Professional Documents
Culture Documents
Teqsti-Ksani Gvedmaxis
Teqsti-Ksani Gvedmaxis
Teqsti-Ksani Gvedmaxis
R sani meZaxis!
Tbilisi 2009
1
qsnis xeobis zemoweli maRali mTebiTaa garSe-
mortymuli. alpiur mdeloSi Cawolil, ulamazes,
zurmuxtisfer, kamkama yelis tbas da misgan gaCenil
mdinares `nefiskalos~ mTebi udevs sasTumlad. 2921
metris simaRlidan CanCqerebze gadmokidebuli qsani
mTis lamaz, kopwia soflebs gamoivlis da gzadagza
cremliviT wminda wyaroebs ierTebs.
qarCoxis mTebis civ, saukeTeso wyaroebs Soris
erT-erT patara, ugemrieles wyaros `keknatos~
veZaxiT. avtoris survilia, winamdebare poeturi
krebulic im patara `keknato~ wyarosaviT wminda da
gemrieli iyos.
teqnikuri redaqtori
da koreqtori: nana baxtaZe
ISBN 978-9941-0-2048-3
2
wigni eZRvneba ruseT-saqarTvelos omSi,
2008 wlis 9 agvistos gmirulad daRupul
qsnisxeobeli vaJkacis levan avTandilis Ze
midelaSvilis samaradiso xsovnas
3
`tomebi, xalxebi, saxelmwifoebi gaqra,
wigni ki darCa~
al. gerceni
4
w i n a T q m a
amiran arabuli
4.XI.2009
6
SanSe qsnis erisTavi
mxatvari niko xerkelaZe
7
***
aviReb ferebs, qarTul miwas rac aamzevebs,
jer cas davxatav firosmanuls, mere lamazebs,
mere davxatav saqarTvelos eris mamamzes,
erekle mefes, _ iveriis cxel gulsa da mzes.
1985.
8
qsani meZaxis
qsani meZaxis da mec miviltvi,
rogorc budisken uZluri bartyi,
cixe taZrebo rad amatireT,
qarCoxis cixev, ratom gamartyi.
qsani meZaxis, mec mivsrialeb,
rogorc kalmaxi CanCqeris TaRze,
mJave wylis JangiT ratom momwamle,
yelis tba ratom damasxi Tavze.
rad gamaxsene Wriloba Zveli,
qsanze qarCoxis omi mquxare,
Tormeti aTas mayaris mkvleli
Zu jahanbanu, saxiT mwuxare.
ratom miTxari, rom xmliT agCexes,
mteri aTasi martos Segeba,
ratom miTxari, rom saakaZem
Cemi gulisTvis wiTlad SegReba.
miTxari lekma lamisyanaSi,
rogor mogtaca mgosani koxta
da maT alyaSi Seni kalmaxi
wirqvlis cixidan rogor gadmoxta,
bevri miTxari ara saxiCrad,
vici largvisis foliantebi,
iq aris mcxeTis ganZi saxizrad,
9
murasa jvrebis briliantebi.
vici cxrazmiTi da kolotira,
rogor gaiwvrTas lekvi avazis,
magram ar vici, vin aatira
aTaswlovani freska gavazis.
qsani meZaxis, reken zarebi,
dardiT kvnesis da javriT Rrialebs,
vin waritaca oqros karebi,
samebis mTaze aRar prialebs.
vin dauSanTa wmindans, tkbilxmosans,
jer ZuZuebi mere Tvalebi,
vin gaitaca jvari xorosans
an fereidans Cveni qalebi.
SavCoxiani vici qarCoxi,
da bercixidan omi Jamuris,
magram ar vici, cxavatis dofSi
vin gadmohkida cixe Sxamuris.
vici cxavatis dideba Zvelni,
ina kalatozs vicnobdi axlos,
vici largvisSi bandais Zeni,
eqvsasi weli rom aRar saxlobs.
qsano, gamCeno, gmadlobT golilsa.
mzesayanuris purs rom maWmevdi,
ulidas mayars gamoyolilsa
cxavatur jamiT Rvinos masmevdi.
10
qsani meZaxis, mTiTa da WaliT,
momavals xeliT xelkavsa vkideb,
rom saakaZe xalibur xmaliT
qarCoxSi erTxel movides kidev!
