Ang

RE
Mga
Sugilan
Ipinasa ni: HI
Hannah Mae D. Moncado

on sa
mga
Ipinasa kay: YO
Bb. Albina P. Aberin

NX
Northe
rn
Mindan
 Story 4 ……………………………………
7
Story 5 ……………………………………
Talaan 8

ng
Story 1
Nilalam
an
…………………………………… 4
Story 2 ……………………………………
5
Story 3 ……………………………………
6
 Makikita rin sa pulo ang iba pang mga bulkan, gaya ng Bundok
Vulcan na may 671 metrong taas sa hilagang-kanluran ng Bulkang
Hibok-Hibok., ang Bulkang Mambajao (1,552 metro) na nasa gitnang
Camiguin, ang Bulkang Guinsiliban (581 metro) sa dulong timog ng
pulo, at ang Bullkang Butay na nasa hilaga ng Bulkang Guinsiliban.
Makikita rin dito ang mga simboryo ng Campana Hill, Minokol Hill, Tres
Marias Hill, Bulkang Carling, Bulkang Tibane, at ang Piyakong Hill.
Ang mga mamamayan dito ay nabubuhay sa pangingisda at
pagsasaka. Kopra ang pangunahing pinanggagalingan ng malaking
kita ng lalawigan, ngunit kilala rin ito sa mga produktong abaka,
mangga, at lansones.

Story 1: Camiguin
Ang pangalang Camiguin ay nagmula diumano sa katutubong
salitang “kamagong”, isang maitim at matigas na punongkahoy. Ang
mga unang nanirahan dito ay ang mga Manobo. Ang isla ay nabuo
mula sa pagsabog ng mga bulkan. Ang Camiguin (Ka·mí·gin) ay isang
pulong bulubundukin sa dakong timog ng Dagat Mindanao.
Matatagpuan ito sa hilaga ng Misamis Oriental at sa timog ng pulo ng
Bohol. Karatig nito ang mga look ng Macalajar at Gingoog sa
Mindanao. Ito ang pangalawa sa pinakamaliit na lalawigan batay sa
populasyon at kalupaan. Ang Bulkang Hibok-Hibok ang huling bulkang
pumutok dito noong 1953, na nananatiling isang aktibong bulkan.
 Oro bilang kapital nito at ng buong Hilagang Mindanao. Nakatira rin
ang samu’t-saring mga katutubo at tribo sa Misamis Oriental. Ilan sa
mga etnikong grupong naninirahan pa rito ay ang mga Manobo at
Bukidnons. Binubuo rin ang populasyon ng lalawigan ng iba’t-ibang
mamamayan mula sa iba’t-ibang lugar sa loob at labas rehiyon katulad
ng mga Cebuano, Ilocano, Muslim, Tagalog, Bisayan, Cagayanon at
iba pa. Kaya naman ganon din kalaganap ang iba’t-ibang wikang
ginagamit sa loob ng probinsya; Ang Cebuano, Tagalog, Maranao,
Hiligaynon, Ilonggo, Waray at Ingles.

Story 2: Misamis Oriental

Bago maging Misamis Oriental, nagsimula muna ang lalawigan
bilang Misamis. Nagmula sa mga Kastila ang pangalang ito na
nangangahulugang “Kuyamis” na siya raw nagsilbing sinaunang
pagkain ng mga sinaunang katutubong nanirahan ditto, gayunman
sinasabi rin ng iba na ang Misamis daw ay nagmula sa salitang Misa
na siya raw sinisigaw ng mga bagong binyag na Kristyanong Filipino
sa lugar na ito, tuwing darating ang mga magmimisang
prayle.Nagsimula ang kasaysayan ng Misamis noong 1818 panahon
ng mga Kastila, nang gawin itong corrigemiento at naging isa sa apat
na dibisyon ng Hilagang Mindanao: Partido de Misamis, Partido de
Dapitan, Partido de Cagayan at Partido de Catamaran.

Pagdating naman ng ika-19 siglo, kasabay ng pagdating ng

mga Amerikano, nabuwag na ang mga corrigemiento at naging isa sa
anim na distrito ng Mindanao ang Misamis at itinatag ang Cagayan de
 mga Talaandig sa Bukidnon, sumusunod pa rin sila sa mga tradisyunal
na paniniwala at kultura ng kanilang mga ninunno. Maging sa
kasalukuyan din ay buhay pa rin ang lenggwahe ng mga Subanons na
Subanen, na siyang gamit ng mga katutubong namumuhayan pa dito.
Ang pangunahing kabuhayan ng mga mamamayan ay ang
pangingisda at pumapangalawa naman ang agrikultura kung saan mga
gulay, prutas, niyog at palay rin ang mga ani.

