θΕΟΔΩΡΗΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ

ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ

DΤΑΝ
.
ΑΙ ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ rINDNTAI. ..
'

Π Α Ρ. Α Δ Ο Σ Ε Ι Σ

ΚΑΙ ΑΙ ΠΑΡΑΔDΣΕΙΣ.,.. nΑ Ρ Α Β Α Σ Ε Ι Σ !

, ι

'Οφειλομένη άπάν'Τηαις

είς 'Τον δα. Μοναχόν π. Πασλον (πρ. Χοζεβί'Την)

άΡ'Tιφaνη προατάτην 'Της άνω'Τέρω άΥ'Τινομίας.

«Συ δέ μοι γίνωσ~ε, άγαπητέ,

δη όντως ΑΙΡΕΣΙΣ ΚΑΙ ΠΛΑΝΗ ΕΣΤΙ
το διώκειν καΙ κωλύειν τους πιuτoυς
ι

της θείας Τραπέζης οτε 6ούλοιντο ... :/).

•Αθανάσιος δ Πάριος
.r

.~

,
•
ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ - ΑΘΗΝΑΙ 1973

, D.,:.. ".; Ο' . .. ; ... ' .

' ~ ~
-

Εις το περιοδικΌν ΑΓΙΟΣ ΣΙΜΩΝ (τεϋχος Ίαν. έ.ε.), -' .­

ό όσιώτατος Μοναχος n. Πασλο.ς (πρ, Χοζειβίτης), έπιχειρων
να κρίνη το ,εργον ήμων: ~ ΕΥΧΑ:ΡΙΣΤΙΑΚΗΣΥΜΜΕΤΟΧΉ
ΕΝ ΑΓΙ!l ΟΡΕΙ μετέρχεται, δΙiστυχως, δύο και μοναδικας
ιιεθόδους, π)ν της παρερμηνείας~ ικαι της διαστροφης. Ούδέ­
ποτε
, ,
.θα ιετυγχανεν
' ",
απαντησεως ιμας,
,,
lεαν Ι
δ"
εν
,
εσκεπτομε, α,
θ

άφ> ένος μέν, τον σκανδαλισμαν των άπλων ,άναΥνωστων του

πληροφορουμένων έξ αύτου !και μ 6 ν ο ν ηερι κρεωφα­
γούντων ιάφ> έσπέρας Μοναχων .και ·έν oυvexelQ. π)ν πρωί'αν
μεταλαμβανόντων (!) και π)ν εύθύνην ήμων, Δφ> έτέρου, ε­
νανη της lάληΘείας των ιερων ~oγίων, τα όποία τοσουτον
­ ι

βαναύσως έπεχείρησε να παραμορφώση.

ΕΙναι τοιαύτη ή παραπoίησις~ την όποίαν ύπέστη τ6 τε

γράμμα ικαι ηνευιμα των γραφομένων μας ύπο του άνωτέρω
επικρπου, ωστε πολλάκις διερωτήθημεν έαν οντως «έγίνω­
σκεν u~"
ανεγινωσκεν».
CH ε·' κλ'
εKη~oτης του
r,
ομως
"
'Κατα την

κρπικην και ή, . ,δεξια ύηεlκφυγη' των μη συμφερουσων εις

αύτον θέσεί.ίJν μας, άπέδειξεν ση αντως .έγίνωσκε, δια και το
κρϊl1α «'μείζον» ... ­
Περίπτωσις έατίσης ασαφείας τινας έκ ·μέρους μας εΙναι .ι

άιδύνατον ν' ά..πετέλεοε την δημ~oυργoν αίτίαν 111δς τοιαύτης

ΚΡΙΤ1ικης, καΘόσον -έκ της !πρώτης 'η-δη πολυγραφημένης ήμων
·Α.πολογίας (1970), 'άνεφέρθη.μεν σαφως και λεπτομερως εις
το τ ί πιστεύσμεν και δ ι α τ ί, πρδΥμα το όποΙον έπα­
νελά:βομεν μετα 'μεγαλυτέρας ,έμφάσεως και έκ των προλε­
Υομένων της άνωτέρω μελέτης μας: Παρnιθέτ,ομεν :προς άπό­
δειξιν την σχ-εηιΚην περικοπήν.
 3

Τονίζαμεν δε ταυτο ηδη έκ των προλεΥομένων, διότι εΙναι

ΑΠ ΙΣΤΕΥΤ,ΟΣ Η ΣΥΓΧΥΣ ΙΣ 'Πάντων των ,καθ' ήμων συγ­
γραψάντων, οϊηνες μ.η δυνάμενοι ( ;) να διακρίνουν και ~α­
λως έννοήσουν το περι συνεχους θείας lν'Iεταλήψεως κήρυ­
γμα της Έκκλησίας - ύπο των προλήψεων και έθων άγό­
μενOl ώσεl άνελεύθεροι δέσμιοι - άπαηουν σπως έψα.ρμό­
ζηται αϋτη (ητοι ~ συνεχης θ. -Μετάληψις) μ ό ν ο ν κατό­
πιν νηστείας ώρισμένων lή:μερων, άγνοουντες ηιν iλαρoτρα­
γ1!κην ιάνηνομίαν των λόγων των, έψ' δσον τυχ,ον 'έφαρμογη
τοι·αύτης νηστείας όρισηκως, ΑΠΟΚΛΕ ΙΕ Ι την έφαΡΙl0Υην
της συνεχοσς Μεταλήψεως)
:'
Και Iένψ ,έπανειληιμμένως τoνfζ.oμεν δη ή νηστεία Ί11ν
όποίαν ,άπαηουν δύναται και ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ να 'έφαρμό­
ζηται άπο τους άραιως ιηροσερχομένους, έκεϊνοι άδιαφορουν­
τες τελείως δια την ioxup(iv και σαψη ταύτην διευκρίνΙσΙν
και μετα πάσης άνευλιαβείιας Ηοληευόμενοι, με τ α φ έ­
Ρ ο υ ν τους ιάναφερομένους είς τους συνεχως μεταλαμβά­
νοντας λόγους ήμων είς ικατα άραια διαστήματα προσερχο:μέ­
~oυς είς το Μυστήριον, με ,μοναδικον σκοπσν την δημιουρ­
γίαν συγχύσεως και της έν συνεχείςι Χαλκεύσεως έπιχειρη­
μάτων κάιθ' ·ή·μων, ώς δηθεν ·άνατρonέων του ίερωτάτου θε­
σμου της νηστείας! Ούδέποτε αλλοτε ή πρόληψις το πάθος,
ή δοκησισοφία και ή άμάθεια ·άπετέλεσαν μέτωπον τοοου­
τον «άρραγές» καισύμφωνον μετα του. .. Άνηκειμένου, ώς
θα Fδωμεν έν πλάτει κατα την .άνά'Πτυζιν·της παρο6σης με­
λέτης (σελ. 10).
Παρα ταυτα είς ·ΟΥΔΕΝ ώφέλησεν και ή σαφεστάτη άνω­
τέρω διευκρίνιοις Ι πως λοιπον κατόπιν τούτου, άναγινώσκων
ης το αρθρον του ιάνωτέρω Μοναχου να μη το χαρακτηρίση
ώς .άληιθες ,έκ:μαγεϊον της iΠρO αύτου άνnκολλυβαδικης σχο­
λης; ...
Έπιθυμων συν τοϊς αλλOlς να nαρουωάση ήμας ώς δη­
μlOυΡΥους «διαφορων ικαiδιαlρέσεων» έν τΏ Έικκλησίςι δεν
έδειλίασεν να χαρακτηρίση ώς «οίκεϊον φρόνημα» τας θέcεις
 .. ~.,.
: ... ··4.'····

του βιΒλίου ήμων, τας όπσίιας, ~ώς γράφει, έπιθυμσϋμεν να πα­

ρουσιάσωΡ.εν <ςώς φρόνη,μα της Έκκλησίας», άποδίδων οϋτως
εις ήμας το διπλουν άμ-άρτημα αύτου και των συναδέλφων
του, οι όποίοι τας ίδίας των προλήψεις και -παραβάσεις έπι­
θυ.μουν να διακηρύττουν ώς ... παραδόσεις της 'Εκκλησίας,
διώκοντες συγχρόνως πάντα πιστ'ον -ό όποίος θΔ τους ύπε­
- δείκνυε τήν ... πλάνην των, δια ν' άναμνησθωμεν της σχεη­
κης εκφράσεως του μεγάλου 'Αθανασίου του Ωαρίου: «Συ
δέ :μοι γίνωσκε άγαπητέ, δη Όντως ΩΛΑΝΗ ΚΑΙ ΑΙΡΕΣΙΣ
..
ΕΣΤΙ το κωλύειν κ'αι διώκειν τους πιστους της 9εί·ας Τρα­
πέζης οτε 'βούλοιντο... ».