2008.
11
alaverdo da qal-mkerdis1 madlo,
giorgis cxeno nalebiano,
nu geSiniaT, qamandas gawyvetT!
qaSoeTo da mxne macxovaro
WorWoxis lomTav, muxnariano,
povleurT ganZo Sen, rom xorosniT
mosul saqoniT gixariano.
saxevisTavo TinikaanSi,
xato Zliero, “brZanebav erTa”,
barbare xozTa, eWefo osTa,
sisxlo da cremlo lomisis berTa,
nu geSiniaT, qamandas gawyvetT!
maRranis xevo, alebiano,
Savo kalmaxo, xalebiano,
sofelo Cveno, qvrivebiano,
bercixev _ kldeo, qvevrebiano,
nu geSiniaT, qamandas gawyvetT!
Zveli didebis nasoflarebo,
Sxmoro, qarCoxo da golgoleTo,
qarCoxis cixev, moyvris mlocvelo,
mtris qaiburo, qvao moleTo,
nu geSiniaT qamandas gawyvetT!
mters eSinodes, xmaurob isev,
1
qal-mkerdi_igive RvTismSoblis sax. eklesia Jamuris xeobaSi,
alaverdis cixis CrdiloeTiT, qalis mkerdis formis kldovan mTaze.
12
qarCoxis omo, saakaZuro,
SeniRbulo da paroliano,
anrawmindulo, kaparaano,
kveriaTo da poroliano,
nu geSiniaT, qamandas gawyvetT!
2009.
samSoblo
miwa naqargi, Sig Caxveula
xalxi ra kargi, RmerTis qamari,
Sig Caxveula kavkasioni
qveynis av-kargi. gmirTa akvani.
Sig Caxveula Sig Caxveula
mTis gvirgvinebi, qarTlis dideba,
oqros kuboTi,
vazi, futkari
oqros Tamari.
da gvirilebi.
Sig Caxveoda
Sig CaWedila
ZarRvad vaxtangi,
oqros Wedila,
rogorc samSoblos
rqebze gasvlia mefe bagrati.
rqad “rqawiTeli”, amoxveuli
rqiT daujabnavs Sig Caxveoda,
mteri yoveli, vefxis tyaosans
gadamTieli, zed exveoda,
sisxlis mwoveli. zed exeoda
13
qarTvels gordaze, TviT mouravis
mteri mosuli xmalic ver gasxlis.
iqve odaze. Tvali ver daTvlis_
zed exeoda da ver gawvdeba,
mteri verani, mters mojarulsa
magram ver sZlevda saqarTveloze,
qarTvels veravin. oi, droebav,
zed exeoda qarTli suls Rafavs,
qarTvels perangi da arvin aris
da saqarTvelos sasaklaoze,
Sahi veragi. magram uecrad
zed exveoda Seirxa jari,
usurvaziviT, gamoikveTa
samSoblos saxels karavis kari,
didi giorgi, movida mxsnelad,
da ise rwyavda vazs dasdo bari,
mamuls mtris sisxliT, xmali iSiSvla,
rogorc kaxeTis miveciT bani.
miwas iori. da daveqaneT,
man daifara, mteri davdrikeT,
gadaarCina, mteri davdrikeT
qarTuli miwa xmliT da yiJiniT,
qarTuli sisxli da rogorc vefxi
da im miferflil mefe erekle
dro ukuRmrTobas, borgavda mterze
sikvdilis JiniT.
1985.
14
nu metyvi!
nu metyvi, mterma, Cemo largviso,
mkerdze maxvili rogor dagviso,
rogor gagvTofa, rogor gagvToka,
mwvane Tvalebi cremliT agvivso.
2009.
15
qsani
qsani amayi, mTebis dideba
lurj yelis tbidan moedineba,
mnaxveli misi gamijnurdeba,
Tvalze cremlebi daedineba.
1986.
16
mamulisaTvis
Cemi sikvdili raa am qveynad,
me var am mTebis erTi kristali,
me var abedi mamulisaTvis,
mamuli CemTvis aris qvis tali.
