3.

GABAY SA BALANGKAS

Magsisilbing gabay ang balangkas sa

akademikong sulatin. Gabay ito upang
• Katangian ng Akademikong Sulatin
organisahin ang ideya ng sulatin. May tatlong
1. KOMPREHENSIBONG PAKSA uri ng balangkas: Balangkas na Paksa, Balangkas
ng Pangungusap at Balangkas na Talata. Sa
Batay ito sa interes ng manunulat. Kung
tulong ng pagbabalangkas, napadadali ng
ang pagsulat naman ay itinakdang ipagawa,
manunulat ang kanya pagsulat ng sulatin.
madalas nakabatay ang paksa sa isyung
Kadalasan ang balangkas din ang nagiging
napapanahon na may kaugnayan sa mga
burador ng anumang sulatin. Ang paunang
usaping panlipunan batay sa aspektong
balangkas ang magiging batayan sa
pangkabuhayan, pampolitika, pangkultura at iba
pagrerebisang pinal na sulatin.
pa. Mahalaga ang gampanin ng paksa sa
kabuuan ng akademikong sulatin. Sa paksa mag-
uumpisa ang pagpaplano upang
maisakatuparan ang makabuluhang
akademikong sulatin.

4. HALAGA NG DATOS

Nakasalalay ang tagumpay ng

akademikong sulatin sa datos. Maituturing na
pinakamahalagang yunit ng pannaliksik ang
datos ng anumang akda. Kung walang datos,
walang isusulat, susuriin o sasaliksikin.
Nahaahati sa dalawa ang pinagkukunan ng
2. ANGKOP NA LAYUNIN datos: PRIMARYA o pangunahing sanggunian AT
SEKONDARYANG SANGGUNIAN. Nakapaloob sa
Ang layunin ang magtatakda ng dahilan
pangunahing sanggunian ang mga orihinal na
kung bakit nais makabuo ng akademikong
dokumento na naglalaman ng mahahalagang
sulatin. Nakapaloob sa layunin ang mithiin ng
impormasyon ukol sa paksa. Sa sekondaryang
manunulat kung nais na magpahayag ng iba’t
sanggunian, makikita ang sariling interpretasyon
ibang impormasyon kaugnay ng katotohanan,
batay sa pangunahing impormasyon.
manghikayat na paniwalaan ang argumentong
inilahad, suportahan o pasubalian ang mga dati
nang impormasyon, at iba pang layuning
nakaugat sa dahilan ng pagbuo ng akademikong
sulatin.
5. EPEKTIBONG PAGSUSURI

Bahagi rin ng isang kumprehensibong

akademikong sulatin anag pagsusuri. Upang
maging epektibo, lohikal ang dapat ng gawing
pagsusuri. Hindi makahihikayat ng mambabasa
ang isang akademikong sulatin kung ang
nilalaman nito aay nakabatay lamang sa
pansariling pananaw ng sumusulat. Kailangang
lagpasan ang opinion at mapaluwang ang
katotohanan. Ang pagsusuri ay nakabatay sa
ugat o sanhi ng suliranin at nagpapakita ng
angkop na bunga kaugnay ng implikasyon nito
sa iniikutang paksa. Marapat lagpasan ng
epektibong pagsususri ang mga tsismis o sabi-
sabi. Ang paraan ng pagsususri ng isang
manunulat ang sukatan ng lalim ng kaniyang
ginagawang obra o akademikong sulatin.

