ANALIZA DISKURSA- JEZIK KOMUNIKACIJSKIH TEHNOLOGIJA

- seminarski rad iz predmeta Lingvistika teksta-

SADRŽAJ
1. UVOD..................................................................................................................................2

2. DISKURS I ANALIZA DISKURSA..................................................................................3

3. ANALIZA DISKURSA- JEZIK KOMUNIKACIJSKIH TEHNOLOGIJA.......................6

3.1. Elektronički diskurs kao nova raznolikost jezika.........................................................7

3.2. Karakteristike elektroničkog diskursa..........................................................................8

3.3. Analiza internet diskursa..............................................................................................8

3.4. Karakteristike internet diskursa....................................................................................9

3.5. Podžanrovi internet diskursa......................................................................................10

4. ZAKLJUČAK....................................................................................................................12

POPIS SLIKA I TABELA........................................................................................................13

LITERATURA.........................................................................................................................14

1. UVOD
Seminarski rad ima za cilj prikazati analizu diskursa, analizu jezika komunikacijskih
tehnologija.

Diskurzivna analiza, analiza diskursa (analiza rasprave) naziv je za mnoge različite pristupe u
proučavanju teksta ili nekoga drugog empirijskog materijala a razvila se iz različitih
teoretskih tradicija i disciplinarnih područja. Strogo govoreći ne postoji jedna jedinstvena
analiza diskursa, nego mnogo različitih stilova analize koji se zovu jednim imenom.
Zajedničko svim tim analizama jest da odbacuju realno shvatanje da je jezik samo
jednostavno, neutralno sredstvo odražavanja ili opisivanja riječi, nego je analiza rasprave
jedna od glavnih karakteristika za konstrukciju socijalne stvarnosti.

U računarski posredovanoj komunikaciji suočeni smo s barem djelomično modificiranim

komunikacijskim kontekstom. Zbog djelomice promijenjenog komunikacijskog konteksta
(anonimnost, manjak nekih elemenata tipičnih za “normalnu”, dakle neposrednu
konverzaciju) i same karakteristike komunikacije su donekle promijenjene. Tehnološke
karakteristike (sinkronost – asinkronost) pojedinih tipova računarski posredovane
komunikacije utiču na jezičke prakse sudionika.

Internet je globalan, elektronički i interaktivni medij. Imejl prepiska, internet forumi, čat
komunikacija, i ostali podžanrovi potisnuli su konvencionalne oblike komunikacije kao što su
pismo, razgovor uživo i sl. U radu koji slijedi bavićemo se pristupom analize diskursa u
oblasti interneta, zatim određenim pojmovima vezanim za ovaj diskurs, njegovim
preklapanjem sa govornim i pisanim žanrovima, kao i specifičnostima analiziranog jezika.

Elektronički diskurs je nova raznolikost jezika koja dovodi do značajnih varijacija pisane
strukture jezika. Elektronički diskurs stvara svojevrsni poluslovni govor koji je između
govora i pisanja i ima svoje karakteristike i grafologiju.

2. DISKURS I ANALIZA DISKURSA

Diskurs obuhvata jedan ili više tekstova koji se proizvode iz određene društvene pozicije i/ili
u određenom kontekstu. Stoga u znanstvenoj, stručnoj i svakodnevnoj jezičnoj upotrebi
dominiraju sintagme poput politički diskurs, pravni diskurs, medicinski diskurs, medijski
diskurs, ideološki diskurs, feministički diskurs, akademski diskurs i druge.

Francuski lingvist Émile Benveniste (1966) u Problems in General Lingusistics riječ diskurs
objašnjava iz lingvističke i filozofske perspektive naglašavajući njegov subjektivan modus. U
njegovom se tumačenju subjektivan modus odnosi na osobnu uključenost emitenta u
društvenu stvarnost, a objašnjava se u odnosu na riječ récit, odnosno neosoban, objektivan
odnos prema dijelu društvene stvarnosti. Razvidno je da se subjektivnost i objektivnost
odnose na deiksu. Diskurs se skladno Benveniste razumijeva kao dio društvene stvarnosti koji
je lično doživljen, lično prepričan, lično konstruisan. (Palašić, 2014)

Lingvist Norman Fairclough definiše diskurs kao komunikacijski događaj koji obuhvata
izjave unutar određene domene, kao što je politička ili medijska, a naspram tematskog
koncepta. Skladno tome, diskurs se temelji na društvenoj interakciji recipijenta i emitenta u
stvarnoj, realiziranoj komunikacijskoj situaciji.