Δέον να σημειωθή έ.πίσης ~δT1 την αύτην μέθοδον, καίτOl

ούχι τοσσυτον διαστρόφως και έΠ1δεικπκως, μετέρχεταιι άπο

καιρσυ και ό ύπεύιθυνος τοΟ περιοδ1κου ΑΓΙΟΣ ΣΙΜΩΝ

'Ιάκωβος Μοναχός, με αποτέλεσμα να .αμαυροί και σπιλώνη

και τας λOlπας όρθοδόξους θέσείς του περιοδικου του, δια του

όποίου, ώς φαίνεται, έπιθυμεί να διακονήση πΊν ιεραν ύπό­

θεσιν της 'Ορθοδοξίας. Καιρος {)μως ν' άποδειχθΏ το άληθ-ες

,
του λόγου ήμων, ωστε να μη κινδυνεύσωμεν να μιμηθωμεν
, /
αμφοτερους τους
" ε-πικρπας
.,
μQς
'"
εις
την ανειΠπρεπτον
~
και
,
άνηευαγγελικην μέθοδόν των .. ~.
Ο: Ο: Ο

Α) Κατ' άρχην μας έλέγ~εI διόη ήσχολήθημεν περι

θέ·ματος «του όποίου ή λύσις άνήκει εις ηΊν Έικκλησίαν». Έ­

πεξηγων δε τηνστάσιν των άγίων πατέρων ενανη της συνε­

χους θείας :Μεταλήψεως, παρατηρεί: «'ΕκείνOl δ1άικρισιν με­

ταξυ των συνεχως -και μη ιμεταλαιμιβανόντωνδενκ-άμνουν, μη

προϋπΟ'ηθεμένου του ,τοιούτου». 'Ορθως άπεκρίθη! Οί άγιοι

πατέρες ιέπιθυμουνδπως α π α ν τ ε ς μεταλαμβάνουν συ­

νεχως και -άξίως, και θα Ι)το άδιανόητον να άνέμενέ ης έξ

αύτων διδαχήν ηνα προτρέπουσα τους .πιστους εις άραιαν

θείαν Κοινωνίαν! Δια τοΟτο καιή;μείς ,έγράψαμεν: «Συνε.πως

ή άνωτέρω διαίρεσις των πιστων (εις συνεχως και άραιως

μεταλαμβάνοντας) δη.μιουργείται έξ αίτίων έξωτερικων...

της Έκκλησίαςέπιθυμούσης και άπαιτούσης ΑΠΑΝΤΑΣ

έμπληοω και χορτασαι ,έJ,< του ούρανίου αύτης 'Μάνα», (σελ.
194, σημείωοις 119). .
Ι/Ο ταν δε σί αγιοι ΜακάρlOς και Νικόδημος άνέλαβον
ύπο 'δυσμενεστάτας συνθήκας και κυριολεκτικως διωκόμενΟ1
να συγγράψουν βι'βλίον περι συνεχους θείας ΝΙεταλήψεως,
τί αλλο εηραττον παρα να διακηρύξουν την άντίθεσίν των
εναντι του ,άθλιεστάτου ε'θους, της σπανίας ητοι προσελεύ­
σεως είς το Μυστήριον, ένψ συγχρόνως έξίσrόρoυν την πνευ­
ματικην κατάστασιν της ιέποχης των; Περιγράφουσα και ή
ΕίσηγηΤΙ1<η '/Εκθεσις της <:Ιερας ΚΟ1νότητος 'έν ετει 1970 την
άνωτέρω πνευματικην κατάστασιν του ίερου Τόπου δεν την
έχαρaκτήρισεν ώς «ΕΠΙΚΡ ΑΤΟΥΣΑΝ ΠΛΑΝΗΝ» ηης, ού
μόνον κατ' αύτήν, άλλα και τον ϊδιον ·έπικριτήν ρας, ώφεί­
λετο είς π)ν «ιά·μέλειαν καΙ την άιδιαφορίαν»; Συγγράφοντες
δε ήμεϊς την άνωτέρω μελέτην δενεϊμεθαι ύποχρεωμένοι
ν' άναφερθωμεν είς την άνωτέρω διαίρεσιν των πιστων είς
συχνως 'και μη μεταλαμβάνοντας, ή όποία δια το εόόλισθον
του άνθρώπου και ΠΟ1κίλονς είσέη λόγους θα διαιωνίζηται
έν τη ΈκκλησίQ. του Χριστου; που βλέπει ό π. Παυλος ση
«οίκεlOύμeθα άξίωμα του διδασκάλου» δια τον λόγον και
μόνον ση ΑΠΕΛΟΓΗθΗΜΕΝ είς τας καθ' ήμων κατηγορίας
των πρ'~ αύτου συγγραψάνΤα/ν, τας όποίας, φευ, έπανέλαβεν
δλως ιάκρίτως ικαι ·έ!πιπολαΙώς;

.Δια του έν λόγψ εργου ήμα/ν άπλως διετρανώσαllεν ό­

ποίον είναι το Π1στεύω της Έκκλησίας, ητOl της «όλότητος»,
κατα τον άνωτέρω Μοναχόν, άνεξαρτήτως αν ο(}τος μετα
είκοσι όλ6κλήρους αίωνας έ,κκλησιαοτικου 'βίου το θεωρεί ...
πρόβλημα άπαιτουν n)ν λύσιν του δια και ιέπιθιυμεϊ την έπέμ·
βασιν «,έκκληοιασηκης τινος άρχης» προς διευιθέτησίν του' ...
\
.0 ο ο

Β) Έν όνόιμαημιας f1ύσεβοφανοϋς διαθέσεως καί ...

ήρωϊκης ύπερασπισεως των «rtαραδόσεων» τι πράπει; Παρου­

. ;.'.:.... ~. ;;, . . . .'~

....,.....;--'-.'7"""''''''''''''''-''''''-;-,'
.. ..
 -

σιά(ει ή,μας, κaκσβούλως, ώς δl~ασKάλoυς μιας ανευ σωμαη­

κης προετοιμασίας, δια νηστείας και έγκρατείας, προσελεύ­
σεως είς το ΠοτήΡlOν της Ζωης, γράφων: «Όρίζουν κανονι­
κον και το να τρώγη ης έξ σλων., δηλ. και ψάρια και τυ ρους
και κρέιατη μέχρι του μεσονυκτίου ΚΟιΙ το πρωι να KOlνωνη ... ~.
Και aliJpnepaiveI: «<Όμως ποίοι πατέρες λέγουν και πόθεν
συνάγεται ση εΙναί η το άιδιάφορον ή δια νηστείας, συν τοίς
αλλOlς, έτοιμασία δι' αύτήν; ~ Προκειμένου ν' άΗοκαλυφθΏ'
αμέσως ή οντως -άσυγχώρητος διάστροφος διάθεσις του έπι­
'ι

κρπου μας κάι 'συγχρόνως τα άληθες φρόνη.μα ιή,μων, παρα­

θέτομεν σχεηκην ιΠερικοπην έκ του εργου μας, άναφερομένη
CιKΡIβως εις την άπαnουμένην σωματ'ικην προετοιμασίαν των
συχνως ,και άραιως μεταλαμβανόντων.

«Ή παρατηρουμένη αϋτη διάφορος τάξις των πιστων ...

δημιουργεί κλίμακά τινα ώς προς ΤιΊν σωματικην προεΤOlμα­
σίαν, ητις αρχεται δια μεν τους τακτικως και άδιορίmως ΚΟΙ­
νωνουντας ιέικ της έ γ κ Ρ α τ ε 1 α ς, ατερατουται δε δια
τους ιάραιως η και καθ' ώρισμένα διαστήματα ΔΙΑ ΤΗΣ ΝΗ­
ΣΤΕΙΑΣ ΑΝΑΛΟΓΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ... ». Άναφορικως δε με
την εννOlαν της ιέγκρατειας των <:ruνεχως μεταλαμβανόντων
"
εγραφσμεν .,
ση: 'ζ ομ έ νη
«... εκφρα "δ'
~ ια μ ο ν ο φ α γ 1, α ς

ΚΑΙ ΚΑθΗΜΕΡΙΝΗΣ ΑΝΕΛΑΙ0Υ ΕΣΠΕΡΙΝΗΣ ΔΙΑΙ­

ΤΗΣ. " άποτελεί οντως εκφρασιν πνευραηκότητος» (σελ.
74 και 198). .
Συνεπως που οί ίΧθείς άφ' έσπέρας και οί τυροι και τα
κρέατα; πως τολμζί κατόπιν και μόνον της Δνωτέρω διαστρο­
φης να γράφ:Ώ: «Ού διαστρέφω έγω τον λαον του θεου ... ~.
Έαν αύτο δεν κιαληται διαστροφη και προσφορα «Ηολεροϋ
ϋδατος:ι> είς τους άναγνώστας του, γέμοντος χολης και 5ξΟΥς
ικατα της ύπολήψεως του αδελφου του, τότε δύναται να μας
έξlΊγήση τι καλείται δ 1 α β ο λ ή; ...

