Professional Documents
Culture Documents
Geïntegreerde Lessenreeks - Debib
Geïntegreerde Lessenreeks - Debib
De bib
1. Brainstorm
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Indien je kiest voor een interdisciplinaire benadering dan formuleer je hier je centrale
probleemstelling:
3. Leerinhoud
Leerinhouden Leeractiviteit
Richtlijnen: 1 2 3
- Je omschrijft de leerinhoud volledig, duidelijk en op het niveau van de
leerlingen.
- Je duidt aan in welke leeractiviteiten je werkt aan de leerinhoud.
o Breng je nieuwe leerinhoud aan dan zet je een A van aanbreng
in de kolom.
o Werk je verder aan een leerinhoud, dan zet je een kruisje (X) in
de kolom.
De soorten boeken: A
o Infoboek: Dit boek kan je nemen als je iets meer wil te weten
komen over planeten, vogels, auto’s enzovoort. Je zoekt er
informatie op.
o Strip: In dit boekje wordt een verhaal verteld met kleine tekeningen.
De personages spreken met elkaar via tekstballonnen.
o Leesboek: Dit is een boek waarin je zelf een mooi verhaal kan lezen.
o Reisboek: Dit is een boek waarin informatie staat over een land of
steden die je wilt bezoeken.
o Prentenboek: In dit boek staat niet veel tekst. Het wordt veel
voorgelezen voor peuters en kleuters. Ze kijken graag naar de
tekeningen.
2
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Pictogrammen: A
Landen
Sprookjes
Koken
Strips
Gedichten
Wat kan je allemaal doen in de bib: boeken lezen, muziek luisteren, boeken A
uitlenen, …
A
Afspraken verkeer:
o Jullie lopen per twee op het voetpad.
o Je kijkt heel goed uit dat je niet op de baan loopt en past op voor
auto’s.
3
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
4
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
4. Doelenlijst
Je noteert bovenaan de titel van het leerplan en het onderwijsnet. Vervolgens vul je de tabel verder
aan. Je noteert de code van het leerplandoel, het leerplandoel (indien van toepassing met leerinhoud
en de leerstap). Koppel het leerplandoel aan een eindterm (indien mogelijk). Duid aan bij welke
leeractiviteiten je werkt aan het leerplandoel.
nr. eindterm
5
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Les 1
Leergebied(onderdeel): Wereldoriëntatie
Leerinhoud:
6
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
De soorten boeken:
o Infoboek: Dit boek kan je nemen als je iets meer wil te weten komen over planeten,
vogels, auto’s enzovoort. Je zoekt er informatie op.
o Kookboek: Dit boek staat vol recepten om eten mee te maken.
o Strip: In dit boekje wordt een verhaal verteld met kleine tekeningen. De personages
spreken met elkaar via tekstballonnen.
o Leesboek: Dit is een boek waarin je zelf een mooi verhaal kan lezen.
o Tijdschrift: Dit boekje kan ik elke week of maand kopen. In sommige bladen kan je meer
lezen over acteurs of popsterren. In andere lees je meer over mode en over gezondheid.
o Reisboek: Dit is een boek waarin informatie staat over een land of steden die je wilt
bezoeken.
o Prentenboek: In dit boek staat niet veel tekst. Het wordt veel voorgelezen voor peuters
en kleuters. Ze kijken graag naar de tekeningen.
o Gedichtenboek: Een boek met versjes en rijmpjes.
Lesdoelen:
De leerlingen kunnen…
Remi, Mathieu, Lucien en Lander zijn nogal ‘speelvogels’. Ik ga ze goed in de gaten moeten
houden dat ze respectvol omgaan met het materiaal en dat ze de opdracht uitvoeren die van
hen gevraagd wordt.
7
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
/
Materiaal / locatiewijziging:
Lesopbouw
Organisatie
Opdracht – richtvragen
‘Als jullie het boek zo zien, waar denken jullie dat het over zal gaan?’
Ik lees het verhaal voor. Daarna houden we een onderwijsleergesprek over de verschillende soorten
boeken.
Opdracht – richtvragen
‘Wat vonden jullie er leuk aan? Wat vonden jullie er minder leuk aan?’