Fairclough ističe nadalje kako se društveno kulturne promjene iskazuju kroz diskurse na trima
sinkronim razinama: razini sistema znanja i uvjerenja, razini društvenih odnosa te na razini
ličnog identiteta. Društvena se realnost stoga konstruira sinergijskim učinkom navedenih
razina.

Jednoznačno određenje značenja termina diskurs nije moguće. Jednom ga koristimo da

označimo neki žanrovski izražaj, poput novinskog diskursa, drugi put da označimo specifičan
način na koji neko govori, treći put da označimo sam razgovor ili interakciju.
Sociolingvistika, psiholingvistika, konverzacijska analiza, semiotika, različite studije diskursa
u središtu svoje analize imaju diskurs. Budući da su pristupi brojni, u paralelnom prikazu
definicija i pristupa analizi diskursa, vodit ću se kategorizacijom koju donose Schiffrin i
saradnici:

 Diskurs kao sve iznad rečenične razine,

 Diskurs kao jezik u upotrebi,
 Diskurs kao širi raspon društvenih praksi.

Jezik
 Analiza
diskursa

Vježba Kontekst

Slika br.1 Analiza diskursa

Analiza diskursa ima različita istraživačka težišta, skladno pravcu unutar kojeg se provodi
analiza. Kao i kod tekstne lingvistike, ne postoji jedan pristup analizi, niti jasna ograničenja
između više pristupa. Početak analize diskursa nalazimo u teoriji kritičke analize jezika.
Unutar kritičke lingvistike jezika, značenje ne proizilazi iz prirodnog odnosa označen i
označeno, nego iz sistema suprotnosti unutar kojeg se taj pojam nalazi. Istražuje se
međuodnos značenja i riječi. Nastavno na tu prvu fazu kritičke lingvistike jezika, razvija se
analiza diskursa pod uticajem etnometodologije 1 i konverzacijske analize. Počinje se
propitivati međuodnos značenja i društvenih interakcija. Pristup se naslanja na Searlovu
teoriju o govornim činovima, odnosno pragmalingvistički pristup. U oba navedena pristupa
naglasak je na analizi izgovorenog i/ili napisanog teksta, na analizi sadržaja izjave. Daljnji se
razvoj analize diskursa temelji na poststrukturalističkom poimanju društvene stvarnosti U
središtu zanimanja je analiza narativne strukture teksta koja je usidrena u određeni historijski
kontekst. ( Jäger, 2004)

Činjenica da analiza diskursa potiče od kritika tradicionalne društvene znanosti znači da se

ona temelji na korjenitim epistemološkim osnovama koje se dosta razlikuju od drugih
metodologija. Taj se smjer često naziva interpretizam ili konstruktivizam. Premda u literaturi
ne postoji jedinstvena definicija tih temeljnih istraživačkih paradigmi postoje neke ključne
karakteristike:

 kritičko stajalište prema spoznaji koja se uzima zdravo za gotovo i skepticizam prema
stajalištu da nam naša opažanja društvene stvarnosti daju jednostavnu i tačnu sliku tog
realiteta;

1
Etnometodologija (etno + metodologija) predstavlja smjer u sociologiji koji je osnovao Harold Garfinkel, a
nastao je kao kritika funkcionalističke teorije društvenog djelovanja i pozitivističkog ili objektivističkoga
poimanja stvarnosti.
  spoznaja da su načini na koje mi najčešće spoznajemo socijalnu stvarnost povijesno i
sociokulturno specifični pa prema tome i relativni;
 osuda stajališta da se cjelokupno znanje gradi pod uticajem društva, tj. da su naši
današnji načini spoznaje o svijetu određeni ne samom prirodom svijeta nego i
društvenim napretkom;
 obaveza da se istraže načini na koji su ta znanja socijalno oblikovana to jest
konstruirana.