ό ό ό

Γ) Έρμηνεύσαντες ανωτέρω τΟν πατερικον Όρον «κατα

δύναμιν νηστεία» ύπο την διnλην αύτου μορφήν, διά τε τους
 7

συχνως και άραιως πρoσ~ρxoμένoυς, άπορουμεν πως ό άνω­

τέρω t\/Ιοναχος δι.αρρηγνύων τον χιτωνα του, διαμαρτύρεΤ~ll
γράφων: «Αύτο το κατα δύναμιν» κατακρεουργείται σήμερον
έτσιθελιικως και ,έξηγείται σπως θέλει ό καθένας η και καταρ­
γείται παντελως ... ». Τον έρωτω'μεν: Δύναται να άΠOδείξrι
την άνωτέρω έρμηνείαν ήμων ώς άνηπατερικην η άνηπνευ­
μαηκήν; 'Αλλα διατί τον έρωτωμεν ; ·έαν ήδύνατο δεν θα το
~ ":Ί
~.
ι·
,
επρΟ!ττεν εις το αρθρον του; .. 1 Ήμεϊς δμως δυνάμεθα να
, , δ'ξ
τον απο εl' ωμεν
"
και ια ν τ
"ν
1 π α τ ε Ρ 1 Κ Ο και
,
α ν τ 1­
ν 1 ιΚ Ο δ η μ 1 Κ Ο ν μάλιστα, σταν διατείνηται ση ό αγιος
Νικόδημος το «κατα δύνα1nν» θεωρεί τουλάχιστον ώς τριή­
μερον νηστειαν». , 'Ιδ ου ' Γ ραφων
'δ ιαη. ' •
ο rι
αγιος εις
" την
. υπο­

σημείωοιν τοϋ ΙΓ' Κανόνος της "Εκτης Οίκουμενικης ση:

«εΙναι ιάρκεπι εις αύτην (δ:nλαδη την θ. ΚOlνωνίαν) ή τριή­
μερος νηστεία οϊ δε δυνάιμένοι νηστεύειν ηρο αύτης και όλό­
κληρον έ8δομάδα καλως :ΠOlοϋοιν»,
1
ούδεν t:τερον έδήλου,
.

παρα το πως .πρέπει να πραετοιμάζωνται οϊ άραιως και ΚΑ ΤΑ

ΝΙΗΝΑ .μεταλαιιβάναντες. Πόθεν συμπεραίνεται ταυτο; 'Εκ
των ιδίων λόγων τοϋ όσίσυ πατρός. «... Δηλαν ση και να ,

(1) Γράφομεν τουτο διότι έκ των 280 μεγάλων πυκνοτυπωμένων

σελίδων του ~ργoυ ήμων δεν ήδ'υνήθη ΟΥΔΕ ΜΙΑΝ ΠΡΟΤΑΣΙΝ να
παρουσιάση έντος είσαγωγικων, ητοι άκριβως έκ του βιβλίου άντιγρα­
-
φεισαν, "
καινα"
την αποδ'ξ
ει :n κακ όδ ο ξ ον " ,α δ'οκιμον
η " ...
καν

Τσυτσ σμως δεν τον ήμπόδισεν να παρουσιάση σκέψεις έτέρων

ώς ιδικάς μας Ι Ούτως έν σελίδι 19α γράφει: «ΚαΙ ηδη βλέπομεν είς
την δη,μοσιότητα την άνακάλυψιν νέας «δογματολογίας» ώς προς «τον
ήθικως έπωφελη θεσμον της νηστείας, άλλ' ΟΧΙ δΗΙ την άγιαν κοινω­
νΙαν ... ~. Και συνεχίζει: «Πόθεν έδιδάχθητε ταυτα τα σπουδαία, ω
νέοι δoγματισταf; . .. η μήπως ε Ι σ α 1 άνώτερος του άγίου Νικο­
δήμου; ». Και άλλαχου: «Το να λiγn «ποία εΙνα/ αύτη ή 'Εκκλησία;»
11 «ποϊος θα δώσn γνώμην» Κ.Τ.Τ., δεν μαρτυρεί πολλην ταπείνωσιν και
έκκλησιαστικον φρόνημα». Π ο υ σμως ήμείς γράφομεν ταυτα ούδα­
μοΟ λέγει ... πως κατόπιν τοιούτω.ν άνεπιτρέπτων μεθόδων και δια κο­
σμικους είσέτι να μη έπισπάση Kαθ'~ έαυτοΌ το «μείζον.κρϊμα» του. άγιου
, Ι ακώβου του 'Αδελφοθέου; ..

. - - - . -... - -'-.' ........", :" .. -;.'1,·.1

 '~.~'_ ... ---'-.-.-'-- ­

ΚOlνωνοϋν κ ά eε μ ii ν α 'ομως με την πρέιπουσαν προ­

εΤOlμασιαν της συντριβης. .. και της κατα δύναμιν νηστείας
περι t}ς δρα κ α ι τ η ν ύ ΙΈ b 9 η μ ε Ι ω σ 1 ν τ ο ϋ
ι γ' τ η ς ε 'κ τ η ς». ΤΙ τούτου σαφέστερον δια τον θέ­
λοντα, έννοεϊται, να άναγινώσκtΙ άιμερολήπτως και μετα συνέ­
σεως την φωνην των άγίων πατέρων;

Δια τους συνεχως σμως ιμεταλαμβάνοντας πως ητα δυνα­

, " -«, , ι
τον να -απαπtl α 1. ιπατηρ παρομοιαν σωμαηκην προεταιμα­

οίαν, σταν αύτην την συχνότητα ,έννοεϊ και διδάσκει ώς άκο­

λ αύιθως : </Η μ ε ϊ ς α λ λ α μ έ τ ρ ο ν δ ε ν ε χ α ­
μ ε ν ε i ς τ Τι ν 11 ε τ ά λ η Ψ ι ν, π α Ρ α μ ό ν ο υ ς
τ ο υ ς ί ε Ρ α υ ς κ α ν ό ν α ς τ ω ν 'Α ιπ ο σ τ ό λ ω ν
κ α ι δ λ η ς τ η ς Έ κ κ λ η σ ί α ς τ ο ϋ Χ Ρ 1 σ τ α ϋ,
η γ ο υ ν ν α ικ α 1 ν ω ν ω ,μ ε ν, α ν ε Ι ν α 1 δ υ ν α­
τ ό ν, κ α ι Κ Α θ' Ε Κ Α Σ, Τ Η Ν 'Ή Τ Ε Τ Α Ρ­
Τ Ο Ν Τ Η Σ Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Ο Σ, κ α θ ω ς δ 1 α ­
λ α μ βά ν ε 1 ό Μ. Β α σ ί λ ε 1 ο ς κ α ι ό θ ε ϊ ο ς
Χ Ρ υ σ ό σ τ α μ α ς, η τ ο ύ: λ ά χ 1 σ τ ο ν Κ Α θ Ε
Σ Α Β Β Α Τ Ο Κ Υ Ρ Ι Α Κ 'ο Ν κ α ι τ α ς λ ο 1 π α' ς
".
έ α Ρ τ α σ ί μ ο υ ς ή ιμ έ ρ α ς;
.. » (Περι Συν. θ. ΝΙετα­
λήψεως, σ. 96, εΚ!δ. Σ. Σχοινα 1961). πως λοιπσν αϊ πρασερ­
ι , , "
χομενοι κατα τον ανωτερω τροπον
, , , ,
α εφα.ρμoσ~υν το τριη­
θ"

μερον προηγουμένως; πως τα με.ν του θείου Πατρος δέχε­

, δέ'
ται, τα ,
,απορριπτει, δ lOΤΙ,
ι "
-αοφα -,
λ ως, '
τα ... παρα β αινει ; ..
,
πως έν συνεχείQ. .έμφανίζεται (ύΠΟΚΡΙTlκως η άφελως;) ση ~ "

ύπερμαχεϊ2 της συνεχους Θ. ΝΙεταλήψεως, άφοϋ αί ύποχρεω­

(2) Γράφει σχεηκως: «Εϊπομεν ση ώς προς το θέμα της συχνό­

τητος' και συνεχείας της Θ~ίας Koινων~α:~ οϋτε τολμωμεν, οϋη; νομί­
ζομεν άναγκαίαν συζιΙτησιν (SiC) ι των άγίων Πατέρων μη άφ,έντων
έπι τούτου ηνα άμψισβήτησιν , της άποχης ,jφειλρμένης είς ,:ιμi'λεΙQV
και άδιαφορίαν και ούδεν άλλοι ώς συμβαίνει και με άλλα θρησ~ευ­
Tlκα καθήκοντα». πως λοmόν, έραστης (l)v της συνεχους θ. Κοινωνίας
δεν προσέρχεται ΟΥΔΕΜΙΑΝ ΚΥΡΙΑΚΗΝ είς το Μυσnκον Δεiπνον;
Οϋτως έδίδαξαν ήμας ΟΙ αγιοι Μακόριος και Νικόδημος, τους όποίους
 9

