Η

λ
ε
κ
τ
ρ
ο
ν
ι
κ
ά

Κ
υ
κ
λ
ώ
μ
α
τ
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 1

 ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η
λ  Γνωριμία
ε
κ  Περιεχόμενο μαθήματος
τ
ρ
ο
 Τρόπος αξιολόγησης
ν
ι
 Βιβλιογραφία
 Ιστορικά και στατιστικά στοιχεία
κ
ά

Κ  Αναλογικά ↔ Ψηφιακά Ηλεκτρονικά

υ
κ  Ένα απλό Ηλεκτρονικό Σύστημα
λ
ώ
μ
α
τ
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 2

 ΓΝΩΡΙΜΙΑ
Η Δημήτρης Κλέωνος Παπακώστας
λ
ε Καθηγητής τμ. Μηχανικών Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών
κ
τ
Συστημάτων Δ.Ι.ΠΑ.Ε.
ρ
ο
 Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Α.Π.Θ.
ν
ι  Διδάκτορας Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών, Α.Π.Θ.
κ  Θέμα διατριβής «Διάγνωση Βλαβών Ηλεκτρονικών Κυκλωμάτων»
ά
 Παιδαγωγικό πτυχίο της Παιδαγωγικής Τεχνικής Σχολής Θεσσαλονίκης
Κ  Πιστοποιητικό Μεταπτυχιακής Επιμόρφωσης στη Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων
υ του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστήμιου (Ε.Α.Π.)
κ
λ  Επιστημονικός Συνεργάτης τμ. Αυτοματισμού Α.Τ.Ε.Ι.Θ. 1999~2005
ώ  Εντεταλμένος Επίκουρος Καθηγητής για 2,5 έτη στο τμήμα Μηχανικών Η/Υ
μ Τηλεπικοινωνιών & Δικτύων του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας
α
τ  Μέλος Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Σ.Ε.Π.) στην θεματική ενότητα
α Ψηφιακά Συστήματα του Ε.Α.Π. 2002~2013
 Συνεργασία με βιομηχανία ηλεκτρονικών κατασκευών στο τμήμα Έρευνας
ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 3
 ΓΝΩΡΙΜΙΑ
Η
λ
ε
Αργύριος Χατζόπουλος
κ
τ
Επίκ. Καθηγητής τμ. Μηχανικών Πληροφορικής και
ρ Ηλεκτρονικών Συστημάτων Δ.Ι.ΠΑ.Ε.
ο
ν
ι  Φυσικός Α.Π.Θ.
κ
ά
 Μεταπτυχιακό Ραδιοηλεκτρολογίας – Ηλεκτρονικής Φυσικής, Α.Π.Θ.
 Διδάκτορας τμ. Φυσικής, Α.Π.Θ.
Κ
 Θέμα διατριβής «Χαρακτηρισμός και μοντέλα τρανζίστορ λεπτών υμενίων
υ
κ
βιομηχανικής παραγωγής: Τεχνολογία πολυκρυσταλλικού και μικροκρυσταλλικού
λ πυριτίου χαμηλής θερμοκρασίας»
ώ  Επαγγελματική εμπειρία: Ε.Ι.Μ. 2006-2010 & Ε.Ε. Α.Π.Θ. 2004-2007
μ
 Εργαστ. και Επιστ. Συνεργάτης τμ. Ηλεκτρονικής Α.Τ.Ε.Ι.Θ. 2005-2013
α
τ  Εργαστ. και Επιστ. Συνεργάτης τμ. Ηλεκτρολογίας Τ.Ε.Ι.ΔΥΤ.ΜΑΚ. 2004-2014
α  Εργαστ. Συνεργάτης τμ. Ηλεκτρολογίας Τ.Ε.Ι.ΚΕΝΤΡ.ΜΑΚ. 2004-2005

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 4

Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ (1404)
λ
ε  Υποχρεωτικό μάθημα 4ου εξαμήνου
κ
τ  Τύπος μαθήματος: Επιστημονικής Περιοχής (ΕΠ) Φόρτος
ρ Δραστηριότητα Εργασίας
ο  Είδος Μαθήματος: Υποχρεωτικό (ΥΠ) Εξαμήνου
ν
Γνωστική Περιοχή: Ηλεκτρονική (ΗΛ) Διαλέξεις 52
ι 

κ Επίλυση ασκήσεων 28
ά  Διδασκαλία Θεωρίας: 4 ώρες/εβδομάδα
Ανάλυση κυκλωμάτων με
 Πιστωτικές μονάδες ECTS: 6 τη χρήση λογισμικού 20
Κ
προσομοίωσης
υ  Προτεινόμενα προαπαιτούμενα μαθήματα:
κ Ατομική Μελέτη και
80
ανάλυση βιβλιογραφίας
λ (1202) Μετρήσεις και Κυκλώματα Εναλλασσόμενου
ώ Σύνολο 180
μ Ρεύματος
α
 180 ώρες φόρτου εργασίας
τ
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 5

Η ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1/2
λ
ε • Εισαγωγή: Συμβολισμοί. Προσεγγίσεις. Πηγές τάσης. Θεώρημα Thevenin.
κ
τ • Ημιαγωγοί: ενεργειακές ζώνες, είδη ρευμάτων σε ημιαγωγούς.
ρ
ο • Επαφή p-n δίοδος: ορθή και ανάστροφη πόλωση, Ι-V χαρακτηριστική, αντίσταση.
ν
ι • Δίοδος Ζener, δίοδος Schottky, δίοδος σήραγγος, LED, φωτοδίοδος.
κ
ά • Κυκλώματα διόδων, απλή-διπλή ανόρθωση, τροφοδοτικό DC.