Cemi valia, Cemi sicocxle
mamulisaTvis iyos naTeli,
es guli Cemi iyos zvaraki,
suli mlocveli, wminda sanTeli.
da Tu vicocxleb _ mamulisaTvis,
da Tu movkvdebi _ dedulisaTvis,
sikvdilis winac aRmarTul maxvils
davagvirgvineb _ samSoblosaTvis.
ukanaskneli sisxlis wveTebiT,
ukanasknelad mters Sevadnebi,
da wamowyebul “mxedrul” simReras
gaagrZeleben sxva Savardnebi.
1985.
17
gaSifreT, vinc ki . . .
18
wa rsulis xsovna
samSoblo iyo yovelTvis,
qarTvelisaTvis dideba.
amrigad TqvenSi Wabukno,
warsulis xsovna mdidrdeba.
samSoblo iyo maradis! _
iZaxdnen mama-papani,
sadac gazarda dedama,
sadac daerwaT akvani.
sadac moesmaT zarebis
mauwyebeli rekvani,
sadac daucvdaT akvnebis
sarwebi sagogavebi.
razec mouTxes buxrebTan
papebma leqs-igavebi,
samSoblos bed-ubedoba
misTvis moWrili Tavebi.
1987.
19
darCeba mxolod kvali naTeli
amoduRs nakurTx miwis Sadrevnad,
sulis cxonebad Jamuris wylebi,
ra damaviwyebs am mxris bunebas,
rac unda bevri gavides wlebi.
ZarRvebSi sisxli daiwyebs TaxTaxs,
tanze bususni ayalydebian,
kbilis kraWuniT nasaxlarebi ,
da cixeebi ayefdebian.
irgvliv qedebze mimobneuli
saflavebi da akldamebia,
Cveni genebi sisxl-xorceuli,
gmiri papebi da mamebia.
kldis Tavze cixis vxedav qongurebs,
orbi TamaSiT gasworebia,
iq, dacemuli Cveni genebi,
Cven kbilisani, Cven sworebia.
mTis mJave wylebiT sali kldeebi
da koxis qvebi iferebian,
CvenTvis datovil lamaz bunebas,
papis-papebic eferebian.
cixis qongurze orbis bumbuli
da Cemi fiqri ayalydebian,
orbis bartyebi daiCekeba
gvelis kvercxebi galaydebian.
20
galaRdebian mtredis xundebi,
guTnisdedebi galaRdebian,
avi sulebis nakvalevi da
sarkofagebi balaxdebian,
Sambnardebian,
da
barddebian,
da
warsuls Cabardebian.
da
darCeba mxolod kvali naTeli.
1985.
usaxelo cixe
1987.
22
d idi balaani
Zveli gadmocemis Tanaxmad, qsnis xeobaSi sof.
axaldaba dauarsebia Tinikaanidan gadmosul vinme
balas. mogvianebiT sofelma axali saxelwodeba
_balaani miiRo, sadac saxlobda sagvareulo-
saojaxo gaerTianeba _ “didi balaani”.
2008.
23
jaWvad asxmulo rkinao
1987.
***
1984.
24
saxsovari
saxsovaria CemTvis yoveli,
rac ki tkbilia, rac ki kargia,
lulua lelam miZRvna rveuli,
me ziziebiT momiqargia.
gasakvirveli saxsovaria,
dedisgan Cemi marjvena majis,
rom miseuli siTbo da xali
me samudamod saxsovrad mazis.
dauviwyari saxsovaria,
ena, mamulis xvamli, mTa-bari,
ai, ra aris, ra saxsovari,
winaprebisgan CvenTvis mTavari.
1986.
25
deda
deda qalia, deda Zvirfasi,
ganuzomeli simdidris fasi.
deda sikeTis aTasfereba,
mTebs cisartyelad rom efereba.
deda qalia, umwikvlo qali,
eris cxovrebis cecxli da ali,
deda qalia uSreti Zali,
qveynis didebis fari da xmali.
deda _ medroSe Svilis gamzrdeli,
Svilis! _ mamulo, natvriT rom eli.
1986.
26
da rogor mival
maTTan saxlSi,
rogor da rogor,
Tu ar vuyide Tojinebi,
kata an gogo.
zogjer vuyidi avtomatebs,
manqanebs, niCbebs,
Tumca maT mimarT
yuradRebas arc erTi iCens.