ηκαι νηστείαι τας όποίας εισάγει προ αύτης άφανίζουν κυριο­

λεκτικως την συχνότητά της ένψ συγχρόνως OYΔE~l ΙΑΝ
ΚΥΡ ΙΑΚΗΝ του χ-ρόνου έiππρέπoυν την θ. Κοινωνίαν ώ~
έπισης και τας περισσοτέρας των έορτων; 3 Έαν τα άνωτέρω
δεν ιάποτελοσν όρ.θοδοξίαν «κατα το δοκουν» τότε τι καλείται
άντιπαραδοσιακον φρόνημα; 'Ή μήπως ή ύπΟ!κοη είς τους
ίερους κανόνας και τας σχεηκας έρμηνείας των άγιων πατέ­
ρων συνιστQ. εκφρασιν «άναπαλαιώσεως», ώς εγραψε, εiρω­
νευόμενος ""(ους έΠ1!θυμουντας μίαν συνεπη εύχαριοτιακην
ζωην κατα την τάξιν 'και πραξιν της Έ~Kλησίας; Έλησμό­
ιι " , .' (, ,
" ι.-_
νησεν ση παρ·ομοιως ,εIρων~υoνταl και ΟΙ συγχρονοι Οlκου­

καΙ συνεχως έrnκαλεϊτω; ΚαΙ πfijς τολμQ. κήρυξ ουτος της έλευθέρας
και συνεχους θ. Μεταλήψεως να ~ίσηγηταI η μαλλον να νομοθετΏ ύπο­
χρεωπκας νηστείας προ αύτης και δι' αύτους είσέη τους συχνως μετα­
λαμβάνοντ'ας, ·έφ' σσον δι' αύτω'ι( αύτομάτως καΙ άσφαλως ... καταρ­
γείται ή συχνότης καΙ το ά-κώλυτον της προσόδου; Ι ...

(3) Παραθέτομεν κατωτέρω. το άνnπνευματικον καΙ κωλυnκον

αμα του περιωνύμου τριημέρου ή ίσχυς του όποίου ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ
τιΊν προσέλευσιν είς ηΊν θ. Κοινωνίαν:

α) Ά π ά σ α ς τ α ς κ υ Ρ 1 α κ α ς τ ο υ έ ν 1 α 1) τ ο υ
και αύτων είσέτι των της Μεγάλης, και <Αγίας TεσσαραKoσrijς, άνεξαρ­
τήτως αν κατ' αύτας έορτάζομεν την Πεντηκοστήν, της Παναγίας, τα
Χριστούγεννα (ώς έσυνέβη πέρυσι) ηΙν θ. Μεταμόρφωσιν κ.λ.π.

β) .,Άπασαν την διακωνήσιμον έβδομάδα, την της Πεντηκοστης

τοιαύτη ν, την πρώτην έβδομάδα του Τριωδίου, το δωδεκαήμερον των
Χριστουγέννων, ητοι και αύτην την μνήμην του Μ. Βασιλείου, τα
., Αγια θεοφάνεια, κ.λ.π.

γ) Ά π ά σ α ς τ α ς Δ ε υ Τ έ ρ α ς κ α ι Τ ρ ί τ α ς
τ ο u έ ν 1 α υ τ ο υ, άσχέτως αν κατ' αύτας συμπέσουν μεγάλαι
έορταί, ώς ή του Άγίου Πνεύματος, των Άγίων 'Αnοστόλων, των
'Αρχαγγέλων κ.λ.π. . .'
δ) Ά π ά σ α ς τ α ς Τ ε τ ά ρ τ α ς, έκτος έαν συ~ιπέση
ΔεσΠΟTlκιΊ il θεομl1τορικη η μνι1:μη αγίου nνος μεγάλου, όπ6τε δι·α
την τελεσθεισαν άγρυπνίαν ο ί κ ο ν ο μ 1 Κ ω ς έπιτρέπετω (Λεmο·
μερείας είς Εύχ/κην Συμμετοχήν, σ. 167 -175) .

.. ',-:~-'~-'--* •. ­ ' . • .ο,. ι

 ·Ι", .. ι .'.

10

μενισται ιηασαν έμμονην είς ιταςάπσστολικας και ιέκκλησια­

σπκας παραδόσεις, συνεχως όμιλουντες περι -άλλαγης η και
1<αταργήσεως είσέη των Ι κανόνων; !

ό ό ό

Δ) Έπιθυμων δια μιας νέας προσπαΘείας του ν' άnο­

δείξrι το ύ π ο χ Ρ ε ω τ ι κ Ό ν της προ της θείας 11 εταλή­
ψεως νη-οτείας και δια τους συνεχως μεταλαμιβάνοντας, παρα­
-θέτεί εν χωρίον του t\ι1. Βαωλείου, το όποίον κυριολεκΤϊΚ{ϊΙc;
«καταΚρε-ουργεϊ». Γράφει ό αγιος: «Ού γαρ δ~νατoν ανευ
νηστείας Ιερουργίας κατατολμησαι ... ». Και συμπεραίνει έκ.
τούτου, δη σαφως άπαηεϊται όύ μόνον δια τους πιστους άλ­

Ι i
λα «κυρίως» δια τους ίερείς ή προ της θ. Μεταλήψεως νη­
στεία!

Νηστεία δμως ένταϋθα ύn:ο του θείου πατρος έννοεΙται

ή μιΙ μετάληψις τροφης μετα το δείπνον και α:ιέχρι της τελέ­
σεως της θ. Ιερουργίας, ώς διδάσκουν σχετικως και ΟΙ Ιεροι
κανόνες Κθ' της ΣΤ' Οlκουμ. :και ΝΣΤ' της έν ΚαρθαγΙνη,
έ·πnάσσοντες ά,κριβως την ύπο «νηστικων άνθρώπων» έηπέ­
λεσι\ι' και συμμετοχην είς το Μυσηκ·Ον Δείπνον του eeou.
Έαν έσήιιαινε αύτο το όποίον νσμί-ζει ό π. Παυλος, ητΟ1
την ιάνέλαιον δίαιταν της προτεραίας, τότε θα καθίσταντο
αύτομάτu;ς π α Ρ α 16 δ. τ α ι JΊάντες ΟΙ λειτουργοί, άπο δια­
,
κονου
,
μ::χρι
, ,
επισκοπου, 'δ ε δ'
ομενου
δ
τι,.
δ
ια
\ \
να
λ'6
α ωμεν
\
το

άπλούστερον και πλέον σύνηθες, ήάντες 015T01 καταλύσυσι το

Σάββατον και τ~ν Κυριακην λειτουργσυν!! θα ένεφανίζετο
και ή Έκκλησία πασα -μη γνωρίζουσα τί νομσθετεϊ, έφ' δσον
δ:α του ένας κανόνος αύτης έπηάσσει μη νηστεία έν Σα6-­
βάτψ (ΞΔ' Άπσστ.) και δια έτέρων (θ' Άποστ. και Β' Άν­
τιοχείας) πρσσκ·αλεί είς θ. ~1ετάληΨIν τους πάνταςέν π ά­
σ rι θείςι ΛειτουργίζΙ, έξαιρέτως Όμως είς την της Κυριακης
ΤOlαύτην! _
Ένταϋθα πρέπει -να τoνlσθη~ προς άποφυγην παρεξηγή­
σεων,δτι και ΟΙ συχνως μεταλαμ6άνοντες, ύποχρεουνται,
 11

βάσει των νενομοθετημένων ύπο της ~EKκλησίας νηστειων,

να -διέλθουν 200 ή-μέρας του χρόνου α ν ε υ ιέ λ α ί ο υ .
Είς δε τας 165 ύπολοίπους καταλυσίμους ήμέρας τηρουν
( "
εσπερινην ι δ"
εγικρατειανι ανε λ αιο'υ
ι

δ ι α ί τ η ς,έφ' οσον την έπομένην θα ΚΟ1νωνήσουν. Παρα

ταυτα δια τούς... άακητικους €Π1Kριτάς μας τα άνωτέρω
άποτελουν. .. νσθείαν της iε.'Jας Πιαριαδόσεως και δίαιταν
«μέχρι διαρρήξεως» και έν auveXelQ. θ. Μετάληψιν! Τί
εϊπωμεν; T'Q του πρωτομάρτυρος :άρχιδιακόνου φρονουμεν,
ι, c , ,
οη ικανον εστιν ...