Κ • Διπολικά τρανζίστορ ένωσης (BJT): Φυσική δομή. Περιοχές λειτουργίας.

υ
κ Χαρακτηριστικές καμπύλες τάσης-ρεύματος.
λ
ώ • Γραφική λειτουργία: Γραμμή φορτίου. Σημείο λειτουργίας. Ανάλυση στο συνεχές.
μ
Διακοπτική λειτουργία.
α
τ
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 6

Η ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2/2
λ
ε • Πόλωση BJT: με διαιρέτη τάσης, με δύο τροφοδοτικά, πόλωση εκπομπού.
κ
τ • Ισοδύναμα μοντέλα BJT: τύπου π και Τ.
ρ
ο • Ενισχυτική λειτουργία: Κέρδος τάσης. Σχεδίαση ενισχυτή κοινού εκπομπού.
ν
ι Πολυβάθμιοι ενισχυτές. Οι δύο γραμμές φορτίου.
κ
ά • Ακόλουθος εκπομπού: Αντίσταση εισόδου. Μέγιστη διακύμανση εξόδου.

Κ • Τρανζίστορ επίδρασης πεδίου (JFET): Φυσική δομή. Περιοχές λειτουργίας.

υ
κ
Χαρακτηριστικές καμπύλες τάσης ρεύματος. Ανάλυση στο συνεχές ρεύμα. Ενισχυτική
λ και διακοπτική λειτουργία.
ώ
μ • MOSFET: Φυσική δομή. Περιοχές λειτουργίας. Διακοπτική λειτουργία. Φορτίο.
α
τ Λειτουργία CMOS.
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 7

Η
ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
λ
ε Ι. Ενδιάμεση αξιολόγηση (ΕΑ) (20%) με γραπτή ή
κ ηλεκτρονική μορφή που περιλαμβάνει:
τ  Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
ρ  Επίλυση ασκήσεων θεωρίας
ο Απαιτείται ο βαθμός της ΕΑ να είναι τουλάχιστον τέσσερα (4)
ν ΕΑ ΓΕ ΤΕΛΙΚΟΣ
ι
κ ΙΙ. Τελική Γραπτή Εξέταση (ΓΕ) (80%) που περιλαμβάνει: 4 6 5,6
ά  Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
 Επίλυση προβλημάτων
5 5 5,0
Κ
υ 4 5 4,8
κ Ο βαθμός του μαθήματος (ΕΑ*0,2 + ΓΕ*0,8) πρέπει να
λ είναι τουλάχιστον πέντε (5). 4 4 4,0
ώ
μ Επιπλέον, ο ανεξάρτητος βαθμός σε κάθε μια από τις
α μεθόδους αξιολόγησης Ι και ΙΙ πρέπει να είναι τουλάχιστον
τ τέσσερα (4).
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 8

Η
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
λ ΕΥΔΟΞΟΣ
ε
κ
τ 1. Malvino A., Bates D., "Ηλεκτρονική", Εκδ. Α. Τζιόλα & Υιοί , Έκδοση 8η, 2016,
ρ ISBN: 978-960-418-559-7, Κωδ. Ευδόξου: 50655968.
ο 2. Jaeger R., Blalock T., Αλκιβιάδης Χατζόπουλος (επιμέλεια), "Μικροηλεκτρονική"
ν Εκδ. Α. Τζιόλα & Υιοί , Έκδοση 5η, 2017, Κωδ. Ευδόξου: 68380792.
ι
κ 3. Sedra A., Smith K., "Μικροηλεκτρονικά Κυκλώματα", Εκδ. Α. Παπασωτηρίου &
ά ΣΙΑ, Έκδοση 7η, 2017, Κωδ. Ευδόξου: 68396095

Κ
Συμπληρωματική βιβλιογραφία
υ
κ
λ 4. Milman J., Grabel A., "Μικροηλεκτρονική", Εκδ. Α. Τζιόλα & Υιοί , Έκδοση 2η,
ώ 2014, ISBN: 978-960-418-424-8, Κωδ. Ευδόξου 32997429.
μ
α
τ
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 9