Jedna od posljedica toga epistemološkog stajališta jest da se analiza rasprave ne može

razmatrati u sklopu tradicionalnih metodoloških paradigmi, nego u sklopu alternativnih
pristupa u koje uključujemo: simbolički interakcionizam, etnometodologiju, fenomenologiju 2,
konstruktivizam i postmodernu.( Halmi, Belušić, Ogresta, 2004)

2
Fenomenologija (fenomen + logija) predstavlja nauku o fenomenima. Filozofski pokret koji je utemeljio E.
Husserl.
 3. ANALIZA DISKURSA- JEZIK KOMUNIKACIJSKIH TEHNOLOGIJA

Analiza diskursa obuhvata širok raspon teorija, tema i pristupa za objašnjenje jezika koji se
koristi. U skladu s Bloom i Bloor, mi diskurs shvatamo kao „simboličku ljudsku interakciju u
mnogim njenim oblicima“, bilo kroz govorni ili pisani jezik, bilo kroz ne-jezične izvore poput
slike, simbola, zvuka i geste. Pozdravljamo doprinose koji se bave različitim aspektima
diskursa u tehničkim komunikacijskim postavkama.

Prilozi se mogu usredotočiti na niz jezičnih (gramatički, semantički, pragmatični, stilistički,

retorički, razgovorni, narativni, međukulturni, kritički, kognitivni diskurs) i nejezičke jezike
koji se mogu koristiti za ispitivanje odnosa forme i funkcije u bilo kojem tehničkom žanru
komunikacije tokom životnog ciklusa proizvoda (npr. upute za upotrebu, tehničke postupke,
obavijesti o upozorenju, često postavljana pitanja, dokumenti o obuci ...).

Na primjer, prilozi se mogu usredotočiti na način na koji se jezik koristi za komuniciranje i

interakciju u tehničkim komunikacijskim kontekstima ili na način na koji modusi poput
teksta, govora, slike, simbola, grafike i zvuka komuniciraju u izlazima tehničke komunikacije.
S obzirom na to da se diskurs ne odnosi samo na stvarni tekst, već može uključivati i cijeli
komunikativni akt koji uključuje proizvodnju i razumijevanje, tj. „akcije ljudi, interakcije,
vrijednosti, vjerovanja i upotreba predmeta, alata i okruženja u društvenim ili institucionalnim
okruženjima“, prilozi mogu također rješavati pitanja poput konteksta, pozadinskih
informacija, konvencija ili drugog zajedničkog znanja između pisca i njegove (sve više
multikulturalne ili međunarodne) publike, čime se proširuje obim s mikro na makrorazine
diskursa. ( M Bloor, T Bloor, 2015)

David Crystal u svojoj knjizi Language and the Internet navodi jednostavan, ali učinkovit i
slikovit primjer: elektroničku poštu “pišemo”, a ne “govorimo” je, no sasvim je suprotno –
naprimjer – u pričalicama, gdje ljudi “pričaju”, odnosno “govore”. Upotreba glagola “pisati” i
“govoriti” do neke mjere ukazuje na činjenicu kako korisnici te komunikacije razumiju
pojedinačne tipove računalno posredovane komunikacije i – naročito – kako te tipove
komunikacije koriste. Međutim ne postoje jednostavne interpretacije te vrste komuniciranja.
Računalno posredovana komunikacije suočila je korisnike s novom mogućnošću pisanja koja
uključuje neke ključne karakteristike govora, pogotovo ako je riječ o sinkronim tipovima
računalne komunikacije (primjerice pričalice) gdje se komunikacija odvija “uživo”. Takvo
komuniciranje, odnosno razgovor postoji jedino kroz pisanje, što je posebna novina. Želimo
upozoriti da kod pisanja kao i kod razgovora postoje određene strategije karakteristične za
svaki od navedenih tipova komunikacije, no postoje i slučajevi kad se strategije koje su
tipično vezane za govorni jezik primjenjuju na pisani jezik i obrnuto. Takve se aplikacije
događaju na osnovi ocjene konteksta i cilja komunikacije. Tako možemo pronaći
“nespontani” govor ili pak “spontani” pisani jezik; koji je karakterističan za računalno
posredovanu komunikaciju. U sinkronim pričalicama nekako se očekuje da će ljudi
“govoriti”, odnosno “pričati” bez obzira na činjenicu što će zapravo morati tipkati na računaru
(= pisati). To pisanje, odnosno udaranje po tipkovnici uključuje dakle karakteristike
spontanoga govora koji se odvija “uživo” i koji kontrolišu drugi sudionici prisutni u pričalici.
S obzirom na komunikacijsku situaciju korisnici dakle mogu birati između različitih
“spontanih” jezičnih upotreba. Na taj izbor utiče više faktora, pogotovo intencija
komunikacije i utvrđene jezične prakse koje su formirali korisnici te komunikacije. (Noblia,
1998, str. 6 - 7)