ο ο ο

Ε) Δεχόμενος περαιτέρω καίτοι δειλως - οη έν

Σαββάτψ και Κυριακη «νηστεία ού γίνεται», προσπαΘεί να
έπανεύρτι τρόπον, μη ύπο ϊερου κανόνος ύφηγουμένου, δια
να την είσαγάγτι ύποχρεωτικως, προφάσει μείζονος εύλαβειας
και άσκηηκότητος. Έπικαλείται λΟ1πον προς τουτο την περί­
πτωσιν των «-έν άσκήσει»" δια τους όποίους ή ΈΚ!κλησία ΠQl­
είται έξαίρεσιν ώς νηστεύοντας σ υ ν ε χ ω ς άπο 8 έως 40
ήμέρας ανευ έλαίου, και έρωτα : «"Αν δεν CιnαγoρεύεταI ή
\ Σ ι ββ \ Κ ;.. Ι

,
\ ' , ,
κατςι α· ατον. και υΡΙΟ'Κ.ιιν νηστεια και εγκρατεια «χαριν

J. ασκήσεως» -άπαγορεύεται δια την ύποδοχην αύτου του Κυ­

ρίου, δια τον όποίον γίνονται ~αι αϊ άσκήσεις και τα πάντα;»
Το Iέπιχείρημά του εύλογοφανες πλην όμως μη άποτελουν
εκφρασιν και δ.ιδαχην της cI: Παραδόσεως! Ή Έκκλησία
δια μεν τους .,πρώτους (<<έν άσκήσει») . έπιτρέπει. τουτο και
άπόδειξις ή πραξις αύτης καΙ ή έρ.μηνευnκι1 συλλογι1 των
λ' rι \
κανονο ογων, ουχι ομως και
δ , \
ια τους
δ'
ευτερους
\ \ (τους
\ μ
έλ
­
λοντας να μεταλάβουν.), δεδομένου δη ο ύ δ α μ ο υ εύρί­
σκεται σχετικη μαρτυρία άπαλλάσσουσα τούτους της έφαρ~
μογης του ΞΔ' Άποστ. Κανόνος. ΈαΥ τώρα θέλη 6 π. Παυ­
λος να πρωΤΌτυπήστι, αύτΩ είνCΙI αλλη παράγραφος ούδε1-ιίαν
ομως άγlOπατερικην έΡ1-ιηνείαν η διδαχην θα εϋρτι ΠΡJς ένί­
σχυσιν
- "
της αποψεως του.
,

-..
 12

Άλλα και κάτι αλλο πολυ σπουδωότερον. ΠΡ:Jς τ ί

και δια π ο ϊ ο ν ολη ή άνωτέρω έπιχεφη·ματολογία του
περι άνελαίου διαίτης και έν Σαββάτψ την στιγμην σπου
ΟΥΔΕΙΣ ΙΕΡΕΥΣ ,έπιτρέπει την κατα Κυριακην «ύποδοχην»
του Κυρίσυ;! Ποίας Θα έφιαρμόση το κήρυγμά του άφου
και Ο ΙΔΙΟΣ ΤΟ ΠΑΡΑΒΑΙΝΕΙ ΕΚΑΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗΝ
ΚΑΤΑΛΥΩΝ tvIIEN ΜΗ ΚΟΙΝΩΝΩΝ ΔΕ; !. " >Εαν ύπηρχε
δυνατότης ·έφαρμογης της θεωρίας του έν <Αγίψ "Ορει δεν
θα ε,πρεπε τουλάχιστον να μεταλαμβάνη ό ϊδιος, εστω και
άπέχων έλαίου; τουτο ομως ειναι lά δ ύ ν α τ ο ν διότι
ό Ρ θ ω ς έπικρατεϊ ένταυΗα ή κανονικη αποψις περι κατα­
λύσεως έν Σαιββάτψ~ κ α κ ω ς σμως έπικρατεϊ έπίσης και
ή αποψίς του περι του άδυνάτου της προσελεύσεως εΙς τΌ
Ι\1υστήΡlOν δια της έγκρατείας και 'μόνον, διο και ή ύ π ο­
χ Ρ ε ω τ ι κ η άποχη έκ της θ. Κοινωνίας άπάσας τας Κυ­
ριακος του ένιαυτου Ι Ι Ι
Και δια μεν το Σάββατον γενόμενος «βασιλικώτερος του
βασιλέως» δεν 'άρκεϊται εΙς τα των ίερων Κανόνων άλλα
προσθέτει φορτία νέα και ίδίας έκλογης, άποδεικνύων δια
του τρόπου αύτου ύ π ε Ρ σ ε β α σ μ Ο ν προς αύτους και
,
την • δ'
«... υπο οχην» -
του Κ'
υρlOυ. Τ'ον , -
ερωτωμεν' Δ"
ιατι την

Κυριακην - δια να ηεριοριοθωμεν εις αύτην - σπου ΟΙ

ίεροι Κανόνες ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ την πρ-οσέλευσιν εΙς το Μυ­
στήΡlOν (των ανευ 'κωλύιιατός τινος) ΠΑΡΑΒΑΙΝΕΙ τού­
τους ανευ ούδε-μιας τύψεως η συγκινήσεως; πως δέχεται
να Υσταται «Ιταμως» ένώπιον της μυσnκως προσφερ-ομένης θυ­
,
σJ.lας , ..
:και. -,
θ εαιΤΡΙ,ως να '
λ εγη: «>Α"'"
μην, αμην, αμην π λ ηρω­

θήτω το στόμα ήμων 01νέσεώς σου Κύριε, στι ήξίωσας ήμας

των άγιων σου ρετασχείν και φρικτων 'μυστηρίων ... » ένψ
ο ύ δ έ π ο τ ε μεταλαμβάνει τις κατΩ την ήιμέραν ταύτην;
πως εΙναι δυνατσν ή άνωτέρω συμπεριφορα να έκφράζn το
φρόνημα της Έκ'κλησίας ; Ι
. πως ΠCιΡετήρησεν έπίσης ιιέΧρι σχολαστιι,ότητος αnαντα
τα περι νηστείας άναφερόμενα ύπο των Ιερων κανόνων και
πατέρων, τας δε πεντή·κοντα σελίδας του εργου ήμων, ενθα

,
ι '

J .' , " _ '.; ' . ~. • .1 •

 13

άναπτύσσεται ό ά φ ο Ρ ι σ μ Ο ς της 'Εκκλησίας κατα

πάντων των μη μεταλαl1βανόντων, ανευ τινσς κωλύματος,
άντιπαρηλθεν σιγων καί. .. θαυμάζων·
το γ ε γ ο ν ό ς ;! Έρωτωμεν:'Αφορίζεται μη προσερ­
χόμενος ο ύ δ ε μ ί α ν Κυριακην και τας πλείστας των
έορτων είς το ΝΙυστήριον η ΟΧΙ; 'Ισχύουν και την σήμερον
οί ιάνωτέρω ίεροι Κανόνες τοΙ:::; όποίους ιέλαφΡ9 τη συνειδή­
σει παραβαίνει η ΟΧΙ; πως .παρετήρησεν μετα πάσης προσο­
χης τας σχεnκας καταδικασnκας άποφάσεις των ΌρΘ. Συνό­
δων 1583, 1587, 1593 άναφεροιιένων άπασων είς τιΊν ήμερολο­
γιακην καινοτομίαν της Ρώιμης, τους δε περι της ύποχρεω­
Ηκης προσελεύσεως άναφερομένους ίερους Κανόνας παρα­
βαίνει ... ήρέμως και ιάπαθως, και ΟΧΙ μόνον του το, άλλα κατη­
γορεί και ώς άσεβεϊς κ-αί... άντιπαιραδοοιακους τους έπιΗυμουν­
τας τιιν Iέφάρμογήν των πιστούς; !. . . 'ΑπΌ πότε ή χρησις
των διτιλων σταθμων είς τας κρίσεις των χριστιανων Cιπoτε­
λεί ΙδΙ0ν. .. γνησιότητος;

ό ό ό

ΣΤ ) 'Αναφερόμενος και -πάλιν είς ηΊν προ της θ. ΝΙετα­

λήψεως νηστείαν παρατηρεί: «"Αν ύποτεθη δη δεν διατάσ­
σεται ύπο κανόνος (αληθεύει αύτό;) είναι τουτο άρκετΌν
έπιχείρημα; ΟΟλαοσα τηρουμεν έν τη χρισnανικη ζωη δια­
τάσσονται υπσ Κανόνων; ». 'ΑκΡI·βίiJς, έπειδη δεν διατάσσεται
νηστεία προ της θ. Κοινωνίας ύπο των ίερων Κανόνων, ή
ίερα Παράδοσις μας άφηκεν κληΡΟΥ.Οl1ίαιν την διδαχην της
«κατα δύναμιν νηστείας», της όποίας και διεγράψαμεν προη­
γουμένως τα ύγιη δρια δι'αμφοτέρας τας περιπτώσεις, των
συχνως ητοι μετολαμβανόντων και μή. Και πως κρίνων ή·μας
δη.μοάίως έμφανίζεται άγνοων την μιΊ ϋπαρξιν iερων Κανό­
νων ,έπιτασσόντων νηστείαν προ της θ. Μεταλήψεως, άλλ'
έρωΤ9 σοφισnκως: «αληθεύει αύτό;» που έπίσης ίσχυρίσθη­
μεν ση πάντα τα ;θέματα της ζωης των πιστων διδάσκουν και
έπιλύουν μόνον οί ίεροι Κανόνες; τουτο 11 ό ν ο ν ή σύ­
νολος (Ι. Παρδδοως (ιμετα :rης θείας Γραφης όμου) πράττει,
.~

·i'
 14

ώς περιέχουσα ,εν αύτη κ α Ι τους ίερους Κανόνας ώς μέ­

ρος τουΟλου. Και εφ' .οσον βάσει των άνωτέρω «άπο τους
θείους Κανόνας νηστεία προ της λ1εταλήψεως ού δlΟρίζε­
ται» ,
κατα ,,,
την εκφρασιν -
του • ι
αγlΟυ Ν ΙΚΟ δΙ
ημου, δ
,ιατιι δ'εν

άρκείται εις αύτα που προσέΘεσαν και επεξήγησαν ΟΙ θείΟ!

