T.C.

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ

TARİH BÖLÜMÜ
BÜYÜK SELÇUKLULAR DERSİ

MALAZGİRT MUHAREBESİ
FİNAL ÖDEVİ SUNUMU
BAHAR DÖNEMİ

Hazırlayan
Kaan KÖPRÜLÜ
2018290042

Danışman
PROF. DR. Erkan GÖKSU

İzmir
2020
 Malazgirt Muharebesi
Malazgirt Savaşı, 26 Ağustos 1071 tarihinde Alparslan önderliğindeki Selçuklu
ordusu ile Bizans ordusu arasında gerçekleşmiştir. Bizans’ın yenilgisi ve 4. Diyojen’in
esir düşmesiyle son bulmuştur.
Selçuklular, Tuğrul Bey’den itibaren Anadolu’ya birçok akın düzenlemiştir. 1048’de
Pasinler Ovası’nda Bizans ordusunu ağır bir yenilgiye uğratmışlardı. Bu akınlar
sonucunda birçok önemli kale Selçuklu himayesine geçmiştir. 1063’te Alparslan tahta
geçtikten sonra da bu akınları sürdürmüştür. Alparslan tahta geçtikten sonra Türklerin
Ermenistan ve Anadolu’ya geçmesine izin verdi ve Türkler buralarda bulunan şehirlere
ve tarım alanlarına yerleştiler. 1068 yılında Romen Diyojen Türklere karşı bir sefer
düzenlemesine rağmen Koçhisar şehrini geri almaktan başka bir şey yapamadı. 1070
yılında Selçuklular Malazgirt ve Erciş kalelerini ele geçirdi. Daha sonra Diyarbakır’ı
alıp Urfa’yı kuşattı fakat şehri alamadı. Bu arada Afşin Beyi de güçleri arasına katıp
Halep’i aldı. Türk akınlarından rahatsız olan Bizanslılar, tahta komutan Diyojen’i
çıkardılar. Romen Diyojen büyük bir ordu kurup İstanbul’dan yola çıktı.
Romen Diyojen ordusunu geleneksel Bizans askeri kaidelerine göre düzenlemişti.
Ortada birkaç sıra derinlikte çoğu zırhlı, piyade birlikleri ve bunların sağ ve sol
kollarında süvari birlikleri yerleştirilmişti. Romen Diyojen merkeze; General Brynnios
sol kanada ve Kapadokyalı General Alyottes ise sağ kanada komuta ediyordu. Bizans
ordusunun gerisinde büyük bir rezerv bulunuyordu ve bu özellikle taşra eyaletlerinde
nüfuzlu kişilerin özel ordularının mensuplarından oluşuyordu. Geri rezerv ordusunun
komutanı olarak genç Andronikos Dukas seçilmişti. Romen Diyojen’in bu tercihi biraz
şaşırtıcı idi. Çünkü bu genç komutan eski imparatorun yeğeni ve Caesar Ioannis
Dukas’ın oğlu olup, bu kişiler açıkça Romen Diyojen’in imparator olması
aleyhindeydiler.1
Savaş öğle saatlerinde Türk atlılarının toplu ok saldırısı ile başladı. Türk ordusunun
büyük bir kısmı oklu olduğu için bu saldırı Bizans ordusuna büyük asker kaybı yaşattı.
Bundan sonra ordusuna geri çekilme emri veren Alparslan geride hilal şeklinde
dizilmiş birliğine doğru hareket etti. Selçukluların geri çekildiğini düşünen Diyojen
ordusuna saldırma emri verdi. Kovalama devam ederken yorulan ve Türk okçularının
saldırısı altında kalan Bizanslılar güçten düşmeye ve paniklemeye başladı. Türk
soyundan gelen Uzlar, Peçenekler, ve Kıpçaklar da taraf değiştirince Türk ordusu
Bizans ordusuna ölüm olup yağdı. Savaş sonunda Diyojen yaralı olarak ele geçirildi.

1
Norwich, John Julius. (1991). Byzantium: The Apogee. London: Viking.
Sonuçları
Bu savaş, Anadolu’nun Türklerin tam olarak eline geçmesi için, savaşçı olan
Türklerin cihat akınlarını tekrar başlatacağını gösteriyordu. Hristiyan Avrupa ve
Müslüman Ortadoğu arasında tampon olan Bizans Devleti’nin büyük güç ve toprak
kaybetmesi Avrupa’ya yapılacak yeni akınların habercisiydi. Savaşın en genel
sonucuna Anadolu’nun Türklere kesin olarak açılması demek doğru olur.