Story 3: Misamis Occidental

Dahil sa Legislative Act No. 3537 na ipinasa noong Nobyembre
2, 1929, nahati ang Misamis sa dalawa. Ang Misamis Oriental ay
matatagpuan sa Silangang bahagi ng Hilagang Mindanao, at ang
Misamis Occidental naman sa may parteng Kanluran ng rehiyon. Ang
lupain ng Misamis Occidental ay may lawak na 2,024.18 kilometro
kwadro na pinapaligiran ng Mindanao Sea sa Hilagang Silangan, Iligan
Bay sa Silangan, Paniguil Bay sa TimogSilangan, at Zamboanga del
Norte at Zamboanga del Sur sa Kanluran.Binubuo ito ng tatlong
lungsod: Oroquieta (kapital), Ozamis at Tangub. Ang mga
mamamayang naninirahan dito ay hindi nalalayo sa mga mamamayan
at lengwaheng ginagamit sa Misamis Oriental at Bukidnon, nariyan pa
rin ang mga Cebuano, Ilocano, Muslim, Tagalog at iba pa.

Mayroon ding mga partikular na tribo na nakitra sa mga

kabundukan ng Misamis Occidental, ang mga Subanons. Tulad ng
 pangunahing kabuhayan ng mga nakatira rito. Bukod sa naaning
lamang dagat, sagana rin sa pang-agrikultural na yaman ng Lanao del
Norte. Kilala ito sa pag-aani ng mga prutas, niyog, palay at gulay. Dito
rin matatagpuan ang sikat na Maria Christina Falls na siyang
nagbibigay kuryente sa buong Mindanao.

Story 4: Lanao Del Norte

Ang Lanao del Norte naman ang pangwakas na na probinsya
sa Hilagang Mindanao para sa papel na ito. Maliit lamang din ang
lalawigan kung ikukumpara sa Misamis Oriental,Occidental at
Bukidnon dahil mayroon lamang itong lawak na 309,200 hektarya.
Mayroon lamang itong isang lungsod, ang Iligan City at 22
Munisipalidad, dito sa Lanao del Norte pinaka laganap ang mga
Muslim at mga Kristiano, sa pabor ng mga Kristyano. Sa lenggwahe
naman ay laganap ang mga wikang Cebuano, Filipino at Ingles para
sa mga Kristiyano at wikang Maranao naman para sa mga Muslim.
Ang mga Maranao kasi ang naunang katutubong nanirahan dito, kaya
nga dito rin hinango ang pangalang Lanao na ang ibig sabihin ay anyo
ng tubig. Matagal nanirahan ang mga Maranao sa Lanao bago pa
dumating ang mg Kastila, kaya naman nakpagtayo na sila ng sarili
nilang sibilisasyon at kultura kaya naman ang kanilang kultura,
paniniwala, kagawian at relihiyon ay kaiba sa buong Pilipinas. 

Napapaligaran rin ang hilaga at kanlurang parte ang Lanao Del

Norte ng magkaibang anyo ng tubig kaya naman pangingisda rin ang
 Binubuo rin ng iba’t-ibang tribo at katutubo ang mga
mamamayan ng Bukidnon. Ngunit ang mga tribong Manobo at
Talaandig lamang ang natira sa Bukidnon matapos ito maging ganap
na probinsya. Hanggang sa kasalukuyan ay buhay pa rin ang mga
tribong ito sa Hilagang Mindanao. isinasabuhay.

Story 5: Bukidnon
Ang lalawigan ng Bukidnon sa Hilagang Mindanao ng Filipinas
ay isang patag, mapuno at mabundok na lupain na mayroong sukat na
829,378 na hektarya. Pinaliligiran rin ito ng Misamis Oriental sa Hilaga,
Agusan del Sur sa Silangan, Coatabato, Davao del Norte at Lanao del
Sur sa Timog at Lanao del Norte sa Kanluran, kaya naman tinatawag
nalandlocked ang lalawigang ito. Ang Bukidnon ay binubuo rin ng
dalawang lungsod, ang Valencia at Malaybalay na siyang kapital nito
at ng dalawampu pang munisipalidad.
Noong 1850, panahon ng mga Kastila, munisipalidad pa ang
Bukidnon ng lalawigan ng Misamis, hindi pa kilala ang munsipalidad
noon sa pangalang Bukidnon sa halip Malay-balay at Bukidnon naman
para sa mga taong naninirahan dito. Kaunti lang ang mga katutubong
naninirahan noon sa Malay-balay, kaya na rin siguro ito ang
ipinangalan sa munisipalidad dahil nangangahulugan itong kaunting
mga bahay. naging regular na probinsya o lalawigan ang Bukidnon
pagsapit ng Setyembre 1, 1914 at opisyal na nadeklarang probinsya
ng Hilagang Mindanao noong Marso 10, 1917.