Πατέρες δια τοΟ ορου των «κατα δύναμιν νηστεία;» Και αν
δεν ~άναπαύετα1» εις n)ν έρμηνείαν μας του .ανωτέρω δραυ,
δ l'ατιι δ'
εν -
μας •
υπQι δ εικνυει
ι ι
μιαν ,
πατερικην δ ι δ αχην ' α, ν τ ι
1­

θ ε τ ο ν των οσων ,εγράψαμ.εν; Έαν δε ·άδυνατη να. πράξη

τουτο,· διατί διαστρέφει τα. καλως κείμενα ζηλώσας δόξαν ...
κακου διδασκάλου;

Διότι τί αλλο πράττουν πάντες ΟΙ συμφωνρυντες προς το

ανωτέρω κήρυγμα του π. Παύλου (Δλή~εΊα τοίς εδωκεν αύ­
τοίς το δικαίωμα τουτο;) οταν όρίζουν νηστείαν 'ύ π ο ­
χ Ρ ε ω τ ι κ iι ν 'και ώ Ρ 1σ μ έ ν η ν προ της θ. ΝΙετα­
λήψεως, πραγllα Όπερ δεν ετόλμησεν ούδε ή ίδία Έκκλησία
να θεσπίση, ούδέ ης των άγίων Πατέρων, με άποτέλεσμα ν'
άφαιρουν οί νέοι ουτοι Υ,ομοθέτ-αιάπο τους μικρους το δικαίω­
μα και n)ν ύποχρέωσιν αμα της προσελεύσεως; !!!
Δεν άνέγνωσάν ποτεοτι πασα νηστεία γενομένη παρ α
την γνώμην του θεου και της 'Εκκλησίας (και πως να μη
εΙναι παρα γνώμη θεοϊ? άφοΟ ό καρπας είναι ή ... άποχη έκ
του ~-Iυστηρίoυ;) τυγχάνει «!παρανομωτέρα μέθης» κατα τον
μέγαν Χρυσόστομον; τους ύπενθυμίζομεν το σχεηκον χω­
ρίον: «Μ η γ ά Ρ μ Ο Ι Τ ο υ τ ο ε ϊ π η ς ο τ ι ν η­
σ τ ε ύ ο υ σ 1 ν ά λ λ α. ε κ ε ί ν ο 1 μ Ο 1 δ ε ί ξ ο ν,
ε ί κ 'Ω! τ α γ ν ώ .μ η ν θ ε ο υ τ'Ο υ τ ο π Ο 1 Ο υ σ ι ν'
ώ ς α ν 'μ η τ ο υ τ ο fi, Μ Ε θ Η Σ Π Α Σ Η Σ Η
Ν Η Σ Τ Ε Ι Α Π Α Ρ Α Ν Ο ΝΙ Ω Τ Ε Ρ Α».

Συνεπώς διατί θαυμάζει ό π. Παυλος, εα.ν άπεκλήθη υπσ

άγlOρείτου lεπίσης Μοναχου «σατανIK~νεφεύρημα» ή ΤOlαύ­
της μορφης νηστεία; :ΝΙήπως διότι τυγχάνει άρεηΊ και cιί cιρε­
ται δεν είναι δυνατον να εΙναι κακόν τι; του ύπενθυμίζομεν
την βασίλισσαν των άρετων, την άγάπην, η)ν όποίαν δολίως

',
J , ,

Ι
~', Ό .~ ...... ' ••.• '1. ' ..
 . . ~,'.' .. ' .

15

έξέλεξαν ΟΙ σύγχρονοι αΙρεnκοι - OiKOVopeVIaTai, προκειμένου

να διαφΘείρουν την μοναδικότητα της 'Ορθοδοξίας, ώς έπίσης
και τας μετασχημάτίσεις του Πονηρου εiς «αγγελον φωτός»,
προκειμένου να πλανήση και ουτος το πλασιιa του θεου ... 4
Δέον να τονιαθη ση ΟΙ ίεροι Κανόνες της ~EKKλησίας δεν
συνετάχθησαν <~έξ ,άφορμης άταξίας 11 πλάνης ηνός», ώς
εγραψεν λίαν άστόχως (ΑΓ. ΣΙΜΩΝ, Νο. 11, σ. 19), άλλα
κ υ Ρ ί ω ς προς· ρύθμισιν της ζωης των πιοτων και την εϋ­
κτακτον αύτης διοί·κησιν. Τις δε εΙναι δυνατον να άρφιβάλη
οη εν των ;κυριωτάτων 'Θεμάτων τυγχάνει και ή μυσrηΡIαKη
ζωιΙ των πιστων της; ΛOlπαν τι φρονεί; ~Eφ' όσον άφορίζει
ή 'Εκκλησία τους δυναμένους μεταλαβείν και μη προσερχο­
μένους, πως δικαιολογεί την άποχήν του προφάσει μείζονος
προεΤOlμασίας; Και την ιμεν σωμαΏκην προεΤOlμασίαν την
όποίαν οδτος δ1ιδάσκει ΟΥΔΕΙΣ ΚΑΝΩΝ, ΟΥΔΕΙΣ ΙΕΡΟΣ
ΠΑΤΗΡ ΠΑΡΑΓΓΕΛΛΟΥΝ, την άποχην δμως €K του Μυ­
στηρίου την όποίαν συχνότατα διενεργεί, προκειμένου να
ύnηρετήση τας άνθρωπίνας συνηθείας, παρα τα διαφόρως
έντελλόμενα ύπα των ίερων Κανόνων, πόθεν έδιδάχθη;

(4) Ένταυθα κρίνομεν ειπκαιρον να ύπομνήσωμεν εiς τον π.

Παυλον τας άπαπησεις της γνησίας ύπακοης έν τψ 6ρθοδόξφ Μοναχι­
σμψ, ώς έδιδάχθη και έβιώθη ύπ' αύτου δια των αiώνων. Ώς γνωστόν,
ύποτακnκος ό όποϊος θα πράξη και την πλέον ένάρετον πραξιν, ώς
παραδείγματος χάριν, έλεημοσύνην, νηστείαν, μετανοίας, κ.λ.π., παρα
τιΙν γνώμην του Γέροντός του, θεωρεϊται ώς ύπηρετων το ϊδιιόν του
θέλημα και αρα ... χλευαζόμενος ύπο του Πονηροϋ!... τα έπι του
προκεφένου παραδείγματα τυγχάνουν άναρίθμητα. Έαν λοιπον πραξις
ίδιόρρυθμος του ύποτακnκου τον άπομακρύνη της καλης Kαi ν ο μ ί­
μ ο υ άθλήσεώς του, πως εΙναι δυνατον αί νηστεϊαι αίnνες γίνονται
παρα την γνώμην της Έκκλησ.ίας να έπιφέρουν άγαθον καρπόν;

Τρανωτάτη δε άπόδειξις της σαπρότητος του καρπου των ή ΜΗ

ΜΕΤΟΧΗ ,είς το θ-ειότατον Μυστήριον, παρα τας '" θεατρικ:ας προσκλή­
σεις του καλουντος ίερέως και τας παρομοίας εύχαριοτίας έπi τπ Μετα­
λήψει των ... μη μεταλαβόντων Μοναχων!!... "Οντως έγενήθημεν
θέατρον αγγέλλοις κω δώμΟOlν ...

-.. .!
l
" 16 ..
,ι

.1

i'
­
Διατ! δεν, θέλει να άνnληφθtϊ δη ή σωιιαnκη προετοι­
μασία των πιστων ά ε ί π ο τ ε θ α π ο Ι κ ί λ:rι άναλό­
γως
-
της
-,
σωματικης αντοχης
- ,-
και της
,
συχνοτητος προσελεύ­

σεως εις το ΜυστήΡlOν, ή συμμετοχή των δμως εις την θ.