3.1. Elektronički diskurs kao nova raznolikost jezika

E-diskurs je nova raznolikost jezika koja dovodi do značajnih varijacija u pisanoj strukturi
jezika. Istraživači su koristili razne izraze za označavanje jezika koji mladi koriste u
elektroničkoj komunikaciji. Prema Davis i Brewer (1997), izraz e-diskurs koncentrira se na
način na koji pojedinci koriste jezik za razmjenu ideja i stavova, a ne na medij ili načine na
koje prenose svoju komunikaciju. Herring navodi da se '' E-diskurs odnosi na tekstualni CMC,
u kojem sudionici komuniciraju pomoću pisane riječi, npr., upisivanjem poruke na tipkovnicu
jednog računara koju čita drugi na zaslonima računara, bilo odmah (sinkroni CMC) ili kasnije
(asinhroni CMC) ''. Davis Brewe e-diskurs definišu kao "jedan oblik interaktivne elektroničke
komunikacije u kojoj osoba koja koristi tastaturu piše jezik".

Davis i Brewer navode da se termin elektronički diskurs odnosi na pisani razgovor '' pisanje
koje stoji na mjestu glasova ''.
 Tabela br.1 Primjer elektroničkog diskursa

3.2. Karakteristike elektroničkog diskursa

Brzi razvoj e-komunikacije odigrao je važnu ulogu u uticaju na prirodu jezičnih sorti. E-
diskurs se donekle smatra inovativnom raznolikošću diskursa sa svojim osobinama. Lee kaže
da se e-diskurs u CMC-u smatra popularnom raznolikošću CMC-a koji dopušta korisnicima
međusobnu komunikaciju, e-diskurs stvara svojevrsni poluslovni govor koji je između govora
i pisanja. Stoga je slična komunikaciji licem u lice u pogledu interaktivnosti. Crystal kaže da
je elektronički diskurs, kao način razmjene informacija, neuobičajen, u usporedbi s
interakcijom licem u lice - ali oni su razgovori. Lee, Toyoda i Harrison, nadalje bilježe
prisutnost karakteristika e-diskursa poput skraćenica, nekonvencionalnih interpunkcijskih
rečenica i pogrešnih napisa zbog spontanosti, stoga učenici teže pišu kratko i neformalno. Ta
spontanost je razlog koji dovodi do pravopisnih pogrešaka i korištenja nestandardnih
interpunkcijskih, izgovornih i velikih slova u e-diskursu.

Davis i Brewer (1997) izjavljuju da je e-diskurs razgovor, jer on prikazuje brojne

karakteristike performansi općenito karakteristične za komunikacijske događaje i ponašanja u
toku ili" in situ ", kao što su ponavljanje, izravna adresa, neslaganja i oznake osobna
uključenost ", uključujući sintaktičke i leksičke stavke. Abrams (2003) tvrdi da se e-diskurs
razlikuje od verbalnog diskursa u svojoj pisanoj verziji, koja se uvelike oslanja na vještinu
čitanja i pisanja; stoga korisnicima može trebati više vremena da shvate ulaz i izlaz. Druga
karakteristika pronađena u istraživanjima na području e-diskursa jest pojam jezične
ekonomije. Oni ističu razne tehnike korištenja ekonomičnog jezika u e-diskursu, poput
skraćenica, isječaka, ortografske redukcije, elipse skraćenja (posebno, brisanja zamjenica).
(Murray, 1990)