1986.
Citis bude
Tebervlis iwva mRvrie leCaqi
da zuzunebda qari mxleCavi,
sadRac iwvoda yviTeli Claqvi
da irweoda bude beCavi.
bude oboli, marto-euli,
mitovebuli bedis amara,
erTdros imedi, daviwyebuli
da gajejgili sul waramara.
am civ zamTarSi nerwyviT xveuli,
xeze mikruli umzers midamos,
qveynis da SvilTa mudam erTguli
viyav da RmerTmac ase miwamos!
1986.
27
reabilitirebuli futkari anu
392 wlis Semdeg naTqvami
Sah-abass saqarTvelos damonebis gzaze win ga-
daeRoba qarTlis mefe giorgi X. romelic mstov-
rebs mejvrisxevSi moawamlina. mefis sikvdili
futkars daabrales.
28
mejvrisxevs bolo gamodga, mefev,
fareSTan mkacri SekamaTeba,
Sahma mzakvruli TamaSiT SeZlo
RalatiT Seni daSamaTeba.
1998.
1
kripuWi _ “Tafli magari” (saba), _ fiWiani Tafli Saqar-
yinulis msgavsad Seyinuli. futkari amzadebda mxolod das.
saqarTveloSi. uwodebdnen samefo Tafls.
29
futkari
me futkari var, milioni wlidan movdivar,
movdivar sibrZned, ukvdavebad da balzamebad,
gamoxatuli mRvimeebze, gerbze, droSebze,
zarafxanebSi _ vercxlze, rogorc zRaprul
zmanebad.
pirvel arseba albaT Cven varT dedamiwaze,
pirvelad albaT CvenSi iyo adam da eva,
Cven gvekuTvnoda is vaSlis xec samoTxis baRSi
da axlac xeze gundad mitom gviyvars daxveva.
Cvenis imediT, erTgulebiT, Cveni xalisiT,
RmerTma Cvens Semdeg gaaSena samoTxis baRi,
baRSi yvavilebs jvaredini xilviT vaTrobdiT,
TviT CvenSi iyo Carlz darvini, karl friSi, baxi.
baRSive gvqonda mowyobili bina, saxl-kari.
metsac veRaras vinatrebdiT ufro mobilurs,
vTvrebodiT lamaz yvavilebis tkbili neqtariT,
vamtvrianebdiT mcenareebs entimofilurs.
albaT akrZalul im vaSlis xis is erTi vaSlic
Cveni gancxromis nayofia, romlis SeWmisTvis
RmerTma baRidan gaaZeva adam da eva
da Cvenc dagvsaja maTTan erTad,_ netavi risTvis?
mas Semdeg movsdevT saukuneT, aTaswleulebs,
movsdevT xokrebiT, bukebiT da geja-godrebiT,
30
movsdevT, viRvrebiT, Taflis sanTlad, niSTan,
trapezTan,
qarTul sufraze, jamiT xelSi_locviT, vedrebiT,
sabednierod, dRes erTad varT erTi bedis qveS,
RmerTo! cisa da dedamiwis _ qveynis gamCeno,
sul erTad viyoT, ukunisiT ukunisamde,
futkris gareSe, kacis modgma arvis aCveno.
wminda mariam, saqarTvelo Seni xvedria
da ar gewyinos wilSi Cvenc varT wminda feria,
radgan vizrdebiT mTis rux futkrad qarTul miwaze,
rom am miwaze Cveni jiSi xanieria,
bunebis wignSic SaviT TeTrze ase weria,
bevrs ara sjera, _ aq sawyeni araferia.
2001.
***
sul guguneben futkrebi,
mudam eZeben sarCosa
ar hgvanan im kudabzika
don kixotsa da sanCosa.
misamReri:
tkbili Tafli iRvreba
fiWis yvela ujridan,
o, ramdenjer uSvela
roca bavSvebs uWirdaT.
2001.
31
eWvebi
1998.
32
marti, aprili...