λιΙετάληψιν τυγχάνει και θα τυγxάν:rι ΥΠ-ΟΧΡΕΩΤΙΚΗ, έφ'
δσον παρίστανται ανευ ηνος κωλύματος :έν Tft άναιμάκτψ
Ιερουργίςι, άνεξαρτήτως ,έαν ό εΙς των πιστων ένήστευσεν
πολυ και ό ετερος προσηλθεν δι' άπλης έγκρατείας, ljς τα
σρια διεγράψαμεν εις το εργον ήμων; (σ. 179.-198).
Ή 'Εκκλησία έδίδαξε δια των άγίων πατέρων την σωμα­
ηκην προετοιρασίαν ώς ΜΕΣΟΝ δια την θ. ΚOlνωνίαν και
ούχι ώς ΣΚΟΠΟΝ ωστε χάριν αύτης να καταργηται ή προσ­
έλευσις εις τα Μυστήριον! Συνεπως \Πως τολμ(i ό άνωτέρω
ΜοναχΌς π α Ρ α β ά τ η 'ς ύπάρχων Δεσποηκης έντολης
και ίερών Κανόνων να έλέγx:rι τους ιέφαρμόζοντας Τιlν ύnο
της 'Εκκληmας και των Πατέρων διδασκομένην σωμαηκην
προετοιμασίαν, ίδίους νόμους και έντολας δημιουργών, με
άποτέλεσμα να στερωνται οί πιστοι του θεlΟτάτου ΝΙυστη­
ρίου ;! πως κατόπιν τοιαύτης άνηκανονικης ένεργείας έμφα­
νίζεται γράφων: «Να -μη λέγωμεν πράγματα τα όποία δεν
είπαν οί αγιοι πατέρες», ένψ ΟΥΔΕΙΣ ίερος πατηρ μέχρι
σήμερον ίσχυρισθη τας άπόψεις -και διδασκαλίας του; Δεν
άνηλαμβάνεται οη δια των άνωτέρω ένεργειων του έμπαί­
ζεται ύπο του '" Πονηρου και της ίδίας του φρονήσεως,έφ'
δσον άnορρίπτει τα iJno, της ύ γ :ι ο uς Παραδόσεως διδα­
σκόμενα, κατακολουιθων άνθρωπίνας και llεταβαλλομένας ώς
έκ τούτου συνηθείας; Γράφομεν ύγιους, διόη' -έαν πρ::> 200
έτων ιέδίδασκεν όποία διακηρύττει σήμερον εις τους άγlOρεί­
τας πατέρας, ,θα τον άπεκή ρυττον άμέσως ώς κ α κ ο δ ο ­
ξ ο υ ν τ α, δεδομένου δη, κατα τα τότε ,έπικρατουντα εθη,
επρεπε άπαραπήτως να' μεσoλαβήσ:rι μιας έβδαμάδος άνέ­
λαlOς δίαιτα δια πάντα δσης έπρόκεπο να μεταλάβη !
Συνεπώς, έαν δεν θέλ:rι να ιέμφανίζεται εις τα γραφό­
μενά του «πιθανολογων» η ~άπoλελυμένως» νομοθετων ­

, .) r "( •
 . .·'·Ό ~
.:.ι ..:.;,:..;·······

17

και σπως δεν γονατίζει προσευχόιιενος κατα τας Κυριακας

και την Πεντηκοστιlν σεβόιιενος τους σχεηκους lερους κανό­
νας, καίτΟ1 ή πραξις ·αϋτη τυγχάνει εκφρ-ασις εύλαβείας -,'
οϋτως ας ταπεινώση και ,ένταυ'θα το φρόνημά του είς τα ύπο
της 'Εκκλησίας προστασσόμενα, διόη πολλοι και προ αύτου
ήθέλησαν να φανουν αύστηρότερΟ1 αύτης, ,άλλα τελικως άπε­
δOKlιμάσθησαν ύnο της ίδιας ....

Ζ) 'Εν τψ ~αθ' ήμων έπίσης Ιίρθρψ του ό π. Παυλος

συνεχως έπαναλαμβάνει δύο τινά: α) «Να ιιη λέγωμεν πρά­
γματα τα όποία δεν εΙπον οϊ αγιοι πατέρες;ι) και β) «Να έ'μπι­
στευώμεΘα εΙς την γνώμην της όλότητος;ι) δηλαδη την 'Εκ­
κλησίαν. Άπαντα/ντες παρατηρουμεν ση έξ οσων αχρι τοϋδε
εγραψεν, άπέδειξεν έ α υ τ Ο ν και ούχι ήμας διδάσκαλον
πραγμάτων τα όποία «δεν είπον οϊ υΑγιοι Πατέρες;ι), παρα­
μορφώσας έντολας και λόγους αύτων! •Αναφορικως δε προς
την δευτέραν σύστασιν του, εύχαρίστως δεχόμεΗα οϊανδήποτε
έκκλησιασnκην άρχην σπως κρίνη το εΡΥον ήμων, και αν
άποδείξη - 6εβαίως βάσει πάντοτε του άλαθήτου διδασκα­
λείου της Ί. Παραδόσεως /- τα σημεία εΙς τα όποία σφαλ­
λόμεθα, ήμείς εύθυς' θα ζητήσωμεν την δέουσαν συγΥνώ·μην.
'Εαν σμ:.uς προτείνη την άνωτέρω δοκιμασιαν διότι εχει πιθα­
. νον 'έξασφαλίσει έ κ τ ω ν π Ρ ο τ έ Ρ ω ν την συμφω­
νιαν έκκλησιαστικης τινος άρχης προς. τας άπόψεις του, τον
πληροφορουμεν το έξης. Αϊ ΣΤ' και Ζ' Οίκουμενικαι Σύ·,
νοδο-ι εΙς τον πρωτον αύτων κανόνα ίί:φισαν άφοριομον και
ανάθεμα εΙς πάΥ"Γα απειθη και δι·αστροφέα των ϊερων Κανό­
νων. Συνεπως ας προσπαθήση να έξασφαλίσ:n την συγχώ­
ρησιν τα/ν ανωτέρω Συνοδικων Πατέρων, των όποίων την
διδαχην καταφρονεί, και ας "μη έΠ1:θυμfj να παρασύρη και
αλλους ύπο τα αύτα έπηίμια εΙς τα 'όποία ύπέβαλεν έαυτόν ...

Γνωσται της κιαΓΙωτέρω πο:ρατειθεμένης προτροπης του

.~
 18

άγιου Νικοδήμου παραπέμπομεν τον π. Παυλον και πάντα

συνοδοιπόρον του εΙς μίαν προσεκηκήν της ιμελέτην' πολλα
θα ώφεληθουν.

« ... Δια τουτο φυλαχ-θητε Χριστιανοι άπα του να κατη­

γορητε τουςαλλους, μάλιστα δε και έξαιρέτως φυλαΧθητε
καλα άδελφοί μου να μη σκανδαλίζεσθε και ταράττεσθε σταν
βλέπετε η άκούετε κανέναν όδελφον πως φυλάττει τας έντο­
λας του Κυρίου και τους ίερους Κανόνας των (Αγίων Άπο­
, στόλων και των οΙκουμενικων και τοπικων Συνόδων και των
κατα μέρος άγίων Πατέρων. Άλλα μάλιστα σπουδάζετε να

!
J
τον μιμησΗε και έσεϊς έπαινουντες αύτον ώς φύλακα των
'Εκκλησιαστικων Παραδόσεων και των έντολων του Κυ ρίου.
Και προσέχετε, δι' 'άγάπην θεου, να. μη κατηΥορητε τον τοιου­
τον φύλακα με δύσφημα όνόματα 11 να τον κατατρέχεται και
διώκετεώς τάχα παραβδτην τ ω ν τ ω Ρ ι ν ω ν σ υ ν η ­
θειων και των άνθρωπίνων παραδό­
σ ε ω ν. Διότι 'κατηγορουντες αύτον και δίώκοντες, αύταν
ταν ϊδlOν τον Χριστσν κατηγορείτε και δι&-κετε και τους'
θείους αύτου ' Αποστόλους 'και τους άγιους αύτου, έπειδη
έκεϊνος δια την άγάπην των έντολων του Χριστου και δια
Τ11νάλήιθειαν την ύπο των 'Αποστόλων ,και TτJ!V (Αγίων παρα­
δεδομένην πάσχει και άγωνίζεται». (ΧρηστοήΗεια, σελ. 230,
εκδ. 1888) (
Ήμεϊς έν τψ' μεταξυ θα συνεχίσωμεν ν' Δντιμετωπίζω­

μεν μετα μεγίστης συμπαθείας πάντας τους άγνοουντας η μη

δυναμένους δια ποικίλους λόγους ν' άντιληφθοσν την καθα­
ρωτάτην περι ·έλευιθέρας και, συνεχους θείας ΝΙεταλήψεως
δl'δαχην της 'Εκκλησίας, ώς έπίσης και το γεγονος δη ή θ.
Λειτουργία, ώς ΜυστήρlOν, ά π α 1 τ ε ϊ συμμετοχην των
ι " " , c ι ,
παρευρισκομενων και ουχι α Κ Ρ ο α σ ι ν, ως γινεται εις

τας λOlπας ιάκολουθίας της 'Εκκλησίας ΌρΘρον, έσπερινον

κ.λ.π. Λέγσμεν τουτο καtJόσον το ίερώτατον τοϋτο ΜυστήρlOν
δεν προσφέρεται υπα μόνου του ίερέως άλλα 'και ύπο πάσης
όμου της συμπροσευχομένης ΚOlνότητος, 11 ώς έπιτυχως ση­

. ' ; ..
-- - . .~ .'. ", . ..
' "
 .. ι ... ' .,0,",

' . .......