3.3. Analiza internet diskursa

Posljednjih godina, internet je zavladao našim životima, čime su konvencionalni oblici

komuniciranja (pismo, faks, komunikacija uživo) skoro ili potpuno potisnuti u drugi plan. Ova
revolucija podstakla je pojavu novog tipa diskursa, koji se umnogome razlikuje od
tradicionalnih oblika. Samim tim, teorijski temelji za ovaj diskurs nisu još uvijek postavljeni.
Herring, koji ima za cilj da odvoji ovaj diskurs u specifičnu cjelinu u odnosu na govorni i
pisani, suprotno od početnih teorija, čija su polazišta bila susreti analize konverzacije i analize
teksta. Analitičari onlajn diskursa ne udaljavaju se od analitičara govornog i pisanog diskursa
u smislu potreba klasifikacije, ali je akcenat istraživanja na karakteristikama jezika koje
predviđaju varijaciju u diskursu, čime se bavi Heringova. ( Herring S, 2007) Njeno
istraživanje objedinjuje prethodna istraživanja u vezi sa analizom konverzacije u jednu
cjelinu. Ona za osnovu svog rada uzima Bajberov pristup organizaciji diskursa, koji prati
sljedeće karakteristike izabranog onlajn žanra:

 modalitet (govorni ili pisani),

 broj učesnika u komunikaciji,
 tip teksta/ diskursa, i
 žanr/ registar kome ovaj pripada.

Ipak, rani pristupi klasifikaciji ovog diskursa u odnosu na govor i pisanje bavili su se samo
jednim njegovim oblikom, zanemarujući činjenicu da u ovom diskursu postoji asinhrona i
sinhrona komunikacija. Kasniji istraživači suzili su fokus pažnje na pojedine oblike onlajn
diskursa opisujući karakteristične komunikativne crte svakog od njih. Pregled sheme koju
ona predlaže, i koja predstavlja preliminarni pokušaj da se klasifikuje ovaj jezički materijal,
vezan je za dva osnovna tipa uticaja: medij (tehnologija) i društveni (kontekstualni). Prvi set
kategorija opisuje tehnološke karakteristike onlajn sistema komunikacije, koji su određeni
protokolom, serverima, klijentima, kao i pratećim hardverom, softverom i drugim
komponentama kompjutera. Drugi niz sačinjavaju društveni faktori vezani za situaciju ili
kontekst komunikacije, uključujući informaciju o učesnicima, temu o kojoj razgovaraju,
jeziku kojim govore i sl. Uključivanje ovih faktora pretpostavlja da faktor konteksta značajno,
ali ne uvijek, oblikuje komunikaciju. Kao i u tradicionalnom modelu, ovi faktori mogu biti
prošireni na osnovu kriterija uticanja na diskurs. Ipak, oni ne moraju međusobno uslovljavati
jedan drugog, kao što je slučaj sa situacionim faktorom i faktorom medijuma. Shema se
primjenjuje tako što se korpus analizira kroz svaku kategoriju pripajanjem određenih
vrijednosti, pri čemu se može desiti da neke od njih ne mogu biti pridružene. Kako se internet
širi, broj podtipova diskursa (podžanrova) se povećava, a time i mogućnost proširivanja
postojećih modela. Jedan od nedostataka prethodne sheme je njena neorganizovanost, tj.
činjenica da predstavlja listu kategorija. Drugi nedostatak je činjenica da shema obuhvata
samo tekstualni sadržaj.
 3.4. Karakteristike internet diskursa

Karakteristike internet diskursa odnose se, uglavnom, na nadomještanje nedostataka glasa.

Ipak, nepravedno je i nemoguće lišiti virtualnu komunikaciju njenih ekscentričnosti, uprkos
činjenici da mnogi ljudi nisu informisani o njenim specifičnostima, tj. da je jedan dio naše
populacije digitalno nepismen. Jedna od takvih je specifičnost konteksta u kome se ovaj
diskurs javlja. Onlajn prepiska se u određenim podžanrovima interneta dešava između
anonimnih ili pseudonimnih komunikatora iz specifičnih govornih zajednica.

Uprkos činjenici da svaki komunikator ima pravo na slobodu govora u svakodnevnom životu,
može se desiti da bude kažnjen ili odbačen zbog stavova ili mišljenja sa kojima se naši
sagovornici ne slažu. Iz tog razloga, ova komunikacija se čini spontanijom od govorne
interakcije.

Lični način pisanja jedna je od karakteristika koje jezik interneta razlikuju od tradicionalnih
oblika diskursa. Ove karakteristike idu od jednostavnih oblika pisanja bez naglašenih
tipografskih varijacija (imejl, čet grupe) do kombinacija različitih boja i stilova fonta, kod
određenih web stranica. Među novim karakteristikama ovog diskursa izdvajaju se emotikoni,
akronimi, skraćenice. Ove oblike nazivamo alternativnim komunikativnim oblicima. Njihova
upotreba zavisi od komunikatorovog stila i retoričkih strategija, kao i od njegovog iskustva i
vještine.