Likas sa pagsusulat ang paggamit ng isip,

damdamin at kilos. Ang ugnayan ng ideya,
nararamdaman o saloobin, at tiyak na kilos ang
batayan ng isang komprehensibo at epektibong
pagsulat. Nakasalalay sa ugnayan ng isip,
damdamin at kilos ang nilalamang dapat
maipahayag sa anumang isususlat na
akademikong sulatin. Ito ang batayang sandigan
ng manunulat. Sa pamamagitan nito mas
nagiging malawak, malalim at matibay ang
anumang impormasyon upang makapaglahad,
makapagsalaysay, makapaglarawan,
makapangatwiran at makapanghikayat.
Dahil sa pangkalahatang paliwanag na taglay ng
konklusyon, may mga ilang paalala na dapat
tandaan para sa susulat:
1. Huwag magpasok ng bagong material.
Ang konklusyon ay iyong lugar
upang tapusin ang iyong sulatin, hindi
magtapon ng karagdagan puntos na hindi mo
nagawa sa katawan ng mga talata. Ibang usapin
ang magbigay ng tuntuning paanlahat o ilagay
ang iyong argumento sa mas malawak ng
kontekstong akademiko, kumpara sa
magpakilala ng panibagong ideya na wala ka
nang paglalagyan ng puwang.
2. Huwag pahinain ang iyong paninindigan sa
paghingi ng tawad sa isang bagay na
pinaliwanagmo na.
Kung sinunod ng iyong sulatin ang lahat
ng kumbensiyon ng akademikong pagsulat –
kung nakalikha ka ng tesis at nakapagbigay ng
ebidensiya upang patunayan ang iyong posisyon
– nasagot mo na ang inaasahan ng iyong
mambabasa.
3. Huwag magtapos sa “cliff hanger”, na
iniiwang bitin ang mga mambabasa.
Tandaan, na ang tanging layunin ng
iyong sulatin ay magbigay ng katibayan para sa
iyong tesis kung kaya’t ang konklusyon mo ay
naglalayon na masagot ang lahat ng mga
katanungan ng mambabasa. Kung ang iyong
sulatin ay kulang pa sa impormasyon, o
nangakong malutas ang isang paksa ngunit hindi
naman nagawa, hindi ito makatutulong sa iyong
argumento.
Ang isang akademikong sulatin ay
mahalagang mayroong pinagbabatayan.
Pundasyon ang isip na magluluwal ng
mabungang impormasyon. Ang impormasyon
ay dapat sangkapan ng lohikal, kritikal,
maugnayin at malikhaing paraan upang iugnay
ang kaalaman sa nilalaman ng akademikong
sulatin. Hindi maihihiwalay sa isip ang
damdamin o puso ng akademikong sulatin.
Bukod sa naararamdamang saya, lungkot, galit
at iba pang saloobin, litaw ang damdaming nais
maiparating ng akademikong sulatin na lalong
mabisa sa pamamagitan ng kaugnay ng mga
tiyak na pagtugon o kilos batay sa layunin ng
akademikong sulatin.
Yugto sa Pagbuo ng Akademikong Sulatin
Maihahalintulad ang yugto ng pagsulat
sa isang proseso o siklo na may umpisa at
katapusan. Pinaguugnay-ugnay ang suimula at
wakas ng iba pang mga hakbang upang maging
komprehensibo at epektibo ang isang
akademikong sulatin. Gawing gabay ang mga
katanungan upang talakayin ang iba’t ibang
yugto ng pagsulat.
BAGO SUMULAT
Sandigan bago sumulat ang dating
kaalaman at karanasan ng isang indibidwal na
bubuo ng akademikong sulatin. Mas
yumayaman ang dating kaalaman at karanasan
mula sa pagbabasa, panonood at pakikinig.
Kasama rin ang kahusayan sa pagmamasid at
pakikisalamuha sa iba’t ibang tao bilang
kuhanan ng impormasyonng ipapahayag. Bahagi
ng unang yugto ang pagbabalik-tanaw at
pagkilala sa sarili kung ano ang mga maaaring
ilagay sa gawaing sulatin. Kung napagtantong
kulang ang alam at karnasan, maaaari naman
itong payabungin.
PAGBUO NG UNANG DRAFT
Susi sa pagbuo ng unang draft ang papel
at panulat o maaaring gawin na ito sa mismong
kompyuter. Sa yugtong ito, matiyagang iniisa-isa
ang mga konsepto na lalamanin ng
akademikong sulatin. Mula sa binalangkas na
konsepto na maaaaring papaksa o
pangungusap, magiging gabay ito upang
pagyamanin ang nililinang na akademikong
sulatin. Bukas ang uang draft upang lalong
mapabuti ang akademikong sulatin.
PAG-E-EDIT AT PAGREREBISA
Sa yugtong ito inaayos ang unang draft.
Iniwawasto ang unang kamalian tulad ng
baybay, bantas at mismong ang ilalaman ng
akademikong sulatin. Sa yugto ng pag-e-edit
may mga tiyak na simbolo upang ituwid ang
mga nakitang mali. Mainam na hindi lamang
sarili ang tumingin ng gawa. Bagkus ay bukas-
isip na ipasuri ito sa kaibigan at kamag-aral.
Mula sa nakitang pagkakamali, ilalapat ang
pagrerebisa upang ayusin, ituwid at baguhin ang
akademikong sulatin. Ang nirebisang gawain
ang magiging ikalawang draft ng akademikong
sulatin.
HULI O PINAL NA DRAFT
Kitang kita ang kalinisan at kaayusan ng
akademikong sulatin. Pulidong isinulat at
handing ipasa sa guro at mabasa ng iba upang
ipabatid ang layunin kung bakit isinulat ang
akademikong sulatin.
PAGLALATHALA/PAGPAPALIMBAG
Ang mataas na uri ng akademikong
sulatin ay dapat mailathala o maipalimbag. Sa
yugtong ito, maibabahagi sa mas maraming
mambabasa ang impormasyong nais ipabatid
bilang ambag sa produksyon ng karunungan.
Tiyak na nailathala ang akademikong sulaatin sa
pahayagan, magasin, dyornal o aklat dahil sa
taglay nitong katangiang kahingian ng
akademikong sulatin.
 • ANO PA ANG IBANG HAKBANG SA
PAGBUO NG AKADEMIKONG SULATIN?
Nakabatay ang iba pang hakbang sa
pagbuo ng akademikong sulatin sa kakayahan at
istilo ng manunulat. Kagaya ng unang inilahad,
nakapaloob sa yugto bago ang pagsulat ang
pag-iisip, pagpaplano, pananaliksik at pag-
iimbento ng mga ideya. Mula sa magkakaugnay
na unang hakbang gagawin ang unang burador.
Amg unang nagawang draft ay bukas sa
pagrerebisa, pag-aayos, pagbabawas,
pagbabago mula sa sarili at pagpapabasa sa iba.
• PAANO MAKASUSULAT NG
AKADEMIKONG SULATIN ANG HINDI
SANAY SA GAWAING ITO?
Huwag matakot na sumulat. Lahat ay
na-uumpisa sa kawalan. Subalit ito ay
matututuhan kung handa kang harapin ang mga
kaugnay na hamon. Gawing gabay ang paksa na
posibleng ibinigay ng guro o batay sa sariling
interes. Itala ang sariling nalalaman mula sa
iskema o dating kaalaman sa anyong patala o
biswal na paraan. Sa ginawang pagtatala, agad
na matutukoy ang kulang na dapat punan sa
pamamagitan ng ibayong pagbabasa,
pagsasaliksik o paghahanap ng kasagutan.
Huwag munang maging particular sa daloy ng
isinusulat sapagkat maaayos din ito sa panahon
mismo ng pagbuo ng akademikong sulatin.
Bukod sa mga teknikal na yugto ng
pagbuo ng akademikong sulatin na tinalakay,
hindi dapat kalimutan ang mga
pagpapahalagang dapat kasangkapanin ng
manunulat sa lahat ng yugto ng pagsulat.
Kabilang sa pagpapahalaga ang tiyaga, bukas-
isip, pagiging matalino at mapanuri.
• PAKSA AT TESIS BILANG PANIMULA
Ang panimula ang nagpapakilala sa
paksa at tesis ng akademikong sulatin. Ito ay
tanging mahalagang bahagi ng sulatin dahil
nagsisilbi itong pang-akit sa mga mambabasa
upang basahin ang sulatin. Sa bahaging ito iikot
ang proposisyon, katuwiran o ideya batay sa
diskursong nais ihatid kung ito man ay
pagsasalaysay, paglalarawan, paglalahad o
pangangatuwiran. Dapat sa umpisa pa lamang
ay epektibo na ang pagpapahayag ng paksa at
tesis.
• PARAAN SA PAGSISIMULA NG TESIS O
INTRODUKSYON
 Matalinong magtanong, sasagot na
marunong
 Magpahayag ng katotohanan na dapat
paghandaan
 Magsalaysay ng may saysay
 Magbahagi ng sariling karanasan batay
sa usapan at iba pa
• NILALAMAN BILANG KATAWAN
Sa nilalaman, marapat na huwag
kalimutan ang estruktura at kaayusan ng
akademikong sulatin. Ito ang pinakamahalagang
bahagi ng akademikong sulatin sapagkat kung
sa pagkain, ito ang pinakamasustansiyang
bahagi na dapat makuha ng mambabasa. Ang
epektibong katawan ng isang sulatin ay
nakabatay sa maigting na ugnayan ng estruktura
at impormasyon na nakahanay nang lohikal na
paraan.
 • Batayan upang makabuo ng isang Ang ugnayan ng lagom at konklusyon ang tiyak
lohikal na katawang taglay ng na babalikan ng mga mambabasa dahil sa
akademikong sulatin iniwanang mensahe na hindi malilimutan.