8
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
‘Jullie zien hier in de klas verschillende boeken verspreid liggen. Jullie mogen nu rustig rondstappen
in de klas en bij het boek gaan staan dat er voor jou het leukst uitziet.’ (Dit bespreken en vragen
‘Maar let op, je gaat voorzichtig om met de boeken. De boeken zijn van de bib en deze moet ik in
perfecte staat kunnen terugbrengen. We zorgen er dus voor dat we geen bladeren gaan
‘Waarom zouden de boeken verspreid liggen in verschillende groepjes?’ (Omdat het verschillende
‘Jullie mogen nu nog eens naar de verschillende groepjes met boeken kijken en terwijl denken jullie
eens na welk soort boek het zou kunnen zijn. ’ (Ik loop rond om aan de leerlingen te vragen welk
Organisatie
Ik verdeel de leerlingen in groepjes. Ik hou een korte quiz om de soorten boeken te bespreken.
Opdracht – richtvragen
‘Ik steek straks telkens een boek omhoog en lees de titel voor. Daarna geef ik drie mogelijke
antwoorden 1, 2 of 3. Het is de bedoeling dat jullie in jullie groepje nadenken welk soort boek het
zou kunnen zijn.’
(Bv. Ik steek een kookboek in de lucht en zeg de antwoorden 1. een prentenboek, 2. een kookboek of
3. een reisboek. De leerlingen raden, daarna geef ik het juiste antwoord en leg ik uit wat een
kookboek is. Dit doe ik voor alle soorten boeken.)
9
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Organisatie
Ik laat het liedje ‘boeken lezen is een feest’ horen aan de leerlingen.
Opdracht – richtvragen
Les 2
10
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Leerinhoud:
11
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Pictogrammen:
Landen
Sprookjes
Koken
Strips
Gedichten
Wat kan je allemaal doen in de bib: boeken lezen, muziek luisteren, boeken uitlenen, …
Afspraken verkeer:
o Jullie lopen per twee op het voetpad.
o Je kijkt heel goed uit dat je niet op de baan loopt en past op voor auto’s.
o Als er andere voetgangers komen, ga je even achter elkaar lopen. Daarna kunnen jullie
terug per twee lopen.
o Als we oversteken kijk je naar links en naar rechts of er geen auto’s komen.
Lesdoelen:
12
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
De leerlingen kunnen…
Dit is de eerste les die de leerlingen krijgen rond het thema ‘de bib’.
Leerling specifieke gegevens + acties:
Als Mathieu, Lucien, Lander en Remi bij elkaar in een groepje zitten, zal dit leiden tot heel wat
kabaal en zal het gevaar bestaan dat ze andere dingen zullen doen dan de opdrachten. Bij het
maken van de groepjes moet ik er dus op letten dat ik hen niet bij elkaar zet.
/
13
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Materiaal / locatiewijziging:
Lesopbouw
Organisatie
Nadat we naar de bib zijn gewandeld, geef ik de klassikale uitleg aan de leerlingen wat de bedoeling
is.
Opdracht – richtvragen
‘Jullie gaan straks opgedeeld worden in groepjes. Elk groepje gaat met een begeleider mee. Dus een
groepje zal met juf Maya en juf Bo, een groepje gaat mee met juf Marieke, een groepje gaat mee met
de meneer van de bib en een groepje gaat met mij mee. Na 7 minuten gaan jullie doorschuiven naar
een andere begeleider.’
‘De bedoeling is dat jullie in jullie bundel opdrachten maken. De juffen of de meneer van de bib zal
jullie uitleggen welke opdracht je bij hen moet maken.’
14
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
1. De leerlingen kunnen zelf aangeven of boeken te moeilijk zijn voor hen of niet.
2. De leerlingen kunnen verwoorden waar de verschillende pictogrammen op de boeken
voor staan.
3. De leerlingen kunnen boeken ordenen op basis van de taal.
4. De leerlingen kunnen verwoorden wat je allemaal kan doen in de bib.
Organisatie
De leerlingen maken de opdrachten in hun bundel. Per opdracht krijgen ze ongeveer 7 minuten.