Semoabotebs giJurad marti,
kbilebiT daxevs zamTris sudaras,
xevs gadakveTavs mgeli fexmardi
da gaugzavnis mTvares muqaras.
kldeze gawveba xavsi zmorebiT,
zed Tovlis wylebi gadaevleba,
xevis boloze, mkerdze CqerebiT
da enZelebiT Semomaxteba.
cotac da albaT kidec iquxebs,
da gaismeba gugulis kvesa,
JuJuna wvima Camobans Tvalebs,
namZinar yvavils, balaxs da tyesa.
mglebis ymuiliT iwvis aprili,
nakadulebi rZisferdebian,
yinva da Tovlis qafi aWrili
balaxis sunTqviT ver Cerdebian.
ver Cerdebian iasamnebi
aprilis sunTqviT ixuTebian,
gadauxdiaT kvirtebs sabnebi
da siyvaruliT ibRunZebian.
1986.
33
* * *
1986.
34
wiflis Civili
ar Semibrale momWeri,
sabralo wamomaqcie,
guls damiwyvite ZarRvebi,
ugrZnob xed gadamaqcie.
Camomilewe mxar-mklavi,
xavsebi Semomacale,
da-Zmebs da mSobel miwasa
alersi aRar acale.
35
***
Tovlze gabrwyinda, meliav,
Seni mdidruli balani,
gaTavda wuTisofeli,
Seni dRe, Seni xvalani.
veRar gadmoxval bilikiT
da verc gaZRebi zRmartliTa,
aRar dagsuyavs sawyalsa
xis soko mwife matliTa.
veRar gaZRebi askiliT
da verc kalmaxiT fSaSia,
aRar daWkndeba Sens ferxTiT,
TvalebyviTela SaSvia.
xval am dros veRar ixilavs
qveyanas Seni Tvalia,
wadi da gamoeTxove,
eg aris Seni valia.
midi, eaxle, ixile,
aaxle eg ulvaSia,
mTas da bars Semouare
arvisTan darCe valSia.
gamoeTxove maRal mTebs,
kavkasions da alpebsa,
pativi eci saflavSic
gardacvlil mama-papebsa.
36
gamoeTxove yvelasa,
naSats, Walas da WanWaxsa,
macned Senzeda glovisa
SaSvi daiwyebs WaxWaxsa.
gaTavda jeri, sagzali,
Sen wilad wuTisoflisa,
dasrulda Seni ambavi,
am qveynad Seni yofnisa.
1987.
***
Camosudrulan mTa da velebi,
moudrekiaT irmebs yelebi.
TovlSi Caflulan TivTikelebi,
gaSeSebiaT xeebs xelebi.
soros SemZvralan daTvis belebi,
sul dundulebi, sul sulelebi.
TovlSi Caflulan nakadulebi,
klde-WanWaxebze dakidulebi.
tyes SerCenoda Savi Crdilebi,
da dakiduli Tovlis fTilebi.
aris gars rtymuli mTebi Tlilebi
Cemi ocneba,_ maTi Svilebi.
1985.
37
***
wamowvims, albaT, pirvelad martSi,
datovebs Zils da soros daTuna,
naCrdilul mzvares, naCxatebs Sua
amova mwvane, mrgvali Caduna.
1987.
***
xe waqceula tyis samyaroSi,
damoklebia wyaros sigrZeni,
tyeSi gavlisas, adamiano,
siTbo, sicocxle Tu SeigrZeni,
maSin yofilxar bunebiT brZeni,
Semogfenia mgrZnobelis feri,
atokebula SenSi is ZarRvi,
romelsac kvebavs “xmeli wifeli”.
1985.
***
cxrazma xarobs cxra ZmiTao,
koWala arc cxra ZniTao,
cxrazmiToba ca mziani,
cxra Zma, mtrisTvis avzniani.
2008.