Pored alternativnih komunikativnih oblika neizostavne su i greške u pisanju, koje su

posljedica brzog kucanja. Kao što smo vidjeli, onlajn komunikatori koriste raznovrsne
strategije da nadomjeste facijalnu ekspresiju i kinezičke/proksemičke karakteristike. Ove
konvencije predstavljaju karakteristiku koju internet diskurs „pozajmljuje“ od govornog
jezika, ali i njegovu posebnost.

Za razliku od pisanog diskursa, gdje se pokušaj da se prenese ne samo poruka, već i

intonacija, akcenat, brzina, i ton glasa kojim bismo željeli izgovoriti tu poruku, uvijek
završava pretjeranom upotrebom znakova interpunkcije ili određenih slova, u internet
diskursu se od skora pri istoj svrsi upotrebljavaju suptilnije tehnike. Svenson daje opcije koje
onlajn komunikatori koriste kako bi nadomjestili nedostatak glasa.
Učesnici u internet komunikaciji ponekada upotrebljavaju sva velika slova, kako bi predstavili
glasniju poruku ili dio poruke. Da bismo naglasili izraz ili riječ možemo koristiti drugi tip
slova ili slova u boldu/italiku kao i ostale grafičke konvencije kojima se postiže isti efekat,
kao što su slova druge boje. Ipak, preporučivo je naglašavati stavljanjem zvjezdica,
_podvlaka_ ispred i iza fraze/riječi, ili razmakom između slova – što znači „glasno i jasno“.
(Crystal, 2008)

3.5. Podžanrovi internet diskursa

Kod Kristala nalazimo sljedeće podžanrove jezika interneta odnosno ediskurse: imejl, čet
grupe, veb, blogovi, virtualni svjetovi, instant poruke. Imejl komunikacija predstavlja
upotrebu kompjutera za slanje poruka među korisnicima ovog podžanra diskursa. Mada, u
odnosu na web zauzima mali prostor na internetu, imejl predstavlja okosnicu interneta.

Čet grupe su diskusije na određenu temu. Mogu biti sinhrone (u stvarnom vremenu) ili
asinhrone (komunikacija sa zastojima). Neke čat grupe su globalne, dok su određene
ograničene na određeno mjesto ili region. Kao kod imejla, faktor sinhronosti utiče na
raznovrsnost registra. Virtualni svjetovi predstavljaju zamišljene sredine u kojima korisnici
započinju komunikaciju kroz igru. Prva takva sredina bila je MUD (“multi-user dungeon”) iz
sedamdesetih godina dvadesetog vijeka. Lingvističke mogućnosti su neiscrpne, ali se
uglavnom ograničavaju na potrebe igre. Veb (W3, www) predstavlja skup kompjutera
povezanih na internet zajedno sa svim dokumentima kojima svi korisnici mogu pristupiti.
Instantne poruke dozvoljavaju elektronsku komunikaciju među ljudima koji poznaju jedni
druge. Učesnici u komunikaciji imaju uvid u tekst dok se kuca. Lista kontakata prisutnih se
nalazi na ekranu (“buddy list”/ “contact list”), kao i informacija o statusu
(onlajn/oflajn/zauzet/udaljen) itd.

Blog se kao podžanr internet diskursa pojavio početkom dvadeset prvog vijeka. Mnogi
blogovi su lični dnevnici, čija dužina varira od kratkih poruka do eseja. Neki blogovi su slični
monolozima, dok su drugi interaktivni.

Pomenuti e-diskursi ne isključuju jedan drugog. Dešava se da se oni međusobno prepliću, kao
što je slučaj gdje virtuelni MUD sadrži asinhrone čet grupe dozvoljavajući učesnicima da
komuniciraju putem internet foruma. Internet je jedna fluidna sredina koja je u neprestanom
stanju tranzicije i u kojoj učesnici istražuju uvodeći nove kombinacije elemenata. Kod
Milarda nalazimo iskaz jednog učesnika u internet komunikaciji u vezi sa agresivnim jezikom
(engl. flamming): „Na internetu možemo govoriti kako hoćemo, pitanje je samo kakav tip
komunikacije tražimo“.