 Ugnayan ng Nilalaman at Estruktura • Paraan ng Mabisang Pagwawakas sa

Akademikong Sulatin
• Kronolohikal na paglalahad
• Iiwanang mapanghamong katanungan
• Pagpopook o paglulugar
• Paglalahad ng matalinong paghula
• Pagbibigay-diin o tuon
• Pagwawakas mula sa isang siniping
• Pagtutulad o pag-iiba
pahayag
• Paglalahad ng sanhi at bunga
• Pagmumungkahi
• Pagtukoy sa suliranin at
solusyon

 Elaborasyon o Pagpapalawak

• Paglalantad ng mga Patunay o

Testimonya

• Paglalahad ng Estadistika

• Pagbibigay ng Halimbawa

• LAGOM AT KONKLUSYON BILANG

WAKAS

Bilang panghuling bahagi ng

akademikong sulatin, marapat itong mag-iwan
ng mahalagang puntos na dapat Matandaan o
maikintal sa puso at isipan ng mambabasa. Kung
kaya’t marapat na ito ay nakatatawag ng pansin.
Hamon sa pangwakas na maipahayag ang
pinakanais na mensaheng iparating taglay ang
impluwensyang nais maipanatili. Sa huling
bahagi mababasa ang lagom o buod ng buong
sulatin na inilahad sa pinakamaikling paraan.

Samantala, ang konklusyon ay

tumutukoy sa mga kasagutan sa katanungan
mula sa pagsusuri ng mga nakalap na datos.