38
daTunias
sulmTlad suleli, uswavlelia,
yvelgan Seacdens wuwki melia,
doylapioba da umecreba
RmerTo, miSvele, sad uswavlia.
sad uswavlia sazizRroeba,
es sibinZure da es Rreoba,
TaTiT gamoTxris WinWvelis budes,
xidad Caugdebs enasa mrudes,
sulmTlad gawyvetavs WinWvelis budes,
Tundac SimSiliT es ara surdes.
ormoSi Caflavs, miwas daayris,
napovn sarCos da sabadebelsa,
rom damZordeba, mere miirTmevs,
moigoniebs dambadebelsa.
sulmTlad ufxo da ueSmakoa,
uboroto da gul-gaReRili,
titveli ivlis da ar Sercxveba,
erTic ar hqondes Tund jubas Rili.
gemovneba ki kargi hqonia,
cximic, xom iciT, kargi qonia,
faraSi Sesuls Zveli yoCebi
Tavis mamis da papis hgonia,
kombliT mecxvare daTvs gamoudges,
es ki arasdros gaugonia.
cxvari wavida zamTrad gzazeda,
39
drunCa dundula darCa mTazeda,
raRa SeWamos woro_Zaxvela
adre SeWama,_Zalze axvela.
uRrani tye ki veRar dafaravs,
foToli scviva samxece karavs,
rko an wifela mainc SeWamos,
aRar daeZebs Wedilas da kravs.
sxva gza ar aris, pantianebSi,
unda gavides monaxos sarCo,
aq, am quSebSi, dekianebSi,
arvin moutans xorcian xarCos.
iqneb dalandos mTvarin RamiT,
Txili, askili, rko an wifeli,
an gadavides samgleTis iqiT
da iqneb sadme gastyvres sofeli.
da am bajbajSi,
da am bandalaSi,
daTvi dadioda,
xeze adioda,
dro gadioda,
viRaca Cioda,
...........
xevs Tofi xioda,
daTvs aRar Sioda.
1985.
40
xis Civili
meca mWri?! me mainc damtove, codo var!
deda xom wyeulma mtris culma gaapo
da dedis sikvdiliT daRvrilma cremlebma,
fuZe, mTavarRerZi, mTlianad daalpo.
1984.
41
***
1989.
42
roca Caicvam wiTel maisurs
vuZRvni S.S.-s
o, rogor minda. . .
vuZRvni manCo gamyreliZes
2008.
44
roca movkvdebi
movkvdebi,_ deda daiwyebs tirils
da dauWkndeba ylortebi tirifs.
muxac mimglovebs wasuli Sorsa,
Sendobad momcems foTols da rkosa.
davedardebi tyeSi wiflebsa,
cremlad damayris CurCebs, wifebsa.
girCebs damayris naZvi da fiWvi,
wiwviviT damCxvlets dardi da iWvi.
daedagebaT guli didgulebs,
roca amqveynad veRar migulebs.
Savebs Caicvams muryani, wnori,
ver moviyare me Tqveni swori.
gauSavdebaT kldeebs xavsebi,
daekrunCxebaT xeebs fesvebi,
am Cem sicocxlis marad mbrZaneblebs
sulo, Sen Cemo, ver Seelevi.
da bolos, albaT, uWknobi, mwvane,
foTliT Semamkobs maRal mTis deka,
qviTiniT mova mamis saflavze
da damitirebs patara eka.
1985.
45
saklebi, maklebi, sxvaoba
nuTu damiberdiT, zRapris derviSebo,
xsovna-STagonebis xeTa meufeno,
bavSvobis devebo, xeTa arifebo,
Cemo dakorZilo Walis tirifebo.
nuTu damiberdi gverdebCaxleCilo,
CemsaviT Wita-cica da guliT Cvilo,
kvlavac abibindi, marwyvo da jejilo,
gawolil tirifze mzis sxiviT qejnilo.
nuTu damiberdi, Cemo veberTela,
arsad mogakare, xala_samarTela,
baRSi Senma Crdilma vardi gamiTela.
nuTu damiberdnen yvavila eklebi,
nuTu damiberdnen bavSvobis kaklebi,
sicocxlis wlebiTurT es me var_saklebi,
mravalwlis nacveni kaklebi,_maklebi.
da es me ar vici, ara Rirs davoba,
iqneb erTi dRea sikvdilmde sxvaoba,
am erT dRes sulebi leTaze gadaaqvs,
sicocxles ukvdovod fasic xom ara aqvs.
1986.
46
samduravi
rada xarT sali, unayofo, gulqva, magari,
nuTu gamCen RmerTs daukargeT naamagari.
rad ar ikarebT Tqven gul-mkerdze yvavils da
balaxs,
rad gaurbixarT amqveyniur lizRsa da talaxs.
1986.