4. ZAKLJUČAK

Diskurs obuhvata jedan ili više tekstova koji se proizvode iz određene društvene pozicije i/ili
u određenom kontekstu.

Analiza diskursa ima različita istraživačka težišta, skladno pravcu unutar kojeg se provodi
analiza. Kao i kod tekstne lingvistike, ne postoji jedan pristup analizi, niti jasna ograničenja
između više pristupa. Početak analize diskursa nalazimo u teoriji kritičke analize jezika. U
skladu s Bloom i Bloor, mi diskurs shvatamo kao „simboličku ljudsku interakciju u mnogim
njenim oblicima“, bilo kroz govorni ili pisani jezik, bilo kroz ne-jezične izvore poput slike,
simbola, zvuka i geste. Pozdravljamo doprinose koji se bave različitim aspektima diskursa u
tehničkim komunikacijskim postavkama.

E-diskurs je nova raznolikost jezika koja dovodi do značajnih varijacija u pisanoj strukturi
jezika. Istraživači su koristili razne izraze za označavanje jezika koji mladi koriste u
elektroničkoj komunikaciji.

E-diskurs se donekle smatra inovativnom raznolikošću diskursa sa svojim osobinama. Lee

kaže da se e-diskurs u CMC-u smatra popularnom raznolikošću CMC-a koji dopušta
korisnicima međusobnu komunikaciju, e-diskurs stvara svojevrsni poluslovni govor koji je
između govora i pisanja. Stoga je slična komunikaciji licem u lice u pogledu interaktivnosti.

Karakteristike internet diskursa odnose se, uglavnom, na nadomještanje nedostataka glasa.

Ipak, nepravedno je i nemoguće lišiti virtualnu komunikaciju njenih ekscentričnosti, uprkos
činjenici da mnogi ljudi nisu informisani o njenim specifičnostima, tj. da je jedan dio naše
populacije digitalno nepismen. Jedna od takvih je specifičnost konteksta u kome se ovaj
diskurs javlja.
POPIS SLIKA I TABELA

Naziv slike/tabele Broj stranice

Slika br.1 Analiza diskursa 4
Tabela br.1 Primjer elektroničkog diskursa 7
LITERATURA

Knjige i članci:
 Bloor, M., Bloor, T., The Practice of Critical Discourse Analysis: An Introduction,
Routledge London and New York, 2015.godine
 Crystal, D., Language and the Internet, Cambridge University Press, Cambridge,
2001.godine
 Crystal, D., A Dictionary of Linguistics and Phonetics (5th ed.), Blackwell, Oxford,
2003.godine
 Davis, B., H., Brewer, J., Electronic discourse: Linguistic individuals in virtual space,
Suny Press, 1997.godine
 Halmi, A., Belušić, R., Ogresta, J., Socijalnokonstruktivistički pristup analizi
medijskog diskursa, Medijska istraživanja, god. 10, br. 2, Pregledni rad, 2004.godine
 Jäger, S., Kritische Diskursanalyse, Eine Einführung, Edition DISS, Münster,
2004.godine
 Millard, W., I flamed Freud: a case study in teletextual incendiarism, In Porter,
1996.godine
 Naughton, J., A brief history of the future: the origins of the internet, Weidenfield and
Nicolson, London, 1999.godine
 Noblia, M., V., The Computer-Mediated Communication, A New Way of
Understanding The Language, International Conference, 1998.godine
 Palašić, N., Persuasive Strategien und Sprachelemente im politischen Wahlkampf in
Österreich, Neobjavljena disertacija, Sveučilište u Beču, Beč, 2014.godine
 Schiffrin, D., Tannen, D. i Hamilton, H., What is discourse analysis?, The Handbook
of Discourse Analysis (2nd edition), Wiley Blackwell, New Jersey, 2015.godine
Internet izvori:

 Herring, S., C., A faceted classification scheme for computer-mediated discourse, In

Language@internet, Vol. 4, 2007.godine,
http://www.languageainternet.de/articles/761
 Murray, D., E., CmC, English Today, 23, 1990.godine,
http://dx.doi.org/10.1017/S0266078400004934
 https://www.researchgate.net/figure/The-triangle-of-discourse-analysis-language-
practice-context_fig1_298817116