang ating mga iniakda.
Mahalaga ring tiyakin na tayo ay may sapat na kaalaman sa paksang ating pipiliin.
b. Layunin. Sa bawat bagay na ating ginagawa, lagi nitong may kalakip na layunin.
Ang isang mag-aaral na nagpupursige sa kanyang pag-aaral ay naglalayong
makapagtapos upang magkaroon ng magandang kinabukasan. Ang amang
nagsusumikap sa kanyang trabaho ay naglalayong maitaguyod ang kanyang mag-
anak. Gayon din tayo sa tuwing tayo ay nakikipagtalastasan. Magiliw tayong
nakikipag-usap sa ating kaibigan dahil ayaw nating makasakit ng damdamin.
2
Karaniwan na ang pamamaraan ng ating pakikipag-ugnayan ay nadidiktahan
ng ating layunin o ninanais na makamtam sa katapusan ng Gawain. Sa tuwing tayo
ay nakikipag diskurso, mayroon tayong ninanais na maiparating sa ating kausap.
Maingat nating pinipili ang ating mga salita. Magalang tayong nakikipag-usapupang
hindi mabansagangbastos. Gayon din kung pasulat ang ating diskurso. Sa paggawa
ng isang liham ng panliligaw, bukod sa maingat na pananalita ay maingat ding
pumipili ang isang mangingibig ng papel na susulatan upang higit na kagiliwan ang
kanyang liham.
Hindi maaaring sabihing walang layunin sa pagpasok sa isang diskurso.
Bagama’t sinsabi natin minsan na nakikipag-usap tayo dahil wala tayong magawa,
iyon na mismo ang ating layunin, ang magpalipas ng oras.
3
Apat na Batayang Uri ng Diskurso
A. PAGLALARAWAN/ DESKRIPTIBO
A good description is a magician that can turn an ear into an eye
4
Mga Kahingian ng Epektibong Deskripsyon
Madalas nating sinasabi na first impression lasts. Ito ang dahilan kung bakit
mahalaga na makabuo tayo ng isang malinaw at mabisang pangunahing larawan sa
isipan ng ating tagatanggap. Kung naging palasak o karaniwan ang ating
pambungad, makakatiyak tayo na hindi na magiging interesado ang ating
tagapakinig o mambabasa sa mga sumusunod pa nating sasabihin.
Mahalagang makabuo kaagad ng isang malinaw na kakintalan sa isipan ng
ating tagpakinig o mambabasa. Ang daan upang mapukaw ang interes ng
tagapakinig o mambabasa ay ang pagbigay ng kabuuanna inilalarawan bago pa
man ang mga malilit na detalye. Nais natin na magkaroon ng kabuuang ideya ng
inilalarawan bago pa man alamin ng mga sangkap na bumubuo nito dahil ito ang
siyang pagbabasehan ng mambabasa kung ipagpapatuloy nila ang pagbabasa.
Bawat isa sa atin ay may sariling pagpapakahulugan sa bawat konsepto kung
kaya’t mainam na makabuo ng pangkalahatang ideya na siyang pagbabasehan ng
mga susunod na detalye.
5
Bawat isa sa atin ay may sariling ideya kung ano ang maganda, mahusay,
mabuti o anopaman. Bagama’t iisa ang tinitingnan natin, maaaring iba-iba ang ating
nakikita. Ito ay dahil sa hindi pare-pareho ang ating mga panlasa. Mayroong
nagsasabing maganda ang isang bagay ngunit itinuturing namang di kagandahan ng
iba!
Magkaugnay ang pangunahing larawang nabubuo sa pananaw ng
naglalarawan. Ang pagkiling ng naglalarawan ay mapapansin sa pananaw na
kanyang pinili sa paglalarawan.
Maaaring ang pananaw sa paglalarawan ay ayon sa kinalalagyan ng
naglalarawan, maaaring siya ay malapit o malayo sa inilalarawan. Maaari ring ang
kanyang sariling palagay o damdamin ang mangibabaw sa kanyang inilalarawan, ito
ay mapapansin sa pagbuo niya ng pangunahing larawan maging sa mga maliliit na
detalye kaugnay ng inilalarawan.
Maaari ring makaapekto sa paglalarawan ang pagkatao ng mismong
naglalarawan. Maaaring ang inilalarawan niya ay isang bagay o kaisipan na higit na
malapit sa kanya dahil sa sariling kadahilanan. Maaari rin namang maging tila
teknikal ang kanyang paglalarawan kung hindi niya lubusang pinahahalagahan ang
inilalarawan. Maaari ring ang kanyang pananaw ay maapektuhan ng mga
impormasyong kanyang nakalap o narinig.
Mahalaga kung gayon na bago pa man simulan ang paglalarawan na maging
malinaw sa isipan na tagapagpahayag kung ano ang kanyang layunin sa
pagsasagawa ng paglalarawan dahil may epekto ito sa kanyang magiging pananaw:
Kaisahan
Ang kabuuan ng paglalarawan ay nagaganap sa pagbibigay ng mga maliliit
na detalye na magbibigay linaw sa kabuuan ng inilalarawan. Dapat ay hindi lilihis
ang mga detalyeng ipapahayag sa pangunahing larawang nabuo sa simula. Ang
mga salitang pipipliin upang maging sangkap ng paglalarawan ay nararapat na
naaayon sa kabuuan ng inilalarawan upang matiyak ang kaisahan ng diwa.
6
Pagpili ng Angkop na Pananalita
Kung iba’t ibang kulay ang gamit ng isang pintor upang makalikha ng isang
obra maestra, salita naman ang siyang sandata ng isang tagapaglarawan upang
makalikha ng imahen. Kailangan ay maroon siyang kasanayan sa pagpili ng mga
salitang maaaring magpagalaw ng imahinasyon ng kanyang tagapagtanggap. Ang
paggamit ng mga salitang nakakakiliti ng isipan ay higit na epektibo. Ito ay sa
kadahilanang higit na nagiging madali at mabilis ang pagbuo ng mental na imahen
ng inilalarawan.
Mahalaga ring tiyakin ng tagapagpahayag na ang salitang kanyang pinili ay
angkop sa pandamang kanyang inilalarawan. Mayroong mga pang-urina angkop sa
isang partikular na pandama ngunit hindi naman angkop sa iba. Isang halimbawa ay
ang salitang “mapanghi” na isang salitang ginagamit upang tukuyin ang isang
partikular na amoy. Hindi ito maaaring gamitin sa paglalarawan ng isang bagayna
ating nakita. Sa kabilang banda naman, ang napakinggan o pagkaing tinitingnan.
Layunin ng Paglalarawan
7
paglalarawan na ito at hindi kakikitaan ng ano mang bahid ng pagkiling ng
manunulat o tagapagsalita sa inilalarawan.
Pansinin ang kasunod na halimbawa:
8
Pansinin ang mga kasunod na halimbawa:
9
Komposisyon Blg. 9
Sumulat ng isang masining na deskripsyon hingil sa sa isang hinahangaan.
Banggitin ang kanyang mga katangiang taglay. Bumuo ng pito hanggang labinlimang
pangungusap na nakapaloob sa dalawa hanggang tatlong talata lamang.
Salungguhitan ang mga pang-uri at pang-abay na ginamit.
_________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
10
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
11