47
qarCoxis mTebs
mTebo, Semkulno lamazad,
naqargno CuqurTmiTao,
yvavilTa amyvavebelno,
metyvelno tkbilis xmiTao.
Savad damfineT gul-mkerdze,
quSi, xamxama, Cxamao,
ise mitireT, rom mteric
daswvas im Tqvenma xmamao.
mitireT gulze damkideT,
yunwula mwife worosi,
yelze damkideT galia,
Tqveni mTis_mwvane Rolosi.
damkideT ciskris varskvlavad
Tqveni yinulis lodebi,
damasviT cicinaTela,
gamomisyideT codvebi.
maCqefeT winwkla kalmaxi,
qsnisa da ara sxva rjuli,
Zirs damifineT xavsebi,
xasxasa, mwvane sarCuli.
mafrqvieT “varskvlavT mravala”,
mkerdi minameT cvrebiTa,
masizmreT mTaze vtkbebode
salamuriT da cxvrebiTa.
48
gars mexveodnen Svilebad
batknebi dumis rxeviTa,
maTrobdes suni yvavilTa
amofrqveuli xeviTa.
ar dagaviwydeT, beCavno,
sipni, naSatis qviSebi,
Tan CamataneT,madlia
nakadulebi giJebi.
Tan CamataneT yvavilni,
siebi “CxikvTa qorwilis”,
bumbuli mainc SemwireT,
ar minda klanWi arwivis.
gvirgvinad Tavze damadgiT
mwvane dekisa totebi,
zed damakaliT xar-jixvi,
amayi arCvis botebi.
Cemze wuxelis cremlebad
CamoagoreT zvavebi,
erTs ki gTxovT, foTol-balaxi
ar gaixunoT SavebiT.
mTano, amayno, lamazno,
naqargno CuqurTmiTao,
yvavilT amyvavebelno,
metyvelno tkbilis xmiTao.
itireT Cemi cxedari,
Camowewilis TmiTao,
49
itireT Tqveni mRerali,
itireT didi xmiTao.
gekuTvniT Cemze tirili,
rogorc aravis sxvasao,
mec xom gimRerdiT alalad,
vicmevdi Tqvenze Savsao.
veRar mixilavT rom waval,
waval me didi xniTao,
waval me naziarebi
SvebiT da sulis xsniTao.
mwared damtirebs, vici me,
urci, moci da Cxamao,
Cemze dardiTa mzvareSi
Svlis nukrma miwa Wamao.
RiWa baWiam dardisgan,
yurebi dabla hyarao,
drunCa-dundulam gangebas,
qoqola daayarao.
ar dagaviwydeT,lamazno,
rac davibare anderZi,
amiT ikmareT ar gindaT
sudarisaTvis sxva TerZi.
Tan wayolili wylulebis
wamlad momeciT Zaxveli,
kargad SemimkeT saflavi,
ar damiRonoT mnaxveli.
50
ar dainanoT mafrqvieT
saweso Cemi sakmeli,
amiT samoTxes meqneba
Tqvensken samzeri sarkmeli.
1985.
51
sarCevi
aviReb ferebs... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
qsani meZaxis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
nu geSiniaT, qamandas gaswyvetT! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
samSoblo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
nu metyvi! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
qsani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
mamulisaTvis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
gaSifreT, vinc ki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
warsulis xsovna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
darCeba mxolod kvali naTeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
usaxelo cixe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
didi balaani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
jaWvad asxmulo rkinao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
acivda, siciviT cvivian foTlebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
saxsovari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
deda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
gvian dasaTaurebuli leqsi, anu... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Citis bude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
reabilitirebuli futkari... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
futkari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
sul guguneben futkrebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
eWvebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
marti, aprili... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Cagubebula Rrante xevebSi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
wiflis Civili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Tovlze gabrwinda, meliav . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Camosudrulan mTa da velebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
52
wamowvims, albaT, pirvelad martSi . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
xe waqceula tyis samyaroSi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
cxrazma xarobs cxra ZmiTao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
daTunias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
xis Civili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
celo mogmarTav, gagwkepav . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
roca Caicvam wiTel maisurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
o, rogor minda. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
roca movkvdebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
saklebi, maklebi, sxvaoba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
samduravi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
qarCoxis mTebs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
53