Opdrachten:
o 5-vingertest: de leerlingen krijgen 5 boeken en moeten aan de hand van de test bepalen
of het boek geschikt is voor hen of niet.
o Pictogrammen: in de bundel krijgen de leerlingen 5 pictogrammen. Ze gaan zelf op stap
om te onderzoeken waarvoor de pictogrammen staan.
o Taalinitiatie: de leerlingen moeten boeken in verschillende talen ordenen op basis van
de taal. Daarna zoeken ze 3 woorden in een andere taal die ze proberen omzetten naar
het Nederlands.
o Wat kan je allemaal doen in de bib: in hun bundel duiden ze aan wat ze allemaal kunnen
doen in de bib en wat niet. Hiervoor krijgen ze eerst uitleg van de meneer van de bib.
Opdracht – richtvragen
‘Mattias, Lucien, Ninel, Nanou en Amrik jullie gaan mee met juf Maya en juf Bo.’
‘Arthur, Bavo, Emilia, Estee en Remi jullie gaan mee met de meneer van de bib.’
‘Violet, Lander, Leon, Roxanne en Julien jullie gaan mee met juf Marieke.’
‘Quinn, Mathieu, Esmee, Helena en Lotte jullie gaan met mij mee.’
Organisatie
We gaan terug naar school. De leerlingen doen opnieuw hun fluovest aan en we maken afspraken
Opdracht – richtvragen
15
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
‘We gaan terug naar school. Jullie lopen per twee op het voetpad. Je kijkt heel goed uit dat je niet op
de baan loopt en past op voor auto’s. Als er andere voetgangers komen, ga je even achter elkaar
lopen. Daarna kunnen jullie terug per twee lopen. Als we oversteken kijk je naar links en naar rechts
of er geen auto’s komen.’
16
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Bijlage
Les 3
17
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
MUva3 De technische en expressieve vaardigheden die nodig zijn om zich muzisch uit te
drukken in beeld, muziek, dans en drama verfijnen.
o 5-10j Oefenen in het fantasietekenen met verschillende materialen.
TOmn2 Een mondelinge boodschap overbrengen.
o 4-7j Kennismaken met spreekstrategieën op initiatief van en met hulp van de leraar:
Materiaal verzamelen dat je nodig hebt om de boodschap over te brengen.
De inhoud van de boodschap vooraf bedenken.
o 7-9j Boodschappen overbrengen met
Gepaste woordkeuze en correcte zinsbouw.
o 7-9j Steeds complexere boodschappen voor een gevarieerd luisterpubliek
(leeftijdsgenoten) overbrengen:
Onderwerpen uit de eigen leefwereld.
TOsn1 Een schriftelijke boodschap verwerken.
o 2.5-12j Boekenkeuze en leesbeleving bespreken en/of creatief uiten.
Leerinhoud:
Kenmerken fantasietekenen:
o Ik kan zowel dingen tekenen die bestaan, als dingen die niet bestaan.
o Ik moet heel goed weten waarover mijn verhaal gaat.
o Ik moet nadenken over wat de belangrijkste dingen zijn in het verhaal.
o Vanuit mijn eigen fantasie maak ik een tekening over de belangrijkste aspecten uit het
verhaal.
Wat vertel ik over mijn boek?
o Je legt uit wat er op jouw affiche staat.
o Je legt kort uit waarover het boek gaat.
o Je vertelt waarom dit jouw favoriete boek is.
Lesdoelen:
18
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
De leerlingen kunnen...
De leerlingen hebben al vaak vrij gekleurd/getekend. Wat ze tekenen is meestal vanuit fantasie
maar hier is nog nooit echt bij stil gestaan. Dit is meestal wanneer ze in de klas binnen komen ’s
morgens. Dan mogen ze nog even tekenen. Hier is dus nog nooit bewust bij stil gestaan.
Een affiche hebben ze nog nooit gemaakt.
De leerlingen hebben nog nooit iets moeten voorstellen voor heel de klas.
Leerling specifieke gegevens + acties:
Amrik steekt vaak haar vinger in de lucht maar durft dan niet te antwoorden. Ik denk dus dat zij
het misschien ook moeilijk zal hebben om haar boek voor te stellen aan de klas. Ik zal haar
gerust stellen en vragen proberen stellen zodat ze wat los komt.
