1

ΑΣΚΗΣΕΙΣ
α)Τις παρακάτω σύνθετες λέξεις του κειμένου να τις αναλύσεις στα συνθετικά τους
κατακυρίευαν +
λεπτοκαμωμένος +
κορακόφτερα +
μισόφωτο +
αγιοκάντηλο +
άψυχα +
περίκομψο +
γλυκόχρωμο +
μορφοσυγυρισμένα +
πολύφωτο +
β)Να αλλάξεις τις πλάγιες λέξεις με άλλες αντίθετες :
εκεί στην αρχή της οδού :
στη νυχτωμένη και ξάστερη πολιτεία:
ένα μέτριο, παλιό δωμάτιο :
ένα περιβάλλον γνωστό κι αλλότριο :
να γεννιούνται μέσα στο φωτερό περίγυρό της :
γ)Αφού μελετήσεις προσεχτικά το κείμενο, να γράψεις σε δυο στήλες τις φράσεις, εκείνες με τις
οποίες ο Μυριβήλης μας περιγράφει το γραφείο του ποιητή, τη λάμπα, τον ίδιο τον ποιητή, στο
παλιό σπίτι στην Ασκληπιού και στο καινούριο στην Πλάκα.
ΣΤΗΝ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΛΑΚΑ
Το δωμάτιο :ένα μέτριο, παλιό δωμάτιο Τόνε βρήκα μέσα σ’ ένα περιβάλλον άγνωστο.

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: ΑΣΥΝΔΕΤΟ ΚΑΙ ΠΟΛΥΣΥΝΔΕΤΟ ΣΧΗΜΑ

Ασύνδετο σχήμα έχουμε όταν παραθέτουμε όμοιους όρους ή όμοιες προτάσεις, χωρίς να
βάζουμε ανάμεσά τους τους συνδέσμους που χρειάζονται. Χρησιμοποιούμε οπωσδήποτε το
κόμμα.
Αν κατάλαβες τον παραπάνω ορισμό τότε μπορείς να συνθέσεις το παρακάτω παράδειγμα :
όλα μαζί – η δροσιά – η πρασινάδα - η μυρωδιά – μας αναγάλλιαζαν – τα χρώματα , , ,
__________________________________________________________________________
Πολυσύνδετο σχήμα έχουμε όταν παραθέτουμε όμοιους όρους ή όμοιες προτάσεις συνδέοντάς
τους ή τες με συμπλεχτικούς ή διαχωριστικούς συνδέσμους.

ΟΝΟΜΑ
 2
Αν κατάλαβες τον παραπάνω ορισμό τότε μπορείς να συνθέσεις το παρακάτω παράδειγμα :
είτε κάνοντας μπάνιο- είτε παίζοντας – περάσαμε – είτε διαβάζοντας κανένα βιβλίο-
την ημέρα
__________________________________________________________________________
Συγγενικό σχήμα είναι η έμφαση
Θέλει και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο.
Να βάλεις κόμμα στα παρακάτω ασύνδετα σχήματα :
1)Μας έδωσε ψωμί σύκα σταφύλια κρασί .
2)Καράβια κομματιασμένα βαρκούλες μισοσπασμένες σκοινιά κατάρτια φιγούρες πανιά
εικονίσματα παδέλες πιάτα λιβανιστήρια πυξίδες χρυσόξυλα .

Να μετατρέψεις τώρα τα παρακάτω ασύνδετα σχήματα σε πολυσύνδετα, χρησιμοποιώντας

συμπλεχτικούς ή διαχωριστικούς συνδέσμους:
α)Φίλοι είναι ο Πέτρος, ο Κώστας, ο Χρίστος.
_____________________________________________________________
β)Κάναμε ποδήλατο, τρέξαμε, παίξαμε, χαρήκαμε.
_____________________________________________________________

Να μετατρέψεις τώρα τα παρακάτω πολυσύνδετα σχήματα σε ασύνδετα, παραλείποντας τους

συνδέσμους ,που πρέπει :

Α)Δεν ήταν μήτε η Μαρία μήτε η Μαριλένα μήτε η Έλενα.

_____________________________________________________________
β)Παίζαμε είτε κρυφτό είτε κυνηγητό είτε βόλους είτε σκοινάκι.
_____________________________________________________________
γ)Ο φίλος είναι και ήσυχος και έξυπνος και άριστος μαθητής.
_____________________________________________________________
Σε ποιες περιπτώσεις θα χρησιμοποιήσεις το ασύνδετο σχήμα, το πολυσύνδετο και την έμφαση ;
Δικαιολόγησε τη γνώμη σου :

ΣΥΝΘΕΤΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝ
Μελέτησε προσεχτικά πως το λόγιο αχώριστο μόριο συν σχηματίζει
σύνθετες λέξεις . Το συν σημαίνει μαζί
ΟΝΟΜΑ
 3
συν+ οδηγός= συνοδηγός
συν +φωνήεν, τ, δ, θ =συν συν+ τάξη= σύνταξη
συν+ δεσμός= σύνδεσμος
συν+ θέση= σύνθεση

συν+ πλέκω = συμπλέκω

συν +π , β ,φ =συμ συν+ βαδίζω = συμβαδίζω
συν+ φοιτητής = συμφοιτητής

συν+ καλώ = συγκαλώ

συν +κ, γ ,χ = συγ συν+ γραφέας = συγγραφέας
συν+ χαίρω = συγχαίρω

συν+ μαζεύω = συμμαζεύω

συν+ νέφος = σύννεφο
συν +μ , ν ,λ ,ρ , σ = συν+ λόγος = σύλλογος
συμμ, συνν ,συρρ ,συσσ συν+ ρίζα = σύρριζα
 συν+ σώμα = σύσσωμα

ΟΝΟΜΑ
 4
Σχηματίζω σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό το συν και δεύτερο τις παρακάτω λέξεις :
αγωνιστής __________________ τριβή__________________
τρέχω__________________ οδός__________________
θέτω__________________ διάλεξη__________________

πολεμιστής_____________ βάλλω__________________
βιώνω__________________ πάσχω__________________
φιλιώνω__________________ φορά__________________

μετέχω__________________ μαθητής__________________

κάτοικος__________________ γράφω__________________
κινώ__________________ χρόνος__________________

Να συμπληρώσεις τα κενά με τις σύνθετες λέξεις που παράγονται από το συν και τις λέξεις των
παρενθέσεων :
Η φίλη μου είναι ένα κορίτσι που με (αρπάζει)_________________. Την
(πονώ)_____________, όταν υποφέρει . Της (παραστέκομαι)________
_____________ σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές.
Πολλές φορές τη (βουλεύω) __________________ να μην το παίρνει κατάκαρδα και φέρνει τη
(φορά) _________________.
Δε αφήνουμε ένα προβληματάκι να μας (παρασύρει) ___________________
στην καταστροφή. Η ζωή είναι ωραία.

ΟΝΟΜΑ