19

μειοϊ σύγχρονος λεnουργιολόγος «έν σuνoδείςι και ένότηη

μετα παντος του έκκλησιόσμQιτος» (EYXjKH ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ,
σ. 182, σημ. 131).
Ούδέποτε σμως πόλιν θ' Δνεχθωμεν και τους έκουσίους

διαστροφείς της άνωτέρω έκκλησιασηκης διδασκαλίας - πα­

ρο. την δοραν της ... ύπερασκηηκότητός των - της όποίας

ΟΙ άνηπνευμαηκώτατOl καρποι ,άνεπτύχθησαν έν τη σημειώ­

σει τρία (3). Ή συνεχως προβαλλομένη δικαιολογία των ση

σκανδαλίζονται ,δηrθεν οϊ πιστοι ιέκ του κηρύγματός μας, συνι­

στζί ίσχυρότατον ρόπισμα κατα των ίδίων, δεδομένου δη ή­

μείς ο ύ δ έ π' ο τ ε ιέκηρύξαμεν ιέκεϊνα δια τα όποία άσυ­

στόλως μας κατηγορουν και συνεπως α ύ τ ο Ι κ α ι μ ό­

ν ο ν θα φέρουν την εύθύνην και δια το τυχον σκόνδαλον.

Δια τουτο άδελφικως τους παρακολου'μεν σπως παύσουν

τα άδόκιμα κηρύγματό των, διόη τουτο ού μόνον προσβόλλει

εύθέως και ιέκ τσυ άσφaλους την γνησίην και ζηλωηκήν των

πορείαν, άλλα τους καθιστζί ύπευθύνους και ένώΠlOν του

Κυρίου, συμφώνως προς τους ίδίους των λόγους: «'Αρκεί ...

μίιαν πηρόδοσιν να λύσωμεν και να κηρύξωμεν ήμείς ΟΙ διδό­

σκαλOl ΟΙ νέOl, δια να εύρεΗωμεν έμπρος είς τον ούρόνιον

Κρnην ενοχοι». (ΑΓ. ΣΙΜΩΝ, Ίαν. '73, σ. 2).

Νιε την βεβαι6τητα ση ΟΧΙ μόνον ό π.' παυλος άλλα και

ΟΙ συμφωνοϋντες αύτψ πάντες ·άγαποϋν είλικρινως την 'Ορθο­

δοξίαν, ού μόνον λόγOlς κηι θεωρίςι, άλλ' εργψ και άληθείςι

'έ νομεν μιην ΤιQXεIην επανορθ ωσιν των

αναμ -'δ' '
α οκιμων -" θ"εσεων

των, ωστε ν' άποδείξουν τοίς πασιν, ση άγαπωντες τιιν όρθο­

3="'
δ O~lαν ου
, δ ι
εποτε
"
απεστησαν
, - , θ
και της ...3="'
ορ oπρα~Iας,
"
εστω

και έν τΏ όδυνηρζί μορφfj αύτης, της έκζητήσεως ητOl συγγνώ­

μης δια παρόπτωμά ΤΙ και ένοχήν.

!vIeTCi της έν Κυρίψ αγάπης.

ΘΕΔΩΡΗΤΟΣ Μοναχος

Ί. Σκήτη (Αγί-ας 'Ά ννης τΏ 30 Nlιaρτί·oυ 1973 (π. ήμ.)

.~
,-

.. --~': .~-,
.. : '.. ~,.,-,.. .
 ΓΝΩΜΑΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΟΛΟΤΗΤΟΣ, ΉΓΟΥΝ
ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΥΤΗΣ ΠΑΤΕΡΩΝ
ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ, ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΥ ΚΑΙ
ΠΟΛΥΩΦΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ Θ. ΜΕΤΑΛΗΨΕΩΣ

«Π άι ν τ α ς τους είσιόντας πιστους και των Γραφων &.κού­

οντας, μη παραμένοντας δε -ci] προσευΧΊί κσ..ι τΎ,) &.γΙζf με τα.­
λήΦει, ώς ά.τσ.ξίαν .έμποιοοντας τ'Ώ ΈκκλησΙq. ά. φ ο Ρ Ι ζ ε­
σ 8 α ι Χ Ρ 1)>> (8' ~Aπoστ. Κανών) .
«CΟσάκις γά.~ α.ν έσθΙητε τον &ρτον τοΟτον και το ποτ'ήριον
τοΟτο πΙνητε, τον θά.νατον τοΟ ΚυρΙου καταγγ·έλλετε, &χρις
ου α. ν ελθψ> (~Aτr: . ΠαΟλος).

</Oσά~(.ις δε εΙπών, 'Κ ύ Ρ ι ο ν έποΙησε τον προσιόντα, πά.­

σης ήμερων παρατηρ'ήσεως α. π α λ λ ά. ξ α. ς α.υτόν».

«Τον ουδεν συνειδότα. φ.α.Ολον κ α 'θ~ ~ κ. ά. σ τ η ν 8 Ε Τ

προσιΖνα.ι την 1Jμέραν» ('1. Χρυσόστομος).
- «Κιχι το κοινωνεϊ:ν κ ιχ '8' ~ κ ά. σ τ η ν 'ήμέριχ'ι κ~Ι μετα.­
λα-μ6ά.νειν τοσ &.γΙου σώματος κιχΙ ιχί.'μιχτος τοΟ XptG;:tou, κα­
λο'ι κιχι ιέπωψελές. eΗμεϊ:ςμένΤΟt γε τ έ τ ιχ Ρ τ Ιό) ν κα.8'
~κά.στην έ6δομά.δα κοι νωνοομεν, .έν t1l Κυρια'Κ:Ώ, &'1 τ1,) ΤετριΧ­
δι και. -cij Πoφσ.σκευ~ και. τφ Σσ.66ά.τφ, καΙ έν Τ7.ίς &λλαις -η­
μέρα-ις, μι..ν fιμνήμη ά.γΙου τινός» (Μ. ~ασίλειoς) ,

Ι
«CΗμεϊ:ς άλλο μέτρον δεν εχομεν είς την μετά.ληψιν, πιχρά. μό­
νους τους Ι 'Κανόνας των Άποστόλω'ι κσ.Ι όλης τής Έ-κκλησΙας
Ι
,Ι
του ΧριστοΟ, ηγουν νά. ΚΟΙΥωνωμεν, α.ν είν.αι δυνατόν, καΙ \

ΚΑΘ' ΕΚΑΣΤΗΝ 'Ή ΤΕΤΑΡΤΟΝ ΤΗΣ! ΕΒΔΟΙΗΑΔΟΣ,

καθώς δια.λσ..μ6ά.νει δ :Μ, Βσ.σίλεισς καΙ δ θ,εϊ:ος Χρυσόστομος,

fJ τουλάχιστον ΚΑθΕ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟΝ και τά.ς λοιπα.ς
έορτιχσίμους 'ήμέριχς» ('Άγιοι Μακά.ριος Κορίνθου κα! Νικό­
δημος CΑγιορεΙτης) .
«ΠερΙ δε της 'θεΙιχς κσ..! Ιερα.ς Μετιχλ1)ψεως ιέ σ τ ε β έ­
β α t ο ι και γινώσκετε, ότι ΧΡΕΟΣ εχουσιν o~ .ευσεβείς ·έν
s..'
ι:; κ ιχ σ τ ~
r -
~ερ~
" ,
μuστσ.γωγιq.. να προσΞρχωντσ.ι κCΧ.ι
" να μετιχ­

λα.μβά.νωσι τσΟ ζωοποtOσ Σώματος' ιδ ι α τ ο u τ ο και

πρσσκα.λοοντα.ι παρά τσΟ Ιερέως ,έν τιj">: «:MετCι. ψό60υ ΘΞου,
πίστεως και α.γάπης προσέλιθετε» (Πcι.τριcφχtκη έτι.ύκλιος
Έθνομά.ρτυρος Γρηγορίου τοΟ ΕΙ προς τους ~AγιoρεΙτα.ς πα.­
τέρας έν ετει 1819).
Ι'