Lucien is niet erg creatief. Wanneer het hem ‘niet lukt’, stopt hij gewoon en weigert hij om
verder te doen. Ik zal dus hem proberen helpen en hem aanmoedigen.
/
19
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Eigen affiche
Materiaal / locatiewijziging:
Lesopbouw
Organisatie
Opdracht – richtvragen
‘Ga maar allemaal flink achter jullie stoel staan met jullie boek. We gaan even naar boven. Het rijtje van Remi mag naar boven, het rijtje van …’
‘Oké, ik zou graag eens kort van jullie allemaal willen horen wanneer er altijd wordt voorgelezen bij jullie thuis, bv. nadat je je tanden hebt gepoetst of voor
het slapen gaan.’
20
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
‘Oké, we gaan terug naar beneden en we gaan op een rustige manier gaan zitten.’
Ik ga met de leerlingen in gesprek over hoe een affiche eruitziet en waarvoor het dient.
Opdracht – richtvragen
‘Jullie gaan straks over jullie favoriete kinderboek dat jullie meegenomen hebben een affiche maken.’
‘Wie kan mij eens vertellen wat dat is, een affiche? Wie weet dat?’
‘Ja, je gaat eigenlijk gaan tekenen vanuit jouw fantasie. Dus je kan dingen tekenen die niet bestaan, maar het kunnen ook dingen zijn die wel bestaan. Zoals
bij mijn affiche bijvoorbeeld. Biggetjes met kleren aan bestaan natuurlijk niet, maar huizen bestaan wel.’
‘Het is ook heel belangrijk dat je heel goed weet waarover jouw verhaal gaat. Je zal ook moeten nadenken over wat de belangrijkste dingen zijn die in jouw
verhaal gebeuren. En dan maak je vanuit jouw eigen fantasie, dus alles wat jij denkt bij het verhaal, een tekening.
21
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Organisatie
De leerlingen gaan aan de slag om hun affiche te maken. Ze krijgen van mij allemaal een A4 blad.
Opdracht – richtvragen
‘Jullie gaan nu zelf een affiche maken van jullie favoriete kinderboek dat jullie hebben meegenomen.
Jullie mogen jullie kleurpotloden gebruiken. Je mag alles tekenen wat je wil, want het is vanuit jouw
fantasie. Maar het moet wel te maken hebben met jouw boek. Denk aan wat we daarnet besproken
hebben. Je tekent de belangrijkste dingen uit jouw verhaal zoals ik heb gedaan bij mijn affiche.’
4. Klassikaal: vertellen over het favoriete kinderboek aan de hand van de affiche.
oriënteren verwerven verwerken afronden
22
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
4. De leerlingen kunnen met behulp van een affiche een boodschap overbrengen.
5. De leerlingen kunnen de kern van een zelfgekozen boek vertellen aan leeftijdsgenoten.
6. De leerlingen kunnen hun boekenkeuze bespreken.
Organisatie
Ik vertel aan de leerlingen dat ze straks zullen vertellen over hun boek. Ik bespreek wat ze zeker allemaal moeten vertellen.
Opdracht – richtvragen
‘Jullie gaan straks vertellen over jullie boek aan de hand van jouw affiche die je gemaakt hebt.’
‘Je vertelt eerst kort waarover het verhaal gaat. Dan vertel je wat je op jouw affiche hebt getekend en wat dus de belangrijkste dingen zijn die in jouw
verhaal zijn gebeurd. En dan vertel je nog waarom dit jouw favoriete boek is.’
Ik laat dan iedere leerling vooraan staan. Ik help hen door vragen te stellen zodat ze zeker alles vertellen wat ze moeten vertellen.
Ik bespreek met de leerlingen of alle affiches getekend zijn volgens het fantasietekenen.
Opdracht – richtvragen
‘Wie kan nog eens zeggen wat zo belangrijk was bij fantasietekenen?’ (Ik kan zowel dingen tekenen die bestaan, als dingen die niet bestaan. Ik moet heel
goed weten waarover mijn verhaal gaat. Ik moet nadenken over wat de belangrijkste dingen zijn in het verhaal. Vanuit mijn eigen fantasie maak ik een
tekening over de belangrijkste aspecten uit het verhaal.)
23
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
Bijlage
24
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
25
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs
26