 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΕΤΟΣ ΓΕΓΟΝΟΣ
Η 1895 Πρώτη ραδιοφωνική μετάδοση (Marconi)
λ
ε
1906 Πρώτη δίοδος επαφής – Η περίοδος της ηλεκτρονικής αρχίζει!!!
κ 1907-27 Πρώτο κύκλωμα ραδιοφώνου
τ 1925 Επίδειξη τηλεόρασης
ρ 1933 Ανακάλυψη της διαμόρφωσης FM (Armstrong)
ο 1940 Ανάπτυξη Radar (Β’ παγκόσμιος πόλεμος); Περιορισμένη χρήση TV
ν
ι
1947 Διπολικό Transistor (Bardeen,Brattain&Shockley - Bell Laboratories)
κ 1950 Έγχρωμη τηλεόραση
ά 1952 Εμπορική παραγωγή Διπολικών transistors (Texas Instruments)
1956 Απονομή Βραβείου Nobel για την ανακάλυψη του Transistor
Κ 1958 Ανάπτυξη του πρώτου Ολοκληρωμένου Κυκλώματος (ΟΚ) συγχρόνως
υ (Kilby, Texas Instruments & Noyce, Moore Fairchild Semiconductor)
κ
1961 Πρώτο εμπορικό ψηφιακό ΟΚ (Fairchild Semiconductor)
λ
ώ
1963 Ίδρυση Institute of Electrical and Electronic Engineers (IEEE)
μ 1968 Πρώτος εμπορικός Τελεστικός Ενισχυτής (ΤΕ) (mA-709 Fairchild)
α 1972 Πρώτος μικροεπεξεργαστής (8-bit - Intel 8008)
τ 1974 Πρώτο εμπορικό ΟΚ (1 Κbit)
α 1984 Πρώτο εμπορικό ΟΚ (1Mbit)
1995 Πειραματικό ΟΚ (1Gb) Παρουσίαση σε συνέδριο της IEEE
ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 10
Η
λ Η Παγκόσμια Αγορά Ηλεκτρονικών
ε
κ
τ Κατηγορία Μερίδιο (%)
ρ
ο
ν
ι Επεξεργασία Δεδομένων (Υλικό) 23
κ Επεξεργασία Δεδομένων (Λογισμικό & Υπηρεσίες) 18
ά
Βιομηχανικά Ηλεκτρονικά 10
Κ Τηλεπικοινωνίες 9
υ Ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας χρήσεως 9
κ Ενεργά εξαρτήματα 9
λ Παθητικά εξαρτήματα 7
ώ Ηλεκτρονικά Υπολογιστών 5
μ
Ηλεκτρονικά Μετρήσεων 5
α
τ Ιατρικά Ηλεκτρονικά 2
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 11

 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ
Η
λ 10
10
ε
κ 10 9
τ
ρ 10
8
ο

Chip Dens ity (Bits/Chip)

7
ν 10
ι
6
κ 10
ά 5
10
Κ 4
10
υ
κ 10
3
λ
2
ώ 10
1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000
μ
Year
α
τ F igu re 1.2 - Mem ory ch ip den s it y a s a fu n ct ion of t im e ba s ed u pon firs t
pa per pres en t a t ion a t t h e IE E E In t ern a t ion a l S olid-S t a t e
α
Circu it s Con feren ce (IS S CC)

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 12

 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ
Η
λ 7
10
ε P6
κ Pentium
τ
ρ 10
6 486DX 68040
ο
ν

Number of Trans istors

386SX 68030
ι
5 80286
κ 10
ά
8086
Κ 4
υ 10 8085
κ 6800
8080
λ 4004
ώ 10
3
μ 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000
α Year
τ Figure 1.3 - Microprocessor complexity versus time
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 13

 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ
Η
λ 10
1
ε
κ
τ
ρ
ο

Dynamic Memory Feature Size (um)

ν
ι 0
κ 10
ά

Κ
υ
κ
λ
-1
ώ 10
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000
μ
Year
α
τ F igu re 1.4 F ea t u re s ize in dyn a m ic m em ory ch ips vers u s t im e (Cou rt es y
IS S CC)
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 14

 ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ και ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΗΜΑ
Η
λ
ε
κ
τ
ρ
ο
ν
ι
κ
ά

Κ
υ
κ
λ
ώ
μ
α
τ
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 15

 ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ και ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΗΜΑ – ΛΑΘΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ
Η
λ
ε
κ
τ
ρ
ο
ν
ι
κ
ά

Κ
υ
κ
λ
ώ
μ
α
τ
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 16

 ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ και ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΗΜΑ – ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΘΟΡΥΒΟΥ
Η
λ
ε
κ
τ
ρ
ο
ν
ι
κ
ά

Κ
υ
κ
λ
ώ
μ
α
τ
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 17

 ΕΝΑ ΑΠΛΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ – ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΣ ΔΕΚΤΗΣ FM
Η
λ
ε
κ
τ Antenna
ρ
ο
ν RF IF
FM Audio
ι Amplifier Mixer Amplifier Amplifier
Detector
κ and Filter and Filter
ά (88 - 108 MHz) 10.7 MHz 50 Hz - 15 kHz

Κ Local
υ Oscillator
κ Speaker
(77.3 - 97.3 MHz)
λ
ώ
μ
α
τ
α

ΔΙ.ΠΑ.Ε. τμήμα Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων 18